Columns

Terwijl we heerlijk zitten te genieten van een uitzonderlijk mooie zomer, wringt er uiteindelijk toch ook iets. Want het besef begint toch wel te komen dat het allemaal niet meer zo uitzonderlijk is, wat er op klimaatgebied gebeurt. Klimatologen roepen het al lang, en steeds meer mensen beginnen te beseffen dat de klimaatopwarming echt impact aan het krijgen is. En we drinken op het terras in de zomermaanden natuurlijk graag een mooi glas rosé of soms –lekker decadent- een glas Champagne, maar niet direct in het besef dat het uitzonderlijk warme weer het karakter en de kwaliteit van deze wijnen ernstig bedreigt.

Een van de problemen is dat je een wijngaard aanplant voor een periode van tientallen jaren, normaal gesproken dertig, veertig jaar. Als het allemaal zo snel verandert, plant je dan nog wel de juiste druiven? Lastige vraag. La Revue du Vin de France sprak hierover met Christophe Bousquet, van Château Pech Redon, met wijngaarden in La Clape, bij Narbonne, in de Languedoc. Deze kondigde aan voor zijn rode wijnen een halve hectare nero d’avola, de druif van Sicilië aan te gaan planten, omdat de lokale druiven –grenache, syrah, en zelfs mourvèdre- in de tegenwoordige hitte niet genoeg zuren meer hebben. Bij wit kiest hij voor assyrtiko, de druif van het Griekse eiland Santorini. Niet eens zo gek. Dat hij daarmee zijn appellation ‘La Clape’ verliest, neemt hij voor lief. De Franse regels zijn (nog) niet zover dat je zomaar andere druiven mag gebruiken. Het is al heel wat dat ze mogen worden neergezet, want dat is niet bij alle druiven zo.

Het is een gedurfde stap om in een klassiek wijngebied te kiezen voor volledig andere druiven. En het stuurt ons een duidelijke boodschap: de klassieke wijnen die we kennen en de historische aanplantgebieden gaan veranderen. Of we dat nu leuk vinden of niet.

Ronald de Groot

De leden van mijn proefpanel weten het al. Of menen het te weten. Als er wijnen van sauvignon blanc op tafel staan, ben ik niet meteen gelukkig. Zeker na een grote proeverij van Sauvignon blancs in het plaatsje Blenheim, hartje Marlborough, hoefde ik na vele tientallen exemplaren even geen Sauvignon blanc meer. Speelt natuurlijk mee dat de Nieuw-Zeelandse versie vaak uitgesproken groen en grassig is, en dat wordt, zeker na zoveel wijnen, behoorlijk monotoon. Sorry Marlborough. Nu wilde het dat mijn wandeltocht van lotgenoten uit hetzelfde geboortejaar, 1953, me dit jaar naar Steiermark voerde. U raadt het al: dit is het mekka van de Sauvignon blanc. Tja, voor zulke bijzondere tripjes moet je wat over hebben en ik was niet degene die het had georganiseerd. Natuurlijk maakte het drinken van wijnen als Cheval Blanc ‘53 of La Gaffelière ’53 veel goed. Plus een mooie Rayne-Vigneau en een aantal mooie Duitse Rieslings.

Maar ja, dan was er toch die Sauvignon blanc. Gelukkig is de ene Sauvignon blanc de andere niet. Anders dan in Nieuw-Zeeland wordt in de Steiermark –gelukkig- gezocht naar een rijpere en rijkere stijl Sauvignon blanc. Producenten als Willy Sattler (Sattlerhof) en Erwin Sabathi maken hun topwijnen in een bijzondere, volle en bijna machtige stijl, zodat je er bijna geen Sauvignon blanc in herkent. Wat ook geldt voor de wijnen van de wijngaard Zieregg van Manfred Tement en voor de wijnen van het wijngoed Polz. Daar dronken we ter afsluiting een Sauvignon blanc uit 1999, die er nog helemaal stond. Zo zie je maar, het kan ook ánders. Je kunt jezelf en de wijnliefhebber ook serieus nemen en mooie Sauvignon blanc maken. Natuurlijk, dat kost ook wat, maar wie de steile wijngaarden hier ziet, begrijpt dat het niet goedkoop kan zijn. Je moet nooit generaliseren, ook niet bij sauvignon blanc. Oeps, nu doe ik het toch. Dus anders: generaliseren bij wijn is gevaarlijk. Er zijn altijd uitzonderingen die de regel bevestigen.

Ronald de Groot

https://www.instagram.com/p/Bkn0z7HhQ5S/

Een van de mooie dingen van wijn is dat je overal bijzondere mensen ontmoet, die dezelfde passie hebben als jij: wijn. En het zijn vaak ook levensgenieters, die ook houden van lekker eten, zeg maar van al het goede van het leven. Mensen delen ook graag met je, en je bent overal welkom. Een grote luxe, toegegeven. Het maakt het leven alleen maar leuker.  Ik ben regelmatig op reis met collega-journalisten die ik al jaren ken, en met wie ik in sommige gevallen een vriendschappelijke relatie heb opgebouwd. Vooral Engelse en Scandinavische journalisten zijn vaak prettig gezelschap, niet alleen door de lage taalbarrière, maar ook door een gedeeld gevoel voor humor. Wijn is een serieus onderwerp, maar het moet tussendoor wel leuk blijven. Zeker als je een paar dagen achter elkaar met dezelfde groep in dezelfde bus zit.

Een van de meest bijzondere gezelschappen waar ik deel van uitmaak, is die van wijnmensen –producenten, liefhebbers en journalisten- uit hetzelfde geboortejaar. Sinds we vijftig zijn geworden, vijftien jaar geleden, organiseren we elke vijf jaar een wijnwandeltocht, om tijdens deze wandeltocht wijnen uit ons geboortejaar –u raadt het al, 1953- te drinken. Aanstaand weekend is het weer zover. Na wandeltochten in de Rheingau, de Bourgogne en de Champagne strijken we neer in Steiermark, het zuiden van Oostenrijk. Het levert veel voorpret op. Wel maakte een van de leden van de groep zich –waarschijnlijk niet onterecht- zorgen over de wijnen. Hij vermoedde dat die inmiddels nogal op hun laatste benen zouden lopen. Hij formuleerde het zo: ‘Ik hoop dat onze conditie beter is dan die van de wijnen.’ Voor de zekerheid neemt hij ook maar iets jongers mee. We gaan het zien. Het plezier zal er niet minder om zijn. Heerlijk om elkaar weer te zien en te genieten van mooie (oude) wijnen. Wat kan wijn toch mooi zijn.

Ronald de Groot

Onlangs schreef ik op deze plek over de mediahype rond het door de Nederlandse media overgenomen bericht over een tekort aan rosé, dat ten onrechte werd toegeschreven aan een veronderstelde matige oogst in de Provence in 2017. Dat stond ook helemaal niet in het oorspronkelijke artikel in les Echos. Daarin werd gemeld dat de vraag heel erg was gestegen.

Het is leuk om je nog wat meer te verdiepen in het rosé verhaal, want dat heeft veel verrassende kantjes. Zo hoorde ik tot mijn verbazing op het domein van de Comtes de Lorgeril, in Cabardès, dat op de Franse markt tegenwoordig meer rosé wordt verkocht dan witte wijn. Het scheelt niet heel veel, en het ligt allebei zo rond de 30% van de markt. Dus een enorme hoeveelheid. Dat is een veel belangrijkere oorzaak voor het rosé-tekort dan de iets lagere oogst. In Nederland loopt de markt voor rosé zelfs licht terug.

Met een Franse collega, die ik afgelopen week ontmoette op reis op Sardinië, probeerde ik de oorzaak te raden van deze ontwikkeling. ‘Het klinkt vreemd, maar het is voor veel Fransen een soort compromis. In een gezelschap wil de één wit drinken en de ander rood. De keuze valt dan op rosé.’ Fransen zijn tegenwoordig meer compromisbereid dan voorheen. Hoewel de voortdurende stakingen nog altijd getuigen van weinig neiging tot het zoeken naar een compromis –maar dat terzijde.

‘Dat de kleur steeds lichter is geworden, heeft te maken met het vreemde idee dat lichtere rosé minder alcohol zou bevatten. Dat is helemaal niet zo, maar deze mythe is heel hardnekkig.’ Omdat er meer interesse is in wijn met minder alcohol, zet deze trend lekker door –al is er geen grond voor. Heel apart.

Nou ja, iedereen heeft zo zijn eigen ‘geloof’ in mythes. Een paar dagen geleden meldde de directeur research en ontwikkeling van de bekende kurkfabrikant Amorim, Dr. Miguel Cabral, doodleuk dat het helemaal geen zin heeft om flessen liggend te bewaren. Doe ik daarvoor zo mijn best? Hij vertelde dat de vochtigheidsgraad tussen de kurk en de wijn bij een staande fles ruimschoots voldoende is om de kurk vochtig genoeg te houden. En liggend vergaat de kurk wellicht eerder. Weer wat geleerd. Alleen is het voor mij handiger mijn flessen te laten liggen. Dus dat laat ik maar even zo. Mythe of niet.

Ronald de Groot

Nu twee weken geleden hadden we de eer een proeverij te mogen organiseren voor de appellation Saint-Joseph, een gebied in de noordelijke Rhône waar fijne wijnen worden gemaakt. We doen dit wel vaker, zoiets organiseren, maar dit keer hadden we duidelijk te maken met echte ‘boeren’. Niets ten nadele hoor, maar er was toch wel sprake van enig gebrek aan ervaring met dit soort evenementen. Belangrijkste probleem was dat ze niet genoeg wijn hadden meegenomen om te laten proeven. En dat kun je de vrijdag er voor ook niet meer corrigeren. Gevolg was dat we –tot onze grote ergernis- late bezoekers van de proeverij tandenknarsend ‘nee’ moesten verkopen.

Wel leuk was de lunch, waarbij de boeren aanschoven voor een gesprek. Dat leidde wel weer tot een gebrek aan schenkers, maar het leverde ook weer goede informatie op. Een verhaal dat ik niet kende, was dat wijnboeren tegenwoordig op papier stukjes wijngaard tegen elkaar uitruilen. Bijna alle actieve boeren doen wel aan het kopen van wijnen of druiven naast hun domeinwijnen, omdat importeurs liever zaken doen met bedrijven die meer appellations in hun portfolio hebben. Dus niet alleen Saint-Joseph, maar ook Crozes-Hermitage, Hermitage, Condrieu en/of Côte-Rôtie, om maar wat te noemen. Maar op het etiket staat het toch leuker als je kunt zeggen dat de wijn van een echt ‘domaine’ komt, en dus geen handelswijn is. Om dat voor elkaar te krijgen, worden stukjes wijngaard in verschillende appellations op papier uitgeruild. ‘Heb jij voor mij een stukje Condrieu? Dan heb ik voor jou een wijngaardje in de Hermitage.’ Zoiets. Is de ene wijn drie keer zo duur als de andere? Geen nood. Dan krijgt degene in de goedkope appellation maar eenderde van het oppervlak in de duurdere appellation, om het verschil recht te trekken. Buitengewoon inventief, moet ik zeggen. Zo kun je je domein lekker uitbreiden over meerdere appellations, en toch domeinwijn blijven maken. Zo bezien is ruilen soms ook lachen.

Ronald de Groot

Afgelopen vrijdag was ik te gast op een chique partijtje, een 40-jarig jubileum, dat in stijl werd gevierd. Sterrenchefs, (oude) mannen in pak, een bedrijfsvideo, toespraken van allerlei toon en snit, van geestig tot saai, en natuurlijk veel wijn, van hoog niveau. Dat zien we graag, zou onze overleden redacteur René van Heusden hebben gezegd. Die wist in zijn rubriek ‘wine society’ wel raad met de verslaggeving van dit soort evenementen. Tongue in cheek, vleiend als hij daar zin in had, scherp waar nodig. Met de toespraak van een collega-wijnschrijver had hij wel raad geweten.

Maar mijn overpeinzing gaat vooral over de wijnen. Uiteraard. Het hart van mijn Franse buurvrouw, even oud als het jubileum, sprong open. ‘Kijk, wijnen uit mijn geboortejaar op het menu!’ Natuurlijk is het ook heel passend om 40 jaar oude wijnen te schenken op zo’n jubileum. Zoals een heel zachte en elegante Beaune Clos des Ursules, mooi gerijpt, maar oud, met koffie, leer en tabak, zachte tannine, en niet te veel oude zuren. Mooier nog vonden we de Lynch-Bages 1978, geserveerd van Jeroboam. Maar tegelijk moesten we constateren dat het vleugje paprika tegenwoordig bij velen niet meer door de beugel zou kunnen. Wij vonden het niet erg, en de wijn was elegant en stond er nog helemaal. Maar we constateerden tegelijk, dat er veel kennis over het drinken van oude wijnen verloren is gegaan, omdat door de mindere bewaarmogelijkheden en de hogere consumptiesnelheid niet zoveel oude wijnen meer voorhanden zijn. Zodat het voor velen ook niet mogelijk is te ‘leren’ oude wijnen te drinken. Want je moet wel door de oude geuren en smaken heen kunnen proeven om de wijnen te kunnen waarderen. En daar is een zekere ervaring voor nodig. Belangrijk dus dat deze kennis er blijft. Anders zou je dit soort wijnen gemakkelijk af kunnen doen als ‘ouwe meuk’. En dat zou toch jammer zijn. En onterecht.

Ronald de Groot

Hé, heb je het al gehoord? Er dreigt een groot tekort aan rosé door de slechte oogst in de Provence! Huh? Dat de oogst in 2017 en Europa heel klein is uitgevallen, weten we toch al meer dan een half jaar? Waarom is dit plotseling tot nieuwsbericht gebombardeerd? Warempel. Je komt het overal tegen. Op Nos.nl, op ad.nl, iedereen leeft plotseling in het besef dat er een levensbedreigend tekort aan rosé uit de Provence dreigt, dat onze levens deze zomer ernstig gaat ontwrichten.

Het is verbazingwekkend, hoe een enkel berichtje kan leiden tot een storm aan twitterberichten en andere verontruste reacties. In feite is het één grote mediahype, een nakakelcircus van allemaal media die het oorspronkelijke bericht waarschijnlijk nooit gelezen hebben. Sterker, wat was eigenlijk het oorspronkelijke bericht? Want in de realiteit was dit écht oud nieuws. En een andere realiteit is dat de Provence in 2017 ten opzichte van de andere Franse wijnstreken, en laat staan de Italiaanse, helemaal niet zo’n slechte oogst had, met een min van 12% ten opzichte van het jaar ervoor. En dat op een moment dat de productie de afgelopen jaren sterk is gestegen. Bordeaux noteerde een min van meer dan 40%, en daarover circuleerden geen paniekerige berichten.

De bron van het bericht, het Franse Les Echos, is dan ook veel genuanceerder. In een uitgebreid artikel wordt gesteld dat Frankrijk, en met name de Provence, ten onder dreigt te gaan aan zijn eigen rosé-succes. De verkopen zijn de afgelopen jaren explosief gestegen, vooral in de V.S. in combinatie met de wat kleinere oogst leidt dit tot prijsstijgingen van de bulkwijnen per hectoliter van zo’n 20 tot 30%. Dat de Nederlandse media worden getriggerd door een mogelijke prijsstijging, is wellicht te begrijpen. Maar zo’n hype over non-nieuws blijft toch een tikje overdreven.

Ronald de Groot

In Nederland zijn familiebedrijven goed voor een flink deel van de economische activiteit. Niet alleen in het midden- en kleinbedrijf, maar ook wel bij behoorlijk grote bedrijven. Denk aan C&A of Jumbo. Zelfs het beursgenoteerde Heineken is feitelijk nog een familiebedrijf.

Ooit, toen ik met wijn startte, dacht ik dat wijnen gemaakt werden door producenten die hun hart en ziel in hun product legden, en daarna hoopten dat hun wijn goed genoeg was om verkocht te kunnen worden. Maar tegenwoordig is het wel anders. Voor meer en meer wijnmakers is de laatste mode leidend. Daar werd ik de afgelopen tijd ook meerdere keren mee geconfronteerd. Zo kreeg ik op Sicilië –of all places- de afgelopen week rosé in het glas die zo bleek van kleur was, dat het bijna onwerkelijk overkwam. Het lijkt wel of werkelijk iedereen van de hype rond Provence-rosé wil profiteren. Alsof er geen rosé meer bestaat met een eigen karakter en identiteit.

Mijn zondag in Palermo was gewijd aan het proeven van Siciliaanse wijnen. Een beetje jammer, eigenlijk. Buiten lonkte het zonnetje en een bijzondere stad, vol met straatleven en historische gebouwen, hier neergezet in de loop van een bewogen geschiedenis, met invasies van overal. Noormannen, Grieken, Moren, Romeinen, noem maar op, ze lieten hier allemaal hun sporen na. Misschien is er vandaag wat tijd om de stad in te lopen…