Achtergrond & Interviews

Wijn en spijs is hot, maar persoonlijk grijpt het mij langzamerhand naar de strot. Vijf en twintig jaar geleden zat ik op de Hotelschool, en kreeg mijn eerste lessen over wijn. Toen al viel het mij op dat de wijn-spijs lessen wel erg onwetenschappelijk  waren ingericht. Zo van: soms is contrastwerking fijn, soms echter mogen het gerecht en de wijn ook in elkaars verlengde liggen. Het trof mij toen al als klinkklare onzin.
En dan te bedenken dat de keuken in die tijd nog overzichtelijk was. De Klassieke Franse keuken zette nog de toon, hoewel enkele deugnieten inmiddels de Nouvelle Cuisine hadden omarmd.
Wijn en spijs is hot, maar persoonlijk grijpt het mij langzamerhand naar de strot. Vijf en twintig jaar geleden zat ik op de Hotelschool, en kreeg mijn eerste lessen over wijn. Toen al viel het mij op dat de wijn-spijs lessen wel erg onwetenschappelijk  waren ingericht. Zo van: soms is contrastwerking fijn, soms echter mogen het gerecht en de wijn ook in elkaars verlengde liggen. Het trof mij toen al als klinkklare onzin.
En dan te bedenken dat de keuken in die tijd nog overzichtelijk was. De Klassieke Franse keuken zette nog de toon, hoewel enkele deugnieten inmiddels de Nouvelle Cuisine hadden omarmd. Maar je wist wat je ging krijgen, en het kiezen van de bijpassende wijn leverde niet al teveel problemen op. Bij vis Chablis en dat soort werk, dat in al zijn eenvoud meestal toch wel klopte. Chinees kreeg je toen nog bij  een afhaalrestaurant om de hoek waar een eenvoudige doch meer dan voedzame hap in oude kranten werd verpakt. Gezien de zoete rode saus, de sambal en de Ve-Tsin, was bier de enige juiste begeleider, en daar was niets mis mee.
In die goede oude tijd wist je dus nog wat je op je bordje kon verwachten. Nu niet meer. Bij mij in de buurt (regio Eindhoven) zitten minstens twee topadressen (met een echte ster) waar de Oosterse keuken heel veel invloed heeft. Diverse gerechten blijken onverwachts zoet, of sterk overheerst door bijvoorbeeld sesam of soja. Soms wel lekker hoor, maar voor wijn een ramp. Sowieso is het kiezen van een gerecht in de moderne Nederlandse topkeuken tegenwoordig alsof je deelneemt aan de Lotto. Je krijgt een opsomming van ingrediënten, waarna het afwachten is wat de verhoudingen zijn en wat nou precies de boventoon gaat voeren in de smaakbeleving. Voor een goede wijnkeuze: een ramp. En over de laatste modegril, de moleculaire keuken, kunnen we al helemaal kort zijn, met al die schuimen, vloeistoffen en zalfjes: voor wijn een tsunami aan smaken en texturen, een echte ramp dus.
Des te opmerkelijker vind ik de schier onophoudelijke stroom wetenswaardigheden waar mee wij overspoeld worden aangaande wijn-spijs combinaties. Wij hebben in Nederland het geluk over Peter Klosse te beschikken: de eerste die letterlijk wetenschappelijk onderzoek naar het thema heeft gedaan en daar zeer wetenswaardige boeken over schrijft en cursussen over geeft. Je zou denken dat hiermee het onderwerp voor de komende tien jaar is afgedekt, maar nee. Er verschijnen nog steeds nieuwe boeken en boekjes, er worden stapels artikelen in de gespecialiseerde pers aan gewijd, en de talrijke wijn-spijs wedstrijden bezorgen menig ambitieus kok of sommelier slapeloze nachten.
Mij ook trouwens. De kletspraat, de totaal irrelevante combinaties van onmogelijke gerechten met onverkrijgbare wijnen die worden opgevoerd, Gecontroleerde Gastronomische Wijnen, waar hebben we het in hemelsnaam over?  Wie leest dit, wie doet dit? Ik niet in ieder geval. Thuis wil ik gewoon lekkere, eenvoudige gerechten waar ik niet de hele zaterdagmiddag voor in de keuken hoef te staan, en waar je gemakkelijk een mooie wijn uit je kelder bij kunt kiezen. En in een restaurant krijg ik de menukaart vaak niet meer ontcijferd, dus moet ik mijn lot in handen van de sommelier leggen. Maar die komt er ook niet meer uit. Want aangezien de chefkok meestal de eigenaar en dus ook de baas is, en in ieder geval altijd hoger in rang staat dan de wijnkelner, en dezelfde chefkok zich momenteel specialiseert in gerechten die zo hoog op smaak en vooral zoet zijn, dat de wijnkeuze een hele lastige wordt, maar deze dat van ondergeschikt belang vindt, is dezelfde sommelier in de regel de weg ook volledig kwijt. U moet voor de lol de bediening maar eens vragen de smaken in het gerecht te beschrijven. Wedden dat hij/zij er vrijwel nooit iets zinnigs over kan zeggen?
Mijn advies aan iedereen: neem een gerecht dat U lekker lijkt, neem vervolgens een wijn die U lekker lijkt en het gerecht niet al te veel schoffeert. De kans dat U hiermee een mooie avond beleeft is net zo groot als wanneer U zich laat leiden door de sommelier of door de zoveelste wijn-spijs specialist die daarover een artikel of boek schreef. En valt het dan onverhoopt toch nog verkeerd uit, ach, dan is het in ieder geval Uw eigen keuze geweest. Zoiets als geld kwijt raken aan een bekeuring of geld kwijt raken aan de Lotto: beiden is zonde en dom, maar het laatste was je eigen keuze, en dat voelt veel beter!

Op een druilerige maandagavond was het feest in restaurant hotel de Goudfazant in Amsterdam. De Amsterdamse Huiswijncompetitie kwam ten einde, er moesten prijzen uitgereikt worden. Restaurantgids Iens had, in samenwerking met Cuno van ‘t Hoff, een mooie proeverij in petto voor de bezoekers. Het oversteken van het IJ bleek voor de gasten geen probleem. Het was af en toe zo druk dat je moeilijk van de ene kant naar de andere kant van de zaal kwam. Het mocht de pret gelukkig niet drukken. Ondanks de volle zaal was het prima in orde met de atmosfeer.
Op een druilerige maandagavond was het feest in restaurant hotel de Goudfazant in Amsterdam. De Amsterdamse Huiswijncompetitie kwam ten einde, er moesten prijzen uitgereikt worden. Restaurantgids Iens had, in samenwerking met Cuno van ‘t Hoff, een mooie proeverij in petto voor de bezoekers. Het oversteken van het IJ bleek voor de gasten geen probleem. Het was af en toe zo druk dat je moeilijk van de ene kant naar de andere kant van de zaal kwam. Het mocht de pret gelukkig niet drukken. Ondanks de volle zaal was het prima in orde met de atmosfeer. Na het proeven van de wijnen en het uitreiken van de prijzen gingen de tafels aan de kant. Tijd om te dansen.

De winnaars op een rij:

Eetcafé’s
– Letting, wit: Colombelle d’André Daguin 2005, importeur: Pasteuning
– Simpel, rosé: Montemar 2005, importeur: van Krimpen/les Généreux
– ‘t Weesperplein, rood: Osaado 2005, importeur: Hocras

Restaurants
– Witte Uyl, wit: François Chidaine 2005, importeur: Wijntapperij 143
– Gespot, rosé: Mirambeau 2005, importeur: Kwast
– Burgers Patio/Palladio/District V, rood: Branciforti 2004, importeur: Douwe Walinga

Toprestaurants
– Het Tuynhuis, wit: Abadal 2005, importeur: Okhuysen
– Ciel Bleu, rosé: Hoya de Cadenas 2004, importeur: Oud Reuchlin & Boelen
– The Dylan, rood: Baron Philippe de Rothschild 2003, importeur: Fourcroy Lenselink

Onder het motto “Wijnfeest in Hotel de Goudfazant” zal Harold Hamersma namens de jury op 11 december om 18.00 uur de winnaars bekendmaken en huldigen. De bezoekers mogen aansluitend alle genomineerde wijnen gratis proeven onder het genot van een hapje. Tegelijkertijd zijn er diverse workshops te volgen: ‘wijnbegrijpen en wijn drinken’ door Ilja Gort en ‘bitter, zoet, zout en zuur’ door Hans Melissen
Onder het motto “Wijnfeest in Hotel de Goudfazant” zal Harold Hamersma namens de jury op 11 december om 18.00 uur de winnaars bekendmaken en huldigen. De bezoekers mogen aansluitend alle genomineerde wijnen gratis proeven onder het genot van een hapje.

Tegelijkertijd zijn er diverse workshops te volgen: ‘wijnbegrijpen en wijn drinken’ door Ilja Gort en ‘bitter, zoet, zout en zuur’ door Hans Melissen (auteur van “Wijnen met een lange neus”). Na afloop gaan de tafels en stoelen aan de kant en is er gelegenheid voor een vrolijk dansje.
Het wijnfeest is openbaar en voor iedereen toegankelijk. Inschrijven kan via http://www.iens.nl/. Voorafgaand aan het feest is er het Amsterdamse Huiswijndiner verzorgd door Hotel de Goudfazant. De 4de Amsterdamse Huiswijncompetitie wordt georganiseerd door IENS Independent Index in samenwerking met Cuno van ‘t Hoff van wijnsuggestie.

Frankrijk heeft al een poosje te maken met wat in het land zelf als ‘la crisis viticole’ wordt omschreven. De positie van de tot voor kort nog onaantastbaar geachte wijnsupermacht is ernstig aan het wankelen geraakt, nu het ooit als vanzelfsprekend geldende respect voor Franse wijnen in brede lagen van de samenleving is ingeruild voor scepsis.
Grands crus hebben daar misschien weinig van te duchten, maar voor wijnen in het midden- en basissegment van de markt ligt dat anders. Waarom spreken ze grote groepen consumenten niet meer aan?

Frankrijk heeft al een poosje te maken met wat in het land zelf als ‘la crisis viticole’ wordt omschreven. De positie van de tot voor kort nog onaantastbaar geachte wijnsupermacht is ernstig aan het wankelen geraakt, nu het ooit als vanzelfsprekend geldende respect voor Franse wijnen in brede lagen van de samenleving is ingeruild voor scepsis. Grands crus hebben daar misschien weinig van te duchten, maar voor wijnen in het midden- en basissegment van de markt ligt dat anders. Waarom spreken ze grote groepen consumenten niet meer aan? Het probleem   Een van de boodsdoeners lijkt het nogal ingwikkelde systeem van appellations d’origine contrôlées (AOC’s). Appellations zijn destijds ingevoerd ter bescherming van wijnen met een uitgesproken, eigen karakter, gebaseerd op terroir. Ze vormden daarmee impliciet ook een kwaliteitsgarantie. Immers, een wijn(gebied) toont alleen dan een uniek karakter wanneer de kwaliteit in orde is. Frankrijk telt inmiddels zo’n 450 AOC’s, plus nog de nodige andere herkomstbenamingen op een – in theorie – iets lager niveau. Vins de pays bijvoorbeeld. De vraag is in hoe verre al die herkomstbenamingen garant staan voor wijnen van een aantrekkelijke kwaliteit. Het antwoord is: nee. In de praktijk worden gewoon veel te veel matige wijnen met een AOC aangeboden. Zijn die AOC’s te makkelijk toegekend? Zelker is wel dat er iets schort aan de concrete invulling van regels en controlemechanismes. Over verbetering van het systeem is, mede dankzij de harde economische realiteit, al wel nagedacht en veel gesproken, maar het is nog steeds wachten op de concrete omzetting in daden. Fransen houden van revolutie spelen, maar hebben een broertje dood aan het doorvoeren van veranderingen. De tijd begint echter te dringen. Al maar meer consumenten haken af bij die onmogelijke, nietszeggende namen. Ook de gemiddelde Fransman weet echt niet waar al die Côtes en Coteaux liggen. Mysterieuze vlaggen voor een vaak teleurstellende lading. Een overgrote meerderheid van producenten vindt het niettemin nog steeds niet nodig om op rugetiketten wat extra informatie te verschaffen. Over druivenrassen bijvoorbeeld. Daar heeft een potentiële koper uiteindelijk toch meer aan dan mysterieus gedoe over terroir. Ter waar? Niet voor niets kennen juist vins de pays de cépage uit de Languedoc, geproduceerd naar het Angelsaksische wijnmodel, een groot commercieel succes. De reden: een begrijpelijke voorstelling van zaken. Vandaar de stelling: Frankrijk moet het aantal appellations met minstens de helft terugbrengen. Pleiters Tegen de stelling pleit wijnhandelaar Karel de Graaf, een man die zelfs op zijn leeftijd nog heilig gelooft in de Bourgogne, hét toonbeeld van ondoorzichtigheid als het om appellations gaat. Karel vindt echter dat hij altijd gelijk heeft, en zo zien we dat graag. Hij is in consumptief opzicht  bovendien een ervaringsdeskundige van de eerste orde. Voor hem mag Frankrijk al die honderden appellations houden. Wijn moet niet te makkelijk zijn! Voor de stelling pleit Anda Schippers, sinds enkele maanden de nieuwe eindredacteur van Perswijn. Ze heeft niet alleen grote kennis van tekstuele zaken, maar ook van wijn. Zij vindt dat de Fransen het zowel zichzelf moeilijk maken als wijndrinkers die nog wel wat anders te doen hebben dan alleen wijnboeken lezen en vervolgcursussen volgen. Van haar mogen daarom zelfs alle appellations afgeschaft worden. Elitair gedoe! Reageer via wijnpers@wijnpers.nl wij plaatsen uw reactie op onze website en in Perswijn. René van Heusden
Voor: Toevallig las ik onlangs een interview met Karel de Graaf. Daarin zegt hij dat Nederlanders veel meer over wijn zouden moeten lezen. Daar ben ik het natuurlijk helemaal mee eens. Want zonder een grondige kennis van Franse wijnstreken, klimaten, druivenrassen en producenten, en dus een kast vol boeken daarover, sta je op zaterdagochtend weer eens fijn voor gek bij de slijter als die je een fles Menetou-Salon overhandigt en jij zegt: ‘Nee, ik wilde een Sauvignon.’ Waaruit blijkt dat het appellationsysteem zeer ondoorzichtig is voor de gewone mens. En hoe meer appellations er zijn, hoe groter de nachtmerrie wordt voor de wijndrinker. Nog maar een boek kopen? Of weer eens op wijncursus? Daar komt nog bij dat het systeem niet functioneert. Een Bourgogne Blanc is niet te vergelijken met een Corton-Charlemagne, hoewel het ogenschijnlijk om dezelfde kwaliteitsklasse gaat. Fraude is moeilijk te controleren en aan te tonen, zelfs door de Service de la Répression des Fraudes. En hoe meer appellations er zijn, hoe lastiger dat wordt. Heel jammer voor de Fransen is dat al die appellations ook nog eens de toekomst van hun wijn in de weg staan. Intelligente of gewoon leuke experimenten met druivenrassen of wijnmaaktechnieken zijn immers uitgesloten. En dat terwijl de concurrentie groeit: wijnen uit landen als Australië, Nieuw-Zeeland en Chili worden in hoog tempo steeds beter. De zelfmoordwijnen – van die in your face fruit- en houtexplosies – waar zoveel liefhebbers van Franse wijnen een hekel aan hebben, zijn bezig te veranderen in goed gemaakte, elegante wijnen. Wijnen die bovendien als voordeel hebben dat je gewoon op het etiket kunt zien van welke druif ze zijn gemaakt, waar ze vandaan komen et cetera. Het is natuurlijk niet moeilijk een nieuwe of aangepaste kwaliteitsclassificatie te bedenken voor Frankrijk. Maar het appellationsysteem wordt, net als elk ander systeem, in stand gehouden en verdedigd door mensen die eraan verdienen – zoals producenten, ambtenaren, handelaren en wijndocenten -, door romantici die de wijnwereld graag in een mystiek waas zien en door mensen die na lang studeren eindelijk weten hoe het in elkaar zit. Die vinden dan dat anderen die moeite ook maar moeten nemen, en dat ‘we de dingen niet altijd moeten willen oversimplificeren. Waarom moet alles maar makkelijk en in kleutertaal zijn?’, enzovoort. Nu de SP zoveel zetels gewonnen heeft, durf ik wel weer te zeggen dat dat een buitengewoon elitaire opstelling is. Ik zeg dus: halveer het aantal appellations (of doe ze maar helemaal weg) en geef de Franse wijn terug aan de man en de vrouw in de straat.	Tegen: In 1935 is in Frankrijk de wet op de gecontroleerde herkomstbenamingen (AOC’s) ingevoerd. Die bestaan niet alleen voor wijn, maar ook voor kazen en zelfs voor kippen. Het toezichthoudende orgaan is het INAO (Institut National des Appellations d’Origine) in Parijs. Het AOC-systeem is gebaseerd op historische fundamenten en de terroir-gedachte. Terroir is overigens een veel misbruikte term. Dat sommige Nederlandse wijnschrijvers en -handelaren het gebied Casablanca in Chili zelfs als een bijzonder terroir zien, komt op mij nogal komisch over. Dat het gebied vrij koel is vanwege de nabijheid van de zee, betekent nog niet dat er van een terroir sprake is. Waar het bij terroir om gaat, is de interactie tussen biologische, fysische en menselijke factoren. Hierbij hebben invoering van lokale en constante gebruiken een zeer belangrijke rol gespeeld en spelen die nog steeds. Nogal complex. Verder schrijft de AOC zaken voor als druivenrassen, snoeimethoden, rendementen, hoeveelheid restsuiker, enzovoort. Dat een AOC geen garantie is voor de kwaliteit, maar alleen voor de herkomst van een wijn is velen een doorn in het oog. Maar de hoofdoorzaak ervan is de kwaliteitsinvulling door de producenten zelf. Een fraai voorbeeld is Chablis. Verworden tot soortnaam. Vrij smerig, zuur of lichtzoet spul voor een eurootje of zes en gebotteld in de Rhône kom je tegen, maar ook fraaie, minerale, strakke en true-to-type wijnen. En dat allemaal onder de naam Chablis. Hoe kan dat allemaal? Het antwoord is simpel: de INAO heeft geen middelen (lees: geld) en dus geen macht om controles uit te voeren. De producenten hebben in wezen ‘vrij’ spel en een aantal maakt daar dan ook naar hartelust ge- en misbruik van. Toezicht en controle, daarom draait het. Hoe krijgt een wijn een AOC? Als producenten een AOC willen, moeten ze zelf de aanvraag indienen, relevante regels opstellen en de naleving daarvan controleren. Het initiatief ligt dus niet bij het INAO, zoals door velen wordt gedacht! Twee voorbeelden. In het Chablisgebied werd en wordt in zeven dorpen een Sauvignon de Saint-Bris geproduceerd. De producenten hebben jaren geleden bij de INAO op de deur geklopt om hun wijn van VDQS tot AOC te laten promoveren. Zo ontstond met ingang van de oogst 2002 de nieuwe appellation Saint-Bris. Er worden daar mooie wijnen gemaakt, maar ik vraag me af wat deze wijn als enige  van sauvignondruiven in de Bourgogne te zoeken heeft. Of zie Marsannay in de Côte de Nuits. Tot 1986 werden de wijnen onder de regionale appellations Bourgogne Chardonnay en Bourgogne Pinot Noir verkocht. Na jaren lobbyen kreeg het de gemeenteappellation Marsannay. Voor sommige wijngaarden terecht, voor andere niet. En wat te denken van de classificatie in de Champagne, waar in  dorpen als Bouzy en Le Mesnil-sur-Oger alle wijngaarden grand cru status .hebben. Oordeel zelf. Frankrijk bezit wel de mooiste terroirs van alle wijnproducerende landen. Dat komt niet uit mijn koker maar uit die van Claude Bourguignon, wellicht de grootste terroir-specialist ter wereld. Waarom? Het bezit 70% van alle calcaire in de wereld. Voor finesserijke en elegante wijnen is aanwezigheid van dit bodemtype onontbeerlijk. Een deel van de Franse AOC’s is zeker niet terecht, maar het gaat me veel te ver om te beweren dat meer dan de helft ervan dient te verdwijnen. Ter illustratie Bordeaux. Toen daar destijds het bestaan van de Nieuwe Wereld nog niet was doorgedrongen, heeft de INAO in een ‘vlaag van verstandsverbijstering’ toestemming gegeven wijnstokken aan te planten op bieten- en maisvelden. Producenten die dit ‘voorrecht’ destijds genoten, hebben nu moeite het hoofd boven water te houden. Dat supermarkten nietszeggende, concentratie missende bordeauxtjes voor € 1,95 te koop aanbieden, betekent echter nog niet dat je AOC’s als Bordeaux en Entre-deux-Mers moet opheffen en vervangen door nieuwe namen. Dat is te kort door de bocht. De oplossing? Zulke AOC’s  gewoon saneren. Plantdichtheid verplicht omhoog naar 7.000 stokken (of meer) per ha, verbod op het oogsten met machines,  strengere regels ten aanzien van rendementen. En controleren. Zo simpel is het. Om te durven beweren dat in Frankrijk het aantal appellations met minstens de helft moet worden teruggebracht, moet je goed weten waarover je praat. Grote kennis van de achtergronden van een geweldig, maar door de producenten misbruikt systeem van AOC’s is vereist en je moet zeer goed in deze materie zijn ingevoerd om er zinnige dingen over te kunnen zeggen. Tot slot. Simpele wijndrinkers worden wellicht confuus van al die Franse AOC’s. Maar moeten een AOC en de notie van terroir wijken omdat slecht geïnformeerde consumenten in verwarring raken? Als zij in de supermarkt gewoon hun favoriete rode, diepgekleurde, lichtzoete, vaak alcoholische, zuurloze en ronde wijntjes uit de Nieuwe Wereld voor gemiddeld € 2,63 blijven kopen, raken zij echt niet in verwarring.
Anda Schippers heeft alle gelijk aan haar kant wanneer zij pleit voor een drastische vereenvoudiging van het Franse systeem van appellations. Het huidige systeem werkt niet. Het schrikt wijndrink(st)ers af en remt creativiteit van producenten. Vereenvoudiging is heel wat anders dan de oversimplificatie waarvan Karel de Graaf spreekt. Diens zienswijze is sowieso nogal bezijden de werkelijkheid. Franse wijnen zijn heel wat meer dan die paar anekdotische flessen Bourgogne waar alleen een paar mannen (met testostoronproblemen?) zich in geheim clubverband over kunnen opwinden. Om direct iedereen die daar even niet aan meedoet maar in de hoek van de Lidlgangers te zetten, getuigt al vast niet van overmatig nuanceringsvermogen. Verwacht hij nu werkelijk dat iedereen een paar honderd onmogelijke namen uit het hoofd gaat leren vooraleer er een fles wijn aangeschaft wordt? Het zou al een beetje helpen wanneer de Fransen gewoon eens wat meer informatie op hun flessen gingen zetten. Zoals regio en druivenras(en). Dat ‘terroir’ wordt er heus niet minder om. Al zal De Graaf moeten toegeven dat men in Frankrijk wel heel makkelijk dat woord in de mond neemt. Hoe stelt hij zich eigenlijk de hervorming van de appellations voor? Meer blauw in de wijngaard? Frankrijk verzuipt al in bureaucratie en ambtenaren. En o ja, stond op de site van Perswijn niet te lezen dat datzelfde Frankrijk de invoering van een Vin de Pays de France overweegt. Over simplificatie gesproken! Zo ver hoeft het nu ook weer niet te gaan. Annemarie van Dijk, Perswijnabonnee Albert de Jong mag dan misschien een voorliefde vooor wijnen uit Duitsland hebben, kennelijk is het hem wel ontgaan dat de Duitsers al 35 jaar lang aan het proberen zijn hun herkomstbenamingen te vereenvoudigen. In 1971 werd het aantal Einzellagen drastisch teruggebracht, zij het niet nog onvoldoende. Met de introductie van Classic en Grosses Gewächs/Erste Lage is een noodzakelijke stap verder gezet. Achterliggende gedachte: gebruik alleen die namen die er werkelijk toe doen en die werkelijk iets met bijzonder terroir te maken hebben. Daar zou men in Frankrijk ook baat bij hebben. Of gelooft iemand werkelijk dat al die 460 AOC’s daar voor even zo veel unieke terroirs staan? Rein Diekman, liefhebber van Duitse én Franse wijn Ik begrijp niet waarom het elke keer maar weer moet gaan over het afschaffen van de AOC’s. Daar hebben wij in Nederland toch helemaal niets over te zeggen? Laat de Fransen het lekker zelf uitzoeken. Maar ik begrijp ook niet waarom het hebben van AOC’s het kiezen van wijn moeilijk maakt. In andere landen doen ze er niet aan, is niet helemaal waar, maar is het kiezen van die wijnen dan wel gemakkelijk? Kan ik aan een fles wijn uit Chili, Australië of Zuid-Afrika dan wel zien hoe deze smaakt? Nee, natuurlijk niet. Wijn is áltijd een verrassing. En dan moet ook vooral zo blijven, het is tenslotte geen Cola. Van mij mogen al die AOC’s dus juist blijven. Het zegt alleen maar iets over de herkomst van de wijn en via deze methode kan ik precies zien uit welk stukje Frankrijk de wijn komt. Iemand die een heel klein beetje moeite doet kan dit zo leren. Zelf ik kon het. Robèrt Koopman, Perswijnabonnee De AOC werkt niet, wanneer je als wijnliefhebber niet verzekerd kan zijn van een lekkere wijn met de typische terroirkenmerken van de streek. Neem Bordeaux als voorbeeld. Meer dan 50% van alle chateautjes – ieder hondenhok of fietsenstalling heet tenslotte CHATEAU in deze streek – hebben dezelfde uniforme smaak: dun, schraal, drogend van de onrijpe tannines en gebrek aan frui. Voor deze wijne kunnen AOC’s afgeschaft worden. Hoe werkt de AOC in de praktijk? Zie als voorbeeld de Languedoc, waar ik sinds 1996 met veel plezier woon. De AOC Limoux wit is daar een assamblage van druiven met o.a. de mauzac. Wanneer een boer een monster aanbiedt voor de AOC-keuring, wordt er gecontroleerd of de verplichte druiven zijn aangeplant door middel van documentenonderzoek. Een typisch geval van de bekende papieren tijger. Gelukkig zijn er steeds meer wijnboeren die de mauzac aan de stokken laten hangen heerlijke wijnen maken van 100% chardonnay. Dit is de realiteit. Wat heeft een AOC dan nog voor nut? Hoe dacht iemand in 1966 over de vele Franse wetten? De grote Charles was nog Président. Pompidi Pompidou zat achter zijn bureau. Een jonge amtenaar, die nu in het Elysée koning van de Republiek speelt, kwam met een stapel wetsontwerpen binnen ter ondertekening. Waarop Georges de wijze woorden sprak: “Arrêtez d’emmerder les Français ! Il y a trop de lois, trop de textes,trop de règlements dans ce pays. Laissez-les vivre un peu et vous verrez que tout ira beaucoup mieux.”  Ik sluit mij geheel bij de vorige spreker aan. Dick Kramer vanuit Limoux	Karel heeft een steekhoudend verhaal maar de stelling van Claude Bourguignon kan ik niet onderschrijven! Kijk maar eens naar de druivensoort Riesling. Hier heeft Frankrijk grote moeite om Duitsland en Oostenrijk bij te benen of te evenaren. Daabij ben ik ook van mening dat de Bourgogne, in de toekomst met de Pinot Noir, zware concurrentie krijgt met streken zoals: Pfalz, Franken, Baden, Kremstal en Kamptal. Natuurlijk zullen topexemplaren als Romanee-Conti ect. misschien wel altijd aan de top (afwachten wat de klimaatverandering brengt!) blijven, maar denk eens aan “Villages” wijnen of de verschillende Premier Cru’s. Die leggen het regelmatig af tegen de nieuwe, koele, Pinot Noir streken. Essentieel, zeker bij Pinot Noir, blijft echter de producent. Albert de Jong Als voormalig langjarig abonnee van Perswijn and voortdurend liefhebber van Franse en Duitse wijn voel ik mij geroepen om op uw wel zeer uitnodigende stelling te reageren. De vraag is: wil Frankrijk een producent van kwaliteit of van kwantiteit zijn? Het huidige AOC-stelsel, waar al genoeg over is geschreven, dank u – is ingewikkeld en werkt niet kwaliteitsverhogend. Goedbedoeld begonnen maar verworden tot een sales-gimmick. Veel beginnende wijndrinkers zien door de bomen het bos niet en geven op. Ze blijven hangen bij wat ze (her)kennen en dat komt vaak niet uit Frankrijk. Dankzij ontwikkelingen in wijngaard en wijnbereiding en dankzij – of ondanks – klimaatverandereingen kan kwaliteit tegenwoordig uit bijna heel Frankrijk komen, al blijven er bepaalde gebieden met kop en schouders boven uit steken. Die gebieden zouden een status aparte moeten hebben, de rest niet. Ik sluit me graag aan bij de inzending van  Annemarie van Dijk, die de vergelijking trekt met het Duitse systeem van Grosses Gewächs/Erste Lage: gebruik alleen de namen die er echt toe doen. Overdaad schaadt hier zeker en het huidige lompe, burocratiesche systeem zit onwtikkelingen alleen maar in de weg. En weest gerust: de liefhebber c.q. kenner weet die wijn en die producent toch wel te vinden, ongeacht wat er op het etiket staat. Al is het maar vanwege Persijn… Tot slot: wijn mag maar moet niet niet persé altijd een verrassing te zijn, vooral niet als de verrassing qua smaak en kwaliteit tegen valt. Maar we praten over Frankrijk dus er gebeurd gewoon helemaal niets. Het apparaat houdt zich zelf in stand en traditie betekent vaak “ik maak iets zoals ik dat altijd al doe en daarmee basta” Het zal wel het verhaal van de wal en het schip worden. Nico Meier

In de Bourgogne is in het weekeind van 18 en 19 november traditiegetrouw de liefdadigheidsveiling van de Hospices de Beaune gehouden. Daarbij zijn de wijnen van de recente oogst 2006 onder de hamer gekomen. Vooral voor de witte werden recordprijzen geboden, gemiddeld 63% hoger dan vorig jaar. Een vat wit bracht daardoor gemiddeld  €11.150 op. Bij rood was sprake van slechts een minimale  stijging met 1,1%. Hier bedroeg de gemiddelde prijs per vat
In de Bourgogne is in het weekeind van 18 en 19 november traditiegetrouw de liefdadigheidsveiling van de Hospices de Beaune gehouden. Daarbij zijn de wijnen van de recente oogst 2006 onder de hamer gekomen. Vooral voor de witte werden recordprijzen geboden, gemiddeld 63% hoger dan vorig jaar. Een vat wit bracht daardoor gemiddeld  €11.150 op. Bij rood was sprake van slechts een minimale  stijging met 1,1%. Hier bedroeg de gemiddelde prijs per vat € 4.417. De spectaculaire prijsexplosie voor de witte wijnen is nogal verrassend, gelet op de omstandigheid dat ze kwalitatief wellicht toch achterblijven bij die uit 2005.
In totaal werden 564 vaten rode en 116 vaten witte wijn geveild. Ze brachten samen een bedrag op van  € 5.054. Die som is vrijwel gelijk aan de opbrengst van vorig jaar, zij het dat toen veel meer vaten geveild werden, 789 in plaats van de 680 van dit jaar.

Volle zaal met veel kwaliteits-Champagnes en prachtige Mousserende wijnen op Champagne aan Zee en Sprankelend! 2007. De Wintertuin en omliggende zalen van hotels van Oranje te Noordwijk waren op zondag 19 november geheel gewijd aan een grote variëteit aan ‘gewone’ mousserende wijnen en Champagnes.
Er was voor gekozen om het evenement wat minder massaal te laten zijn, en dat streven was meer dan geslaagd. De ruim zeshonderd bezoekers genoten van de mooie Champagnes, Cava’s en andere mousserende wijnen van meer dan dertig importeurs. Ook producenten waren aanwezig.
Volle zaal met veel kwaliteits-Champagnes en prachtige Mousserende wijnen op Champagne aan Zee en Sprankelend! 2007. De Wintertuin en omliggende zalen van hotels van Oranje te Noordwijk waren op zondag 19 november geheel gewijd aan een grote variëteit aan ‘gewone’ mousserende wijnen en Champagnes.
Er was voor gekozen om het evenement wat minder massaal te laten zijn, en dat streven was meer dan geslaagd. De ruim zeshonderd bezoekers genoten van de mooie Champagnes, Cava’s en andere mousserende wijnen van meer dan dertig importeurs. Ook producenten waren aanwezig. Eric Rodez uit de Champagne liet een mooie serie heel eigenzinnige Champagnes proeven en Collalto presenteerde zijn bijzondere Prosecco’s. Bijzondere geleide proeverijen werden gehouden door elegante Champagnes naast fraaie amuses van enkele topchefs te zetten. Een bijzondere happening, zoals de prachtige Champagnes van Ruinart in combinatie met heerlijke amuses van Paul de Groote, sous-chef van Inter-Scaldes. Nicolas Feuillatte werd gecombineerd met heerlijke hapjes van Marco Groote, de chef van Hilton Rotterdam. De mooie Champagnes van Pol Roger vormden een mooie combinatie met de amuses van Mario de Ridder van De Zwethheul. De Champagnes van Bollingers werden in het zonnetje gezet door Edwin Vinke, de chef van Visrestaurant van het jaar 2007, de Kromme Watergang, die zich ook had ontfermd over de amuses bij de Champagnes van Taittinger, samen met Marco Groote. Hulde voor de mooie hapjes, de proevers waren zeer onder de indruk van de mooie combinaties.

Net als de voorgaande jaren werden door Perswijn ook nu weer de prijzen van de wedstrijden bekend gemaakt.

Winnaar ‘beste Mousserende wijn Brut’
In de finale stonden mousserende wijnen uit alle windstreken, van Australië tot Zuid-Afrika, Frankrijk, Duitsland, Spanje en Italië. Het was dan ook een spannende strijd, met een paar wijnen die in scores (vrijwel) gelijk eindigden. Opvallend was dat de Spaanse mousserende wijnen, de Cava’s, het erg goed deden, met in de einduitslag een eerste en een derde plaats.
De uitslag
1. Zeta, Reserva Z, Cava
Goessens, € 11,45
2. Jansz, Pipers River Brut, 2001, Australian Quality Sparkling
Verbunt, € 21,50
3. Sabaté i Coca, Reserva Fami¬liar 2001
Zwagers, 9

Winnaar ‘beste gewone Brut Champagne’
Het tiental finalewijnen van de wedstrijd om de beste Champagne Brut werd door het panel van een zeer hoogwaardige kwaliteit bevonden. De concurrentie was dan ook zwaar, met gerenommeerde Champagnes als Pol Roger, Roederer, Laurent-Perrier en veel andere grote namen. Voor de tweede keer werd Philipponnat Royal Réserve de -wellicht verrassende- winnaar. Een bewijs dat dit huis de laatste jaren weer helemaal terug is van weggeweest.
De uitslag
1. Philipponnat, Royale Réserve
Vinites, 9
2. Gosset, Excellence Brut
Wijnkoperij De Gouden Ton, € 29,95
3. De Sousa, Tradition
Vinoblesse, 8; Les Génereux € 29,95

Voor meer informatie kunt u zich wenden tot :
wijnpers@wijnpers.nl

In het kader van ‘Sprankelend’ houden we jaarlijks ook de uitverkiezing van de ‘beste Mouserende wijn Brut’. De winnaars voor deze wedstrijd worden door het Perswijnpanel gekozen de uit de finalewijnen, die bekend werden gemaakt in nr. 7 van Perswijn. Het tiental wijnen op tafel werd door het panel als heel goed beoordeeld. Er stonden mousserende wijnen uit alle windstreken, van Australië tot Zuid-Afrika, Frankrijk,
In het kader van ‘Sprankelend’ houden we jaarlijks ook de uitverkiezing van de ‘beste Mouserende wijn Brut’. De winnaars voor deze wedstrijd worden door het Perswijnpanel gekozen de uit de finalewijnen, die bekend werden gemaakt in nr. 7 van Perswijn. Het tiental wijnen op tafel werd door het panel als heel goed beoordeeld. Er stonden mousserende wijnen uit alle windstreken, van Australië tot Zuid-Afrika, Frankrijk, Duitsland, Spanje en Italië. Het was dan ook een spannende strijd, met een paar wijnen die in scores (vrijwel) gelijk eindigden. Opvallend was dat de Spaanse mousserende wijnen, de Cava’s, het erg goed deden, met in de einduitslag een eerste en een derde plaats.  Winnaar werd de Zeta, Reserva Z, Cava. De oorkonde die aan deze prijs verbonden is, werd in ontvangst genomen door Cees Vos van importeur Goessens.
Een zeer eervolle tweede plaats was er voor de Jansz, Pipers River Brut 2001, Australian Quality Sparkling van Verbunt, een wijn die al meerdere malen in de prijzen viel.
De derde plaats was voor wederom een Cava, de heerlijke Sabaté i Coca, Reserva Familiar 2001 van importeur Zwagers.

De uitslag:
1. Zeta, Reserva Z, Cava
Goessens, € 11,45

2. Jansz, Pipers River Brut, 2001, Australian Quality Sparkling
Verbunt, € 21,50

3. Sabaté i Coca, Reserva Familiar 2001
Zwagers, 9

Midden tussen de wijngaarden van Montravel ligt het proeflokaal van Château Puy-Servain. Hier proefde ik afgelopen augustus drie zeer bijzondere wijnen, gemaakt door Daniel Hecquet, een bekende naam in Montravel. Daniel heeft er zo ongeveer in zijn eentje voor gezorgd, dat Montravel, bekend om zijn witte wijnen, nu ook een AOC voor rode wijnen heeft. Songe is een rode wijn die sinds het oogstjaar 2001 wordt gemaakt.
Midden tussen de wijngaarden van Montravel ligt het proeflokaal van Château Puy-Servain.
Hier proefde ik afgelopen augustus drie zeer bijzondere wijnen, gemaakt door Daniel Hecquet, een bekende naam in Montravel. Daniel heeft er zo ongeveer in zijn eentje voor gezorgd, dat Montravel, bekend om zijn witte wijnen, nu ook een AOC voor rode wijnen heeft.
Songe is een rode wijn die sinds het oogstjaar 2001 wordt gemaakt, 90% Merlot en 10% Cabernet Franc, dezelfde cépage als bijvoorbeeld Petrus, Le Pin en Lagrange uit de Pomerol.
Een ware aromatische bom, die Songe, met mooie nog harde tannines. Aan een rechtstreekse vergelijking met hele grote Bordeaux ontkom je gewoon niet.
Ik proefde de 2001 en 2003 van de fles en 2005 van het vat. De laatste is inktzwart en echt overweldigend door zijn vele rode en zwarte fruit, met nuances van vanille.
Zeker niet voor wijnliefhebbers met weinig geduld. Ik schat dat deze wijn 10 tot 15 jaar opgelegd moet worden, maar de beloning zal het geduld meer dan waard zijn.
De Marjolein die ik ken, is een hele mooie, ambitieuze jonge vrouw, die van lekker eten en mooie wijnen houdt.
Zij serveerde mij op een prachtige zomeravond een droge witte Château Puy-Servain Marjolaine, bij een door haar bereid culinair feestje. Ik was meteen verliefd, op de wijn wel te verstaan.
Ik proef vandaag de Marjolaine 2003, gemaakt van 50% Sauvignon blanc en 50% Semillon, 9 maanden op hout gerijpt en dat ruik en proef je onmiddellijk. Veel vanille, erg geconcentreerd, met exotische vruchten (kiwi en ananas) en een volle afdronk. Ik ben nog steeds verliefd.
Heel af en toe snoepte ik, toen ik nog in België woonde, weleens van een echte Belgische bonbon. Een verleiding waar je, mijns inziens, maar met mate aan moet toegeven, om er waarlijk van te kunnen genieten.
Dit geldt ook voor Château Puy-Servain Terrement Liquorieux 2004, gemaakt van 100% Semillon.
Een verrukkelijke zoete witte wijn om als aperitief te drinken, je kan deze wijn bijna kauwen, zoals de eerder genoemde Belgische bonbon. Voor mij mag deze wijn naast een grote Sauternes staan.
Kortom Daniel Hecquet maakt hele mooie wijnen, die de moeite van het kopen meer dan waard zijn.
Zeker wanneer je de verhouding prijs – kwaliteit in aanmerking neemt.
Prijzen af chateau tussen de 8 en de 20 Euro.
De wijnen worden in Nederland geïmporteerd door:
*JJC Kwast Wijnkopers BV
 http://www.kwast.nl/
 Tel. 025-2686741 Fax. 025-2687943
*Havelaar Wijnimport
 http://www.havelaarwijnimport.nl/
 Tel. 070-3835414 Fax. 070-3477709
*RougeRoséBlanc
 http://www.rougeroseblanc.nl/
 Tel. 070-5143777 Fax. 070-5144177

Voor een uitgebreide lijst van ook andere producenten in Montravel, kijk op:
http://www.pays-de-bergerac.com/
http://www.dordogne-perigord.com/

De locatie

Vanuit Nederland is Montravel ongeveer 1000 km rijden.
De stad Bordeaux ligt op slechts 60 km van Montravel en er zijn dagelijks vluchten van Amsterdam naar Bordeaux.
Voor budgetvluchten kunt U ook vanuit Amsterdam direct op het iets verder gelegen Pau vliegen.
Eddy Gravemaker
Le Temple sur Lot, Frankrijk.

Hoe word je in Frankrijk een ‘rebel’? Door vast te houden aan je ideeën, niet hetzelfde te doen als je buren en consequent te blijven. Eloï Durrbach van Domaine de Trevallon was onlangs in Nederland bij een bijzondere presentatie van Sauter Wijnen in Maastricht. Hij werd beroemd met zijn wijnen van Domaine de Trevallon in Les Baux de Provence, maar hij brengt ze op fles als Vin de Pays, gewone landwijn.
Hoe word je in Frankrijk een ‘rebel’? Door vast te houden aan je ideeën, niet hetzelfde te doen als je buren en consequent te blijven. Eloï Durrbach van Domaine de Trevallon was onlangs in Nederland bij een bijzondere presentatie van Sauter Wijnen in Maastricht. Hij werd beroemd met zijn wijnen van Domaine de Trevallon in Les Baux de Provence, maar hij brengt ze op fles als Vin de Pays, gewone landwijn.

In Château Neercanne, tegen de Belgische grens aan, haalt Dürbach herinneringen op. “Erik Sauter was de eerste buitenlandse importeur die aan de deur klopte voor wijn. Hij was er vroeg bij, in 1978 al, toen ik pas een paar jaar bezig was.” Architect Durrbach wilde ‘iets met zijn handen doen’ en besloot druivenstokken te planten op het ‘buiten’ van zijn ouders in de Provence. Een gouden greep. Erik Sauter: “Ik vond de wijnen van begin af aan geweldig. De enige jaargang die ik heb overgeslagen was 1980, en daar heb ik nu spijt van, want zelfs die wijn is nu nog perfect te drinken.”
Durrbach was geïnspireerd door Château Vignelaure, waar met de aanplant van cabernet-sauvignon goede wijnen werden gemaakt. Hij plantte flink wat cabernet-sauvignon, naast syrah, de klassieke rhône-druif. Tot op de dag van vandaag heeft het hem ruzie met de autoriteiten opgeleverd. Kenners zien zijn wijn als een van de beste van de Provence en van het deelgebiedje Les Baux de Provence. Een locomotief als deze is van groot belang. Maar bij de instelling van de appellation vroegen zijn collega’s om de cabernet-sauvignon te limiteren tot 30%. Sindsdien maakt Dürrbach Vin de Pays des Bouches du Rhône. De INAO vroeg hem om te verklaren dat hij binnen dertig jaar zijn cabernet zou verminderen, maar hij weigerde dit toe te zeggen. Een kwestie van principes. We proeven de geweldige Trévallon 2000, een groots glas wijn, de perfecte synthese tussen cabernet en syrah, die zelfs al in 19e eeuw in Bordeaux werd toegepast met de term ‘Hermitagé’. We proosten op het succes van een uitzonderlijke landwijn. Wat maakt het ook uit?

Ronald de Groot

“Maandag 6 november 2006 vindt de eerste presentatie plaats van de compleet gerestylde [sic!] GaultMillau Proefschrift Restaurant & Hotel Jaargids onder verantwoordelijkheid van The Wine & Food Association. Deze avond komt in Breukelen de Nederlandse top van chefs, restaurateurs, sommeliers, gastheren en hoteliers bijeen tijdens de Nacht van GaultMillau.” Aldus een fijn en opwekkend bedoeld persbericht van de organiserende club. Weten we ook weer meteen waarom je tegenwoordig op maandagavond zo moeilijk aan een tafeltje komt.
“Maandag 6 november 2006 vindt de eerste presentatie plaats van de compleet gerestylde [sic!] GaultMillau Proefschrift Restaurant & Hotel Jaargids onder verantwoordelijkheid van The Wine & Food Association. Deze avond komt in Breukelen de Nederlandse top van chefs, restaurateurs, sommeliers, gastheren en hoteliers bijeen tijdens de Nacht van GaultMillau.” Aldus een fijn en opwekkend bedoeld persbericht van de organiserende club. Weten we ook weer meteen waarom je tegenwoordig op maandagavond zo moeilijk aan een tafeltje komt.
Maar laten we vooral blijven doorlezen, want een heuse BN’er mag de support act verzorgen. Paul de Leeuw zal met goedvinden van de voorzitter der onvolprezen Wine & Food Association.de ‘Awards’ uitdelen. We vernemen waarom: “Hij heeft oog voor kwaliteit en draagt de restaurantsector een warm hart toe. De inspecteurs van GaultMillau troffen Paul in zowel het topsegment, middensegment als de trendy etablissementen aan en zien Paul als de aangewezen persoon om het officiële gedeelte te verzorgen.” Ja, ja, net even te mooi om helemaal waar te zijn. Ze zouden hem volgend jaar dan maar meteen tot hoofdinspecteur moeten benoemen. Immers, geen enkel restaurant vermoedt een inspecteur in de gedaante van een BN’er. Een betere undercover is niet denkbaar. Dit echter geheel en al terzijde. We blijven geboeid verder lezen: “De Nacht van GaultMillau staat in het teken van maar liefst dertien prestigieuze Awards.” Dat is nogal wat, maar bij de Wine and Food Association hebben ze structureel wat met prijzen. Slim wel, want zo maak je makkelijk vriendjes. Zeker in milieus waarin kinderhanden snel gevuld zijn. Toegegeven, het zijn er niet zo veel als tijdens het afgelopen Proefschrift Wijnfestival, waar niet minder dan 25 wijnen en vooral importeurs met een prijs bedacht werden. Zonder dat Rita Verdonk zich daar zo nodig mee moest bemoeien. Dat malle gedoe met rosé was kennelijk – en daarmee gelukkig – slechts een eenmalige foute oprisping. Ook dit echter terzijde. Die ‘Awards’ dus. Hier komt het rijtje: “Chef van het Jaar, Belofte van het Jaar, Wijnkaart van het Jaar, GaultMillau Oeuvreprijs 2007, Wijn/Spijsspecialist van het Jaar, Sommelier van het Jaar, Talentvol Sommelier van het Jaar, Gastheer/Gastvrouw van het Jaar, Talentvolle Gastheer/Gastvrouw van het Jaar, Restaurant van het Jaar, Beste Chef 2007, Terras van het Jaar en Hotel van het Jaar.” Prachtig allemaal, zij het dat daar bij nuchtere beschouwing eerlijk gezegd nogal wat overlapping in lijkt te zitten. Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen de Chef van het Jaar en de Beste Chef 2007? En wat moeten we met het Terras van het Jaar? Dat is nu echt een fijne titel om in november uit te delen! Moraal: minder is beter. Heel veel beter. Geloofwaardiger vooral.

René van Heusden