Geproefd & Beoordeeld

Dit jaar had ik voor de tweede keer het genoegen aanwezig te mogen zijn bij een proeverij van de Commanderie de Bordeaux aux Pays-Bas. Als locatie voor de jaarlijkse proeverij, die ditmaal in het teken stond van de appellation Saint-Estèphe, diende de residentie van de Franse ambassadeur in Den Haag.

Een stijlvolle locatie, zij het wel met een al vele jaren hardnekkig manco: de volstrekt ondermaatse kwaliteit van het glaswerk. Eigenlijk is dat een schande. Want zeg nu zelf, een grand vin uit la Grande Nation verdient toch zeker een grand verre? Zeker wanneer die wijn uit een allesbehalve kinderachtige gemeenteappellation in de Médoc komt.

Saint-Estèphe

Saint-Estèphe is de noordelijkste van de vier grote gemeenteappellations in de Médoc, d.w.z. gemeenteappellations met crus classes binnen hun grenzen. Binnen de hiërarchie van die vier staat het op de laatste plaats, na Pauillac, Saint-Julien en Margaux. Het heeft van die vier nu eenmaal de minste crus classés, vijf in totaal. Dat is simpelweg een kwestie van een weliswaar goed, maar op de meeste plaatsen net niet excellent terroir wegens soms wat te rijke kleibodems. Net niet de top binnen de stellaire context van de Médoc. De grootste uitdaging voor producenten was, is en blijft tanninebeheersing. Harde tannine van de rustieke soort was ooit het zogenaamd ‘typische’ handelsmerk van de appellation, maar dat is in hoge mate onzin. Dat had en heeft namelijk minstens zo veel met dubieus wijngaardbeheer en dito keldertechniek te maken als met de invloed van de bodem.

Gentrificatie

Saint-Estèphe dus, waar de meeste producenten zich nog steeds als vignerons beschouwen en niet als grands seigneurs. Hoewel, het grote geld heeft zich ook daar inmiddels wel doen gelden, ongeacht of het nu om de Franse telecombroers Bouygues op Montrose gaat of de Vlaamse farmaceut Cardon op La Haye. Saint-Estèphe is vandaag de dag in dat opzicht een stuk minder ‘boers’ dan het ooit was. Voor een deel van de wijnen geldt dat gelukkig ook, zij het dat er voor andere nog wel enige ruimte voor verandering is. De meeste van de aanwezige producenten presenteerden hun jaargangen 2001, 2009 en 2011. Niet dat iedereen zich geroepen voelde om zich te voegen naar het format – Fransen zullen wel nooit begrijpen hoe belangrijk eendrachtig optreden is –, maar desondanks bood de proeverij een aardig inzicht in de sterke en minder sterke punten van de appellation. Châteaux staan genoemd in alfabetische volgorde.

Bel-Air Ortet

Direct de voor mij grootste revelatie van de hele proeverij. Moderne en met merkbaar veel zorg gemaakte boetiekwijn. Afkomstig van slechts 3,5 hectare wijngaard met kiezelbodem op de top van een croupe en met perfecte drainage. Assemblage van ongeveer gelijke delen cabernet en merlot met 12 maanden hout, waarvan een derde nieuw.

2010 – Ingetogen, concentratie, mooie balans tussen intens fruit en hout, fijne tannine, veel sap, veel lengte. Alleen nog wel even afblijven.

2011 – Al wat toegankelijker, ook hier sap, rondeur, diepte en mooi hout. Blijft dicht in de buurt van 2010. Verrassend!

Clauzet

Sinds 1997 eigendom van de Antwerpse (haven)baron Maurice Velge, door hem uitgebreid tot een oppervlakte 23 hectare. Omringd door louter beroemde buren, dus dat schept verplichtingen. Clauzet presteert zeker niet slecht, maar er zit wellicht toch nog wat meer in.

2001 – Ontwikkeld zoals alle wijnen uit 2001. Middelintens en afgerond met wat hartigheid en een zoetje.

2009 – Neus geeft zich nog niet helemaal – of speelt het beroerde glas een rol? –, soepele smaak, rood fruit, lichte tannine, best in orde maar wat gewoontjes.

2011 – Een tikje sauvage met onrijpe, rustieke tannine en een groene toets. Finesse komt er dus nogal bekaaid van af.

de Come

Evenals Clauzet sinds 1997 eigendom van Velge nadat het bijna verdwenen was. Bezit van 7 hectare dat volgens de eigenaar de meest vrouwelijke en meest op Saint-Julien lijkende wijn van Saint-Estèphe zou produceren. Een opvatting die op zijn zachtst gezegd enig inlevingsvermogen vraagt.

2001 – Voor de liefhebbers van wat wel eens ‘klassiek’ genoemd wordt (maar dat niet is!): licht, dun, drogend en wel erg bescheiden finesse.

2009 – Totaal anders, bijna exotisch ‘Chileens’ aroma, heftige smaak, nadrukkelijke concentratie (door overextractie?), markante tannine. Als dat maar goed gaat.

2011 – Vrij lichte en strakke wijn, wat ziltige neus, in de smaak salmiak, weinig fruit, drogende finale.

Cos Labory

Een van de twee crus classés op de proeverij. Naaste buur van Cos d’Estournel dat zich, net als Montrose en Calon-Ségur, natuurlijk veel te goed voelde om aanwezig te zijn. Kwalitatief ver van die andere Cos af, terwijl ook de vergelijking met diverse crus bourgeois twijfelachtig uitvalt.

2001 – Gerijpt, licht en wat boers. Niet bijzonder.

2009 – Beste van de drie geproefde jaren, maar daarom nog niet indrukwekkend.

Aardige vulling, maar vertoont al sporen van oxidatie. Laten we hopen dat het aan de fles lag. Al lijkt premature oxidatie ook in Bordeaux geen uitzondering.

2011 – Oei, wat is dit nu? Plantaardig, onrijp, op het weeë af.

Cossieu-Coutelin

Evenals Bel-Air Ortet een boetiekwijn uit de stal van Cheval Quancard met 3,3 hectare wijngaard. Assemblage van gemiddeld tweederde cabernet en een derde merlot met het nodige nieuwe hout bij de opvoeding.

2003 – Typisch 2003: rijp, ietwat gestoofd fruit, kruidigheid, beschaafde tannine, doorsnee complexiteit en lengte. Volledig op dronk. Correct.

2009 – In alle opzichten tamelijk geconcentreerd, maar wel soepel en sappig en met rijpe tannine. Goede wijn, representatief voor 2009, heeft als jaar meer te bieden dan 2003.

La Haye

Het nieuwe bezit van de in farmaceutica handlende Vlaming Chris Cardon (zie Perswijn 2014/ 6). Die had alleen de hand in de 2012.

2005 – Boerse wijn met volop peperige tannine en stevige bitters maar nauwelijks fruit. Ouderwets rustiek.

2009 – Beter in balans dan 2005, maar ook hier is de tannine nogal dominant en niet helemaal rijp.

2012 – Een wijn die overduidelijk met nieuw eikenhout in aanraking is geweest!

Erg jong ook nog, dus even afwachten of een en ander gaat versmelten. De lengte stemt alvast optimistisch.

Lafon-Rochet

Na Cos Labory de enige andere cru classé in Den Haag. En hé, dit is er een die wel wijnen maakt die naar meer smaken.

2001 – Vitaal, lekker rijp fruit, functioneel hout, de juiste aanwezigheid van tannine en een prima lengte. Beste 2001 van de proeverij!

2009 – Echt 2009: compact, door en door rijp, plezierige tannine, wel pittig maar niet drogend, uitstekende balans. Voor nu en later.

2011 – Een stapje terug lager op de ladder: onaf, matig fruit, wel straffe tanninebitters, groene toon, iets te overdadig geëxtraheerd?

Le Crock

Het blijft een wat rare naam. Als het nu een grappig bedoelde Australische merknaam was, tja, dan zou ik hem wel begrijpen. Maar in de Médoc? Krokodillen zwemmen bij mijn weten (nog) niet rond in de Gironde. Niet ter hoogte van Saint-Estèphe althans. En bij krokodillenvlees kun je beter een Australische Chardonnay drinken dan een Médoc. Dit echter terzijde. We hebben hier te maken met een van de bekendere namen in de rangen van de crus bourgeois. Betrouwbare wijnen van kiezelbodem met cabernet sauvignon als belangrijkste druif.

2001 – Volledig ontwikkeld, begint tertiaire trekjes te vertonen, aan de lichte kant en wat kort in afdronk.

2009 – Volbloed 2009: verleidelijk, vol en vlezig met volop rijp fruit, een solide tanninestructuur en lengte. Goed.

2012 – Gesloten, minder rijk dan 2009, eerder een middengewicht dan een zwaargewicht, balans in orde. Ruime voldoende.

Lilian Ladouys

Met 47 hectare wijngaard (verdeeld over 90 perceeltjes!) een van de grotere burgerchâteaux in Saint-Estèphe. Goede wijnen, voor ongeveer 60 procent gemaakt van cabernet sauvignon.

2009 – Rijpe en gerijpte wijn – vooral vergeleken met 2010 –, vol, rijk, prima tannine, goede lengte. Nu al aangenaam drinkbaar.

2010 – Middelintense geur, soepele smaakaanzet, goede vulling, toefje hout, stevige maar niet drogende tannine, bovengemiddelde lengte. Nog een stuk gereserveerder dan 2010.

2011 – Slank, aardig fruit, markante bitters, dipje in het midden, redelijke afdronk.

de Pez

Gevestigde naam uit de rangen van de crus bourgeois, te vinden in de buurtschap Pez. Een van de oudste bezittingen in Saint-Estèphe, sinds 1995 eigendom van Champagne Louis Roederer. Wijngaard op kiezelbodem van 38 hectare met bijna de helft merlot en cabernet sauvignon plus wat aanvulling.

2001 – Volledig ontwikkeld, lichtvoetige structuur maar uitgebalanceerd, kruidig dropje na.

2009 – Totaal anders, lijkt met zijn soepelheid en gulheid wel een merlotwijn (!) van de Rechteroever. Echte charmeur. Nu al heerlijk drinkbaar.

Phélan-Ségur

Château waar ik mooie persoonlijke herinneringen aan heb, maar dat de afgelopen jaren bepaald geen toonbeeld van consistentie is geweest. En dat is diplomatiek uitgedrukt. Ook de verkoop van niet minder dan 25 hectare wijngaard aan Montrose geeft nog steeds ernstig te denken. Maar niettemin.

2001 – Goede kleurdiepte, aardse geur, gerijpt, vrij slank, nogal boers accent. Niet langer meer laten liggen.

2009 – Oogstjaar 2009 ten voeten uit: door en door rijp, vlezig, tannine van de aangename soort, nog wat hout en vooral lekker.

2011 – Open, verleidelijk, gemiddelde vulling, vanilletoets, in balans, absoluut geslaagd voor het jaar.

Saint-Estèphe

Een naam die verplichtingen met zich meebrengt. Zou je zo zeggen. Alleen vallen de wijnen bar tegen. Is de vinification traditionnelle hier wellicht wat te traditioneel en/of is het terroir minder glorieus dan men zo graag wil doen geloven?

2009 – Weinig intensiteit en concentratie gelet op het jaar, terwijl het schort aan precisie. Grove tannine, bijna wrange finale, ouderwets in negatieve zin. Tegenvaller.

2011 – Min of meer een herhaling van zetten. Groen en tannineus, nee.

Ségur de Cabanac

Klein bezit van 7 hectare, eigendom van de familie Delon van Moulin de la Rose in Saint-Julien. Gedistingeerde wijnen van 60 procent cabernet en 40 procent merlot.

2001 – Mooi ontwikkeld, ronding, hartig dropje, aardige lengte.

2009 – Gesloten, concentratie, meer body, pittige tannine, grip, stijlvol. Nog wel even mee wachten.

2011 – Ook gesloten, aardse toets, hout, wat minder concentratie dan 2009, wel evenwichtig, eerder gereserveerd dan streng.

Tot besluit

De wijnen uit het vrij lichte jaar 2001 bleken vrijwel zonder uitzondering in het stadium te zijn waarin ze opgedronken moeten worden. Engelsen van de oude school zouden ze waarschijnlijk betitelen als luncheon clarets, en daar zit wel wat in. 2009 is een heel ander verhaal. Het is een heel rijp jaar, precies wat Saint-Estèphe nodig heeft met het oog op een aangename tanninestructuur. Een van de aanwezige producenten type omschreef het prachtig als een millésime de pâtisserie. De vergelijking met 2011 is leerzaam, omdat je daarbij goed merkt wat optimale rijpheid doet. Saint-Estèphe 2011, juist niet optimaal rijp, is daarom weinig homogeen, maar laat wel zien wie de echt goede producenten zijn.

Hoe gaat het met dat soort dingen? Ben je een producent van prachtige champagnes, maar verkoopt je importeur, met meer verstand van kaviaar dan van wijn, te lang flessen die al lang gedronken hadden moeten zijn. Het overkwam Champagne Vilmart in Nederland. Een oxidatieve goût anglais is in de 21e eeuw immers allesbehalve gunstig voor je imago. (Bij kaviaar moet je trouwens wodka drinken, maar dat terzijde.)

Met de komst van een nieuwe importeur die wel waarde hecht aan vers gedegorgeerde flessen lijkt het tij weer ten goede te zijn gekeerd. Gelukkig maar, want Vilmart blijkt onverminderd voortreffelijke wijnen te produceren. Glorieus terug van weggeweest!

Meesterlijk?

Die nieuwe importeur van Vilmart is een bedrijf met de ietwat wonderlijke naam Mooieproducten.nl. Een webwinkel dus, die behalve aan particulieren ook aan de horeca levert. Het gezicht erachter is dat van Reinier Teurlings. Als kersverse importeur sinds najaar 2013 organiseerde de motivatietrainer-met-hedonistische-inslag medio september een proeverij onder de noemer ‘masterclass’. Even een terechtwijzing: een importeur die zichzelf als ‘master’ meent te moeten voordoen, dat kan echt niet. Noem het gewoon een verkoopdemonstratie of, neutraler, een proeverij. Daar is echt niks mis mee. Deze kritische noot echter terzijde. Reiniers enthousiasme is namelijk volkomen terecht. Zijn proeverij bleek inhoudelijk een echte eyeopener.

Meesterlijk!

Ik heb daarom bewust even tot het klassieke ‘champagneseizoen’ aan het eind van het eind van het jaar gewacht met het publiceren van mijn bevindingen. Vilmart verdient mijns inziens namelijk best wel een beetje extra aandacht als potentiële champagne voor dat Kerstdiner waarover we in de lifestylebladen kunnen lezen. In plaats van je geld te verspillen aan zogenaamd ‘sodeknetters wat voordelige’ aanbiedingen van obscure Veuves zus-en-zo en aanverwante muurbloempjes kun je dan maar beter iets aanschaffen met karakter.

En laat dat nu precies zijn wat Vilmart te bieden heeft. Natuurlijk hangt daar een prijskaartje aan, maar de kwaliteit van het gebodene is daar naar: meesterlijk in kwaliteit. En, minstens zo belangrijk, Vilmart is een huis met een heel eigen signatuur.

Vilmart & Cie.

Vilmart dus. Gevestigd in Rilly-la-Montagne, een dorpje enkele kilometers ten zuiden van Reims en daarmee in de noordelijke Montagne de Reims. Het dateert van eind 19e eeuw en wordt tegenwoordig geleid door vader René en zoon Laurent Champs. Ze zijn overtuigde voorstanders van een werkwijze waarbij er in de wijngaard geen chemicaliën aan te pas komen. Ze telen biodynamisch en dragen het mij tot nu toe volstrekt onbekende keurmerk Ampelos, maar dat zegt niet zo heel veel in een (wijn)wereld die wel vergeven lijkt van de keurmerken. Als de wijn maar smaakt, en daar zijn helaas nog steeds geen keurmerken voor.Vilmart gebruikt als récoltant-manipulant alleen druiven uit de twaalf hectare eigen premier cru wijngaarden. De aanplant daarvan is verdeeld over ongeveer 60% chardonnay en 40% pinot noir. Pinot meunier doet dus helemaal niet mee. De vergisting en lagering van de stille vins clairs gebeuren op traditionele wijze, d.w.z. op hout. Die lagering voorafgaand aan de assemblage neemt 10 maanden in beslag, voor de millésimés op vaten van 228 liter, voor de overige cuvées op grotere foeders. Voor de belletjesvorming in de kelder, de prise de mousse, krijgen de wijnen volop de tijd. In de meeste gevallen is dat al gauw drie jaar. Een en ander resulteert in een heel uitgesproken, eigen stijl wijnen, met enerzijds dankzij de houtrijping een heel vineus karakter en anderzijds spanning in de zuren dankzij de het vrij hoge aandeel chardonnay.

Gastronomische wijnen

Nooit vergeten: champagne met zijn koolzuur en bescheiden alcohol is in essentie een eetwijn. Voor de wijnen van Vilmart geldt dat in een wel heel sterke mate. Met die stelling sta ik trouwens bepaald niet alleen. Naar goed Frans gebruik komt Vilmart zelf met allerhande suggesties voor oerklassieke combinaties waar men in eigen land kennelijk nog steeds geen genoeg van krijgen, maar waar eerlijk gezegd ook niets tegenin te brengen valt. Klassiek is immers niet zomaar klassiek. Ook bij de proeverij aanwezige sommeliers als Peter Bruins (De Bokkedoorns ), Job Seuren (De Librije) en Noël Vanwittenbergh (Ciel Bleu) bleken de mening toegedaan dat dit echte eetchampagnes zijn. En dat zijn, op z’n zachtst gezegd, de minsten niet. Alleen kun je in hun restaurants op doorgaans wat spannender combinaties rekenen dan in Frankrijk. Dat gastronomische trekje van Vilmart kom je trouwens al meteen tegen in de ‘huiswijn’.

Proef op de som

Brut Grande Réserve s.a.

Standaard Brut Sans Année van 70% pinot noir en 30% chardonnay, slechts voor 20% afkomstig van de eerste taille. Gevinfieerd zonder ‘malo’ en met ruim twee jaar sur lattes. Ontkracht het cliché dat goede champagne alleen van de eerste persing zou kunnen komen. Bleke tint, jeugdig en vief. Fijne belletjes, lang aanhoudend. Middelintense geur, fruit en toast, kruidig en pittig, specerijen. Volle aanzet, breed, weer kruidig, voor een gewone BSA vlezig, heel lichte houttoets, perfect versmolten, mineraal en romig, dosage 8 g/l, goede balans.

€ 43,50

Brut Grand Cellier s.a.

Superieure Brut met als samenstelling 70% chardonnay en 30% pinot noir en drie jaar rijping sur lattes. Ook nu weer een prachtige, levendige stroom fijne belletjes. En ook weer die uitgesproken kruidige neus, pittig, aroma’s van kreupelhout maar ook van exotische zaken als gember.

Tja. Volle, ronde smaak, hazelnootachtig en romig accent van de chardonnay, maar de eveneens van de chardonnay afkomstige zuren geven een opmerkelijke spanning. Aanbevolen.

€ 54,00

Rosé Rubis s.a.

Assemblage van 90% pinot noir en 10% chardonnay met drie jaar sur lattes. Bleek zalmroze van kleur en een fijne mousse. Middelintense neus, heel vineus en duidelijk door pinot noir gedomineerd. Fruitrijke smaak, weer verleidelijk vineus, framboos en aardbei, aantrekkelijk romig mondgevoel, minerale toets, subtiel koffiebittertje na.

€ 59,00

Rosé Grand Cellier Rubis 2009

Jaargangrosé van 60% pinot noir en 40% chardonnay. Gemaakt zonder bijkleuring. Zalmroze, krachtig schuimend. Fijne geur, ingetogen rood fruit van de welbekende vruchten, aardse toets, vleugje vanille, behoorlijk complex. Puur, pittig en mineraal met markante citruszuren van de chardonnay en vinositeit van de pinot. Hechte structuur, veel mondgevoel. Prima wijn met een prachtig achtergrondverhaal over oude stokken, maar sorry, de prijs is niet reëel.

€ 107,00

Grand Cellier d’Or 2008

De ‘gewone’ millésimé van Vilmart, als je dat tenminste zo mag zeggen. Assemblage van 80% chardonnay en 20% pinot noir. Bleke tint, krachtig schuimend. In neus en smaak fris, pikant en spannend met tegelijk een fijn mondgevoel. Vinrus karakter, hazelnoot, botertje, citruszuren en overeenkomstige –want merkbare – dosage, mineralen (krijt!), grip en lengte. Prachtwijn, gewoon erg goed.

€ 69,00

Grand Cellier d’Or 2009

Dezelfde assemblage als 2008, maar deze wijn laat vreemd genoeg een heel wat minder sterke indruk achter. Al wat ontwikkeld, minder precies en spannend. Valt daarmee eigenlijk nogal uit de boot. Laten we hopen dat het aan een incidenteel zwakke fles lag. Definitief oordeel daarom voorbehouden.

€ 69,00

Cœur de Cuvée 2006

Prestigecuvée van druiven van 55 jaar oude stokken, gerijpt op nieuwe (!) eiken vaten. Zacht strogeel. Nog opvallend gesloten, witte bloemen, appel, citrusfruit, wat hout. Verrassend rijke smaak, romige mousse, ronding, geen hout meer waarneembaar, wel hazelnoot en brioche, goede zuren, cacao. Complex en lang in afdronk. Grote wijn!

€ 97,00

Cœur de Cuvée 2005

Nogmaals een schoonheid. Zeer fijne mousse in het glas. In de geur nog terughoudender dan 2006. Opent pas na een tijdje beluchten. Aangename aanzet, vol en fris, fractie pittiger en nog meer mineraal van smaak. Uitgesproken vineus ook. Ondanks een schuchter begin van ontwikkeling een wijn met nog volop potentieel voor verdere rijping. Schoolvoorbeeld van een gastronomische champagne. Voor het hoofdgerecht bijvoorbeeld.

€ 97,00 Importeur

Mooieproducten.nl

Vermelde prijzen zijn inclusief BTW.

Fotografie: Champagne Vilmart

Je zou niet zo snel verwachten dat het adres van een van de beste producenten in Cornas te vinden is in een nietig doodlopend steegje. Het bord aan het eind van de Impasse de l’Equerre spreekt echter duidelijke taal. Hier huist Domaine Alain Voge.

De stichter en naamgever van dit huis, inmiddels ver op leeftijd, was enkele decennia geleden een pionier op wijnbouwgebied in Cornas, net als Auguste Clape. Voge heeft het werk inmiddels overgedragen aan zijn zakenpartner Albéric Mazoyer die eerder als technisch directeur voor Chapoutier werkte. Perswijn was bij hem op bezoek.

Geen praatjes

Mazoyer is een man die geen behoefte heeft aan praatjes – in Cornas zijn de meeste producenten nu eenmaal gewoon wijnboer en wars van sterallures –, maar direct voorstelt om de wijngaarden te gaan bekijken. Wie een beetje bekend is met het wijngaardlandschap van de Noord-Rhône weet dat dat geen straf is, mits je gereden wordt in een solide terreinwagen (tenzij je van werkelijk ‘sportief’ wandelen houdt). De hellingen zijn er immers behoorlijk steil. In Cornas lopen ze op van 125 meter hoogte boven zeeniveau aan de rand van het dorp tot ruim 400 meter op de top van de heuvels. Ze liggen in een beschut, naar het oosten en de Rhône gericht amfitheater. Aan de zuidkant sluiten ze aan op die van buurdorp en – appellation Saint-Péray en in het noorden op die van Saint-Joseph. Voge heeft percelen in alle drie de appellations: vier hectare marsanne in het witte Saint-Péray, een hectare syrah in Mauves en zeven hectare syrah in Cornas. De kernactiviteit van het wijngoed is daarom de productie van Cornas. In de boeken clichématig omschreven als de stoerste, maar niet per se de fijnste van de cru uit de Noord-Rhône. Maar klopt dat beeld nog wel?

Homogeen terroir

Het terroir van Cornas is een schoolvoorbeeld van uniformiteit als het gaat om bodemsamenstelling. Met, anders dan in het meer door kalkhoudende gesteenten bepaalde Saint-Péray, graniet als dominante factor. Daarmee is het qua bodem homogener dan bijvoorbeeld Hermitage, waar graniet niet het enige gesteente is. De nuances komen vooral door verschillen in hoogteligging en expositie binnen het amfitheater dat de natuurlijke begrenzing van de appellation vormt. Ook qua aanplant is Cornas een schoolvoorbeeld van homogeniteit. De enige toegestane druif is de syrah. Graniet en syrah vormen nu eenmaal een gouden combinatie.Halverwege de rit naar het hoogste punt van de appellation, met zijn werkelijk schitterende uitzicht over de wijngaardhellingen, het dorp Cornas en de oprukkende urbanisatie vanuit Valence, stopt Mazoyer om even van dichtbij een perceel van zijn wijngoed te laten zien. Het is een prachtig zonnige middag in juni. Overal zijn mensen aan het werk. Handwerk, want de aanplant is zo dicht en de helling vooral zo steil dat je hier met een tractor weinig kunt beginnen. Een paard redt zich hier beter. We kijken even bij het opbinden van de ranken. De stokken syrah worden hier individueel langs palen geleid, en palissade. Op drie verschillende hoogten worden ze opgebonden met riet uit Aquitaine. Dat gebruik van riet in plaats van plastic past binnen de omschakeling die Voge hier maakt naar bio. In Saint-Péray is dat eerder al gebeurd en in 2009 als zodanig gecertificeerd.

Balans

Mazoyers benadering in de kelder is er een van zo weinig mogelijk forceren en zo veel mogelijk de ‘natuur’ haar gang laten gaan, zonder daarbij in extremen te vervallen. Je ziet dat bij zijn kijk op het gebruik van steeltjes in zijn rode wijnen. Binnen Cornas wordt daarover heel verschillend gedacht. Een producent als Clape werkt volledig, met hele trossen, terwijl de familie Colombo juist alles ontsteeld. Het resulteert in behoorlijk verschillende typen wijn. Meevergisten van steeltjes draagt bij aan een stevige tanninestructuur, maar essentieel is wel dat ze niet groen zijn. Rijp plukken is dus wel wenselijk. Overrijp niet, want diezelfde steeltjes zorgen met hun afgiste van potassium voor lagere zuren in de wijn. In warmere jaren, zo menen de voorstanders, zorgen de steeltjes ook voor een zekere frisheid in de wijn. Anderen zweren dan juist weer bij een stijl met de nadruk op fruit.Mazoyer neemt een tussenpositie in. Als de steeltjes perfect rijp zijn vergist, werkt hij met hele trossen, als ze niet optimaal rijp zijn wordt er ontsteeld. In de kelder is zijn politiek er een van zo veel mogelijk laissez-faire. Zo kan het voorkomen dat bepaalde cuves zelfs in juni nog niet helemaal uitgegist zijn. De meeste wijnen krijgen een opvoeding op barriques, of in het geval van Saint-Péray vergisting, maar het aandeel nieuwe is gering. Met andere woorden: het hout heeft een louter dienende taak. Zo hoort het natuurlijk ook.Voor de wijnen geldt dat ze zeer kenmerkend zijn voor hun herkomst. Afgezien van de instapcuvées vragen ze al gauw een jaar of vijf voor ze zich helemaal ontplooien. En wat die uit Cornas betreft: stoer zijn ze zeker, maar allesbehalve rustiek. Integendeel.

Geproefd

Albéric Mazoyer liet onder meer zijn jaargang 2012 proeven. Om te beginnen echter een mousserende Saint-Péray van het millésime 2010.

Saint-Péray Les Bulles d’Alain 2010

Saint-Péray had ooit de naam producent van vooral mousserende wijn te zijn. Die tijd lijkt voorbij, want nog maar 15% van de huidige productie bestaat uit bubbels. De Bulles d’Alain is evenals de stille witte wijnen gemaakt van 100% marsanne, een druif die nu niet bepaald bekend staat als rijk aan zuren. Vinificatie à la champenoise met 3 jaar sur lattes en nul komma nul dosage maken er niettemin een interessante wijn van. Zeer fijne en lang aanhoudende belletjes, fruitig, zuiver, lichte kruidigheid, karakteristiek bittertje van de marsanne.

Saint-Péray Harmonie 2012

Open, exotisch, vleugje honing. Toegankelijke, ronde smaak, (gekonfijt) fruit, kweepeer, perzik, kamperfoelie, middelintens corps, mineraal, lage zuurgraad, wat kruidigheid. Instapper op niveau.

Saint-Péray Terres Boisées 2012

Vinificatie op zijn Bourgondisch met vergisting en opvoeding op hout. Terughoudender in de neus, concentratie, wit fruit, ietsje hout, nootachtig. In de smaak wel wat hout maar heel discreet, roosteraroma, hechte structuur, appel, fijne bitters, balans. Duidelijk een stap hoger dan de Harmonie.

Saint-Péray Fleur de Crussol 2012

De terroirwijn, afkomstig uit een perceel met wat kalk in de bodem, vlak tegen Cornas aan. In geur en smaak toonbeeld van concentratie en spanning. Ondanks de rijpheid van het fruit in 2012 voor marsanne opmerkelijke zuren. Geur van witte bloesem. Kweepeer, mandarijn, mineraal, diepgang, complex. Rijpingspotentieel. Zo goed kan dat wit uit Saint-Péray dus zijn.

​Saint-Joseph Les Vinsonnes 2012

Afkomstig van een uitstekend granietterroir in Mauves, net even ten noorden van Cornas. Expressief aromatisch, viooltjes, zwart fruit, uitgesproken syrah. Ook in de smaak uitgesproken fruitig van karakter met aangename grip van tannine en een ondertoon van zoethout. Verleidelijk soepel, heerlijk drinkbaar, maar allesbehalve simpel.

Cornas Les Chailles 2012

Genoemd naar de lokale benaming voor cabannes, wijngaardhuisjes. Staat als een huis en heeft meer stoerheid dan bij de Saint-Joseph. Compacter, krachtiger en aardser, pittige tannine, bosaroma’s, bramen, spicy, goede zuren, wijn met beet en diepgang.

Cornas Les V.V. 2012

De cuvée op basis van fruit van vielles vignes, oftewel oude stokken, met 25% hele trossen en 20 maanden opvoeding op barrique. Geweldige kleur. Intens graniet, bramen, pikant en zilt, mineraliteit. Vol, gebalde kracht, mineraal, structuur om op te kauwen of mes en vork op los te laten. Plakt en hangt heel lang na. Geduld a.u.b.

Importeurs: 

Dielen en L’Hexagone

Joost mag weten waar François Lurton de energie vandaan haalt. Als een flying winemaker in de ware zin des woords reist hij onophoudelijk op en neer tussen Frankrijk, Spanje, Chili en Argentinië. Perswijn was tijdens de laatste dagen van de oogst 2014 bij hem op bezoek op Mas Janeil in de Roussillon.

In een dusdanig internationaal gezelschap dat hij zich van Engels met een bestudeerd karikaturaal Frans accent bediende zoals je dat uit de mond van de gendarme in Allo, allo kon beluisteren. Zijn wijnen hebben dan weer het onmiskenbare accent van de Roussillon.

Internationaal actief

Viticulteur de père en fils depuis 1897, zo valt te lezen op het bord bij de ingang van Mas Janeil. Wijnmaken en ondernemen zit de Lurtons al generaties in het bloed. François heeft dat geërfd van zijn vader André, inmiddels 90 jaar oud en nog altijd nauw betrokken bij het door hem opgebouwde imperium van châteaux in Pessac-Léognan en Entre-deux-Mers. Samen met zijn broer Jacques zocht François vanaf medio jaren tachtig zijn heil in projecten buiten Bordeaux, tot in Moldavië en Zuid-Amerika aan toe. Soms om wijn te maken van aangekochte druiven, soms van eigen wijngaarden. In de meeste gevallen in een voor een groot publiek betaalbare prijsklasse, maar wel met een duidelijk stempel van de herkomst. Sinds Jacques het voor gezien hield en zich door zijn broer – met geleend geld van vader, brisant voor de interne familieverhoudingen – liet uitkopen, is het François alleen die zich met internationaal wijnmaken bezighoudt.

Terroir

Een van Lurtons werkterreinen is de Roussillon. In de landschappelijk schitterende omgeving van Maury en Tautavel, in het dal van de Agly en aan de voet van het Château de Quéribus liet François te midden van zijn wijngaarden een functioneel bedrijfsgebouw neer zetten dat het best te omschrijven is als een winery. De naam ervan: Mas Janeil. Samen met Jacques pachtte hij hier al wijngaarden sinds 1996, maar in 2008 kon hij die ook kopen. Een bijzonderheid van Mas Janeil is dat de twee afzonderlijke wijngaardpercelen onderling sterk verschillen qua bodem. Dit komt door de ligging op een geologische breuk. In het ene geval is sprake van een

combinatie van kalk en graniet, in het andere van schist. Een belangrijke klimaatfactor is hier de frequent waaiende wind. De droge bergwind vanuit het binnenland zorgt voor wijnen met een betere tanninestructuur dan in het even verderop gelegen Fitou waar vochtige wind van zee komt. Een directe vergelijking is mogelijk, omdat Lurton in datzelfde Fitou wijnen produceert op Château des Erles. Hij spreekt dus uit eigen ervaring.

Rood en wit

De aanplant voor rood, van oudsher het belangrijkste type wijn uit de Roussillon, bestaat uit grenache en syrah als hoofdrolspelers met carignan en mourvèdre in een aanvullende rol. Volgens Lurtons wijngaardmanager is de positie van de syrah, ooit enthousiast omarmd als tovermiddel om de kwaliteit op te vijzelen, niet geheel onomstreden. Evenals elders in de Roussillon en in de aangrenzende Languedoc blijkt die druif toch nogal wat aanpassingsproblemen met zijn omgeving te hebben. Goed nieuws voor de carignan, die de laatste tijd juist weer wat meer op waarde geschat wordt. Vooral bij grenache en carignan ligt de gemiddelde leeftijd hoog, d.w.z. tussen de 30 en 50 jaar.​François Lurton is er heilig van overtuigd dat de ‘rode’ Roussillon over een groot potentieel voor witte wijn beschikt. Niet geplaagd door bescheidenheid laat hij in dat verband zelfs de naam Bourgogne vallen. Die vergelijking zou hem naar eigen zeggen ingefluisterd zijn door Jancis Robinson. Tja, alsof terroir en druivenrassen er ineens niet meer toe doen? Het gaat trouwens ook om een potentieel dat nog grotendeels ontwikkeld moet worden. Lurton heeft bij wit een voorkeur voor dat deel van zijn wijngaard dat dicht bij een bron ligt. Die nabijheid van water zorgt voor een snellere rijping, wat in de warme omgeving van de Roussillon van cruciaal belang is om zuren te behouden. Bij de gebruikte druivenrassen geen Bourgondische chardonnay, maar louter regionale rassen: macabeu, grenache gris en in mindere mate grenache blanc. Vergisting op hout en bâtonnage zijn overigens wel Bourgondisch.

Proef op de som

Onderstaand een impressie van die wijnen van Mas Janeil die momenteel op de Nederlandse markt verkrijgbaar zijn. Het gamma begint met instapwijnen die de naam MJ Janeil dragen. Een tikje verwarrend is dat, want ze komen niet uit eigen wijngaarden, worden gemaakt van aangekochte druiven uit het ruim bemeten Franse Zuiden. Ze worden gebotteld met schroefdop en kosten elk € 6,95. 

MJ Janeil Gros Manseng Sauvignon 2013, IGP Côtes de Gascogne

Tintelfris en lichtvoetig wit met maar 12% alcohol van twee aromatische rassen. Exotische en ietwat spicy toets en van de manseng, citrusfruit (de agrumes waar Fransen zo dol op zijn!) van de sauvignon. Aangenaam groene toets, droge afdronk, zuiver.

MJ Janeil Chardonnay Gros Manseng 2013, Vin de France

Afkomstig uit het Grote Zuiden: Gascogne en Pays d’Oc. Ook hier slechts 12% alcohol en een overeenkomstig smaakprofiel als in de voorgaande wijn. Knisperend fris, tikje exotisch, bitters zoals in witte grapefruit. Geen ‘terroirwijn’, maar technisch goed verzorgd.

MJ Janeil Rosé 2013, IGP Pays d’Oc

Volledig gemaakt van syrah. Kleur van uienschil, of, net even wat mooier op z’n Frans: pelure d’oignon. Zuivere en vooral natuurlijke geur van jawel, rood fruit. Speelse smaak, weer heel fruitig met een pittig accent, 13% alcohol, mooi droog, uitgebalanceerd. 

MJ Janeil Merlot 2013, IGP Pays d’Oc

Open, gemiddelde geurintensiteit, enkelvoudig maar zuiver, zwarte kersen. Soepele smaakaanzet, vlezig, 13,5% alcohol, nu eerder pruimen dan kersen, vleugje pittigheid van gedroogde kruiden. Keurige wijn binnen zijn categorie.

​

 

Lurtons wijnen uit eigen wijngaard dragen voluit de naam Mas Janeil en bieden, voorspelbaar, veel meer terroirkarakter:

Mas Janeil Le Traou de l’Ouille 2010, Côtes du Roussillon blanc

Assemblage van grenache gris en macabeu van oude stokken in ‘een uitholling bij het water’. Diep goudgeel. Wijn met geheel eigen aromatisch karakter, licht oxidatieve toets, zware lindebloesem als in witte Bourgogne. Warm, alcohol, vlezig, duidelijk al wat ontwikkeling, mineraal, ziltig, fijn bitter, wat hout, kamille, en, op het gevaar af een mantra te gebruiken, mediterrane kruiden, goede lente, voldoende frisheid. Origineel en even wat heel anders.

€ 16,95

Mas Janeil Le Petit Pas 2011, Côtes du Roussillon

Om zo te zeggen: de rode instapwijn van Mas Janeil. Soepele charmeur, gevinifieerd op optimale fruitexpressie. Ondanks zijn 14,5% alcohol een frivool en fruitig glas Rechttoe, rechtaan, zonder al te grote complexiteit, wel typisch Roussillon, gewoon lekker. Licht gekoeld ook prima om zo te drinken.

€ 8,95

Mas Janeil 2008, Côtes du Roussillon-Villages

Het serieuzere werk, ondanks zijn toch al gevorderde leeftijd in prima conditie. Robijnrood met begin van ontwikkeling.​Ook in de qua intensiteit ietwat bescheiden geur een begin van evolutie met gedroogde kruiden en een aardse toets. Rijp en geconcentreerd van smaak, met 14,5% alcohol geen gebrek aan body, pittig accent van goede bitters, weer de gedroogde kruiden, prima lengte. Echte eetwijn.

€ 12,45

Mas Janeil Le Tiradou 2007, Côtes du Roussillon-Villages

Rode prestigewijn met een productie van 4000 flessen. Gelet op zijn leeftijd bijna vanzelfsprekend met tekenen van ontwikkeling. Ook hier aroma’s van gedroogde kruiden en verder gestoofd rood fruit. Tegelijk pikante en frisse aanzet, al snel gevolgd door een zwoel midden. Hoog extract. Met 15,5% is de alcohol voor het mooi iets te nadrukkelijk aanwezig, maar de schistbodem zorgt gelukkig voor de broodnodige fraîcheur als tegenwicht. In de finale zoethout en drop. Winterwijn voor bij stevige kost.

€ 19,95 Importeur: Jean Arnaud Tekst en fotografie: René van Heusden     

Tweehonderd jaar bestaat de Bordeauxse uitgever Féret en dat wordt gevierd met de 19e uitgave van Bordeaux et ses vins. Dit standaardwerk verscheen voor het eerst in 1850 en bevat een volledige opsomming van alle wijnproducenten uit de Bordeauxse wijnstreek.

Voor vele wijnliefhebbers is deze wijnbijbel een grondige kennismaking met Bordeaux en levert uitvoerige informatie over wijnbouw, vinificatie, productie, herkomstbenamingen en de vele châteaux. Deze laatste versie bevat bovendien veel nieuwe informatie t.o.v. de vorige uitgave van 2007.

Details

Bordeaux et ses vins is niet zo maar een opsomming van wijnchâteaux met een opsomming van aangeplante hectaren en geproduceerde hoeveelheden in tonneaux, de traditionele volume-eenheid in de Bordeauxse wijnhandel (1 tonneau = 900 liter, ofwel 100 kisten wijn). Vooral het eerste deel van dit lijvige boekwerk (1952 pagina’s) is sinds de vorige uitgave op veel onderwerpen behoorlijk aangepast en gewijzigd, maar daar was ook alle reden toe.Allereerst de wetenschap. In de afgelopen decennia is veel vooruitgang geboekt op het gebied van wijnbouw en de wisselwerking met de omgevingsfactoren klimaat en bodem. Voorbereider in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw was Gérard Seguin, inmiddels emeritus professor, die als eerste diepgaand (…) bodemonderzoek verrichtte in de Haut-Médoc. De fakkel van dit onderzoek is inmiddels overgedragen aan professor wijnbouw Kees van Leeuwen die samen met collega onderzoeker Benjamin Bois – uit de Bourgogne nota bene! – het eerste hoofdstuk heeft geredigeerd. En wie dat doorwerkt weet dat de eenvoudige indeling in kiezel-, klei-, kalk- en zandbodems al lang niet meer opgaat. Simpele klimaatdata als gemiddelde temperatuur en millimeters neerslag hebben plaatsgemaakt voor gedetailleerde klimaatkaarten waarop goed te zien waar de warmere gebieden (bijvoorbeeld Pauillac en Margaux) zich bevinden ten opzichte van de koelere streken (het midden deel van de Haut-Médoc).

​

​Etikettering en klassementen

De tweede grote aanpassing is het gevolg van de invoering van de gemeenschappelijk ordening van de markten voor landbouwproducten (GMO), waaronder wijn, door de Europese Unie in 2007. De invoering van productdossiers (cahier de charges), wijzigingen op het gebied van etikettering en de nieuwe indeling in wijnen mét (AOP, IGP) en zonder geografische aanduiding, maken dat er een geheel nieuw hoofdstuk over etikettering en presentatie van wijn is verschenen aan de hand van Docteur en droit Jean-Marc Bahans, specialist op het gebied van economisch recht. Overzichtelijk, gedetailleerd en weer geheel up-to-date, en dat niet alleen voor Bordeaux, maar feitelijk voor de gehele Europese wijnregio.

Ook de diverse klassementen komen uiteraard terug. Tegenover de onveranderlijke klassementen van 1855 (1973 voor de premiers crus) en 1959 van de Haut-Médoc, Graves en Sauternes staan de klassementen van Saint-Emilion (2012) en die van de crus bourgeois uit de (Haut-)Médoc waar juridisch getouwtrek de oorzaak is van ongeldig verklaringen en herroepingen. In deze uitgave staan nog wel de niet meer geldige klasseringen van 1932 en 2003 voor de crus bourgeois met de aantekening dat er uiteraard nog steeds wijnen uit die de betreffende periodes zijn die hun klassement konden vermelden.

​Lesboek

De vaste waarde van Bordeaux et ses vins ligt ook in de degelijke hoofdstukken met betrekking tot de wijnbouw en vinificatie. Keuze van druivenrassen, het enten van druivenstokken, geleidingssystemen en onderhoud van de wijngaard zijn als in een lesboek beschreven. Ook de hoofdstukken over bedreigingen van de wijnstok zoals de diverse plantenziektes, dierlijke parasieten, virus bedreigingen e.d. komen uitvoerig en met de laatst verworven kennis aan bod. Professor Denis Dubourdieu van de Faculté d’œnologie van Bordeaux beschrijft de vinificatie van witte en rode bordeaux, terwijl œnologue Nicolas Vivas, specialist en onderzoeker op gebied van houtrijping, zijn bijdrage op dit terrein levert.Wat let je nog zo’n bijbel die niet alleen over Bordeaux gaat, maar ook vele ins and outs over wijnbouw, wijnbereiding, wetgeving weergeeft met de laatste state of the art aan te schaffen? Tja, de taal…. Het Frans is niet iedereen machtig en de laatste Engelstalige uitgave dateert van 2004. Uitgever Bruno Boidron laat echter weten dat voor 2016 een nieuwe Engelstalige versie gepland staat.

Gerhard Horstink, œnologue

Bordeaux et ses vins, XIXe édition, € 125,00

2014 Éditions Féret, Bordeaux, ISBN: 978-2-35156-148-5

www.feret.com

Grote champagne is het summum van meesterlijke opvoeding, van perfecte rijping. Dat bleek maar weer eens tijdens de introductie van een nieuwe prestige champagne door Henriot: Cuve 38.

Tot zo’n vijf jaar geleden was ik nogal sceptisch over champagne. Champagne is geen terroirwijn, vond ik leuk om te zeggen, gemaakt van onrijpe druiven. En veel van de wijnen vielen (en vallen) eigenlijk tegen, als je de prijs ervan in ogenschouw neemt. Een en ander veranderde toen ik steeds vaker grote en beroemde champagnes mocht proeven en drinken. Ineens viel het kwartje en sindsdien behoort champagne ook voor mij tot de grote wijnen ter wereld.

Meesterlijke opvoeding

Natuurlijk doet ook in Champagne terroir ertoe, ook daar zijn bepaalde delen en wijngaarden beter dan andere; dat is zelfs proefbaar in druiven van 10,5% potentiële alcohol en minder bij oogst. Maar veel meer dan van goede terroir is de klasse van champagne -naar mijn mening- het resultaat van een lange traditie van focus op één product en de maitrise van het kelderwerk (een wijnmaker heet in Champagne niet voor niets chef de cave) die dat heeft opgeleverd. Grote champagne is het summum van meesterlijke opvoeding, van perfecte rijping. Dat bleek maar weer eens duidelijk tijdens de introductie van een nieuwe prestige champagne door Henriot: Cuve 38.

Bedrijfs-DNA

Het was aanvankelijk geen nieuw idee: een vat (lees tank van 47.600 liter) apart houden voor vin de réserve, een tank die elk jaar wordt bijgevuld met een deel van de beste wijn van de bewuste jaargang, opdat de wijn in de tank na verloop van tijd een soort van DNA van het bedrijf zou gaan vormen. In 1990 was Joseph Henriot, eigenaar van Champagne Henriot, ermee begonnen, met een tank (nummer 38) van zijn allerbeste Chardonnay, de belangrijkste druif bij Henriot, uit Grand Cru-wijngaarden (Avize, Chouilly, Oger en Le Mesnil-sur-Oger) te vullen en het deel dat er ieder jaar als reservewijn uit werd gehaald (3% tot 20% van het volume) uiteraard weer te vervangen.

18 jaargangen

Tot 2009 fungeerde cuve 38 dus als tank met de meest hoogwaardige reservewijn, maar er ontstond een nieuw heel origineel idee. Thomas, zoon van Joseph, was inmiddels in het bedrijf gekomen en besloot om op basis van wijn uit cuve 38 een prestigechampagne te maken. En sindsdien wordt een kleine 3% van het volume van de tank jaarlijks daarvoor gebruikt, voor die nieuwe topcuvée, simpelweg genaamd Cuve 38. De 1000 eerste magnums zijn dit najaar, na zo’n vijf jaar rijping sur lie op fles, uitgebracht. Die champagnes bevatten aandelen van maar liefst 18 jaargangen, van 1990 tot en met 2007.

FG Restaurant: ongehoord lekker

En afgelopen woensdag was een select gezelschap door Henriot’s importeur, Wijnkooperij De Lange uit Oosterhout, uitgenodigd voor de Nederlandse introductie, tijdens een lunch bij FG Restaurant in Rotterdam. Heel even daarover: wat kan die François Geurds toch ongehoord lekker koken. De gerechtjes waren origineel en complex, soms met het nodige spektakel, als een soort van hoogwaardige, zeer creatieve fastfood, om het zeer direct bevredigende gevoel dat ze geven. Maar in tegenstelling tot gewone fastfood gaan de creaties van FG niet vervelen. En ze gingen wonderwel goed samen met de verschillende champagnes.

‘Complete’ Blanc de Blancs

Want we waren weliswaar gekomen voor die Cuve 38, maar De Lange had er uiteraard voor gezorgd dat ook al die andere mooie champagnes van Henriot de revue passeerden. Als aperitief was er de reeds bijzonder fijne Brut Souverain van 50% chardonnay en 50% pinot noir, perfect gedoseerd met 8 gram suiker per liter. De Brut Rosé is goed en de Blanc de Blancs zalig. En die laatste is ook zeldzaam compleet, in de zin dat de wijn is samengesteld op basis van Chardonnay uit vele chardonnay-gebieden van Champagne: Avize, Chouilly, Mesnil-sur-Oger en Vertus vertegenwoordigen de Côte des Blancs, Trépaille het Montagne de Reims en druiven uit Vitry-le-François, Sézanne en Montgueux completeren de champagne. “La quintessence des meilleurs Chardonnays de Champagne”, zei Laurent Fresnet, chef de cave, met terechte trots.

Twee Millésimés

Ook twee Millésimés, champagnes van één oogstjaar, kwamen voorbij. De Brut Millésimé 2006 is goed en heeft lengte, maar is ook typerend 2006, dus nogal rond en net niet zo spannend als andere jaren. Maar voordat u medelijden krijgt, de daarop volgende wijn was weer ronduit groots: Cuvée des Enchanteleurs 1998. Dit is zo’n wijn die alle scepsis over champagne in een keer wegblaast. Wat een precisie, wat een diepgang, intensiteit en lengte, maar ook wat een elegantie en heerlijke nervositeit! De wijn is prachtig gerijpt, maar nog opvallend aromatisch (allerlei citrusfruit).

Cuve 38, magistrale champagne

En hoe is die Cuve 38? Eerlijk gezegd, we hadden die al vóór het eten mogen proeven, om de wijn schoon te kunnen beoordelen. Nog even voor de volledigheid: 100% chardonnay, 100% Grand Cru, op basis van aandelen wijn uit alle jaren van 1990 tot en met 2007. De dosage bedraagt minder dan 5 gram per liter en die lijkt mij perfect voor de wijn. Cuve 38 is aromatisch heel boeiend en fijn geschakeerd, met heel veel frisheid en mooi fruit (wat perzik, kweepeer en citroen), wat brioche en rokerigheid, en mooie rijpingstonen (iets zwarte thee en noten) op de achtergrond. In de complexe, ook weer fijne smaak vallen de zeer fijne mousse en de schitterende zuren op, die sterk bijdragen aan de grote lengte van Cuve 38. Algemeen oordeel: dit is een magistrale champagne, een ervaring om te mogen drinken en een bewijs te meer dat in perfecte assemblage en meesterlijke rijping de ware kracht van champagne schuilt.

Champagne Henriot wordt geïmporteerd door Wijnkooperij De Lange. Cuve 38 is alleen op magnum verkrijgbaar en kost € 500,00 inclusief BTW.

In Perswijn nummer 7 staat een artikel over Chenin Blanc in de Loire, met als onderwerp de wijnen uit de Coteaux du Layon (van Pierre Bise) en uit de Savennières. Hier treft u, zoals aangegeven bij het artikel, een overzicht aan van de geproefde wijnen.

Coteaux du Layon – Pierre Bise (tenzij anders vermeld)

Quarts de Chaume 2011

Breed en intens, sinaasappel en mandarijn, prachtige pourriture, groots, prachtige balans. 18.5 pnt.

Clos de la Soucherie 2011, Coteaux du Layon Beaulieu

Abrikozen, geweldige pourriture, sinaasappel, confiture, mandarijnen, mooie zuren en diepte, frisheid. 16.5 pnt.

(ook in selectie Loire)

Chaume Premier Cru 2011, Coteaux du Layon

Van oude stokken; meer wind, daardoor droogt de botrytis iets meer in; prachtige zuren en elegantie, fraaie balans zuur/zoet. 17 pnt.

Les Rouannières 2010, Coteaux du Layon Beaulieu

Eerste plukgang op hoog niveau, maar altijd blend met latere plukgangen om een echte ‘jaarwijn’ te maken; bloemen, sinaasappel, abrikozen, breed, mooie zuren, elegantie, mooi zoet. 16 pnt.

Patrick Baudoin, Les Coteaux 2012, Coteaux du Layon

Elegant zoet, kweepeer en mango, zacht, bloemen, fijne zuren, blijft 2012, aangenaam. 15 pnt.

Coteaux du Layon Beaulieu 2012

Noten, abrikozen, sinaasappel, rozijnen, licht, niet genoeg zuren om groot te zijn, door veel regen. 15 pnt.​

De Savennières

Domaine du Closel, Clos du Papillon 2008

Truffel, honing en bijenwas, amandelen en toast, prachtig, wat botrytis, sinaasappel, mooie zuren, iets ontwikkeld. 17 pnt.

Domaine du Closel, Clos du Papillon 2010

Heel elegant, gesloten, breed en intens, grapefruit, acacia, geweldige zuren en bitters, groots. 17 pnt.

Pierre Bise, Roche aux Moines 2012

Exotisch, breed, honing en abrikozen, prachtig complex, rokerig, prachtige zuren, fraai. 16.5 pnt.

Domaine du Closel, Clos du Papillon 2009

Rijp fruit, peer en perzik, mango en kweepeer, noten en amandelen, rijk en breed, fraai. 16.5 pnt.

Domaine du Closel, Clos du Papillon 2011

Droog en weelderig, mango, vleugje karamel, noten, complex, rokerig, fijne zuren en lengte. 16.5 pnt.

Pierre Bise, Clos de Coulaine 2011

Noten en amandelen, rokerig, mango en bloemen, sinaasappel, abrikozen, mooie zuren. 16 pnt.

Domaine du Closel 2007

Toast, noten en amandelen, mango, smaakvol, tikje gerijpt, breed en fraai, vleugje oxidatief. 16 pnt.

(ook in selectie Loire)

Domaine des Baumard, Clos du Papillon 2006

Acacia, rijp en krachtig, boenwas, fijne zuren, honing, klassieke stijl, balans, fijne zuren. 16 pnt.

Richou, La Bigottière 2012

Bloemen, peer en perzik, nectarines, acaciahoning, fruitige stijl, sappig en elegant. 15.5 pnt.

Domaine des Baumard, Clos du Papillon 2009

Fruitig, iets lichtvoetiger, bloemig, acacia, zacht en toegankelijk, maar minder diepgang. 15.5 pnt.

Pierre Bise, Clos le Grand Beaupré 2011

Elegantie, open, bloemen en gele pruimen, elegant, kruisbessen, fijne zuren, iets minder rijp. 15.5 pnt.

Patrick Baudoin 2010

Acacia, peer en meloen, rijpe appel, lichtvoetig, aangenaam in de bloemige en fruitige stijl. 15 pnt.

Domaine du Closel, Clos du Papillon 2006

Toast en honing, kweepeer en gele pruimen, lichtvoetiger dan de latere jaren. 15 pnt.

Ch. des Vaults, Dom. du Closel, La Jalousie 2012

Mango en perzik, fijn chenin fruit, frisheid, zacht, lekker, karamel en noten. 15 pnt.

Pithon Paillé, Clos Pirou 2012

Exotisch fruit, appel en acacia, droge en elegante stijl, frisheid, lekker sap. 14.5 pnt.

Lidl brengt de foire au vins, in de Franse supermarkt een begrip, nu ook naar Nederland. In een persbericht kondigt Lidl de actie als volgt aan: “Château Giscours, Puligny-Montrachet, Côte Rôtie, Meursault; dit zijn namen die bij alle wijnkenners het hart sneller laat kloppen.

Lidl verrast Nederland met dit bijzondere assortiment wijnen van 18 september tot en met 1 oktober. Gedurende twee weken worden er ruim vijftig uitzonderlijk goede Franse wijnen aangeboden buiten het reguliere assortiment.”

Uitsluitend Frankrijk

Daarmee wordt duidelijk dat Lidl (ook) op wijngebied breekt met harde discount en mikt op een publiek dat bereid is meer geld uit te geven voor zijn boodschappen. De wijnen variëren in prijs tussen de € 3,33 en € 39,99. Opvallend genoeg zijn ze uitsluitend afkomstig uit Frankrijk. Dat komt omdat de foire aux vins in feite is georganiseerd door de Franse tak van Lidl. Deze haalde inkopers van Lidl uit heel Europa in januari naar Frankrijk, om daar zo’n 3000 monsters door te proeven. In Frankrijk liggen 150 wijnen in de winkels. In Nederland zijn het er (helaas) maar 50. Helaas, omdat een aantal krenten in de pap ontbreken, zoals de Château Fombrauge 2007 voor € 17,99. Toch zijn er nog wel een aantal interessante wijnen beschikbaar, al zal lang niet iedereen bereid zijn om 20, 35 of 40 euro per fles uit te geven.

Ongenoegen in Bordeaux

In de Bordeaux heerst hier en daar het nodige ongenoegen over deze actie van Lidl. Dat de wijnen in Frankrijk in de supermarkt worden verkocht, is tot daar aan toe. Maar in Nederland… “We hebben er jaren aan gewerkt om in Nederland een markt voor onze wijnen op te bouwen via de traditionele vakhandel. Dat wordt door dit soort acties kapotgemaakt. Nederland heeft een heel andere marktstructuur dan Frankrijk. Daar zijn consumenten gewend hun wijnen bij de hypermarché te kopen. In Nederland gaat de liefhebber voor een goede fles naar de betere wijnhandel,” aldus een bron in Bordeaux.

Wat hen vooral stoort is hoe de inkoop van de wijnen wordt omschreven: “De scherpe prijzen zijn tot stand gekomen doordat Lidl de wijnen direct inkoopt, zonder tussenkomst van andere partijen.” Dit suggereert dat de wijnen bij de châteaux zouden zijn gekocht. In de praktijk worden veel ‘grote’ Bordeaux verhandeld via een open systeem op de ‘place de Bordeaux’, waar iedereen ze kan kopen. Omdat er voortdurend handelaren zijn die partijen wat oudere of minder courante jaargangen kwijt willen om cash te genereren, is er altijd handel in deze wijnen. Dat is ook de schuld van de châteaux zelf. Ze verkopen de primeurwijnen veel te duur, waardoor bij de handel een tekort aan ‘liquiditeit’ ontstaat.

Scherp geprijsd

Een voorbeeld is de Les Ormes de Pez 2007, een wijn die ook door Lidl wordt aangeboden. Inmiddels een wat oudere jaargang, die nu mooi gedronken kan worden. Scherp geprijsd op € 24,99, maar van een echt ‘koopje’ kun je ook niet spreken. Als je in de catalogus gaat snuffelen naar leuke betaalbare Bordeaux, dan kom je uit op wat minder bekende wijnen als Tour de Pez 2007 (Saint-Estèphe, € 14,99), of Château Baret (Graves, € 12,99). Hier betaal je echt niet de hoofdprijs, dus dat is interessanter.Opvallend, maar niet onverwacht, is de keuze voor risicoloze namen en –gebieden. Chablis, Pouilly-Fumé, Saint-Emilion, Graves, Saint-Julien. Niet erg, maar op zich wijnen waar je al meer voor betaalt vanwege de naam en/of de appellation op het etiket. Dat komt de koopwaardigheid niet ten goede.

Geproefd

Ok, genoeg gezeurd. Er zijn gewoon wijnen bij die lekker scherp zijn geprijsd voor wat het is, en die nog lekker zijn ook. Hieronder een sneak preview:

Michel Rolland 2009, Bordeaux

zacht en sappig, typisch bordeaux, frisheid, goede zuren, rondeur, smakelijk, lekker glas, maar je betaalt wel wat extra voor de naam van Michel Rolland.

€ 8,99

Domaine Gaudry 2013, Pouilly-Fumé

lichtvoetig en grassig, asperges en tomatensteeltjes, buxus, droog, goede zuren; voor wie van dit type sauvignon-wijnen houdt –wat nieuw-zeelands van stijl- is hier uitstekend mee af.

€ 8,99

Château Baret 2010, Pessac-Léognan wit

bloemen, vanille, licht gerijpt, gele pruimen en nectarines, honing, krachtig, droge stijl met goede zuren, klassieke witte graves, smaakvol; je moet hier van houden, dit is een typisch ‘Franse’ keuze in de lijst.

€ 12,99

Henri Larue 2011, Meursault

boterig, hazelnoten en karamel, tikje gerijpt, maar een lekker vet en rijp glas meursault; what you see is what you get, smakelijk, een van de interessante wijnen in de serie.

€ 19,99

Louis Drevon, Domaine de Rosiers 2003, Côte-Rôtie

kruiden en zwoelheid, vrij gerijpt, niet over de kop, maar gewoon wat minder fruit, leer, tabak, pepertje, niet opwindend, niet de moeite waard.

€ 24,99

Les Ormes-de-Pez 2007, St. Estèphe

heerlijk fruit en sap, kersen en vanille, romig, heel goede balans, fijn fruit en en mooi hout, aangenaam gerijpt inmiddels, maar vrij duur voor wat het is.

€ 24,99

Andere wijnen:

Château Prieuré-Lichine 2008 (€ 34,99); prachtige wijn uit een klassiek jaar, redelijk scherp geprijsd, maar geen koopje; Château Giscours 2011 (€ 39,99): ongetwijfeld een van de mooiste wijnen in het aanbod, rijp en sappig, rond en verleidelijk. De foire au vins van Lidl start op donderdag 18 september, in alle Lidl-vestigingen.

www.lidl.nl

De wijnwereld is een vrij gemoedelijke wereld. Zeker als je ‘m vergelijkt met andere segmenten van de zakelijke samenleving. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat mensen die in die wereld werkzaam zijn, echte vriendschappen opbouwen door de jaren heen.

Dat is uiteraard prachtig, maar kan ook zo zijn problemen geven, voor importeurs bijvoorbeeld wanneer men zakelijk moet onderhandelen, maar zeker ook voor journalisten cq. wijnschrijvers, waarvan een behoorlijke mate van objectiviteit mag worden verwacht. Dit alles moet echter geen reden zijn geforceerd afstandelijk te zijn: vriendschap is zó veel waardevoller dan geld, status of wat dan ook, zo werd onlangs in een privésituatie weer eens al te duidelijk. Maar de voorwaarde in de omgang, naar buiten toe en naar elkaar, is eerlijkheid.En dus zal ik direct maar eerlijk zijn: de producent van de wijnen waarover ik nu schrijf is niet gewoon een bekende van me, maar een vriend. Ik heb Lionel Gosseaume, een stoere maar zeer warmhartige kerel, leren kennen als opmerkelijk ontvankelijke vicepresident van de appellatie Touraine en als zeer bekwaam wijnmaker van Sauvignon Blanc, ander wit en ook Gamay. Sinds een jaar of wat echter is die bekendheid een vriendschap geworden, die er ondermeer toe heeft geleid dat ik met mijn vrouw en kinderen onze zomervakantie ben gestart met een dagje bij Lionel thuis. Een geweldig leuke ervaring trouwens, om nooit te vergeten -en een die we niet hadden willen missen dus!-, met een heerlijke BBQ en een gezellige avond in zijn huis in Choussy, terwijl het onweer buiten tekeer ging.Waarom ik toch denk dat ik objectief genoeg -eerlijk dus- over zijn wijnen kan schrijven? Die kende ik eerder dan Lionel, volg ik al geruime tijd -trouwens ook omdat sauvignon blanc een druif is die me fascineert, als een soort tegenpool van riesling- en zijn goed.

Geboortegrond

Lionel Gosseaume stamt uit een familie van wijnboeren -zijn ouderlijk domein ligt op steenworp afstand van Lionel’s woning- maar verkoos een leven ver weg van de wijnbouw. Toch kwam hij op zijn 37e terug naar zijn geboortegrond en nam hij in 2007 de wijngaarden van Jean-Claude Maurice over, die ze vanaf de jaren zestig verstandig had bewerkt. Zijn domein beslaat nu meer dan 15 hectare, waarvan sauvignon blanc 75% uitmaakt en gamay zo’n 15%. Ook heeft hij wat côt en cabernet sauvignon. Maar de meest bijzondere variëteiten bij Lionel Gosseaume zijn menu pineau en vooral meslier Saint François. Die laatste is een oude lokale variëteit (een natuurlijke kruising tussen gouais blanc en chenin blanc) die bijna is uitgestorven en waarvan Lionel een van de weinige producenten ter wereld is. Hij heeft 0,3 hectare en de opbrengst daarvan, die hij laag houdt vanwege de stevige zuren van meslier Saint François, assembleert hij met sauvignon blanc tot de zeer originele en heerlijke Vin de France die Climat Nº2 heet.

Sauvignon habitat

Maar de twee wijnen die het belangrijkst zijn in het portfolio van Lionel’s Domaine de Pierre -vernoemd naar zijn vader, hoewel je die naam nauwelijks tegenkomt op zijn flessen of in zijn brochures- zijn de Sauvignons. Hoe kan het ook anders, Touraine-Oisly, halfweg tussen de schitterende kastelen van Chambord en Chenonceau, is prime sauvignon habitat: de druif voelt zich uitstekend thuis op de zanderige kleibodems van het plateau tussen de rivieren Loire en Cher, dat in het hart van de Touraine ligt en La Sologne viticole wordt genoemd.

Touraine Sauvignon ‘Les Sauterelles’ (nu jaargang 2013) is een assemblage van meerdere percelen. De wijn wordt op vrij lage temperatuur gevinifieerd en daarna vijf maanden op zijn gisten opgevoed. Resultaat is een wijn die eigenlijk ieder jaar alles is dat een Sauvignon moet zijn, een met typerend sauvignonkarakter en bijbehorende frisheid, maar op een beschaafd expressieve, zelfs elegante wijze.

14,5/20 punten

De andere Sauvignon is Touraine-Oisly Climat Nº1. Dit is Lionel’s ‘cru’ en een wijn die die zo misbruikte term waarlijk verdient. Het gaat om 100% sauvignon blanc uit zijn beste percelen binnen de nieuwe appellatie Touraine-Oisly, met name die rondom zijn nieuwe wijnmakerij. De wijn uit het lastige jaar 2013 is mooi compact en rijp, met een hint van honing naast rijpe grapefruit en tonen van asperges. Hij heeft goede smaakdiepte, mooi sap en een opvallend goede structuur voor Sauvignon blanc, met mooie zuren en goede lengte; heerlijke, zeer goede Sauvignon Blanc.

16/20 punten

Meslier Saint François en côt

Naast de Sauvignons maakt Lionel nog drie andere wijnen. Allereerst aandacht voor die bijzondere Vin de France blanc Climat Nº2 (meslier Saint François en sauvignon blanc), waarvan ik onlangs 2011 proefde. In de geur direct intrigerend, mooi rijp met een lichte muskaattoon, iets van appeltaart, oranje citrusfruit en kruidigheid, alles mooi zuiver en wat aards. De wijn heeft een ronde aanzet, met rijp fruit en een hint van honing, dan opvallende zuren en goede lengte; zeer origineel en lekker.

15,5/20 punten

Touraine rosé Les Galipettes is een rosé gemaakt door middel van directe persing van gamay en een beetje cabernet sauvignon en côt (malbec). 2013 heeft een geur en smaak die je verwacht van een goede Loire-rosé, met klein rood fruit en iets snoeperigs, die Lionel bewust heeft afgevuld met nog 3,4 gram restsuiker, “omdat mijn markt dat vraagt”. Keurige zomerwijn.

14/20 punten

Gek op Gamay

Ook met zijn rode wijn tot slot, Touraine rouge Les Marcottes van 100% gamay, heeft Lionel al enige furore gemaakt. “Ik ben gek op gamay”, zegt hij altijd, “vooral vanwege zijn knapperige fruit”. Hij beseft dat hij de mazzel heeft gehad dat hij gezonde gamaywijngaarden kon kopen met een mooie leeftijd (gemiddeld 35 jaar en ouder), waardoor de opbrengsten van nature wat lager liggen, hetgeen zo belangrijk is bij gamay. De wijn maakt hij à la Beaujolaise, door middel van een macération semi-carbonique van zo’n 10 dagen, gevolgd door rijping op tank tot botteling na de zomer. 2013 valt op door zijn schone geur van vers rood fruit en het vrijwel ontbreken van snoeperige tonen (van esters als isoamylacetaat, die menig wijn verkregen door macération carbonique en vergist met speciale gisten té veel naar perendrups en bananensnoepjes kan doen ruiken). In februari 2014 was de smaak mooi levendig maar wat streng nog; zal nu heerlijk drinken.

15/20 punten

Kwantitatief goed

Voor de toekomst heeft Lionel maar een grote wens: weer eens een oogst die niet alleen kwalitatief maar ook kwantitatief goed is. 2014 zag er wat dat betreft tot nu toe goed uit, al was de schimmeldruk in juni en juli 2014 hoger dan ooit tevoren… Verder zijn er vooral realistische plannen. Eind augustus moet het eerste deel van zijn nieuwe chai af zijn, zodat de oogst van 2014 daar gevinifieerd kan worden. Later moet er een tweede gebouw bijkomen, met een ontvangstruimte ervoor, opdat zijn domein door kan groeien naar de 20 hectare die hij ambieert, voordat hij vijftig is. Hem kennende gaat het hem lukken zijn plannen te verwezenlijken.

Sicilië is misschien wel het meest dynamische wijngebied van heel Italië. Een analyse van het hoe en waarom valt te lezen in Perswijn nummer 5. Die dynamiek in combinatie met de enorme omvang van het eiland – het grootste van de Middellandse Zee – heeft geleid tot een veelheid aan stijlen en smaken. En niet te vergeten (merk)namen.

Je komt er terroirwijnen tegen, wijnen die hun naam ontlenen aan een specifiek productieproces, cépagewijnen in ‘internationale’ stijl, assemblages, inheemse druiven, internationale rassen. Behalve bij de eerste twee categorieën lijkt de herkomstaanduiding van volstrekt ondergeschikt belang: het merendeel van de wijnen komt op de markt onder generieke benamingen als DOC/DOP Sicilia of IGT Terre Siciliane. Dat is een bewuste keuze met het oog op wereldwijde herkenbaarheid; over de kwaliteit zegt het weinig of niets. Wel iets om een voorzichtig vraagteken bij te zetten: het soms eindeloos uitdijende aanbod van sommige bedrijven, zoals we dat ook elders in Italië nogal eens tegenkomen. Houd het a.u.b. een beetje overzichtelijk.

Wijnen van de onderstaande, in alfabetische volgorde genoemde producenten zijn geproefd tijdens het jaarlijkse evenement Sicilia en Primeur waarvan de editie 2014 op het Eolische Isola del Vulcano is gehouden. De wijnen van Pellegrino tijdens een afzonderlijk bezoek aan dat bedrijf in Marsala en beoordeeld.

Baglio di Pianetto

Door een graaf gesticht wijngoed met twee vestigingsplaatsen, Pianetto in Santa Cristina Gela bij Palermo in de DOC-zone Monreale en Baroni in Noto bij Siracuse. In beide gevallen werkt men met inheemse rassen als nero d’avola en internationale als viognier, merlot en syrah. In het geval van de Shymer 2011, half syrah uit Noto en half merlot uit Palermo, werkt die tweede optie nog prima ook. Idem de 100% petit verdot in Carduni 2007, een karaktervolle wijn voor wie wel tegen een beetje tannine en boersheid van de charmante soort kan. Pas dit voorjaar gelanceerd is de Agnus 2010 ♥, een vino rosso waarvan de samenstelling (voorlopig) geheim is. Heel puur, afgerond en elegant met een fijne houttoets. Als snoepje na Ra’ís 2010, een interessante Moscato uit het daarin gespecialiseerde Noto met 90 g/l restsuiker en citrusfruit (citroen) om het levendig te houden. Tussen haakjes: Baglio di Pianetto behoort ook tot de betere Siciliaanse adressen voor agriturismo.NL: Ferraro Wijnimport en Brunello Wijnimport

Caruso & Minini

Helaas, de beroemde tenor Enrico Caruso was geen Siciliaan maar een Napolitaan. Maar Caruso & Minini produceert wel de nodige wijnen waar muziek in zit. Ik proefde er een kleine twintig (!), zonder uitzondering technisch verzorgd maar ook weer niet allemaal even spannend. Minder wijnen voor alle denkbare doelgroepen zou misschien beter zijn. In noem daarom alleen een paar highlights. Bij wit o.a. Inzolia en Grecanico Terre di Giumara 2013 met Duitse frisheid en elegantie, Grillo Timpune 2013 en Isola 2013, een pure cataratto. Bij rood een Sachia Perricone 2012, gemaakt van de zeldzame druif perricone en een zeer geslaagde, want levendige en fruitige Nero d’Avola 2011 ♥. Dat is bij Siciliaanse nero d’avola lang niet altijd het geval.NL: Hosman Vins

COS

Pionier in bio en amfora’s, en voor menigeen een voorbeeld. Zoals voor Elisabetta Foradori in Trentino, die bij COS het idee voor haar eigen amfora’s opdeed. Tussen haakjes: slechts voor een paar wijnen van COS worden die amfora’s echt gebruikt; het merendeel vergist in betonnen cuves – op een vrij hoge temperatuur – en rijpt aansluitend op hout. Die wijnen van COS zijn op afstand herkenbaar aan hun eigen, ietwat gedrongen flesvorm. Doorgaans duurder dan anderen, maar daar krijg je dan wel iets bijzonders voor. Siciliaans voor gevorderden. Cerasuolo di Vittoria 2010, Pithos 2011 met identieke blend van frappato en nero d’avola maar gevinifieerd op amfora, Ramì 2011, een blend van inzolia en grecanico, met ook hier een Pithos-versie. Anders dan alle andere.NL: Heisterkamp Wijnkopers

Cottanera

Wijngoed op de hellingen van de Etna met ondermeer een kenmerkende Etna Bianco 2013, vol spanning en pit, en een imposante Etna Rosso 2010 ♥ met een geweldige lengte. Een must is hier de intens gekleurde L’Ardenza 2009, gemaakt van de druif mondeuse uit de Savoie. Een ras dat je hier niet zo een, twee, drie zou verwachten. En daarmee dus een wijn die je echt keer geproefd moet hebben.NL: Passport Wijnen

Cusumano

Bedrijf met 500 hectare wijngaard in de omgeving van Palermo en veel wijnen in het aanbod. Modern gemaakt, en dat is beslist niet negatief bedoeld. Ze dragen allemaal hun eigen exotische naam. Alleen wit geproefd, met daarbij ondermeer Angimbé 2013 van inzolia met aanvulling van

chardonnay, en de heerlijke Shamaris Grillo 2013 ♥. Voor

de liefhebbers van het edelzoete werk: Passito del Zucco 2009.NL: Grand Cru wijnen en Vojacek

De Gregorio

Producent met wijngaarden tussen Sciacca en Menfi aan de zuidkant van Sicilië waarvan ik enkele plezierige witte wijnen proefde. In die van de vier komt cataratto voor. In de fruitige Lotto 2013 met viognier, in de Cataratto 2013 solo en in de Ruanello 2013 met inzolia. De notities spreken telkens van sap met wat kruidigheid. Ook de soepele Inzolia 2013 drinkt herlijk weg, maar de rode Nero d’Avola 2012 mag wel wat minder ‘herfstachtig’ smaken.

NL: geen

Donnafugata

Wanneer je als bedrijf een vrouw als Josè Rallo hebt, dan heb je op voorhand alle wijnschrijvers (m/v) al voor je gewonnen. PR is hier tot Kunst verheven.

Een complicerende factor is alleen wel de enorme hoeveelheid wijnen, de een met een nog fraaiere naam dan de andere, maar niettemin. Een kleine greep daarom. Leuke, ‘commerciële’ Vigna di Gabri 2013, een blend van inzolia met diverse internationale rassen. Mooi rood biedt Sedàra 2012, nero d’avola met internationale ondersteuning. Uit de wereld van duizend en een nacht noem ik behalve de terecht welbekende Milleuna Notte 2008 ♥ ook graag de Sheherazade 2013 als voorbeeld van een pittig-fruitige versie van nero d’avola. Cabernet zorgt voor pit in de Tancredi 2009, een Siciliaan voor Bordeauxliefhebbers. Het edelzoete einde komt bij Donnafugata met de Ben Ryè 2011 ♥, een van de allerbeste passito’s van Pantelleria. Olieachtige viscositeit, sinaasappelschil, gedroogde abrikozen enz. enz.NL: Intercaves

Feudo del Pisciotto

Siciliaans dochterbedrijf van het Toscaanse Castellare in het zuidoosten van het eiland. In dat opzicht vergelijkbaar met Zisola, eigendom van de familie Mazzei van Castello di Fonterutoli. Voor Castellare lijkt wijn alleen wel verdacht veel tot big business te zijn geworden. Zie de erg nadrukkelijke branding met bontgekleurde etiketten en namen van designers als Valentino, Versace, Gianfranco Ferré, Giambattista Valli, Alberta Ferretti, Carolina Marengo en wat die meer zij. En vrijwel altijd stevig gebrand hout. Een ‘lifestyleconcept dus’, en daar moet je van houden. Voor mij hoeft dat niet zo, want wat voor alles telt is de inhoud. Valentino en Versace doen het nog het best met respectievelijk Merlot 2011 en Nero d’Avola 2011. Maar toegegeven, van die etiketten gaan er geen dertien in een dozijn.NL: Unique Holland

Feudo Principi di Butera

Adellijk landgoed in het centrale deel van Sicilië. Nadruk op cépagewijnen. Aardige Grillo 2013 en dito Insolia 2013 – Sicilië is nu eenmaal niet voor niets primair producent van wit –, maar ook over de rode Merlot 2012 en Syrah 2012 valt niets negatiefs te zeggen. Toch wordt het pas echt spannend met nero d’avola. Een daarvan komt als prima DOC Riesi 2012 ♥ met 20% syrah en de nodige frisheid, een andere in pure vorm als Deliella 2011 ♥, een prestigewijn met chic hout (zonder dat het ineens internationaal wordt) die alleen in goede jaren gemaakt wordt. In een beperkte oplage  van slechts 3000 flessen.

NL: geen

Graci

Dit was voor mij een nieuwe naam en, belangrijker, een echte eyeopener. Wit en rood van de Etna, uit percelen die tussen 600 en 1000 meter hoogte liggen en in bepaald gevallen beplant zijn met wel 70 jaar oude stokken. Even opvallend als bemoedigend: uiterste terughoudendheid met hout; cement heeft meestal de voorkeur. Etna Bianco 2013 is een blend van carricante met aanvullende cataratto, strak, pittig en fris met een zilte afdronk. Bijzonder fraai: Arcuria 2012 ♥, een cru van 100% carricante. Expressieve terroirwijn, rijp, rokerig mineraal, hoogst complex. Als intermezzo de serieuze Rosato 2013 van nerello mascalese, gevinifieerd als een vin gris en meet een sterk mineraal karakter.  De standaard  Etna Rosso 2012 combineert soepel fruit met de voor Etna kenmerkende minerale hartigheid. Ook hier een superieure Rosso in de vorm van de Arcuria 2011 ♥, een wijn van én én, d.w.z. met fruit en mineralen en een complexiteit om u tegen te zeggen. Louter positieve impressies dus.

NL: geen

Le Casematte

Interessant klein wijngoed van 7 hectare in de omgeving van Messina en binnen de DOC Faro. Werkt behalve met nerello mascalese en nerello cappuccio ook met nocera. De stijl van de wijnen varieert van fruitig en Beaujolaisachtig in de Figlio Ennenne 2012 tot vrij stevig in de tannine en meer Rhôneachtig in de Quattroenne 2012. In deze DOC Faro zit behalve de drie al genoemde rassen ook nog wat nero d’avola.NL: Villa Fattoria

Pietradolce

Nog een zeer goede producent van Etnawijnen. Zelf nog geen tien jaar oud. Een deel van het geheim zijn echter oude stokken aan de noordkant van de Etna, waar ze tot op 1200 meter hoogte staan aangeplant. De oudste ervan hebben er al 120 jaar opzitten! Het resultaat: wijnen met een enorme intensiteit. Witte Archineri 2013 ♥ van 120 jaar oude carricante. Wow, hoezo sapido! Etna Rosato 2013 en Rosso 2013 van jonge nerello mascalese, allebei zo mineraal als wat. Grootse Archineri rosso 2010 ♥, mineraal in de overtreffende trap, hartig, complex en volstrekt enig in zijn soort. U zei ‘karakter’?  Dan ook nog maar de Vigna Barbagalli 2011 ♥, een cru met nerello mascalese tussen d e 80 en 100 jaar oud op 900 meter. Zoiets kan zonder aarzeling een Terroirwijn genoemd worden. Want als Sicilië ergens een terroir hors catégorie heeft, dan is het wel op de Etna.NL: Villa Fattoria

Planeta

Misschien wel dé belichaming van het moderne Sicilië bij uitstek. Familiebedrijf dat zich bezighoudt met olijventeelt, wijnbouw en wijntoerisme op hoog niveau. Vijf afzonderlijke wijnmakerijen in Menfi en Ulmo in het zuidwesten, in Vittoria en Noto in het zuidoosten, en de meest recente bij de Etna. Motto: ieder terroir zijn eigen wijnmakerij. Eigenlijk is elke wijn van Planeta een aanbeveling waard, van de authentiek Siciliaanse Etna bianco van Feudo di Mezze op basis van 100% carricante tot en met de extreem internationale maar gewoon heel goede Chardonnay. Kortom, een voorbeeldige producent ♥ waarvan je de wijnen blind kunt kopen. Nou ja, bij wijze van spreken.NL: Anfors

Rallo

Bedrijf in Marsala, ooit eigendom van de familie Rallo – tegenwoordig eigenaar van Donnafugata –, maar sinds in handen van Behalve als producent van Marsala ook actief als producent van goede witte tafelwijnen uit Alcamo. Rood kon me minder bekoren. In de knisperfrissende sfeer wijnen als Bianco Maggiore 2013 van grillo, Evrò 2013 van inzolia en de droge al Qasar 2013 van de plaatselijke muskaatvariant zibibbo (muscat d’alexandrie). Ook nog twee voortreffelijke wijnen in respectievelijk de versterkte en zoete categorie. Soleras, Marsala Vergine Reserva 20 Anni ♥, en Bugeber, Moscato di Pantlleria Passito Naturale 2011 ♥. Hoewel totaal anders van smaak – de eerste droog en oxidatief, de tweede intens zoet en fruitig – tweemaal de essentie van mediterraan wijnmaken.NL: Sauter Wijnen en Silletti

Settesoli

Gigantische coöperatie in Menfi die het avontuur niet schuwt. Soms pakt dat goed uit, soms ook wel eens wat minder. Een kleine greep. De spumante Mandrarossa op basis van chenin blanc kon mij niet overtuigen. Al evenmin de wat Chileens aandoende Sauvignon Blanc 2012 Urra di Mare. Wel de moeite waard vond ik de Santanella 2012, een blend van 70% fiano en 30% chenin. Nog meer de Mandrarossa Petit Verdot 2013, een wijn voor liefhebbers van chocolade. Opmerkelijk goed: Mandrarossa Syrah 2012, licht reductief sauvage zoals je dat in de Noord-Rhône tegenkomt en absoluut niet jamachtig. Misschien niet ‘typisch Siciliaans’, maar wel een wijn die het proberen waard is.NL: Albert Heijn

Tasca d’Almerita

Een producent die Richard Wagner eert met een special aan diens muziekdrama Parsifal opgedragen cuvée Cygnus, verwijzend naar de (dode) zwaan die daarin voorkomt. Hoe dat zo? Wel, Wagner was te gast in de villa van de adellijke familie Tasca d’Almerita even buiten Palermo in de tijd dat hij aan Parsifal werkte. In Palermo zijn ze dat ook niet vergeten en hebben ze een straat naar de componist vernoemd, de via Wagner. Maar ter zake. Tasca was ooit in Nederland een wegbereider voor Sicilië met Regaleali. Tegenwoordig biedt het behalve de witte en rode Regaleali nog een hele rits andere wijnen, tot spumante aan toe. Bij bepaalde wijnen lijkt men nogal enthousiast met hout om te gaan.Als altijd keurige blend Regaleail bianco 2013 en, tamelijk zeldzaam, de Didyme Malvasia di Lipari 2013. Witte kampioen is en blijft Nozze d’Oro 2011 ♥, een bewaarwijn (!) op basis van oude inzolia met toevoeging van sauvignon, Bij rood de Regaliali rosso 2012 van nero d’avola en de Rosso del Conte 2010 ♥ van nero d’avola en beide cabernets. Ook Tasca d’Almerita heeft de Etna ontdekt en maakt daar tegenwoordig een fraaie Tascante 2010 ♥, van nerello mascalese natuurlijk.NL: Vinites

Wiegner

Voluit Wiegner Wine. Producent van Duitse origine, maar niet te verwarren met Wagner die bij Tasca d’Alemerita te gast was. Kleinschalig bedrijfje met 6 hectare wijngaarden op de flanken van de Etna. Dat merk je ook zonder voorkennis wel. Ik proefde hier twee fraaie rode: Treterre 2010, een pure nerello mascalese van 750 meter hoogte, en Artemisio 2009, een wijn van – heel verrassend – 100% cabernet franc die ook op 750 meter hoogte groeit. Twee voortreffelijke wijnen met een geheel eigen stijl, tegelijk ‘spicy’ en met finesse.

NL: geen

Pellegrino

Voluit: Carlo Pellegrino, bij wijze van hommage aan de stichter van dit bedrijf in Marsala. Een bedrijf dat stevig aan de weg timmert, letterlijk en figuurlijk. In het verder nogal slaperige en vervallen ogende Marsala bouwde het een splinternieuwe proefruimte die in Napa Valley niet zou misstaan, terwijl een voormalige graansilo eerder al werd verbouwd tot multifunctionele ruimte waarin ondermeer een gastronomisch festival gehouden wordt. Pellegrino is een van de grootste producenten van Marsala, de grootste op het eiland Pantelleria en houdt zich daarnaast ook nog bezig met de productie van tafelwijnen. Die laatste komen op de markt onder de merknaam Duca di Castelmonte.   De moeite waard bij wit is o.a. Cent’Are 2013 van inzolia met een beetje chardonnay. Vrij neutraal, slechts 11,5% alcohol, fijn bittertje prima doordrinker. Wat complexer is de op hout vergiste Dinari del Duca Grillo 2013, een wijn die genipt lijkt voor vis, op hout vergist. Het meest intens en ook zuiders smaakt de Dianthà 2013, een assemblage van malvasia en grecanico. De vrolijkste wijn die je je kunt wensen is de Gibelè 2013 ♥, een droog  gevinifieerde zibibbo met maar 11,5% alcohol, fris, droog en sappig. Ongecompliceerd Lekker. Van de rode met nero d’avola kon ik niet opgewonden raken, maar dat werd dan weer in een klap goedgemaakt door de prestigewijn Tripudium 2010 ♥, een assemblage van nero d’avola met telkens 20% cabernet en syrah met mooie tannine en voorbeeldig gedoseerd hout. Gambero Rosso had er tre bicchieri voor over, en terecht.Pellegrino produceert Marsala in heel uiteenlopende varianten wat betreft leeftijd en restsuiker. Zo heeft de enigszins madeira-achtige Vergine Riserva 1981 ♥ slechts 13 g/l, de Ambra Riserva 1985, mooi voor bij een sigaar, 57 g/l en de Riserva Oro (4jaar oud) wel 137 g/l. Ik heb zelf een voorkeur voor de droge(re) varianten, maar dat is en kwestie van persoonlijke smaak. Het zijn hoe dan ook bijzondere wijnen die meer aandacht verdienen. Tot slot Pellegrino’s paradepaardje van Pantelleria, de NES 2010 ♥, natuurlijk edelzoet – passito naturale – van ingedroogde druiven. Zibibbo in uiterste intensiteit, de essentie van abrikozen met 14,5% alcohol en 142 g/l restsuiker. Tegelijk rijk en verfijnd, een prachtwijn.NL: Intercaves