Eten & Drinken

Wonderlijke wijnen, die Côtes du Roussillon. Sommige producenten geloven zelfs in wonderen en misschien wel in sprookjes. Ze noemen hun domein dan Clos des Fées, het huis van de feeën. En dan maken ze vervolgens een toverwijn: Les Sorcières du Clos des Fées, de tovenaars van het huis van de Feeën. Typisch geval van prettige gekte. Laten we het daar maar op houden. Maar toch niet zo heel gek, want het is wel een betoverend lekkere wijn…

In 1998 kwam ex-journalist Hervé Bizeul met de eerste wijnen van zijn eigen domein in de Roussillon, Le Clos des Fées. Van meet af aan oogstte hij niets dan lof voor zijn producten. Hij liet maar weer eens zien dat iemand van buitenaf in dit soort wijngebieden tot zeer veel in staat is. En dan in een streek die tot voor kort een bepaald matige reputatie had en voornamelijk pretentieloze slobberwijntjes produceerde.
Kundig werk in de wijngaard en de kelder levert wijnen op dit uitblinken in diepte, kracht en verleiding. Nieuwe aanplant telt maar liefst 12.000 stokken per hectare, meer dan in de Médoc. Een bijzonder project. Groots, intens en zeer krachtig is zijn vermaarde ‘Petite Sibérie’, een wijn van een hoge, bepaalde frisse wijngaard. De Sorcières is zijn ‘kleine’ wijn, (deels) gemaakt op basis van door andere boeren geleverde druiven. Ten opzichte van zijn meer bijzondere wijnen is hij vrij betaalbaar, en het blijft ook nog heerlijk drinkbaar, om zomaar van te genieten. In de geur vinden we kruidigheid, bessen en zwoelheid, met een heerlijke zachte smaak, die romig en tegelijk intens is. Een wat duurdere wijn van de week dan gebruikelijk, maar wel een die het volledig waard is.

Ron Cohen, € 12,50
www.roncohenwijnen.com

Nog niet zo lang geleden was Ribera del Duero een gebied met de status van een Mercedes: krachtige wijnen, voor (te) hoge prijzen. Dat was heel snel gegaan. Begin jaren tachtig was dit een landelijke streek, een ingeslapen stuk van de Spaanse hoogvlakte. Enige grote naam was Vega Sicilia -nog altijd zeer beroemd- en dat was het dan. Toen kwam Alejandro Fernandez met zijn Tinto Pesquera, een wijn die insloeg als een bom. Wijncritici, met name in de V.S., ontdekten deze streek, en plotseling was hij ‘hot’. Ribera del Duero stond op de kaart, en was er niet meer af te slaan. Hoewel, te veel jonge aanplant en overinvesteringen gooien wel wat roet in het eten…

Ribera del Duero bestaat als wijnstreek nog maar een jaar of twintig, maar zijn beroemdste wijn, Vega Sicilia, heeft al een geschiedenis van een eeuw, en dus voornamelijk als Viño de Mesa, tafelwijn. Maar dan wel een bijzondere tafelwijn, onder andere geschonken bij het (eerste) huwelijk van Prins Charles. Het bedrijf heeft een lange wachtlijst van belangstellenden die op de lijst van klanten willen komen, die jaarlijks wijn ‘mogen’ kopen. Een lichtend voorbeeld, dat uiteraard vroeg om navolging. Er zijn nu talloze nieuwe wijnbedrijven in Ribera del Duero, die proberen een graantje mee te pikken van de bekendheid van dit gebied, dat zich grofweg bevindt tussen Burgos en Valladolid. Dat lukt ze vrij goed, hoewel de grote nieuwe aanplant nog wel eens wijnen oplevert die de kracht en intensiteit missen waar deze streek zo populair mee is geworden. Aan de basis van de wijnen staat de lokale druif tintá del país, een eigen variant op Spanjes beste en bekendste druif, tempranillo.
Door de vele investeringen en jonge stokken is het mogelijk om heel betaalbare wijnen uit deze populaire streek te betrekken, zoals deze Viña del Frade. Hij wordt gemaakt door een bekend huis, Hijos de Antonio Barcelo, bekend van onder andere hun wijn uit dezelfde streek, Viñamayor, een betrouwbare Ribera del Duero. De Roble is een variant op de Crianza, die niet zo mag heten, omdat een Crianza minstens een jaar op eiken vaten moet rijpen, en de rijping op eiken (roble in het Spaans) bij dit type wijn meestal maar een paar maanden in beslag neemt. Toch heeft hij al een duidelijke houttoon, vanille, in combinatie met lekker zoet fruit, kruiden, zwoelheid, een gelikte stijl, lekker zwoel en toegankelijk, een prettig glas, dat veel Ribera del Duero biedt voor zijn geld.

Albert Heijn, € 5,99

Jarenlang gold de Minervois als een streek van simpele landwijnen die lekker wegslobberden. De streek tussen Béziers en Carcassonne, in het dal van de Aude, bracht grote hoeveelheden wijn voort zonder veel karakter. De vruchtbare grond van het rivierdal liet de druiven lustig groeien en vraag naar simpele wijn was er genoeg. Maar gelukkig is daar verandering in gekomen. Er komen inmiddels heel wat fraaie wijnen uit de Minervois.

Net als voor de andere wijngebieden van de Languedoc staan de druiven grenache, syrah, carignan aan de basis van de wijnen van de Minervois. Het accent is de laatste jaren nog meer op kwalitatief goede druiven komen te liggen, met voorop de syrah. Binnen de Minervois is er zelfs een aparte appellation gekomen, Minervois La Livinière, waarin de syrah-druif centraal staat.
Voor de wijngaarden in de Languedoc was de warme jaargang 2003 een uitdaging, met nogal eens een positief resultaat. Veel meer dan de stokken in de Bordeaux of het noorden van Frankrijk zijn de druiven hier gewend aan zomerhitte en watertekorten. De druiven wortelen diep en passen zich aan bij de extreme omstandigheden. Daarom ook heeft dit jaar hier prima resultaten opgeleverd, met wijnen die krachtig en zeer rijp van karakter zijn. D’Oupia is een van de oudgedienden van de streek, met aan het roer de gelouterde André Iché, die een hele serie interessante wijnen maakt. Het domein bevindt zich in de nabijheid van Olonzac, aan de noordkant van de rivier de Aude. Deze Oupia is de ‘gewone’ châteauwijn, gemaakt om jong te drinken. In een warm jaar als 2003 is het al een meer dan voortreffelijk glas rood, intens, met sap en fruit, krenten en kruiden, pruimen en vijgen, frisheid en mooie tannines. Een mooi voorbeeld van de nieuwe generatie goede Minervois-wijnen. Heerlijk om nu te drinken.

Importeur: Moolenaar, € 6,50
www.hansmoolenaar.nl

Vorige week schreven we over de nogal prijzige wijnen uit de streek Priorato, maar we hebben toch een betaalbaar exemplaar ontdekt. En nog heel lekker ook… Priorato is de wijn uit het achterland van Tarragona, de meest zuidelijk gelegen grote stand van Catalunya. Op de hoge en ongenaakbare terrassen groeien de druiven voor deze wijn, dezelfde die we ook tegenkomen in het zuidelijke Rhônedal: garnacha en cariñena. Die leveren gulle en tegelijk heel krachtige wijn, vooral door de hoge leeftijd van de (beste) stokken.

In het verleden was Rioja het enige gebied in Spanje dat faam genoot met zijn rode wijnen. In de loop van de jaren tachtig is daar rap verandering in gekomen, met de opkomst van onder andere Ribera del Duero en in iets mindere mate Navarra. Begin jaren negentig schoot de reputatie van Priorato, de wijnstreek aan de kant van de Middellandse Zee die door de Catalanen consequent ‘Priorat’ wordt genoemd, als een komeet omhoog. Ze hadden alles in zich om destijds de belangrijkste wijncriticus ter wereld, Robert Parker, te plezieren: een zeer rijp karakter en veel kracht, room en diepte. Door het kleine aantal boeren dat goede wijnen produceerde, ging de prijs van de wijnen als een raket omhoog. Maar door uitgebreide nieuwe aanplanten is er nu gelukkig weer wat rust aan het front. En de Onix wordt bovendien gemaakt door een betrouwbare coöperatie, waar goed wordt gewerkt en waar men qua prijs niet het onderste uit de kan wil. De Vinícola del Priorat werd opgericht in 1991. 125 boeren zijn lid van deze coöperatie. Samen bewerken ze 310 stukjes wijngaard met een oppervlak van in totaal 205 hectare. Op de steile hellingen (tot 30%) staan veel oude stokken, met lage opbrengsten, van niet meer dan een kilo per stok. De gebruikte druiven, garnacha en cariñena , staan aan de basis van een boeiende wijn, met een overtuigend grenache-karakter, zoet fruit, kersen, apart, met veel spanning, en heel betaalbaar bovendien. Een absolute aanrader.

Delivers/Gastrovino, € 7,95
Verkoopadressen: www.gastrovino.nl

Ruim tien jaar geleden zagen we de opkomst van Priorato, een ‘nieuwe’ wijnstreek in het zuiden van Catalunya. Machtige wijnen, die de aandacht trokken van wijncritici vanwege hun verleidelijke en volle karakter. Maar de snelle populariteit, in combinatie met een kleine beschikbaarheid van goede wijnen, leidde al snel tot een ware prijsexplosie. In eerste instantie leuk voor de producenten, maar voor veel wijndrinkers reden om eens naar een alternatief om te zien. Dat werd onder andere gevonden in naburige streken, waar wijnen worden gemaakt met een vergelijkbaar karakter. Onder andere Montsant en Terra Alta kwamen zo in de belangstelling.

Terra Alta, wat dieper landinwaarts, ten westen van Priorato, is een sprekend voorbeeld van zo’n opkomende wijnstreek. Met zijn kalkhoudende ondergrond en ligging op een hoogte van zo’n 400 meter heeft het alles in zich om een interessant wijngebied te worden. De bodem is arm genoeg om de groei van de druiven enigszins in toom te houden. Door de hoogte kunnen de wijnen in dit klimaat ook wat frisheid behouden. En hoewel de ontwikkelingen op het vlak van de kwaliteit van de wijnen hier iets minder ver zijn dan in Priorato, zien we steeds meer tekenen die wijzen op een opkomst van deze streek. De druiven zijn in grote lijnen dezelfde als in het naburige Priorato, met het accent op garnache, de druif die als grenache aan de basis staat van een aantal van de grote wijnen van Châteauneuf-du-Pape. Grenache of garnacha van oudere stokken is in staat om fraaie wijnen te leveren, met een fluwelen rijkdom.
Het domein Mas Argany maakt een wijn op basis van uitsluitend garnacha, in een stijl die is bedoeld om jong te drinken, dus met het accent op het fruit. Het is voor de druif en streek mooi getypeerde, heel smakelijke wijn, met veel kersen en chocola, een zoetimpressie, aangenaam en sappig, zwoelheid, iets stevig, maar zonder meer een goed glas.

Importeur: Divinité
Prijs: ongeveer € 5,-

Het wijngebied Collioure ligt direct aan de oever van de Middellandse Zee. Niet aan de vermaarde Côte d’Azur, maar helemaal in het zuiden, aan de Spaanse grens, aan de Côte Vermeille, de ‘groene kust’. We bevinden ons hier aan het zuidelijkste deel van de Franse kust, waar de uitlopers van de Pyreneeën steil in zee plonzen en de bergwind, de Tramontana, het land af en toe in een ijzeren greep houdt.. De appellation Collioure is een nieuw product van de almaar uitdijende Franse ‘appellation-industrie’. Maar, laten we eerlijk zijn, deze keer is het een goed product.

De nieuwe appellation Collioure valt samen met die van de Banyuls, een van Frankrijks heel oude wijnstreken. Banyuls staat voor zoete, versterkte wijnen, in de stijl van lichte port, Collioure voor de droge wijnen uit dezelfde streek. Collioure is een aanvulling, die de boeren van deze streek in staat stelt om dezelfde druiven ook te gebruiken voor het maken van droge wijnen, en dat levert een stuk meer flexibiliteit op. Net als bij veel andere zuidelijke appellations zijn het de kwaliteitsdruiven hier grenache, syrah en mourvèdre die aan de basis staan van de rode wijnen, aangevuld door onder andere cinsault en carignan. Voor wit zijn het de grenache blanc en de grenache gris, aangevuld met eventueel marsanne, roussanne, vermentino, malvoisie en macabeu. Collioure rood werd in het leven geroepen in 1971. Rosé volgde in 1991 en voor wit geldt de appellation Collioure nu ook, en wel sinds 2003.
Een van de leuke wijngoederen in Banyuls/Collioure is het Clos de Paulilles. De wijngaard ligt echt aan zee, op een prachtige, steile helling, die heerlijk wordt vertroeteld door de zon en die lekker wordt drooggeblazen door de bergwind op moment dat een regenbui de druiven nat maakt. De familie Dauré is eigenaar van dit prachtige domein sinds 1968. In 1974 werd ook nog het meer landinwaarts gelegen Château de Jau verworven, een wijngaard die recht heeft op de appellation Côtes du Roussillon.
Op dit moment is Estelle Dauré verantwoordelijk voor de beide familiewijngoederen. Zij heeft van het Clos de Paulilles een bijzonder wijngoed gemaakt, waar zowel goede zoete Banyuls als droge Collioure wordt gemaakt. Daarnaast heeft ze op het wijngoed een leuke ‘ferme auberge’ gecreëerd, waar een aangename maaltijd kan worden genoten, in combinatie met de wijnen van het domein. Vlak bij de ruisende zee worden lekker foie gras en kip met olijven geserveerd. De rode Collioure is een van die goede wijnen. In de geur ruiken we zoethout en vanille, kersen en stevigheid, de smaak toont elegantie, koffie, tabak, kruiden, rokerigheid, donkere tonen, zwart fruit, mooie zuren en kruidigheid, een tikje droogte na, zoals het hoort bij een goede Collioure.

Gall & Gall, € 11,99
www.gall.nl

Voor een land als Chili is de weg naar eeuwige roem niet eenvoudig. Het land heeft vooral een geschiedenis in het kopiëren van Europese wijn met Europese druiven en de producten goedkoop verkopen, goedkoper dan wie ook kan. Zoiets als het Japan van na de Tweede Wereldoorlog, maar dan in de wijn. Maar het is daarbij de vraag of het Chili net zo zal gaan als Japan, en dat het zal kunnen uitgroeien tot trendsetter. Dat lijkt vooralsnog niet te verwachten. Op de goedkope grond en met de goedkope arbeid en nu ook de lage dollar is het meer dan verleidelijk om de kaart van voordelige wijnen te blijven spelen. Maar niets houdt de producenten tegen om nóg maar eens een Europese druif in productie te nemen: syrah. Geen slecht idee overigens, in dit hete klimaat.

Op zich is het planten van syrah een logische keuze. Veel meer dan de Bordeaux-druiven merlot en cabernet-sauvignon is de Rhône-druif syrah bestand tegen het hete klimaat van Chili, dat in feite niets anders is dan een woestijn-klimaat. In de hitte van dit land levert de rijping van druiven als cabernet of merlot nogal eens problemen op. Het suikergehalte kan snel stijgen, zonder dat de schillen goed rijp zijn. Dat leidt gemakkelijk tot wijnen met een lichte plantaardigheid, een vleugje paprika en wat stevigheid in de tannines. Veel zorgvuldigheid in de verzorging van de druiven is nodig om dit te voorkomen.
Hoewel natuurlijk ook de syrah-druif de nodige zorg vergt, is het een druif die wat gemakkelijker in het Chileense klimaat lijkt te passen. Het past in de strategie van Concha y Toro, het grootste wijnbedrijf van Chili en tegelijk ook een van de meest dynamische, om dit soort nieuwe rassen uit te proberen -en met veel succes. Met deze Syrah laat Concha y Toro zien wat er in Chili met deze druif mogelijk is. De geur is heerlijk breed en krachtig, met confiture, zwoelheid, vanille, een aangename zuidelijke kruidigheid, kersen en bessen, een lichte stevigheid, vanille, een goed glas. Een druif waarvan we in Chili nog veel zullen horen.

Albert Heijn € 5,99

Voor het grootwinkelbedrijf zijn huiswijnen niet onbelangrijk. In de huidige prijzenoorlog zijn betaalbare huiswijnen met een eigen gezicht een wapen in de strijd om de gunst van de consument. Een van de belangrijkste eisen voor een huiswijn is dan ook een aantrekkelijke prijs. Daarnaast mag een huiswijn niet te streng zijn, en vooral ook niet te veel karakter hebben. Veel zuren en tannines zullen de kopers van dit type wijn, dat juist een gemakkelijke slobberwijn wil, snel afschrikken. Het is interessant om te zien dat juist de HEMA zich met zijn nieuwe huiswijnen enigszins van dit concept lijkt af te keren. De huiswijn van de HEMA is tegenwoordig ánders. Alleen al het feit dat het geen literflessen meer zijn, is op zijn minst opvallend.

Daarmee is de boodschap van de HEMA duidelijk, zo lijkt het. Men wil zich afzetten tegen de literflessen van de supermarkt en zich onderscheiden met een hoger niveau wijnen, in elk geval qua prijsniveau en als het goed is ook op het punt van de kwaliteit. Daarbij is ongetwijfeld doelbewust het risico genomen dat een deel van de klanten het niet begrijpt en voor zijn huiswijn toch gewoon naar de supermarkt gaat. Een tikje gevaarlijk is het om alle kleuren uit Spanje te halen. Spanje is een goed wijnland, waar goedkoop kan worden ingekocht, maar in de warmere delen van Spanje wordt niet zo gauw een fruitige witte wijn gemaakt. Dat wreekt zich jammer genoeg in deze serie. Rosé en rood zijn goed, de witte wijn is echter duidelijk minder. Toe te juichen is de keuze voor een bag-in-box naast de flessen. Wijndrinkers moeten nu eens af van het idee dat wijn uit een doos minderwaardig is. Bag-in-box is juist handig, omdat je rustig elke dag een of twee glaasjes kunt nemen, zonder dat de kwaliteit terugloopt. Prima dus voor kleinere huishoudens. Te verwachten valt dan ook dat dit voorbeeld zal worden gevolgd en dat de kwaliteit van bag-in-box de komende jaren zal stijgen, als de wijndrinker het gemak er van echt gaat inzien.
‘Vin du Patron’ wit is iets limonade-achtig, mist fruit. De Rosé is krachtig, met goed fruit en nog opmerkelijk fris voor zijn jaargang, 2003. Huiswijn rood is lekker stevig, met veel zoet fruit, kersen, pruimen en wat kruiden, niet ingewikkeld, smaakvol, soepel, maar hij spartelt op een beschaafde manier toch tegen. Helemaal niet verkeerd dus.

HEMA, € 2,95 (actieprijs € 2,50)

Goede wijnbouw schuift steeds verder op naar het zuiden. Jumilla, in het Spaanse binnenland bij Alicante, is een streek waar we 15, 20 jaar geleden nog niets speciaals van wisten te vernemen. Dit deel van de Spaanse hoogvlakte was helemaal gewijd aan de productie van grote hoeveelheden bulkwijn, die naar andere streken werd verkocht. Maar met de steeds betere bescherming van herkomstbenaming konden de wijnen niet zo gemakkelijk meer elders worden gebruikt, zodat de streek steeds meer op zichzelf was aangewezen. De komst van de druifluis, met een eeuw vertraging ten opzichte van de rest van Europa gaf de laatste stoot tot een modernisering van de streek.

De komst van de druifluis maakte het rooien van de oude en de aanplant van nieuwe stokken noodzakelijk. Zo konden de wijngaarden verbeterd worden, uiteraard ten koste van de nodige investeringen. Maar nu beginnen deze hun vruchten af te werpen in de vorm van betere wijnen, die bovendien vaak behoren tot de betaalbare categorie. Uiteraard gaat het om rode wijnen, waarin de lokale druif, monastrell, in het algemeen een hoofdrol speelt. De Monastrell is de Spaanse variant van de mourvèdre, die de wijnen van Bandol bijvoorbeeld hun kwaliteit geeft. Daarnaast vinden we hier andere Spaanse druiven, als tempranillo en de populaire Franse rassen merlot en cabernet-sauvignon. Een van de goede nieuwkomers in Jumilla is Bodegas Agapito Rico, in El Carche. Agapito Rico begon het bedrijf in 1983 door oude familiewijngaarden te moderniseren. Met voortreffelijke resultaten. Zijn ‘gewone’ Jumilla 2003 is een heerlijke wijn, op basis van voornamelijk monastrell (50%), aangevuld met 30% tempranillo en afgerond door 20% merlot. Door een gisting volgens de Beaujolais-methode (macération carbonique) blijft de wijn heerlijk fruitig. Hij heeft heerlijk kersenfruit, wat stevigheid, lekker sap, wat goede zuren, een aangenaam zoetje, met een soepele smaak, met een klein pepertje en een lichte stevigheid. Heerlijk.

Importeur: Okhuysen, Haarlem, prijs ongeveer € 5.
www.okhuysen.nl
helaas staat deze wijn niet op de website vermeld, ook niet als wordt gezocht op het (wel aangegeven) bodegas agapito rico.

Mede door het prachtig afgeronde jaartal heeft de mare dat 2000 voor Bordeaux een topjaar is, zich zeer snel verspreid. Nu zullen we vanaf deze plaats niet willen tegenspreken dat de wijnen uit 2000 heel goed kunnen zijn, maar proeverijen -zoals onlangs van de Grand Jury Européen- tonen aan dat het in elk geval geen heel klassiek jaar is. De wijnen zijn dan ook zeker niet voor de eeuwigheid gemaakt, en dat zou je eigenlijk wel moeten verwachten op dit niveau. Daarnaast is de opvolger, 2001, door het succes van 2000 een beetje over het hoofd gezien. En dat terwijl 2001 in niet weinig gevallen spannender en klassieker is, zeker in verschillende wijngebieden van de rechteroever, zoals Saint-Émilion en Pomerol. Een jaar om dus goed naar te kijken.

Onlangs bij een proeverij van de wijnen van deze rechteroever kwamen we een bijzondere ’01 tegen uit de buurgemeente van Saint-Émilion, de Côtes de Castillon. De streek ligt iets verder naar het oosten, rond het plaatsje Castillon-la-Bataille, dat het tweede deel van zijn naam ontleent aan een van de grote veldslagen van de honderdjarige oorlog tussen Engeland en Frankrijk, in 1453. Hoewel het terroir minder groots is dan in Saint-Émilion, zijn de overeenkomsten tussen de streken groot. De wijnen van deze fraaie heuvelachtige streek hebben dan ook niet toevallig veel weg van die van hun grote en bekende buren. Château Peyrou, van Catherine Papon-Nouvel, is een klein domein dat direct tegen Saint-Émilion aanligt. Met zijn druivensamenstelling is het ook zeer vergelijkbaar met de wijnen van de grote buur. Hij bestaat uit vooral merlot (80%), aangevuld met slechts 20% cabernet-franc, die hem wat extra stevigheid geeft. Evenals in de andere wijnstreken waar veel merlot staat aangeplant, was 2001 hier zeer succesvol, met krachtige en klassieke wijnen. Dit glas heeft heerlijk kersen en sap, mooie lengte, goede tannines, cassisfruit, smaakvol, aangenaam, met goede zuren. Hij kan nog wel enkele jaren met plezier worden bewaard.

Importeur: Les Généreux, € 12,45
De wijnen van Les Généreux zijn te koop bij aangesloten wijnhandels.
Informatie: http://www.wijnen.net