Columns

De wijnwereld is een kleine wereld. Op Schiphol kwam ik, onderweg naar Alto Adige, bij de gate Arnauld Thomassin tegen. Thomassin is eigenaar van Château de France in Pessac-Léognan en lid van de Union des Grands Crus de Bordeaux. Hij vloog terug van China en om op Schiphol over te stappen naar Bordeaux. Veel Fransen vliegen liever met KLM via Amsterdam dan met Air France via Charles de Gaulle. Maar dat terzijde.

Hij vertelde dat Bordeaux het in China heel moeilijk heeft. ‘Ik denk dat verkopen wel met 20 tot 30% zijn gedaald. Ook van de topwijnen. De economie koelt af door de spanningen met de V.S. en de kopers zijn daar erg gevoelig voor’. Het is niet de eerste keer dat ik dat hoor. Eerder al druppelden berichten binnen over de dalende verkopen in Hong Kong, nota bene de grootste afnemer van top-Bordeaux wereldwijd. Niet zo gek, vanwege de onlusten daar.

Velen hebben het idee dat de prijzen van de topwijnen uit Bordeaux alleen maar stijgen. Maar wie naar de markt kijkt, moet constateren dat ze rond 2009, 2010 een piek bereikten die ze daarna nooit meer hebben gehaald, enkele uitzonderingen daargelaten -maar die zijn er altijd. Op de een of andere manier weet men hier de mythe altijd wel goed in stand te houden. Bovendien zijn er steeds weer andere veelbelovende markten die de dalende verkopen elders compenseren. Eerst was dat de V.S. en de afgelopen jaren Azië. Het is echter een gok om je traditionele markten in Europa in te ruilen voor nieuwe elders, door de prijzen steeds te verhogen. Dat kan als een boemerang terugkomen. Zo kon het gebeuren dat onlangs bij de LIDL Marquis de Terme 2013 (Grand Cru Classé uit Margaux) voor € 10 in de schappen stond.

Voor de kleine châteaux in Bordeaux is de situatie nog penibeler. Begin dit jaar werd de noodklok geluid omdat de prijzen van ongebottelde Bordeaux daalden tot een dieptepunt van zo’n € 1100 per tonneau (een tonneau in Bordeaux is 900 liter, 100 dozen van 12 flessen). Maar in augustus was het nog maar € 800, dus minder dan een euro per liter. Er waren gewoon geen kopers meer voor. Als het zo doorgaat, is een sanering onvermijdelijk.

Het idee dat de Bordeaux een streek is waar dure wijnen vandaan komen die alsmaar stijgen in prijs, moet nodig bijgesteld worden. Zo goed gaat het daar niet. Er ligt zo’n miljoen hectoliter aan onverkochte voorraden. Wie biedt…

Ronald de Groot

“Heb je zin om mee te gaan naar de Champagnebar in Bolzano”, vraagt een collega aan me als we een vrij moment hebben. Je kunt daar trouwens ook een mooi betaalbaar glas cava drinken. ‘Thaler Champagnerie Perlage’, zoals het onder andere wordt aangeduid op internet, schenkt ook graag een glas prosecco. Zelf spreekt de bar ook netjes van ‘Champagner & Prosecco bar Perlage’, dus het is een beetje spelen met de naam Champagne. Er wordt slim gebruik van gemaakt, laten we maar zeggen. Het is natuurlijk ook heel aantrekkelijk om met de aanduiding Champagne te werken. Het is ook bijna een algemene term voor (goede) mousserende wijnen geworden. In de volksmond dan. In de Champagne denken ze daar natuurlijk heel anders over. Er zijn inmiddels talloze rechtszaken over gevoerd. Een parfum met de naam ‘Champagne’ werd verboden. In het Zwitserse dorp ‘Champagne’ mag geen wijn meer worden gemaakt onder de eigen dorpsnaam. Rechtszaak verloren.

Zelf hebben we in het verleden aan den lijve ondervonden dat het de Champenois ernst was. Vertegenwoordigers van de CIVC, de overkoepelende organisatie, kwamen in de begintijd kijken op ons event  Le Tour de Champagne of er niet stiekem een stand stond waar ‘andere’ mousserende wijnen werden geschonken. In dat geval zouden we de naam ‘Le Tour de Champagne’ absoluut niet mogen gebruiken. Nederlandse vertegenwoordigers van het CIVC kregen tot hun ergernis een budget dat alleen kon worden gebruik om als politie-agent op te treden en te dreigen, en niet om echte promotie voor champagne te maken. Je zou denken dat Champagne als merk sterk genoeg zou zijn om dat niet nodig te hebben. Dat de kwaliteit vanzelfsprekend zo goed zou zijn, dat je er als wijndrinker niet omheen kunt. Blijkbaar is het vertrouwen in eigen kunnen niet groot genoeg.

Toch lijkt het alsof er iets aan het verschuiven is. Onlangs, eind juni, werd in Amsterdam een Champagnefeestje georganiseerd, waarbij cava als welkomstdrankje werd geschonken. Oeps. Dat hadden wij destijds niet moeten flikken. Blijkbaar is het CIVC redelijker geworden. Of misschien is de arm van het CIVC niet meer zo lang? De Nederlandse vertegenwoordiger is vervangen door een vertegenwoordiger voor de Benelux, die kantoor houdt te Brussel. Met Le Tour de Champagne houden wij jaarlijks een proeverij die –zonder arrogant te willen klinken-  zelfs voor Champagne uniek is. En met echt alleen maar Champagne. Er komen ook steeds meer Vlamingen op af. Maar de vertegenwoordiger van het CIVC komt niet even een kijkje nemen, ondanks meerdere uitnodigingen. Niet om te kijken of er alleen maar champagne staat. En niet om te kijken naar de proeverij. Of om misschien even een woordje te spreken met de bezoekers of met de sommeliers die al die mooie champagnes schenken, bijvoorbeeld. Niets van dat al.

Wie kijkt naar de promotionele activiteiten van het CIVC in de Benelux, moet goed speuren. De website loopt hopeloos achter met ‘nieuws’ uit 2017. Tja. Het drinken van champagne is misschien wel zo gewoon geworden dat het geen promotie of bescherming meer behoeft. Nou ja, dat is dan eigenlijk ook best wel goed nieuws, als we het van die kant bekijken. Wij hebben er in elk geval lang voor geijverd.

Ronald de Groot

Vandaag is het een bijzondere dag. Hij is helemaal gewijd aan champagne, een van onze favoriete wijnen. In de loop der jaren ga je ontdekken hoe fijn het is om goede champagne te (mogen) drinken. Een van de fascinerende aspecten van champagne is dat het zo’n beetje de meest ‘gemanipuleerde’ wijn is die er bestaat. Eerst wordt een basiswijn gemaakt. Die gaat op fles met suiker en gist, om een tweede gisting te ondergaan. Na (liefst) een aantal jaren gaat de kroonkurk er af die voor de tweede gisting is gebruikt en krijgt hij zijn definitieve kurk. Daarbij wordt vaak nog wat suiker toegevoegd, tenzij hij ongedoseerd (zéro dosage) op de markt komt, maar dat is een zeldzaamheid. Wij maken ons druk dat er tegenwoordig aan rode wijnen zoveel ‘restsuiker’ wordt toegevoegd, maar bij champagne is 8 gram per liter extra suiker de normaalste zaak van de wereld. En dan is hij nog lekker ook.

Het maken van dit soort wijnen is, door zijn complexiteit, de hogeschool van het wijnmaken. Iemand die bewezen heeft dit vak perfect te beheersen, is Mathieu Kauffmann, afkomstig uit de Elzas. Hij verliet in 2013 Champagne Bollinger om bij Reichsrat van Bühl in Duitsland te gaan werken. Door wisseling van de leiding bij Bollinger zat hij meer tussen de paperassen dan in de kelder, vertelde hij.

Zijn visie op grote mousserende wijnen is dat je moet werken met veel reservewijn, basiswijnen die lang op vat liggen om te rijpen voordat ze de tweede gisting op fles ondergaan. Daarvoor moeten de voorraden groot zijn –dat kost geld. Blijkbaar was er bij de eigenaar van Von Bühl, de weduwe Jana Seeger, niet zoveel geduld. Of misschien waren anderen binnen het bedrijf wel jaloers op het succes en de bekendheid van Kauffmann, zoals boze tongen beweerden. Hoe dan ook, zijn bevoegdheden om stille wijnen te maken –ook daarvoor was hij verantwoordelijk – werden hem onlangs ontnomen. De wijnen moesten ‘toegankelijker’ worden. Kauffmann had juist met zijn vrouw een mooi huis gekocht om zich hier definitief te vestigen. Hij was door Falstaff uitgeroepen tot ‘Winzer des Jahres 2019’ en hij had de verkoop van mousserend met 200.000 flessen opgevoerd. Wellicht werd gedacht dat hij wel zou blijven, maar Kauffmann trok de consequenties en meldde de leiding dat hij zou vertrekken. Het persbericht sprak van ‘onoverbrugbare verschillen van mening over verantwoordelijkheden en wijnstijlen’. Heel spijtig. Gelukkig liggen er nog zo’n 700.000 flessen in de kelder die door hem zijn ‘gemaakt’. Dat is het voordeel van goede mousserende wijnen…

Ronald de Groot

Afgelopen week was ik op bezoek in Moldavië. Een bijzonder land, balancerend tussen Oost en West. Dat geldt voor de politiek, maar evengoed voor de wijnen. Als we hier spreken over ‘Oost’, dan wordt al gauw de Sovjet Unie bedoeld, die het land inlijfde in 1940 en het pas weer liet gaan in 1991. Je vindt er nog steeds de relikwieën uit die tijd. Vooral de staatswijnbedrijven, Cricova en Mimestii Mimi, stralen nog nadrukkelijk iets Russisch uit. Ze hebben enorme ondergrondse kelders, met voorraden tot wel 1,5 miljoen flessen, die heel lang in de kelder liggen om helemaal gerijpt op de markt te worden gebracht. 

Overal in Moldova wordt ook mousserende wijn gemaakt. Zeer veel zelfs. Hier komt dan het westerse trekje weer naar voren. Als je door die immense ondergrondse gang dwaalt, krijg je op een gegeven moment te horen dat hier de wijnen liggen die zijn gemaakt volgens de ‘méthode champenoise’. Ach ja, dat mocht je vroeger nog zeggen. Maar hier is het nog altijd een beetje vroeger. Iedereen weet natuurlijk meteen wat je bedoelt, en dat is wel zo handig. Het is de kracht van het merk Champagne dat deze wijn overal als voorbeeld wordt gezien van de beste mousserende wijnen, gemaakt met een tweede gisting op fles. En voor de meeste Moldavische mousserende wijnen worden ook nog dezelfde druiven gebruikt: chardonnay, meunier en pinot noir. 

Maar ja, dan ga je die wijnen proeven. En dat moet je constateren dat het lang niet op het niveau zit van het ‘echte’ spul. Het is zeker niet iedereen gegeven met dezelfde methode en dezelfde druiven een even goede wijn te maken als in de Champagne. Laten we het anders zeggen. Het is maar weinigen gegeven in de buurt te komen. Het is natuurlijk ook een centenkwestie. Als je je wijnen voor goede prijzen kunt verkopen, heb je meer armslag voor het maken van kwaliteit. Champagnehuizen hebben met veel geduld en een lange adem voorraden opgebouwd, zowel van mooie reservewijnen als van wijnen die op fles jaren in de kelder liggen te rijpen -twee condities voor topkwaliteit. En dan hebben we het nog niet eens over het bijzondere terroir. De noordelijke ligging en de bijzondere, kalkhoudende ondergronden zorgen -nog altijd- voor mooie zuren, essentieel voor de spanning en de balans. Het levert wijnen op met een ongeëvenaarde klasse. Ik besefte dat ik thuis steeds vaker een mooi glas Champagne dronk. Gewoon voor het plezier. Ik begon in Moldova ook sterk naar een mooi glas Champagne te verlangen. Gelukkig ben ik weer thuis, en heb het op gepaste wijze ingehaald. En dan krijgen we op 2 september ook nog onze mooie Champagne-proeverij in het Amstel. Dat wordt helemaal smullen. Voor mij een soort walhalla, al die mooie champagnes. 

Heerlijk om weer thuis te zijn.

Ronald de Groot

U kunt hier tickets reserveren voor PERSWIJN proeverij Le Tour de Champagne aankomende maandag 2 september!

Sommige reizen zijn meer onvergetelijk dan andere. Als je vaak naar Toscane reist voor de anteprima of naar de primeursin Bordeaux, dan is het een soort ‘thuiskomen’. Maar niet meer heel speciaal, om het oneerbiedig te zeggen.

Een van de meest memorabele reizen die ik ooit maakte was wel die naar Moldavië. Het moet ergens begin jaren negentig zijn geweest. Wanneer weet ik niet eens precies meer, eerlijk gezegd. Mijn digitale archief gaat niet zover terug. Vergeet niet dat we destijds nog in het stadium zaten van het ‘knippen en plakken’, op het moment dat we het blad in elkaar gingen zetten. Onvoorstelbaar hoe dat is veranderd. Werkelijk revolutionair.

Dat moet ook gelden voor de wijnen van Moldavië. We hebben er voor het komende nummer een aantal geproefd, en daar zijn prima exemplaren bij. Dat was destijds wel anders. Het was vlak na de val van het IJzeren Gordijn. De mistroostigheid en armoede dropen er vanaf. Het weer was ook niet best, dat hielp ook al niet. Grijs en grauw. Maar ook spannend. In een dorpje op het platteland was men niet erg gewend aan fotograferende journalisten. Politie gaf me daar te verstaan dat dit niet de bedoeling was. Dat maakte het verhaal alleen maar mooier. René van Heusden noemde het altijd het beste verhaal dat hij ooit van me gelezen had, vanwege dit avontuurlijke element, maar die hield ook erg van overdrijven. Dus dat nemen we met een korrel zout.

Maar voor de initiatiefnemer, Joop van Kant, iconisch wijnkoper van zijn tijd (Jean Arnaud/Gastrovino), liep het avontuur minder goed af. Hij had het succes van de Bulgaarse wijnen voor ogen, destijds in enorme hoeveelheden in de schappen van de supermarkt. Helaas bleken zijn Moldavische zakenpartners minder betrouwbaar dan gedacht. Bovendien weigerden ze te luisteren naar adviezen over marketing en wijnmaken. Daar komt bij dat Moldavië zeer corrupt is. Het staat nu nog 117 op de lijst van 180 landen, dus dat is een zeer matige ranking (Nederland staat op 8, dus is ook niet brandschoon, voor de duidelijkheid). Dus leveringen blijven in zo’n klimaat onzeker, komen te laat of ondervinden allerlei problemen. Van de Kant startte zijn project in 1991, Hij stopte er mee in 1995, een illusie armer. Destijds was dit terra incognita in wijnland. Dat bestaat tegenwoordig niet meer. We vlogen er heen met een klein privévliegtuigje, alleen voor de groep. Lijnverbindingen waren er nog niet. Vandaag vlieg ik keurig met een lijnvliegtuig, via Warschau. Ik zal met weemoed terugdenken aan de vorige reis.

Ronald de Groot

Zo, gisteren was het weer tijd om naar huis te rijden. Niet op een zwarte zaterdag, want dat behoort tot de grotere ongenoegens van het Franse leven. De weersvoorspellingen zeggen dat we van heerlijke warmte een soort herfstweer induiken. Geen leuk vooruitzicht, aan het einde van de vakantie. Nou ja, vakantie, de moderne techniek stelt de werkende mens in staat overal door te gaan -in elk geval met het werk dat wij doen. Dus het vergt wel wat discipline om ook echt vakantie te houden. Gelukkig lukte dat af en aan wel, met onze eindredacteur als grootste ‘slachtoffer’.

Een andere moderne techniek die me enorm heeft geholpen, is die van de elektrische fiets. Die stelt je in staat om in de Dordogne, waar wij zaten, alle heuvels te beklimmen die we maar wilden. Normaal gesproken is dat met het warme zomerweer een te zware inspanning. Wat opvalt, als je zo rondfietst, is dat je overal in de buurt kleine wijngaardjes ziet. Veel meer dan je zou verwachten, want we zitten hier helemaal niet in een officiële appellation. De dichtstbijzijnde AOP is Pécharmant, op een klein half uur rijden naar het zuidwesten.

Dat brengt me bij een vraag van een lezer, Marieke Kruize: ‘Hoe kijk je aan tegen de ‘drang’ van mensen om wijn te willen maken? Waar ook ter wereld, of het klimaat er geschikt voor is of niet, of er markt voor is of niet.. Ik ben al op veel plaatsen geweest waar druiven worden verbouwd en lokale wijn wordt gemaakt, soms vanuit historie, soms vanuit nieuwsgierigheid, maar vaak ook kwalitatief niet interessant genoeg om wereldwijd te verkopen. Waarom is wijn een product dat we overal ter wereld willen maken?’

Deze kleine wijngaardjes in de Dordogne zijn bedoeld voor ‘eigen gebruik’ -en dat van familie en vrienden uiteraard. Als je de eigenaren aanspreekt, dan geven ze je nog graag een flesje ook, trots als ze zijn op hun eigen wijn. Dat is het bijzondere van wijn, het hoeft niet altijd kwalitatief hoogstaand te zijn, zeker niet als het voor eigen gebruik is. Het gaat om het plezier. En het plezier van het delen.

Het verschil met andere landbouwproducten, zoals graan en aardappelen, is natuurlijk dat je na de oogst zelf je wijn kunt maken. En laten we niet vergeten dat daarbij alcohol ontstaat, wat waarschijnlijk altijd is ervaren als een plezierig genotmiddel. Als je kijkt naar de oudste vondsten op wijngebied, zoals die van zo’n 8000 jaar terug in Georgië, kun je constateren dat wijn een belangrijke rol speelde in de gemeenschap. Wijn werd gemaakt en bewaard in ondergrondse, ingegraven amforen, die zorgden voor een vrij constante temperatuur.

Daarna is de hele geschiedenis doordrenkt van de wijn. Overal kom je wijn tegen. In de bijbel, de Griekse mythologie, en natuurlijk in de Romeinse tijd. De Romeinen namen de druivenstok mee overal naartoe, omdat ze niet zonder wijn konden. Daarna zette de kerk het zegenende werk van de Romeinen met plezier voort.

Daarmee werd de basis gelegd voor de moderne wijnbouw. En voor al die kleine wijngaardjes overal, ook als de omstandigheden het eigenlijk niet toelaten. In Hollandse polders, op Zweedse eilanden, op Montmartre, in de tropen, zoals in Thailand en Brazilië. En waar je ook op bezoek gaat, elke wijnmaker is trots op zijn product en laat het je graag proeven. En inderdaad, veel wijn is niet geschikt om wereldwijd te verkopen. Maar degenen die hem maken, hebben er zelf veel plezier van. En van de wijnen die wel wereldwijd worden verkocht, of soms gewoon op heel kleine schaal, daar hebben wij weer plezier van. Dat is het mooie en bijzondere van wijn.

Ronald de Groot

Afgelopen week kregen we -op vakantie in de Dordogne- een seintje van een familielid. ‘Je moet naar het journaal kijken, want er komt een item over problemen van spuiten met gif in de wijngaarden van Bordeaux’. Gelukkig staat de moderne techniek voor niets, en kunnen we ook hier zonder problemen naar het journaal kijken. Gelukkig hoeft dat niet elke dag.
We moesten lang wachten. Na een hele trits onderwerpen met een hoog komkommertijd-gehalte kwam dan eindelijk het lang verbeide item over het spuiten met gif in Bordeaux. Volgde een inderdaad treurig verhaal van een vrouw, Sylvie Berger, die nu met Parkinson worstelde, wellicht als gevolg van het werken in de wijngaard. Wat bij dit soort journaal-items echter gemakkelijk verloren gaat, is de nuance.

Onze medewerker Kees van Leeuwen, professor in Bordeaux, schreef er een goede reactie op, na vragen over dit item uit Nederland. Het probleem is, schrijft hij, dat zonder enige vorm van behandeling de druivenstokken eind juni al geen bladeren en geen druiven meer zouden hebben. En dat behandelingen eigen zijn aan alle vormen van landbouw, en dat voor appelen of aardbeien nog veel meer bestrijdingsmiddelen (moeten) worden gebruikt. Hij ergerde zich enorm aan Stephanie Barousse van Châteu La Dauphine in Fronsac, die suggereert dat daar niet gespoten wordt. Dat is niet waar, want ook bij biologisch boeren wordt gewoon gespoten, maar met andere middelen.

Het tragische van dit verhaal is natuurlijk dat de vrouw in het filmpje zo’n 20 tot 30 jaar geleden in de wijngaard werkte. Van Leeuwen: ‘De stoffen die destijds gebruikt werden waren veel giftiger en het was toen toegestaan om werknemers de wijngaard in te sturen op dagen dat er gespoten werd. Nu mag dat niet meer, afhankelijk van het type spuitmiddel mogen de werknemers één of twee dagen niet meer in de wijngaard werken na een behandeling.’

In Nederland maakt men zich (terecht) zorgen over het gif wat bij de bollenteelt wordt gebruikt, en het effect daarvan op omwonenden. Het is in het algemeen terecht om zich zorgen te maken over het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de landbouw. En veel wijnbouwers proberen daar ook iets aan te doen. Het is daarom onterecht om met de beschuldigende vinger alleen naar Bordeaux te wijzen.

Ronald de Groot

Zo, we zijn gisteravond weer teruggekomen naar Frankrijk van een uitstapje naar Spanje. De vakantie is een ideaal moment om op eigen houtje wat wijngebieden te bezoeken waar je anders nooit komt. In dit geval lag de bestemming in Valdeorras en in Ribeira Sacra, twee wijngebieden in het binnenland van Galicië. Een flink eind rijden, maar de moeite waard. We genoten van prachtige landschappen, ruig en afgelegen, langs de rivieren de Sil en de Bibei. En van bijzondere wijnen, zoals die van het bijzondere project van Telmo Rodriguez in Valdeorras of het perfectionistische Dominio do Bibei in Ribeira Sacra.

Maar het blijft natuurlijk ook vakantie, dus het is ook even ontspannen, geen te grote afstanden per dag afleggen en vooral ook lekker eten. Dat kan heel eenvoudig zijn, maar ook meer uitgebreid en bijzonder, net zoals het uitkomt. Wat uit eten gaan betreft is Spanje voor mij een soort walhalla. Je kunt hier fantastisch eten en drinken voor prijzen die voor onze begrippen zeer laag zijn. Als je in en rond San Sebastian gaat eten, betaal je nog redelijk wat. Hier gaan veel toeristen heen, en Fransen die goedkoop over de grens gaan eten.

Dieper het land in wordt het soms zelfs belachelijk goedkoop. Je geneert je bijna voor wat je moet betalen. De eerste avond in Spanje hadden we een restaurant gereserveerd iets buiten het centrum van het fraaie Burgos, La Fábrica. Strak en modern, het zag er goed uit, met fraaie gerechten op de website en een bib gourmand van de rode gids. Een ‘menu degustacion’ kwam op € 50. We wisten niet wat we zagen. Inclusief de amuses kregen we een elftal gerechtjes voorgeschoteld, het ene nog mooier dan het andere. Wat een avond! We combineerden het menu met een fles Viña Tondonio Reserva blanco 2005 voor € 30 per fles. Ook al spotgoedkoop, en een prachtige wijn, een gastronomisch hoogstandje. Dit is Spanje, weg van de toeristische plekken. Ik kan het iedereen aanraden. Als je in een gebied als Valdeorras in een goed restaurant zit, kosten de meeste streekwijnen op de kaart minder dan € 20 per fles. Ik begrijp heel goed dat de kosten in Nederland veel hoger zijn, maar eten in Spanje voelt daarmee als eten in een gastronomisch paradijs. Ik kan het iedereen aanbevelen.

www.fabricarestaurante.com

Ronald de Groot

Zo, ik ben lekker aangekomen op het Franse platteland. Nou ja, lekker… voor morgen worden hier temperaturen van boven de veertig graden voorspeld. Gedwongen nietsdoen dus, er zit weinig anders op. Vandaag is het nog niet zo heet, dus het hoofd is nog koel genoeg voor de maandagse overpeinzing. De lezersvragen komen later nog aan de orde, maar hier in Frankrijk gaat mijn overpeinzing toch vooral even over dit bijzondere land. Een land van paradoxen. Onderweg zagen we niets meer terug van het protest van de gilets jaunes, behalve dan wat leuzen op de viaducten. Tja, de vakantie is voor Fransen heilig, en blijkbaar ook voor de gele hesjes. En bij deze hitte naast een kampvuur bij een rotonde staan is ook geen pretje.

President Macron heeft toegegeven op het punt van de dieselaccijns. Maar de maximumsnelheid op de secundaire wegen, verlaagd van 90 km/u naar 80 km/u is gewoon gebleven. Ook dit werd gezien als een vorm van Parijse bedilzucht. Op ‘la campagne’ moeten lange afstanden worden afgelegd, dus is ‘la campagne’ ook de dupe.

In dat opzicht is Frankrijk een land van extreme regelzucht. Meer nog dan Nederland. Een goed voorbeeld is de loi Evin, die promotie voor wijn in welke vorm dan ook verbiedt. De Franse anti-alcohol-lobby is zeer machtig.

Onlangs eiste de ANPAA, de Association Nationale de Prévention en Alcoologie et Addictologie van een blogster dat zij een stuk zou verwijderen dat tegen deze wet in zou gaan. Zij schreef over Wimbledon en het feit dat Champagne Lanson sponsor is van dit tennisevenement. Dus het ging helemaal niet over een gebeurtenis in Frankrijk zelf, en bovendien was er geen sprake van dat zij de lezers van haar blog aanspoorde om meer champagne te drinken. De associatie was onverbiddelijk, het verhaal moest worden verwijderd. En zo geschiedde. Juristen op dit terrein betwijfelden of dit wel onder deze beruchte wet viel, maar het risico van juridische problemen was te groot. De blogster beschikte ook niet over de middelen het juridisch aan te vechten. Het punt is dat de wet ‘elke associatie tussen sport en alcohol’ verbiedt. Maar het stukje was puur informatief, alleen over sponsoring.

Uiteindelijk is dit wel bizar. Het probleem is dat het leidt tot zelfcensuur. Heel onwenselijk. En waar gaat het nu eigenlijk om? Denkt deze associatie serieus dat er meer alcoholverslaafden komen door een stukje over de sponsoring van Wimbledon door een champagnemerk? Ik ben uiteraard een groot voorstander van ‘drink met mate’, maar ik vermoed dat deze associatie zich beter met ernstiger problemen kan bezighouden. Want op deze manier komt volgens mij de persvrijheid in het gedrang.

Ronald de Groot

Vorige week plaatsten we een oproep bij de 101e overpeinzing een oproep met de vraag of u als lezer onderwerpen wilden aanvragen. Dat leverde een paar mooie reacties op, met zonder meer interessante vragen en leuke onderwerpen. Ik begin vandaag met de eerste vraag, meteen een die je aan het denken zet. Hij is afkomstig van Gerard van de Berg. ‘Ik zou graag uw mening willen weten over het feit dat zoveel wijnen tegenwoordig hetzelfde lijken te smaken. Zowel van binnen als buiten Europa. Bent u niet bang dat we door de globalisering en het overnemen van elkaars wijnmethoden juist de kenmerkende verschillen kwijtraken of biedt het ook kansen?’

Ik denk dat dit een vraag is die veel liefhebbers, inclusief mezelf, erg bezighoudt. Onlangs was ik in Piemonte op reis, met wijnen van Barbera uit Asti als onderwerp. Er waren ook een paar Scandinavische journalisten mee. Naar aanleiding van een Barbera op basis van (licht) gedroogde druiven, kreeg ik te horen dat de Zweedse markt de afgelopen jaren volledig is overspoeld door Italiaanse rode wijnen met restzoet. Ze komen van overal. Uit Valpolicella, uit Puglia, van Sicilië. Ik mag het niet zeggen, maar het is een plaag. De Zweed sprak van een ‘Coca-Cola-cultuur’. Als we daar naar kijken, dan moet de vrees van de vragensteller gegrond worden genoemd.

Daar komt inderdaad bij dat het overnemen van wijnmethoden wereldwijd heeft geleid tot het perfectioneren van het wijnmaken. Voor veel goedkope wijnen is dat wellicht toch wel een zegen. We komen op een betaalbaar niveau, tot zelfs heel goedkoop, vrijwel geen ‘slechte’ wijnen meer tegen, technisch gezien dan. Zonder een oordeel te geven of ze lekker zijn of niet. Dat geldt zeker voor ‘industriële’ wijnen. Of we dat erg moeten vinden, weet ik niet. Iedereen die graag een soort standaard-Merlot of –Chardonnay uit Chili of de Languedoc wil drinken, kan zijn hart ophalen. Je weet wat je krijgt –geen avontuur in elk geval. Maar lang niet iedereen zit op avontuur te wachten, dus dat hoeft ook niet. En laten we constateren dat ook op een prijsniveau van een tientje of daaromtrent de kwaliteit veel beter is geworden. En daar doen we allemaal ons voordeel mee.

Dat het ook kansen biedt, is gelukkig dan ook helemaal waar, en daar kunnen we ons aan optrekken, lijkt me. Want door de betere techniek van wijnmaken, beter wijngaardbeheer en de zoektocht van echte liefhebbers naar bijzondere wijnen, ook van eigenzinnige druiven, zie je die ook veel meer bijzonders op de markt. We moeten niet vergeten dat in de ‘Parker-tijd’ veel goede wijnen waren overgoten met een houtsausje. Ik heb niets tegen houtrijping, maar zoals het nu gebeurt, veel subtieler en veel slimmer, dat is een grote vooruitgang. Zo wordt er ook gewerkt met korter schilcontact, met name bij druiven als grenache of pinot noir, of carignan, met als resultaat wijnen met een lichte kleur en veel subtiliteit. Dat zouden boeren vroeger nooit hebben gedurfd. Rode wijn ‘moest’ donker van kleur zijn. Een grote verbetering.
Kijk naar een streek als de Champagne. Daar ritselt het van de kleine producenten, die vaak bijzondere wijnen maken. Vroeger leverden ze al hun druiven aan de grote merken, en nu durven ze (een deel van) de druiven zelf te houden en zelf mooie champagne te maken. In de wetenschap dat ze deze voor een goede prijs kunnen verkopen, omdat liefhebbers bereid zijn die te betalen.
Dus we moeten constateren dat veel wijnen tegenwoordig inderdaad hetzelfde smaken. Maar voor de échte liefhebber is het aanbod zo breed en zijn er zoveel eigenzinnige wijnen op de markt, dat we er per saldo waarschijnlijk niet op achteruit zijn gegaan.

Ronald de Groot