Columns

Als er één ding is wat me opvalt tijdens deze covid-crisis -die volgens sommigen voorbij is, maar voor mij nog lang niet- is dat er heel veel clichés uit de kast worden getrokken. Zoals, onder andere, het bovenstaande. Wat meestal wordt bedoeld met deze opmerking, is dat betrokkene vindt dat de ideeën die hij/zij had vóór deze crisis, nu maar eens hoognodig uitgevoerd moeten worden. Het doet er niet toe wat, zo lijkt het wel. Vergroening, vegetarisch eten, minder alcohol, verduurzaming, noem maar op. Het ‘nieuwe normaal’, ook zoiets. Het komt me voor dat iedereen daar iets anders onder verstaat, zeker de leden van de groepering die zich ‘viruswaanzin’ noemt.

Mijn boerenverstand zegt me dat het wel aardig is om te roepen dat een crisis een goede reden is om zaken te veranderen. Maar dan moet je toch wel in de luxepositie zitten dat je dat allemaal ook kunt betalen. Het lijkt me gemakkelijker zaken te veranderen als het goed gaat. Tenslotte zit Italië er nu ook niet op te wachten dat Nederland tijdens deze crisis gaat roepen dat het zijn economie nu maar eens hoognodig moet hervormen. Dat lukte zelfs niet toen het economisch beter ging.

Hetzelfde geldt natuurlijk voor de wijnproductie. Dit is gewoon crisis, met alles er op en er aan. Dus nu hervormen, dat zit er niet in. Maar structurele problemen zijn er wel. Producenten wijzen er op dat het probleem van overproductie al veel langer bestaat, en door de crisis alleen maar wordt geaccentueerd. Dat zegt bijvoorbeeld Jerôme Vic van Domaine Preignes le Vieux, waar ik afgelopen week tijdens ons verblijf in de Languedoc op bezoek was. ‘Ik heb een bedrijf dat gericht is op de lange termijn. Het wijnleven zit vol crises, het is een competitieve markt. Ik maak geen wijn om die vervolgens te laten destilleren. Als anderen dat willen, prima. Ik niet. Moet ik ondersteuning aanvragen? Ok, anderen doen nu een campagne met Europees steungeld, maar dat is ook maar eenmalig. Dat doet op de lange termijn ook niet zoveel. Ik ga door op mijn eigen weg, met de strategie die ik al lang geleden heb uitgestippeld.’

Eerder in de week was ik voor een proeverij in Faugères. De producenten hadden wel schade, maar waren blij dat ze wijnen maken die bewaard kunnen worden. Dus met enig geduld hun weg naar de consument alsnog zouden kunnen vinden. Maar voor bepaalde producenten is het beslist een uitkomst dat de overschotten gedestilleerd mogen worden. Voor wijnen met AOC en IGP wordt € 78 per hl vergoed, € 0,78 per liter. Voor producenten van goede wijnen is dat natuurlijk niet genoeg, zelfs als je rekent dat je geen kosten hebt voor flessen, kurken en etiketten. Maar als je je IGP voor pakweg € 1 per fles (exportprijs per fles) verkoopt, dan kom je aardig in de buurt. Maar een hervorming is dat niet. Nu even niet. De structurele overproductie wordt er niet mee opgelost. De crisis van de een is nog niet de crisis van de ander. En een ‘nieuwe normaal’ in wijn, daarvan is bepaald nog geen sprake.

Ronald de Groot

Een van de leukste dingen van het schrijven van deze columns, een beetje badinerend ‘overpeinzingen’ genoemd, is het lezen van de commentaren. Gelukkig zijn mijn lezers uitermate beschaafd, zodat nare en vervelende reacties -waar de sociale media tegenwoordig vol mee staan- op deze plek gelukkig helemaal ontbreken. Het blijft vooral heel netjes en beleefd. Sommige reacties zijn spot on, andere slaan de plank (een beetje) mis. Rob van Ginneken -dank voor de reactie- vond vorige week dat ik als arts de mensen wellicht zou kunnen motiveren hun alcoholconsumptie te matigen. Ik vond mijn werk als arts altijd inspirerend, maar het stoppen van dit werk was, vijftien jaar geleden, een van de beste beslissingen die ik ooit heb genomen. Dus ik heb geen enkele pretentie als arts te schrijven, en ik heb overigens ook helemaal niet de pretentie dat ik mijn lezers er toe kan motiveren het alcoholgebruik te matigen. Ik ben bang soms zelfs het tegendeel te doen, maar dat is uiteindelijk ook weer niet de bedoeling, natuurlijk. Drink minder, maar beter, zoiets.

Joop Gonda Rigter slaat in zijn reactie -ook dank- de spijker op zijn kop. Hij vindt het een nutteloze overpeinzing, die geen bijdrage levert aan de discussie rond een gematigd alcoholgebruik. Dat klopt helemaal. Ik wilde een bijdrage leveren aan de discussie over het (on)nut van dit soort publiekscampagnes. Misschien wil ik het nog wel eens over alcoholconsumptie hebben, maar voor een wijnschrijver is dat een lastig onderwerp. En nutteloos? Al deze overpeinzingen zijn feitelijk nutteloos. Maar wel leuk om te schrijven.

Dit soort gedachten gingen door mijn hoofd tijdens mijn autoreis naar Zuid-Frankrijk, dit weekend. Heel bijzonder, vijf dagen nadat het weer mocht. Eindelijk! Maar deze reis was vooral bijzonder omdat er verder helemaal niets bijzonders aan was. Een bevreemdende ervaring, na al die verhalen over strenge controles, betonblokken op de grens en eindeloze. Nu was de reis zoals hij altijd was. Met zelfs een vertrouwde drukte op de autoroute du soleil. Heel ontnuchterend eigenlijk. Wel zagen we weinig buitenlandse kentekens op de weg, en niet meer dan een handvol Nederlandse. Dus de normale reislust is voorlopig nog niet terug, zo lijkt het.

Voor ons is het hier in het zuiden een soort thuiskomen, tussen de wijngaarden, met heerlijk weer. Zonder uiteraard de voorzichtigheid uit oog te verliezen. Maar op een terrasje zitten in de zon, dat moet zeker kunnen. Gelukkig. Mijn laatste reis was naar Zuid-Afrika. We kwamen 23 maart terug, ternauwernood op tijd voor het schrappen van de vluchten vanuit Kaapstad. Drie maanden niet gereisd dus. Ik moet lang teruggaan in mijn geheugen om te kunnen bedenken wanneer dat eerder is voorgekomen. Dat moet lang geleden zijn geweest. En vliegen, daar wacht ik liever nog even mee. Hoe belangrijk het ook is voor onze verhalen. Ik ben blij dat je met de auto ook naar mooie wijngebieden kunt reizen. Hier in de omgeving van Saint-Chinian en Faugères vind je geweldige schistes-terroirs, een variant op leisteen. Een bodem die naar mijn smaak volledig miskend is. Zelfs in Zuid-Afrika, bijvoorbeeld bij de Kasteelberg, zie je meer respect voor de bijzondere schistes die je daar vindt dan voor de ondergronden hier. Fransen promoten hun kalkhoudende bodems op een perfecte manier -denk aan Chablis, de Champagne, de Côte d’or en zelfs die in Saint-Emilion. Maar over deze bijzondere schistes hoor je ze bijna nooit, ik althans niet. Hoog tijd om daar een mooi artikel over te maken. Heerlijk, ik kan weer aan de slag. Ongetwijfeld heel nutteloos allemaal, maar ik kan niet wachten.

Ronald de Groot

Sinds het begin van deze covid-crisis heb ik me voorgenomen de extra pondjes te bestrijden door zoveel mogelijk te fietsen. Ik ben al zwaar genoeg. Dat is de tol die ik moet betalen voor het genot van een goed glas wijn. Een van mijn favoriete tochtjes is langs de Amstel. Ik rijd dan langs de Korte Ouderkerkerdijk, richting Ouderkerk. Daar heeft de gemeente sinds enige tijd een grote lichtreclame geplaatst, met de simpele tekst ‘Houd 1,5 meter afstand’. Op warme dagen verzamelen zich daar op het grasveld talloze badgasten en zonnebaders, die het daar niet zo nauw mee nemen. Het grasveld is daarom ook al eens ontruimd. Kennelijk heeft zo’n enorme lichtreclame weinig effect. Goed bedoeld is het wel.

Ik moet onvermijdelijk denken aan Wim. Kent u Wim, dat oubollige mannetje dat je vrolijk zwaaiend vertelt dat je ‘Wine In Moderation’ moet nuttigen? Wees eens eerlijk, heeft Wim u ooit gestimuleerd een glaasje minder te drinken? Het zou me verbazen. Dit soort publiekscampagnes zijn goed bedoeld, of het nu gaat om meer dan 1,5 meter of minder alcohol. Maar het effect, ik twijfel er sterk aan. Het schijnt ‘iets’ gedaan te hebben. Ik ben benieuwd. Maar hoe dan ook, Wim moet het veld ruimen. Het Europese project ‘Wine in moderation’ heeft inmiddels bedacht dat ‘matigheid’ bij het nuttigen van alcoholhoudende dranken voor iedereen een heel verschillende betekenis heeft. Niet alleen verschilt het per persoon, maar zeker ook per land, want elke cultuur is anders.  En dan zijn er ook nog -hoe ellendig ook- degenen die gewoon niet van alcohol af kunnen blijven. Dus Wim is exit.

Maar natuurlijk moet er wel weer een publiekscampagne komen om consumenten te stimuleren matig(er) te drinken. Al is het maar om de industrie en handel niet te kunnen verwijten dat ze niet hun best doen om het alcoholgebruik af te remmen.En natuurlijk moet een moderne campagne in het Engels worden geformuleerd: ‘Choose – Share – Care’. Hm. Klinkt alsof dat uitgelegd moet worden. En dat gebeurt dan ook.‘Kiezen’ voor iets écht goeds, en kiezen óf je eigenlijk wel iets wilt drinken. ‘Delen’, met vrienden en familie, combineren met eten en vooral niet te snel drinken. Huh? Is dat ook ‘delen’? ‘Zorgen’, goed voor jezelf en anderen zorgen en matig drinken. Tja, alsof dat niet vanzelfsprekend is. Het klinkt allemaal als een open deur. Ik ben heel benieuwd of dit werkt. Ik neem ondertussen nog een slok Talbot 2019, overschot van mijn primeurproeverij. Wijn zat hier. Nu vooral heel matig blijven.

Ronald de Groot

De afgelopen weken waren vooral in de Engelstalige pers negatieve verhalen te lezen over de primeurcampagne van Bordeaux 2019. De teneur was dat deze crisis een goed moment zou zijn om aan de gekte van de primeurverkopen te ontsnappen. Uitstellen die handel.

Aan Bordeaux waren deze verhalen niet erg besteed, zo lijkt het. De Bordelais waren in eerste instantie wel genoodzaakt de proeverijen te schrappen –hoewel de UGCB het annuleren uitstelde tot het laatste moment. In de weken daarna kwam een andere campagne op gang. Veel châteaux en appellations bleken bereid monsterflessen te sturen. Zelfs châteaux en bedrijven die anders alleen hun wijnen op afspraak ter plekke willen laten proeven, kwamen met monsters. Calon-Ségur, Pichon-Longueville, Léoville-Poyferré, Ducru-Beaucaillou, Mouton-Rothschild, Conseillante, Trotanoy, Figeac, Haut-Bailly, Smith-Haut-Lafitte, noem ze maar op. Ze stonden hier allemaal op de keukentafel. Met andere woorden: het feest moest gewoon doorgaan. Er kwamen meer dan 300 monsterflessen binnen. Zo konden we uiteindelijk toch een artikel maken over Bordeaux 2019 -u vindt het in het komende nummer. We vonden de beste wijnen heerlijk, heel benaderbaar, met veel fruit en goede tannine. Zoals ze in Bordeaux zelf zeggen: ‘C’est vrai que les vins sont assez sympathiques en ce millésime.’ Zo is het. Voor de abonnees komen de notities straks ook op onze website.

De boodschap van het sturen van al die monsters was in elk geval duidelijk: de primeurcampagne moet door. En we konden het ook zien. De afgelopen weken kwamen de eerste châteaux uit met hun prijzen. De primeurcampagne kwam op gang, met vertraging. De vraag is welke châteaux er voor zullen kiezen geen primeurverkoop te doen. Wellicht wordt gekeken wat er gebeurt met degenen die als eerste hun nek hebben uitgestoken. Onder de bekende namen die inmiddels op de markt zijn gekomen vinden we onder andere Palmer, Lafite, Cos d’Estournel, Pontet-Canet en Domaine de Chevalier. Vandaag volgt Mouton-Rothschild als het goed is. Tot nu toe zien we prijsdalingen die tussen de 20 tot 30% liggen ten opzichte van vorig jaar. Wellicht niet geheel toevallig ongeveer net zoveel als de accijnsverhoging in de V.S. sinds vorig jaar oktober. Op die manier zullen de prijzen daar op ongeveer hetzelfde niveau komen te liggen als vorig jaar. Maar voor ons betekent het dat de wijnen daadwerkelijk een stuk goedkoper zullen zijn. Wat de jaargang voor liefhebbers wel degelijk interessant kan maken. Pontet-Canet, een van de eerste die uitkwam, was in elk geval in no time uitverkocht. Heel voorzichtig zijn er ook een paar Nederlandse importeurs bezig met een voorverkoop 2019. Met door de crisis wellicht interessante koopjes.  Ik zou zeggen, houd het in de gaten. Ik doe dat ook. Je weet maar nooit. The show must go on, crisis of geen crisis.

Ronald de Groot

Het is vervelend, maar je kunt er moeilijk aan ontkomen: het nieuws over het opengaan van de grenzen tussen de Schengenlanden. En als je dat nieuws een beetje volgt, dan is elke snipper ook nieuws. En dan valt je ook nog eens op hoe verschillend de benadering tussen de diverse Europese landen is. Zo is België zoiets als een betonnen muur. De grens werd hermetisch gesloten, met als aankondiging dat dit zou duren tot 8 juni. Punt. Daarna werd het stil. Geen zuchtje beweging. Tot plotseling, zonder enig overleg met de buurlanden, afgelopen weekend werd verkondigd dat ‘familiebezoek’ over de grens weer mocht. En dat vice versa. Wat voor de Belgen aan gene zijde van de grens weer betekende dat ze in Zeeuws-Vlaanderen konden gaan shoppen. Tot ontzetting van het totaal onvoorbereide Zeeuws-Vlaanderen. Hoe een buurland je in coronatijd voor schut kan zetten.

Frankrijk deed het weer anders. Eerst waren de beperkingen duidelijk. Je mocht gewoon niets. Om het minste of geringste werd je bekeurd. Toen mocht er honderd kilometer worden gereisd, zodat je als ‘buitenlander’ in de praktijk ook niets kon. Maar op een gegeven moment begonnen ook de Fransen te draaien. Onder druk natuurlijk, zelfs zij. De Fransen mochten in de zomer toch zeker op vakantie, in eigen land, wel te verstaan. Maar die buitenlanders, of die mochten komen, nee, dat was nog niet zo zeker. Liever niet, misschien. Maar Fransen kunnen misschien ook rekenen. Als je die vijf miljoen Fransen die naar het buitenland gaan in eigen land kunt houden, en die 95 miljoen die jaarlijks uit het buitenland komen buiten de deur houdt, kom je toch zomaar 90 miljoen toeristen ‘in de min’ te staan. Nu lijkt het erop dat we vanaf 15 juni weer binnen mogen, als ‘Europa’ dat besluit. Maar helemaal zeker… Tja. Dat is Frankrijk.

Maar voor mij niet gemakkelijk, hoe dan ook. Tijdens deze crisis hoorde ik vaak het woord ‘huidhonger’ vallen. Geen prettig woord, voor mij niet althans. Voor mezelf heb ik vooral reishonger, een woord dat ik beter vind klinken. In al die onzekerheid zat ik me koortsachtig af te vragen waar ik heen kon reizen om een mooie wijnreportage te kunnen maken. Maar van plannen maken kon in de boven beschreven situatie weinig komen. Ik moest even denken aan ‘België’, het bekende liedje van Het Goede Doel. ‘Is er een plaats tussen de sterren, waar ik heen kan gaan. ‘K heb getwijfeld over België, ‘k stond zelfs in dubio, maar ik nam geen enkel risico, ‘K heb getwijfeld over België.’ Nee dus. Ook geen België.

Nee, ik zat vooral te denken aan Duitsland. Weinig doden, en op de een of andere manier bleef de grens steeds open. Die met Denemarken werd gesloten, net als die met Oostenrijk en zelfs Luxemburg. Maar Nederland blijft voor de Duitsers toch kennelijk een soort deelstaat. Die lastige Hollanders horen er toch een beetje bij. Duitsers die op de radio kwamen na hun terugkomst in ons land spraken dan ook liefkozend over hun ‘Zweite Heimat’. Tja. Maar Duitsland leek zeker een goede mogelijkheid om toch af te kunnen reizen. Maar even wachten nog.

Want ik ben natuurlijk zo slecht als wat. Als de Franse grenzen op 15 juni weer opengaan -tegelijk met die van hun slaafs volgende Belgische vrienden- dan moet ik helaas toch snel naar Frankrijk. Mijn fijne onderkomen in Pierrerue, niet ver van de Middellandse Zee, wacht met smart op me. Laf natuurlijk. Sorry, Duitsland. Lars Daniëls komt wel. Gelukkig hebben we nu ons Duitse wijnconcours, waarbij we Duitse wijnen alle eer aan kunnen doen die ze toekomen, en die natuurlijk ook hun bijzondere land van herkomst toekomt. Onze vorm van Wiedergutmachung. Nou ja, op de bekende ‘Hollandse’ manier dan natuurlijk, met gesloten beurzen. Dus ik hoop dat dit een groot succes wordt. Help Duitsland en zend uw wijnen in!

Ronald de Groot

Importeurs kunnen tot vrijdag 5 juni wijnen insturen voor PERSWIJN Wijnconcours Duitsland

U kent hem ook, natuurlijk. Je zoekt iets op over een wijn, en de eerste vraag op een website is: ‘bent u ouder dan 18 jaar?’ Routinematig klik ik op deze knop. Ja hoor, ik ben ouder dan 18. Helaas wel. Minder routinematig zijn de websites die je vragen om je geboortedatum in te vullen. Dat vergt meer werk. Mijn favoriete geboortedatum is 1/1/1901. Dat gaat lekker snel. En blijkbaar vindt elke website dat ook prima, want het werkt. Het wordt kennelijk niet als een probleem gezien dat ik in mijn graf nog steeds rustig doorwerk. Nou ja, wat ik maar wil zeggen is dat het leuk is om te bedenken dat websites ‘beveiligd’ moeten worden tegen bezoek van minderjarigen, maar dat iedereen die een beetje kan lezen en nadenken er gewoon op kan. Politici bedenken vaak dit soort regels en de handel doet er aan mee, omdat de angst bestaat dat het een en ander verboden zou kunnen worden als aan dat soort eisen geen gehoor wordt gegeven. In de praktijk een wassen neus, natuurlijk. Maar soms worden ze toch wakker. Die politici dan.

Een tijdje geleden werd ik geconfronteerd met een strengere controle. De bezorger die aan de deur een pakket met wijn kwam afleveren, eiste dat ik eerst een ID zou laten zien. Eerlijk gezegd vond ik dat onzin. In de supermarkt wordt me ook nooit om een ID gevraagd, omdat iedereen kan zien dat ik ouder dan 18 ben. Deze webwinkel liep echter vooruit op regelgeving die binnenkort voor iedereen gaat gelden. De politiek heeft ontdekt dat wat ik hier boven schreef, daadwerkelijk klopt. Dus dat iedereen in feite op elke website of elke webwinkel kan komen, ook als hij/zij geen 18 is. Een fluitje van een cent.

Inmiddels is uit onderzoek inderdaad gebleken dat de naleving van de leeftijdsgrens bij verkoop op afstand van alcoholhoudende dranken, zoals online of telefonische verkoop, onvoldoende is. Wat een verrassing. Er is nu een Alcoholbesluit in voorbereiding, dat tot doel heeft om de naleving van de leeftijdsgrens in het distributieproces bij verkoop op afstand te verbeteren. Op basis van de Alcoholwet worden verkopers straks verplicht om er daadwerkelijk voor te zorgen dat online of telefonisch bestelde alcoholhoudende drank alleen bij een meerderjarige bezorgd wordt. Dus dat betekent dat alcoholhoudende drank altijd afgeleverd moet worden bij een meerderjarige, op het door de geadresseerde aangegeven adres of bij een distributiepunt. Tja. Een begrijpelijke maatregel, als het beleid niet werkt. Maar het heeft natuurlijk wel gevolgen voor de online wijnverkoop. Ik ben benieuwd of het in de praktijk lastiger wordt om wijn via internet aan de man te brengen. Moeilijk te zeggen. In elk geval jammer dat de kinderen van mijn buren onze pakjes straks niet meer mogen aannemen als we even weg zijn.

Ronald de Groot

Afgelopen week was de week vóór het songfestival dat niet doorging. Het songfestival was een van de vele slachtoffers van de covid-crisis. Zelf voelde ik me de laatste dagen van de week een beetje als de spin in het web van mijn eigen songfestival. Zuid-Afrika, komt u maar. Spanje, hoe is de stemming daar? Chili, wat zijn de belangrijkste punten voor jullie? Italië, leven jullie daar nog? Het is even wennen, maar aan de andere kant ook wel praktisch. Je hoeft de deur niet meer uit voor het schrijven van je artikelen, zou je bijna gaan denken. Ik had drie proeverijen met de (Franse) wijnmaker aan de andere kant van de lijn, en de wijnen keurig voor mijn neus. Het is eigenlijk verbluffend hoe snel sommige wijnbedrijven en -importeurs zich aan de nieuwe situatie aanpassen. En natuurlijk zijn degenen die zich snel aanpassen, altijd in het voordeel.

Maar de meeste van mijn videocalls gingen over de ernst van de situatie in de verschillende wijnlanden, voor een artikel in het komende nummer van Perswijn, dat half juni zal verschijnen. Geen vrolijk verhaal, dat is duidelijk. Maar ook zijn er altijd weer degenen die kansen zien en zich snel aanpassen aan de nieuwe situatie -als dat mogelijk is uiteraard. Winnaars en verliezers beginnen zich een beetje af te tekenen. Zo doet het wegvallen van de horeca over bijna de hele wereld veel pijn in de Champagne. De verkopen dalen wereldwijd met tientallen procenten. In Frankrijk, de grootste markt, alleen al met 30%. Als je rekent dat er jaarlijks zo’n 300 miljoen flessen worden verkocht, en een veelvoud daarvan (verplicht) op voorraad ligt, dan kun je de situatie uittekenen.

Sowieso zijn producenten in ‘dure’ appellations slecht af. Met de oogst van 2019 was er nog geen crisis, en daar werden druiven voor soms hoge prijzen ingekocht. Bijvoorbeeld voor rosé in de Provence. Een type wijn dat bedoeld is om in de zomer na de oogst genuttigd te worden, maar dat nu ligt te verpieteren in de kelders. Wijnproducenten die een wijn maken die meteen moet worden verkocht en gedronken, zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Rueda bijvoorbeeld, de Spaanse streek die de meeste van zijn wijnen verkoopt in de Spaanse horeca en in Nederland en Duitsland. Het zijn maar voorbeelden.

In Italië viel de verkoop van prosecco in eerste instantie wel terug, maar veerde later weer op. Wijnen als prosecco of Pinot grigio zijn betaalbaar en veel in supermarkten verkrijgbaar. De consumenten gaan toevallig ook voor betaalbare wijnen en voor wijnen uit de supermarkt. Dus daar vinden we de winnaars. Supermarkten en online verkopen duidelijk meer, dat is eigenlijk overal de trend. En Italië heeft als extra voordeel dat voor Franse (en Spaanse) wijnen in de V.S. nog steeds een importheffing van 25% moet worden betaald. Dus dat scheelt ook weer. Net als elders zijn het hier de ‘duurdere’ wijnen die het meest getroffen zijn, omdat die vooral in de horeca worden genuttigd. Over de hele linie zijn de particuliere verkopen gestegen, bij wijnwinkels, supermarkten en online, ook in ons land. Met de onzekerheid hoe lang de crisis gaat duren, overheerst nu de vraag hoe en of de wijnmarkt zich weer gaat herstellen. Maar wat uit mijn gesprekken ook weer terugkomt is een gevoel van ‘we laten ons niet kisten’. De wijn heeft al vele crises doorgemaakt en overwonnen. Dus dat zal ook nu weer gebeuren, zo is het gevoel. En daar houd ik me graag aan vast.

Ronald de Groot

Een van de meest frustrerende gevolgen van de huidige lockdown is voor mij dat reizen volstrekt onmogelijk is. Domweg omdat het bezoeken van wijnproducenten de zuurstof is om te schrijven. Omdat het belangrijk is mijn nieuwsgierigheid te bevredigen. Dan neem ik een bezoek aan de zoveelste vatenkelder of gistingsinstallatie graag voor lief. Op dit moment zou ik in Yecla zijn, zo was een paar maanden geleden oorspronkelijk gepland. Niet dus.

Begrijp me goed, reizen is geen doel op zich. Deze week heb ik een paar afspraken staan voor een video call met een wijnmaker. De proefflessen zijn keurig bezorgd, perfecte service. Op deze manier kun je toch weer een beetje aan het werk en contact hebben met de personen waar het om gaat. En nog duurzaam ook. En je hoeft niet naar de vatenkelder. Los van wat er straks weer wel (of niet) kan is het een goed moment om te bedenken of elke reis wel noodzakelijk is, ook als het wél weer kan. Met name naar wijngebieden die je goed kent, zou je misschien niet altijd af hoeven te reizen. Iets om over na te denken, voor als de crisis voorbij is.

Zelfs in Bordeaux hebben ze het licht gezien. Je wordt altijd ter plekke verwacht om de primeurwijnen te proeven, qua logistiek ook wel te begrijpen, met al die monsterflessen. Maar toch blijkt het mogelijk monsterflessen af te sturen, om ze hier te kunnen proeven. Er zijn al monsters binnen, en binnen enkele weken verwacht ik dat er een flink aantal flessen op de stoep zal staan, zowel van de linker als de rechter oever en uit de Sauternes. Uniek, zodat ik toch een artikel over de nieuwe oogst kan schrijven.

Ondertussen ben ik wel benieuwd hoe het met reizen zal gaan. De onzekerheid is enorm. Maar er is toch een ding wat ik niet begrijp. We hebben wel één euro -hoewel ook die soms ter discussie staat- maar van enige vorm van coördinatie tussen de Schengenlanden over de toegang tot de buurlanden lijkt geen sprake te zijn. Dat zou toch anders moeten kunnen. Er wordt wel over gesproken dat toeristenministers overleggen, maar ondertussen komt het chaotisch over. Wat te denken van het volgende bericht? ‘Italië wil deze zomer toch weer open voor toeristen. Om gasten over de streep te trekken, betaalt de regionale overheid van Sicilië voor een deel de vakantie.’ Heel apart. In een land als Frankrijk is het ondertussen compleet onduidelijk wat er van de zomer met de vakanties gaat gebeuren. Nu mag je honderd kilometer van huis, meer niet. Maar wat als dat straks meer wordt? Waarom zou iemand uit het zwaar getroffen Parijs wel naar het strand bij Narbonne mogen, en iemand uit het veel minder getroffen Amsterdam niet? Dat zou toch een vreemde zaak zijn.

Maar voor dit soort argumenten lijken veel landen in de huidige situatie niet gevoelig. Het is vooral eigen land eerst, zo lijkt het. De een lokt toeristen, en de ander wil ze niet hebben. En de lockdown is in Frankrijk een stuk strenger dan hier. Het woord politiestaat is al vaak gevallen. Ik ben benieuwd hoe lang dit gaat duren. Ik hoorde een insider al zeggen dat de gele hesjes weer uit de kast worden gehaald. Dat kan dan wel eens een harde confrontatie worden. Het probleem is dat president Macron ook geen ‘natuurlijke’ achterban heeft. Hij komt niet voort uit een van de bestaande politieke stromingen, maar is in feite een buitenstaander. Zodat de kritiek op hem van links én rechts komt. Je ziet het in de peilingen. De meeste Fransen zijn ontevreden over zijn corona-beleid, terwijl hij het niet aantoonbaar slechter heeft gedaan dan andere regeringsleiders. Dat is ook de Franse volksaard. En dat maakt de positie van Macron alleen maar moeilijker.

Ik vrees dat reizen naar dat land voorlopig nog lastig wordt, helaas. Heel onwezenlijk. Ik blijf nog maar even videobellen achter mijn computer. Dat is wel zo veilig. En héél duurzaam.

Ronald de Groot

Het valt allemaal niet mee. Ik mag heus niet klagen –eerlijk is eerlijk. En ik ben nog gezond. Maar het begint ons nu wel de neus uit te komen dat we niet lekker op een terras kunnen zitten of even tegen een andere tafel mogen aankijken dan onze eigen eettafel. Natuurlijk eten we thuis ook lekker, maar er even uit, je laten verwennen, daar heb je af en toe heel erg behoefte aan.

Het vestigt er bovendien nog maar eens de aandacht op dat de horeca, met onder andere de culturele sector en natuurlijk niet te vergeten de kappers een van de sectoren is die het hardst is getroffen door de lockdown. Van de ene op de andere dag gesloten. Boem. Bovendien is er weinig zekerheid, of zeg maar gewoon geen zekerheid over het vervolg. Iedereen wil ook heel graag naar de kapper, dus die zal wel eerder opengaan dan de horeca. Ongetwijfeld terecht overigens, want bij de kapper is het minder vol dan in een café, als het goed is tenminste.

Maar dat de horeca ondertussen ongeduldig wordt, kan ik me goed voorstellen. Want er is eigenlijk geen enkel perspectief, althans niet als we naar de persconferenties van onze premier luisteren. Er wordt inmiddels zelfs gedreigd met burgerlijke ongehoorzaamheid. Laurens Meyer, eigenaar van zo’n 50 kroegen verspreid over het land en met zo’n 2000 man in dienst, dreigt zelfs per 1 juni zijn zaken weer te openen. Hij roept andere horecaondernemers op hetzelfde te doen.  ‘Gebeurt er niets, dan gaan we kapot.’ Hij denkt dat twee derde van de horecazaken per 1 juli noodgedwongen zou moeten stoppen als er niet snel een noodplan op tafel komt. Ik vrees dat hij geen ongelijk heeft.

In het programma overleven na corona zei econome Barbara Baarsma gisteravond dat we ook naar economische prijs van deze lockdown moeten kijken. Geheel terecht. Op het moment dat er, half maart, toe besloten werd, was het onvermijdelijk, ongetwijfeld. Maar nu wordt het tijd dat de intelligente lockdown overgaat in een intelligente versoepeling. Waarbij ook de prijs van alle maatregelen die bedrijven hiervoor betalen, en die zich straks gaat vertalen in een grote werkloosheid, wordt meegenomen.

De zomer komt er nu aan, en dat betekent bijvoorbeeld dat je ook van een drankje zou kunnen genieten op een terras. Als je op een terras enige afstand kunt houden, waarom zouden terrassen dan niet open mogen gaan? Gezien mijn geslacht en leeftijd behoor ik zelf tot de risicogroep. Dat betekent in mijn ogen dat ik ook een eigen verantwoordelijkheid heb, en er ook voor kan kiezen me niet in risicovolle situaties te begeven. Het is ook een kwestie van je gezond verstand gebruiken om te beslissen of je naar een horecagelegenheid gaat of niet. Ik ben niet gedwongen om een terras te zitten, maar het moet in mijn ogen wel kúnnen.

De afgelopen weken heeft de politiek zich behendig verscholen achter de virologen en andere medische deskundigen van het OMT om het beleid te bepalen. Dat was in het begin gerechtvaardigd. Maar het is nu tijd geworden dat de politici gaan doen waarvoor we ze hebben aangenomen: zélf besluiten nemen en hun nek uitsteken, uiteraard met beleid. Het OMT brengt advies uit, en neemt geen besluiten. Dat doet de politiek. En dat betekent dat álle belangen moeten worden meegenomen, ook de economische. Dat we afstand moet blijven houden en handen moeten blijven wassen, is duidelijk. We zijn er al aardig aan gewend. Maar de politici zullen nu op een verantwoorde manier wat meer risico moeten nemen om de economie niet grootste slachtoffer van deze crisis te laten worden.

Ronald de Groot

Gisteren stond er een interessant artikel in de Volkskrant over de redding van Air France-KLM. Hoewel het gaat om een fusiebedrijf, gingen Frankrijk en Nederland nadrukkelijk respectievelijk alleen Air France c.q. KLM redden. Nederland wilde meer eisen stellen, maar omdat de nood bij Air France zo hoog was dat er meteen iets moest worden gedaan, was de Franse minister van Financiën al bezig met zijn aankondiging, die natuurlijk wel op prime time in het journaal moest komen, toen Nederland nog niet was uitonderhandeld. Nogal onthullend en knullig. Samenwerken blijkt in tijden van crisis erg moeilijk, zo blijkt niet voor de eerste keer. Minister Hoekstra wilde de KLM extra eisen stellen, maar kreeg daar door de actie van zijn Franse collega de tijd niet voor. Tja. Een vreemd beeld. Onderhandelen over een loonoffer van het personeel en meer duurzaamheid kosten tijd en moeite, en die werd Hoekstra duidelijk niet gegund. Overigens heb ik in dat verband nog een goede tip voor de minister. Hij moet Italië ook gewoon helpen, en dan de Italianen de voorwaarde stellen dat ze op dezelfde leeftijd met pensioen gaan als de Nederlanders.

Nou zijn de problemen per land ook verschillend. Veel verschillender dan de problemen bij Air France en KLM. Hier in Nederland ligt een miljard kilo frietaardappelen weg te rotten, omdat de horeca wereldwijd platligt en niets geëxporteerd wordt. In de wijnlanden Frankrijk, Spanje en Italië liggen zo’n miljard flessen onverkochte wijn, zo meldde het Journaal afgelopen week. Die rotten niet weg, maar ze liggen wel in de weg. Ondertussen zijn de druivenstokken al weer uitgelopen en vanaf augustus komt de nieuwe oogst binnen. Een onmogelijke situatie, want met volle opslagplaatsen en –tanks kan de nieuwe oogst gewoon niet worden opgeslagen. Daarom is er toestemming gevraagd om te destilleren, om extra opslagcapaciteit te creëren en om een groene oogst te doen, om de opbrengsten te beperken. En handig dat je er dan ontsmetttende handgels van kunt maken. Dat is bij frietaardappelen een stuk moeilijker.

Maar zowel bij de frietaardappelen als bij de wijn is het vooral de horeca waar de vraaguitval het meest dramatisch is. Jan Panman (Rives-Blanques, Limoux): ‘Zakelijk ondervinden we enorme veranderingen. Onze importeurs in verschillende landen waar wij werken en die met de restauratie werken, staan stil, terwijl degenen die aan particulieren leveren bijna nog meer verkopen. Of het nu New York, Tokyo of Nederland is, het is overal hetzelfde verhaal. Het is een wereldfenomeen.’

Dus de problemen stapelen zich op. Laten we niet vergeten dat de coronacrisis vooraf werd gegaan door een belastingverhoging door de V.S. en onrust in Hong Kong, waardoor de wijnexporten eind vorig jaar al naar beneden gingen. Het lijkt al weer een eeuw geleden. Ik hoop dat de nu voorgestelde maatregelen verlichting brengen. Ik ben in alle eerlijkheid niet zo optimistisch. De impact van deze crisis is enorm, en ik ben bang dat hij langer gaat duren dan we denken. Als drie procent van de Nederlanders het virus heeft gehad, nog geen 500.000, hebben meer dan 17 miljoen het nog niet gehad. Voor het bereiken van de groepsimmuniteit (zonder vaccin) moeten er nog zo’n negen miljoen het virus krijgen, dus bijna twintig keer zoveel als het nu hebben gehad. Met dus twintig keer zoveel opnames, twintig keer zoveel ic-bezettingen, twintig keer zoveel doden, dus richting 100.000. Ik wil niet pessimistisch zijn, maar moet wel realistisch blijven. De wijnsector en wij allen zijn nog niet van dit virus af. Ik blijf nog even binnen.

Ronald de Groot