Geproefd & Beoordeeld

Witte wijn heeft de reputatie er met het verstrijken van de jaren niet beter op te worden. Ook de wijnen uit de Muscadet ontkomen niet aan dit vooroordeel. Maar, er zijn uitzonderingen, vooral als het gaat om de wijn uit Côtes de Grandlieu. Het geheim? Hoe langer de wijnen op hun lie liggen, hoe beter ze in vorm komen én blijven, zelfs gedurende bijna twee decennia.
Dit was de uitkomst van een overzichtsproeverij van de Muscadets uit de Côtes de Grandlieu, tijdens de laatste editie van de Salon des Vins de Loire. Dit gebied, gelegen aan de zuidkant van Nantes, is de benjamin van de Muscadet AOP-familie, erkend sinds 1994. De veertig producenten aldaar hebben voor de twintigste verjaardag van de AOP een zeer veelbelovende millésime gebotteld. Voor deze gelegenheid werden de oudere jaargangen uit de kelder gehaald en blind geproefd.

Melon de bourgogne

Muscadet wordt gemaakt van melon de bourgogne. Deze druif werd in 1800 verdreven uit de Bourgogne, maar is nu hét succesnummer in de Muscadet, onder andere vanwege zijn resistentie tegen het koele klimaat van de Pays Nantais. De invloeden van de Atlantische Oceaan en het nabij gelegen meer van het gelijknamige natuurreservaat zorgen voor een bijzonder microklimaat in de Côtes de Grandlieu. In combinatie met de bodem, bestaande uit voornamelijk gesteente (micaschistes en gneiss), zorgt dit voor volle, ronde en uitgebalanceerde wijnen.

Domaine du Haut Bourg

Het grootste deel van de 10.000 hectoliter Muscadet die wordt geproduceerd in het gebied heeft tenminste één winter op hun gistbezinksel kunnen rijpen. Bij een van de best beoordeelde Muscadets is dat zelfs 120 maanden! Maar dan heb je ook iets bijzonders: de Muscadet uit 1997 van Domaine Haut du Bourg uit Bouaye is springlevend, mineraal en met een fantastische afdronk van gekonfijt fruit en een heel zacht romig botertje.

Het geheim van Nicolas Choblet (rechts op de foto), de verantwoordelijke wijnmaker: de wijnen gedurende vier tot tien jaar heel rustig laten rijpen in hermetisch gesloten tanks. Daarbij komt een fermentatiegas vrij dat de wijn een heel licht, nauwelijks merkbaar pareltje in de wijn geeft. Volgens hem is dit de reden dat de wijn haar jeugdigheid behoudt. De tanks liggen ondergronds, waardoor de temperatuur constant blijft. Omdat er geen zuurstof bij komt, treed er ook geen oxidatie op. De smaak wordt verrijkt door de lie, de oude gistcellen waarop de wijn jarenlang rijpt. Dit maakt het een fantastische plek voor wijn om heel mooi te ouderen.

Andere heel goed beoordeelde jaren van dit huis zijn 2009, 2006, 2002, 2003, 1998 en 1997. Ze zijn lastig te vinden, maar jaargang 2003 is in ieder geval wel te koop in Nederland.

 Van 2003 tot 2014

Het productieproces van Domaine du Haut Bourg is niet onbekend in de Côtes de Grandlieu, er zijn meer producenten die dit procedé toepassen. Ook jaargang 2003 van Domaine du Demi-Boeuf is uitzonderlijk levendig. Nu was 2003 ook wel een heel bijzonder jaar: het was bijzonder heet en droog, het fruit werd als vanzelf rijp. Met wijnen van een bijzonder uitgesproken kwaliteit tot gevolg. Voeg daar 32 maanden rijping aan toe en dan heb je écht iets moois in het glas.Vanzelfsprekend heeft 2014 een heel andere signatuur. Veel meer dan 2003 is deze jaargang heel getypeerd voor Muscadet. Het laat zien hoe we de betere Muscadets kennen: niks weinig smaak en hoge zuren, maar rank en strak droog, met kracht en concentratie. Uitspringers met een bijzondere stijl zijn de wijnen van Château de La Grange, met veel kracht en mineraliteit. Eric Chevalier van Domaine de l‘Aujardière maakt een meer bloemige stijl. Onafhankelijk wijnmaker Dominique Brossard uit St. Philbert de Grand Lieu zit er qua signatuur prachtig tussenin. Ze hebben één ding gemeen: het zijn dynamische wijnmakers met hart voor de zaak, en hun wijnen doen de slechte reputatie van Muscadet vergeten. Hoog tijd om Muscadet weer de eer te gunnen die haar toekomt!

Met dank aan: Vins du Val de Loire

Foto’s: Copyright InterLoire / P. Caharel

Domaine du Haut Bourg wordt geïmporteerd door Renalda & Swets Wijnimport

Champagne Bollinger – gesticht in 1829 en nog altijd volledig familiebezit – is een producent die buiten de basischampagne, die overigens veelbetekenend ook al Special Cuvée gedoopt is, eigenlijk louter prestigecuvées in het gamma heeft.

Want naast de Bollinger R.D. en de uiterst zeldzame Vieilles Vignes Françaises zijn ook de beide millésimés met de naam La Grande Année werkelijk prestigieuze champagnes. Nadat de nieuwe jaargang 2005 een week eerder in The Royal Opera House in Londen was gelanceerd, was Nederland op 24 februari als tweede aan de beurt om kennis te maken met deze wijn.

Eigen wijngaarden

Exportmanager Bastien Mariani en Denis Bunner, de assistent van chef de cave Gilles Descôtes, die Mathieu Kauffmann in 2013 opvolgde, waren speciaal naar Nederland gekomen om een toelichting te geven op de beide wijnen uit dit nieuwe oogstjaar. Dennis Bunner is oorspronkelijk afkomstig uit de Elzas en werkte een tijd lang voor het CIVC (Comité Interprofessionel du Vin de Champagne) alvorens twee jaar geleden bij Bollinger in dienst te treden.Bollinger heeft, in tegenstelling tot sommige andere Grandes Marques, een respectabel eigen wijngaardbezit van maar liefst 165 hectare. Deze wijngaarden zijn gemiddeld goed voor 60% van het geproduceerde volume. De rest van de benodigde druiven wordt aangekocht. Voor de basischampagne en de standaard rosé komt 50% van het druivenmateriaal uit eigen wijngaarden, bij de overige cuvées ligt dit percentage zelfs op 70%.

Pinot noir speelt de eerste viool bij het eigen wijngaardbezit. Maar liefst 60% van de eigen wijngaarden is met dit ras beplant – niet verwonderlijk natuurlijk voor een huis dat is gevestigd in Aÿ, de enige plaats met grand cru status in de Vallée de la Marne, die sinds mensenheugenis een grote reputatie geniet vanwege de kwaliteit van zijn pinot noir.

Uitdagend oogstjaar

De Champagne kende in 2005 een oogstjaar dat gerust uitdagend mag worden genoemd. Op een koel 2004 volgde in 2005 een groeiseizoen met temperaturen die boven het langjarig gemiddelde lagen. Het was ook droog, met minder regen dan gemiddeld. Kortom, een ronduit warm en droog oogstjaar, met werkelijk hete dagen in de maanden juni en juli. Augustus was wat somber en september startte met regen, waarbij het risico van botrytis op de loer lag, maar de maand eindigde droog en warm. De rijping verliep snel en dit alles resulteerde in een vroege oogst tussen 15 en 27 september van rijpe druiven met een hoog suikergehalte (goed voor ruim 10% alcohol) en een lage zuurgraad van ± 6,6 gram per liter.Denis Bunner gaf aan dat de oogst – in zijn optiek veroorzaakt door de opwarming van de aarde – tegenwoordig gemiddeld zo’n 10 dagen eerder plaats vindt dan in het verleden: rond 19 september in plaats van rond 29 september.

Blanc Brut 2005

Het motto bij het maken van de La Grande Année luidt: Het beste van een jaar in de puurste huisstijl van Bollinger.De La Grande Année Brut 2005 is een assemblage van 30% chardonnay en 70% pinot noir, afkomstig uit 13 verschillende gemeenten, waarvan 95% met de grand cru status en 5% premier cru. De pinot noir is voornamelijk afkomstig uit Aÿ en Verzenay, terwijl de chardonnay vooral uit Avize, Chouilly en Le Mesnil-sur-Oger komt.De fermentatie vond volledig plaats in oude houten vaten van 205, 225 en 410 liter. Bollinger heeft nog altijd een eigen kuiperij, waar een collectie van meer dan 3.500 oude(re) vaten in goede conditie wordt gehouden. Na botteling rijpt de wijn minstens zes jaar – dus minimaal twee maal zo lang als de minimaal verplichte rijpingsperiode voor een jaartalchampagne en bij Bollinger altijd op flessen afgesloten met natuurkurken in plaats van metalen kroonkurken – op de lie, waarna een handmatige remuage en dégorgement plaats vindt en de wijn zijn dosage krijgt. De dosage voor het oogstjaar 2005 bedraagt 6 gram per liter en de pH van de wijn is 3,12.

Dit alles levert een licht goudgele wijn op met een krachtige, uiterst vineuze geur van gedroogd fruit en een licht getoast briochekarakter. De smaak is romig en licht kruidig, met citrusfruit, vulling, rijkdom en rijpheid. De wijn heeft een lage zuurgraad en een mooi droge finale met een piepklein bittertje.

Rosé Brut 2005

La Grande Année Rosé 2005 is een assemblage van 28% chardonnay en 72% pinot noir, afkomstig uit dezelfde 13 verschillende grand cru en premier cru gemeenten als de witte versie. Ook de fermentatie en opvoeding van deze roséchampagne is komt overeen met de gelijknamige witte versie.

De lichtroze kleur ontstaat door de toevoeging tijdens de assemblage van 5% stille rode wijn van de pinot noir die volledig afkomstig is van een fameuze wijngaard in het dorp Aÿ, La Côte aux Enfants. De dosage bedraagt in dit geval 7 gram per liter en de pH 3,14.De wijn heeft een naar oranje neigende zalmroze kleur en een open, aromatische geur met florale tonen en een hint van bloedsinaasappel. De smaak is rond, sappig, geconcentreerd en vineus, met rood fruit en wat lichte kruidigheid – kaneel – die voor extra diepte zorgt. De zuurgraad is weer opvallend laag en de gastronomische wijn heeft een uitstekende lengte.

Voorkeur

Collega René van Heusden schreef in zijn onvolprezen rubriek Wine Society al: ‘La Grande Année 2005 in zowel de blanke als de rosé uitvoering glijdt makkelijk naar binnen vanwege de rijpe aard van het oogstjaar’. Een volslagen terechte constatering.Ondanks het feit dat de wijnen nog wel enige rijpingspotentie hebben en gerust enkele jaren de kelder in kunnen, zijn ze op het moment van hun release feitelijk al volledig op dronk. Persoonlijk prefereer ik in dit oogstjaar de roséchampagne boven zijn witte broer vanwege zijn aromatisch, vineus karakter en een surplus aan complexiteit.

Meesterlijk

Wijn Verlinden, de Nederlandse importeur van Bollinger, had als locatie voor de presentatie gekozen voor restaurant Ciel Bleu op de 23e etage van Hotel Okura in Amsterdam, waar een meesterlijk trio voor een al even meesterlijke lunch zorgde. De in alle opzichten fraaie gerechten uit de keuken van meesterkok Onno Kokmeijer werden aan tafel toegelicht door meestergastheer Pasquinel Kolk. En alhoewel wijnmeester Noël Vanwittenbergh ditmaal eens een keer in zijn eigen restaurant aan tafel zat en met het gezelschap mee lunchte, weerhielden die bijzondere omstandigheden hem er niet van de combinaties tussen wijnen en gerechten op zijn eigen unieke wijze van commentaar te voorzien.Het schenken moest hij deze middag echter noodgedwongen overlaten aan twee van zijn assistenten, Jop IJspeert en Wout Jans, die dat, onder het oog van de meester, met verve deden.Kortom, een middag volledig in overeenstemming met een van de door Champagne Bollinger gehanteerde slogans: Life can be perfect!…

Champagne Bollinger – www.champagne-bollinger.com

Importeur: Wijn Verlinden – www.wijnverlinden.nl

Tekst en foto’s: Frank Jacobs

Zijn Nederlandse sommeliers en restaurantbezoekers vervreemd geraakt van de grote Bordeauxwijnen? Afgaand op het sterk geslonken aandeel daarvan op wijnkaarten zou je het wel denken. Toch was het volle bak bij de door het Nederlands Gilde van Sommeliers in restaurant Bord’eau georganiseerde proeverij met wijnen van Château Palmer.

Na Château Margaux is Palmer, gelegen in Cantenac, het beroemdste wijngoed binnen de appellation Margaux en ondanks zijn officiële status van ‘slechts’ 3e cru classé in de classificatie van 1855, algemeen beschouwd als Super Second. Een château ook met een Nederlandse connectie via de familie Mähler-Besse, samen met de Engelse Sichels deels eigenaar ervan. Palmer heeft een wijngaardoppervlakte van 55 hectare en een gemiddelde jaarproductie van ongeveer 200.000 flessen. Dat het in 1855 als 3e cru geklasseerd werd en niet hoger, had alles te maken met de instabiele eigendomsverhoudingen in die periode als gevolg waarvan een deel van de beste wijngaarden verkocht waren. Nadien is de situatie weer rechtgezet, maar zoals bekend blijft de classificatie onwrikbaar.

Veel merlot

Anno 2015 is Palmer in zekere zin een buitenbeentje als het op de druivenrassen aankomt. De aanplant omvat namelijk het voor de Médoc ongebruikelijk hoge aandeel van bijna 50 procent merlot. Exportdirecteur Chris Myers spreekt van een, dankzij de cabernetbodem, ‘vrouwelijke’ merlot – in tegenstelling tot de krachtpatsermerlot van de Rechteroever – die op Palmer gewaardeerd wordt om het geven van vulling in het middenpalet van de smaak. In de assemblage zijn cabernet sauvignon en merlot doorgaans aan elkaar gewaagd. Van de cabernet franc als aanvullend ras is al in 1998 afscheid genomen, maar wel wordt petit verdot in kleine hoeveelheden gebruikt, meestal voor de grand vin, heel af en toe voor de basiswijn Alter Ego.

Twee wijnen

Palmer produceert behalve een anekdotisch beetje wit twee reguliere rode wijnen met de appellation Margaux en een half illegale vin de France volgens 19e-eeuws recept. Die reguliere rode zijn Alter Ego en Château Palmer. Alter Ego is een bewust geconcipieerd type wijn dat met de oogst 1998 voor het eerst werd uitgebracht. Het is nadrukkelijk geen deuxième vin zoals vroeger de Réserve du Général. Vormde die Réserve als vergaarbak van minder bruikbare restjes destijds hooguit 10 procent van de totale productie, voor Alter Ego is dat met jaarlijks 100.000 flessen 50 procent, net zo veel als voor de grand vin. Alter Ego is om zo te zeggen de ‘instapwijn’ van Palmer, bedoeld om vroeger te drinken dan die grand vin, tussen 2 en 10 jaar oud. Palmer zelf vraagt daarentegen al gauw een jaar of tien om helemaal op dronk te komen. Het verschil tussen beide zit hem in zaken als fruitselectie en een andere vinificatie. Lees: kortere inweking bij lagere temperatuur en een kortere vatlagering met een kleiner aandeel nieuw eikenhout. Wat dat laatste betreft, bij Alter Ego schommelt het aandeel nieuw hout tussen 20 en 40 procent, bij Palmer kan het oplopen tot 80 procent.

Biodynamisch

Het zal misschien even slikken zijn voor diegenen die er a priori niets van willen weten, maar de afgelopen jaren heeft Palmer geleidelijk aan de omschakeling gemaakt naar biodynamische teelt. In 2008 is daarmee begonnen met een eerste, experimentele hectare en sindsdien is geleidelijk aan de complete wijngaard onder biodynamisch beheer gekomen. In 2017 moet dat resulteren in het keurmerk van Demeter. Veel ruchtbaarheid geven ze daar er bij Palmer niet aan. De biodynamische werkwijze wordt immers gezien als een instrument, niet – zoals bij de collega’s van Pontet-Canet – als een geloofsregel. Ook wordt volgens Chris Myers de mogelijkheid opengehouden om, wanneer het in de wijngaard eens helemaal mis mocht dreigen te gaan, gebruik te maken van conventionele middelen. De ervaringen in het zwaar door botrytis geplaagde 2013 waren echter van dien aard, dat dit eerder een hypothetische optie is. Ploegen met paarden is er nog niet bij. Dat gebeurt gewoon met de tractor. Maar goed, daar staan dan weer 60 schapen en 3 koeien tegenover.

Puntjes op de i

De afgelopen jaren heeft Palmer in tal van opzichten de puntjes op de i gezet zonder in extremisme te vervallen. In 2013 moest bijvoorbeeld voor het eerst sinds 1994 weer eens gechaptaliseerd worden, ondanks een ver doorgevoerde precisiewijnbouw met het oog op optimaal rijp fruit per perceel. Het aantal individuele percelen is daarvoor fors uitgebreid, terwijl inmiddels ook proeven genomen worden met een zeer hoge plantdichtheid? Zeer hoog? Met 20.000 stokken per hectare in plaats van 10.000 is daar niets aan miszegd. Met het oog op optimale fruitkwaliteit is een machine voor optische selectie aangeschaft. Kosten: 140.000 euro. Goed nieuws voor mensen die problemen menen te hebben met zwavel. De hoeveelheid sulfiet in de wijnen van Palmer is structureel verlaagd van 110 mg/l tot 70 mg/l.

Proef op de som

Alter Ego 2009

Mooie, verzorgde wijn die zich kan meten met menige grand vin in de regionen van topcrus bourgeois of  bescheiden crus classés. Ondanks zijn jeugd al zeer genietbaar dankzij eigenschappen als elegantie (vooruit, bij Palmer mag die afgekloven term best nog wel een keertje vallen) en levendigheid. Frisheid, zwart fruit, fijne tannine, voldoende ontwikkeld, prima drinkbaar.

Alter Ego 2006

Als jaar duidelijk de mindere van 2009. Ruim voldoende, dat wel. Een wijn met een in zo ongeveer alle opzichten gemiddelde intensiteit. Duidelijk sporen van ontwikkeling in kleur en geur. Dropje, tikje boerse cabernettoets, stoffige en pittige tannine, minder rijpheid dan in 2009.

Historical 19th Century Blend  (2007) ***

Een curiosum, deze vin hermitagé. Geïnspireerd door wijnen uit de tweede helft van de 19e eeuw toen heel wat wijnen in Bordeaux ‘opgekrikt’ werden met een flinke scheut Hermitage. Met een productie die varieert van 200 tot 400 kisten per jaar is de Historical Blend vooral een hebbedingetje voor verzamelaars. De assemblage bevat 15% syrah van een wijngaard in Hermitage die als gerede wijn aangekocht wordt. De geproefde botteling was die uit 2007. Aangezien die als vin de table is uitgebracht, mocht dat oogstjaar niet op het etiket vermeld worden. Ook mocht en mag op het etiket nergens de suggestie van een château gewekt worden.De wijn zelf dan. Leuk om een keer geproefd te hebben, maar daar blijft het ook bij. Merkbare in vloed van de syrah in de kleur. In geur en smaak niet bijzonder, helemaal niet in vergelijking met Château Palmer 2007. Al wat ontwikkeld, tikje groen, pittig, mist wat fruit en complexiteit.

Château Palmer 2009 *****

Want wat een prachtwijn is dit. Gemaakt in een rijp jaar, maar met als handelsmerk niet zo zeer body als wel intensiteit en precisie. Ideale balans tussen puur fruit, superieure tannine en spanning verlenende zuren. In één woord: geweldig. Perfect geïntegreerde tannine en dito hout. Palmer in volle glorie, een wijn zoals die alleen in de Médoc gemaakt kan worden. Onbetwist mijn wijn van de dag.

Château Palmer 2007 ****

Lichter van structuur dan de intense 2009, maar niettemin een heel fraaie wijn die zich nu al probleemloos laat drinken. Eerder discrete aromatische expressie, slanke structuur, heel zuiver, uitgebalanceerd en verteerbaarheid. Wat men in Engeland zou betitelen als een excellent luncheon claret. Maar bij het diner mag ie ook.

Château Palmer 2006 ****-

Evenals bij de Alter Ego geproefd in directe vergelijking met 2009. Dat is een handicap, want 2006 had nu eenmaal niet de rijpheid en de nagenoeg perfecte balans van 2009. Hoekig en licht drogend door flink wat tannine zonder dat dit echt stoort. Fractie minder precisie in het fruit, maar nog altijd een goede wijn.

Château Palmer 2005 – ?

Volgens menig criticus (en aanbieder) zouden we over deze wijn juichend moeten doen wegens zijn vermeende grootheid. Bij herhaling zijn vergelijkingen gemaakt met legendarische jaargangen voor Palmer als 1945, 1961 en 1983. De eerlijkheid gebiedt alleen te zeggen dat daar op dit moment niet zo veel aanleiding toe is. Gestoofd in de neus, zwoel in aanzet, machtig, atypisch. Alsof je met een Parkeriaanse blockbuster uit de warme Nieuwe Wereld te maken hebt in plaats van een verfijnde Margaux. De hoeveelheid tannine, die zich pas in het tweede deel van de smaak doet gelden, is allesbehalve kinderachtig en laat zich letterlijk voelen. Geen gebrek aan kracht dus, maar waar is in vredesnaam de finesse? Mogelijk zit de wijn in een lastige fase van in zijn ontwikkeling. Laten we het hopen.

Château Palmer 2001 ***-

Voor mij de minste wijn van de dag binnen de reguliere serie. Geproefd in een rijtje met 2007 en 2005. Komt niet alleen na de heftige 2005 schraal en groen over, maar ook bij herhaaldelijk herproeven. Ontwikkeld, dun en zelfs een tikje wrang. Deze  boerse wijn heeft verdedigers, maar je kunt je afvragen wat ze bezielt. Ik respecteer hun mening, maar deel die niet. Al helemaal niet gelet op wat de twee jaar oudere 1999 wel te bieden heeft.

Château Palmer 1999 *****-

Met 1999 weer een Palmer in topvorm. Niet uit een vermeend legendarische jaar, maar wat een schoonheid. Puur, precies, weer zo’n wijn die zijn grootheid niet ontleent aan kracht, maar aan intensiteit, spanning en complexiteit. Op dronk, maar met volop rijpingspotentieel. Verrassend goed. Wat een magnifieke begeleider trouwens van een oer-19e-eeuws gerecht in een 21e-eeuwse interpretatie uit de keuken van chef Richard Oostenbrugge. Van de lièvre à la royale maakte die een sublieme poulet à la royale. Met de Palmer 1999 erbij classicisme in het kwadraat.

Château Palmer 1996 ****

Een situatie die vergelijkbaar is met 2009 versus 2006, waarbij 1996 zich net even wat slanker en strakker presenteert dan 1999. Op zichzelf echter een wijn die staat als een huis, volbloed Médoc. Net als 1999 sluit hij prachtig aan bij wat er, zoals hierboven beschreven, op het bord ligt.

Château Palmer 1976 – geen beoordeling

Door verzamelaar Allard Botenga meegebracht als aardigheidje, verdeeld over twee flessen. Opvallende flesvariatie tussen de botteling van Sichel en die van Mähler-Besse, meer gerelateerd aan de leeftijd dan aan de manier van bottelen. Als jaar is 1976, allesbehalve een groots of klassiek millésime, immers al geruime tijd over zijn hoogtepunt heen. En dus valt uit de mond van verdedigers van dergelijke te oude wijnen onvermijdelijk die dodelijke term ‘toch nog wel’ op te tekenen. Een fles dun, ziltig en dusdanig metalig dat je aan een fout denkt. De tweede fles heeft nog wel wat sporen van fruit, maar ook daarvoor geldt dat hij eigenlijk 20, 25 jaar geleden al gedronken moeten zijn. Ook Palmer heeft niet het eeuwige leven.

Toen Terry Peabody, een geslaagde Australische zakenman uit Brisbane, in de jaren negentig van de vorige eeuw eenmaal het besluit had genomen een wijnbedrijf te beginnen, ging hij op zoek naar een goede locatie. Zijn speurtocht leidde hem via Frankrijk, Amerika en uiteraard Australië uiteindelijk naar Nieuw-Zeeland. Naar Hawke’s Bay, aan de oostkust van het Noordereiland om precies te zijn.

Daar ontmoette hij in 1997 Steve Smith, een wijnbouwkundige die niet alleen kort daarvoor Master of Wine was geworden, maar op dat moment door het Britse wijnblad Decanter werd genoemd als een van de 50 meest invloedrijke personen in de wijnwereld voor het komende decennium.

Louter Single Vineyard

De twee mannen besloten samen te werken en namen van meet af aan een belangrijk principebesluit: ze wilden louter wijnen van individuele wijngaarden maken. Als eerste begon men met het selecteren van geschikte percelen in dit, geologisch gezien, jongste land van de wereld. Er werd een state of the art wijnkelder gebouwd, en er werden in een rap tempo wijngaarden aangekocht en beplant – geld speelde overduidelijk geen rol. De eerste eigen aanplant dateert van 1998, waarna in 1999 de eerste – zoals altijd voor een belangrijk deel handmatige – oogst en de botteling onder het label Craggy Range volgde.

Een ander besluit van de twee mannen was zich niet te focussen op één streek of één druivenras. Nee, zij wilden juist een collectie van druivenrassen afkomstig uit een collectie aan herkomstgebieden. Daarbij werd scherp gekeken welke herkomstgebieden wat betreft bodem en klimaat het meest geschikt waren voor welke druivenrassen. Blauwe druivenrassen als cabernet en syrah werden aangeplant in de wat warmere Gimblett Gravels regio, terwijl pinot noir en sauvignon blanc een plek vonden in het koelere Martinborough.

Diverse regio’s

Op dit moment bezit men wijngaarden in verschillende regio’s van Nieuw-Zeeland. In Hawke’s Bay is Craggy Range eigenaar van maar liefst ruim 100 hectare in de Gimblett Gravels Vineyard, een wijngaard met, zoals de naam al aangeeft, kiezel en (kalk)steen in de slechts 10.000 jaar oude bodem. In deze wat warmere regio staan chardonnay, syrah en de vijf Bordeauxrassen cabernet sauvignon, cabernet franc, merlot, malbec en petit verdot aangeplant. Hawke’s Bay is ook de feitelijke basis van het bedrijf. Hier, in het plaatsje Havelock North, zijn behalve de kelder ook de kantoren, het bezoekerscentrum en het restaurant gevestigd.In de, eveneens op het Noordereiland gelegen, koelere regio Martinborough bezit men bijna 100 hectare in de Te Muna Road Vineyard, waar rassen als sauvignon blanc, pinot noir, riesling, chardonnay, gewürztraminer en pinot gris staan aangeplant. Deze wijngaard bestaat uit twee duidelijk te onderscheiden gedeelten: het, zoals de naam al aangeeft, hoger gelegen, upper terrace met een 20.000 jaar oude steenachtige leembodem die zeer geschikt is voor pinot noir, en het veel jongere lower terrace met een alluviale bodem waarop de sauvignon blanc goed gedijt. Die sauvignon blanc is er dan ook aangeplant op 14 verschillende percelen die ook allemaal apart gevinifieerd worden, waarna er voor de uiteindelijke blend naar hartenlust met de diverse componenten ‘gespeeld’ kan worden.Daarnaast maakt chief winemaker Matt Stafford op het Zuidereiland, in Marlborough en Central Otago, ook nog wijn van enkele wijngaarden die worden geleased.

Op de vlucht

De Nederlandse importeur Oud Reuchlin & Boelen, die Craggy Range sinds kort vertegenwoordigd, haalde Terry Peabody onlangs naar ons land voor een introductie van zijn wijnen. Terry Peabody was in een opperbeste stemming vanwege het feit dat zijn Craggy Range door het Amerikaanse blad Wine Enthusiast was uitgeroepen tot ‘New World Winery of the Year’. En dit ondanks het feit dat hij New York eind januari halsoverkop had moeten ontvluchten vanwege de aangekondigde sneeuwstorm, nog voordat hij de prijs tijdens een feestelijk diner officieel in ontvangst had kunnen nemen. In een regenachtig Nederland proefden wij twee dagen later een zestal van zijn wijnen.De wijnen, waarbij mijn persoonlijke favorieten zijn voorzien van een ♥:

Sauvignon Blanc 2013, Te Muna Road Vineyard, Martinborough

Rendement 75 hl/ha; 15% handgeoogst; 85% ontsteeld, 15% hele trossen; combinatie van natuurlijke en gekweekte gist; 5 maanden rijping, deels op hout, waarvan 0% nieuw; pH 3.13; 13,1% alc.Lichtgeel; voor een Sauvignon Blanc uit Nieuw-Zeeland ingetogen van geur, fris, floraal, mooi wit fruit, citrus, gelukkig geen overdreven grassig karakter; sappige inzet, fris, goed in zijn fruit, iets rondeur met een mooi klein bittertje in de finale; halflang.

€ 15,85

Chardonnay 2012, Kidnappers Vineyard, Hawke’s Bay

Afkomstig van een wijngaard die wordt geleased, maar volledig door Craggy Range wordt beheerd en daardoor wordt behandeld als ware het een eigen wijngaard; rendement 52 hl/ha; 60% handgeoogst; 40% ontsteeld, 60% hele trossen; gekweekte gist; 9 maanden rijping op barriques van Frans eiken, waarvan 10% nieuw; pH 3.3; 12,12% alc.Lichtgeel; een open geur met een lichte houttoets, noten, kamperfoelie en wat citrusfruit; ronde smaakinzet, sappig, mooie zuren, frisse stijl, met elegantie naast wat boter, room en een vleugje hout; goede lengte.

€ 18,75

Pinot Noir 2012, Te Muna Road Vineyard, Martinborough

Rendement 34 hl/ha; 15 jaar oude stokken; 100% handgeoogst; 90% ontsteeld, 10% hele trossen; gekweekte gist; 10 maanden rijping op barriques van Frans eiken, waarvan 25% nieuw; pH 3.86; 12,8% alc.Helderrood; een ingetogen, maar karakteristiek pinotaroma dat zich opent in het glas; mooie slanke, elegante smaak, klein rood fruit, hout goed opgenomen, sappig kersenfruit, iets aardse toets; halflang.

€ 28,85

Pinot Noir ‘Aroha’ 2012, Te Muna Road Vineyard, Martinborough   ♥

Rendement 29 hl/ha; 100% handgeoogst; 70% ontsteeld, 30% hele trossen; natuurlijke gist; 10 maanden rijping op barriques van Frans eiken, waarvan 30% nieuw; pH 3.87; 12,9% alc.Iets dieper van kleur dan de vorige Pinot Noir; een in eerste instantie ingetogen geur van rood fruit en kruidig hout die zich echter meer en meer opent in het glas; een ronde, sappige smaakinzet, meer structuur, meer complexiteit, meer masculien en wat aardser van karakter dan de vorige wijn, rood kersenfruit, mooie bittertoets, hout goed geïntegreerd, bourgondisch van karakter; goede lengte.

€ 54,95

Syrah 2011, Gimblett Gravels Vineyard, Hawke’s Bay   ♥

Rendement 63 hl/ha; 40% handgeoogst; 100% ontsteeld; gekweekte gist; 17 maanden rijping op barriques van Frans eiken, waarvan 22% nieuw; pH 3.65; 12,5% alc.

Diepe kleur, nog wat jeugdig paars; ingetogen aroma van donker fruit dat zich na beluchting steeds meer opent; iets zwoele, zoete inzet, sappig, rond, mooi donker fruit, frisheid mede dankzij (evenals bij alle andere wijnen) een bescheiden alcoholpercentage, structuur en daarnaast ook voldoende elegantie, rijpe tannines; goede lengte.

€ 25,95

‘Sophia’ 2011, Gimblett Gravels Vineyard, Hawke’s Bay   ♥

Een assemblage van 60% merlot, 24% cabernet sauvignon, 14% cabernet franc en 2% petit verdot; rendement 45 hl/ha; 100% handgeoogst; 100% ontsteeld; gekweekte gist; 19 maanden rijping op barriques van Frans eiken, waarvan 37% nieuw; pH 3.72; 13,3% alc.Diep paarsrood; een ingetogen geur met donker cassisfruit; in de smaak chocolade naast een houttoets, een elegante, sappige structuur, licht getoast, nog aanwezige en proefbare tannines, een mooie frisheid en opnieuw een wijn die niet te zwoel en niet overdreven fruit gedreven is, ondanks de aanwezigheid van heerlijk vrolijk stemmend donker bessenfruit; goede lengte.

€ 49,95

Meer informatie:

Craggy Range – www.craggyrange.com

Oud Reuchlin & Boelen – www.orbwijn.nl

Zo’n dertig jaar geleden genoten de wijnen uit Dão al de nodige bekendheid, op een moment dat Portugal als land voor rode wijnen nog volledig buiten beeld was. Wel waren de wijnen nogal droog van karakter – érg droog zelfs. Maar inmiddels is het roer in Dão volledig om. De streek is gemoderniseerd en maakt aantrekkelijke wijnen waarin het fruit de eerste viool speelt, met touriga nacional als concertmeester.

Hieronder de proefnotities bij het artikel in Perswijn nummer 8:

Quinta dos Roques

Encruzado wit 2013 – 15 pnt

oranjebloesem, lichte toasting, licht exotisch, mooie smaak, krachtig, abrikozen, mooie zuren

Reserva 2011 – 16.5 pnt

field blend van oude stokken; krachtig en intens, bloemen en kersen, pruimen, rijp en breed, mooie zuren en tannine, heerlijke frisheid

Jaen 2011 – 16 pnt

bloemen, fijne zuren en elegantie, lichte stevigheid, heerlijk glas rood, verleiding, vanille, heerlijk

Touriga Nacional 2011 – 15.5 pnt

zwarte kersen en peper, krachtig, intens, vanille, koffie, chocola, vijgen, pruimen, goede tannine

Julia Kemper

Encruzado/malvasia wit 2013 – 15 pnt

bloemen, peer en appel, hazelnoten, gele pruimen, toasting, hint oxi gemaakt, goede zuren, droog

2009 – 16 pnt

modern, rijp fruit, zwarte bessen en een vleugje tijm, rozemarijn, kracht, mooie zuren, goede tannine

Touriga Nacional 2010 – 16 pnt

bloemen, vanille, zwarte kersen en pruimen, verleidelijk, goede zuren en tannine, rijp en aromatisch

Caminhos Cruzados

Titular wit, Encruzado/malvasia 2013 – 15 pnt

kamperfoelie, vanille, lichte toasting, gele pruimen, appel, peer, droge en zachte smaak, elegant

Titular, Encruzado 2013 – 15 pnt

krachtig, hout domineert niet, fijne zuren, appel, jeugdig en fris, krachtig, moet 3 tot 4 jaar rijpen

Titular Reserva, Tn/alf/troriz 2012 – 15.5 pnt

heerlijk fris en elegant, kersen en pruimen, zacht en romig, pruimen en vanille, fijne zuren, lekker

Titular, Touriga nacional 2012 – 15 pnt

hout domineert niet, frisheid, zoete kersen en cassis, fijne zuren, aangenaam, zachte tannine. Geïmporteerd door: Boomsma.

Casa de Mouraz

Geïmporteerd door: Vinoblesse

Encruzado wit 2012 – 14.5 pnt

acacia en honing, nectarines, krachtig, eigenzinnig en karaktervol, goede zuren en bitters, boenwas

Wit, 2012 – 15 pnt

een field blend, met onder andere encruzado, bical, etc.; mooi rijp en krachtig, gele pruimen, weelderig, ook fris, vleugje boenwas, smaakvol

Encruzado (wit) 2010 – 15.5 pnt

honing, bijenwas, noten, abrikozen, krachtig, goede zuren, heeft zelfs nog wat rijping nodig om te schitteren

Private Selection 2011 – 15.5 pnt

bijzondere wijn, viooltjes, kersen, pruimen, krachtige en elegante smaak, stevige zuren en tannine, field blend

2011 – 15 pnt

heerlijk fris en elegant, kersen en bloemen, zacht en rijp, fijne zuren, vleugje chocola, verleiding

Elfa 2010 – 15 pnt

speciaal glas, field blend van 30 verschillende druiven van 80 jaar oude wijngaard, niet gemakkelijk, breed, intens, kruidig, veel zuren en tannine, moet rijpen, de stinkerige geur is lastig…

Quinta do Perdigao

In 1997 gestart met eigen wijnen. 4000 flessen, van ongeveer 7 hectare wijngaarden. Meer dan 60% export naar Frankrijk en België.

Encruzado wit 2013 – 15 pnt

peer en een vleugje limoen, rijpe appel, mooi droog en sappig, strak, ook rondeur, bloemen, fraai

Reserva, 2006 – 15.5 pnt

mooi gerijpt, pruimen en specerijen, zuidelijk, laurier, zoethout, intens, vanille, kruidig en stevig

Alfrocheiro 2009 – 15.5 pnt

bloemen en kersen, viooltjes, aromatisch en expressief, opwekkend, fijne zuren, zachte tannine

Touriga Nacional 2009 – 15.5 pnt

pruimen en kersen, rijp en intens, zwarte bessen, vanille, bramen, rijpe tannine, blijft elegant, opwekkend

Ribeiro Santo, Touriga Nacional 2011 – 15.5 pnt

fris en elegant, bloemen, pruimen en kersen, vleugje chocola, zachte tannine, rijpe tannine, veel verleiding, spanning, fraai

Bella, Dom, 2010 – 15 pnt

kruiden en zwoelheid, kersen en pruimen, elegant, rijp gemaakt, zachte tannine, lichte stevigheid, modern, pepertje

Bella, Pinot noir 2012, VR Terras do Dao – 15 pnt

kersen en pruimen, tikje aan de stevige kant, warm en zwoel, goede tannine, smaakvol, niet de finesse van top pinot noir

Quinta da Bica

Reserva, 2005 – 15.5 pnt

warm en zwoel, breed en rijp, chocola, leer, tabak, pruimen en kruiden, stevige tannine, rustiek

Vinhas Velhas (50 jr), 2007 – 15 pnt

kruiden en pruimen, breed, leer en koffie, tikje rustiek, krentjes, zuren, tannine, klassieke dao; blend van meerdere rassen, waarschijnlijk een field blend

Casa de Santar

Geïmporteerd door: Les Généreux

Touriga Nacional 2010 – 15.5 pnt

klassieke stijl, mooi kruidig en zwoel, vanille, confiture, rijpe pruimen, goede tannine, hint slank in de finale, maar een mooi glas rood, tikje glad

Reserve 2013 – 15 pnt

bloemen, mooi zacht en open, licht vanille, gele pruimen, hout ook mooi op de achtergrond, fijne zuren, elegant, niet zwaar, opmerkelijk fris zelfs

Cabriz, Touriga Nacional 2010 – 15 pnt

zacht en verleidelijk, chocola, rijpe pruimen, krachtig, ook tannine, elegantie, mooi glas, balans, zuren

Fonte de Gonçalvinho

Gonçalvinho: twaalf hectare wijngaarden; ook hier encruzado om lang te rijpen, voor zo’n 5 tot 6 jaar. De in druiven worden geoogst in de loop van september, op zo’n 13, 13,5%, met genoeg zuren.

Encruzado/malvasia 2013 – 15 pnt

krachtig en breed, acacia, peer en appel, mooi vol, goede zuren, opwekkend, droog, klassiek

Inconnu 2010 – 15.5 pnt

naar de overrijpe kant, pruimen en krentjes, warm en vol, intens, stevige tannine, smaakvol

Touriga Nacional 2010 – 15 pnt

kersen en bloemen, zwarte kersen, elegant, klassiek, goede zuren en tannine, tikje streng

Quinta da Nespereira

Vineaticu, Encruzado wit 2013 – 15 pnt

mooie geur, gerijpt op barriques, bloemen, vanille, rijpe peer, fijne zuren, iets minder strak dan de meeste

Vineaticu Reserva, 2011 – 15 pnt

mooie geur, intens, bloemen, kersen en rijpe pruimen, zachte en verleidelijke smaak, geholpen door het jaar, fijne tannine, wel stevigheid, blijft dao, opwekkend, diepgang

Dit jaar had ik voor de tweede keer het genoegen aanwezig te mogen zijn bij een proeverij van de Commanderie de Bordeaux aux Pays-Bas. Als locatie voor de jaarlijkse proeverij, die ditmaal in het teken stond van de appellation Saint-Estèphe, diende de residentie van de Franse ambassadeur in Den Haag.

Een stijlvolle locatie, zij het wel met een al vele jaren hardnekkig manco: de volstrekt ondermaatse kwaliteit van het glaswerk. Eigenlijk is dat een schande. Want zeg nu zelf, een grand vin uit la Grande Nation verdient toch zeker een grand verre? Zeker wanneer die wijn uit een allesbehalve kinderachtige gemeenteappellation in de Médoc komt.

Saint-Estèphe

Saint-Estèphe is de noordelijkste van de vier grote gemeenteappellations in de Médoc, d.w.z. gemeenteappellations met crus classes binnen hun grenzen. Binnen de hiërarchie van die vier staat het op de laatste plaats, na Pauillac, Saint-Julien en Margaux. Het heeft van die vier nu eenmaal de minste crus classés, vijf in totaal. Dat is simpelweg een kwestie van een weliswaar goed, maar op de meeste plaatsen net niet excellent terroir wegens soms wat te rijke kleibodems. Net niet de top binnen de stellaire context van de Médoc. De grootste uitdaging voor producenten was, is en blijft tanninebeheersing. Harde tannine van de rustieke soort was ooit het zogenaamd ‘typische’ handelsmerk van de appellation, maar dat is in hoge mate onzin. Dat had en heeft namelijk minstens zo veel met dubieus wijngaardbeheer en dito keldertechniek te maken als met de invloed van de bodem.

Gentrificatie

Saint-Estèphe dus, waar de meeste producenten zich nog steeds als vignerons beschouwen en niet als grands seigneurs. Hoewel, het grote geld heeft zich ook daar inmiddels wel doen gelden, ongeacht of het nu om de Franse telecombroers Bouygues op Montrose gaat of de Vlaamse farmaceut Cardon op La Haye. Saint-Estèphe is vandaag de dag in dat opzicht een stuk minder ‘boers’ dan het ooit was. Voor een deel van de wijnen geldt dat gelukkig ook, zij het dat er voor andere nog wel enige ruimte voor verandering is. De meeste van de aanwezige producenten presenteerden hun jaargangen 2001, 2009 en 2011. Niet dat iedereen zich geroepen voelde om zich te voegen naar het format – Fransen zullen wel nooit begrijpen hoe belangrijk eendrachtig optreden is –, maar desondanks bood de proeverij een aardig inzicht in de sterke en minder sterke punten van de appellation. Châteaux staan genoemd in alfabetische volgorde.

Bel-Air Ortet

Direct de voor mij grootste revelatie van de hele proeverij. Moderne en met merkbaar veel zorg gemaakte boetiekwijn. Afkomstig van slechts 3,5 hectare wijngaard met kiezelbodem op de top van een croupe en met perfecte drainage. Assemblage van ongeveer gelijke delen cabernet en merlot met 12 maanden hout, waarvan een derde nieuw.

2010 – Ingetogen, concentratie, mooie balans tussen intens fruit en hout, fijne tannine, veel sap, veel lengte. Alleen nog wel even afblijven.

2011 – Al wat toegankelijker, ook hier sap, rondeur, diepte en mooi hout. Blijft dicht in de buurt van 2010. Verrassend!

Clauzet

Sinds 1997 eigendom van de Antwerpse (haven)baron Maurice Velge, door hem uitgebreid tot een oppervlakte 23 hectare. Omringd door louter beroemde buren, dus dat schept verplichtingen. Clauzet presteert zeker niet slecht, maar er zit wellicht toch nog wat meer in.

2001 – Ontwikkeld zoals alle wijnen uit 2001. Middelintens en afgerond met wat hartigheid en een zoetje.

2009 – Neus geeft zich nog niet helemaal – of speelt het beroerde glas een rol? –, soepele smaak, rood fruit, lichte tannine, best in orde maar wat gewoontjes.

2011 – Een tikje sauvage met onrijpe, rustieke tannine en een groene toets. Finesse komt er dus nogal bekaaid van af.

de Come

Evenals Clauzet sinds 1997 eigendom van Velge nadat het bijna verdwenen was. Bezit van 7 hectare dat volgens de eigenaar de meest vrouwelijke en meest op Saint-Julien lijkende wijn van Saint-Estèphe zou produceren. Een opvatting die op zijn zachtst gezegd enig inlevingsvermogen vraagt.

2001 – Voor de liefhebbers van wat wel eens ‘klassiek’ genoemd wordt (maar dat niet is!): licht, dun, drogend en wel erg bescheiden finesse.

2009 – Totaal anders, bijna exotisch ‘Chileens’ aroma, heftige smaak, nadrukkelijke concentratie (door overextractie?), markante tannine. Als dat maar goed gaat.

2011 – Vrij lichte en strakke wijn, wat ziltige neus, in de smaak salmiak, weinig fruit, drogende finale.

Cos Labory

Een van de twee crus classés op de proeverij. Naaste buur van Cos d’Estournel dat zich, net als Montrose en Calon-Ségur, natuurlijk veel te goed voelde om aanwezig te zijn. Kwalitatief ver van die andere Cos af, terwijl ook de vergelijking met diverse crus bourgeois twijfelachtig uitvalt.

2001 – Gerijpt, licht en wat boers. Niet bijzonder.

2009 – Beste van de drie geproefde jaren, maar daarom nog niet indrukwekkend.

Aardige vulling, maar vertoont al sporen van oxidatie. Laten we hopen dat het aan de fles lag. Al lijkt premature oxidatie ook in Bordeaux geen uitzondering.

2011 – Oei, wat is dit nu? Plantaardig, onrijp, op het weeë af.

Cossieu-Coutelin

Evenals Bel-Air Ortet een boetiekwijn uit de stal van Cheval Quancard met 3,3 hectare wijngaard. Assemblage van gemiddeld tweederde cabernet en een derde merlot met het nodige nieuwe hout bij de opvoeding.

2003 – Typisch 2003: rijp, ietwat gestoofd fruit, kruidigheid, beschaafde tannine, doorsnee complexiteit en lengte. Volledig op dronk. Correct.

2009 – In alle opzichten tamelijk geconcentreerd, maar wel soepel en sappig en met rijpe tannine. Goede wijn, representatief voor 2009, heeft als jaar meer te bieden dan 2003.

La Haye

Het nieuwe bezit van de in farmaceutica handlende Vlaming Chris Cardon (zie Perswijn 2014/ 6). Die had alleen de hand in de 2012.

2005 – Boerse wijn met volop peperige tannine en stevige bitters maar nauwelijks fruit. Ouderwets rustiek.

2009 – Beter in balans dan 2005, maar ook hier is de tannine nogal dominant en niet helemaal rijp.

2012 – Een wijn die overduidelijk met nieuw eikenhout in aanraking is geweest!

Erg jong ook nog, dus even afwachten of een en ander gaat versmelten. De lengte stemt alvast optimistisch.

Lafon-Rochet

Na Cos Labory de enige andere cru classé in Den Haag. En hé, dit is er een die wel wijnen maakt die naar meer smaken.

2001 – Vitaal, lekker rijp fruit, functioneel hout, de juiste aanwezigheid van tannine en een prima lengte. Beste 2001 van de proeverij!

2009 – Echt 2009: compact, door en door rijp, plezierige tannine, wel pittig maar niet drogend, uitstekende balans. Voor nu en later.

2011 – Een stapje terug lager op de ladder: onaf, matig fruit, wel straffe tanninebitters, groene toon, iets te overdadig geëxtraheerd?

Le Crock

Het blijft een wat rare naam. Als het nu een grappig bedoelde Australische merknaam was, tja, dan zou ik hem wel begrijpen. Maar in de Médoc? Krokodillen zwemmen bij mijn weten (nog) niet rond in de Gironde. Niet ter hoogte van Saint-Estèphe althans. En bij krokodillenvlees kun je beter een Australische Chardonnay drinken dan een Médoc. Dit echter terzijde. We hebben hier te maken met een van de bekendere namen in de rangen van de crus bourgeois. Betrouwbare wijnen van kiezelbodem met cabernet sauvignon als belangrijkste druif.

2001 – Volledig ontwikkeld, begint tertiaire trekjes te vertonen, aan de lichte kant en wat kort in afdronk.

2009 – Volbloed 2009: verleidelijk, vol en vlezig met volop rijp fruit, een solide tanninestructuur en lengte. Goed.

2012 – Gesloten, minder rijk dan 2009, eerder een middengewicht dan een zwaargewicht, balans in orde. Ruime voldoende.

Lilian Ladouys

Met 47 hectare wijngaard (verdeeld over 90 perceeltjes!) een van de grotere burgerchâteaux in Saint-Estèphe. Goede wijnen, voor ongeveer 60 procent gemaakt van cabernet sauvignon.

2009 – Rijpe en gerijpte wijn – vooral vergeleken met 2010 –, vol, rijk, prima tannine, goede lengte. Nu al aangenaam drinkbaar.

2010 – Middelintense geur, soepele smaakaanzet, goede vulling, toefje hout, stevige maar niet drogende tannine, bovengemiddelde lengte. Nog een stuk gereserveerder dan 2010.

2011 – Slank, aardig fruit, markante bitters, dipje in het midden, redelijke afdronk.

de Pez

Gevestigde naam uit de rangen van de crus bourgeois, te vinden in de buurtschap Pez. Een van de oudste bezittingen in Saint-Estèphe, sinds 1995 eigendom van Champagne Louis Roederer. Wijngaard op kiezelbodem van 38 hectare met bijna de helft merlot en cabernet sauvignon plus wat aanvulling.

2001 – Volledig ontwikkeld, lichtvoetige structuur maar uitgebalanceerd, kruidig dropje na.

2009 – Totaal anders, lijkt met zijn soepelheid en gulheid wel een merlotwijn (!) van de Rechteroever. Echte charmeur. Nu al heerlijk drinkbaar.

Phélan-Ségur

Château waar ik mooie persoonlijke herinneringen aan heb, maar dat de afgelopen jaren bepaald geen toonbeeld van consistentie is geweest. En dat is diplomatiek uitgedrukt. Ook de verkoop van niet minder dan 25 hectare wijngaard aan Montrose geeft nog steeds ernstig te denken. Maar niettemin.

2001 – Goede kleurdiepte, aardse geur, gerijpt, vrij slank, nogal boers accent. Niet langer meer laten liggen.

2009 – Oogstjaar 2009 ten voeten uit: door en door rijp, vlezig, tannine van de aangename soort, nog wat hout en vooral lekker.

2011 – Open, verleidelijk, gemiddelde vulling, vanilletoets, in balans, absoluut geslaagd voor het jaar.

Saint-Estèphe

Een naam die verplichtingen met zich meebrengt. Zou je zo zeggen. Alleen vallen de wijnen bar tegen. Is de vinification traditionnelle hier wellicht wat te traditioneel en/of is het terroir minder glorieus dan men zo graag wil doen geloven?

2009 – Weinig intensiteit en concentratie gelet op het jaar, terwijl het schort aan precisie. Grove tannine, bijna wrange finale, ouderwets in negatieve zin. Tegenvaller.

2011 – Min of meer een herhaling van zetten. Groen en tannineus, nee.

Ségur de Cabanac

Klein bezit van 7 hectare, eigendom van de familie Delon van Moulin de la Rose in Saint-Julien. Gedistingeerde wijnen van 60 procent cabernet en 40 procent merlot.

2001 – Mooi ontwikkeld, ronding, hartig dropje, aardige lengte.

2009 – Gesloten, concentratie, meer body, pittige tannine, grip, stijlvol. Nog wel even mee wachten.

2011 – Ook gesloten, aardse toets, hout, wat minder concentratie dan 2009, wel evenwichtig, eerder gereserveerd dan streng.

Tot besluit

De wijnen uit het vrij lichte jaar 2001 bleken vrijwel zonder uitzondering in het stadium te zijn waarin ze opgedronken moeten worden. Engelsen van de oude school zouden ze waarschijnlijk betitelen als luncheon clarets, en daar zit wel wat in. 2009 is een heel ander verhaal. Het is een heel rijp jaar, precies wat Saint-Estèphe nodig heeft met het oog op een aangename tanninestructuur. Een van de aanwezige producenten type omschreef het prachtig als een millésime de pâtisserie. De vergelijking met 2011 is leerzaam, omdat je daarbij goed merkt wat optimale rijpheid doet. Saint-Estèphe 2011, juist niet optimaal rijp, is daarom weinig homogeen, maar laat wel zien wie de echt goede producenten zijn.

Hoe gaat het met dat soort dingen? Ben je een producent van prachtige champagnes, maar verkoopt je importeur, met meer verstand van kaviaar dan van wijn, te lang flessen die al lang gedronken hadden moeten zijn. Het overkwam Champagne Vilmart in Nederland. Een oxidatieve goût anglais is in de 21e eeuw immers allesbehalve gunstig voor je imago. (Bij kaviaar moet je trouwens wodka drinken, maar dat terzijde.)

Met de komst van een nieuwe importeur die wel waarde hecht aan vers gedegorgeerde flessen lijkt het tij weer ten goede te zijn gekeerd. Gelukkig maar, want Vilmart blijkt onverminderd voortreffelijke wijnen te produceren. Glorieus terug van weggeweest!

Meesterlijk?

Die nieuwe importeur van Vilmart is een bedrijf met de ietwat wonderlijke naam Mooieproducten.nl. Een webwinkel dus, die behalve aan particulieren ook aan de horeca levert. Het gezicht erachter is dat van Reinier Teurlings. Als kersverse importeur sinds najaar 2013 organiseerde de motivatietrainer-met-hedonistische-inslag medio september een proeverij onder de noemer ‘masterclass’. Even een terechtwijzing: een importeur die zichzelf als ‘master’ meent te moeten voordoen, dat kan echt niet. Noem het gewoon een verkoopdemonstratie of, neutraler, een proeverij. Daar is echt niks mis mee. Deze kritische noot echter terzijde. Reiniers enthousiasme is namelijk volkomen terecht. Zijn proeverij bleek inhoudelijk een echte eyeopener.

Meesterlijk!

Ik heb daarom bewust even tot het klassieke ‘champagneseizoen’ aan het eind van het eind van het jaar gewacht met het publiceren van mijn bevindingen. Vilmart verdient mijns inziens namelijk best wel een beetje extra aandacht als potentiële champagne voor dat Kerstdiner waarover we in de lifestylebladen kunnen lezen. In plaats van je geld te verspillen aan zogenaamd ‘sodeknetters wat voordelige’ aanbiedingen van obscure Veuves zus-en-zo en aanverwante muurbloempjes kun je dan maar beter iets aanschaffen met karakter.

En laat dat nu precies zijn wat Vilmart te bieden heeft. Natuurlijk hangt daar een prijskaartje aan, maar de kwaliteit van het gebodene is daar naar: meesterlijk in kwaliteit. En, minstens zo belangrijk, Vilmart is een huis met een heel eigen signatuur.

Vilmart & Cie.

Vilmart dus. Gevestigd in Rilly-la-Montagne, een dorpje enkele kilometers ten zuiden van Reims en daarmee in de noordelijke Montagne de Reims. Het dateert van eind 19e eeuw en wordt tegenwoordig geleid door vader René en zoon Laurent Champs. Ze zijn overtuigde voorstanders van een werkwijze waarbij er in de wijngaard geen chemicaliën aan te pas komen. Ze telen biodynamisch en dragen het mij tot nu toe volstrekt onbekende keurmerk Ampelos, maar dat zegt niet zo heel veel in een (wijn)wereld die wel vergeven lijkt van de keurmerken. Als de wijn maar smaakt, en daar zijn helaas nog steeds geen keurmerken voor.Vilmart gebruikt als récoltant-manipulant alleen druiven uit de twaalf hectare eigen premier cru wijngaarden. De aanplant daarvan is verdeeld over ongeveer 60% chardonnay en 40% pinot noir. Pinot meunier doet dus helemaal niet mee. De vergisting en lagering van de stille vins clairs gebeuren op traditionele wijze, d.w.z. op hout. Die lagering voorafgaand aan de assemblage neemt 10 maanden in beslag, voor de millésimés op vaten van 228 liter, voor de overige cuvées op grotere foeders. Voor de belletjesvorming in de kelder, de prise de mousse, krijgen de wijnen volop de tijd. In de meeste gevallen is dat al gauw drie jaar. Een en ander resulteert in een heel uitgesproken, eigen stijl wijnen, met enerzijds dankzij de houtrijping een heel vineus karakter en anderzijds spanning in de zuren dankzij de het vrij hoge aandeel chardonnay.

Gastronomische wijnen

Nooit vergeten: champagne met zijn koolzuur en bescheiden alcohol is in essentie een eetwijn. Voor de wijnen van Vilmart geldt dat in een wel heel sterke mate. Met die stelling sta ik trouwens bepaald niet alleen. Naar goed Frans gebruik komt Vilmart zelf met allerhande suggesties voor oerklassieke combinaties waar men in eigen land kennelijk nog steeds geen genoeg van krijgen, maar waar eerlijk gezegd ook niets tegenin te brengen valt. Klassiek is immers niet zomaar klassiek. Ook bij de proeverij aanwezige sommeliers als Peter Bruins (De Bokkedoorns ), Job Seuren (De Librije) en Noël Vanwittenbergh (Ciel Bleu) bleken de mening toegedaan dat dit echte eetchampagnes zijn. En dat zijn, op z’n zachtst gezegd, de minsten niet. Alleen kun je in hun restaurants op doorgaans wat spannender combinaties rekenen dan in Frankrijk. Dat gastronomische trekje van Vilmart kom je trouwens al meteen tegen in de ‘huiswijn’.

Proef op de som

Brut Grande Réserve s.a.

Standaard Brut Sans Année van 70% pinot noir en 30% chardonnay, slechts voor 20% afkomstig van de eerste taille. Gevinfieerd zonder ‘malo’ en met ruim twee jaar sur lattes. Ontkracht het cliché dat goede champagne alleen van de eerste persing zou kunnen komen. Bleke tint, jeugdig en vief. Fijne belletjes, lang aanhoudend. Middelintense geur, fruit en toast, kruidig en pittig, specerijen. Volle aanzet, breed, weer kruidig, voor een gewone BSA vlezig, heel lichte houttoets, perfect versmolten, mineraal en romig, dosage 8 g/l, goede balans.

€ 43,50

Brut Grand Cellier s.a.

Superieure Brut met als samenstelling 70% chardonnay en 30% pinot noir en drie jaar rijping sur lattes. Ook nu weer een prachtige, levendige stroom fijne belletjes. En ook weer die uitgesproken kruidige neus, pittig, aroma’s van kreupelhout maar ook van exotische zaken als gember.

Tja. Volle, ronde smaak, hazelnootachtig en romig accent van de chardonnay, maar de eveneens van de chardonnay afkomstige zuren geven een opmerkelijke spanning. Aanbevolen.

€ 54,00

Rosé Rubis s.a.

Assemblage van 90% pinot noir en 10% chardonnay met drie jaar sur lattes. Bleek zalmroze van kleur en een fijne mousse. Middelintense neus, heel vineus en duidelijk door pinot noir gedomineerd. Fruitrijke smaak, weer verleidelijk vineus, framboos en aardbei, aantrekkelijk romig mondgevoel, minerale toets, subtiel koffiebittertje na.

€ 59,00

Rosé Grand Cellier Rubis 2009

Jaargangrosé van 60% pinot noir en 40% chardonnay. Gemaakt zonder bijkleuring. Zalmroze, krachtig schuimend. Fijne geur, ingetogen rood fruit van de welbekende vruchten, aardse toets, vleugje vanille, behoorlijk complex. Puur, pittig en mineraal met markante citruszuren van de chardonnay en vinositeit van de pinot. Hechte structuur, veel mondgevoel. Prima wijn met een prachtig achtergrondverhaal over oude stokken, maar sorry, de prijs is niet reëel.

€ 107,00

Grand Cellier d’Or 2008

De ‘gewone’ millésimé van Vilmart, als je dat tenminste zo mag zeggen. Assemblage van 80% chardonnay en 20% pinot noir. Bleke tint, krachtig schuimend. In neus en smaak fris, pikant en spannend met tegelijk een fijn mondgevoel. Vinrus karakter, hazelnoot, botertje, citruszuren en overeenkomstige –want merkbare – dosage, mineralen (krijt!), grip en lengte. Prachtwijn, gewoon erg goed.

€ 69,00

Grand Cellier d’Or 2009

Dezelfde assemblage als 2008, maar deze wijn laat vreemd genoeg een heel wat minder sterke indruk achter. Al wat ontwikkeld, minder precies en spannend. Valt daarmee eigenlijk nogal uit de boot. Laten we hopen dat het aan een incidenteel zwakke fles lag. Definitief oordeel daarom voorbehouden.

€ 69,00

Cœur de Cuvée 2006

Prestigecuvée van druiven van 55 jaar oude stokken, gerijpt op nieuwe (!) eiken vaten. Zacht strogeel. Nog opvallend gesloten, witte bloemen, appel, citrusfruit, wat hout. Verrassend rijke smaak, romige mousse, ronding, geen hout meer waarneembaar, wel hazelnoot en brioche, goede zuren, cacao. Complex en lang in afdronk. Grote wijn!

€ 97,00

Cœur de Cuvée 2005

Nogmaals een schoonheid. Zeer fijne mousse in het glas. In de geur nog terughoudender dan 2006. Opent pas na een tijdje beluchten. Aangename aanzet, vol en fris, fractie pittiger en nog meer mineraal van smaak. Uitgesproken vineus ook. Ondanks een schuchter begin van ontwikkeling een wijn met nog volop potentieel voor verdere rijping. Schoolvoorbeeld van een gastronomische champagne. Voor het hoofdgerecht bijvoorbeeld.

€ 97,00 Importeur

Mooieproducten.nl

Vermelde prijzen zijn inclusief BTW.

Fotografie: Champagne Vilmart

Je zou niet zo snel verwachten dat het adres van een van de beste producenten in Cornas te vinden is in een nietig doodlopend steegje. Het bord aan het eind van de Impasse de l’Equerre spreekt echter duidelijke taal. Hier huist Domaine Alain Voge.

De stichter en naamgever van dit huis, inmiddels ver op leeftijd, was enkele decennia geleden een pionier op wijnbouwgebied in Cornas, net als Auguste Clape. Voge heeft het werk inmiddels overgedragen aan zijn zakenpartner Albéric Mazoyer die eerder als technisch directeur voor Chapoutier werkte. Perswijn was bij hem op bezoek.

Geen praatjes

Mazoyer is een man die geen behoefte heeft aan praatjes – in Cornas zijn de meeste producenten nu eenmaal gewoon wijnboer en wars van sterallures –, maar direct voorstelt om de wijngaarden te gaan bekijken. Wie een beetje bekend is met het wijngaardlandschap van de Noord-Rhône weet dat dat geen straf is, mits je gereden wordt in een solide terreinwagen (tenzij je van werkelijk ‘sportief’ wandelen houdt). De hellingen zijn er immers behoorlijk steil. In Cornas lopen ze op van 125 meter hoogte boven zeeniveau aan de rand van het dorp tot ruim 400 meter op de top van de heuvels. Ze liggen in een beschut, naar het oosten en de Rhône gericht amfitheater. Aan de zuidkant sluiten ze aan op die van buurdorp en – appellation Saint-Péray en in het noorden op die van Saint-Joseph. Voge heeft percelen in alle drie de appellations: vier hectare marsanne in het witte Saint-Péray, een hectare syrah in Mauves en zeven hectare syrah in Cornas. De kernactiviteit van het wijngoed is daarom de productie van Cornas. In de boeken clichématig omschreven als de stoerste, maar niet per se de fijnste van de cru uit de Noord-Rhône. Maar klopt dat beeld nog wel?

Homogeen terroir

Het terroir van Cornas is een schoolvoorbeeld van uniformiteit als het gaat om bodemsamenstelling. Met, anders dan in het meer door kalkhoudende gesteenten bepaalde Saint-Péray, graniet als dominante factor. Daarmee is het qua bodem homogener dan bijvoorbeeld Hermitage, waar graniet niet het enige gesteente is. De nuances komen vooral door verschillen in hoogteligging en expositie binnen het amfitheater dat de natuurlijke begrenzing van de appellation vormt. Ook qua aanplant is Cornas een schoolvoorbeeld van homogeniteit. De enige toegestane druif is de syrah. Graniet en syrah vormen nu eenmaal een gouden combinatie.Halverwege de rit naar het hoogste punt van de appellation, met zijn werkelijk schitterende uitzicht over de wijngaardhellingen, het dorp Cornas en de oprukkende urbanisatie vanuit Valence, stopt Mazoyer om even van dichtbij een perceel van zijn wijngoed te laten zien. Het is een prachtig zonnige middag in juni. Overal zijn mensen aan het werk. Handwerk, want de aanplant is zo dicht en de helling vooral zo steil dat je hier met een tractor weinig kunt beginnen. Een paard redt zich hier beter. We kijken even bij het opbinden van de ranken. De stokken syrah worden hier individueel langs palen geleid, en palissade. Op drie verschillende hoogten worden ze opgebonden met riet uit Aquitaine. Dat gebruik van riet in plaats van plastic past binnen de omschakeling die Voge hier maakt naar bio. In Saint-Péray is dat eerder al gebeurd en in 2009 als zodanig gecertificeerd.

Balans

Mazoyers benadering in de kelder is er een van zo weinig mogelijk forceren en zo veel mogelijk de ‘natuur’ haar gang laten gaan, zonder daarbij in extremen te vervallen. Je ziet dat bij zijn kijk op het gebruik van steeltjes in zijn rode wijnen. Binnen Cornas wordt daarover heel verschillend gedacht. Een producent als Clape werkt volledig, met hele trossen, terwijl de familie Colombo juist alles ontsteeld. Het resulteert in behoorlijk verschillende typen wijn. Meevergisten van steeltjes draagt bij aan een stevige tanninestructuur, maar essentieel is wel dat ze niet groen zijn. Rijp plukken is dus wel wenselijk. Overrijp niet, want diezelfde steeltjes zorgen met hun afgiste van potassium voor lagere zuren in de wijn. In warmere jaren, zo menen de voorstanders, zorgen de steeltjes ook voor een zekere frisheid in de wijn. Anderen zweren dan juist weer bij een stijl met de nadruk op fruit.Mazoyer neemt een tussenpositie in. Als de steeltjes perfect rijp zijn vergist, werkt hij met hele trossen, als ze niet optimaal rijp zijn wordt er ontsteeld. In de kelder is zijn politiek er een van zo veel mogelijk laissez-faire. Zo kan het voorkomen dat bepaalde cuves zelfs in juni nog niet helemaal uitgegist zijn. De meeste wijnen krijgen een opvoeding op barriques, of in het geval van Saint-Péray vergisting, maar het aandeel nieuwe is gering. Met andere woorden: het hout heeft een louter dienende taak. Zo hoort het natuurlijk ook.Voor de wijnen geldt dat ze zeer kenmerkend zijn voor hun herkomst. Afgezien van de instapcuvées vragen ze al gauw een jaar of vijf voor ze zich helemaal ontplooien. En wat die uit Cornas betreft: stoer zijn ze zeker, maar allesbehalve rustiek. Integendeel.

Geproefd

Albéric Mazoyer liet onder meer zijn jaargang 2012 proeven. Om te beginnen echter een mousserende Saint-Péray van het millésime 2010.

Saint-Péray Les Bulles d’Alain 2010

Saint-Péray had ooit de naam producent van vooral mousserende wijn te zijn. Die tijd lijkt voorbij, want nog maar 15% van de huidige productie bestaat uit bubbels. De Bulles d’Alain is evenals de stille witte wijnen gemaakt van 100% marsanne, een druif die nu niet bepaald bekend staat als rijk aan zuren. Vinificatie à la champenoise met 3 jaar sur lattes en nul komma nul dosage maken er niettemin een interessante wijn van. Zeer fijne en lang aanhoudende belletjes, fruitig, zuiver, lichte kruidigheid, karakteristiek bittertje van de marsanne.

Saint-Péray Harmonie 2012

Open, exotisch, vleugje honing. Toegankelijke, ronde smaak, (gekonfijt) fruit, kweepeer, perzik, kamperfoelie, middelintens corps, mineraal, lage zuurgraad, wat kruidigheid. Instapper op niveau.

Saint-Péray Terres Boisées 2012

Vinificatie op zijn Bourgondisch met vergisting en opvoeding op hout. Terughoudender in de neus, concentratie, wit fruit, ietsje hout, nootachtig. In de smaak wel wat hout maar heel discreet, roosteraroma, hechte structuur, appel, fijne bitters, balans. Duidelijk een stap hoger dan de Harmonie.

Saint-Péray Fleur de Crussol 2012

De terroirwijn, afkomstig uit een perceel met wat kalk in de bodem, vlak tegen Cornas aan. In geur en smaak toonbeeld van concentratie en spanning. Ondanks de rijpheid van het fruit in 2012 voor marsanne opmerkelijke zuren. Geur van witte bloesem. Kweepeer, mandarijn, mineraal, diepgang, complex. Rijpingspotentieel. Zo goed kan dat wit uit Saint-Péray dus zijn.

​Saint-Joseph Les Vinsonnes 2012

Afkomstig van een uitstekend granietterroir in Mauves, net even ten noorden van Cornas. Expressief aromatisch, viooltjes, zwart fruit, uitgesproken syrah. Ook in de smaak uitgesproken fruitig van karakter met aangename grip van tannine en een ondertoon van zoethout. Verleidelijk soepel, heerlijk drinkbaar, maar allesbehalve simpel.

Cornas Les Chailles 2012

Genoemd naar de lokale benaming voor cabannes, wijngaardhuisjes. Staat als een huis en heeft meer stoerheid dan bij de Saint-Joseph. Compacter, krachtiger en aardser, pittige tannine, bosaroma’s, bramen, spicy, goede zuren, wijn met beet en diepgang.

Cornas Les V.V. 2012

De cuvée op basis van fruit van vielles vignes, oftewel oude stokken, met 25% hele trossen en 20 maanden opvoeding op barrique. Geweldige kleur. Intens graniet, bramen, pikant en zilt, mineraliteit. Vol, gebalde kracht, mineraal, structuur om op te kauwen of mes en vork op los te laten. Plakt en hangt heel lang na. Geduld a.u.b.

Importeurs: 

Dielen en L’Hexagone

Joost mag weten waar François Lurton de energie vandaan haalt. Als een flying winemaker in de ware zin des woords reist hij onophoudelijk op en neer tussen Frankrijk, Spanje, Chili en Argentinië. Perswijn was tijdens de laatste dagen van de oogst 2014 bij hem op bezoek op Mas Janeil in de Roussillon.

In een dusdanig internationaal gezelschap dat hij zich van Engels met een bestudeerd karikaturaal Frans accent bediende zoals je dat uit de mond van de gendarme in Allo, allo kon beluisteren. Zijn wijnen hebben dan weer het onmiskenbare accent van de Roussillon.

 

Internationaal actief

Viticulteur de père en fils depuis 1897, zo valt te lezen op het bord bij de ingang van Mas Janeil. Wijnmaken en ondernemen zit de Lurtons al generaties in het bloed. François heeft dat geërfd van zijn vader André, inmiddels 90 jaar oud en nog altijd nauw betrokken bij het door hem opgebouwde imperium van châteaux in Pessac-Léognan en Entre-deux-Mers. Samen met zijn broer Jacques zocht François vanaf medio jaren tachtig zijn heil in projecten buiten Bordeaux, tot in Moldavië en Zuid-Amerika aan toe. Soms om wijn te maken van aangekochte druiven, soms van eigen wijngaarden. In de meeste gevallen in een voor een groot publiek betaalbare prijsklasse, maar wel met een duidelijk stempel van de herkomst. Sinds Jacques het voor gezien hield en zich door zijn broer – met geleend geld van vader, brisant voor de interne familieverhoudingen – liet uitkopen, is het François alleen die zich met internationaal wijnmaken bezighoudt.

 

Terroir

Een van Lurtons werkterreinen is de Roussillon. In de landschappelijk schitterende omgeving van Maury en Tautavel, in het dal van de Agly en aan de voet van het Château de Quéribus liet François te midden van zijn wijngaarden een functioneel bedrijfsgebouw neer zetten dat het best te omschrijven is als een winery. De naam ervan: Mas Janeil. Samen met Jacques pachtte hij hier al wijngaarden sinds 1996, maar in 2008 kon hij die ook kopen. Een bijzonderheid van Mas Janeil is dat de twee afzonderlijke wijngaardpercelen onderling sterk verschillen qua bodem. Dit komt door de ligging op een geologische breuk. In het ene geval is sprake van een

combinatie van kalk en graniet, in het andere van schist. Een belangrijke klimaatfactor is hier de frequent waaiende wind. De droge bergwind vanuit het binnenland zorgt voor wijnen met een betere tanninestructuur dan in het even verderop gelegen Fitou waar vochtige wind van zee komt. Een directe vergelijking is mogelijk, omdat Lurton in datzelfde Fitou wijnen produceert op Château des Erles. Hij spreekt dus uit eigen ervaring.

 

Rood en wit

De aanplant voor rood, van oudsher het belangrijkste type wijn uit de Roussillon, bestaat uit grenache en syrah als hoofdrolspelers met carignan en mourvèdre in een aanvullende rol. Volgens Lurtons wijngaardmanager is de positie van de syrah, ooit enthousiast omarmd als tovermiddel om de kwaliteit op te vijzelen, niet geheel onomstreden. Evenals elders in de Roussillon en in de aangrenzende Languedoc blijkt die druif toch nogal wat aanpassingsproblemen met zijn omgeving te hebben. Goed nieuws voor de carignan, die de laatste tijd juist weer wat meer op waarde geschat wordt. Vooral bij grenache en carignan ligt de gemiddelde leeftijd hoog, d.w.z. tussen de 30 en 50 jaar.​François Lurton is er heilig van overtuigd dat de ‘rode’ Roussillon over een groot potentieel voor witte wijn beschikt. Niet geplaagd door bescheidenheid laat hij in dat verband zelfs de naam Bourgogne vallen. Die vergelijking zou hem naar eigen zeggen ingefluisterd zijn door Jancis Robinson. Tja, alsof terroir en druivenrassen er ineens niet meer toe doen? Het gaat trouwens ook om een potentieel dat nog grotendeels ontwikkeld moet worden. Lurton heeft bij wit een voorkeur voor dat deel van zijn wijngaard dat dicht bij een bron ligt. Die nabijheid van water zorgt voor een snellere rijping, wat in de warme omgeving van de Roussillon van cruciaal belang is om zuren te behouden. Bij de gebruikte druivenrassen geen Bourgondische chardonnay, maar louter regionale rassen: macabeu, grenache gris en in mindere mate grenache blanc. Vergisting op hout en bâtonnage zijn overigens wel Bourgondisch.

 

Proef op de som

Onderstaand een impressie van die wijnen van Mas Janeil die momenteel op de Nederlandse markt verkrijgbaar zijn. Het gamma begint met instapwijnen die de naam MJ Janeil dragen. Een tikje verwarrend is dat, want ze komen niet uit eigen wijngaarden, worden gemaakt van aangekochte druiven uit het ruim bemeten Franse Zuiden. Ze worden gebotteld met schroefdop en kosten elk € 6,95. 

 

MJ Janeil Gros Manseng Sauvignon 2013, IGP Côtes de Gascogne

Tintelfris en lichtvoetig wit met maar 12% alcohol van twee aromatische rassen. Exotische en ietwat spicy toets en van de manseng, citrusfruit (de agrumes waar Fransen zo dol op zijn!) van de sauvignon. Aangenaam groene toets, droge afdronk, zuiver.

MJ Janeil Chardonnay Gros Manseng 2013, Vin de France

Afkomstig uit het Grote Zuiden: Gascogne en Pays d’Oc. Ook hier slechts 12% alcohol en een overeenkomstig smaakprofiel als in de voorgaande wijn. Knisperend fris, tikje exotisch, bitters zoals in witte grapefruit. Geen ‘terroirwijn’, maar technisch goed verzorgd.

MJ Janeil Rosé 2013, IGP Pays d’Oc

Volledig gemaakt van syrah. Kleur van uienschil, of, net even wat mooier op z’n Frans: pelure d’oignon. Zuivere en vooral natuurlijke geur van jawel, rood fruit. Speelse smaak, weer heel fruitig met een pittig accent, 13% alcohol, mooi droog, uitgebalanceerd. 

MJ Janeil Merlot 2013, IGP Pays d’Oc

Open, gemiddelde geurintensiteit, enkelvoudig maar zuiver, zwarte kersen. Soepele smaakaanzet, vlezig, 13,5% alcohol, nu eerder pruimen dan kersen, vleugje pittigheid van gedroogde kruiden. Keurige wijn binnen zijn categorie.

​

 

Lurtons wijnen uit eigen wijngaard dragen voluit de naam Mas Janeil en bieden, voorspelbaar, veel meer terroirkarakter:

 

Mas Janeil Le Traou de l’Ouille 2010, Côtes du Roussillon blanc

Assemblage van grenache gris en macabeu van oude stokken in ‘een uitholling bij het water’. Diep goudgeel. Wijn met geheel eigen aromatisch karakter, licht oxidatieve toets, zware lindebloesem als in witte Bourgogne. Warm, alcohol, vlezig, duidelijk al wat ontwikkeling, mineraal, ziltig, fijn bitter, wat hout, kamille, en, op het gevaar af een mantra te gebruiken, mediterrane kruiden, goede lente, voldoende frisheid. Origineel en even wat heel anders.

€ 16,95

Mas Janeil Le Petit Pas 2011, Côtes du Roussillon

Om zo te zeggen: de rode instapwijn van Mas Janeil. Soepele charmeur, gevinifieerd op optimale fruitexpressie. Ondanks zijn 14,5% alcohol een frivool en fruitig glas Rechttoe, rechtaan, zonder al te grote complexiteit, wel typisch Roussillon, gewoon lekker. Licht gekoeld ook prima om zo te drinken.

€ 8,95

Mas Janeil 2008, Côtes du Roussillon-Villages

Het serieuzere werk, ondanks zijn toch al gevorderde leeftijd in prima conditie. Robijnrood met begin van ontwikkeling.​Ook in de qua intensiteit ietwat bescheiden geur een begin van evolutie met gedroogde kruiden en een aardse toets. Rijp en geconcentreerd van smaak, met 14,5% alcohol geen gebrek aan body, pittig accent van goede bitters, weer de gedroogde kruiden, prima lengte. Echte eetwijn.

€ 12,45

Mas Janeil Le Tiradou 2007, Côtes du Roussillon-Villages

Rode prestigewijn met een productie van 4000 flessen. Gelet op zijn leeftijd bijna vanzelfsprekend met tekenen van ontwikkeling. Ook hier aroma’s van gedroogde kruiden en verder gestoofd rood fruit. Tegelijk pikante en frisse aanzet, al snel gevolgd door een zwoel midden. Hoog extract. Met 15,5% is de alcohol voor het mooi iets te nadrukkelijk aanwezig, maar de schistbodem zorgt gelukkig voor de broodnodige fraîcheur als tegenwicht. In de finale zoethout en drop. Winterwijn voor bij stevige kost.

€ 19,95 Importeur: Jean Arnaud Tekst en fotografie: René van Heusden     

Tweehonderd jaar bestaat de Bordeauxse uitgever Féret en dat wordt gevierd met de 19e uitgave van Bordeaux et ses vins. Dit standaardwerk verscheen voor het eerst in 1850 en bevat een volledige opsomming van alle wijnproducenten uit de Bordeauxse wijnstreek.

Voor vele wijnliefhebbers is deze wijnbijbel een grondige kennismaking met Bordeaux en levert uitvoerige informatie over wijnbouw, vinificatie, productie, herkomstbenamingen en de vele châteaux. Deze laatste versie bevat bovendien veel nieuwe informatie t.o.v. de vorige uitgave van 2007.

Details

Bordeaux et ses vins is niet zo maar een opsomming van wijnchâteaux met een opsomming van aangeplante hectaren en geproduceerde hoeveelheden in tonneaux, de traditionele volume-eenheid in de Bordeauxse wijnhandel (1 tonneau = 900 liter, ofwel 100 kisten wijn). Vooral het eerste deel van dit lijvige boekwerk (1952 pagina’s) is sinds de vorige uitgave op veel onderwerpen behoorlijk aangepast en gewijzigd, maar daar was ook alle reden toe.Allereerst de wetenschap. In de afgelopen decennia is veel vooruitgang geboekt op het gebied van wijnbouw en de wisselwerking met de omgevingsfactoren klimaat en bodem. Voorbereider in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw was Gérard Seguin, inmiddels emeritus professor, die als eerste diepgaand (…) bodemonderzoek verrichtte in de Haut-Médoc. De fakkel van dit onderzoek is inmiddels overgedragen aan professor wijnbouw Kees van Leeuwen die samen met collega onderzoeker Benjamin Bois – uit de Bourgogne nota bene! – het eerste hoofdstuk heeft geredigeerd. En wie dat doorwerkt weet dat de eenvoudige indeling in kiezel-, klei-, kalk- en zandbodems al lang niet meer opgaat. Simpele klimaatdata als gemiddelde temperatuur en millimeters neerslag hebben plaatsgemaakt voor gedetailleerde klimaatkaarten waarop goed te zien waar de warmere gebieden (bijvoorbeeld Pauillac en Margaux) zich bevinden ten opzichte van de koelere streken (het midden deel van de Haut-Médoc).

​

​Etikettering en klassementen

De tweede grote aanpassing is het gevolg van de invoering van de gemeenschappelijk ordening van de markten voor landbouwproducten (GMO), waaronder wijn, door de Europese Unie in 2007. De invoering van productdossiers (cahier de charges), wijzigingen op het gebied van etikettering en de nieuwe indeling in wijnen mét (AOP, IGP) en zonder geografische aanduiding, maken dat er een geheel nieuw hoofdstuk over etikettering en presentatie van wijn is verschenen aan de hand van Docteur en droit Jean-Marc Bahans, specialist op het gebied van economisch recht. Overzichtelijk, gedetailleerd en weer geheel up-to-date, en dat niet alleen voor Bordeaux, maar feitelijk voor de gehele Europese wijnregio.

Ook de diverse klassementen komen uiteraard terug. Tegenover de onveranderlijke klassementen van 1855 (1973 voor de premiers crus) en 1959 van de Haut-Médoc, Graves en Sauternes staan de klassementen van Saint-Emilion (2012) en die van de crus bourgeois uit de (Haut-)Médoc waar juridisch getouwtrek de oorzaak is van ongeldig verklaringen en herroepingen. In deze uitgave staan nog wel de niet meer geldige klasseringen van 1932 en 2003 voor de crus bourgeois met de aantekening dat er uiteraard nog steeds wijnen uit die de betreffende periodes zijn die hun klassement konden vermelden.

​Lesboek

De vaste waarde van Bordeaux et ses vins ligt ook in de degelijke hoofdstukken met betrekking tot de wijnbouw en vinificatie. Keuze van druivenrassen, het enten van druivenstokken, geleidingssystemen en onderhoud van de wijngaard zijn als in een lesboek beschreven. Ook de hoofdstukken over bedreigingen van de wijnstok zoals de diverse plantenziektes, dierlijke parasieten, virus bedreigingen e.d. komen uitvoerig en met de laatst verworven kennis aan bod. Professor Denis Dubourdieu van de Faculté d’œnologie van Bordeaux beschrijft de vinificatie van witte en rode bordeaux, terwijl œnologue Nicolas Vivas, specialist en onderzoeker op gebied van houtrijping, zijn bijdrage op dit terrein levert.Wat let je nog zo’n bijbel die niet alleen over Bordeaux gaat, maar ook vele ins and outs over wijnbouw, wijnbereiding, wetgeving weergeeft met de laatste state of the art aan te schaffen? Tja, de taal…. Het Frans is niet iedereen machtig en de laatste Engelstalige uitgave dateert van 2004. Uitgever Bruno Boidron laat echter weten dat voor 2016 een nieuwe Engelstalige versie gepland staat.

Gerhard Horstink, œnologue

Bordeaux et ses vins, XIXe édition, € 125,00

2014 Éditions Féret, Bordeaux, ISBN: 978-2-35156-148-5

www.feret.com