Columns

De belangstelling voor wijn is nog steeds groeiende. Dat is al jaren zo, gelukkig. Ook fijn voor ons, als blad dat het geven van goede informatie over wijn hoog in het vaandel heeft. Ook uitgevers van boeken weten dat ze met wijnboeken in een behoefte voorzien. Op de Nederlandse markt voor wijnboeken zijn er veel vertaald, meestal uit het Engels. Het is natuurlijk wel belangrijk dat dit goed gebeurt. Een van onze lezers, Jeroen Bronkhorst van de Wijnstudio in Rotterdam, zelf wijndocent en schrijver van lesmateriaal, attendeerde mij op de Nederlandse uitgave van de Wine Folley. ‘Gisteren heb ik Wine Folly gekocht, een prachtig vormgegeven boek over wijn, wereldwijd bekend en vertaald. Maar de inhoud is onvoorstelbaar: grove onjuistheden, fantasie-feiten en hele vreemde aroma’s.’

Uit foto’s die hij stuurde van de inhoud, komt naar voren dat dit boek alles weg heeft van broddelwerk. Een paar citaten: ‘Een rijke stijl, vaak met de opdruk ‘Reserve (DAC) of ‘Smaragd (uit Warschau’ in Oostenrijk.’ Tjonge. Wachau met Warschau verwarren en DAC Reserve op één hoop gooien met Smaragd’.  ‘… hoogst mogelijke zuurgraad, die de Gewürztraminer een brosse smaak geeft.’ Hoe verzin je het. Volgens het boek zijn Fino en Manzanilla ‘Zeer lichte stijjlen met fruitaroma’s.’ Tja, en dat bij sherry.

Midden-Frankrijk (pijl naar Aquitaine) met de tekst ‘Wijnen uit Midden-Frankrijk hebben een matige zuurgraad, met aroma’s van wrang fruit en grond.’ Als voorbeelden worden onder andere Bordeaux Sémillon genoemd, Beaujolais Gamay en Sauternais. Tja. Mediterraan Frankrijk: ‘Wijn de Franse Méditerranée hebben een gemiddelde zuurgraad en aroma’s van rijp fruit en rustieke aarde.’ Hieronder zouden dan Cahors Malbec, Limoux Mousserend en Provence Rosé vallen. Verder commentaar overbodig. Nog een aardige: wat vindt u van het aroma ‘Meyer-citroen’? Bij Champagne: ‘Pinot noir voegt aroma’s van sinaasappel en rood fruit toe.’ Nou ja, voorbeelden genoeg. Commentaar van Jeroen Bronkhorst: ‘Het erge hiervan vind ik dat mensen dat gebruiken om zich te informeren.’ Zo is het maar net. De Nederlandse wijnliefhebber verdient beter dan dit soort broddelwerk. Op die manier word je genadeloos op het verkeerde been gezet.

Wine Folly, Madeline Puckette Justin Hammack, Uitgever: Karakter Uitgevers B.V. € 24,99

Ronald de Groot

Zo, ik ben weer terug na een ‘vakantie’ van twee weken. Even genieten van kerst en oud en nieuw, met vrienden, familie en mooie wijnen. Vanaf deze plaats wens ik iedereen een gezond 2019 toe, met veel mooie wijnen.

Het nieuwe jaar begint voor mij traditiegetrouw met een weekje proeven in Bordeaux. Gisteren ben ik afgereisd, vandaag starten de proeverijen. We proeven de laatste gebottelde jaargang, 2016 in dit geval, met de voorgaande, 2015, als vergelijking. Twee interessante en fascinerende jaren. Het voelt een beetje als spijbelen, want in Nederland spoedt iedereen zich naar de RAI, en daar kan ik dan even niet bij zijn. Niets aan te doen.

Bordeaux is fascinerend. Niet voor niets hebben we in de rubriek ‘Goed Gegist’ een apart kopje ‘Ondertussen in Bordeaux’. Wat nu trouwens ook voor mij geldt. Hier gebeurt altijd wel wat. Een van de meest bijzondere soaps is die rond de classificaties in de Bordeaux. Je zou denken dat wijnen worden beoordeeld op hun kwaliteit. Maar blijkbaar is hun ranking ook essentieel. De Premiers Grands Crus Classé’s ontlenen hier zelfs een aparte status aan. Als we morgen de Pauillacs gaan proeven, worden alle wijnen naar één plek gebracht. Maar daar ontbreken de wijnen van Mouton-Rothschild, Lafite-Rothschild en Latour. Op die châteaux hebben we aparte afspraken om dezelfde wijnen te proeven -maar dan apart. Deze classificatie van 1855 is in beton gegoten. En dat zal niet gauw veranderen.

In Saint-Emilion zijn ze de herclassificaties goed zat. Het heeft geleid tot eindeloze rechtszaken. Drie in 2012 gedegradeerde châteaux, Corbin-Michotte, Croque-Michotte en La Tour du Pin Figeac, hebben nu Hubert de Boüard de Laforest (Angélus) en Philippe Castéjà (Trottevieille) aangeklaagd wegens belangenverstrengeling bij de vaststelling van de nieuwe classificatie. De aanklacht wordt nu onderzocht door het hooggerechtshof in Bordeaux. In een eerdere zaak van dezelfde châteaux verklaarde een andere rechter in 2015 de nieuwe classificatie rechtsgeldig. De beide heren zouden als vertegenwoordigers van het INAO de classificatie in hun voordeel, als château-eigenaren, hebben beïnvloed. De heren ontkennen actief aan de totstandkoming van de classificatie te hebben meegewerkt. Wat een soap om een classificatie, zou je denken. De druiven zijn blijkbaar nogal zuur voor de châteaux in kwestie. Misschien is het een idee een voorbeeld te nemen aan de Pomerol, en de classificatie helemaal af te schaffen?

Ronald de Groot

De overpeinzingen worden hervat op maandag 6 januari. Voor nu: fijne kerstdagen en een toast op het nieuwe jaar.

Ronald de Groot

De laatste week voor de kerst staat in het teken van een kort verblijf op het Franse platteland. Niet helemaal zonder avontuur en spanning, dat begrijpt u wel. Vooraf vroegen we ons af of we zouden worden geconfronteerd met ‘gele hesjes’, en wat daar de consequenties van zouden zijn. De reis verliep gelukkig vrij voorspoedig, tot aan de tolpoortjes bij de afrit van Béziers. Deze waren bezet en effectief gesaboteerd door de gilets jaunes. Automobilisten konden de snelweg verlaten zonder tol te betalen. Op de zwart geblakerde rotonde brandden de kampvuren in lege olietonnen. Een tikje macaber allemaal, maar we konden zonder veel moeite de reis vervolgen. Wat overigens niet zo vanzelfsprekend is, onder deze omstandigheden, zo vernamen we later. Overigens laten de meeste Fransen hun solidariteit met deze beweging blijken door het gele hesje achter de voorruit van de auto te leggen. Dat is een stuk comfortabeler dan in de winterkou te staan blauwbekken.

Verder is het Franse platteland nog altijd het vertrouwde Franse platteland. Internet doet het natuurlijk niet, want de telefoonlijn, die hier gewoon langs palen boven de grond loopt, doet het weer niet. We zijn er zo langzamerhand wel aan gewend. Toch zijn er ook veranderingen zichtbaar. We waren even in Assignan voor een proeverij van de wijnen van Castigno, een domein van 32 hectare in het zuidelijke deel van de appellation Saint-Chinian. De proeverij vond plaats in de nieuwe cave, die de vorm heeft van een fles, met het proeflokaal in de hals van de fles. Aan de buitenkant is hij helemaal bekleed met kurk. Indrukwekkend. De betonnen cuves zijn beschilderd in de kleuren van de wijn, van paarsrood tot rood, in alle schakeringen. Deze kleuren komen terug op de dozen, de etiketten, de andere gebouwen en zelfs in de kleding van de gastvrouw. Tja, je komt hier even in een andere wereld. De Belgische eigenaren, die in de wintermaanden om fiscale redenen in Uruguay verblijven, hebben er ongetwijfeld vele miljoenen in gestoken. Dat is nog eens wat anders dan die sappelende boertjes die je hier verder tegenkomt. Het dorp hangt vol met grote foto’s, genomen door beroemde fotografen. Alles is hier in de kleuren van het château. Sommige dorpelingen krijgen het er Spaans benauwd van. Niet geheel onvoorstelbaar.

Wat je hier ziet is marketing in zijn hoogste vorm. Alles in het teken van, laten we zeggen, ‘uitstraling’. Consequent is het wel. En laten we vooral niet vergeten dat wijn ook gewoon een commercieel product is, dat wel ‘verkocht’ moet worden. Het etiket is daarbij van groot belang. Wat je hier ook van vindt, het is goed doordacht. Je zou bijna vergeten dat er in de flessen ook nog gewoon goede wijn zit. Maar ja, dat is meer iets voor de romantici onder ons, die het vooral om de inhoud van de fles gaat…

Ronald de Groot

Als je op reis bent, is het leerzaam te ervaren hoe in andere landen wordt omgegaan met drank en andere genotsmiddelen. In veel landen mag je eigenlijk niet openlijk drank kopen. In de V.S. bijvoorbeeld wordt drank eerst keurig in een papieren zakje gedaan voor ze je er de winkel mee uitsturen. Stel je voor dat iemand ziet dat je een fles alcoholhoudende drank hebt gekocht. Op veel plekken in dat land is er op zondag helemaal geen drank te koop, zelfs niet in bars. Een wapen overigens wel, dat kun je altijd aanschaffen.

Opvallend is ook dat er staten zijn waarbij het monopolie van de verkoop van alcoholhoudende dranken bij de staat ligt. Dat is niet alleen het geval in het Mormoonse Utah, maar nota bene ook in Pennsylvania. Vreemd. De staat laadt de verdenking op zich, dat het om het geld gaat. Dit monopolie zien we terug in andere landen en staten, zoals Ontario, Zweden en Finland. Je zou denken dat dit uit de tijd is, de staat die drank verkoopt, maar dit soort systemen houden stand. Blijkbaar wordt het geaccepteerd. In wetenschappelijk onderzoek valt weinig verband te ontdekken tussen restrictief alcoholbeleid en de hoeveelheid genuttigde drank. Maar goed voor de staatskas is het vast wel.

Wat wel invloed heeft op het alcoholgebruik, is de legalisering van softdrugs, zo blijkt. In Colorado, waar softdrugs inmiddels al enige tijd legaal zijn, is de verkoop van wijn met zo’n 20% gedaald. Een onverwacht, maar wellicht begrijpelijk effect. Blijkbaar wordt wijn niet alleen gedronken door wie van een goed glas houdt. Verrassend? Misschien niet. Maar het geeft wel aan dat alcohol ook ingeruild kan worden voor een ander genotsmiddel.
Met spanning wordt uitgekeken naar de verkoopcijfers van wijn in Canada, waar in september ook de softdrugs zijn gelegaliseerd. Voor de wijnproducenten kan de markt zomaar verschuiven, met alle gevolgen van dien. Voor de staat Ontario maakt het weinig uit. De staatswinkels verkopen nu ook gewoon hasj, naast wijn. Nou ja, het schijnt dat ze de vraag niet zo goed aankunnen. Dat is wat je noemt staatsamateurisme.
Maar de bottomline is duidelijk: voor een deel van de consumenten is wijn een geheel inwisselbaar genotsmiddel.

Ronald van Groot

Reizen door Australië is fascinerend. Als je na drie uur vliegen van Adelaide naar Perth de landing inzet, besef je nog maar eens dat het niet alleen maar een land is, maar ook een continent. Met als consequentie dat de wijngebieden die je bezoekt wijnen maken met een totaal uiteenlopend karakter. En je kunt hier ook maken wat je wilt, met de druif die je wilt, de opbrengsten en plantdichtheid die jou goeddunken -bedenk het maar. Geen beperkingen. Onbegrensde mogelijkheden. Franse en Italiaanse wijnboeren zijn er maar wát jaloers op.

Nou ja, onbegrensde mogelijkheden, de Europese Unie wil nog wel eens moeilijk doen. Je moet je bij export naar de unie, en liefst wereldwijd, aanpassen aan de herkomstbenamingen van de Europese Unie. Dus als we hier in Seppeltsfield langs vaten ‘port’ lopen, dan mag dat bij de export beslist niet zo genoemd worden. Daar kun je op mopperen, maar goedbeschouwd heeft de Unie hierin goed werk gedaan. Het feit dat herkomst gedefinieerd is, niet alleen geografisch, maar ook qua druiven en veel andere zaken, heeft ook veel gebracht, dat wordt gemakkelijk vergeten. Overigens gelden die niet alleen voor wijn, maar voor talloze andere producten. Als je feta koopt, dan weet je dat dit een Griekse kaas is, gemaakt op basis van geiten- en schapenmelk. Je mag hem in Denemarken gerust namaken, maar hem alleen geen feta noemen -vroeger wel.

Bij een proeverij van mousserende wijnen in Adelaide Hills, ten oosten van Adelaide, voelde je bij de aanwezige producenten bijna het verlangen naar een beschermde herkomstbenaming. Ze hadden domweg geen flauw idee hoe ze hun mooie, flesgegiste mousserende wijnen zouden moeten onderscheiden van goedkope alternatieven van matige kwaliteit. De aanduiding ‘Australian Sparkling’ is vogelvrij. Grote producenten brengen onder die benaming wijnen op de markt die maar een half jaar op fles zijn gerijpt. Dat deze producenten in Adelaide Hills hun wijnen veel langer op fles laten rijpen, kunnen ze naar de wijndrinkers met geen mogelijkheid communiceren. Termen als ‘classic method’ zijn evenmin beschermd. Een eigen appellation, met strengere eisen zou hier de oplossing zijn. Maar die zal er niet snel komen. Het blijft tenslotte Australië, land van onbegrensde mogelijkheden. Maar vooral voor de grote jongens. Kortom, appellations zijn toch zo gek nog niet. Mits met mate toegepast.

Ronald de Groot

Op het moment dat ik dit schrijf, ben ik in Barossa Valley. Geen slecht moment. Even genieten van lekker voorjaarsweer, met een graadje of twintig. En natuurlijk inspiratie opdoen voor mooie verhalen. Australië is niet alleen maar een land van grote wijnmerken. Ook hier vind je kleine producenten die mooie wijnen maken en die vernieuwend bezig zijn.

Een van de hot topics hier is het al of niet gebruiken van schroefdoppen voor de topwijnen. Hier komt een venijnig trekje om de hoek kijken. Eigenlijk voelen alle wijnmakers hier zich achtergesteld door de kurkproducenten. Werkelijk iedereen zegt dat de kurken die -met name- de Portugese kurkproducenten naar Down Under sturen inferieur zijn. Veel slechter dan die aan Europese producenten worden geleverd. Dit is typisch zo’n verhaal dat door journalisten lastig te controleren valt. Het bewijs dat wordt aangevoerd, is dat ‘iedereen het zegt’. Tja. Dat kan gelden voor elke complottheorie. Het kan ook waar zijn. Ik weet het echt niet.

Feit is wel dat het er toe heeft geleid dat waarschijnlijk meer dan 95% van de Australische wijnen met schroefdop wordt gebotteld, dus ook veel (rode) topwijnen. Voor ons als proevers ideaal. We krijgen wijnen te proeven die al meer dan tien jaar op schroefdop zijn bewaard. Het resultaat is verbluffend. De wijnen rijpen wel, maar houden veel van hun fruit vast, en zijn in een uitstekende conditie. Dat is veelbelovend. Schroefdoppen doen het heel goed. De Australiërs zeggen ook dat de consistentie groter is: je ziet amper flesverschillen, zoals wel bij kurk.

Ik ben benieuwd wanneer we (buiten Oostenrijk) in Europa hoge kwaliteit rode wijnen met schroefdop op de markt krijgen. We roepen wel dat we schroefdoppen prima vinden, maar gaan we een fles Mouton-Rothschild accepteren met een schroefdop? Dat is een leuke vraag. Dat zal nog wel een tijdje duren, zo valt te vrezen. We zullen dus voorlopig nog moeten accepteren dat deze bijzondere wijnen na een flesrijping van pakweg 20 jaar fles voor fles anders zijn. Wel spannend natuurlijk. Behalve bij Vintage Port. Want we weten natuurlijk best dat de Portugezen hun beste kurken gewoon zelf houden…

Ronald de Groot

Een bezoek aan Shanghai, zoals ik dat vorige week heb gebracht, is vooral heel ontnuchterend. Hier in Nederland proberen we iedereen aan mooie wijnen te helpen. Wij zitten wat ze noemen in een ‘ontwikkelde markt’. Een markt waarin de wijndrinkers zoeken naar goede wijnen voor een goede prijs. Voor veel wijnproducenten betekent het dat er weinig eer aan te behalen valt. Het valt niet te verwachten dat de wijnconsumptie zal stijgen. Als je iets wilt verkopen, zul je iemand anders van de markt moeten verdringen.

Nee, dan de landen waar de consumptie nog laag is, en de interesse groeit. Dat zijn vaak ook landen waar nu veel sterke drank wordt genoten, en langzaam wordt overgestapt op wijn. Voorbeelden zijn landen als Polen, Zuid-Korea, en natuurlijk China, waar de consumptie meestal tussen de 1 à 2 liter per hoofd van de bevolking ligt. Nog even wat anders dan de pakweg 22 liter die wij gemiddeld per persoon wegwerken.

En iedereen is het er over eens dat de meest hopeloze markt ter wereld het Verenigd Koninkrijk is. Daar willen ze voor een penny op de eerste rang zitten. Niets betalen, en toch mooie wijn. Dan liever naar China. Daar komt bij dat de Brexit zorgt voor de nodige onzekerheid. Als er een harde Brexit komt -en dat kan zomaar- dan zijn er in één klap geen regels meer voor de etikettering van wijn, want die hebben de Engelsen zelf niet, dat zijn EU regels. De man in the street beseft niet wat de consequenties hiervan zijn, zelfs politici niet. Best vreemd eigenlijk. De Brexit gaat natuurlijk niet alleen maar over wijn. Maar als de Londenaren straks hun glaasje prosecco moeten missen, of de klassieke wijndrinkers hun claret, dan zal pas écht duidelijk worden dat het misschien beter toch bij een remain had kunnen blijven.

Ronald de Groot

Zo, dat was even spannend. Ik ben vrijdag afgereisd naar China, naar Shanghai om precies te zijn. Dus deze overpeinzing komt van achter ‘the great Chinese firewall’. Even vroeg ik me daarom af of het wel zou lukken, met mijn zeventigste overpeinzing. Google en Whatsapp zijn hier volledig geblokkeerd, dus ook gmail. Men houdt er hier niet zo van, het is genoegzaam bekend. Gelukkig is er het VPN, het virtual private network, om via een omweg toch te komen waar je wilt. Dus kan ik mijn stukje gewoon de wereld insturen. De techniek staat voor niets.

Een verblijf in Shanghai stemt nederig. Het is een stad met 24 miljoen inwoners, met overal hoge woontorens. Uniformiteit is troef, het blijft natuurlijk een land van communisme en planeconomie. Als ze allemaal wijn zouden drinken, zou er niet veel voor ons overblijven. Op dit moment bestaat nog slechts 10% van de hoeveelheid alcoholische dranken die in China wordt gedronken uit wijn. Chinezen zijn vooral dol op hun sterke drank, baijzu. Maar de groei zit er flink in bij wijn. In tien jaar tijd is de import van wijn vertienvoudigd, tot bijna 3 miljard dollar.

Een bezoek aan shopping malls en wijnrestaurants in Shanghai is dan ook heel leerzaam. Het leert je vooral dat Chinezen houden van bekende namen en grote merken. Globalisering in optima forma. Op sommige plekken zou je net zo goed in San Francisco, Vancouver of Cape Town kunnen zijn. Chinatown in San Francisco geeft je soms een meer authentiek Chinees gevoel dan veel plekken in Shanghai. Je struikelt hier over de Starbucks en H&M. De wegen zijn vol met Volkswagens. Op wijngebied zijn Chinezen ook al liefhebbers van bekende namen en merken. In het chique wijnrestaurant Napa wine bar & kitchen zien we een indrukwekkende wijnkaart. En tegelijk is hij volstrekt risicoloos, zonder een spoortje avontuur. Wie zich afvraagt waar al die flessen Lafite, Mouton en Pétrus blijven, hoeft maar even hier rond te kijken. Dat verklaart ook de hoge prijzen die voor dit soort flessen moeten worden betaald -ook bij ons. De exportmanager van Opus One vertrouwde me ooit eens toe, dat hij een aanbod kreeg van een supermarktketen in een Chinese provincieplaats, dat hem in staat zou stellen de hele oogst van Opus One in één keer te verkopen. Hij moest het aanbod beleefd weigeren. Want dit soort merkwijnen zweert bij internationale distributie. Bovendien zou hij dan geen baan meer hebben. Dit is natuurlijk een extreem voorbeeld. Maar het zegt wel iets over de impact die de Chinese wijnmarkt kan hebben op de wereld-wijnmarkt en de prijzen voor vooral hoge wijnen. De Chinese markt is natuurlijk heel aanlokkelijk, al is het maar vanwege de goede prijzen die hier betaald worden. Dus deze ontwikkeling houdt nog lang niet op. We zeggen wel eens gekscherend ‘de Chinezen komen.’ Maar dat is al lang niet meer zo. Ze zijn er al.

Ronald de Groot

Naar aanleiding van mijn vorige overpeinzingen, over de invloed van de klimaatveranderingen op de kwaliteit van bepaalde wijnhellingen, kreeg ik een aardige reactie. Waarom wordt er nooit eens gesproken over een verandering van de classificaties? Want daar zou inderdaad alle reden voor zijn. Meerdere redenen zelfs. De klimaatverandering is er eigenlijk maar één van. Andere redenen kunnen zijn dat bij eerdere classificaties fouten zijn gemaakt. Of dat een classificatie zo oud is, dat hij gewoon achterhaald is, of ten dele achterhaald. De classificatie van 1855 werd gemaakt toen een deel van de Médoc nog maar net ontwikkeld was. Wijngaarden in het noorden, ver van de stad af, hadden nooit de gelegenheid gehad zich te bewijzen, zoals Sociando-Mallet. Bij de classificatie van de Graves in 1959 zagen sommigen het nut niet, of waren ze niet in staat zich te classificeren, zoals La Louvière of La Garde. Op het moment dat besloten werd om de Pouilly-Fuissé premiers crus te geven -ze komen er aan- was duidelijk dat sommige wijngaarden van Pouilly-Fuissé ten onrechte de appellation hadden -ze waren eigenlijk niet goed genoeg. En tegelijk dat sommige wijngaarden onterecht buiten de appellation lagen – ze waren gewoon heel goed.

De rode draad bij al deze foutjes in de classificaties is uiteindelijk dat de animo om ze te corrigeren zeer gering is. Dat heeft veel te maken met eerdere veranderingen in classificaties, met name die in Saint-Emilion in 2006 en van de Crus Bourgeois van de Médoc. Dat leverde veel rechtszaken op, die vaak nog werden gewonnen ook. Iedereen vindt het leuk om te promoveren. Maar gedegradeerd worden, nee, dat kan echt niet. Desnoods via de rechter. Het heeft de lust om nog veranderingen aan te brengen in classificaties flink doen afnemen. Dus het zijn, helaas, vooral politieke redenen om classificaties te laten zoals ze zijn. Onterecht. Maar het komt er op neer dat de gevestigde belangen gewoon te sterk zijn.

Ronald de Groot