Geproefd & Beoordeeld

Importeur Okhuysen organiseerde recentelijk een proeverij van twintig jaargangen Mas de Daumas Gassac, de ‘grand cru’ van de Languedoc, in het bijzijn van bedrijfsleider Samuel Guibert. Samuel is de oudste zoon van Aimé Guibert, de man die het wijngoed in de jaren zeventig stichtte. Een uitvoerig profiel van dit bedrijf staat in Perswijn nummer 5.

Twintig oogstjaren proeven van Mas de Daumas Gassac is een leerzame ervaring. Hoewel er zeker sprake is van een min of meer vaste basisstructuur en een bijbehorend globaal smaakprofiel, zijn er toch behoorlijk grote verschillen tussen de afzonderlijke oogstjaren. Die jaren lopen lang niet altijd parallel met die voor de Languedoc als geheel. Ook hierin betoont Mas de Daumas zich een bedrijf dat niet in een hokje valt te plaatsen. Bovendien blijken sommige jaren zich veel sneller te ontwikkelen dan andere. Lange houdbaarheid behoort tot de mogelijkheden, al dat gaat niet voor iedere wijn op.

Terughoudend

De wijnen zijn blind beoordeeld tijdens een proeverij in restaurant Latour van Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk. Of het iets met de onmiddellijke nabijheid van de zee te maken had of niet, de wijnen kwamen in de neus zonder uitzondering erg terughoudend over. Volgens de aanwezige bedrijfsleider Samuel Guibert (foto rechts) was dat een opvallend verschijnsel, omdat het zich een dag eerder bij een proeverij in Amsterdam niet had voorgedaan. Ook kan hierbij nog worden opgemerkt dat de voor Noordwijk gekozen datum volgens de Steineriaanse kalender een geschikt was. Moraal: proeven is en blijft een gecompliceerde zaak waarbij je je dient te wachten voor al te stellige uitspraken. Hoewel dat bij de aanwezigen niet bekend was, werden de wijnen gewoon in volgorde van jong naar oud geschonken, telkens in series van vijf jaargangen.

Uitzonderlijk bij Mas de Daumas Gassac is hoe nauwgezet het bedrijf zijn wijnen vanaf het prilste begin geanalyseerd heeft en de gegevens daarvan graag deelt. In dat opzicht waan je je eerder in Duitsland dan in Frankrijk, waar men doorgaans een broertje dood heeft aan analyses en feitelijkheden in het algemeen.

Niet dat je je bij de beoordeling van de afzonderlijke wijnen blindelings moet laten leiden door die analyses, want dan zou je makkelijk bedrogen kunnen uitkomen. Smaak is oneindig veel meer dan een verzameling cijfers. Maar helemaal onzinnig zijn al die cijfers natuurlijk ook weer niet.

Assemblage

De samenstelling van de assemblage voor Mas de Daumas, met als dominant ras cabernet sauvignon, is ieder jaar anders. Vergelijking van de percentages per druivenras over de afgelopen 35 jaar biedt even fascinerende als intrigerende informatie en getuigt van wisselende inzichten ten aan zien van gewenste stijlnuances. Ter illustratie hiervan staat daarom bij alle geproefde wijnen de gedetailleerde samenstelling in exacte percentages weergegeven. Daarbij zijn de volgende afkortingen gebruikt: CS = cabernet sauvignon, ME = merlot. CF = cabernet franc, TA = Tannat, MA = malbec, PN = pinot noir, SY = syrah, terwijl OV de noemer is voor alle overige druivenrassen. Bij Mas de Daumas zijn dat buitenlandse exoten die onder de noemer variétés rares vallen.

Onderstaand een overzicht van de hoogste en laagste percentages van de afzonderlijke druivenrassen in de assemblages tussen 1978 en 2012 met de aantekening dat syrah voor het laatst gebruikt werd in 2008.

Chemie

Bij de gegevens voor de chemische analyse staat de hoeveelheid alcohol aangegeven in volume %, de hoeveelheid zuren (acidité totale), glycerol en droog extract in g/l. Voor de pH, c.q. de zuurgraad (acidité réelle) van de wijnen, die als indicatie voor de kracht van de zuren relevanter voor de feitelijke smaak is dan de hoeveelheid, wordt een logaritmische schaal gebruikt. Hoe lager de waarde, des te krachtiger de zuren.

De bij Mas de Daumas hoogst gemeten pH was 3,71 in 1998, de laagste 3,34 in 1986. Nog meer uitersten: het jaar met het minste droge extract was 1979 met 24,0 g/l, dat met het hoogste tot nu toe 2003 met maar liefst 36,2. Bij glycerol scoorde 2009 het hoogst met 11,0 g/l, terwijl 2005 bleef steken op 4,5.Een indicatie voor tannines is de Folin index, voluit Folin-Cocialteu index, die betrekking heeft op de totale hoeveelheid polifenolen in een wijn. Voor de bepaling van de Folin index wordt bij Mas de Daumas tweemaal gemeten, de eerste keer na afloop van de vergisting en de tweede eer voor de botteling. De bij Mas de Daumas gemeten waarden zijn gemiddeld hoog, volgens Samuel Guibert 20 tot 30 punten hoger dan bij wijnen uit de Médoc die voor zij vader Aimé destijds model stonden toen die met zijn eigen wijnproject begon. Alles goed en wel met die analyses, maar hoe smaakten die wijnen nu eigenlijk?

In het glas

Mas de Daumas Gassac 2012 ***(*) / ****

De benjamin in het gezelschap, erg jong. Te jong eigenlijk, want nog niet alle onderdelen zijn optimaal versmolten. Hechte kleur. Middelintense neus, pittig, gedomineerd door zwart fruit en met ook nogal wat hout. Ook in de smaak nog wat roostertonen van hout, evenals het uitgesproken zwarte fruit, duidelijk cabernetkarakter, markante tanninebitters, goede lengte en potentieel.

Mas de Daumas Gassac 2011 ****

Fractie dieper van kleur dan 2012. Gesloten in de neus. Plantaardig trekje, niet negatief, maar ‘typisch’ cabernet. Compacte en pikante smaak, met bijna een half procent meer alcohol, net even wat voller dan 2012, krachtige tannine, tabak, ‘spicy’. Lijkt zich momenteel te sluiten en komt daardoor wat afstandelijk over. Voorlopig dus maar even met rust laten.

Mas de Daumas Gassac 2010 ****(*)

De eerste wijn die echt ‘iets doet’ en er bovenuit springt. Goede kleurintensiteit, maar nu zonder de paarse trekjes van de twee vorige wijnen. Middelintense geur, uitgesproken pittig en aards. Krachtige smaak, machtige tanninestructuur, maar van de wenselijke soort, flink wat body en ook de nodige zuren, nog een spoortje hout, strenge finale. Zeer goede wijn die een lang leven voor zich heeft. Klassieke Mas de Daumas die (veel) geduld vraagt. Liefst pas vanaf 2020 drinken.

Mas de Daumas Gassac 2008 *** (?)

Een flinke stap terug na 2010. Ontwikkeling in kleur en meer nog in de geur. Beetje boers, dierlijk, vleugje Brett (?), ook wat metalig, mist precisie. Vrij losse smaakstructuur zonder veel beet of diepte, groene paprikatoets, balans niet optimaal. Een van de mindere wijnen van de proeverij. Niet helemaal rijp? Lastige fase? Enige twijfel is wel op zijn plaats.

Mas de Daumas Gassac 2007 ***(*)

Ook 2007 lijkt geen topjaar te zijn. Al verrassend ver ontwikkelde neus, zuiders, Provençaals kruiden en een vleugje jodium. Die jodiumimpressie doet zich ook in de nogal lichte en geëvolueerde smaak voor, terwijl de bitters aan de straffe kant zijn. Volledig op dronk en niet te lang meer laten liggen. Beetje teleurstellend eerlijk gezegd.

Mas de Daumas Gassac 2004 ***

En nog een wijn die vraagtekens oproept. Roest in de kleur. Gesloten en weinig intense neus, lijkt wat oxidatief, soupçon van een putluchtje, maar dat trekt gelukkig bij na beluchten. Ook de smaak, hoewel beslist niet dun, komt al ver ontwikkeld over en heeft vreemde, metalige tannine. Sterk vermoeden dat de fles niet in optimale conditie verkeerde, omdat de wijn bij eerdere gelegenheden beter presteerde. Definitief oordeel daarom voorbehouden.

Mas de Daumas Gassac 2002 ****

Met 2002 een wijn die gelukkig geen mitsen en maren nodig heeft. Volledig op dronk, dat wel, zonder dat haast geboden is. Sporen van verkleuring. Middelintense geur, ook met ontwikkeling, wat plantaardig, eucalyptus (eenmalig, want alleen in dit jaar waargenomen). Een voor Mas de Daumas soepele smaak, aan de elegante kant qua body, evenwichtig, geen droge tannine, fijne zuren. Nu of in de volgende vijf jaar drinken.

Mas de Daumas Gassac 2000 ***(*)

Ontwikkeling in de kleur, randje. Gesloten, animale toets, na opening zwart fruit in confiturevorm en specerijen. Behoorlijk ver gerijpte smaak, roostertoon, nootachtig, maar paradoxaal genoeg ook een vegetaal accent, qua body veel lichter dan in 2000 misschien verwacht zou hebben, tannine in orde, voor het mooi echter te weinig zuren, mist daardoor focus en spanning. Liever niet te oud laten worden.

Mas de Daumas Gassac 1998 ****(*)

Voor de verandering eens een neus die wel open is, lijkt meer cabernet te bevatten dan er in zit, ontwikkeld, vrij kruidig, tabak, ietsje boerderij. Bordeauxachtige smaak, weer een (licht) dierlijke toets, samen met leer en kruidigheid. Evenwichtige structuur. Gerijpt en op dronk, maar met voldoende potentieel om de twintig jaar probleemloos vol te maken. Heel goed.

Mas de Daumas Gassac 1997 ****(*)

Ontwikkelde kleur. Intrigerende neus. Eerst gesloten en aards, later mooi uitwaaierend. Ondanks het royale aandeel cabernet meer Languedoc dan Bordeaux, garrigue, Provençaalse kruiden. Ontwikkelde en soepele smaak, volledig op dronk, alle elementen in voorbeeldige harmonie, umamikarakter, complexe finale, uitstekende lengte. Nu op zijn top. Gewoon erg lekker dus.

Mas de Daumas Gassac 1995 ****(*)

Eerste fles geoxideerd. Tweede fles gelukkig wel zeer overtuigend. Kleur begint te bruinen. Gerijpte maar nog niet echt tertiaire neus, fijne specerijen, ceder. Uitgebalanceerde smaak, vlezig en gespierd tegelijk, fruit met pikante ondertoon, vitaal, nog volop toekomstpotentieel. Nog maar eens een voorbeeld van een piekende Mas de Daumas tussen 15 en 20 jaar oud.

Mas de Daumas Gassac 1993  ***

Een mindere wijn uit een ‘uitdagend’ jaar. Gevaarlijk vluchtig zuur, meer passend bij azijn dan bij wijn. Ook de smaak met zijn gemiddelde vulling is er allesbehalve vrij van, terwijl er een onmiskenbaar ouderdomstoontje is waar te nemen. Diepte en lengte zijn zo zo. Zwakke broeder in het gezelschap.

Mas de Daumas Gassac 1992 **** / ****(*)

Opvallend goede kleurdiepte. Nog opvallender neus met evenals de 2002 een sterke impressie van eucalyptus. Harmonieus gerijpte smaak, middelintens, nog wat fruit, merkbare tannine van het aangenaam pittige type, cederaroma, specerijen, keurige lengte. Volledig op dronk, niet meer bewaren.

Mas de Daumas Gassac 1991 ***(*)

Ver ontwikkelde wijn waarvan de neus maar matig kan overtuigen. Tawny-achtig, oxidatief, komt precisie tekort.  De smaak geeft een betere indruk, onmiskenbaar door cabernet gedomineerd, stevige tannine zonder dat het erg bitter of droog wordt. Allesbehalve groots, wel voldoende.

Mas de Daumas Gassac 1989 ****

Evenals bij de 95er flesvariatie, zoals ook vastgesteld is door andere proevers  bij andere proeverijen. Men zij wat dat betreft dus gewaarschuwd. In het geval van een fles in goede conditie is dit een wijn waarmee je best gestraft wilt worden. Ook hier is de neus weer lastig. Frisse, pittige smaak, tikje drogend. Kortom, een wijn voor aan tafel. Nu drinken.

Mas de Daumas Gassac 1988 ****(*)

Een heel goede Mas de Daumas, deze 88er. Prachtig gerijpte neus, puur cabernet, bordeauxachtig (‘sigarenkistje’), harmonieus. Verleidelijke smaak, rond, soepel en evenwichtig, perfect versmolten tannine, meer finesse dan kracht. Perfect op dronk, dus waarom nog langer wachten?

Mas de Daumas Gassac 1986 **(*)

De minste wijn van de proeverij. Ver ontwikkel in zowel kleur als geur. Oxidatief en onaangenaam aards, sterk tertiair, geen precisie. Ook in de smaak oxidatief met Firne karakter, geen fruit, wel; zilt, hartig en drogend. Heeft zijn beste tijd duidelijk achter de rug.

Mas de Daumas Gassac 1983 ***(*)

Een van de meest alcoholische jaren met tegelijkertijd hel weinig zuren. Intrigerende, want jeugdige tint. In de neus wel teken van ouderdom, oxidatief, tertiair, jodium, leer, aards. Voor een ver gerijpte Mas de Daumas ongewoon volle en ronde smaak, tannine ietsje drogend, nogmaals jodium, hartig, dropachtig en kruidig.

Mas de Daumas Gassac 1981 ****

Ver ontwikkelde kleur, oranjebruin. Aanvankelijk problematische neus, putluchtje, trekt snel bij, na beluchten gerijpte aroma’s als bij madeira, sterke rooktoon als bij Schotse whisky. Toegankelijke aanzet, redelijk soepel, elegant (nog uit de tijd voordat 13% alcohol normaal werd), tannine een beetje drogend maar niet erg storend, bevredigende afdronk. Wijn in een nog verrassend goede conditie voor zijn leeftijd.

Mas de Daumas Gassac 1979 ***

Eerste commerciële jaargang van Aimé Guibert en van alle tot nu toe geproduceerde jaargangen die met het op twee na hoogste percentage cabernet sauvignon en een waarschijnlijk nooit meer te evenaren aandeeldeel tannat. Een inmiddels (te) ver ontwikkelde wijn, maar ondanks ouderdomsverschijnselen – hij is al een poosje over zijn hoogtepunt heen – nog wel drinkbaar. Roestbruine tint. Het meest intrigerend is de neus: intens, balsamiek als oude port, aards en uitgesproken kruidig. Ouderwets lichte smaak, hartige, zilt en leerachtig, waaruit het fruit volledig verdwenen is en waarin gevaarlijk droge tannine de toon zet. Wat had je anders verwacht bij zo’n samenstelling? De complexe afdronk maakt dat slechts ten dele goed. Maar, alis het een cliché, je proeft natuurlijk wel een uniek stukje wijnhistorie.

Van 11 tot en met 16 mei werd in Alba voor de vijfde maal Nebbiolo Prima georganiseerd, voorheen Alba Wines Exhibition. Dit is de primeurproeverij (een zogenaamde anteprima) van de nebbiolo-wijnen van Roero, Barbaresco en Barolo, georganiseerd door Albeisa, een vereniging van wijnproducenten van Alba, in samenwerking met het toezichthoudende consortium van Barolo, Barbaresco, Alba, Langhe en Roero.

Gedurende vijf dagen kwamen de nieuwe (actueel inmiddels verkrijgbare) Barolo’s, Barbaresco en Roero’s voorbij, om te worden beoordeeld door de Italiaanse en internationale wijnpers. Wat betreft Roero en Barbaresco ging het om jaargang 2011, voor Barolo 2010, voor Roero Riserva 2010, Barbaresco Riserva 2009 en Barolo Riserva 2008.Dit zijn zeer veeleisende proeverijen, die een ware aanslag zijn op je palet; het eiwit in je speeksel raakt steeds meer op en dus moet je echt je waardering van de tannine ‘corrigeren’, want alles is min of meer drogend en bitter na 50+ wijnen. De proeverijen geven een uitstekende indruk van een jaargang en een goed idee van de kwaliteit en stijl van de individuele wijnen. Maar op basis ervan kan nooit meer dan een voorlopig oordeel worden gegeven uiteraard. In een drieluik van artikelen komen Roero, Barbaresco en Barolo voorbij, in die volgorde.

Na Roero (zie deel 1) en Barbaresco (zie deel 2) is dit het derde en laatste deel, gewijd aan Barolo.

Barolo

Van alle wijnbouwzones van Piëmonte is Barolo ontegenzeggelijk de beroemdste. Ruim voordat Barbaresco enige renommee kreeg, was Barolo al tot over de grenzen van de regio bekend, mede vanwege de populariteit van de wijn aan het hof van Savoye in Turijn. Als drijvende krachten achter dat succes worden immer Giulietta Colbert Falletti, de markgravin van Barolo die er ondermeer voor zorgde dat Barolo Barolo heet, en Camillo Benso di Cavour genoemd. Die laatste zou de eerste minister-president van het Koninkrijk Italië worden, maar daarvoor haalde hij de Franse oenoloog Oudart naar Grinzane Cavour om de eerste droge Barolo’s te maken (tot midden 19e eeuw was Barolo een zoete, lichtrode wijn). Barolo werd in 1980 gepromoveerd tot DOCG en de wijn Barolo mag buiten het dorp Barolo zelf tegenwoordig komen uit (delen van) La Morra, Monforte d’Alba, Serralunga d’Alba, Castiglione Falletto, Novello, Grinzane Cavour, Verduno, Diano d’Alba, Cherasco and Roddi. Het totale wijngaardareaal voor Barolo (dus van nebbiolo bestemd voor DOCG) bedraagt zo’n 2.098 hectare.

Terroir en wijnkarakter

Nergens anders in Italië is dat wijngaardareaal en het terroir zo goed in kaart gebracht als in Barolo (en Barbaresco trouwens ook). Niet alleen bestaan er sinds een aantal jaren gedetailleerde kaarten van alle cru’s van Barolo en Barbaresco (uitgegeven door Alessandro Masnaghetti, zelfs te kopen via iTunes), ook op wetenschappelijk niveau is met name Barolo goed onderzocht. Aangaande de bodems van Barolo heeft het wetenschappelijke onderzoek van Soster en Cellino in 2000 geresulteerd in de Carta della Unità di Terre del Barolo, die de wijnbouwzone in acht homogene subzones verdeeld. De verdeling vormt een nuancering van de drie geologische hoofdformaties in de DOCG Barolo, allen afgezet gedurende bepaalde perioden van het Mioceen (zo’n 14 tot 7 miljoen jaar terug), te weten:

–    Marni di Sant’Agata Fossili: blauwgrijze kalkrijke mergels van La Morra en een deel van Barolo.

–    Formazione di Lequio: vettige rode mergels met meer klei en ijzer van Serralunga d’Alba en een deel van Monforte.

–    Arenarie di Diano d’Alba: grijsbruine bodems op basis van zandsteen van Castiglione Falletto en Bussia in Monforte.

Alhoewel er binnen de DOCG Barolo met zijn vele heuvels uiteraard ook vele topoklimaten bestaan en expositie en (hoogte)ligging van beduidend belang zijn voor de wijnbouw, wordt met name de rol van de bodem benadrukt. Zoals Luca Currado van Vietti onlangs zei: “Ik ben van mening dat de bodem het belangrijkste terroiraspect is voor nebbiolo”.

De bodems staan er, zoals in de Bourgogne, aan de basis van subtiele, maar o zo belangrijke karakterverschillen tussen de wijnen van DOCG Barolo. Omdat de aandelen zand/silt, kalk en klei, ook in bodems die tot dezelfde formaties worden gerekend, flink kunnen verschillen en de manier van wijn maken uiteraard van grote invloed is op de stijl van wijn, is generaliseren gevaarlijk. Desondanks en niet in de laatste plaats gebaseerd op de grote ervaring en kennis van de lokale producenten, gaat de traditionele typering van de wijnen van Barolo nog steeds op.Luca Sandrone, verantwoordelijk voor het wijngaardbeheer bij Azienda Agricola Luciano Sandrone, zei het zo: “Serralunga heeft oudere bodems met meer klei dat rijk is aan ijzer en boron, die de wijnen structuur, kracht en tannine geven. De bodems van La Morra zijn jonger, lichter en zanderiger, waardoor de wijnen wat aromatischer en eleganter zijn”. Dus de wijnen van Serralunga en Monforte hebben in het algemeen meer tijd nodig om zich te openen en hebben doorgaans een groter ouderingspotentieel dan die van La Morra en Barolo. De Barolo’s van Castiglione zijn lastig te karakteriseren, maar zitten er doorgaans wat tussenin.

Recente jaren

Barolo presenteerde tijdens deze Nebbiolo Prima twee jaargangen: 2010 voor gewone Barolo, 2008 voor Riserva. Twee relatief koele, of niet heel warme jaren dus. Wat betreft de klimatologische omstandigheden in 2010, verwijs ik u graag naar het eerste deel van deze serie. Want alhoewel dat over Roero gaat, geldt die typering ook wel voor Barolo. Belangrijker voor u is echter: 2010 wordt, nu de wijnen door zo’n beetje iedere kenner zijn geproefd, beoordeeld als een zeer goed tot groot jaar; het beste sinds 2004, zeggen sommigen. Kopen, zeg ook ik.

Ook 2008 was een relatief koel jaar, met vooral een koele, vrij natte zomer, maar nebbiolo werd gered door een mooie nazomer. Eind augustus begon een lange periode met stabiel weer: milde dagen en koele nachten, zonder problemen met neerslag. Uiteindelijk werden heel goede nebbiolodruiven geoogst, met de aangename combinatie van hoge suikergehalten, rijpe tannine én goede zuren.

Favorieten Barolo 2010 en Barolo Riserva 2008

Twee koelere jaren, veel goede wijnen dus. Want inderdaad, de Nebbioli uit wat minder warme jaren zijn doorgaans veel fraaier (eleganter, aromatischer en meer in balans) dan die uit warme jaren, wanneer ze nogal fors kunnen zijn. Dit gaat zeker op voor Barolo 2010, een inderdaad zeldzaam goed en kwalitatief ook homogeen jaar: er waren echt weinig uitvallers dit keer, bijna geen wijnen waarvan je je afvraagt waarom ze gemaakt zijn.En vele wijnen die bijzonder aanbevelenswaardig zijn, sommige om al snel te kunnen drinken, andere om nog lang weg te (kunnen) leggen. Vandaar dat het een flinke lijst is geworden, ook omdat er maar liefst zo’n 270 Barolo’s en circa 30 Barolo Riserva’s op tafel kwamen. Dit zijn dus alleen de wijnen die voor mij boven die goede middelmaat uitsteken en nog niet eens alle….

Barolo 2010:

Ceretto, Barolo Bricco Roche 2010

Mooie, wat etherische geur van Barolo, heeft inhoud maar niet heel vol, mooi floraal, iets kruidig; smaak is intens, heel verfijnd voor dit deel Barolo, dan komen de tannines, stevig en typisch maar fijne nahang, erg goed, enorme reserve.

18+ punten

Luciano Sandrone, Barolo Le Vigne 2010

Vrij donker van kleur; hier wat nieuw hout, beetje tabak, zoethout, pruimen, kruidig ook; vrij zachte tannine, hout goed geïntegreerd, rustige en complexe smaak, heel goed, heeft nog paar jaar tijd nodig.

18+ punten

Pecchenino, Barolo San Giuseppe 2010

Mooie geur, echt nebbiolo, rozen, wat teer maar niet te veel, iets etherisch maar niet storend, kersen op alcohol; smaak ook helemaal goed, stevige, maar goede tannine, veel sap, mooie zuren, prachtige smaakbalans, verfijning en veel reserve.

18+ punten

Vietti, Barolo Brunate 2010

Vrij compact, aards, pruimen en gedroogde kersen, hazelnoot, rozen, iets oxidatief; stevige tannine, heel elegante smaak, geen krachtpatser, maar klassewijn met grote lengte.

18+ punten

Barale Fratelli, Barolo Castellero 2010

Serieuze geur, compact, mooi geconcentreerd; veel intensiteit en power, maar heel natuurlijk, met mooi fruit, geweldige zuren, spanning, grote lengte.

17,5+ punten

Bartolo Mascarello, Barolo 2010

Goede geur, precies, goed fruit, iets floraal; niet zwaar, precies mooi extract, iets warmte na, maar ook frisheid, da’s toch unieke combinatie, goede afdronk.

17,5+ punten

Cascina Adelaide, Barolo Pernanno 2010

Sterk floraal, bodemtonen, lijkt oude-stokken-nebbiolo, prachtig sap, stevige, maar goede tannine, mooie frisheid, wat warmte na, grote lengte.

17,5+ punten

Paolo Scavino, Barolo Monvigliero 2010

Behoorlijk geconcentreerd, geur met vele facetten van nebbiolo, voldoende rijp; niet zwaar, haast koel qua fruit (ligt ook aan goede schenktemperatuur), rozen, iets framboos, droog, tannine goed, mooie zuren, prima.

17,5+ punten

Virna Borgogno, Barolo Cannubi Boschis 2010

Aards, amandel, hazelnoot, morellen op alcohol, kruidig; heel goede balans, met zoet, iets gekonfijt fruit, mooie zuren, goede tannine, heel goede lengte, verfijning hier.

17,5+ punten

Virna Borgogno, Barolo Sarmassa 2010

Heeft meer kleur, meer fruit ook, daarachter boeiende aardse tonen; goede Barolo, met kracht en verfijning, mooie warmte, rijpe tannine, zuren, grote lengte.

17,5+ punten

Alessandria Fratelli, Barolo Monvigliero 2010

Echt rozen, ook wat gedroogd fruit, iets teer; smaak is goed, erg Barolo, beetje hout, goede balans, mooie elegantie en lengte. Heeft klasse.

17+ punten

Ceretto, Barolo Brunate 2010

Heel precies, compact, mooi fris en goede lengte.

17+ punten

Giacomo Fenocchio, Barolo Villero 2010

Cola, vuursteen, amandelen, gewelde pruimen; intens vanaf aanzet, echte stevige Barolo, tannine is goed, heeft ook frisheid, dit komt goed.

17+ punten

Gianfranco Alessandria, Barolo San Giovanni 2010

Liquoreux qua fruit, noten, smaak heeft veel inhoud, iets rulle tannine, veel kracht, goede zuren, grote lengte, heel goed.

17+ punten

Josetta Saffirio, Barolo 2010

Meer power, meer extract, fruit is goed (pruimen, kersen), ook wat kruidigheid en florale tonen; compacte smaak, frisheid, balans, mooie tannine, erg goed.

17+ punten

La Torricella, Barolo 2010

Vrij compact en redelijk fruitig voor Barolo, kersen, beetje rozen; knappe smaak, intens maar elegant, mooi fris, erg goede lengte.

17+ punten

Malvira’, Barolo 2010

Concentratie, veel kleur, compacte geur; moderne stijl, enorm intens, mooie tannine en warmte, ook frisheid, in stijl prachtige wijn, goede balans.

17+ punten

Pio Cesare, Barolo Ornato 2010

Elegante geur, met rozen, pruimen, wat tabak, maar niet veel extract; smaak mooi intens, wat gerijpt, frisheid en bepaalde rondeur zelfs, erg goed, ook afdronk houdt mooi aan.

17+ punten

Rinaldi Francesco & Figli, Barolo Brunate 2010

Heeft kracht, niet veel fruit, maar mooie balans zoet-zuur-tannine, bepaalde fijnheid en klasse wel, mooie nahang.

17+ punten

Vietti, Barolo Lazzarito 2010

Geur niet intens, wel rustig, piepjong nog; smaak intens, met zoet rood fruit, mooie zuren, precisie en lengte, zit alleen nog wat dicht.

17+ punten

Barolo Riserva 2008:

Cavallotto, Barolo Riserva Vignolo 2008

Mooie concentratie, donker fruit, wilde kruiden, rozen, tabak; wauw, heel goede vulling zonder dat het té veel extract is, vlezige tannine maar geen nieuw hout volgens mij, zoet fruit, genoeg zuren, mooie balans, neoklassieke goede Riserva.

18 punten

Paolo Scavino, Barolo Riserva Rocche dell’Annunziata 2008

Compact, fris, heel veel balans, mooi fruit nog, warmte, flinke tannine, wat hout maar komt helemaal goed dit.

17,5 punten

Conterno Franco, Barolo Riserva Bussia Munie 2008

Ook dit heeft ontwikkeling maar ook nog levendigheid, kracht, goed tannine, goede lengte.

17,5 punten

Casetta Figlie, Barolo Riserva 2008

Dit is goed, volle wijn, met flinke structuur, maar kan het hebben, mooi hout, grip, warmte en lengte, zeer goed.

17 punten

Bij Heisterkamp Wijnkopers in Ootmarsum maakt men er geen geheim van een uitgesproken voorkeur te hebben voor wijnen uit ‘klassiek’ Europa, als het even kan biologisch geproduceerd. Dat tweede aspect heeft voor de verandering eens niet met trends en hypes te maken, want het bedrijf was daar jaren geleden al een pionier in.
Zonder dat bio heilig is, want op de eerste plaats komen smaak en karakter. Het assortiment omvat dan ook tal van wijnen die je als eigenzinnig en/of origineel kunt typeren. Wijnen waarvan er geen dertien in een dozijn gaan. Of zoals ze het in Ootmarsum zelf zeggen: van nature vol karakter.Ik proefde een zestal wijnen dat recentelijk in het assortiment van Heisterkamp is opgenomen. Stuk voor stuk zijn ze een aanbeveling waard:

Vermentino di Sardegna ‘Nord Est’ 2013

Cantina del Vermentino

Ook zo moe van al die saaie, übertechnische en beperkte Sauvignons die ongeacht hun herkomst allemaal op elkaar lijken? Dan wordt het tijd voor origineel mediterraan wit dat het niet van kunstgrepen hoeft te hebben, maar zijn karakter ontleent aan een druif die zich helemaal thuis voelt in zijn omgeving. Vermentino bijvoorbeeld. Het is de specialiteit van Noord-Sardinië, wat wel mag blijken uit de DOCG Vermentino di Gallura. Hier hebben we te maken met een ‘gewone’ DOC Vermentino di Sardegna. Uit wijngaarden in het noordoostelijk deel van het eiland, op verweerd graniet en op 300 tot 450 meter boven zeeniveau. Hebben we ‘m dan wat betreft terroir?  Heerlijk ongecompliceerde, maar toch ook heel karakteristieke wijn. Reductief gevinifieerd op staal. Jeugdig, bleek geel van kleur met groene reflexen en wat koolzuurbelletjes. Open, middelintens, bloesem, zacht kruidig, vuursteentje. Verleidelijke aanzet, soepel, 12,5% alcohol, gistaroma’s, fruitig, houtvrij, bescheiden maar voldoende zuren en dat typisch Italiaanse amandelbittertje, droog. En wat een hoge doordrinkfactor! Ik dronk hem tijdens het kijken naar de voor de Azzurri dramatisch verlopen wedstrijd tegen Uruguay tijdens het WK voetbal. Als Sauvignon aan bijter Luis Suárez doet denken, dan doet deze Vermentino dat aan stilist Andrea Pirlo. Vertroostende gedachte.

€ 8,23

Ribera del Duero 2013, Nexus One ‘kosher’

Spanje is niet altijd even zachtzinnig omgegaan met zijn joodse bevolking. Gelukkig laat het land zich tegenwoordig van een heel andere kant zien als producent van voortreffelijke koosjere wijnen die ook bij gojim in de smaak moeten vallen. Zie de kashrus (koosjere) versie van de rode Nexus One uit Ribera del Duero. Koosjere productie impliceert non-interventionistisch wijnmaken en daarmee in feite een soort vin nature. Van de lekkere soort, wat helemaal past bij de filosofie van de importeur.

Gemaakt van 100% tempranillo. Een en al jeugdigheid en frivoliteit. Helder karmozijn. In geur en smaak een en al fruit, fruit en nog eens fruit. Kersen vooral. Verleidelijk als een Beaujolais: houtvrij, lichtvoetig, 13% alcohol, klein bittertje na. Bij uitstek zomerse wijn om koel serveren. Koosjer dus, maar ook aanhangers van andere religieuze gezindten en zij die nergens aan doen zullen dit gegarandeerd lekker vinden. Om Psalm 104 te citeren: we hebben hier te maken met ‘wijn die het mensenhart verheugt’!

€ 14,47

Klumpp

Iets geheel anders nu: wijngoed Klumpp in het Badense Bruchsal bij Karlsruhe. Het is een betrekkelijke nieuwkomer, want het werd, heel bescheiden van omvang, pas in 1983 opgericht door Ulrich en Marietta Klumpp. In 1990 verhuisden ze naar een modern onderkomen en in 1996 maakten ze de stap naar gecertificeerd bio. Klumpp is een schoolvoorbeeld van een Duits bedrijf dat nog een extra kwaliteitsimpuls heeft gekregen door de komst van een volgende nieuwe generatie. In dit geval gaat het om Markus Klumpp die in 2004 als keldermeester aan de slag ging. Broer Andreas kwam er in 2010 bij. Klumpp werd in de editie 2014 van de gids van Eichelmann, de enige werkelijk kritische van Duitsland, uitgeroepen tot Aufsteiger des Jahres en kreeg een waardering van ****. Dan ben je goed bezig.

Ik proefde twee wijnen die onder het etiket van Klumpp uitgebracht worden, en twee die onder het label Hand-in-Hand op de markt komen en waarmee Markus Klumpp ook heel veel te maken heeft. Om te beginnen die van Weingut Klumpp:

Weissburgunder 2012, Baden

Geen wijngaard- of cuvéenaam, welnee, gewoon Weissburgunder trocken. Maar wat voor een Weissburgunder! Voor de liefhebbers: gemaakt van druiven van een steile zuidhelling (35%) met een bodem van kalksteen en löss. Spatzuiver en spannend. Geur van meloen, perzik, abrikoos, citrusfruit en ‘mineralen’ die je eigenlijk niet zo mag noemen. Soit. Tegelijk soepele en levendige smaak, 13% alcohol, sappig, verleidelijk, weer dat ongelooflijk lekkere fruit, opwekkende zuren, mineralen, bijna zilte afdronk. Sapido, zoals Italianen dan zeggen. Toonbeeld van precisie, puurheid en doordrinkbaarheid. Zo’n wijn waar je gewoonweg niet meer van af kunt blijven als je er eenmaal aan begonnen bent. Coup de coeur!

€ 14,22

Cuvée No. 1 2011, Baden

Rood in een zeker voor Baden – en niet alleen daar – nogal ongebruikelijke assemblage van 50% lemberger (alias Oostenrijkse blaufränkisch), 20% spätburgunder, 20% st. laurent en 10% cabernet sauvignon, duidelijk op het fruit gevinifieerd en met dus een discrete rol voor hout. Helder, karmozijnrood. Gemiddelde intensiteit, puur rood fruit, zure kersen, zuiver. Fijne aanzet, weer kersen, frambozenlikeur, nauwelijks merkbaar en dus voortreffelijk gedoseerd hout (bravo!), frisse zuren, beschaafde tannine, cacaobittertje na. Ook hier weer veel spanning. Echt gastronomische wijn in de gunstige betekenis van het woord.

€ 14,67

Hand-in-Hand

Hand-in-Hand is het gezamenlijke project van Markus Klumpp en Meike Näkel. Meike is een dochter van Werner Näkel en in die hoedanigheid verbonden aan Weingut Meyer-Näkel in Dernau aan de Ahr. Een naam die staat voor de absolute top in dat gebied. Markus en Meike zijn sinds 2010 man en vrouw. Gelet op hun gedeelde interesse is het niet zo verwonderlijk dat ze samen op projectbasis – een beetje zoals dat ook in de Nieuwe Wereld nogal eens gebeurt – wijnen maken, d.w.z. los van de familiewijngoederen waaruit ze allebei uit voortkomen. Ze doen dat in Baden onder de noemer Hand-in-Hand. Nadere uitleg overbodig.Bijna vanzelfsprekend gelet op hun achtergrond begonnen ze met Spätburgunder. Gesterkt door het onmiddellijke succes daarvan hebben ze zich vervolgens ook gestort op een Grauburgunder. De wijnen zijn niet alleen inhoudelijk erg goed, ze vallen ook op door de even originele als artistieke vormgeving van het etiket, met de A van Ahr en de B van Baden.

Grauburgunder ‘Hand in Hand’ 2013, Baden

Duiven van alte Reben, oude stokken. Vrij diepe kleur, strogeel. Open, geel fruit, vuursteen, licht rokerig. Brede, volle smaak, romig, 13% alcohol, weer vuursteen, bittertje, zwoel exotisch, ronder en vetter dan de nerveuze Weissburgunder, goede zuren maar minder present dan in die Weissburgunder. De onmiskenbare rijkdom in het mondgevoel komt van een maandenlang gistcontact op vat.

€ 16,27

Spätburgunder ‘Hand in Hand’ 2012, Baden

De onbetwiste specialiteit van Baden. Mooie hechte kleur, diep robijnrood. Middelintense neus die zich na enig beluchten steeds verder ontplooit, vol, rijp, zacht rood fruit, framboos, vanille. Soepele aanzet, vanillearoma en rokerige toets van nog niet helemaal versmolten getoast eiken (de wijn kreeg 9 maanden hout), vlezig, 13,5% alcohol, tegelijk romig en fris droog, aards bitter, veel lengte, bessen. In de smaak eveneens de nodige ontwikkeling in het glas, waarbij de wijn steeds fluweliger lijkt te worden en aan complexiteit wint. Idealiter zou hij onder de 20 euro blijven, maar we kennen inmiddels de accijnsbedoelingen van de inhalige Nederlandse overheid. Niettemin.

€ 20,57 Importeur: Heisterkamp Wijnkopers

Vermelde prijzen zijn consumentenprijzen inclusief BTW.

Van 11 tot en met 16 mei werd in Alba voor de vijfde maal Nebbiolo Prima georganiseerd, voorheen Alba Wines Exhibition. Dit is de primeurproeverij (een zogenaamde anteprima) van de nebbiolo-wijnen van Roero, Barbaresco en Barolo, georganiseerd door Albeisa, een vereniging van wijnproducenten van Alba, in samenwerking met het toezichthoudende consortium van Barolo, Barbaresco, Alba, Langhe en Roero.

Gedurende vijf dagen kwamen de binnenkort vrijgegeven nieuwe Barolo’s, Barbaresco en Roero’s voorbij, om te worden beoordeeld door de Italiaanse en internationale wijnpers. Wat betreft Roero en Barbaresco ging het om jaargang 2011, voor Barolo 2010, voor Roero Riserva 2010, Barbaresco Riserva 2009 en Barolo Riserva 2008.Dit zijn zeer veeleisende proeverijen, die een ware aanslag zijn op je palet; het eiwit in je speeksel raakt steeds meer op en dus moet je je waardering van de tannine ‘corrigeren’, want alles is min of meer drogend en bitter na 50+ wijnen. De proeverijen geven een uitstekende indruk van een jaargang en een goed idee van de kwaliteit en stijl van de individuele wijnen. Maar op basis ervan kan nooit meer dan een voorlopig oordeel worden gegeven uiteraard. In een drieluik van artikelen komen Roero, Barbaresco en Barolo voorbij, in die volgorde.Na Roero (zie deel 1) is het nu dus de beurt aan Barbaresco.

Barbaresco

Barbaresco behoeft ongetwijfeld minder introductie dan Roero. Het wordt al tijden in een adem genoemd met Barolo, zij het vrijwel altijd ná zijn nog beroemdere grote buur. En dat is begrijpelijk – hoewel zeker niet altijd terecht – om vele redenen. Want hoewel Barbaresco tegelijk met Barolo eerst de eigen DOC-status (in 1966) en later de DOCG-status (in 1980) kreeg toebedeeld, gaat historisch gezien de faam van Barolo veel langer terug dan die van Barbaresco.

Tot in de 20e eeuw werden druiven uit Barbaresco aan Barolo voor Barolo verkocht, volgens Aldo Vacca van Produttori del Barbaresco.Vanaf het einde van de jaren ’60 nam ook internationaal de bekendheid van Barbaresco toe, met name door producenten als Angelo Gaja en Bruno Giacosa, die niet alleen zeer goede wijnen gingen maken, maar -zeker in het geval van Gaja- ook wisten hoe ze hun wijnen onder de aandacht moesten krijgen. Ook de coöperatie (Produttori del Barbaresco) was destijds nieuw leven ingeblazen. Belangrijk voor de erkenning van Barbaresco als productiegebied voor topwijnen was de introductie, wederom door Gaja, maar ook door Produttori del Barbaresco, van de zogenaamde cru-wijnen, afkomstig uit een enkele beroemde wijngaard. En net zo belangrijk voor erkenning is dat bepaalde van dat soort wijnen, zoals Sorí San Lorenzo, Sorí Tildin en Costa Russi van Gaja, maar ook Bruno Giacosa’s Asili en Rabajà (veel) meer dan € 100,00 zijn gaan kosten.

Anders

De wijnen van Barbaresco zijn om een aantal redenen in het algemeen wat anders dan die van Barolo. ‘In het algemeen’ is hier een zeer belangrijke toevoeging, want er zijn vele uitzonderingen op de regel, met name indien de producent sterk zijn stijl aan de wijn oplegt.Het eerste verschil dat immer genoemd wordt, heeft te maken met de bodems. Het grootste en bekendste deel van de DOCG Barbaresco, dat van de gemeenten Barbaresco en Neive, heeft bodems van kalkrijke mergel (marni di Sant’Agata Fossili), die in Barolo alleen in de gemeente La Morra en delen van Barolo voorkomen. In andere dorpen van Barolo, zoals Serralunga d’Alba en Monforte d’Alba, bevatten de bodems meer klei, hetgeen de wijnen een zekere stevigheid geeft die je in Barbaresco alleen kunt aantreffen in de zone van Treiso, dat bodems heeft die tot dezelfde formatie behoren als die van Serralunga d’Alba en Monforte d’Alba (Formazione di Lequio).Andere algemene verschillen beïnvloeden de lokale klimaten. De gemiddeld lagere ligging van de wijngaarden van Barbaresco en het feit dat ze vaak dichter bij de Tanaro liggen, maken dat het klimaat in Barbaresco iets milder en warmer is. Hierdoor is nebbiolo er doorgaans eerder rijp dan in Barolo, hetgeen samen met de wat lichtere bodems ervoor zorgt dat de wijnen van Barbaresco meestal wat eleganter en minder streng zijn (in hun jeugd) dan die van Barolo.

Afbeelding: de gemiddelde minimale (TM) en maximale (TX) temperaturen tijdens  de rijpingsmaanden augustus en september in 2009 en 2011. De rijpingsperiode van 2011 was nog wat warmer dan die van 2009.

Recente jaren

Ook voor ‘gewone’ Barbaresco (lees niet-Riserva) is de actuele jaargang 2011. En net als in Roero, aan de andere kant van de Tanaro, was 2011 ook in Barbaresco een warm jaar (voor meer achtergrond over 2011: zie deel 1). 2009, de jaargang waarvan nu de Riserva’s op de markt komen, was dat ook, maar zonder echte extremen. “2009 had een heel gelijkmatig klimaat, warm maar zonder grote pieken in hitte of koude”, zegt Luciano Taliano (foto) van Azienda Agricola Montaribaldi in Barbaresco. “De Barbaresco’s van 2009 hebben heel fijne etherische geuren, ze doen me vaak meer aan bloemen dan aan fruit denken. Het aroma is minder intens dan in het koelere 2010. In de smaak zijn onze Barbaresco’s van 2009 ook vrij delicaat, met zachte, ronde tannine.”

Favorieten Barbaresco 2011 en Barbaresco Riserva 2009

Zowel 2011 als 2009 hebben vele goede wijnen voortgebracht in Barbaresco, maar weinige echt grote. Tenminste, op basis van de afgelopen jaren Nebbiolo Prima. Een koeler jaar als 2010 kan vele liefhebbers meer bekoren, ook mij in het algemeen. Maar ondanks de iets mindere productiehoeveelheid is een jaar als 2011 commercieel gezien waarschijnlijk beter dan 2010, met meer al in hun jeugd vrij toegankelijke wijnen. Aangezien 2009 qua jaargang veel overeenkomsten heeft met 2011 en Riserva simpelweg een langere (hout)rijping betekent, is Barbaresco Riserva 2009 voor mij meestal niet van toegevoegde waarde.

Castello di Verduno, Barbaresco Rabajà 2011

Behoorlijk fruitig, iets pittig, ook wat aards, en floraal; mooie smaak, fruitig, fris, met goede tannine, mooie lengte, klasse.

17,5+ punten

Ceretto, Barbaresco Asili 2011

Dit heeft zeer goede geur, met meer fruit, smaak ook fruitiger dan andere, mooi in balans en fris, met goede tannine en mooie lengte. Over paar jaar heerlijk, nu al drinkbaar.

17,5+ punten

Albino Rocca, Barbaresco Ronchi 2011

Veel kleur; compacte geur; smaak is goed, jong, fris, lekker stevig met voldoende fruit, goede lengte, voor middellange termijn.

17+ punten

Prunotto, Barbaresco 2011

Fraaie geur, klassiek en wat ingetogen, iets etherisch; smaak is mooi, frisheid, elegantie, rijpe tannine, erg mooie stijl, goede tot zeer goede lengte.

17+ punten

Adriano Marco e Vittorio, Barbaresco Sanadaive 2011

Iets sprokkelhout, morellen, beetje spicy; smaak vrij puur en elegant, duidelijke tannine, mooie zuren, heeft alles om te rijpen en over 3-4 jaar lekker te drinken. Prima. Goede lengte ook.

17+ punten

Michele Chiarlo, Barbaresco Asili 2011

Wat ontwikkelde geur en heel licht overrijp qua fruit, maar mooi etherisch; goede balans, tannine op zijn plaats, rustige wijn, prima.

17+ punten

Pelissero Pasquale, Barbaresco Bricco San Giuliano 2011

Goede geur, expressief, gezond vers fruit, zeer compact, ook wat floraal en aards; heel puur en intens, mooi fruit, goede tannine, beetje hout denk ik maar volledig goed gedaan, mooie frisheid, zeer goed dit.

17+ punten

Castello di Verduno, Barbaresco Riserva Rabajà 2009

Dit is iets minder vol, maar wel goed, vrij klassiek en puur, met minerale ondertoon, fijne tannine, goede lengte.

17+ punten

Produttori del Barbaresco, Barbaresco Riserva Muncagota 2009

Dit is goed, vrij pure stijl, niet veel extract, wel rijpheid, goed fruit nog, duidelijk tannine, mooie kruidigheid, goede zuren en lengte.

17+ punten

Cortese Giuseppe, Barbaresco Rabajà 2011

Fijne geur dit, elegante Barbaresco, met rozen en bosbodem; zachte, elegante smaak, genoeg inhoud en lengte, warmte komt iets terug.

16,5 punten

Oddero Poderi e Cantine, Barbaresco Gallina 2011

Meer etherisch, rozen, sprokkelhout, vrij lichte stijl, tannine heeft nog tijd nodig, wijn met zekere klasse toch, lengte goed.

16,5+ punten

Rizzi, Barbaresco Nervo 2011

Rozen, frambozen, heel fruitig-floraal, fijne smaak, licht, elegant, niet zeer lang, maar verrassend.

16,5+ punten

Montaribaldi, Barbaresco Palazzina 2011

Meer inhoud, wel wat hout denk ik, kruidig en Würze, smaak is prima, vrij zachte tannine, kruidig, met inhoud maar niet zwaar.

16,5+ punten

Sarotto Roberto, Barbaresco Riserva Curra 2009

Krachtig, ook wat ontwikkeling, teer, tabak, pruimen; heel typisch, mooi vol maar niet vlezig, goede tannine en zuren, erg goede lengte.

16,5+ punten

Casetta Fratelli, Barbaresco Riserva 2009

Meer fruit en rozen, intense geur, ook noten en teer; heerlijk complete smaak, mooie tannine, mooie frisheid ondanks vrij lage zuren, mooi gerijpt, komt wel redelijk snel op dronk, denk ik.

16,5+ punten

Perswijn bezocht het grensgebied van Friuli en Slovenië en deed daar fascinerende ontdekkingen. Zie de artikelen hierover in de uitgaven nr. 3 en 4. Na Collio en Goriska Brda was het de beurt aan Colli Orientali del Friuli, Isonzo en Carso aan Italiaanse kant en aan het Sloveense Vipavska dolina. De variatie aan druivenrassen is in al deze gebieden werkelijk enorm.
Jammer genoeg zijn al die herkomstbenamingen maar in zeer bescheiden mate op de Nederlandse markt vertegenwoordigd. Een verklaring daarvoor is niet zo moeilijk te vinden: de prijzen in het oostelijke deel van Friuli zijn doorgaans stevig. Als particulier betaal je al gauw 20 euro of meer per fles. Maar goed, daar krijg je dan wel wat voor terug.

Colli Orientali del Friuli

Colli Orientali del Friuli bulkt van de goede producenten. Vandaar dat ik me, zonder tekort te willen doen aan wie dan ook, beperk tot het noemen van die producenten die tijdens de proeverijen ter plaatse de meeste indruk hebben gemaakt.Een daarvan is de eigenaar van Ronco del Gnemiz, met de ietwat merkwaardig klinkende naam Chistian Patat (foto). Over zijn wijnen, waaronder een uitstekende Friulano San Zuan en de Bordeauxblend Rosso, kunnen flauwe grapjes niettemin maar beter achterwege blijven.

Karakter Wijnimport

Ook van Alessio Dorigo kreeg ik een onberispelijke serie wijnen ingschonken, met ook hier weer zo’n puike Friulano en een dito Bordeauxblend met de naam Monsclapade.

Werkhoven Wijnen

Voor zo ver mij bekend niet in Nederland geïmporteerd, maar beslist het vermelden waard zijn verder de wijnen van Grillo, Petrussa, Vigna Petrussa (een ander bedrijf dan Petrussa) en Ronchi di Cialla. Elk van deze wijngoederen produceert binnen de gemeente Prepotto de lokale specialiteit Schioppettino en daarnaast de nodige andere rode en witte wijnen, inclusief Refosco of edelzoete Picolit. Als pionier voor de comeback van schioppettino en omwille van zijn bijzondere ligging heeft Ronchi di Cialla een eigen subappellation gekregen voor zijn pionierswerk. Dat is dik verdiend.

Isonzo & Carso

Een toonaangevend wijngoed in Isonzo is Vie di Romans van Gianfranco Gallo (foto). Gallo produceert een werkelijk formidabel gamma wijnen, waarbij de kaart van verschillen tussen bodemtypen volledig wordt uitgespeeld in combinatie met een perfectionistische vinificatie. Van Friulano tot Pinot Grigio en van Sauvignon tot Chardonnay, alles is van zeer hoge kwaliteit. Samen met Simčič in Brda mijn hoogst gewaardeerde producent van een hele week proeven. Zeer aanbevolen daarom!

Enoteca Sprezzatura

Eveneens een warme aanbeveling waard zijn de Isonzowijnen van Lis Neris. Proef van dit bedrijf maar eens de Pinot Grigio om te merken dat daarvan ook iets bijzonders gemaakt kan worden.

Brand Wijnimport

Wijnen uit Carso zijn per definitie zeldzaamheden. Des te aardiger is het dat die van Sandi Skerk zo waar in Nederland verkrijgbaar zijn, o.a. zijn Malvasia en de lokale Vitovska voor wit en Terrano voor rood. Uitgebracht als IGP, niet goedkoop, wel heel origineel en heel goed.

Eck en Maurick

Vipava

Tot slot Vipavska dolina, kortweg Vipava, dat publicitair voorlopig nog in de slagschaduw ligt van Slovenië’s beroemdste wijngebied Brda. Het is in commercieel en marketingtechnisch opzicht ook nog lang niet zo ver ontwikkeld als Brda. Gelet op de zeer kleinschalige manier van werken bij vrijwel alle producenten is dat niet zo verwonderlijk. Wijnbouwtechnisch gesproken gebeuren hier echter spannende dingen, reden waarom we er in de niet al te verre toekomst nog spannende zaken van kunnen verwachten. Op het gebied van Pinot Noir bijvoorbeeld.

Producenten om op te letten zijn o.a. Guerila met zijn aparte, onconventionele presentatie (what’s in a name?) en meer nog smaakmakers als Tilia en Burja. Zie wat betreft die laatstgenoemde de informatieve website van het bedrijf: www.burjaestate.com!

Good Grapes en Imperial Wijnimport

Christoph Wachter is zijn naam, die van zijn wijngoed Wachter-Wiesler. Kort geleden werd deze pas 26-jarige wijnproducent uit het Oostenrijkse Burgenland uitgeroepen tot ‘Newcomer des Jahres 2014’ door het gezaghebbende Duitse tijdschrift Der Feinschmecker. Die onderscheiding betekent dat je dan werkelijk iets in je mars hebt.

Wachters specialiteit: Blaufränkisch, Oostenrijks grootste troef als het gaat om rode wijn: zo origineel als maar kan. Ik proefde vier door importeur Noordman naar Nederland gehaalde wijnen van wijngoed Wachter-Wiesler en ben daar diep van onder de indruk geraakt. Wachter blijkt inderdaad wijnen van ongekende klasse te maken. Onthoud die naam daarom maar goed.

Südburgenland

In 2008, toen Christoph Wachter amper 20 was, kreeg hij van zijn vader de leiding over het wijngoed dat genoemd is naar de twee families die het stichtten.

Opvallend vroeg dus, want meestal laat de generatiewissel binnen familiebedrijven een stuk langer op zich wachten. Het wijngoed is gevestigd in het dorp Deutsch Schützen in Südburgenland. Tot aan het einde van de Eerste Wereldoorlog maakte dat deel uit van het Duitstalige deel van toenmalig Hongarije. Sinds 1921 is het Oostenrijks en ligt het pal tegen de grens met het huidige Hongarije.Het zuidelijke deel van het Burgenland is met zijn aanplant van slechts 500 hectare wijngaard een van de kleinste wijnregio’s van Oostenrijk. Het grenst behalve aan Hongarije ook aan Slovenië en de Steiermark. Slechts via een smalle corridor is het verbonden  met de rest van het Burgenland. Dit deel van het Burgenland is in wijnbouwkundig opzichtig sterk rood gekleurd, met een absolute hoofdrol voor de blaufränkisch.

Eisenberg

Voor de in 2009 gecreëerde herkomstbenaming Eisenberg DAC is blaufränkisch de enig toegestane druif. Het eigen karakter van Eisenberg rust behalve op die druif in minstens even grote mate op terroir, en dan vooral op de bodem. Die bodem bestaat in essentie uit ijzerhoudende Grünschiefer, groene leisteen. Vandaar de naam Eisenberg, letterlijk: IJzerberg. De bovenlaag is er een van leem of zanderig leem. De dikte daarvan varieert al naar gelang de hoogteligging op de helling. Hoe hoger, des te dunner en armer die toplaag. In Deutsch Schützen is overigens sprake van een wat zwaardere bodem dan in het naburige Eisenberg.Het klimaat van Südburgenland is het continentaal Pannonische met meer dan 300 dagen per jaar zon en grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht. Een beschutte ligging op zuidoosten en de juiste hoeveelheid neerslag maken het beeld compleet.

Puur natuur

Christoph Wachter kan werken met druiven die door hun aanplant op een leisteenbodem over een natuurlijke frisheid beschikken. Bij zijn vinificatie weet hij op voorbeeldige wijze het fruitkarakter van zijn wijnen te accentueren. Tegelijk hebben ze een natuurlijke concentratie en een solide tanninestructuur. Fruit gaar zodoende samen met diepgang. Kenmerkend voor alle vier geproefde wijnen zijn een enorme expressiviteit, intensiteit en zuiverheid. Kortom, je proeft hier Blaufränkisch in optima forma.Wachter staat met zijn aanpak wellicht model voor de enorme vooruitgang die de afgelopen tien jaar geboekt is bij Oostenrijks rode wijnen. De tijd met beginnersfouten als overmatige extractie en veel te veel hout van de veel te zwaar getoaste soort lijkt voorbij. Wachter wil niets van nieuwe barriques weten, maar houdt het op gebruikt hout in diverse grootten, variërend van 500 tot 3000 liter. Niet het effect telt, maar de verteerbaarheid van de wijn.

De wijnen

Blaufränkisch 2012, Südburgenland

Basiscuvée van jonge stokken uit Deutsch Schützen en Eienberg met de regionale herkomstbenaming in plaats van de plaatselijke DAC. Opgevoed op staal en op groot hout.

‘Eenvoudig’ – nou ja –, maar gelijk al een schot in de roos. Jeugdig purperrood van kleur. Open in de neus, bovengemiddelde geurintensiteit, fruitig, bessen, kersen, zachte aardse toets. Levendige smaak, puur en pittig, 13% alcohol, weer kersen, goede zuren en tannines, fijne bitters, mooi droog, opwekkende afdronk. Doet denken aan een stevige cru uit de Beaujolais. Wijn met hoge plezierfactor, bij voorkeur gekoeld serveren.

€ 12,95

Blaufränkisch ‘Béla-Jóska’ 2012, Eisenberg DAC

Genoemd naar de overgrootvaders – die gedwongen werden hun namen te verhongaarsen – van de huidige wijnmaker. Stokken tussen 15 en 40 jaar oud. Opvoeding gedurende 13 maanden op groot hout. d.w.z. vaten met een inhoud van 500 tot 3000 liter.

Ook hier weer een even hechte als jeugdige kleur. Open, behoorlijk intens, behalve rijp donker fruit een zacht kruidige, afrondende  toets van het hout. Soepele aanzet, elegante structuur, 13% alcohol, aards accent, mineraal, peper, wat complexer en intenser dan de instapcuvée en met wat meer mondgevoel. Uitgebalanceerd en met een opmerkelijke lengte in de afdronk.

€ 15,70

Blaufränkisch Ried Weinberg 2011, Eisenberg DAC Reserve

Wijn uit een individuele wijngaard in Deutsch Schützen met een veelzeggende naam. Het perceel van Wachter beslaat 5 van de in totaal 30 hectare en is ruim 40 jaar oud. Opvoeding van 18 maanden op gebruikt hout van 500 tot 1500 liter.

Fractie minder paarse tint dan bij de twee voorgaande wijnen, maar nog altijd hecht. Verleidelijke neus, middelintens, rijp donker fruit, zoethout, kruiden, tikje ‘Italiaans’. Fluwelige aandronk, gevolgd door een uitgesproken aards accent van leisteen, 13% alcohol, grip van plakkende tannine, vleugje tabak, pikant, zilt, indrukwekkende lengte.

€ 24,80

Blaufränkisch Alte Reben 2011, Eisenberg DAC Reserve

Wachters prestigecuvée. Kleine druifjes van oude stokken die naam waardig, want tussen de 40 en 80 jaar oud. Afkomstig uit twee percelen op de Eisenberg, een hoger gelegen perceel met een dunne en heel arme bovenlaag en een lager gelegen perceel met een dikkere leemlaag. Opvoeding van 20 maanden op vaten van 1500 liter.

Aroma’s van leisteen, specerijen en gedroogde kruiden. Voor het eerst ook wat milde, nootachtige roostertonen van hout. Frisse aanzet, peperig en mineraal in de voortzetting, ondanks 13,5 % alcohol heel verteerbaar, bijna lichtvoetige structuur met veel spanning, kersen, complex, ferme tannine, mooi droog en spicy in de afdronk. Alsof je leisteen in vloeibare vorm in je glas hebt. Sleutelwoord: intensiteit!

€ 48,95

Importeur: Noordman Wijnimport

Vermelde prijzen zijn particuliere prijzen inclusief BTW.

In het jongste nummer van Perswijn (nummer 4 van 2014) staat een uitgebreid interview met Eben Sadie, die wordt gezien als de beste en meest invloedrijke Zuid-Afrikaanse wijnmaker van de laatste tien jaar.

Zijn familiebedrijf, Sadie Family Wines, maakt twee series wijnen: de Signature Series, met de beroemde witte Palladius en de rode Columella, en de Old Vine Series (Die Ouwingerdreeks), met wijnen van druiven afkomstig uit een aantal van de oudste wijngaarden van Zuid-Afrika. Hier volgen de beschrijvingen en proefnotities van zijn wijnen uit die boeiende collectie, die nu verkrijgbaar zijn in Nederland via Wijnkooperij De Lange. De wijnen van 2011 zijn geproefd in september 2012, die uit 2012 in mei 2014.

Skurfberg 2012

100% chenin blanc, van drie meer dan 80 jaar oude wijngaarden in de Skurfberg, tussen Clanwilliam en de kust (Lambert’s Bay). Dit is officieel WO Olifantsrivier.Bodems zijn zanderig, ondergrond van sterk verweerd Tafelbergzandsteen.

Klimaat is warm, met weinig neerslag gedurende het groeiseizoen.Rustige, enigszins ingetogen geur, rijpe appels, citroenschil, iets warmte; smaak is rijk en vol, maar mooi gestructureerd, met zilte ondertoon en iets van amandelspijs, zuren zijn niet hoog maar goed; doet wat denken aan rijke stijl Savennières, maar vergeet die vergelijking meteen weer, want dit is zeer originele, Zuid-Afrikaanse chenin, met veel karakter en zekere complexiteit. 16/20 punten

Mev. Kirsten 2012

100% chenin blanc van een tussen 1905 en 1920 aangeplante wijngaard in Jonkershoek, aan de voet van Botmanskop, Stellenbosch. Bodems van sterk verweerd graniet. Wijngaard is een van de oudste chenin blanc-wijngaarden van Zuid-Afrika, eigendom van mevrouw Kirsten. Duurste en meest zeldzame van de Ouwingerdreeks, tweemaal ooit geproefd, heel anders dan Skurfberg: voller, krachtiger en langer. 16+/20 punten

Skerpioen 2012

Field blend van chenin blanc (45%) en palomino (55%), van een 70 jaar oude wijngaard in het noordelijk kustgebied van Swartland (gelegen tussen Dwarskersbos en Elands Bay). Bodems zijn heel kalkrijk, wijngaard ligt niet ver van zee, klimaat milder dan in binnenland.Geur is ingetogen, zilt en licht notig, met ook tonen van grapefruit, hooi en kruidenbloemen; smaak heeft warmte, kruidigheid en is zoutig, schoon en lang, met een licht oxidatieve toon; 1,5% alcohol minder dan Skurfberg door veel minder rijpe palomino; prachtwijn. 17/20 punten

Kokerboom 2012

Semillon blanc en semillon gris (rode variant) uit in jaren ’30 aangeplante wijngaard in Trekpoort Kloof, Olifantsrivier. Nooit geproefd, maar een blend van semillon blanc (Afrikaans: groendruif) en gris uit oude wijngaarden in warmere gebieden kan erg interessant zijn, zoals o.a. Tin Soldier Semillon 2013 van Thorne & Daughters (John en Tasha Seccombe) bewijst.

‘t Voetpad 2011

Field blend van muscat d’Alexandrie, semillon blanc, semillon gris, palomino en chenin blanc, die samen staan in een wijngaard daterend van 1928 in Piketberg, Swartland. ‘t Voetpad refereert aan de rooibostheeboerderij van Dirk Brand en de wijngaard diende waarschijnlijk enkel ter ‘eigen behoefte’.In 2012, tijdens Cape Wine, schreef ik: ‘wijn met een interessant verhaal, harmonieus van smaak met tropisch fruit en subtiele zilte tonen, maar niet de boeiendste van de proeverij, iets vlak nu.’ Maar de wijn heeft zich heel goed ontwikkeld, als ik de notities van gerenommeerde Zuid-Afrikaanse collega’s lees (Christian Eedes, Tim James).

Pofadder 2012

100% cinsaut, van 48 jaar oude wijngaard op de westflank van Kasteelberg, Swartland. Bodems van verweerde schiste en schalie. Mediterraan klimaat, met warme, droge zomers. De wijn is vernoemd naar de pofadder (bitis arietans; een korte, dikke gifslang die veel slachtoffers maakt in Zuid-Afrika) omdat Riebeek Mountain van een afstand qua vorm op een pofadder lijkt.

Het aroma is fris en warm tegelijk, met rode kersen en wat frambozen, een hint van zoethout en wilde kruiden; fruit komt mooi terug in smaak, ondanks 14% alcohol is de wijn mooi fris, heeft genoeg tannine (ook wat van steeltjes) en mooie lengte; bijzonder intrigerende wijn. 16,5/20 punten

Soldaat 2011

100% grenache noir van een in de jaren ’70 aangeplante, niet-geïrrigeerde wijngaard in Piekenierskloof, Olifantsrivier. Piekenierskloof is een hooggelegen dal (wijngaard ligt op 708 meter) ten noordwesten van Citrusdal, vernoemd naar de voetsoldaten (piekeniers, soldaten die vochten met een lans) die er ooit gelegerd waren. De bodems bestaan uit sterk verweerd graniet. Dit is grenache noir-terroir par excellence, waar niet alleen Sadie goede grenachedruiven vandaan haalt, maar ook anderen als Ken Forrester, Vriesenhof en Neil Ellis. Charles Back heeft trouwens de lokale coöperatie gekocht en contracten met vele telers gesloten, waardoor het maar de vraag is of zij die er veel eerder waren dan de rijke eigenaar van Fairview en Spice Route, nog wel genoeg goede druiven kunnen blijven kopen. To be continued…Een knap elegante versie van grenache noir, met maar 13,5% alcohol; geur met rood fruit (kersen, frambozen), wat tabak en een stoffig aardse ondertoon; smaak heeft genoeg structuur, opvallend goede zuren en een mineralige nahang; prachtige grenache. 17/20 punten

Treinspoor 2012

100% tinta barocca van een in 1974 aangeplante wijngaard ten westen van Malmesbury, Swartland.De geur is iets streng, maar redelijk elegant, met een florale kant en ook bosfruit; wijn heeft mooi natuurlijke, wat stevige tannine, goede grip, wat passende warmte, maar daartegenover genoeg zuren. Goed verteerbaar ondanks tannine, maar dit zal niet ieders favoriet zijn. 15,5/20 punten

Eselshoek 2011

Een strowijn van muscat d’Alexandrie uit ‘t Voetpad, Piketberg, Swartland. Nooit geproefd.

De wijnen van The Sadie Family worden geïmporteerd door Wijnkooperij De Lange. Van de Ouwingerdreeks hebben zij uit 2012 Skurfberg, Skerpioen, Pofadder en Treinspoor. De wijnen van Sequillo Cellars zijn nog te koop bij Vinites. Tekst en foto’s: Lars Daniëls MV

Ondanks alle inspanningen van de château-eigenaren gaat Bordeaux 2013 de boeken in als een van de minste jaren van de afgelopen decennia. Of het minder is dan 2007 of 2002 valt niet goed te zeggen, maar wellicht moeten we teruggaan naar begin jaren ’90 voor zo’n jaar.

Voor veel châteaux was de oogsthoeveelheid in elk geval de kleinste sinds de desastreuze vorst van 1991. Wel hebben de topchâteaux tegenwoordig meer (technische) hulpmiddelen om alles er uit te halen wat er in zit. Ze hadden bovendien geluk dat de druiven niet dat groenige, grassige hebben van andere matige jaren: de druiven waren redelijk rijp geworden in de warme zomermaanden. Maar ze hebben minder structuur en diepgang. Dat wordt enigszins gecompenseerd door een aromatisch, fris en fruitig karakter. Het lagere alcoholgehalte zorgt er voor dat je de zuren en tannine meer proeft, maar eigenlijk hebben de wijnen niet zoveel tannine, zeker niet bij de châteaux –de meeste- die kozen voor een voorzichtige extractie, dus een vrij kort schilcontact.

Te verwachten valt dat de wijnen eerder van vat zullen worden gehaald dan normaal, om het fruit te behouden. De verschillen in kwaliteit zijn dit jaar veel groter. De toppers hebben meer geld en middelen om goede wijnen te maken, dus op een lager niveau is er veel kaf tussen het koren. Dat verklaart de grotere spreiding in sterren dan anders.

De sterren blijven gerelateerd aan het jaar. Dus vijf sterren betekent de beste in deze jaargang, ook al is dat minder goed dan in 2009 of 2010. Of wijnen koopwaardig zijn, hangt van de prijs af. Op het moment van schrijven worden de prijzen niet genoeg verlaagd, en in dat geval is het verstandig de wijnen niet in de voorverkoop te kopen. Voor Sauternes zou een uitzondering mogelijk zijn. Die zijn heel goed. Bovendien hebben de châteaux de neiging minder te maken en de rest droog te vinifiëren, dus is er minder van.

Wijnen zijn geproefd in Bordeaux door Ronald de Groot.

Van 11 tot en met 16 mei werd in Alba voor de vijfde maal Nebbiolo Prima georganiseerd, voorheen Alba Wines Exhibition. Dit is de primeurproeverij (een zogenaamde anteprima) van de nebbiolo-wijnen van Roero, Barbaresco en Barolo, georganiseerd door Albeisa, een vereniging van wijnproducenten van Alba, in samenwerking met het toezichthoudende consortium van Barolo, Barbaresco, Alba, Langhe en Roero.

Gedurende vijf dagen kwamen de binnenkort vrijgegeven nieuwe Barolo’s, Barbaresco en Roero’s voorbij, om te worden beoordeeld door de Italiaanse en internationale wijnpers. Wat betreft Roero en Barbaresco ging het om jaargang 2011, voor Barolo 2010, voor Roero Riserva 2010, Barbaresco Riserva 2009 en Barolo Riserva 2008.

Dit zijn zeer veeleisende proeverijen, die een ware aanslag zijn op je palet; het eiwit in je speeksel raakt steeds meer op en dus moet je je waardering van de tannine ‘corrigeren’, want alles is min of meer drogend en bitter na 50+ wijnen. De proeverijen geven een uitstekende indruk van een jaargang en een goed idee van de kwaliteit en stijl van de individuele wijnen. Maar op basis ervan kan nooit meer dan een voorlopig oordeel worden gegeven uiteraard. In een drieluik van artikelen komen Roero, Barbaresco en Barolo voorbij, in die volgorde.

Roero

Roero DOCG is de herkomstbenaming voor Nebbiolo’s uit het gebied Roero. Het productiegebied ligt ten noorden van de rivier Tanaro en is veel minder bekend dan dat van zijn beroemde buren Barbaresco en Barolo.

Maar het is een zeer interessant gebied, dat ook landschappelijk erg fraai is, met plaatselijk indrukwekkende zandstenen rotsformaties. Er komen heel andere typen Nebbiolo vandaan dan uit Barolo; ze zijn elegant, relatief fruitig en minder tannineus. Dat verschil kan grotendeels worden toegeschreven aan de weliswaar ook kalkrijke, maar veel lichtere, zanderige bodems van het gebied.

De verschillen qua bodemtypen met Barolo en Barbaresco zijn al opvallend als je over de A33 door het dal van de Tanaro van Asti naar Alba rijdt: aan de kant van Barbaresco gele en grijze mergels, aan die van Guarene zandsteen. Nog evidenter wordt het wanneer je het productiegebied van Roero in gaat en op plaatsen de lagen schelpenzand in de bodems ziet, die verder veelal een mix zijn van zandsteen, klei, kalk en zand. Deze bodems zijn niet alleen geschikt om een toegankelijk, elegant type Nebbiolo te maken; ze zijn zeker zo goed voor de productie van de meest interessante witte wijn van Piëmonte: Roero Arneis.

Meer aandacht

Roero verdient meer aandacht en zou eigenlijk meer moeten worden ingezet als introductie tot Nebbiolo. Want als zelfs onomstreden wijnkenners moeite kunnen hebben met de meer stevige wijnen van deze druif -en dat is zo-, is aanvangen met serieuze Barolo niet aan te bevelen voor beginnende wijnliefhebbers. Dat draait bijna altijd uit op een afknapper, ook omdat de goede wijnen niet goedkoop zijn.

Goede Roero daarentegen heeft vrijwel al het fraaie van de zo bijzondere druif nebbiolo, zoals het prachtige primaire aroma van rozen, viooltjes en frambozen, en tonen van wilde kruiden, hazelnoten en teer (na wat rijping). Maar de wijnen hebben zelden de wat lastige combinatie van stevige tannine en flinke zuren die vooral de wijnen van bepaalde dorpen van de DOCG Barolo (Serralunga d’Alba en Monforte d’Alba in het bijzonder) zo kenmerkt en minder toegankelijk maakt in hun jeugd.

Recente jaren

2011 was een apart jaar, met een vroege uitloop en vruchtzetting, en een vroege start van de oogst. Gedurende het groeiseizoen waren de klimatologische omstandigheden zeer wisselvallig, met een nat einde van de winter, een warme start van het voorjaar en gematigde temperaturen in juni en juli. Augustus was zeer warm en zorgde voor volumeverlies, maar werd relatief goed doorstaan door de druivenplanten omdat de waterreserves in de bodems door neerslag in juni afdoende waren.

Voor nebbiolo was de neerslag van de eerste week van september zeer welkom, zoals ook de koelere nachten laat in het seizoen. Maar het bleef overdag warm tot eind september. Uiteindelijk was de oogst kwalitatief bevredigend, maar kwantitatief minder, en niet heel harmonieus qua rijpheden. Emanuela Negro (Negro Angelo & Figlie) over 2011: “2011 was een warme oogst, die al in september begon. De wijnen hebben structuur en fluwelige, zoete tannine, met hints van overrijpheid en confiture.”2010 was een heel ander verhaal. Een lange, koude winter tot in maart met veel sneeuw zorgde voor een latere uitloop en goede waterreserves in de wijngaarden, maar de vruchtzetting was goed door mooi weer in april, mei en begin juni. In het begin van de zomer viel veel regen en soms hagel, hetgeen lokaal schade veroorzaakte. Matige zomertemperaturen maakte dat de rijping laat kwam, maar die was wel heel mooi. Want eind augustus en heel september was het overdag aangenaam warm, maar niet heet zoals in 2011, en ‘s nachts goed koel, waardoor aromatisch én fenolisch heel goede nebbiolo werd geoogst. 2010 lijkt een heel goed jaar te zijn en dat wordt bevestigd door Emanuela Negro: “Het was mooi fris en winderig tijdens de oogst, van midden tot eind oktober. De wijnen toonden zich meteen complex en mooi fris, met wat minder alcohol dan normaal, maar erg goede balans.”

Afbeelding: de gemiddelde minimale (TM) en maximale (TX) temperaturen tijdens  de rijpingsmaanden augustus en september in 2010 en 2011. 2011 kende een duidelijk warmere rijpingsperiode dan 2010.

Favorieten Roero 2011 en Roero Riserva 2010

En waarschijnlijk vandaar dat ik blind de Riserva’s van 2010 hoog heb gescoord, terwijl riserva als categorie vaak nogal overbodig is. Mijn hoogste waardering dit jaar ging uit naar de wellicht beroemdste wijn uit Roero: de Riserva Roche d’Ampsej 2010 van Matteo Correggia. De 2009 van Correggia, gevestigd net buiten Canale, vond ik verleden jaar minder goed. Roche d’Ampsej zou je een moderne Roero kunnen noemen -de wijn wordt vergist en gerijpt in nieuwe barriques- en is inderdaad wat kruidig van het hout. Maar de wijn heeft zo’n mooie, natuurlijke kracht en intensiteit; die wordt niet verhuld door het hout.

De Roero Prachiosso 2011 van een andere voortrekker van het gebied, Giovanni Negro (geholpen door zijn vrouw en al zijn kinderen), krijgt geen nieuw hout en is een heel pure Roero, met die mooie variëtale kant van nebbiolo. Ook de Riserva Ginis 2010 van Poderi Moretti, een traditionele wijn opgevoed in grote houten vaten van Slavonisch eikenhout, beviel me (weer) erg goed. De wijn lijkt aanvankelijk erg slank, maar wordt steeds eleganter en intenser; typisch Roero, wat mij betreft. En net als je denkt, ik hou toch meer van het traditionelere type Nebbiolo, is daar Riserva Castelletto 2010 van Malabaila, die door rijping in barriques al heerlijk zacht en drinkbaar is, maar ook nog flink rijpingspotentieel heeft. En zo blijkt maar weer: het leven is niet zwart-wit, en zeker bij Nebbiolo niet. Korte of lange maceratieperioden, nieuw hout of ouder hout, barriques of botti, het speelt allemaal zeker een rol, maar uiteindelijk gaat het erom hoe de producent ermee omgaat en dat hij wijnen met balans maakt. En echte goede terroirs laten zich -gelukkig- niet gemakkelijk wegdrukken, ze tonen zich vroeger of later.

Matteo Correggia, Roero Riserva Roche d’Ampsej 2010

Mooie concentratie, veel fruit nog, mooi kruidig en een beetje spicy, droog maar niet drogend, erg goed, heeft inhoud en pit.

17+punten

Negro Angelo e Figlie, Roero Prachiosso 2011

Zeer typisch nebbiolo, met rozen, hazelnoten, iets framboos en aardse warmte; wijn heeft een heerlijke balans, is zacht, met mooie tannine en goede zuren, warmte na, goede tot zeer goede lengte.

16,5+ punten

Poderi Moretti, Roero Riserva Ginis 2010

Geur is mooi, typisch Roero, licht maar zuiver; de smaak lijkt aanvankelijk iets dun, maar wordt dan elegant, toch wel fraai.

16,5+ punten

Malabaila, Roero Riserva Castelletto 2010

Dit is elegante, zachte Roero, heel drinkbaar, maar heeft ook nog reserve, goede lengte, heel mooi typisch.

16,5+ punten

Cornarea, Roero Cornarea 2011

Veel kleur; volle geur ook, behoorlijk veel extract, rijp maar net niet overrijp, geur is aards, met tonen van tabak en zwarte pruimen; stevig, je proeft extract, meer tannine dan normaal bij Roero, maar veel reserve.

16+ punten

Pelassa, Roero Riserva Antaniolo 2010

Wijn met goede frisheid, vrij lichte stijl, typisch Roero, heeft nog even nodig, maar potentieel lekker elegant en zacht.

16+ punten

Cascina del Pozzo, Roero Riserva Montegalletto 2010

Mooie typisch nebbiologeur, met rozen en kersen, mooi gerijpt ook, droog maar zal alleen maar zachter worden, zeer fraaie Roero.

16+ punten

Malvirà, Roero Riserva Trinita 2010

Wat ontwikkeld, maar elegant qua geur, met daarin iets van amandel, tabak en rozen; ook smaak is wat ontwikkeld, mooi zacht, maar tikje droog, al met al vrij elegant maar niet zéér lang.

16+ punten tekst en foto’s: Lars Daniëls MV

Perswijn bezocht recentelijk in het gezelschap van Andrew Jefford, columnist van Decanter (Jefford on Monday) de grensstreek van Italië en Slovenië. Dat gebeurde op initiatief van Paul Balke, auteur van The Wine Atlas of Piemonte en momenteel werkend aan een nieuw boek met als werktitel Wine without Borders, gewijd aan die grensstreek.

Het eerste deel van het verslag van dit bezoek, met de focus op Brda en Collio, is te lezen in Perswijn nummer 3. In grote lijnen althans, want er valt heel veel meer over dit fascinerende en in Nederland nog onderschatte wijngebied te melden. Vooral het Sloveense deel is nog grotendeels terra incognita.

Eigenzinnig

Ook al moet Collio het zonder DOCG stellen, het geldt wel zo’n beetje als een van de meest gereputeerde wijngebieden van Italië, zo niet als hét witte wijngebied. Inclusief de wijnen van producenten die zich niets aan de DOC gelegen laten liggen en die hun wijnen om hun moverende redenen liever als IGT Venzezia Giulia verkopen. Eigenzinnige producenten kom je nu eenmaal overal in Italië tegen. Natuurlijk is niet alles en iedereen in Collio even goed als wel eens gesuggereerd wordt, maar toch. De gemiddelde kwaliteit ligt er hoog.

Voor het Sloveense Brda aan de andere kant van de grens geldt exact hetzelfde. Afgaande op mijn recente bevindingen hebben de producenten in Brda hun achterstand op de collega’s in Collio de afgelopen jaren volledig goedgemaakt, niet in het minst door de intensieve contacten met Italië die mogelijk geworden zijn na het wegvallen van de grens. In navolging van Collio zijn ook de Sloveense wijnen ondanks hun nog betrekkelijk geringe internationale bekendheid vrij prijzig, al wordt dat in de meeste gevallen wel gerechtvaardigd door hun originaliteit en kwaliteit. Dat impliceert alleen wel dat importeurs nog niet erg happig zijn, zeker in combinatie met de niet altijd even vertrouwd aandoende namen van producenten en druivenrassen plus een sterk gefragmenteerde productie.

Originaliteit en verteerbaarheid

Kleinschaligheid is aan beide kanten van de grens troef. En daarmee ook een buitenkansje voor echte specialisten. Wijnen voor het grote publiek zullen het nooit worden, maar des te interessanter lijken ze voor de horeca. Voor Collio, wel bekend maar op de keper beschouwd toch slechts mondjesmaat geïmporteerd, is dat in feite ook het geval. Hun sterke punt: originaliteit in combinatie met verteerbaarheid. Gastronomische wijnen in de beste zin des woords.

Producenten Brda

Bjana ♥

Lokale benaming voor Biljana, een dorpje in Brda, en ook voor het bedrijf van Miran en Petra Sirk. Hun specialiteit is de productie van opmerkelijk goede mousserende wijnen volgens de klassieke methode op basis van rebula, chardonnay en pinot noir. Alle cuvées bleken van een onberispelijke kwaliteit. Rode Bordeauxblend Status niet geproefd.

PS: Bjana beschikt behalve over een kelder ook over een comfortabel gastenverblijf. Het is maar een weet.

www.bjana.si

Bregar

Wisselend beeld. Tegelijk plantaardig en lactisch smekende Rebula en wat weeïge Sauvignon die in de richt van malo lijken te wijzen (?). Maar daarnaast wel een heel mooie Malvasia. Verwarrend dus.

www.vina-bregar.si

Dolfo

Met de meeste wijnen van deze producent wilde het niet echt lekker klikken wegens technische onvolkomenheidjes of te extreme trekjes. Een uitzondering hierop vormde de zes jaar (!) op hout opgevoede Gredič Beli 2005, een witte blend van chardonnay, pinot grigio, pinot bianco, sauvignon blanc en friulano. Bij de Merlot pakt het vele hout dan weer een stuk minder uit.

www.dolfo.eu

Ferdinand ♥

Wijngoed van de familie Četrtič met 8 hectare biologisch beheerde terraswijngaarden in het dorpje Kojsko. De productie is verdeeld over een aantal (cépage)wijnen die alleen staal krijgen – in nauwelijks vertaalbaar Italiaans omschreven als vini fresci – en een paar met opvoeding op klein Frans eiken, waaronder een reserveversie van Rebula en de blends Belo (wit) en Rdeč (rood). Verder is er nog Macerirana, een superieure Rebula met een jaar schilinweking, en de mousserende Sinefinis, ook van rebula/ribolla. Die laatste wijn, ‘de wijn die verenigt’, is half Sloveens en half Italiaans, want Matjaz Četrtič maakt hem samen met Robert Princic van wijngoed Gradis’ciutta in Collio. Wat je noemt een echt Europese wijn!

www.ferdinand.si

Goriška Brda

Coöperatie van Brda in Dobrovo. Met 450 leden en 1000 hectare wijngaard met grote afstand belangrijkste producent van het gebied qua volume. Gehuisvest in een in 1957 gebouwde betonbunker in onvervalste Sovjetstijl zonder enig gevoel of respect voor de omgeving. Maar in datzelfde Dobrovo zijn ook na 1991 wel bouwwerken verrezen waarbij je esthetische vraagtekens kunt zetten. Dit allemaal terzijde. Hoe zit het met de wijn? Keurige witte als rebula en Sauvignonasse in de serie Quercus – overigens zonder eikenhout –, technisch verzorgd, zuiver en typisch. Bagueri Merlot daarentegen bezweken onder de houtopvoeding. Te weinig wijnen geproefd voor een gefundeerd oordeel.

www.klet-brda.si

Klineč

Nogal extreme bioproducent met heilig geloof in spontane vergisting, maar dat gaat helaas niet gepaard met een volledige beheersing daarvan. Met alle gevolgen van dien. Wijnen waar om zo te zeggen een luchtje aan zit. Voor de liefhebbers.

www.klinec.si

Kristalvin

Activiteit van Aleš Kristančič, de voorzitter van het consorzio van Brda. Vieve, minerale Rebula voor bij de oesters, expressieve Sauvignon, vlakke Pinot Grigio van het type Alsace in minder gunstige zin.

kristalvin@siol.net

Movia

Core business van – een andere – Aleš Kristančič, een man die veel deuren voor Sloveense wijn in het buitenland geopend heeft. Wijngoed en producent met cultstatus. Of dat terecht is? Gelet op de onbetrouwbaarheid van de geproefde flessen heb ik daar zo mijn vraagtekens bij. Gedrevenheid en enthousiasme kun je Kristančič niet ontzeggen en originaliteit al evenmin. Lid van Renaissance des Appellations, dus te vinden in de vrij extreme hoek als het op doen en laten aankomt. Als het om sulfiet gaat, bijvoorbeeld, of amfora’s. Hij begint met zijn ongedegorgeerde mousserende wijn Puro Rose 2005. Het dégorgement gebeurt in een bak met water vlak voor het uitschenken. Of dat thuis een succes wordt? Mwah. Een mooie wijn is het wel.

Movia lijkt gespecialiseerd in wijnen met leeftijd, d.w.z. van al gauw een jaar of vijf oud, zo niet meer. In zijn soort geslaagde Veliko, een assemblage op basis van rebula en heel herkenbaar als vin nature. Bij de Lunar Chardonnay, met in de fles een onwaarschijnlijke hoeveelheid bezinksel, gaat het mis. De wijn staat stijf van de vluchtige zuren en ook de smaak is verre van plezierig. Bij de tweede fles een vergelijkbaar verhaal. Azijn in wijn geeft venijn. Vin nature van de verkeerde soort, ook al heeft ie wel wat sulfiet gehad. Ook bij de Lunar Rebula een partij drab om stil van te worden, maar dit is wel een zeer goede wijn.Lastig is het dan weer bij de rode blend Veliko (merlot plus pinot noir en cabernet sauvignon) 2006, 2003 en 2002. De zuiverheid is diplomatiek gezegd niet optimaal. Putluchtje, Brett, van die dingen. Movia’s Pinot Noir doet het dan weer een stuk beter. Gelukkig maar.

www.movia.si

Importeur NL: Passport Wijnen

Ščurek

Producent van vrij eenvoudige, technische wijnen op instapniveau. Interessanter wordt het met de reeks Stara Brajda (Vieilles Vignes). Belo, de op acaciahout opgevoede witte variant, is samengesteld uit rebula en jakot (friulano) en verder ook nog malvasia, picolit, glera en pagadebit. Volle, rijke wijn met goede zuren en mineraliteit van de opoka bodem. Rdeče, de wat minder overtuigende rode versie , bestaat uit cabernet franc, merlot, refosco en cabernet sauvignon. Oppassen met het hout a.u.b.Ter afsluiting een curiosum in de gedaante van de droge Pikolit. Als Picolit wordt die immers in Friuli als zoete wijn gevinifieerd. Die droge van Ščurek, ook weer opgevoed op acaciahout, doet in aromatisch opzicht en qua smaakstructuur wel wat denken aan een Viognier. Leuk.

www.scurek.com

Šibav ♥

Miran Šibav was een van meest intrigerende producenten tijdens de speed dating proeverij in Dobrovo. Hij presenteerde Rebula en sauvignon Blanc met opmerkelijke minerale kruidigheid dankzij de opoka bodem. Werkelijk diepe indruk maakte zijn Rebula Aurora 2006, een droge dessertwijn met 15% alcohol en het hele spectrum aan aroma’s van honing tot noten en van specerijen tot zuidvruchten. Heel bijzonder.

www.vino-sibav.si

Simčič, Marjan  ♥♥

Voor mij dé smaakmaker van Brda, zeer aanbevolen en bovendien vertegenwoordigd in Nederland. Producent die bijna op de grens woont, ook wijngaarden in Collio bezit en breed geschakeerd assortiment wijnen op de markt brengt die uitmunten door precisie en expressie. Iedere wijn krijgt een vinificatie op maat en een uitgebalanceerde opvoeding. Zie wat hij doet met druiven die bij anderen soms in trieste vorm op fles gaan.De gewone Pinot Grigio is direct al een binnenkomer terwijl Selekcija Chardonnay ook de grootste scepticus overtuigen. Of neem de Theodor Belo, een assemblage van rebula met telkens 20% sauvignonasse (friulano) en pinot grigio. Een hoogtepunt in het assortiment is Opoka serie, met bijvoorbeeld een Chardonnay uit een ruim 40 jaar oud perceel, een Rebula van 55 jaar oude stokken en een magnifieke Sauvignon. Sleutelwoord: finesse!Niet vergeten: de Modri Pinot oftewel Pinot Noir. Niet de meest typische druif voor de streek, maar wat telt is het resultaat. Dikke knipoog naar de Côte Beaune. En wat een mooie, vier jaar op vat gerijpte Opoka Merlot 2005. Extract: 36 g/l! Ter afsluiting een fraaie edelzoete wijn in de vorm van een Rebula passito met een opvoeding van 5 jaar lang. Met 260 g/l restsuiker intens zoet, maar ook voorzie van 9 g/l zuren. Gelimiteerde productie, uiteraard.

www.simcic.si

Importeur NL: Vintič

Producenten Collio

Borgo del Tiglio

Bedrijf van Nicola Manferrari, die elk van zijn wijnen op een buitengewone wijze documenteert. Dan weet je bijna al op voorhand dat het wel goed zit. En dat zit het ook, al moet je wel van Manferrari’s stijl houden. Opvallende Collio Bianco 2010 met sauvignonaroma (!) en bitters. Bij de Ronco alla Chiesa 2011 volheid en structuur, vrij lage zuren, mineraal en nog het nodige hout. Even geduld. Wat gekunstelde Chardonnay 2012, maar fijne Malvasia 2011 – wat een mooie druif is dat toch – met ziltige finale. Heerlijk. Sauvignon 2012 in Gravesstijl, d.w.z. op vat vergist. Even wachten tot het hout versmolten is.

www.borgodeltiglio.it

Keber, Edi ♥

Dit bedrijf houdt het on-Italiaans simpel en brengt slechts één enkele witte wijn uit, Collio Bianco, goed voor 95% van de productie. Het is een mix van friulano, ribolla en malvasia. Complete wijn met lie-toon, fruit, spanning en mineralen. Ook heel goed: Merlot 1997 met vulling, zoet fruit, fijne aardsheid van de tannine.

edi.keber@virgilio.it

Importeur NL: Verkerk Wijnimport

Keber, Renato

Familie van Edi en te vinden op slechts een paar passen afstand. Gereputeerd bedrijf, maar dat komt er in de proeverij niet zo uit. Wat tegenvallende Friulano 2010, want aan de vlakke kant. De Chardonnay 2003 is al te ver gerijpt en mist zuren. Merlot 2006 vrij lichtvoetig met ‘Chileense’ cassis. Als revanche een uitstekende Pinot Grigio van 2010, complex en mineraal.

www.renatokeber.it

Picech ♥

Collio heeft niet de naam een wijn te zijn die wint bij rijping. Bij het proeven van enkele wijnen van Roberto Picech ga je daar toch wat anders tegen aankijken. De assemblage Jelka 2011 vond ik nogal lactisch en een beetje boterig, maar de Jelka 2004 is andere koek. Hier klopt alles. Verrassend mooi ontwikkeld. Als uitsmijter de Rosso Riservan 1999 met 80% merlot en 20% cabernet sauvignon. Heel goed, evenwicht gerijpt en verleidelijk zoet in het fruit.

www.picech.com

Toros ♥

Een naam die eerder aan Spanje doet denken dan aan Italië, maar wat dan nog?  Vaste leverancier van wijnen die door Gambero Rosso onderscheiden worden met tre bicchieri. Friulano in optima forma met sap, pittigheid en een fijn bittertje. De Pinot Grigio blijft qua spanning een beetje achter. Aardige Merlot 2007, gerijpt, zacht en spicy.

www.vinitoros.com

Associazione Produttori Ribolla di Oslavia

Alle geproefde Ribolla’s waren van het type ‘oranje wijn’ met lange tot zeer lange schilinweking.

Il Carpino

Ribolla 2009 rond en evenwichtig, ietsje hout, ziltige finale. Elegant. Pinot Grigio ‘Vis Uvae’ 2010 met de tint van een lichte rosé, mollig van smaak met een dropje. Malvasia 2010 met zeven dagen maceratie. Rond, boterig, spicy afdronk.

www.ilcarpino.com

La Castellada

Ribolla 2008 lijkt qua kleur op cognac, bescheiden houttoon, extreem zilte finale. Een van de betere.

lacastellada@alice.it

Fiegl

Ribolla 2011 met kortste inweking van allemaal. Eerder goudgeel dan oranje. Middelintens, droog, mineraal, gastronomisch. Technisch helemaal in orde.

Sauvignon 2012 volgens het boekje, sappig en expressief. Merlot ‘Leopold’ 2007 zondermeer goed. Merlot gedijt hier nu een maal prima.

www.fiegl.com

Primosic ♥

Ribolla 2009 met hint van passito, zuidvruchten, specerijen en hout. Veel hout zelfs, maar zonder nare bijsmaakjes. Bijzonder rijk smaakpalet. Beste van de serie. En nog een topper met Collio Bianco 2009 ‘Klin’, samengesteld uit sauvignon, chardonnay, ribolla en friulano. Intens, vlezig, ietsje hout, prachtig complex in afdronk. Ook de Merlot 2009 scoort goed.

www.primosic.com

Princic, Dario

Ribolla 2009 minste van de serie. Troebel, associatie met spiritus, ietwat onzuiver. Nee dus. Idem de Bianco 2010, nu vanwege een putluchtje.

dario.princic@gmail.com

Radikon

Met Gravner ooit een van de pioniers voor oranje wijnen en nu de meest ‘oranjegezinde’ producent van Oslavia. Niet alleen voor Ribolla, maar voor alle wijnen die het op de markt brengt. Van sulfiet wil men niets weten.

Ribolla 2007 vluchtig niet helemaal zuiver in de geur, putluchtje, smaak beter, fenolisch, dipje in het midden. Nogal uitgesproken stijl. Waar drink je dit bij?

Slatnik 2011 dan, een blend van 80% chardonnay en 20% friulano. Zowel prikkelend als nadrukkelijk fenolisch. Apart. Al even apart de eigenzinnige Jakot 2007 (friulano). Oranje, moeilijke neus, maar intrigerende smaak  als van een gerijpte Pinot Noir…

www.radikon.it

Importeurs van niet bezochte producenten in Collio:

Anfors: Gravner, Schiopetto

Bart: Livio Felluga

Douwe Walinga:  Villa Russiz

Eck en Maurick: Muzic

Henri Bloem: Zuani

Okhuysen: Jermann

Verkerk: Ronco dei Tassi

Vino & Vetro: Livon

Tekst en fotografie: René van Heusden