Columns

Wat zien we dan? Allemaal châteaux die graag bij de nieuwe classificatie van de Cru Bourgeois willen horen. Wat zien we dan niet? De beste châteaux, die niet bij de classificatie willen horen. Tja, ik moet het even uitleggen. Afgelopen week werd de nieuwe classificatie van Crus Bourgeois uit de Médoc bekendgemaakt. Een gebeurtenis die de wijnwereld op zijn grondvesten deed schudden. Nee dus. Nou ja, het is al heel wat dat er een nieuwe classificatie is. Die van 2003 werd in 2007 door de rechter ongeldig verklaard, en er is alles aan gedaan om dat nu te voorkomen. Er is tien jaar aan gewerkt. Van 2010 tot nu werd een systeem gehanteerd waarbij voor elke jaargang werd bepaald of een château de titiel ‘Cru Bourgeois’ mocht voeren. Niet handig voor de lange termijn. Bovendien waren de verschillende niveaus geschrapt. Het was Cru Bourgeois, of niets. In de nieuwe classificatie zijn er weer drie niveaus. Boven dat van Cru Bourgeois zijn dat Cru Bourgeois Supérieur en Cru Bourgeois Exceptionnel.

De nieuwe classificatie geldt voor vijf jaar, dus voor de jaargang 2018 t/m 2022. Voor de wijnen zijn vijf door het château gekozen jaargangen geproefd tussen 2008 en 2016. Het is de bedoeling dat voor de volgende classificatie, die van 2025, de wijnen van de jaren 2017 tot en met 2021 zullen worden geproefd. Deze loopt dan vanaf de jaargang 2023.

Maar zoals ik al schreef, het gaat er bij de classificatie niet alleen om wat je ziet, maar ook om wat je níet ziet. Dat zijn, simpel gezegd, de beste niet-geklasseerde wijnen. Bij de classificatie van 2003 waren er al een paar die voor de eer bedankten. Natuurlijk Sociando-Mallet, omdat eigenaar Jean Gautreau altijd heeft gevonden dat hij Grand Cru Classé zou moeten zijn. Ook Château Gloria in Saint-Julien wilde nooit meedoen.

In de nieuwe classificatie schitteren nog veel meer toppers door afwezigheid. Opvallend is dat alle negen Crus Bourgeois Exceptionnels van de classificatie van 2003 ontbreken: Chasse-Spleen, Haut-Marbuzet, Labégorce Zédé, Les Ormes-de-Pez, De Pez , Phélan Ségur, Potensac, Poujeaux en Siran. Ook andere belangrijke namen ontbreken, zoals Pibran en Fonbadet. Van de 249 geklasseerde wijnen komt er maar één uit Pauillac. Als u dit lijstje ziet, dan weet u -en weet ik- genoeg. Het is een lijst die, door het sparen van vele kolen en vele geiten, sterk gedevalueerd is. Werkelijk alle toppers ontbreken. Het woord braaf is nog de meest positieve omschrijving die ik voor deze niet bepaald wereldschokkende lijst kan verzinnen.

Ronald de Groot

Het is een vreemde gewaarwording. Vinexpo in Parijs, in plaats van op de vertrouwde plek in Bordeaux. Even een cultuurschok toch wel. Voor Vinexpo wellicht een logische en onvermijdelijke keuze. Maar voor de liefhebber van de bijzondere ‘afterparty’s’ in Bordeaux is dit wel even slikken. Gewoon een congresgebouw in Parijs, bij de Porte de Versailles, aan de zuidwestkant van de stad.

Binnen lijkt de aanblik vertrouwd. Maar toch is er een verschil. Vinexpo en Wine Paris zijn voor deze salon een samenwerking aangegaan. Tegelijkertijd zijn het nog steeds aparte shows, in aparte gebouwen. Dat zie je niet meteen, maar het is toch een belangrijk onderscheid. Wine Paris is zelf weer een samenwerking tussen Vinisud en Vinovision. Daarmee heeft Vinisud dezelfde beweging gemaakt als Vinexpo, in dit geval van Montpellier naar Parijs.

Op Wine Paris zit de stemming er goed in. Tim Ford van Domaine Gayda, van de bloedgroep ‘Vinisud’, om het zo te noemen, is erg te spreken over de bezoeken aan zijn stand. Hij denkt dat de combinatie met Vinexpo voor Wine Paris goed uitpakt, en voor meer loop zorgt. En dat ondanks het feit dat zo’n beetje alle Aziatische klanten vanwege de problemen met het corona-virus hebben afgezegd. ‘Niet alleen de Chinezen ontbreken, maar ook mensen uit bijvoorbeeld Vietnam en omstreken.’

De combinatie van Wine Paris met Vinexpo zorgt er voor dat de uitstraling van het geheel erg Frans is. Er zijn wel internationale stands, achterin het paviljoen van Vinexpo, maar het is duidelijk dat de meesten de kat uit de boom kijken. Alain Jacobs van het Deutsche Weininstitut zegt dit ook. ‘Wij steken hier onze teen in het water. We werken daarom met een kleine stand, waar je kunt proeven wat voor goeds Duitsland tegenwoordig te bieden heeft. Maar zonder wijnproducenten. Oostenrijk heeft dat wel gedaan, maar ik vraag me af of ze genoeg aanloop hebben.’ Over de toekomst is Jacobs gematigd positief. ‘Ik zie wel potentie voor de toekomst. Het moet wat internationaler worden.’ Euan McKay van Symington loopt alleen maar een dagje rond, hij vond het te vroeg voor een stand. ‘Ik denk dat deze show voor de Franse producenten zelf een goede oplossing is, vooropgesteld dat Wine Paris en Vinexpo er de volgende keer één event van maken, in plaats van twee losse. Voor internationale producenten is het nog de vraag of dit gaat werken.’

Dat beseft Vinexpo ongetwijfeld zelf ook. Met alleen een grote, protserige stand van Moët-Hennesy bij de ingang waar je een glaasje perenwater kunt drinken maar ook gewoon Ruinart kunt proeven, kom je er niet. Het is hier wel een drukte van belang. Bij de stand van Tejo, achterin de hal, is het echter heel rustig. Miguel Cordero: ‘Het moet wel een stuk drukker worden om succesvol te worden. Hier is bar weinig te beleven. Het kan zomaar zijn dat Vinexpo Wine Paris meer helpt, dan andersom.’ Geen gekke gedachte.

Rob van Oorschot, sales manager van Cava producent Pere Ventura, licht een tipje van de sluier op van de strategie van Vinexpo. ‘Ze kwamen naar ons toe met de vraag of we wel een stand zouden nemen. Sterker, ze wilden dat we niet zouden ontbreken. Onze reactie: “Maak maar een goede prijs, dan zullen we het overwegen.” Nu staan we hier, dus dat werkte. Wat ik goed vind, is dat het onze stand op Prowein ontlast. Je kunt hier in alle rust een aantal klanten zien. Prowein is tegenwoordig wel erg vol en erg druk. Dat is ook niet goed. Nu spreiden we het beter.’

Daar ligt wel een kans voor deze show. Voorheen was Vinexpo machtig en arrogant. Nu zijn de rollen omgedraaid en moet Prowein er voor waken niet te groot en te massaal te worden. Dat is hier ook een beetje het gevoel. Eén grote speler is voor niemand gezond. Dus als Vinexpo de juiste strategie weet te vinden en de opzet internationaler kan maken, is er wel een kans van slagen voor de toekomst, zo lijkt me. En dat is een gezonde situatie.

Ronald de Groot

In de medische wereld is het al jaren een groot probleem. Publicaties van belangrijke onderzoeken worden beheerd door een klein aantal uitgeverijen, die daar grote winsten op maken. De onderzoeken worden vaak betaald met gemeenschapsgeld -onder andere van de Europese Unie. Vervolgens beschrijven de onderzoekers de resultaten in artikelen waar ze van de uitgevers niets voor krijgen. De uitgevers laten de resultaten dan toetsen door collega’s volgens een systeem van peer review. Ook dat is bijna altijd vrijwilligerswerk. De uitgevers vragen vervolgens zeer hoge bedragen voor de abonnementen op de bladen waarin deze artikelen worden gepubliceerd. Bibliotheken wereldwijd, onder andere van universiteiten, kwamen al eens in opstand, maar hebben deels het hoofd in de schoot gelegd. Een van de grote spelers is Reed-Elsevier, tegenwoordig RELX geheten. Dat zegt goed te zijn voor zo’n kwart van de wetenschappelijke publicaties en maakt daar zo’n miljard euro winst op.

Onze medewerker Kees van Leeuwen, professor in Bordeaux, heeft al jaren met dit probleem te maken. Dus ook het wetenschappelijk onderzoek in de wijnbouw heeft te lijden onder dit systeem. Hij schrijft ons dat het probleem in eerste instantie is aangepakt met een systeem dat ‘open access publication’ heet. Sinds een jaar of tien, vijftien is dat meer en meer gebruikelijk, de artikelen zijn dan gratis beschikbaar voor de lezers via een web platform. Hij schrijft vervolgens dat dit de situatie uiteindelijk niet oplost. ‘Het probleem is dat de kosten van de publicaties niet meer bij de lezers worden gelegd (die mogen gratis lezen) maar nu bij de auteurs. De grote uitgeverijen rekenen ‘kosten’ voor publicatie, die op kunnen lopen tot € 3000 per artikel. Daarmee maken de uitgeverijen nog steeds enorme winsten.’ Omdat hij en zijn collega’s van andere universiteiten deze situatie onacceptabel vinden, heeft een consortium van 15 universiteiten een eigen platform gecreëerd. ‘Sinds 2016 publiceren we online wetenschappelijke artikelen, die noch de lezers, noch de auteurs iets kosten. (http://oeno-one.eu/). Dit initiatief is volledig onafhankelijk van enige commerciële uitgeverij. Meer dan 1200 artikelen zijn op dit platform beschikbaar. Nu lanceren we een tweede open access journal, met de naam “IVES Technical Reviews”. Dit tijdschrift, dat op 5 februari ten doop werd gehouden, staat online op het volgende adres: https://ives-technicalreviews.eu/. Omdat wijnprofessionals graag in hun eigen taal lezen zijn alle artikelen verkrijgbaar in het Engels, Frans, Spaans, Italiaans, Portugees en Duits.’

Hij vraagt dit initiatief wereldkundig te maken, zodat iedereen die is geïnteresseerd, er kennis van kan nemen. Ik ondersteun dit graag. Uit ervaring weet ik dat wijnmakers en -techneuten uit passie de kennis over hun werk graag met iedereen delen. Het is vreemd dat grote uitgeverijen daar schatrijk van worden. Dus juich ik het initiatief alleen maar toe.

Ronald de Groot

Afgelopen week zat ik even aan tafel met een Spaanse wijnproducent. Hij moest even kwijt dat hij een zeer roerige tijd achter de rug had. Natuurlijk wist ik wel dat de vergeldingstaks van de V.S. voor de steun aan Airbus in Europa hard was aangekomen. Maar als je het verhaal nog eens hoort, dan snap je wel dat dit soort gebeurtenissen voor wijnproducenten een soort doemscenario is. Op 4 oktober werd de accijns aangekondigd, en op 18 oktober ingevoerd. Dat betekende dat er tientallen containers op schepen stonden, die pas na 18 oktober zouden aankomen en dus belast zouden worden, terwijl de prijs al was overeengekomen. De importeur zou voor zijn Europese importen in totaal in een klap 140.000 dollar extra moeten neertellen. Zomaar, hop. ‘We moesten onmiddellijk iets verzinnen. We hebben de pijn moeten verdelen, om dit op te vangen. Het alleen maar bij de importeur neerleggen, zou zelfmoord zijn. Je raakt de klanten kwijt. En klanten die je kwijt bent, die krijg je niet meer terug. Landen als Chili springen er zo in. Die hebben uiteraard totaal geen last van dit soort maatregelen.’ De een zijn dood is de ander zijn brood.

‘Zo’n maatregel is ook heel willekeurig. Cava viel er buiten. Niemand weet waarom. En hij geldt voor wijnen onder de 14%. Bovendien hangt er nog een mogelijke verhoging naar 100% in de lucht. Een catastrofe. En de Europese Unie doet er niets aan, terwijl wij als wijnproducenten niets met Airbus te maken hebben.’ In Frankrijk heerst onder wijnboeren ook grote verontwaardiging dat hun regering niets wil doen. Terwijl zij in feite part noch deel hebben aan dit handelsconflict.

‘Omdat de Amerikaanse ambtenaren ook niet heel scherp zijn, konden we ook nog wat zaken aanpassen. Normaal gesproken ronden we het alcoholgehalte naar beneden af, dat gingen we nu op papier naar boven doen, om nét boven de 14% te komen. Moet je je voorstellen. Het is de omgekeerde wereld. Iedereen wil minder alcohol, en dan moet je zoiets verzinnen.Dat ophogen werkt voor Rioja, maar bij Rueda is dat kansloos. Je kunt ook geen blend maken met meer alcohol. Dat zou ondrinkbaar worden. Een land als Duitsland is zwaar getroffen. Daar zijn alle wijnen onder de 14% en zijn de V.S. de grootste exportmarkt. Een sombere situatie.’

‘Als er op korte termijn niets gebeurd, gaat dat grote problemen opleveren. De voorraden lopen op, en de producenten zijn gedwongen te verkopen. Ik zie de aasgieren al boven ons hoofd cirkelen. Je zou kunnen zeggen dat het goed is voor de consument, maar dat is kortzichtig. Het levert alleen maar verliezers op.’ Zo wordt de Europese wijnindustrie gemangeld in een conflict over vliegtuigsubsidies. Bizar eigenlijk.

Ronald de Groot

De discussie over het gebruik van bestrijdingsmiddelen is van alle tijden. En die discussie is ook goed en belangrijk en zal niet gauw stoppen. Het is vaak ook ingewikkeld. In Frankrijk is impliciet erkend dat behandeling van landbouwgronden met onder andere pesticiden schadelijk kan zijn voor omwonenden. Dat is gebeurd door de instelling van een ZNT, zone de non-traitement, sinds 1 januari dit jaar. Dat houdt in dat binnen tien meter afstand (in het geval van wijngaarden) van woningen niet met chemische middelen mag worden gespoten, alleen met plantaardige. Of dat ook geldt voor koper, is daarbij overigens niet duidelijk. Het ministerie zegt dat koper van deze regel is uitgezonderd, maar regionale instanties waarschuwen dat deze regel ook geldt voor koper, omdat het geen plantaardig product is. Voor wijnboeren is het natuurlijk gekmakend, dit verschil in interpretatie van nieuwe regels. Ze zijn er sowieso niet zo blij mee.

Maar dit stukje gaat niet over koper. Het gaat over het effect van de behandeling van de wijngaard op het karakter van de wijn. Tijdens mijn laatste trip naar Bordeaux, begin januari, mocht ik het resultaat proeven van een bijzonder experiment. Op châteaux Pédesclaux in Pauillac, waar we ook mochten logeren, kregen we aan het einde van de proeverij van de wijnen van 2017 drie monsters blind neergezet. Ons werd meegedeeld dat het ging om wijnen van de cabernet sauvignon van exact hetzelfde perceel van dezelfde jaargang. Het enige verschil was dat de stukjes wijngaard van deze drie cabernets verschillend behandeld waren. Eén met lutte raissonnée, één biologisch, en één biodynamisch. De vinificatie was uiteraard ook exact hetzelfde. Heel interessant.

Ons werd gevraagd wat we van de wijnen vonden, en welke wijn onze voorkeur had. Mijn stem ging (nipt) naar de wijn die van het biologische stukje wijngaard kwam, direct gevolgd door de wijn van het perceeltje met lutte raisonnée, zo bleek na het demasqueren van de wijnen. Als laatste kwam de biodynamische wijn. Maar anderen prefereerden de biodynamisch gemaakte wijn, omdat hij lichter van structuur was, minder intens en ‘heftig’. Biodynamie blijft elegant, met een goede frisheid, zo kon je goed zien.

Allemaal prima. Wat ik het meest indrukwekkend vond, was dat de verschillen zo duidelijk zijn. Dat die zo groot zouden zijn, had ik eerlijk gezegd niet verwacht. Daarom was dit weer eens een leerzaam moment.

Ronald de Groot

Je kunt er moeilijk omheen. Iedereen kent tegenwoordig wel iemand die januari graag ‘droog’ houdt. Zelfs ik ken ze. Sinds de uitvinding van dit fenomeen, in Engeland in 2013, doen er jaar op jaar steeds meer mensen hieraan mee. Je vraagt je af waarom. Is het een schuldgevoel, dat je in de rest van het jaar te veel drinkt? Dan kun je beter het hele jaar door wat minder drinken, lijkt me. Gisteren had ik door omstandigheden -ik was uitgenodigd bij iemand die geen wijn in huis had- warempel een droge dag. Dat komt eigenlijk nooit voor. Ik drink nu eenmaal graag een goed glas wijn, en daar zie ik weinig kwaads in, zolang het maar niet te veel is. En mijn handen gingen niet trillen, dus dat was weer een geruststelling. Voor mij geen droge januari. Dat zou ook zonde zijn geweest van het glas Giscours 1920 dat ik onlangs kreeg aangeboden op Domaine de Chevalier.

Voor de wijnhandel is de onmiskenbare trend naar drankjes natuurlijk een uitdaging. Wat moet je daar mee? Ik zag dan ook meerdere aanbiedingen van ‘alcoholvrije wijn’ langskomen. Tja, ik weet niet zo goed wat ik daarvan moet denken. Ik vraag me in de eerste plaats af of je voor ‘het ware product’ wel zo nodig een vervanger moet zoeken in dezelfde richting. Waarom moet het wijn zijn, als je alcoholvrij wilt? Mooie thee met een bubbel, is dat niet lekkerder? Het is net als een hamburger of een rookworst. Waarom zou je die moeten vervangen door een vegetarische hamburger of een vegetarische rookworst? Maak gewoon iets anders, met smáák, zou ik zeggen. Als je gewend bent om slechte rookworst te eten, is de vegetarische versie misschien niet erg. Maar ik eet graag goede rookworst, en dan wordt de overstap naar een vegetarische versie een stuk minder vrolijk.

Datzelfde geldt ook voor wijn, zo lijkt me. Althans als ik af ga op wat ik tot nu toe heb geproefd. Als je altijd zoetige wijntjes drinkt zonder karakter, dan stap je gemakkelijk(er) over naar alcoholvrij. Als je houdt van een mooi glas, is dat een stuk lastiger. Er is vaak iets anders nodig voor de smaak, zoals suiker. Dat was het geval bij een alcoholvrije wijn voor Perswijn #8 bij de redactielunch. Die was zodanig zoet, dat hij meer op appelsap leek. Bij de vis werkte dat niet. Bij bier heeft het ook lang geduurd voor er iets aardigs uit de bus kwam, en dat is al lastiger bij speciaalbieren.

Slimme bedrijven kunnen toch goede zaken doen met alcoholvrije wijn. Een jaar geleden was ik bij Rotkäppchen. Daar proefde ik rood en wit alcoholvrij. De witte was redelijk drinkbaar. De alcohol wordt er met een geavanceerd procedé uitgehaald. Van de alcohol wordt (dure) brandy gemaakt. En de alcoholvrije wijn wordt duur verkocht aan de groeiende groep liefhebbers. Een mooie win-win-situatie. Superslim.
Maar er zijn nog gemakkelijker manieren om van deze trend te profiteren. Zo is er nu een product op de markt dat alcoholvrije wijn wordt genoemd. Het wordt aangeprezen dat het zo is gefermenteerd dat er geen alcohol in de wijn terecht is gekomen. In dit geval is heeft er nooit alcohol in gezeten. Hmm. Dit noemen wij gewoon druivensap. Verkoop het dan ook als druivensap. Maar ja, zolang de goedgelovige meute het als ‘wijn’ ziet, is het lekker cashen. Ik neem nog een glas. Met alcohol.

Ronald de Groot

Zo, de eerste reis van dit jaar zit er weer op. De eerste volle week van januari is altijd gewijd aan de proeverij in Bordeaux van de laatste jaargang die daar op fles is gebracht, in dit geval dus 2017. Die is bij de meeste châteaux voor de zomer van vorig jaar gebotteld en nu dus helemaal tot rust gekomen. Een ideaal moment dus, ver voorbij de gekte van de primeurproeverijen, die natuurlijk altijd veel te vroeg komen. In blinde proeverijen per gemeente is het mogelijk tot een meer afgewogen oordeel te komen, hoewel uiteraard nooit definitief. Jaren blijven zich altijd ontwikkelen, in positieve of in negatieve zin. Tijdens de week krijgen we bij de lunches en diners vaak oudere jaren te proeven, dus dan is dat mooi te zien. 2010 is zo’n jaar dat zich in positieve zin blijft onderscheiden. 2005 ontwikkelt zich prachtig, met rijpe wijnen die nog vol in hun fruit zitten. Op Domaine de Chevalier kregen we van de immer gulle Olivier Bernard een viertal witte Pessac-Léognan uit 1990 te proeven. Bijzonder hoe goed deze kunnen rijpen, zoals de zeer verrassende Couhins-Lurton en de nog frisse Domaine de Chevalier. Klapstuk daar was een Giscours 1920 in een perfecte conditie.

2017 is tussen alle topjaren en goede jaren van na de eeuwwisseling geen opvallend goed jaar. Bovendien werd de oogst op sommige plekken flink gedecimeerd door voorjaarsvorst. Maar als je de wijnen proeft, is het goed te beseffen dat zo’n jaargang in de jaren zeventig of tachtig gewoon een van de betere jaren zou zijn geweest. Denk aan jaren als 1979 of 1978. Jaren waarin de wijnen misschien niet perfect rijp zijn, met een vleugje paprika. En de betere wijnen zijn nu zelfs rijp, met goed fruit. Omdat 2017 een lichter jaar is, hoef je er minder lang op te wachten. De wijnen zijn relatief soepel en toegankelijk, nu eigenlijk al. Ander voordeel is het vrij lage alcoholgehalte. Een wijn als Lafite-Rothschild komt niet verder dan 12,5%. Ongekend in deze tijd. En een voordeel nu iedereen het over hoge alcoholgehaltes heeft. Voor de witte wijnen en de Sauternes pakte 2017 goed uit. Wit is nog heel jong, met een lange toekomst voor zich. De Sauternes die we kregen, had een uitgesproken karakter van edele rotting, met hoge suikergehaltes. Heel mooi.
Omdat de omstandigheden voor iedereen anders waren, zijn de wijnen wel verschillend van kwaliteit. Goede reden om de wijnen zelf te komen proeven, op onze proeverij op 17 februari in de Beurs van Berlage. Niets beter dan een eigen selectie te bepalen. De een vindt een vleugje paprika niet erg -klassieke Bordeaux, zou René van Heusden hebben gezegd. De ander vindt een rijpere stijl prettiger. Ervaar het zelf, zou ik zeggen.

Ronald de Groot

Reserveer hier een ticket voor PERSWIJN proeverij Union des Grands Crus de Bordeaux.

Zo, de feestdagen zitten er weer op. Eigenlijk een soort lange serie weekenden. Voor ons altijd een leuke periode om bijzondere oude flessen open te trekken. Met de kerst haal ik jaargangen van de kinderen uit de kelder, en tegenwoordig ook van hun aanhang. Mijn jongste dochter verklaart altijd dat zij uit het beste jaar komt -1982. Haar gelijk werd weer bewezen. We hadden La Lagune ’81 en ’82 naast elkaar staan, en ’82 is gewoon de betere wijn, hoewel ’81 nog prima drinkbaar is. Het grappige is dat ’82 volgens sommigen destijds ‘te rijp’ en ‘te warm’ was om lang mee te gaan. Maar deze doemdenkers hebben daarin geen gelijk gekregen. Heel bijzonder was een Gewurztraminer uit 1983 van Sick-Dreyer. Wat zoet en veel zuren, geen hout, blijkbaar de perfecte formule om te kunnen ouderen.

Wel moet je bij het drinken van oude Bordeaux tegen aparte geurtjes kunnen. Ik merkte dat sommigen zich bij enkele wijnen stoorden aan dat typische vleugje paprika, van de pyrazines. Dat komen we tegenwoordig eigenlijk niet meer tegen. Ik ben er wel aan gewend, dus het stoort me niet zo, zolang het niet te veel is. Ik zag het bij wijnen uit ’79, omdat ze minder rijp zijn.

Iemand die veel minder genoot van zijn feestwijnen, was Kees van Leeuwen, onze hooggeleerde medewerker in Bordeaux. Hij heeft zich groen en geel zitten ergeren. De reden: brett. Hij schreef ons het volgende: ‘Ik ben een beetje verbolgen over het hoge percentage wijnen met brettanomyces vervuiling (ethylfenolen en ethylguaiacol), met een stallucht en/of paardenzweet, met name in grote Bordeaux. In de afgelopen 14 dagen heb ik zes flessen grote Bordeaux gedronken met dit probleem: 1981 Pape Clément, 1999 Lafite, 2000 Latour, 2001 Palmer, 2009 Pichon Baron en 2011 du Tertre. Het probleem komt door een gebrek aan controle van de wijnmakers, die ofwel het vermenigvuldigen van brettanomyces in de vaten niet in de hand kunnen houden, ofwel de wijn bottelen met een paar cellen brettanomyces waardoor het probleem zich in de fles ontwikkelt. Het feit dat mijn serie drie decennia omvat betekent dat er niet echt verbetering in zit (in tegenstelling tot kurk, dat in recente jaren aanzienlijk minder vaak voorkomt door betere controle van kurkfabrikanten). Ik ben gevoelig voor deze geur en voor mij is dan alle plezier weg. En dat is natuurlijk zonde voor flessen die zo duur zijn. Ik ben er een beetje boos over dat wijnmakers dit soort wijnen op de markt kunnen zetten zonder dat hun positie in gevaar komt. Als ze bij Ferrari een auto verkopen waarvan het wiel er bij de eerste proefrit afrolt dan worden alle ingenieurs op staande voet ontslagen.’

De vraag is natuurlijk ook of iedereen zo (over)gevoelig is voor brett als Kees van Leeuwen. Iets dat hij zichzelf ook afvraagt. Zelf heb ik er minder last van. Ik kan me herinneren dat ik in een ver verleden zelfs dacht dat het iets met het terroir te maken had, tot mijn ogen werden geopend. Maar een klein beetje brett wordt door sommige wijnmakers zelfs als een interessante toevoeging gezien, dus helemaal eenduidig is het niet. Dat neemt niet weg dat het bij veel wijnen gewoon een technisch probleem is, zoals Kees van Leeuwen terecht stelt. Zeker in Bordeaux.

We weten eigenlijk niet hoe tegen dit probleem wordt aangekeken door Nederlandse wijnliefhebbers. Kees stelt voor dat we een lijst zouden kunnen publiceren waarvoor mensen die brett in een fles gevonden hebben die wijn kunnen aanmelden, zodat andere wijnliefhebbers die flessen kunnen mijden. Van onze kant weten we niet goed of een wijnliefhebber brett kan detecteren en beoordelen. Want dat zou wel nodig zijn. Duidelijk is wel dat wijnliefhebbers en ook -handelaren en sommeliers zich beter van bewust worden, van wat brett is en hoe het ruikt. Later dit jaar zal Lars Daniëls er in Perswijn nog aandacht aan besteden. Maar mocht u overtuigd zijn dat u een fles gevonden heeft, laat het ons weten, want we zijn toch wel erg nieuwsgierig geworden…

Voorts krijgt u de beste wensen van mij en mijn team, en we hopen op een voorspoedig en gezond 2020, met veel mooie wijnen.

Ronald de Groot

Mocht u een wijn met brett willen aanmelden dan kunt u dit via deze link doen.

Helaas moet ik vaak op reis, omdat het nodig is voor de verhalen die we schrijven. Nou ja, reizen is ook leuk, maar het beneemt je soms de mogelijkheid om volop te genieten van al het moois dat Amsterdam te bieden heeft. Zeker de laatste jaren zijn er veel plekken bijgekomen waar je als liefhebber van goed gezelschap, en natuurlijk ook mooi eten en drinken helemaal aan je trekken komt. Met dank aan een nieuwe generatie chefs en sommeliers, vaak zelf ook grote liefhebbers.

Zo mocht ik onlangs een bijeenkomst bijwonen van een club die zich de ‘Bloedworstbende’ noemt. Leuke naam voor een lekker ongeregeld zooitje, vooral professionals uit de Amsterdamse horeca. Wat ze verbindt: liefde voor lekkers. Het thema van de avond was ‘filet americain’. Geweldig. Nog nooit zoveel verschillende interpretaties van dit klassieke smeersel bij elkaar gezien. Tot een vegetarische aan toe. Plaats van handeling: restaurant Lazuur, Purmerplein. Wat een fijne plek, geopend sinds september. Leuk om even bij te praten met Naduah Bronsveld-Khalil, verantwoordelijk voor de wijn van Lazuur, ook sommelier bij restaurant Lastage. Haar partner Sherif Khalil staat in de keuken. Lazuur is een spin-off van Lastage, aan de Gelderskade, van chef Rogier van Dam en sommelier Elise Moeskops –natuurlijk ook lid van de Bloedworstbende.

Naduah vertelt dat ze een groot liefhebber is van port. Dat is bijzonder, op zo’n plek in Amsterdam-Noord. Nu houd ik zelf ook erg van port, en moet met enig leedwezen constateren dat port het de laatste jaren moeilijk heeft, overigens net als andere zoete wijnen. Zo niet bij Lazuur. Op de kaart een vijftal tawny’s, een tiental ruby’s en ook vijf madeira’s, allemaal ook per glas verkrijgbaar. Wat een plezier! Ze vertelt er met veel passie over, en constateert dat de gasten weer teruggaan naar het drinken van mooie port. Ze gaan het zoet niet meer uit de weg.

Dat is goed nieuws. En ik hoor het van meer sommeliers. Zoet lijkt voorzichtig op de weg terug. Dat is hard nodig, want zoet zit al heel lang in het verdomhoekje. Als ik zelf mooi zoet schenk, dan zijn mensen vaak verrast. Mooi zoet is in balans, door goede zuren, en dat wordt vaak niet verwacht. Het blijft een kwestie van proberen. Ik hoop dat deze trend doorzet. Juist de feestdagen lenen zich voor het drinken van mooi zoet, liefst bij een fijn gerecht of een mooie kaas. In onze laatste koopgids staan een paar voorbeelden van fijne port, mooie marsala of heerlijke sauternes. Allemaal het proberen waard.

Ik hoop dat u er van geniet. Ik ben weer terug in het nieuwe jaar, op maandag 6 januari, en ga zelf ook even genieten van alle lekkers.

Ronald de Groot

Zo, het werk voor dit jaar zit er weer op. Het laatste nummer is weer bezorgd, de restaurantgids is klaar. Een (zeldzaam) moment om even rustig achterover te leunen. Nou ja, rustig. December is ook de maand van de festiviteiten en events.

Het mooie van deze bijzondere maand met al zijn festiviteiten is dat je nu eens een keer bijzondere wijnen kunt proeven zonder niet meteen een notitie te hoeven maken. En vaak is het ook een moment om bijzondere wijnen op tafel te zetten. Oud of jong.  Allebei leerzaam.

Dat mijn verjaardag ook in december valt, tja, daar kan niemand wat aan doen. Mijn ouders deden altijd heel erg hun best om mij er niets van te laten merken dat ik vlak na Sinterklaas jarig was. Gelukkig geen ‘kroonjaar’ dit jaar, dus deze keer een ingetogen viering met wat familie en vrienden. Even geen wijn uit mijn geboortejaar.

Gelukkig was er toch een moment dat ik kon genieten van een mooie wijn uit deze inmiddels belegen jaargang. Dat was tijdens een van de bijzondere festiviteiten van het jaareinde, de lunch van de gezamenlijke redactie voor de rubriek ‘Aan Tafel’. De partner van chef Martine van Zeventer van Avalon Wijn en Spijs, Maurice van Elburg , was zo attent voor ons, met ‘mijn’ jaar in het achterhoofd, een fles Pontet-Canet 1953 uit zijn kelder te halen. Wát een mooie wijn. Prachtig in conditie, geweldig gerijpt. Grappig genoeg was 1953 een warm jaar, waarvan al snel werd voorspeld dat de wijnen geen lang leven beschoren zouden zijn. Zeg maar 1982, maar dan dertig jaar eerder. Dat blijkt dus heel erg mee te vallen met die warme jaren. Dat geeft weer hoop in de klimaatverandering.

Dezelfde ervaring hadden we afgelopen week met een (magnum) Three Cape Ladies 1998 van Warwick bij onze lunch met redactie en medewerkers. Een Cape Blend van cabernet sauvignon, merlot en pinotage, meer dan 20 jaar oud, en nog zo levendig als wat. Een wijn die er helemaal stond. Laten we vooral niet het idee hebben dat wijnen uit een relatief warme streek als Stellenbosch niet zouden kunnen rijpen. Mits goed gemaakt, kunnen ze dat wel degelijk. Weer leerzaam.

Volgende bijzondere gebeurtenis op onze agenda is ons paneldiner, waarbij alle leden van het proefpanel een tweetal bijzondere flessen inbrengen. Dat kunnen zomaar wijnen zijn tot een jaar of vijftig oud. Zelf wilde ik een wijn uit 1971 op tafel zetten, geboortejaar van een van de panelleden. Helaas. Ik had ooit het jaartal niet goed gelezen. Toen de fles tevoorschijn kwam, bleek het 1974 te zijn, de vier was niet meteen duidelijk, maar het stond er echt. Deze verrassing gaat dus niet door. Maar verrassende wijnen zullen er bij zijn. Ik ben heel nieuwsgierig. Heerlijk, die feestmaand.

Ronald de Groot