Lars Daniëls was een van de paneldeelnemers die zijn geluk – en de wijn – in de Rhône ging beproeven. Hij maakte nauwgezet aantekeningen over de producenten, die ter aanvulling op het artikel in Perswijn 7  op deze site te lezen zijn.
Georges Vernay (Condrieu):
Georges Vernay is zo’n beetje de grondlegger van Condrieu zoals wij het nu kennen. Hij richtte zijn bedrijf op in 1953, met maar 1,5 hectare aan wijngaard op de prachtige Coteau de Vernon, toen Condrieu in zijn geheel slechts 6 hectare telde. Tegenwoordig hebben zijn kinderen Luc, chef de culture, en Christine, wijnmaakster, de leiding over het wijngoed, dat nu zo’n 16 hectare telt, waarvan 7 hectare in Condrieu en 3 in Côte-Rôtie. Christine’s man Paul Amsellem, die ons voortreffelijk ontving, behartigt de commerciële zaken. Domaine Georges Vernay staat vooral bekend om hun in barrique opgevoedde topcuvées van Condrieu, van oude stokken: Les Chaillées de l’Enfer -‘de terrassen van de hel’-, en Coteau de Vernon. Het mooie is dat dat nieuwe hout nauwelijks opvalt en zeker niets afdoet aan de enorme terroirtypiciteit van de wijnen. Die danken hun opmerkelijke zoutige afdronk aan het typische donkere graniet van het noorden van Condrieu, waarin het mineraal biotiet domineert: granite à biotite. Beste wijn: Condrieu Coteau du Vernon.

André Perret (Chavanay):
Een vrij klein familiedomein in Chavanay, een paar kilometer zuidelijk van Condrieu. André heeft het vanaf 1982 langzaam vergroot tot een bezit van 8 hectare, met percelen in Condrieu, Saint-Joseph en ook wat voor Vin de Pays des Collines Rhodaniennes. Van die percelen zijn verreweg de belangrijkste Clos de Chanson, op de helling Chanson, waar wij met Perret hebben geproefd, en die op de ‘Grand Cru’-helling Chéry. De wijnen van Chanson, gelegen bij Chavanay en met een bodem van graniet met muscoviet, halen het qua mineraliteit en spanning niet bij die van Chéry, dat bij Condrieu ligt, waar het graniet met biotiet wijnen met grote persoonlijkheid geeft. Beste wijn: Perret’s Condrieu Chéry 2009, van een perceel met stokken die zijn aangeplant in 1945: Condrieu non plus ultra!

Guigal (Ampuis):
Etienne (vader) en Marcel (zoon) Guigal hebben met het in 1946 opgerichtte domein vanaf het begin van de jaren ’80 Côte-Rôtie op de wereldkaart gezet en daar profiteert nu iedereen van. Zij introduceerden er de élevage en barriques neuves en wijnen van afkomstig uit een enkele wijngaard, hetgeen veel navolging heeft gehad. Guigal is ondermeer groot geworden door de aankoop van Vidal-Fleury in 1984 en Domaine Jean-Louis Grippat (Saint-Joseph) in 2000. Maar Guigal maakt vrijwel overal in de Rhône wijn, sterker nog, de helft van de productie (± 3.000.000 flessen) komt op rekening van hun Côtes du Rhône générique, die ze en vrac kopen en slechts bottelen en labellen. De beroemde topcuvées van Côte-Rôtie, de zogenaamde ‘La-La-wines’ (La Mouline, La Turque en La Landonne), rijpen maar liefst 42 maanden in nieuwe barriques, en ook andere cuvées krijgen een serieuze opvoeding in barriques. Vandaar dat de toch omvangrijke kelder er tot de nok toch mee vol ligt: ± 5000 barriques is standaard! Beste wijn? Vooruit, Côte-Rôtie La Turque, jaartal minder belangrijk.

Pierre Gaillard (Malleval):
Pierre Gaillard studeerde wijnbouw in Beaune en in Montpellier en was chef de culture (verantwoordelijk voor het wijngaardbeheer) bij Guigal. Gaillard is snel groot geworden en bezit tegenwoordig zo’n 15,3 hectare wijngaard, in Côte-Rôtie (3,3 ha, met spectaculaire percelen op de Côte Rozier), Condrieu (1,5 ha), Saint-Joseph (7 ha), Côtes du Rhône (1,5 ha) en nog eens 2 ha en Vin de Pays. Hij is ook eigenaar van een domein in Banyuls-sur-Mer en in Faugères. En daarbij heeft hij samen met François Villard en Yves Cuilleron ook nog het handelshuis ‘Les Vins de Vienne’. Qua opvoeding van de wijnen is Gaillard duidelijk beïnvloed door Guigal (gebruik van barriques), maar opvallend is ook zijn liefde voor koude inweking bij syrah, ter bevordering van aroma- en kleurextractie. Zijn wijnen zijn vol en genereus; een mooi voorbeeld daarvan is de Saint-Joseph Les Pierres 2007.

Domaine du Colombier (Tain-l’Hermitage):
Een oud familiebedrijf, dat tot 1992 vooral druiven aan Guigal verkocht. Maar tegenwoordig maakt de boomlange Florent Viale alle wijnen zelf. Hij heeft prachtige bezittingen in de AC Crozes-Hermitage (13 ha vooral bij Mercurol), maar ‘the icing on the cake’ zijn percelen op de Hermitage-heuvel: 1,6 ha in de climat Beaumes voor rood en nog eens 1,9 ha beplant met marsanne, in Maison Blanche en vooral op de meest oostelijke helling van Hermitage, genaamd Torras et les Garennes. Wij waren zeer onder de indruk van het niveau hier. Beste wijn: moeilijk, alles was overtuigend, maar Viale’s witte Hermitage 2008 van echt oude stokken is subliem!

Domaine des Hauts Chassis (La Roche-de-Glun):
Frank Faugier nam in 1998 het 12 ha grote familiedomein over en besloot vanaf 2003 de druiven niet meer aan de coöperatie te verkopen maar er zelf voor te gaan. En dat met groot succes. De meeste van Faugier’s wijngaarden liggen op het plateau des Chassis, dat een goed drainerende bodem heeft: galets (rolkeien) op zand en ijzerhoudende leem, uniek in de noordelijke Rhône en alleen voorkomend in het zuiden van de AC Crozes-Hermitage. Dit geeft rijke wijnen, die soms meer doen denken aan de zuidelijke Rhône. Beste wijn: Crozes-Hermitage Les Chassis 2007.

Domaine du Tunnel (Saint-Péray):
Stephane Robert is een zeer symphatieke jonge kerel die in 1994 begon met niets en nu een van de opkomende sterren in de noordelijke Rhône is. Hij heeft wijngaarden in Cornas (3 ha), in Saint-Joseph (2,5 ha) en in Saint-Péray (2 ha). Zijn rode wijnen zijn heel puur, met als summum de Cornas ‘Vin Noir’ van 100 jaar oude syrahstokken! Ook bijzonder zijn twee monocépage cuvées uit Saint-Péray: Cuvée Roussanne en Cuvée Marsanne. Mooiste wijn: Cornas 1999, betoverend mooi qua bouquet en zeer vitaal qua smaak. Ook leuk: in zijn proeflokaal staat een flipperkast!

Thierry Allemand (Cornas):
Self-made man, enfant terrible, genie, het slaat allemaal op Thierry Allemand, een ongekend gepassioneerd en overtuigd man, die een paar van de boeiendste wijnen van de noordelijke Rhône maakt. Op zijn slechts 5 hectare aan wijngaarden, die bijna allemaal in de AC Cornas liggen, werken maar liefst 12 mensen, die zo’n beetje alles met de hand doen. De mooiste van die wijngaarden is een steile graniethelling ten westen van Cornas, waar zijn topcuvée Cornas Reynard vandaan komt en die hij ons met trots liet zien. Allemand maakte feitelijk biologische wijnen, die hij met minimale sulfiettoevoeging afvult. Beste wijn: Cornas Reynard, sowieso, en qua jaartal dan maar 2007. Dit was een onvergetelijk bezoek.

Jasmin (Ampuis):
Patrick en zijn vrouw vormen de 4e generatie van dit charmante familiedomein in Ampuis. Ze bezitten 5,5 hectare in de AC Côte-Rôtie, verdeeld over maar liefst 11 verschillende percelen, waarvan ze slechts één Grand Vin Côte-Rôtie maken, per jaar gemiddeld zo’n 24.000 flessen. Het aandeel viognier (5%) dat Jasmin gebruikt staat aangeplant tussen de syrah, zoals vroeger. Handig, want de viognier moet volgens de richtlijnen van de AOC samen met syrah gevinifieerd worden. Jasmin maakt, anders dan zijn robuuste uiterlijk doet vermoeden, elegante, vrouwelijke Côte-Rôtie, ook door zijn beschaafde gebruik van nieuwe barriques per jaar. Beste wijn: Côte-Rôtie 2009, geproefd van het vat en volgens Jasmin het mooiste jaar ooit!

Yves Cuilleron(Chavanay-Verlieu):
Yves is een van de grote namen van de noordelijke Rhône. Hij heeft het domein in 1987 overgenomen van zijn oom en volop gebruik gemaakt van de opleving van Condrieu en Côte-Rôtie vanaf het eind van de jaren ’70. Inmiddels bezit hij en domaine maar liefst 52 hectare, verdeeld over bijna alle AOC’s van de noordelijke Rhône, die een productie geven van zo’n 300.000 flessen per jaar. Daarvan is bijna de helft wit, een opvallend hoog aandeel voor de regio. Sinds 1996 heeft hij samen met vrienden Gaillard en Villard het handelshuis Les Vins de Vienne, dat ondermeer de verdwenen wijngaarden van Seyssuel op de linkeroever van de Rhône, die al in de Romeinse tijd beroemd waren, weer in ere heeft hersteld.
Zijn faam heeft hij vooral vergaard met zijn prachtige wijnen van Condrieu, hetgeen duidelijk werd tijdens een razende proeverij van maar liefst 22 van zijn wijnen. Mooiste wijn, ondanks een geweldige Cornas Les Vires 2008: Condrieu Vertige 2008, afkomstig van de beroemde Coteau du Vernon.

De Spaanse producent Berberana, van origine uit Rioja maar inmiddels ook buiten die streek actief (o.a. in La Mancha), ziet de zaken groot. Letterlijk en figuurlijk. Het bedrijf is de afgelopen decennia uitgegroeid tot een speler van formaat, zowel binnen de Spaanse wijnbouw als op de Nederlandse markt waar het de nummer 1 is. Berberana is het voornaamste merk binnen de groep United Wineries.
De Spaanse producent Berberana, van origine uit Rioja maar inmiddels ook buiten die streek actief (o.a. in La Mancha), ziet de zaken groot. Letterlijk en figuurlijk. Het bedrijf is de afgelopen decennia uitgegroeid tot een speler van formaat, zowel binnen de Spaanse wijnbouw als op de Nederlandse markt waar het de nummer 1 is. Berberana is het voornaamste merk binnen de groep United Wineries.

Berberana beschouwt zichzelf als ‘market driven’ en heeft zijn basiswijnen in de Dragon-serie onlangs een nieuwe uitmonstering gegeven. Ook werd een origineel loyaliteitsprogramma voor consumenten ontwikkeld. Om het vernieuwde ‘Berberanagevoel’ over te brengen en het bedrijf wat nader voor te stellen, organiseerde het een heuse Berberana Night. Locatie: restaurant Aan de Poel in Amstelveen. Een aantrekkelijke keuze, want een restaurant met een mooiere ligging is er in de hele regio niet te vinden. Bovendien geldt het in gastronomisch opzicht het als een van de rijzende sterren in het Amsterdamse. Onder de genodigden bevond zich ook de Spaanse ambassadeur in Nederland, Juan Prat y Coll. Dat zegt voldoende over de belangrijke positie van Berberana.

Borden en glazen
Hoewel chef Stefan van Sprang de gasten vertelde dat er sprake zou zijn van een speciaal gecreëerd menu, leerde bestudering van de reguliere menukaart dat dat eigenlijk helemaal niet het geval was. Het Berberanamenu was gewoon samengesteld uit gerechten van die reguliere menukaart. Dat was een beetje jammer, want hoewel er in Amstelveen verdienstelijk gekookt wordt, was de afstemming met de diverse wijnen niet altijd optimaal. Een gerecht met een wijnonvriendelijk zoet accent – helaas ook hier – maakt het een droge rode Rioja niet makkelijk. En dat is diplomatiek uitgedrukt. Met andere woorden, er was niet echt naar de wijnen toe gekookt. In Amstelveen had men wel een paar aardige optische trucjes bedacht om de wijnen wat meer cachet te verlenen door ze te serveren in steeds groter wordende glazen en uit onalledaags vormgegeven karaffen met een giraffehals. Een beetje show dus. Want of de wijnen echt meekunnen bij een keuken op het niveau van een ster is voor discussie vatbaar.

Toegankelijk zonder pretenties
Hoe de wijnen van Berberana smaken? In Aan de Poel was een vijftal te proeven. Als aperitief werd de geslaagde Cava Brut Seleccion Oro 2005 geschonken, geproduceerd door dochterbedrijf Marqués de Monistrol. (Curieus genoeg staat op de fiche technique voor deze wijn een pH-waarde van 5,85 vermeld. Dat zou betekenen dat hij zo plat als een dubbeltje had moeten zijn. Bedoeld is waarschijnlijk een hoeveelheid zuren van 5,85 gram per liter.) Vervolgens de rosado Pink Dragon 2009, een op techniek steunende Vino de la Tierra de Castilla. Als rode achtereenvolgens de Red Dragon 2008, eveneens een eenvoudige Vino de la Tierra de Castilla, en tweemaal Rioja in de vorm van Carta de Oro Crianza 2007 en Carta de Oro Reserva 2005, alle van 100 procent tempranillo. De vele gewonnen medailles ten spijt – of misschien wel juist daarom – zijn ze correct, maar niet veel meer dan dat. Het ontbreekt de wijnen aan de complexiteit van waarlijk grote Rioja´s. Dat kan ook moeilijk anders wanneer je bedenkt dat dit merkwijnen zijn die in grote volumes voor een groot publiek geproduceerd worden in een toegankelijke stijl en ook nog eens tegen concurrerende prijzen. Zeker wanneer Nederlands grootste supermarkt de standaard Dragons in het kader van de actie 2 halen 1 betalen voor omgerekend slechts € 2,495 per fles wenst te verkopen…

Kurken sparen
Berberana heeft zich innovatief betoond op het terrein van klantenbinding en stimulering van merkgetrouwheid door een opvallend spaarsysteem te lanceren. Het werkt in zekere zin als dat van Airmiles. Registratie van punten gebeurt on line op basis van een speciale code op de kurken. Het internationale aspect van de branding komt tot uiting in de naamgeving van enkele wijnen met het Engelse Dragon (draak). Ook al beroept men zich hiervoor op een plaatselijke legende, ik associeer een dergelijke naam eerder met een obscure Chinese wijn associeer dan met een Spaanse. Aaibaar is een draak ook al niet echt, al zullen marketingmensen dat wel heel anders zien en er een aangrijpend verhaal bij verzinnen. Maar toegegeven: you can’t argue with success. En dat kun je Berberana moeilijk ontzeggen. Berberanawijnen zijn te koop bij Albert Heijn.

René van Heusden

Duitse wijnen blijken het onverminderd goed te doen in Nederland. Dat bleek maandag 13 september, toen in  de Amsterdam ArenA voor de achtste keer Riesling & Co werd georganiseerd, een evenement in het teken van Duitse wijnen. In de supermarkt wordt het aanbod van Duitse wijn beter, voor de klassieke wijnhandel zijn ze een vanzelfsprekendheid geworden en in de topgastronomie zijn ze de favorieten van sommeliers. Een regelrecht succesverhaal.

Duitse wijnen blijken het onverminderd goed te doen in Nederland. Dat bleek maandag 13 september, toen in  de Amsterdam ArenA voor de achtste keer Riesling & Co werd georganiseerd, een evenement in het teken van Duitse wijnen. In de supermarkt wordt het aanbod van Duitse wijn beter, voor de klassieke wijnhandel zijn ze een vanzelfsprekendheid geworden en in de topgastronomie zijn ze de favorieten van sommeliers. Een regelrecht succesverhaal.

De cijfers voor 2009 mogen zelfs hoogst opmerkelijk genoemd worden. Was er door toedoen van de crisis in vrijwel alle landen waar Duitse wijn naar geëxporteerd wordt sprake van een daling in afzet, Nederland vormde een uitzondering Het volume groeide met bijna 10 % ten opzichte van 2008, de waarde zelfs met bijna 12%. Deze prachtige groeicijfers komen voor een niet onbelangrijk deel op rekening van de aanhoudende inspanningen door het Informatiebureau voor Duitse Wijn. Van bepaalde kant is nogal eens ongenuanceerd afgegeven op het Informatiebureau, maar dat getuigt van weinig begrip waar het bij landenpromotie om gaat: effectiviteit in alle segmenten van de markt! Dit echter terzijde. Wel een grote pluim voor Alain en Gisela Jacobs. Hopelijk realiseert men zich ook in Duitsland terdege wat zij de afgelopen jaren tot stand hebben weten te brengen. Ook in Duitsland zelf ontbreekt het niet aan initiatieven en ondernemingsgeest.

Voorafgaand aan Riesling & Co lieten vertegenwoordigers van de Messe Düsseldorf, het Deutsches Weininstitut en het Deutscher Weinbauverband in de ABN Amro Lounge ( ja, ja) hun licht schijnen over respectievelijk de beurs ProWein 2011, de positie van Duitse wijn in de wereld en de vooruitzichten voor de oogst 2010.

ProWein 2011
ProWein en Duitse wijn vertonen een opmerkelijke overeenkomst: beide zitten spectaculair in de lift en zijn, om het maar eens in het Frans te zeggen, incontournable geworden. Namens de organiserende Messe Düsseldorf liet een super professioneel optredende Danila Avdiu weten dat ProWein ook in 2011 aan wijnprofessionals weer alles te beden zal hebben wat hun hart begeert. De afgelopen jaren heeft ProWein zich ontwikkeld tot de belangrijkste jaarlijkse internationale wijnbeurs van Europa – ver voor Londen – en tot een serieuze concurrent van de tweejaarlijkse VIEXPO in Bordeaux. Hoewel tijdens ProWein gewoontegetrouw de Duitse wijnbouw prominent aanwezig is, benadrukken de organisatoren het gevarieerde internationale aanbod aan exposanten. Plus het gegeven dat er ongeveer 300 nevenactiviteiten georganiseerd zullen worden. Een andere pre is de gemakkelijke bereikbaarheid van Düsseldorf vanuit de Europese buurlanden. Verkeerinfarcten en parkeerdrama’s (zoals in Verona en Bordeaux) zijn er onbekend. Duitsers hebben nu eenmaal verstand van organiseren. En Düsseldorf is allesbehalve een onplezierige stad om een paar nachten door te brengen. Kleiner dan Londen, maar ook veel minder prijzig.
ProWein 2011 zal plaatsvinden van 27 t/m 29 maart.

Duitse wijnbouw toont dynamiek
Namens het Deutsches Weininstitut voerde Steffen Schindler het woord. Hij kon heel veel positiefs melden. O ja, ook Duitsland heeft in 2009 te maken gekregen met de gevolgen van de financiële crisis, maar in minder ernstige mate dan diverse andere landen. De schade valt verhoudingsgewijs dus nogal mee. En het zij nog maar eens benadrukt: Nederland deed het in 2009 zelfs uitzonderlijk goed. Verder kon Schindler wijzen op de geweldige dynamiek die momenteel binnen de Duitse wijnbouw heerst. Als voorbeeld noemde hij het initiatief Generation Riesling, een community van jonge wijnmakers. Enthousiast, open minded, goed opgeleid en ter zake kundig. Wat dat enthousiasme betreft, het vak van wijnboer is in, Duistland al weer een poosje in, interessant genoeg ook bij heel wat mensen zonder wijnbouwachtergrond in hun familie.
Nog een gegeven dat het vermelden waard is: de opmars van blauwe druiven lijkt eindelijk te stagneren. Het aandeel in de aanplant daalde van 36,8 naar 36,4%. Gelukkig maar, want Duitsland kan zich beter met Riesling profileren dan met Dornfelder.

Vooruitzichten oogst 2010
Voorzitter Norbert Weber van het Deutscher Weinbauverband wond er geen doekjes om: 2010 wordt een moeilijke oogst. Hij hoopt op beter weer in de komende weken na alle nattigheid van de afgelopen tijd. En met hem alle Duitse producenten. Want het lijkt allemaal lastig. Afgezien van de recente regenval is het groeiseizoen in 2010 sowieso nogal moeizaam verlopen en zal het hoe dan ook leiden tot een klein oogstvolume. Ook verloopt de rijping langzamer dan normaal. De pluk van vroegrijpe druiven als müller-thurgau is deze week op grote schaal van start gegaan en vraagt om zorgvuldige selectie. Voor later rijpende druiven als riesling en spätburgunder zijn er voorlopig nog geen al te grote problemen. Riesling kan eventueel nog profiteren van een mooie oktobermaand. Opvallend bij de spätburgunder is de verhoudingsgewijs dikke schil van de klein uitgevallen duiven, waardoor er een behoorlijke weerstand tegen rotting bestaat.

Riesling & Co
Riesling & Co. 2010, voor de zesde opeenvolgende keer gehouden in de ArenA, profiteerde dankzij een gelukkige speling van de natuur van gunstige weersomstandigheden, waardoor het dak van die ArenA open kon blijven. Onder de bezoekers was ook de kersverse Duitse ambassadeur Heinz-Peter Behr, die pas op 8 september zijn geloofsbrieven aan koningin Beatrix had aangeboden. Het bezoek aan Riesling & Co was zodoende een van zijn eerste officiële handelingen. Bravo, dat getuigt van de juiste instelling.
Aan de rand van het speelveld presenteerden ongeveer 70 producenten hun wijnen, grotendeels van de schitterende jaargang 2009. De regio’s Rheinhessen en Mosel waren daarbij het sterkst vertegenwoordigd. Aan Nederlandse kant moet de uitgebreide stand van Imperial Wijnkoperij genoemd worden. Ooit begonnen als Oostenrijkspecialiste mag Regina Mey zich nu ook toonaangevend op het vlak van Duitse wijnen noemen.
Verder waren er thematafels van het jubilerende ECOVIN, de overkoepelende organisatie voor biologische wijnproducenten (25 jaar), Generation Riesling (voor producenten onder 35 jaar) en de eveneens jubilerende VDP (100 jaar). Voor de VDP-tafel was de selectie gemaakt door vertegenwoordigers van het Nederlands Gilde van Sommeliers. Anders dan bij eerdere edities wel eens het geval was, was ditmaal sprake van een fraaie en met zorg uitgekozen serie Grosse Gewächse 2009. Vakwerk, boven alle kritiek verheven derhalve.

Moraal? Zelfs voor Rotterdammers was dit bezoek aan de ArenA best wel te verdragen.

René van Heusden

Meer over 100 jaar VDP en Grosse Gewächse 2009 in Perswijn nr. 7, meer over Riesling & Co in de eerstkomende aflevering van Wine Society.

Op de foto: bovenste foto, van links naar rechts Steffen Schindler, Danila Avdiu en Norbert Weber. Onderste foto: Alain en Gisela Jacobs.

René van Heusden is in the mood. De Master of Lunch voelt verliefde gevoelens opborrelen, zelfs wat sensueels kriebelen en iets feestelijks uitbarsten. Niet bij hemzelf, welnee, maar in de Wine Society!

Ook de Fransen hebben kennelijk de moed opgegeven nog enig tegenwicht te kunnen bieden aan het alom oprukkende (nep) Engels en proberen wijndrink(st)ers nu daarom te lokken met een campagne waarin moed vervangen is door ‘mood’. Met voor ieder type ‘mood’ een vermeend bijpassend type Franse wijn. Waarom dat niet gewoon ‘stemming’ kon zijn, is ons een raadsel. Evenzeer is het ons een raadsel waarom een om vertroostende alcohol schreeuwende stemming als ‘neerslachtig’ schittert door afwezigheid. Als er trouwens één wijnland zelf al een jaar of wat depri is, dan is het wel la douce France. Dit echter terzijde.
‘Nadenkend’ ontbreekt bijna vanzelfsprekend ook. Want ja, die ‘moods’ zijn natuurlijk helemaal afgestemd op het jonge volkje van intellectueel niet overmatig begaafde types die alleen maar blij en/of hitsig zijn en waarvan in zogeheten marketingkringen altijd alle heil verwacht wordt. Vandaar dat deze campagne genomineerd is voor een heuse Wijn Marketing Award, want een ‘onderscheiding’ is anno 2010 veel te min. Bij de eveneens genomineerde Alzas Smaak Experience komt er ook al nauwelijks meer een woord Frans aan te pas. Maar goed, daar is ten minste nog wel redelijk fatsoenlijk eten mee gemoeid – tijdens Kunsthal Kookt zelfs oesters! -, dus dat stemt ons automatisch heel wat milder.
Moods dus, stemmingen, emoties. Nederwijnland staat er bol van, ook op volwassen niveau.

Grandes émotions
Wat is de mooiste mood van allemaal? Die van liefde en verliefdheid natuurlijk. L’amour désigne un sentiment d’affection et d’attachement envers un être, qui pousse ceux qui le ressentent à rechercher une proximité. Mooi toch ? Wij mogen de medemens graag in amoureus opzicht bevredigd zien of haar levenspad zien bewandelen, want daar straalt ontegenzeggelijk iets fijns van af. En, beste vrienden van de marketing, het mooie van de liefde is dat die niet leeftijdsgroepgebonden is. Dat al die proseccogeile & grijnslachende beachclubtypes uit de bladen die elkaar onverwijld wensen te bespringen, à la, maar hoe veel mooier is niet de Liefde op wat gerijptere leeftijd? Wanneer procreatie niet meer zo nodig hoeft. We kunnen hier twee hartverwarmende voorbeelden geven. En tegelijk de vraag stellen: wat te drinken bij tortelduifjes, oftewel tourterelles des bois?

Amour romantique
Recentelijk lunchten wij met de kersvers hertrouwde mr. Ruud Wallast Groenewoud, decennialang secretaris der CVNW/KVNW en in die hoedanigheid tevens de machtigste en meest raadselachtige man van Nederwijnland. De Sfinx met de Pijp en het vileine lachje. Maar zie: achter die façade schuilt tegenwoordig een gelukkig en frivool man. Een jonge god zelfs, gehuld in verrassend kekke kledij. De formele, driedelige jurist van vroeger zou, als hij het wilde, nu helemaal de blits kunnen maken in n’importe welke Bloemendaalse of Scheveningse beach club. Het komt allemaal door zijn nieuwe wederhelft Tosca Stordiau, die volgens WG scheef genoeg kon denken om met de, naar zijn eigen zeggen, meest begeerde weduwnaar van Heemstede het leven te willen delen. Dat leven voelt nu aan als ‘een grote huwelijksreis’, aldus de gelukkige. Mooi gesproken door een man die onmiskenbaar in een romantische mood verkeert. “Je droomt van lavendelvelden en platanen in een Zuid-Frans dorpje. Je belt je geliefde om na het werk op een terras aan het strand af te spreken. Je koopt een flesje rosé om straks samen nog extra van de zonsondergang te genieten.” Paradoxaal genoeg wordt bij deze Provençaalse idylle een ontnuchterende Rosé d’Anjou gesuggereerd.

Daar moet je bij iemand met de statuur van WG niet mee aankomen. Dat hij toch zijn liefdesnestje even verliet voor het nuttigen van een middagmaaltijd in ons gezelschap, had veel te maken met onze weldoordachte locatiekeuze, zijnde het terras van De Bokkedoorns. Weliswaar niet aan het strand, maar in de duinen. En met champagne. Want waar anders smaakt de champagne – dé liefdesdrank par excellence! – beter dan daar? En, dames, waar anders krijg je zulke charmerende mannen als én Peter Bruins én John Beeren aan tafel? De eerste gevraagd, de tweede ongevraagd, maar dat mag de pret niet drukken. In tegendeel. En wat smaakte de kreeft weer botermals. Hm, heerlijke zaak. (ML 18/20)

Amour sensuel
Over topsommeliers gesproken, ook Noël Vanwittenbergh (Le Ciel Bleu) is met zijn neus in de amoureuze boter gevallen. Wij ontmoetten de ‘beminnelijke sommelier en wijnkenner’ – aldus een omschrijving op de site Smulweb – en zijn nieuwe vlam Marije Bockholts onlangs in Wiesbaden. Ze schijnen elkaar hebben leren kennen bij een wijncursus. Eindelijk een overtuigend argument waarom een wijncursus toch wel eens enig nut in het leven zou kunnen hebben. Kenners van het wijnmilieu wisten ons overigens heimelijk te melden dat Marije meer verstand heeft van wijn dan Noël, maar daar laten wij ons liever niet over uit. Hij heeft als vrouwenkenner in ieder geval bewezen zijn mannetje te staan. Uitstekende keuze, meneer V.!, zouden wij daarom willen zeggen. Een bijzonder koppel, dat staat buiten kijf. Duidelijk in een sensuele mood: “De zwoele zomeravond en de opzwepende klanken van Latijnse muziek brengen je helemaal in the mood. Je fantaseert over masserende handen op je huid en alleszeggende kusjes in je nek. Je hoopt op een hele (sic) lange avond.” Vreemd. Zou hier niet eerder nacht bedoeld zijn? Meestal blijft het niet bij kusjes in de nek… We spraken de twee overigens tijden een partijtje op een herfstachtige avond met veel regen en zonder Franse wijnen. Maar er werden gelukkig wel mooie Frankenwijnen geschonken. Met pit, karakter en levendigheid. Heel toepasselijk!

Fête
Nu wat anders, maar al evenzeer verblijdend. Een partijtje. Wat in het vat zit, verzuurt niet. Zolang het ten minste augurken zijn en geen wijn. Op woensdag 22 september aanstaande komt de Franse ambassadeur Jean-François Blarel in hoogsteigen persoon naar Baarn om aldaar aan Tjitske Brouwer MV de versierselen te overhandigen, behorende bij de Ordre du Mérite Agricole. Indrukwekkende naam, zolang je ‘m maar niet gaat vertalen. Je krijgt zo’n huldeblijk als je Franse wijn verkoopt. Tjitske had deze fijne onderscheiding overigens als op 30 januari 2009 toegekend gekregen. Maar hoe gaat dat in het moderne leven: druk, druk, druk. Soit, beter laat dan nooit. En goed voor een feestelijke mood: “De feeststemming zit er bij jou goed in. Je ontvangt straks misschien vrienden voor een avondje eten en dansen of je neemt ze mee naar een hippe club. Ook een verjaardag of trouwerij zijn goed voor een echte party mood.” Vriendschap is een illusie, het eten zal een mondvermaakje worden, dat dansen moesten we maar snel vergeten en voor een hippe club moet je niet in Baarn zijn. Het zal eerder een stijlvol samenzijn te worden, want de plechtigheid zal plaatsvinden in de Oranjerie van Paleis Soestdijk. We lazen in de pre-uitnodiging – zo gaat dat tegenwoordig – dat de ceremonie ‘uiteraard’ afgesloten wordt met een receptie. Zo zien wij dat graag. Ongetwijfeld met welhaast onvermijdelijke Franse vins bio, maar kom aan, zolang ze van Vinoblesse komen, lusten zelfs wij daar wel pap van.

Rêverie
Op een midzomerse zaterdagmorgen werden we zomaar opgebeld door Paul Op ten Berg, voormalig topsommelier (al weer een!), tegenwoordig huisfotograaf van het roemruchte Nederlands Gilde van Sommeliers. En melomaan. Zo af en toe komen we elkaar wel eens tegen in een concertzaal. Of we onmiddellijk naar Radio 4 wilden luisteren. Hoe dat zo? Omdat Janna Rijpma presenteerde!!! Bekend van tv was ze al, o.a. door haar gedenkwaardige optreden in een Touruitzending met Mart Smeets en Jaap de Hoop Scheffer. Janna, eerder dit jaar door het kwaliteitsblad WineLife betiteld als ‘glamourpoes’, presenteerde ‘Een goede morgen met’, het programma waarin (min of meer) Bekende Nederlanders hun favoriete muziek laten horen. Dat mochten we dus niet missen! Ook al zou je niet van echte muziek houden, dan is het toch een genoegen om naar Janna te luisteren. Bij iedere man, met wat voor voorkeur dan ook, roept ze immers warme gevoelens op. Sinds ze ooit eens uit eigen beweging een glas Graham’s 1963 met ons deelde, kan ze helemaal niet meer stuk. Het voor de zekerheid ingenomen kalmeringstabletje hadden we achterwege kunnen laten, want ondanks het matineuze tijdstip waanden we ons bij een klassieke versie van Candlelight, zonder de gehoopte Ritt der Walküren, liefst onder directie van Toscanini, of aria’s als Samson, recherchant ma présence… Amour! Viens aider ma faiblesse! en Mon coeur s’ouvre à ta voix uit Samson et Dalila door Maria Callas Maar hé, presenteren kán ze als de beste.

Amitié
“Leuk hoor, Wine Society, maar het is alleen voor een klein clubje insiders te volgen.” Deze opmerking krijgen wij soms te horen van… zulke insiders. Inderdaad, wij mikken niet op het gemene volk, maar slechts op de elite. Populistisch heldendom laten wij graag over aan diegenen die zich geroepen voelen om rotzooi aan vermeende idioten te slijten. Maar dat betekent niet dat wij geen voeling met de volkse, wijndrinkende medemens zouden hebben. In tegendeel! Wij hebben enige tijd geleden zelfs speciaal een Gall & Gall kaart aangeschaft om zo verzekerd te zijn van regelmatige toezending van Proef&! Want kijk, dat is toevallig wel de wijngerelateerde publicatie met de hoogste oplage van heel Nederland. Al staan er helaas erg veel kleuterdrankjes in en is het bij vlagen bedenkelijk simpel. En zo onwaarachtig opgewekt. Feest in de straat… De wereld van Frans Bauer en Jan Smit. Ook al weer afgestemd op een niet overmatig intellectueel begaafde doelgroep? Vreemd voor een bedrijf dat toch bepaald geen onaardige wijnen voert. Ach, was de legendarische Taste! er nog maar. Met aangrijpende voorbeelden hoe je werkelijk gelukkig kon leven, en zo. Gelukkig zijn er in Proef& ook wel pagina’s die zich in onze ongeveinsde belangstelling mogen verheugen. Onze favoriete rubriek is die waarin bezoekers van een Gall & Gall vestiging een cadeau voor hun onvermijdelijke vrienden kopen, ‘kado’s (sic) met een verhaal. Fascinerend, die mevrouw met dezelfde achternaam als onze Hoofdredacteur (!) die maar liefst 3,99 euro besteedt aan een obscure rosé voor ‘een goede vriendin’ die eindelijk haar droomhuis gekregen heeft. Lekker gul. Zoals een van onze geleerde vriendinnen hierover scherpzinnig opmerkte: met zulke vrienden heb je geen vijanden nodig. Intrigerend vonden we ook die meneer met die Spaanse verloofde. ‘die ook nog eens in Spanje woont’. Tja, niet om het een of ander, maar dat wil nogal eens het geval zijn met Spaansen. Niettemin was ook deze meneer natuurlijk in een verliefde mood. Geen toeval, want eigenlijk lijken alle afgebeelde types in Proef& dat wel een beetje uit te stralen. Alleen die gemaakte lachjes deugen van geen kant.

Joie de vivre
We eindigen in majeur. Met spannende dames en een heer die aardig kookt. Jancis Robinson MW – die binnenkort grootmoeder wordt – wist onlangs op haar site te melden dat ze ‘gegrild’ was door onze eigen Dr. Anda Schippers, sterreporter en met afstand beste columnist van By the Grape. (Het interview zal te lezen zijn in de volgende BTG glossy die onder hoofdredactie van Thérèse Boer staat – dat kan er kennelijk ook nog wel bij.) Nee, nee, nu niet zeggen dat er niet zo veel voor nodig is om de prima donna van BTG te zijn. Het is een kwestie van een superieur, ragfijn intellect in combinatie met een even briljante als fluwelen stijl. En, zeldzaam in wijnland, de bescheidenheid zelve. Daar kunnen al die blagen van Angels nog wat van leren… Met zo’n hoogstaand iemand gaan we dus graag lang & liquide lunchen in nette zaken. Zoals ons favoriete Veluwse etablissement De Leest van het duo Jacob Jan Boerma (mood: ambitieux) en Kim Veldman (mood: mystérieux). Ook de immer ravissante Annette Badenhorst van WOSA (mood: humoureux) bleek wel te porren voor een vreugdevol verpozen, dus het laat zich raden dat de ML een ‘Experience’ had om niet licht te vergeten. (ML 19,5/20)

Mood: effervescent & euphorique!!!

P.S. Onze tip voor een subliem Frans liefdesnestje: de Auberge du Paradis in Saint-Amour! Je bemint, slaapt, ontbijt en dineert daar werkelijk voortreffelijk. (ML 18/20)

René van Heusden ML 

Op de foto, van boven naar beneden en van links naar rechts:  mr. Ruud Wallast Groenewoud, Peter Bruins, John Beeren, Tjitske Brouwer, Noël Vanwittenbergh, Marije Bockholts, Janna Rijpma, dr Anda Schippers, Jacob Jan Boerma en Annette Badenhorst.

De Première van de Erste Lage wijnen uit Duitsland wordt ieder jaar een groter spektakel. Vanaf 1 september zijn de wijnen op de markt, een maand daarvoor nodigt het Verband Deutscher Prädikatsweingüter (VDP) een gezelschap van internationale pers, sommeliers en handelaren uit om de Grosses Gewächs voor te proeven. René van Heusden en Lars Daniëls schoven welgemoed aan de proeftafel. De Première van de Erste Lage wijnen uit Duitsland wordt ieder jaar een groter spektakel. Vanaf 1 september zijn de wijnen op de markt, een maand daarvoor nodigt het Verband Deutscher Prädikatsweingüter (VDP) een gezelschap van internationale pers, sommeliers en handelaren uit om de Grosses Gewächs voor te proeven. René van Heusden en Lars Daniëls schoven welgemoed aan de proeftafel.

De grote droge Duitse wijnen volgens de VDP (Verband Deutscher Prädikatsweingüter) komen uit wijngaarden die geclassificeerd zijn als Erste Lage en heten Grosses Gewächs (of Erstes Gewächs in de Rheingau). Ze moeten voldoen aan bepaalde criteria, zoals een maximaal restsuikergehalte van 9 gram per liter. Deze wijnen mogen pas vanaf 1 september in het jaar na de oogst op de markt komen en de VDP maakt van die zogenaamde Première de laatste jaren een steeds groter spektakel. Zeker dit jaar staan de eerste weken van september bol van de festiviteiten, omdat VDP dit jaar zijn 100-jarig bestaan viert. Meer daarover in het komende nummer van Perswijn.

2009
Met het ontzagwekkende cijfer van 372 was het aantal wijnen groter dan ooit. Dat heeft onder meer te maken met het feit dat het fenomeen Grosses Gewächs steeds belangrijker wordt en dat het ook in de Mosel -van oudsher een gebied voor wijnen met beduidend restzoet – eindelijk echt lijkt aan te slaan. Bovendien is de VDP nogal scheutig met het toekennen van Erste Lagen. En natuurlijk speelt ook de jaargang een rol. 2009 is een jaar waarin de opbrengsten lager lagen dan normaal, maar waarin de gemiddelde mostgewichten hoog waren; vandaar het grote aanbod van hogere kwaliteiten, waaronder vele Grosse Gewächse.
De kwaliteit van 2009 werd al bejubeld voordat de oogst binnen was. Daar zijn de meningen nu wat meer over verdeeld. Het is in het algemeen zeker een goed jaar, waarin de wijnen veel kracht hebben door de combinatie van rijpheid én goede zuren. Het is een kruising tussen 2007 en 2008, de twee voorgaande jaren, zou je kunnen zeggen. Zoals al bekend, zijn zelfs de basiswijnen, de Gutsweine, van 2009 al zeer krachtig en inhoudsvol. De ‘maar’ zit hem in de forse alcoholgehaltes van de wijnen uit de warmere regio’s van Duitsland, zoals Rheinhessen, de Pfalz en Baden. Bij de Rieslings en zeker bij de witte Burgundersorten (Weiß- en Grauburgunder) uit die gebieden is de alcohol veelal duidelijk waarneembaar, hetgeen de balans van de wijnen niet ten goede komt. Wat dat betreft is er een vergelijking met Bordeaux 2009 mogelijk.

Mosel en Nahe bovenaan
Het werd al gezegd, Mosel lijkt Grosses Gewächs serieus te nemen, hetgeen zich uitte in het sterk toegenomen aantal wijnen uit dat Rieslinggebied pur sang. En Mosel overtuigde niet alleen in aantal, maar ook door middel van zeer hoge kwaliteit. Wat goed was om te zien was dat de VDP zich bewust is van de uitzonderingspositie van de Mosel en naast de echte Grosse Gewächse, met minder dan 9 gram restsuiker per liter, ook een 10-tal iets zoetere wijnen uit Erste Lage had toegelaten. Deze wijnen, van vooral Van Volxem en Heymann-Löwenstein, bewezen eens te meer dat functioneel restzoet in Moselwijnen fantastisch kan werken. Al met al presenteerde de Mosel zich dus geweldig sterk, met wijnen met finesse en terroirexpressie.
Dat geldt ook -en al jaren eigenlijk- voor de Nahe, dat ten opzichte van de Mosel droge wijnen met nog meer intensiteit en materie voortbrengt. De kwaliteit van de Grosse Gewächse is er hoog en vrij homogeen, door het ontbreken van echt zwakkere producenten, waarvan de top-3 net zoals voorgaande jaren bestaat uit Schäfer-Fröhlich, Dönnhoff en Emrich-Schönleber.

Rheinhessen en Pfalz iets minder overtuigend
De grote uitdager van Nahe als topgebied voor Grosse Gewächse van riesling van de laatste jaren, Rheinhessen, kon dit jaar iets minder overtuigen. Vele wijnen hadden vooral in de geur duidelijk last van alcohol. De goede zuren maken dat de wijnen verre van log of vermoeiend overkomen, maar toch hebben ze naast de gebruikelijke power niet de verfijning die ze heel groot maakt.
Waar Rheinhessen echter nog kan terugvallen op een goed zuurgehalte, kunnen de wijnen uit de Pfalz dat meestal niet. De combinatie van een hoger alcoholpercentage en een vrij laag zuurgehalte maakt de wijnen vaak wat zwaar De meest Grosse Gewächse van riesling zijn indrukwekkend, maar de vraag is of je er een fles van opdrinkt. Uitzonderingen zijn er natuurlijk echt wel, zoals de wijnen van Rebholz, Müller-Catoir en Bassermann-Jordan.

Betere Rheingau, boeiend Franken
En het zorgenkind van de laatste jaren, de Rheingau? Daar gaat het weer de goede kant op, zeker als je weet dat een aantal van de beste producenten er om verschillende redenen nooit bij zijn op de Vorverkostung. Niet dat de kwaliteit van de Erste Gewächse homogeen is, maar er zitten steeds meer wijnen bij die hun elitaire status waardig zijn. Dat gezegd hebbende, zijn de uitblinkers in de Rheingau toch weer the usual suspects: Weil, Kesseler, Künstler en Spreitzer.
Boeiend zijn ook de Grosse Gewächse uit Franken, zowel van silvaner als van riesling. Vooral die laatste druif valt hier steeds meer op en dat kan goed te maken hebben met de warmere jaren van de laatste tijd. Werd de laatrijpende riesling vroeger nauwelijks goed genoeg rijp op de koudere bodems van het meer continentale Franken, tegenwoordig lijkt hij juist baat te hebben bij die omstandigheden. Het mooie van de Grosse Gewächse 2009 van Franken is dat de wijnen vrijwel zonder uitzondering goede terroirexpressie hebben, waarbij de beste ook nog intens en elegant zijn.

Burgundersorten
Als we het over de Burgundersorten hebben, dan kijken we natuurlijk vooral weer naar de Pfalz en naar Baden. De witte variëteiten, weißburgunder en grauburgunder, uit deze gebieden zijn nogal alcoholisch en fors in 2009. Vooral die uit de Pfalz zijn daardoor minder harmonieus en te weinig expressief wat betreft herkomst. Opvallend is dat de beste witte Burgunders komen van een helling, waar de druiven bij uitstek gewend zijn aan hitte: Ihringer Winklerberg in de Kaiserstuhl.
Een bijzonder fraai onderdeel van de Vorverkostung werd verzorgd door de Spätburgunders, de wijnen van pinot noir. Daarbij ging het vooral om wijnen uit 2008, met ook nog een aantal uit 2007 en een enkele uit 2005. Opvallend waren de mooie wijnen uit het wat koelere jaar 2008 en dan vooral die uit het noordelijk gelegen Arhdal. Los van de stijl waar men van houdt (meer of minder nieuw hout) is de kwaliteit zeer hoog. Vooral Meyer-Näkel heeft in 2008 een serie Spätburgunders neergezet waar je U tegen zegt. Dat Werner Näkel toch niet met alle eer ging strijken, heeft te maken met het feit dat er in Baden ene meneer Huber rondloopt, die ook een fantastische serie had ingebracht. En Baden heeft ook nog producenten als Bercher en Dr. Heger die weten wat ze doen met spätburgunder. De Grosse Gewächse van spätburgunder uit de Pfalz -deels van 2007, deels van 2008- zijn goed, maar zelden meer dan dat.

Favorieten van René van Heusden (RvH) en Lars Daniëls (LD)

Ahr

• Jean Stodden – Neuenahr Sonnenberg Spätburgunder GG 2008 (RvH)
• Meyer-Näkel – Dernau Pfarrwingert Spätburgunder GG 2008 (RvH en LD)
• Meyer-Näkel – Neuenahr Sonnenberg Spätburgunder GG 2008 (RvH en LD)

Baden

• Dr. Heger – Ihringen Winklerberg Weisser Burgunder GG 2009 (RvH)
• Dr. Heger – Ihringen Winklerberg Grauer Burgunder GG 2009 (RvH)
• Bernhard Huber – Bombach Sommerhalde Spätburgunder GG 2008 (RvH en LD)
• Bercher- Burkheim Feuerberg Spätburgunder GG 2008 (LD)
• Andreas Laible – Durbach Plauelrain Riesling GG 2009 (LD)

Franken

• Juliusspital – Würzburg Stein Silvaner GG 2009 (RvH)
• Fürst Löwenstein – Homburg Kallmuth Riesling GG 2009 (RvH)
• Hans Wirsching, Iphofen Julius-Echter-Berg Silvaner GG 2009 (LD)

Mittelrhein

• Matthias Müller – Boppard Hamm ‘Ohlenberg’ Riesling GG 2009 (LD)

Mosel

• Fritz Haag – Brauneberg Juffer-Sonnenuhr Riesling GG 2009 (RvH en LD, mooiste Mosel GG)
• Clemens Busch – Pünderich Marienburg Rothenpfad Riesling GG 2009 (RvH)
• Clemens Busch – Pünderich Marienburg Riesling GG 2009 (LD)
• Heymann-Löwenstein – Winningen Uhlen Laubach Riesling (RvH en LD)
• Van Volxem – Scharzhofberger Pergensknopp Riesling (RvH en LD, mooiste Mosel Erste Lage)

Nahe

• Emrich-Schönleber – Monzingen Halenberg Riesling GG 2009 (RvH)
• Schäfer Fröhlich – Bockenau Felseneck Riesling GG 2009 (RvH en LD, mooiste GG overall)
• Dönnhoff – Niederhausen Hermannshöhle Riesling GG 2009 (LD)

Pfalz

• Geh. Rat Dr. Von Bassermann-Jordan – Forst Freundstück Riesling GG 2009 (RvH)
• Geh. Rat Dr. Von Bassermann-Jordan – Forst Kirchenstück Riesling GG 2009 (LD)
• Christmann – Gimmeldingen Mandelgarten Riesling GG 2009 (RvH)
• Rebholz – Siebeldingen Ganz Horn im Sonnenschein Riesling GG 2009 (RvH en LD)
• Rebholz – Siebeldingen Im Sonnenschein Weisser Burgunder GG 2009 (RvH)
• Rebholz – Birkweiler Kastanienbusch Riesling GG 2009 (LD)

Rheingau

• Robert Weil – Kiedrich Gräfenberg Riesling EG 2009 (RvH en LD)
• Josef Spreitzer – Oestrich Lenchen ‘Rosengarten’ Riesling EG 2009 (RvH en LD)
• August Kesseler – Rüdesheim Berg Schlossberg Riesling EG 2009 (LD)
• Franz Künstler – Hochheim Kirchenstück Riesling EG 2009 (LD)

Rheinhessen

• Wittmann – Westhofen Morstein Riesling GG 2009 (RvH en LD)
• Keller – Westhofen Kirchenstück Riesling GG 2009 (LD)

Producenten

• Wit: Van Volxem (RvH), Schäfer-Fröhlich (LD)
• Rood: Huber (RvH), Meyer-Näkel (LD)

Gebied

• Mosel (RvH en LD)

Tekst: René van Heusden en Lars Daniëls MV.

Foto’s, van boven naar beneden en van links naar rechts: flessen van Weil (Rheingau), Steffen Christmann (Pfalz), Steilhang (Nahe), Reinhard Lowenstein (Mosel), Bernard Huber, etiket Stein (Franken), Werner Näkel (Ahr), Devonschiefer (Mosel).

Liefhebbers van serieuze droge Duitse Riesling zijn de afgelopen jaren al aardig op hun wenken bediend en krijgen met de dag nog steeds meer keuze. Wat wil je anders, nu iedere zichzelf respecterende wijnhandel om is en inziet niet meer onder deze wijnen uit te kunnen? De afgelopen weken proefde en dronk René van Heusden een aantal Rieslings die je zelfs midden in de winter een zonnig gevoel zouden geven.

Zomerwijnen? Daar doen we niet aan, want steevast valt dan de kreet ‘ongecompliceerde dorstlesser’. Dat is synoniem met goedkoop. En met een kwaliteitsniveau dat schreeuwt om koelen tot tegen het vriespunt. Maar dat wil niet zeggen dat er geen echt lekkere wijnen zouden zijn voor warme dagen, wanneer je je op dat obligate tuinterras bezig dient te houden met het verorberen van die al even obligate ‘gezonde’ salades. Wellicht het ideale wijntype voor de zomer – maar even zo goed ook voor de rest van het jaar – is Duitse Riesling. Vanwege eigenschappen als levendigheid (frisse zuren), verteerbaarheid (beschaafde alcohol), karakter (mineralen) en zuiverheid.

Liefhebbers van serieuze droge Duitse Riesling zijn de afgelopen jaren al aardig op hun wenken bediend en krijgen met de dag nog steeds meer keuze. Wat wil je anders, nu iedere zichzelf respecterende wijnhandel om is en inziet niet meer onder deze wijnen uit te kunnen? De afgelopen weken proefde en dronk ik een aantal Rieslings die je zelfs midden in de winter een zonnig gevoel zouden geven. Al is dat op het moment van schrijven met het kwik boven de 30 graden voorlopig een nogal hypothetische optie…

Altenkirch

Ook Okhuysen is om! Eindelijk, zoals het bedrijf zelf meldde in zijn relatiemagazine Vinée Vineuse. Het heeft inderdaad even geduurd, maar wie het bedrijf een beetje kent, weet dat men in Haarlem nooit over één nacht ijs gaat en altijd pas na zorgvuldige voorbereiding nieuwe producenten in het assortiment opneemt.
Okhuysen heeft gekozen voor een serie wijnen van Weingut Altenkirch in Loch, in het puntje van de Rheingau voorbij de bocht die de rivier naar het noorden maakt. De keuze mag in menig opzicht opmerkelijk genoemd worden, omdat Altenkirch nog niet zo lang geleden een dipje doormaakte en bovendien actief is in een deel van de Rheingau dat wat in de schaduw van de ‘grote gemeentes’ ligt. Recente jaargangen met uitgebalanceerde wijnen getuigen echter van een sterke comeback. Verantwoordelijk daarvoor is de Japanse wijnmaakster Tomoko Kuriyama die het vak leerde in Geisenheim.
De meeste wijnen dragen op hun moderne, strakke etiketten namen die verwijzen naar een bepaalde bodemgesteldheid. Slechts een enkele heeft nog die van een Lage. Alle drie door Okhuysen gevoerde wijnen zijn trocken. Ze dragen geen predikaten, maar komen als Qualitätswein op de markt.

2008 Steillage. De naam staat voor ‘steile wijngaard’ en voor een licht type wijn. Uitgesproken dansante Riesling, super elegant. Dit is Rheingau in de gedaante van Mosel. Nog steeds een lichte koolzuurpareling, slank (11,5%), tintelfris, wat Engelsen ‘crispy‘ zouden noemen, groene appel en citrusfruit, duidelijk minerale toets, mooi droog. Denk hier eens een oesters of een plateau de fruits de mer bij. Hm! Jammer dat ‘ie niet ook op magnum wordt aangeboden… (€ 9,70)
2008 Grauschiefer. Afkomstig van een bodem met grijze leisteen. In alle opzichten net even een beetje rijper, voller en rijker dan de Steillage. Ook hier weer pikante mineralen en markante, nerveuze zuren die voor een delicaat Spiel in de mond zorgen. (€ 11,70)
2007 Lorcher Bodental Steinberg. Dit is dan een Lagewijn met vermelding van de specifieke individuele wijngaard waaruit het fruit afkomstig is. Afwijkend van de twee vorige wijnen door de rijpheid en vulling die kenmerkend zijn voor het oogstjaar 2007. Minder zuren, meer ronding. Duidelijk de charmeur van het trio. (€ 16,50)

Weil

Nog een andere overwegend op de Latijnse wijnwereld gerichte importeur, het Maastrichtse Vojacek, biedt nu ook wijnen uit de Rheingau aan. Het voert sinds kort twee wijnen van het befaamde wijngoed Robert Weil in Kiedrich, beide droog. Een primeur is dit niet, want diverse wijnen van Weil worden ook al een tijdje geïmporteerd door het in Duitsland gespecialiseerde Invivé.
Van Wilhelm Weil werd en wordt nogal eens beweerd hij alleen maar indrukwekkende edelzoete wijnen zou maken, maar dat is een tragische, van bedenkelijke onkunde getuigende misvatting. Proef een wijn als de ‘simpele’ Rheingau Riesling trocken 2009, alias Gutsriesling, en je merkt hoe misplaatst dat vooroordeel is. Dit is een jonge Rheingauer Riesling op z’n aantrekkelijkst, met een fruitaroma dat het glas uitknalt, een en al sappigheid in de smaak en dat lastig te definiëren, maar toch o zo typische Rheingau-accent. Plus dat mooie zuur dat 2009 tot zo’n geweldig jaar maakt, rijp maar spannend. ( € 14,95)

Schönleber, Schäfer & Laible

Ook Gastrovino maakt werk van Duitse Riesling met enkele wijnen die er bovenuitsteken. Om te beginnen twee wijnen uit de Nahe van de ‘conculega’s’ Werner Schönleber (Weingut Emrich Schönleber) en Tim Schäfer (Weingut Schäfer Fröhlich). De Nahe is immers jaarlijks het toneel van een ongewoon boeiende competitie tussen wijngoederen op het best van hun kunnen.

Van Emrich Schönleber voert Gastrovino Lenz 2009, waarvan de naam verwijst naar de lente. Het fruit ervoor komt uit de wijngaarden Frühlingsplätzchen (nog een keer lente dus) en Halenberg. De Lenz is een echte charmeur, met uitbundig fruit in geur en smaak. Hij is niet helemaal droog, maar heeft een discreet zoetje. Sappigheid troef! (€ 13,95)
Ook de Bockenauer Kabinett 2009 van Schäfer Fröhlich smaakt verrukkelijk. Wat een verademing overigens dat er nog ‘ouderwetse’ Kabinett gemaakt wordt. Dat juist iemand als Tim Schäfer, in de eerste plaats toch een meester op het terrein van droge wijnen, dat doet, heeft een delicaat zoete toets die mooi tegenspel krijgt van de zuren. Ook kun je moeilijk voorbij aan het minerale element in de wijn. Die combineert intens fruit met. (€ 16,15)
En dan is er nog Alexander Laible uit Durbach in Baden. Durbach is de Rieslingenclave in dit sterk door Burgunders gedomineerde gebied. Laible op zijn beurt is een fenomeen van de eerste orde. Jong nog, maar ambitieus en zeer getalenteerd. Hij wist in een mum van tijd furore te maken en allerhande onderscheidingen binnen te halen.
Toen chef Jacob Jan Boerma van ** restaurant De Leest, Vaassen twee jaar geleden voor het eerst een wijn van Laible in het glas had zonder te weten wie dat was, was zijn commentaar veelzeggend: “Je proeft hier wijn van een jonge vent die weet wat hij wil.” Weet wie het zei! Maar inderdaad, Laible tekent voor wijnen met spanning, drama en intensiteit. Zie zijn Riesling trocken Alte Reben 2009. Aan predikaten doet Laible niet, maar je zou deze Qualitätswein kunnen situeren op het niveau van Spätlese trocken. Rijp, mondvullend en levendig tegelijk met én diepte (mede dankzij die oude stokken) én precisie. Kortom, een plaatje van een wijn. Rrrrrrrriesling pur sang, voor nu en later! (€ 16,15)

Dreissigacker

Ter afsluiting nog een aanrader uit Rheinhessen, het gebied waar ‘het’ momenteel allemaal gebeurt. Bij een bezoek aan Jochen Dreissigacker in Bechtheim, een nog jonge producent uit de rangen van Message in a Bottle wiens wijnen geïmporteerd worden door Passport, proefde ik een reeks Rieslings 2009 die je het water in en uit de mond doen lopen. Met 2008 was dat trouwens ook het geval. Als rijzende ster is Dreissigacker inmiddels al gepolst voor het lidmaatschap van VDP, en terecht. Trefwoord: precisie. 
De instapwijn heet hier gewoon Riesling trocken en biedt zowel in 2008 als 2009 uitstekende waar voor zijn prijs. Het zijn toonbeelden van zuiverheid, balans en transparantie met én fruit én zuren én mineralen. (€ 9,95)
Zondermeer spectaculair is Dreissigacker Bechtheimer Riesling trocken, ook weer in beide jaren. Het is zijn gemeentewijn, maar met een stevige knipoog richting een nog hoger niveau. Het is een wijn met, zoals de Duitsers dat zeggen, veel ‘druk’. Rijk aan en met een zinderende spanning. Vloeibaar kristal! (€ 17,50)

Importeurs

• Gastrovino, http://www.gastovino.nl
• Invivé, http://www.invive.nl
• Okhuysen, Wijnkoperij, http://www.okhuysen.nl/
• Passport Wijnen, http://www.passportwijnen.nl
• Vojacek Wijnen, http://www.vojacek.nl/

René van Heusden

Wine Society geeft deze aflevering antwoord op een aantal prangende vragen, zoals: maakt Bavaria ook Champagne,  welk media-advies krijgt Marita de Beer, hoe hoog zijn de prijzen op de wijnkaart, hoe kies je de beste wijngids en wat is de situatie in de relatie tussen Anneke Tot en de enige echte Master of Lunch?

Wegens allerhande toestanden, zoals betrekkelijke rust aan het wijnfront en onze eigen remigratie naar en herinburgering in Nederwijnland (inclusief het toestemming verlenen aan nieuwe buren om Oranjeparafernalia aan ons huis te bevestigen), hebben we een aflevering van deze veelgelezen rubriek overgeslagen. De gevoelige documentaire op de site van By the Grape (en ook die van Perswijn) waarin wij zelf op fijnzinnige wijze als Wijnheld geportretteerd worden, zal echter veel goedgemaakt hebben. Het zal de ontwikkelde lezeres (m/v) zijn opgevallen dat de bewuste documentaire in de week van het filmfestival in Cannes online ging. Dit echter terzijde. Maar we kunnen het natuurlijk moeilijk over ons eigen succes hebben. Ook ego’s van wijnschrijvers hebben hun grenzen. En het Echte Leven bood en biedt weer volop reden tot verbazing en vermaak.

Doet ML het met Tot?

De lezeres (m/v) stelle het zich even voor! Tijdens ons bezoek aan een fijn door Perswijn georganiseerd evenement in de grote havenstad R., waar wij ons samen met de welbekende drs. Anneke Tot aandachtig verdiepten in het gebodene, werd ons door een van aanwezigen in alle ernst de vraag gesteld of voornoemde pr-diva onze wederhelft is. Wij moesten degene die de vraag stelde teleurstellen. Of is de term ‘geruststellen’ wellicht beter op zijn plaats? Want nee, dat is niet het geval. Toegegeven, een hoogst intrigerend concept is het natuurlijk wel. We hadden de avond tevoren overigens samen met la Diva uiterst genoeglijk gedineerd in de exclusieve Kralingse dining club Roberta’s Hoeve (ML♥) , waar gewoonlijk Heymann-Löwenstein of August Kesseler & ander fraai Duits uit magnum geserveerd wordt. Select, want uitsluitend op invitatie, dus men make zich liever niet te veel illusies daar ook ooit eens binnen te geraken.

Comtes de Champagne in de polder

Het was de afgelopen weken wat stilletjes aan het importeursfront. Een uitzondering daarop vormde de driedaagse presentatie van Oud Reuchlin & Boelen in de landelijke omgeving van het Fort Wierickeschans bij Bodegraven. We waren er op de dag die in het teken stond van Bavaria. Ja, inderdaad, dat is bier. Net als Heineken, dat een aanzienlijk belang binnen de Zoetermeerse club heeft, maar deze vrijage met een andere brouwer toch wel tolereert. Dit echter terzijde. Anders dan de vorige keer in Zeist was het dit keer allemaal wat bescheidener van opzet. Nieuwszender BNR was bijvoorbeeld niet van de partij. Even wat rustiger aan? Maar daar stonden leerzame ontmoetingen tegenover. We spraken ondermeer met de nieuwe leider Albert van Weteringen. En, wat een verrassing, met de prachtig gerijpte oudgediende Ellen Bax die voor de gelegenheid Hugel vertegenwoordigde. De immer charmante Sara Channell, een van onze favoriete vrouwen in Nederwijnland, was zo attent ons persoonlijk bij de zeer Hollandse broodjeslunch (sic!) een hoogst stijlvolle verfrissing aan te bieden in de vorm van de bijzonder aangenaam smakende Taittinger Comtes de Champagne 1999. Met alle respect voor de brouwers van Bavaria, zo zien wij dat toch liever.

Bert & Otto in Jerez

Hoewel wij ons gelukkig prijzen het edele metier van geliefd & invloedrijk wijnschrijver te mogen beoefenen, dromen wij er soms wel eens van om een succesvol wijnhandelaar te zijn. Dat zit zo. In Jerez dineerden we onlangs in het kader van de Fería met de allerhoogste baas van González Byass in het plaatselijke restaurant El Bosque. Daar bleek, diplomatiek gezegd, de moderne Spaanse keuken nog niet zijn doorgedrongen en 19^e eeuwse , maar de rijkelijk geserveerde wijnen waren meer dan in orde, dus dat maakte veel goed (ML 12/20). En zie, wie kwamen wij bij die gelegenheid ook weer eens tegen? Jawel, het succesvolle wijnhandelaarduo Otto Lenselink en Bert de Boer. Ze waren samen met hun dames op ‘zakenreis’, van de Algarve naar Marbella. Naar het schijnt heeft Otto in Marbella een optrekje. Aangezien Jerez zo’n beetje halverwege ligt, vast ook wel een decente golfbaan heeft en de stad tijdens de Fería tot in de kleine uurtjes feest viert, kon die tussenstop er wel af. Zeg u zelf, de glamour van de wijnschrijverij verbleekt bij die van de wijnhandel. O ja, met dat zwembad van Bert in Constantia, waarover we eerder mochten berichten, is alles weer goed gekomen.

Media-advies voor Marita?

En dan nu iets geheel anders. Met in zekere zin een element van Monty Python (sorry, jeugdige lezers, ML is van een zekere generatie.) Uit de politiek kennen we het fenomeen media-adviseur, iemand die je bijbrengt hoe je op eloquente wijze niets zegt. We vernamen uit doorgaans betrouwbare bron een intrigerend nieuwtje over Carsten Klint, jarenlang de stille kracht achter de successen van de fameuze Wine and Food Association en Gault Millau en in die hoedanigheid een soort Jack de Vries voor leidsman Jan G. T. van Lissum. (Maar dan zonder die merkwaardige interpretatie van normen en waarden.) Carsten is tegenwoordig niet alleen werkzaam bij de SVH, maar zich ook als media-adviseur. In horeca- en wijnland! En dat bijvoorbeeld zou doen voor iemand als Marita de Beer. Hier breekt ons de klomp, want wat moet je Marita nou in vredesnaam adviseren? Dat ze wat langzamer spreekt en niet drie talen tegelijk gebruikt maar één?? Of dat ze minder eerlijk is? Nee, dan kan hij beter zijn diensten als spindokter aanbieden. In horecaland ligt daar immers volop werk voor.

Bekering in Vijlen

Nederlandse wijn houdt ons al een poosje bezig. Sceptisch maar nieuwsgierig als we zijn, waren we onlangs op bezoek in het Zuid-Limburgse Vijlen bij Stan Beurskens, een nog jonge vent die ons telkens charmeert met zijn werkelijk charmante Limburgse tongval, maar meer nog door zijn tomeloze enthousiasme voor de Nederlandse wijnbouw. En die zelf het goede voorbeeld geeft. Kortom, iemand die op overtuigende wijze de daad bij het woord voegt. We moeten daarom iets bekennen. Tot voor kort waren wij uiterst sceptisch ten aanzien van Nederlandse wijnen op basis van kruisingen. Dat je zonder gif te spuiten wijn wil maken, is loffelijk, maar die wijn moet wel smaken. Veel Nederlandse wijnen doen dat (nog) niet. Vandaar onze bedenkingen. Weg met bedenkelijke meuk als Regent, ook al zit die in nog zo’n gelikte designfles en hangt er een ambitieus prijskaartje aan. Maar wij zijn wel een beetje bekeerd. Dankzij Stan. Hij liet ons namelijk een paar rode wijnen uit zijn eigen wijngaard Sint Martinus proeven, gemaakt van de jongste generatie kruisingen zonder storende bijverschijnselen. En wow!, ze smaakten naar echte Wijn. Het kan dus wel. Nu staan de stokken in Vijlen wel op een echte wijngaardbodem met vuursteen en mergel en niet op veengrond of achter een varkensschuur. Trots op Nederlandse wijn? Ja, mits. Beste wijngaardeniers, terroir doet er toe. Echt.

Fees met die Bees

We lunchten met André van Rensburg, nog zo’n kei in zijn vak. André is de markante wijnmaker van het Zuid-Afrikaanse landgoed Vergelegen. We deden dat op het terras van Hofstede Meerzigt te Zoetermeer, een etablissement dat ons steeds beter bevalt (ML 16/20 ♥). Met in de glazen uiteraard alle wijnen van Vergelegen die momenteel op de Nederlandse markt zijn. Wat een feest was dat! Feest met het Beest, want André vertoont in zijn optreden soms trekjes van de door ons bewonderde Jean-Marie Guffens. Maar dat is slechts een pose; in feite is het een aartsgoeie vent. Met zowel ambities als frustraties waar hij geen geheim van maakt – hij wil de beste van Zuid-Afrika zijn en evenveel erkenning krijgen voor zijn rode wijnen als voor zijn witte – en met bovenal een groot gevoel voor humor. Dat zijn gerespecteerde collega Beyers Truter ooit liet optekenen dat hij nie klaar kom nie zonder zijn bijbel, werd de running gag. Die Engelse term is eigenlijk een beetje misplaatst, want het gesprek ging voornamelijk in het Afrikaans en Nederlands. André is weliswaar een internationale ster die perfect Engels spreekt, maar die baie de Afrikaanse cultuur is toegedaan. En die het iets doet om met Nederlanders een gemeenschappelijk te delen. Dat geldt voor wel meer Afrikaners. En dat doet ons ook wat. Vandaar even een vraag: wat spreekt u eigenlijk wanneer u met Afrikaanstaligen omgaat? Toch geen nep Engels, zoals dat ondermeer in de Nederlandse ‘tophoreca’ gangbaar is?

Presentatie in stijl

Nog meer Zuid-Afrika! Hans Lippens van Three Wines Benelux (blijft toch een rare naam) introduceerde op hoogst fijnzinnige wijze zijn nieuwe producent Journey’s End, een nog jong maar al heel goed presterend bedrijf in Helderberg (Stellenbosch) en naaste buur van Vergelegen. Een akkefietje met Waterford en de vrijage van voornoemd bedrijf met de Bloemgroep zal daar mede debet aan geweest zijn, maar dat terzijde. Lippens had gekozen voor een lunch bij Chalet Royal om de gastronomische inzetbaarheid van de wijnen te demonstreren. Want zo hoort dat tegenwoordig. Een kolfje naar de hand van Gerrit Greveling, misschien wel de meest wijndeskundige chef van Nederland. Namens Journey’s End waren Rollo Gabb (tja, over rare namen gesproken), de zeer Engelse bedrijfsleider en zoon van de eigenaar, en de zeer Afrikaanse wijnmaker Leon Esterhuizen overgekomen om wat opwekkende woorden te spreken zonder de uitermate bevredigende maaltijd daarmee al te zeer te storen. Score derhalve ML 17/20. Tophoreca in gunstige zin. Zo zien wij dat graag.

Voorbeeldig geprijsde wijnkaart

Het is niet altijd feest. Somtijds raken wij gedeprimeerd door de in de rechterkolom van wijnkaarten verstrekte informatie. Lees: van prijzen die in geen enkele verhouding meer staan tot de inkoopprijs van de bewuste wijn. Ook al werd het hem door menigeen niet in dank afgenomen, het enige tijd geleden door HD geuite j’accuse was volledig terecht. Want laten we wel zijn, de essentie van een restaurant is toch de keuken en niet de kelder. Een restaurant is immers primair een eetgelegenheid met wijn als aanvulling. En als een gereed product dat als zodanig geen toegevoegde waarde meekrijgt behalve dat het op de juiste wijze geserveerd wordt. Hoe verdedig je met die wetenschap in het achterhoofd op aannemelijke wijze een vermenigvuldigingsfactor 4 (of hoger)? Maak dan liever de gerechten eens wat duurder. Of zijn diezelfde restaurateurs die excessieve wijnprijzen zonder blikken of blozen durven goed te praten daar ineens te schijterig voor? Zeker patroonscuisiniers zou het toch hun beroepseer te na moeten komen dat door derden gemaakte wijn voor hun omzet ongeveer net zo belangrijk is als hun zelf bereide gerechten.

Gelukkig zijn er ook zaken waar én fatsoenlijk gekookt wordt én de wijnprijzen uitgesproken gastvriendelijk gehouden worden. Wij kregen recentelijk van sommelier Robert Pham de nieuwe wijnkaart toegestuurd van restaurant At Sea aan de Scheveningse haven – onder de hand een waar eldorado voor wijnliefhebbers. Bravo! Al zouden de porties op het bord daar misschien wel wat groter mogen zijn.

Populisme

Weg met de onrechtvaardige bubbeltaks, zo meent Vader des Vaderlands. HD, die ooit in een interview in Alliance beweerde niets te hebben met de moderne technologie en zijn schrijfmachine eeuwig trouw zou blijven, riep op zijn site op om een petitie te tekenen die Haagse politici de daver op het lijf moet jagen. Zijn initiatief werd overgenomen door het hippe volkje van By the Grape om de komjoenetie echt te bereiken. Veertigduizend adhesiebetuigingen en de woekeraccijns wordt afgeschaft. In een ideale wereld althans. De realiteit van 2010 lijkt ons echter te dwingen tot een wat genuanceerdere kijk, c.q. de verwachtingen bij te stellen. Kon de zaak maar direct voorgelegd worden aan het volk in de vorm van een bindend referendum. Maar helaas, ook dat is dromerij.

En er is meer. Het initiatief van HD is voortreffelijk, voor zo ver het om champagne gaat. De heffing op treurigheid als prosecco mag wat ons betreft juist verdubbeld worden om het klootjesvolk van slechte gewoontes af te helpen. Een kolfje naar de hand van een betuttelende overheid, niet waar? Jammer ook dat dit initiatief een beetje amateuristisch is aangepakt. Want wat zou het mooi geweest zijn wanneer het iets eerder gelanceerd zou zijn en tot campagnethema dan wel onderwerp van verkiezingsdebatten had kunnen worden. Misschien zou een van de partijen er wel een heus breekpunt van gemaakt hebben. Nou ja, voor wat dat vandaag de dag in Den Haag waard is. We zijn trouwens benieuwd wat men van dit denkt ten kantore van de KVNW, de club die al decennialang beweert zich op nette & discrete wijze in te zetten voor lastenverlichting. Dit echter terzijde. Aan HD zouden we willen adviseren om naar het voorbeeld van de Franse Parti d’en Boire een eigen politieke volksbeweging te beginnen! Bij voorkeur een one issue en getuigenis partij ineen. Partij voor de Bubbels (PvdB) bijvoorbeeld. In het huidige tijdsgewricht valt daarmee minstens tien zetels te halen.

Ondertussen in gidsland

Hoe zou het ondertussen in Gidsland zijn? Van importeurs begrepen we dat het verzoeken om proefflessen regende. Van Nicolaas, Harold en Cuno. Want ja, de strijd gaat er natuurlijk weer om wie de meeste geproefd heeft. Bij de meiskes van de uitgeverijen die over de persberichten gaan, schijnt dat erg te scoren. Hoe meer, hoe indrukwekkender de prestatie. Kwaliteit is bijzaak gelet op de omstandigheid dat selectiecriterium nummer 1 onverminderd prijs is. Maar waarom zou een mens zijn dagen verdoen met het doorworstelen van agge nebbisj uit het grootwinkelbedrijf? En het gemene volk wijnen aanbevelen waar je zelf met een grote boog omheen zou fietsen? Omfietswijnen van de verkeerde soort dus. Zonde van de tijd. Wie het publicitaire en commerciële pleit gaat winnen? Wij zouden het nog niet weten. Durft u, ontwikkelde lezeres (m/v), er al een gokje op te wagen?

En, zomaar even een wild ideetje: zou er tijdens de Nationale Wijnweek niet zoiets te organiseren zijn als een ‘Premierdebat’ tussen de drie Gidsen, inclusief een publieke blindproeverij? Met live uitzending via By the Grape. Carsten Klint kan wellicht tevoren wat media-advies en nuttige spintips verstrekken.

René van Heusden ML

Op de foto, van boven naar beneden en van links naar rechts: drs. Anneke Tot, Sara Channell en Albert van Weteringen, Otto Lenselink en Bert de Boer, Ellen Bax, Stan Beurskens, André van Rensburg, Hubrecht Duijker en señoritas in Andalusia.

Best verrassend eigenlijk, het gegeven dat de Tsjechische Republiek, bierland bij uitstek, bijna 20.000 hectare wijngaarden telt. Dat is niet zo heel vel minder dan de 25.000 van Slovenië. Wijnbouw in Tsjechië is niet iets van vandaag of gisteren, maar kent een eeuwenlange traditie. Dat Tsjechische wijnen niettemin nobele onbekenden zijn, heeft alles te maken met kleinschaligheid en met omstandigheid dat ze tot voor kort uitsluitend voor binnenlandse consumptie bedoeld waren. Maar daar begint langzaam aan verandering in te komen. Een groep van zestien bedrijven kwam onlangs zelfs naar Den Haag, op zoek naar Nederlandse importeurs. Of hun wijnen enige kans maken? Misschien. Een beetje klimaatopwarming zou daar alvast toe bijdragen…

Best verrassend eigenlijk, het gegeven dat de Tsjechische Republiek, bierland bij uitstek, bijna 20.000 hectare wijngaarden telt. Dat is niet zo heel vel minder dan de 25.000 van Slovenië. Wijnbouw in Tsjechië is niet iets van vandaag of gisteren, maar kent een eeuwenlange traditie. Dat Tsjechische wijnen niettemin nobele onbekenden zijn, heeft alles te maken met kleinschaligheid en met omstandigheid dat ze tot voor kort uitsluitend voor binnenlandse consumptie bedoeld waren. Maar daar begint langzaam aan verandering in te komen. Een groep van zestien bedrijven kwam onlangs zelfs naar Den Haag, op zoek naar Nederlandse importeurs. Of hun wijnen enige kans maken? Misschien. Een beetje klimaatopwarming zou daar alvast toe bijdragen…

Tsjechië is ondanks zijn verleden in feite een nog jong wijnland dat pas in de jaren negentig, nadat het van het juk van het socialisme verlost was, serieuze kwaliteitsambities begon te tonen. Kwaliteit van levensmiddelen was in de naoorlogse arbeidersparadijzen van het Oostblok bepaald geen prioriteit geweest. En dus was het bij de productie onverschilligheid troef. Het enige wat telde, waren hectoliters. Evenals andere voormalige broederstaten als Hongarije en Slovenië had Tsjecho-Slowakije wel het voordeel dat ook in de decennia van het alles nivellerende reëel existerende socialisme beperkt particulier grondbezit was toegestaan, in principe een gunstig uitgangspunt voor de ontwikkeling. Bij de splitsing van het land in 1993 kreeg Tsjechië ongeveer een derde van de wijngaarden binnen zijn grenzen.

Waar het sindsdien sukkelen geblazen was in Slowakije, heeft Tsjechië flink wat werk van zijn wijnbouw gemaakt. Zo zeer zelfs dat het nu niet alleen een grotere aanplant heeft dan de buren, maar ook een opmerkelijke technische voorsprong. In de aanloop naar het lidmaatschap van de Europese Unie nam de Tsjechische Republiek in 1995 een nieuwe wijnwet aan die gebaseerd was op de Duitse en die nadien enkele malen is aangepast. In de jaren negentig is veel geïnvesteerd in aanplant en modernisering van productiefaciliteiten. Via het nieuw in het leven geroepen Wijnfonds waren genereuze subsidies beschikbaar om nieuwe wijngaarden aan te leggen voorafgaand aan de toetreding tot de EU in mei 2004. De totale aanplant was in dat jaar toegenomen tot ruim 18.000 hectare tegen 11.000 in 1998. Sindsdien weten de Tsjechische producenten zich echter ook geconfronteerd met de vrije Europese wijnmarkt. Lees: met serieuze concurrentie.

Moravië

De Tsjechische wijnbouw is officieel verdeeld over twee gebieden, Bohemen en Moravië. Van die twee is het eerste van anekdotisch belang. Bohemen is de verzamelnaam voor geïsoleerd liggende wijngaardjes in de omgeving van Praag, o.a. langs de Elbe. Aardig, maar wie Tsjechische wijn zegt, zegt in feite Moravië. Het omvat 96% van het nationale wijngaardareaal. Moravië is onderverdeeld in vier subregio’s. Van west naar oost zijn dat Znojmo, Mikulov, Velké Pavlovice en Slovácko. Ze liggen ten zuiden van de stad Brno (Brünn) en lopen naar het zuiden door tot aan de grenzen met Slowakije en Oostenrijk. Ze sluiten zodoende aan op het Weinviertel en liggen dichter bij Wenen dan bij Praag. Voor het uiteenvallen van het Habsburgse Rijk vormden de gebieden één geheel.

Ook vandaag de dag is er een voorspelbaar grote mate van overeenkomst. Landschappelijk bijvoorbeeld. Veel wijngaarden liggen op zacht glooiende hellingen met op de top meestal bos, terwijl de rest zich bevindt op de golvende vlaktes die aflopen naar het nog vlakkere Donaubassin. In de lager gelegen wijngaarden komen klei en zand in de bodem voor, maar de belangrijkste kwaliteitsfactoren zijn de betrekkelijk lage ligging ervan tussen 100 en 250 meter boven zeeniveau en het continentale klimaat. De hoeveelheid neerslag is hier met amper 500 millimeter vrij gering. De meeste wijngaarden hebben een expositie tussen het zuidwesten en zuidoosten en worden goed beschut door hoger gelegen land meer naar het noorden.

Grensgeval

Toch is Moravië in klimatologisch opzicht een grensgeval, want voor het mooi iets te koel. Het is misschien politiek incorrect om het hardop te zeggen, maar een structurele opwarming van het klimaat zou voor de Tsjechische wijnbouw allesbehalve ongunstig zijn. Nu is het bereiken van voldoende rijpheid de achilleshiel. In de officiële documentatie van de nationale belangenorganisatie wordt zelfs openlijk toegegeven dat gemiddeld een op de vijf jaar ondermaats is. Zoveel eerlijkheid kom je niet vaak tegen!

Naar zich laat raden is de productie in overgrote meerderheid wit, waarbij de aanplant vrij divers is. Over allerhande obscure kruisingen hoeven we het niet te hebben wegens kwalitatief totaal oninteressant. De nabijheid van Oostenrijk komt duidelijk naar voren bij druiven als veltlínské zelené (grüner veltliner) en ryzlink rýnsky (rheinriesling), de variëteiten van het Weinviertel. Verder kom je ook welschriesling, gewürztraminer, pinot blanc en pinot gris tegen, alsmede de ‘internationale’ sauvignon blanc en chardonnay tegen. Rood is van ondergeschikt belang, met als druiven o.a. blaufränkisch, st. laurent en zweigeltrebe.

Aandachtspunten

Je kunt er niet omheen. Wie anno 2010 Tsjechische wijnen proeft, zal ze altijd vergelijken met die uit Oostenrijk, en dan met name die uit het Weinviertel. Hoewel hun progressie in technisch opzicht overduidelijk is en de in Den Haag geproefde wijnen zonder uitzondering zuiver bleken, blijft er voor de Moravische producenten nog het een en ander te doen wanneer ze succesvol willen concurreren met hun buren. Zo zou het voor sommigen bijvoorbeeld geen kwaad kunnen om het eens wat rustiger aan te doen met het gebruik van gecultiveerde gisten. Ook was er bij diverse wijnen sprake van een te nadrukkelijk proefbaar restzoet. De verleiding om met wat restzoet te werken is overigens wel begrijpelijk, gelet op de van nature forse zuurgraad van de wijnen. Een hoeveelheid van 6 gr/l is heel normaal.

De Tsjechen hanteren in hun internationale communicatie hardnekkig Duitse termen als Kabinett, Spätlese en Auslese. Dat is begrijpelijk omdat men de Duitse wijnwetgeving als vertrekpunt voor de Tsjechische genomen heeft, maar toch niet zo slim omdat ze potentiële consumenten makkelijk in verwarring brengen. Het moet toch te denken geven dat heel wat Duitsers zelf liever vandaag dan morgen afscheid nemen van al die predikaten. Bovendien zijn de Tsjechische (eigen)namen zijn al moeilijk genoeg. We blijven de ontwikkelingen met belangstelling volgen, want met de ambities in Moravië zit het wel goed.

www.wineofczechrepublic.cz

René van Heusden

Iedereen heeft het momenteel over biologisch geproduceerde wijnen, maar hoe veel importeurs voegen nu werkelijk de daad bij het woord? Het zijn er nog altijd maar een handjevol. Een bedrijf dat al sinds de oprichting ervan in 2002 een radicale biokoers vaart en zich volledig in dit type wijnen gespecialiseerd heeft, is Pieksman Wijnimport in Amstelveen. Niet alleen laat de nieuwe prijscourant zien dat assortiment zich al maar verder uitbreidt, binnen afzienbare tijd zullen de wijnen ook makkelijker bereikbaar worden voor de liefhebber.

Iedereen heeft het momenteel over biologisch geproduceerde wijnen, maar hoe veel importeurs voegen nu werkelijk de daad bij het woord? Het zijn er nog altijd maar een handjevol. Een bedrijf dat al sinds de oprichting ervan in 2002 een radicale biokoers vaart en zich volledig in dit type wijnen gespecialiseerd heeft, is Pieksman Wijnimport in Amstelveen.

Niet alleen laat de nieuwe prijscourant zien dat assortiment zich al maar verder uitbreidt, binnen afzienbare tijd zullen de wijnen ook makkelijker bereikbaar worden voor de liefhebber.

Volledig gecertificeerd

Vader Auke en zoon Yvo Pieksman werken met een assortiment dat volledig uit gecertificeerd biologische en biologisch-dynamische wijnen bestaat. Nog opmerkelijker is dat het bedrijf zich met deze wijnen tot nu toe sterk op de horeca alsmede op gespecialiseerde wijndetailhandels richtte. Die focus op de horeca vraagt wel enige durf en overtuigingskracht, te meer omdat er naast makkelijk te appreciëren wijnen ook wel eens eigenzinnige of zelfs ronduit controversiële exemplaren bij zitten die wel heel nadrukkelijk ‘biologisch’ overkomen en een nadrukkelijke gebruiksaanwijzing vragen. Maar laat dat maar over aan een markante persoon als Auke Pieksman. Aan spraakwater heeft hij nooit gebrek. En dat is zacht uitgedrukt. Goed nieuws voor geïnteresseerde particulieren: begin juni is de opening van een eigen winkel in Amsterdam gepland. Die wordt gevestigd aan de Hogeweg 19, op de hoek met de Bredeweg.

Twee-derde Frans

Het assortiment van Pieksman Wijnimport is de afgelopen jaren gestaag uitgebreid en telt intussen rond de 230 wijnen, afkomstig van ongeveer tachtig producenten in acht verschillende landen. Ruim twee-derde daarvan komt op rekening van Frankrijk. Nieuwkomers in de prijscourant van dit voorjaar zijn Domaine Grand Guilhem uit Fitou, Mas Foulaquier uit Pic Saint-Loup, Domaine du Loup Blanc uit de Minervois, alsmede Quinta de Sardonia en moederbedrijf Dominio de Pingus in Ribera del Duero. Inderdaad, de producent van cultwijn Pingus. Pieksman biedt daarvan het oogstjaar 2001 aan.

Grote namen

Het assortiment (zie de website) telt trouwens wel meer ‘grote namen’, wat eens te meer aantoont dat biologische wijnbouw een steeds gangbaardere en vanzelfsprekendere praktijk aan het worden is. Toch ligt de grootste aantrekkingskracht van het aanbod wellicht nog meer in de originaliteit van de vele minder bekende producenten. Je houdt ervan of niet, maar commercieel opportunisme is niet bij. Je krijgt hier bio in zijn puurste vorm en niet uit een fabriek.

http://www.pieksman.nl

René van Heusden

Of we dit jaar toch eens wilden proberen om langs te komen bij een van de proeverijen in het Biltse. Gelet op de sympathieke toon van de uitnodiging én de beschikbaarheid van tijd konden we ditmaal moeilijk nee zeggen tegen de uitnodiging van Q-Vignes. Ook niet gelet op de goede reputatie die Q-Vignes geniet. Eind 2006 werd Tjeerd Dijkstra door Hubrecht Duijker tot Wijnkoper van het Jaar uitgeroepen. Dan heb je echt wel bewezen iets in je mars te hebben.

Of we dit jaar toch eens wilden proberen om langs te komen bij een van de proeverijen in het Biltse. Gelet op de sympathieke toon van de uitnodiging én de beschikbaarheid van tijd konden we ditmaal moeilijk nee zeggen tegen de uitnodiging van Q-Vignes. Ook niet gelet op de goede reputatie die Q-Vignes geniet. Eind 2006 werd Tjeerd Dijkstra door Hubrecht Duijker tot Wijnkoper van het Jaar uitgeroepen. Dan heb je echt wel bewezen iets in je mars te hebben.

Samen met Clara Gruben startte Tjeerd in 1993 zijn zaak in De Bilt. Vandaag de dag werkt hij met een team van acht gekwalificeerde wijnenthousiastelingen. Dat woord kan niet genoeg benadrukt worden, want het oprechte enthousiasme druipt er letterlijk en figuurlijk af. Onder de teamleden bevindt zich ook Tim Bos, de man die zich met name met de Utrechtse horeca bezighoudt. Q-Vignes opereert vanuit twee dicht bij elkaar gelegen locaties. Naast het monumentale moederpand (met kelder!) aan de Dorpsstraat in De Bilt werd namelijk kortgeleden een tweede vestiging geopend aan de buitenkant van Bilthoven. Een niet onbelangrijke reden daarvoor was de langdurige afsluiting van de Biltse Dorpsstraat voor ingrijpende werkzaamheden. Menig detaillist kan daar tegenwoordig over meepraten… Ondanks de ligging buiten het centrum is de vestiging in Bilthoven wel opvallend vanwege het moderne exterieur en de ligging op een ‘zichtlocatie’, zodat er heel wat nieuwsgierige nieuwe klanten binnenkomen. In het weekeinde, want de winkels kennen beperkte openingstijden (zie de website).

Op wie richt Q-Vignes zich? In principe op iedereen. Het verkoopt zowel aan de (regionale) horeca als aan particulieren die op zoek zijn naar wijnen buiten de platgetreden paden. Hoe het bedrijf te werk gaat bij zijn selectie en wat voor wijnen het voert? Laten we gemakshalve gewoon even citeren wat er op de site staat:

“Sinds 1993 importeert Q-Vignes Wijnimport rechtstreeks wijnen uit diverse wijnlanden. Authenticiteit en karakter staan hierbij voorop. Dat betekent dat de herkomst (bodem, klimaat, druif) terug te vinden moet zijn in de wijn. Alleen wijnen die het karakter van de regio weerspiegelen en een gunstige wijn/prijs verhouding hebben, worden door ons proefpanel geselecteerd voor import. Maandelijks komt dit proefpanel bijeen om de binnengekomen monsters deskundig te beoordelen. Wij bezoeken vele beurzen in binnen- en buitenland en gaan uiteraard bij de “wijnboer” op bezoek om de sfeer van het bedrijf te proeven.”

In de praktijk klopt dat, want men blijkt het avontuur allerminst te schuwen. In tegendeel zelfs, al ligt de nadruk ligt wel duidelijk op Europa. Zie de diverse wijnen uit weinig gangbare herkomstgebieden of van weinig courante druivenrassen. Landen als Hongarije of Slovenië mogen op evenveel belangstelling rekenen als de meer gangbare. Binnenkort gaan Dijkstra en Bos bijvoorbeeld Hongaarse wijnen met ‘moeilijke’ namen van Zoltán Demeter voeren.

Het zijn stuk voor stuk indicaties dat intrinsieke kwaliteit van een wijn hier nog altijd voor vermeende ‘naam’ gaat. Met andere woorden: etikettendrinkers hebben bij Q-Vignes weinig te zoeken. Liefhebbers van originele wijnen zo veel te meer. Uit de ongeveer vijftig wijnen die te proeven waren bij de voorjaarsproeverij in Bilthoven een aantal coups de coeur. Genoemde prijzen zijn particulier, inclusief BTW en afgerond.

Weingut Kurt Hain, Piesporter Riesling trocken 2008

Typisch Riesling, typisch Mosel, typisch 2008. Frisse zuren, mineralen, lichtvoetigheid, finesse, zeer hoge doordrinkfactor. En nog eens scherp geprijsd ook. Wat wil je nog meer?

€ 6,85

Marquès deAlella, Alella 2009

Een goed voorbeeld van de originaliteit bij Q-Vignes. Zeldzame Spaanse witte uit een klein gebiedje vlakbij Barcelona in Catalonië. Zuiver, mooi balans tussen fruit en fijne kruidigheid. Perfect bij mediterrane visgerechten.

€ 7,10

Quinta do Feital Alvarinho ‘Auratus’, Vinho Regional Minho 2009

Aantrekkelijk Portugees antwoord op de populaire (maar in de regel veel duurdere) Albariño uit Rías Baixas. Heel ranke, vieve en opwekkende wijn met spanning die smeekt om fruits de mer. Ongecompliceerd lekker.

€ 8,10

Cavalchina, Bianco di Custoza ‘Amedeo’ 2009

Wat een charmeur is deze witte Italiaan uit de omgeving van het Gardameer! Sap, sap en nog eens sap. Alsof je een rijpe witte perzik in je mond hebt. Met natuurlijk een beetje van die ‘typisch Italiaanse’ amandel.

€ 10,40

Birgit Eichinger, Roter Veltliner ‘Stangl’ 2009

Opmerkelijke, lichtelijk exotische wijn uit het Oostenrijkse Kamptal van een zeldzame druif. Vol en rond van smaak met een subtiel vleugje ‘gewürz’. (N.B. Ook Eichingers Grüner Veltliner Hasel is voortreffelijk.)

€ 12,20

Ktima Argyros, Santorini ‘Aidani’ 2008

Uitgesproken minerale wijn van het Griekse vulkaaneiland Santorini, gemaakt van de assyrtiko. Mineralen in het kwadraat, pikant, goede vulling. Wijn met uitgesproken karakter, een van de meest intrigerende witte van het hele Middellandse Zeegebied.

€ 14,35

Hermanuspietersfontein, Bloos 2009

Q-Vignes is sterk Europees georiënteerd, maar niet eenkennig. Zie deze lichtgekleurde rosé uit de omgeving van het Zuid-Afrikaanse Hermanus (dat ooit Hermanuspietersfontein heette). Gemaakt als klassieke Bordeauxblend van vijf met ietsje pietsje hout. Allesbehalve doorsnee!

€ 6,55

Nals Margreid, Südtiroler Lagrein 2008

Fraaie rode wijn van de ‘eigen’ blauwe druif lagrein uit het hoge noorden van Italië, geproduceerd door van een van de beste coöperaties in het zuidelijke deel Zuid-Tirol. Pittig, licht rokerig, karaktervol. Uiterst gastronomisch.

€ 10,75

Cavalchina, Valpolicella Superiore Ripasso ‘Torre d’Orti Morari’ 2008

Niet direct een speelse voorjaarswijn, want juist heel rijk en complex van structuur. Intens en extractvol, rijk zwart fruit, specerijen, warm, mooie tannine, prima lengte.

€ 9,70

Poggio Salvi ‘Tosco’, IGT Toscana 2006

Hoezo, klassiek Italiaans? Uitstekende Toscaan gemaakt van brunello (sangiovese grosso) en met een stevige knipoog naar Brunello di Montalcino. Gelaagde wijn met compacte smaak en prachtige complexiteit.

€ 14,25

Vins de Vienne, Crozes-Hermitage ‘Les Palignons’ 2007

Op de valreep nog een Franse rode. Veel hout – zoals ze dat bij Vins de Vienne nogal eens voor een handje hebben -, maar ook enorm veel concentratie en extract. Aangenaam heftig!

€ 19,45

Q-Vignes Wijnimport, Dorpsstraat 44, De Bilt

QV Wijnen, Van Dijcklaan 1, Bilthoven

http://www.qvignes.nl

René van Heusden

Links op de foto Tim Bos, rechts Tjeerd Dijkstra