Eten & Drinken

Om de paar jaar is het zover, dan komt er weer een Vintage Port. Vintage Port wordt alleen gemaakt in topjaren. Als de porthuizen er van overtuigd zijn dat de jaargang ‘groot’ is, declareren ze de Vintage. Vintage Port is de top van hun ports, gemaakt van de beste druiven en de beste wijngaarden. Deze beslssing wordt niet direct genomen, maar pas op het moment dat de wijnen bijna worden gebotteld, zo’n anderhalf jaar na de oogst. Dan ook kunnen de wijnen worden vergeleken met het jaar daarna, om goed te kunnen overwegen welke van de jaargangen zal worden gedeclareerd. Ondanks de goede kwaliteit van 2004 is de wijn van 2003 door de porthuizen algemeen uitgekozen om te worden gedeclareerd als Vintage Port. De laatste keer dat dat gebeurde was 2000. Onze indruk is dat 2003 een mooi klassiek jaar is, misschien zelfs nog iets fraaier en steviger dan het zeer rijpe 2000.

Nadat in april de wijnen zijn gedeclareerd, begint de voorverkoop rond deze tijd. De wijnen zijn nog niet op fles gebracht, en ze worden pas uitgeleverd in de loop van het jaar. Wel kunnen ze op dit moment gekocht worden. De kwaliteit van de wijnen lijkt zeer goed. Wat we tot nu toe proefden is heel klassiek, met wat meer tannines dan 1997 en 2000, dus een wat klassieker Vintage-port-jaar, en dat doet ons deugd. Lekker wegleggen, zo hoort het.
De porthuizen zijn er niet helemaal zeker van dat de verkoopcampagne helemaal gladjes zal verlopen. De val van de dollar ten opzichte van de euro heeft de markt in de Verenigde Staten een stuk moeilijker gemaakt. De huizen zullen het dus vooral moeten hebben van de Europese markten, zoals die in Engeland en Nederland, voor dit type port geen onbelangrijke markt.
Dat betekent een voorzichtige prijspolitiek, met prijzen die stabiel zijn ten opzichte van de Vintage 2000, of zelfs iets lager. De huizen die behoren tot de groep van de familie Symington (Dow’s, Graham’s, Warre, Vesuvio, etc.) worden op de markt gebracht in aanzienlijk kleinere hoeveelheden dan die in de jaargang 2000, maar wel voor dezelfde prijs. Dit in het kader van een verbetering van de kwaleit. Dat lijkt voorzichtig en slim tegelijk. Het is niet verrassend dat de wijnen van Symington zich goed van kwaliteit tonen, met als uitschieters Dow’s en Warre’s. Maar ook de wijngaardwijn Quinta do Vesuvio en de Graham’s zijn zeer de moeite waard. Dow’s ontleent zijn klasse aan de blend van de wijn van de Quinta da Ribeira, stroomopwaarts aan de Douro, tegenover Vesuvio, en het heel klassieke Bomfim, veel lager aan de rivier, bij het stadje Pinhão. Een ideale combinatie, staat als een huis, met chocola, machtige tannines, een prachtig glas, met confiture, sap, frisheid, geweldige tannines.

Importeur: Oud, Reuchlin & Boelen
www.oudreuchlinboelen.nl

Deze importeur voert een drietal ports van 2003: Dow’s, Warre’s en Quinta do Vesuvio, drie absolute toppers.

Een verslag van een proeverij van alle topwijnen van de Vintage 2003 zal verschijnen in het volgende nummer van Perswijn

Hoewel Chileense wijnen internationeel veel succes hebben en de exporten van het langste land ter wereld de laatste jaren met sprongen zijn gestegen, heeft Chili toch ook wel wat problemen. Met name dreigt soms een imago van eenvormigheid, van soepele en gemakkelijke wijnen, soepel en open, zonder bewaarmogelijkheden. Wijnen vooral gemaakt op het fruit, maar niet altijd met de stevigheid die wijnen nét even interessanter maakt. En na de stormachtige ontwikkelingen rond de wijnen van de Nieuwe Wereld, die hand in hand ging met de opkomst van fruitige en soepele wijnen, lijkt het tij een beetje te keren, en willen de wijndrinkers toch wijnen met wat meer pit. Een Chileens bedrijf dat anticipeert op deze ontwikkeling is Casa Silva, een dynamisch familiebedrijf in Colchagua Valley, enige honderden kilometers ten zuiden van hoofdstad Santiago. De wijnen van dit bedrijf onderscheiden zich door hun kwaliteit en karakter.

Uniek aan Casa Silva is dat het een familiebedrijf is, dat al vijf generaties in handen is van de familie Silva, die ook op het domein woont. De afgelopen jaren is het bedrijf flink gegroeid en is de aanplant van de druiven flink uitgebreid. Bij deze aanplant van de wijngaarden is zorgvuldig gekeken naar de beste plek voor de verschillende druiven. De familie is van mening dat Colchagua Valley een van de beste plekken in Chili is voor de aanplant van blauwe druiven. Vooral aan de voet van de Andes, in de nieuwe Los-Lingues-wijngaard, blijken deze druiven het meer dan uitstekend te doen. Vooral de resultaten van de carmenère, de ‘eigen’ druif van Chili, zijn hier bijzonder goed. Daarnaast komt van deze wijngaard voortreffelijke cabernet-sauvignon. Op basis van deze twee druiven worden een paar uitstekende topwijnen gemaakt, maar dat niet alleen. Voor elke dag is er ook een betaalbare rode wijn van een prima kwaliteit, de gewone Casa Silva Rood. Deze wijn wordt gemaakt op basis van 75% cabernet-sauvignon en 25% malbec.
De geur is warm en kruidig, lekker peperig, met een vleugje laurier, kersen en vanille, in de smaak zwoel en sappig, lekker ongecompliceerd, maar toch met wat pit. Heerlijk.

Prijs: € 5,99

Te koop in de wijnhandel, onder andere bij Moolenaar wijnimport ( www.hansmoolenaar.nl ), Vin de Poncin (vindeponcin.nl/menu.htm), wijnhandel van Vianen ( www.wijnblad.nl ), Van Dop Wijnen, J.P. Alsem Wijnen ( www.alsem.nl ), Vinifins, Varga’s fijne wijn (www.winkelsinhetgooi.nl/2004/402006.html), Van Tetering, Vinvite, De Bibliotheek, Yves Krimpenfoort, De Oude Wijnhoeve en Wijnhandel Wijn enzo.

Een van de eerste Franse streken die werd getroffen door de crisis in de wijnverkopen, was de Beaujolais. De enorme hoeveelheden primeurwijn, ooit een succesvol product van de streek ten noorden van Lyon, gingen ten koste van de kwaliteit van de wijnen, en zeker van de ‘gewone’ Beaujolais. Alles werd opgeofferd aan snelle verkopen en de korte termijn, en het imago van de streek ging hollend achteruit. Dieptepunt was de aanklacht tegen de Président van de Grand Jury Européen, François Mauss, die de wijnen in een interview vergeleek met ‘merde’. Een bevooroordeelde rechter van de streek wees de eis toe, maar de negatieve publiciteit die er uit voortvloeide, met name in de Verenigde Staten -waar de uitspraken ook steeds werden herhaald- deden de Beaujolais nog veel meer kwaad.

Maar er is een crisis nodig om de zaken weer te verbeteren, en het lijkt er op dat de Beaujolais weer opkrabbelt. In elk geval zien we dat er in de Crus, de bekende dorpen met een eigen appellation, zoals Fleurie, Moulin-à-Vent, Morgon, om er een paar te noemen. Bepaald weer goede wijnen worden gemaakt. En die laten gelijk ook zien dat goede Beaujolais een heerlijke wijn is. Want, laten we eerlijk zijn, ze bieden een geweldig tegenwicht tegen de soms toch wat zware en niet zo spannende wijnen die we veel zien in de nieuwe wereld. Hun lichtvoetigheid en frisheid maakt ze ideaal voor bij de maaltijd, zeker in de zomermaanden.Een van de domeinen die altijd goed is blijven presteren, hoe erg de crisis ook was, is het Domaine du Vissoux, van Martine en Pierre-Marie Chermette. Chermette heeft altijd een traditionele Beaujolais gemaakt, helemaal zoals het hoort, wijnen met karakter. De druiven worden pas geoogst als ze werkelijk rijp zijn, dus met alle geduld van de wereld. Deze gewone Beaujolais ‘Tradition’ komt van mooie oude stokken, tussen de 15 en 40 jaar oud, die zorgen voor een wijn met stevigheid en een opmerkelijke kracht. Botteling vindt plaats zonder filtering, zodat fruit en smaak optimaal bewaard blijven. Daarmee is het een zeer bijzondere, ‘gewone’ Beaujolais, met kersen en bessen, stevigheid en kracht.

Importeur: Vinoblesse, € 7,50
Web: www.vinoblesse.nl ; een van de mooiste importeurs-websites van ons land, mooi voorgegeven en zeer informatief

De meeste wijndrinkers associëren de Côte d’Azur snel met het grote wijngebied direct achter de kust, de Côtes de Provence. Maar iets meer naar het westen en meer landinwaarts vinden we streken die wat minder bekend zijn, maar in feite meer kwaliteit te bieden hebben: Les Baux de Provence, bij het stadje Les Baux, en Coteaux d’Aix-en-Provence, bij de schitterende oude Romeinse stad Aix-en-Provence. Het terrein is hier bergachtiger en daarmee de ondergrond armer, altijd positief voor het maken van goede wijn. De wijnstok moet nu eenmaal lijden om iets goeds voort te brengen, zo weten ook de wijnboeren. Mooie wijngaarden vinden we bijvoorbeeld op de hellingen van de Montagne Saint-Victoire.

Aan de voet van deze Montagne Saint-Victoire vinden we ook een van de plaatselijke coöperaties, die werkelijk heel verdienstelijke wijnen maakt. Het is een coöperatie met een lange geschiedenis: hij werd al opgericht in 1924. De meeste Franse coöperaties zijn na de oorlog opgezet. Het is geen bijzonder grote cave, en de wijnboeren hebben gezamelijk niet meer dan 220 hectare wijngaarden in beheer. Een deel bevindt zich binnen de appellation Côteaux-d’Aix-en-Provence, de rest is Vin de Pays. De aanplant van de wijngaarden is hier heel klassiek, met voor rood allemaal druiven van de streek: grenache, cinsault en syrah, in feite de druiven van het Rhônedal. Wel is het gamma hier sinds enkele jaren –na een flinke strijd- aangevuld met wat cabernet-sauvignon. Voor wit vinden we hier de typische Provence-druiven rolle, ugni blanc en grenache blanc. In de rode Cuvée Classique vinden we de lokale druiven: grenache, syrah, cinsault. Het levert een heerlijk soepele wijn op, open, met ker­sen en room, een zachte en romige smaak, breed, sappig en gewoon heel lekker, een soepele rode wijn zonder poespas.

Gastrovino, € 5,95
www.gastrovino.nl

In een land waarin nog wel eens wat problemen zijn met de productie en verkoop van wijn, steekt de Gascogne gunstig af. Het gebied, producent van de streekwijn Vin de Pays des Côtes de Gascogne, boekt nog elk jaar vooruitgang. In de tien jaar van 1994 tot 2003 is de productie van deze streekwijn praktisch verdubbeld. Opvallend is het succes van de witte wijnen: maar liefst 91% van de wijn is wit van kleur, 8% is rood en 1% rosé.

Daarmee is de Gascogne de grootste producent van witte Vin de Pays van Frankrijk. Liefst 75% van de wijnen van de streek wordt verscheept naar het buitenland. Voor de op het eerste gezicht opvallende aanwezigheid van witte wijnen in deze streek is een goede verklaring. De wijnen zijn afkomstig uit het Franse zuidwesten, voornamelijk het departement Gers, en daarnaast een beetje uit Lot-et-Garonne en Landes. Dit is de streek die exact overeenkomt met die van de productie van Armagnac, het beroemde gedistilleerd, de evenknie van de nog beroemdere Cognac. Voor het maken van Armagnac was de lokale colombard-druif de voornaamste bron. Deze witte colombard leverde de perfecte wijnen op voor de destillatie tot Armagnac: zuiver, neutraal, met goede zuren. Maar met het afnemen van de consumptie van Armagnac was het interessant om te kijken of deze druiven konden worden gebruikt voor droge witte wijnen, en dat bleek een schot in de roos. Door middel van modern wijnmaken, met een gisting op lage temperaturen en een inweking op de schillen bleek een heerlijke, zuivere en mooi droge witte wijn te kunnen worden gemaakt. Niet zwaar maar fris, soepel en open, wit zonder poespas. En als ‘gewone’ landwijn ook nog eens voor een heel aantrekkelijke prijs.
De nieuwste jaargang van de witte wijn van deze coöperatie komt nu (ook) met schroefdop. Heel handig in de eerste plaats, zeker bij de picknick, maar ook prima voor de kwaliteit. Kurk kan nog wel eens een onzuiverheid van de wijn veroorzaken, een probleem dat we bij de schroefdop niet tegenkomen.
Het is een prima glas wit, stuivend in de geur, heerlijk fruitig en geurig, met wat appel, lychee, peer, kruisbessen, een lichte en elegantie smaak, frisheid, appel, goede zuren, heerlijk lichtvoetig.

Colombelle is te koop bij de wijnhandel

Importeur (o.a.) Vinites, € 3,95

Alle concurrentie ten spijt blijft de ‘echte’ witte Bourgogne nog altijd heer en meester bij de wijnen op basis van chardonnay-druiven. Geen slechte prestatie, als je ziet waar de concurrentie vandaan komt. Werkelijk overal ter wereld staat deze witte druif aangeplant, er is eigenlijk geen ‘nieuw’ wijngebied zonder. Spanje, Chili, Zuid-Afrika, Australië, Californië, noem maar op –en dan ook nog in Frankrijk zelf, in het Pays d’Oc. Maar het is de spanning van de wijnen uit de Bourgogne die superieur is. Het terroir, met zijn kalkhoudende bodem en de noordelijke ligging zijn hier verantwoordelijk voor.

Helaas heeft deze populariteit ook een keerzijde. De prijzen van deze wijnen kunnen flink oplopen. Voor kenners een reden om stiekem nog wel eens uit te wijken naar een van de ‘buitengewesten’ van de Bourgogne. Een van de beste bevindt zich in het uiterste zuiden, tegen de Beaujolais aan: Pouilly-Fuissé. Dit wijngebiedje aan de voet van de rots van Solutré brengt machtige en vette wijnen voort, spannend en breed. Maar uiteraard moet er, ook hier, een goede wijnmaker aan het roer staan, die niet lijdt aan gemakzucht.

De wijnen van Saumaize combineren een mooie kracht met prachtig fruit en veel frisheid. Dat geldt zelfs voor een moeilijke jaargang als 2003, waarin de hitte de druiven flink geselde. De Pouilly-Fuissé ‘La Roche’ heeft een brede geur, met vanille, vet en boter, maar ook mooi citrusfruit, jeugdig, mooi krachtig in de smaak, mooie zuren en frisheid, een prachtige lengte. Hij kan nu worden gedronken, met een mooi visje, maar hij kan rustig nog een paar jaar blijven liggen.

Wijnkoperij Eduard Mol, € 18,90

www.eduardmol.nl

Op de een of andere manier wil het met Italiaanse wijnen in Nederland niet erg vlotten. We zijn met zijn allen onstuitbaar francofiel. Daar is niet veel op tegen, ware het niet dat het toch leuk zou zijn eens over de grens te kijken. Italië is uiteindelijk toch ook het mekka van lekker eten en drinken. Pasta heeft de wereld veroverd, espresso is overal een begrip, maar wijn, het lukt maar moeizaam -bij ons althans. Een Nederlander koopt voor hetzelfde bedrag gemakkelijker een bekende Franse wijn dan een onbekende Italiaanse. Of, heel concreet, liever een Beaujolais dan een Dolcette. Tijd voor verandering.

Dolcetto is een druif, en een die we eigenlijk alleen tegenkomen in Piemonte, de streek ten zuiden van Turijn. Deze is vooral bekend om zijn stevige jongens, Barolo en Barbaresco. Dolcetto echter staat voor -de naam zegt het al- wat zachtere en zoetere wijnen, die snel gedronken kunnen worden. Vroeger werden wijn van de dolcetto nogal eens met Beaujolais vergeten, vanwege hun lichte karakter en snelle drinkbaarheid. Maar moderne producenten van Dolcetto maken hem tegenwoordig graag wat steviger en voller. Niettemin blijft het een wijn met zachte tannines en een hoge drinkbaarheidsfactor.
Het dorpje Dogliani, even ten zuiden van Barolo, is voor de echte gelovigen de moederkerk van de dolcetto-druif. Anders dan in Barolo -waar nebbiolo de beste plaatsen bezet- staat de dolcetto hier geplant op de allerbeste wijngaarden, die wel voor deze druif gemaakt lijken. Anna Maria Abbona is hier een van de meest gepassioneerde wijnmakers en de ‘Sorí Dij But’ is een van haar wijnen van een aparte wijngaard, een wijn van een indrukwekkend steile helling. De druiven voor deze wijn zijn van topkwaliteit en het hout wordt terughoudend toegepast, om het fruit in de wijn te behouden. Het resultaat is dé perfecte Dolcetto, heerlijk in zijn fruit, lichtvoetig, maar met veel fruit en sap, kersen, bessen, smakelijk en soepel.

Douwe Walinga, € 7,70

Natuurlijk is het heerlijk te genieten van een grootse Rhônewijn, een machtige Châteauneuf-du-Pape of een elegante Hermitage, de wijn van de beroemde gelijknamige heuvel in de noordelijke Rhône. Maar we vergeten nog wel eens dat de Rhônestreek ook smakelijke wijnen produceert voor gewoon door de week, om te genieten van zijn zachte smaak en zuidelijke karakter. Dat kan bij deze Château la Croix, een ongecompliceerde rode wijn.

Het kan vreemd gaan met modes of trends. Velen zoeken tegenwoordig naar rode wijnen die snel kunnen worden gedronken, een soepel glas zonder harde tannines. Algemeen leidt deze zoektocht naar wijnen uit de zonnige wijnstreken van de Nieuwe Wereld. Maar daarbij wordt er gemakkelijk aan voorbijgegaan dat juist in zuidelijke Franse streken druiven staan die bij uitstek soepele wijnen kunnen opleveren. Syrah is de druif voor wat peperigheid en zuidelijke kruiden, grenache voor rondeur en kracht. Dan nog wat carignan of cinsault voor een soepel karakter, en een smakelijke compositie is een feit. Enige probleem voor een land als Frankrijk is het jaargangverschil. Als het veel regent, zoals in 2002, dan kan het resultaat nogal dun uitvallen. Maar in 2003, die memorabele, hete zomer, was het allemaal heel anders. Dit domein in Bollène, in het zuidelijke Rhônegebied, laat zien dat in zulke jaren lekkere wijnen voor een goede prijs kunnen worden gemaakt. Het is een heerlijk soepel glas, met zoet fruit, pruimen en kersen, aangenaam zacht en in balans, smakelijk, met wat tannines na.

Plus, € 3,49

Voor de Rhônestreek was de jaargang 2002 een absoluut rampjaar. Niet alleen leverde de extreme regenval van begin september een flinke schade op aan have en goed, het leidde ook tot een onvermijdelijk minder goede wijnoogst. Men name het zuidelijke Rhônedal werd extreem getroffen. Dat was goed te zien bij onze proeverij, met wijnen op tafel uit zowel 2002 als 2003. Zelfs een voortreffelijk domein als Santa Duc, in het dorp Gigondas, maakte in 2002 een duidelijk mindere wijn, hoewel heel krachtig en zonder meer heel goed voor het jaar. Maar 2003 is ook hier veel beter.

Daarmee plaatst een moeilijk jaar als 2002 iedereen voor een belangrijk dilemma. De wijnboeren moeten besluiten of ze de wijn gewoon op de markt brengen, of niet liever verkopen aan de handel. Ook zouden ze hun prijs kunnen verlagen. Boeren die speciale topcuvées maken, besluiten nog wel eens om deze in een moeilijk jaar als 2002 achterwege te laten. Heel verstandig. Voor de wijnimporteurs en de wijndrinkers doet de vraag zich voor of ze de wijn uit dat jaar wel moeten kopen. Tot op zekere hoogte is dat prima, omdat, als de wijn goed gemaakt is, hij wel jong kan worden gedronken. Maar het is niet onlogisch om een wat lagere prijs te betalen. Daar hoef je bij de boeren echter meestal niet om te komen. Dan is de cirkel gesloten en blijven de flessen liggen.
In 2003 doen dat soort problemen zich niet voor, althans op het eerste gezicht. Toch was het niet altijd gemakkelijk een heel goede wijn te maken, omdat de extreme droogte en hitte druiven met veel suiker produceerde. Het alcoholgehalte kan daarom nogal eens behoorlijk hoog zijn en de wijnen kunnen ook fruit missen. Dat zien we niet bij deze fraaie Santa Duc, een machtige en bijzondere wijn, met veel kracht en kruidigheid, maar ook rijpe tannines, sap en lengte, een mooie balans; buitengewoon fraai, voor wie houdt van (heel) krachtig, dus niet voor slappelingen.

Hans Moolenaar, € 9,-
www.hansmoolenaar.nl
(site wordt helaas verbouwd)

Wonderlijke wijnen, die Côtes du Roussillon. Sommige producenten geloven zelfs in wonderen en misschien wel in sprookjes. Ze noemen hun domein dan Clos des Fées, het huis van de feeën. En dan maken ze vervolgens een toverwijn: Les Sorcières du Clos des Fées, de tovenaars van het huis van de Feeën. Typisch geval van prettige gekte. Laten we het daar maar op houden. Maar toch niet zo heel gek, want het is wel een betoverend lekkere wijn…

In 1998 kwam ex-journalist Hervé Bizeul met de eerste wijnen van zijn eigen domein in de Roussillon, Le Clos des Fées. Van meet af aan oogstte hij niets dan lof voor zijn producten. Hij liet maar weer eens zien dat iemand van buitenaf in dit soort wijngebieden tot zeer veel in staat is. En dan in een streek die tot voor kort een bepaald matige reputatie had en voornamelijk pretentieloze slobberwijntjes produceerde.
Kundig werk in de wijngaard en de kelder levert wijnen op dit uitblinken in diepte, kracht en verleiding. Nieuwe aanplant telt maar liefst 12.000 stokken per hectare, meer dan in de Médoc. Een bijzonder project. Groots, intens en zeer krachtig is zijn vermaarde ‘Petite Sibérie’, een wijn van een hoge, bepaalde frisse wijngaard. De Sorcières is zijn ‘kleine’ wijn, (deels) gemaakt op basis van door andere boeren geleverde druiven. Ten opzichte van zijn meer bijzondere wijnen is hij vrij betaalbaar, en het blijft ook nog heerlijk drinkbaar, om zomaar van te genieten. In de geur vinden we kruidigheid, bessen en zwoelheid, met een heerlijke zachte smaak, die romig en tegelijk intens is. Een wat duurdere wijn van de week dan gebruikelijk, maar wel een die het volledig waard is.

Ron Cohen, € 12,50
www.roncohenwijnen.com