Achtergrond & Interviews

Door Ronald de GrootMaandag 31 maart was de eerste dag van de proeverijen van de nieuwe oogst van Bordeaux, die van 2002. De eerste proeverij was gewijd aan de zoete wijnen van de Sauternes. Sauternes is een van die bekende puzzelstukjes van de Bordeaux. Lastig te proeven in primeur, wijnen die altijd wel smaken omdat ze altijd wel lekker zoet zijn, maar daarmee hun kwaliteit nog niet zonder meer bewezen. Voor de Sauternes zou het, naar het zeggen van de wijnmakers, een goed jaar zijn. Misschien zelfs wel beter dan 2001. Dat soort verhalen kennen we. Al proevend viel toch te constateren dat het met de kwaliteit toch wel iets minder was gesteld dan in het afgelopen jaar. Vorig jaar was dan ook werkelijk geweldig, toegegeven, maar als dit jaar dan zo goed was, dan zou je toch op zijn minst ook wat bijzondere en opwindende wijnen moeten tegenkomen. Wel, naar mijn mening was dat niet zo, helaas. De wijnen zijn toch wisselender van kwaliteit dan je zou verwachten van een echt topjaar. Waarschijnlijk was het moment van plukken bepalend. Je krijgt het idee dat sommige producenten uit voorzichtigheid vroeg hebben geplukt, waardoor de wijnen vrij veel zuren hebben. Die moeten dan weer opgevangen worden met meer zoet, zodat de wijnen vaak toch wat plakkerig overkomen. Misschien zijn er liefhebbers voor, maar het komt soms wat plat over. Goede Sauternes hebben naast de zuren niet teveel zoet, zodat ze fris en elegant overkomen. Mooie wijnen werden wel gemaakt, onder andere door de châteaux Rieussec, Suduiraut, Rabaud-Promis en De Fargues.

Meer info over deze proeverij en uitgebreide notities van de nieuwe oogst in Bordeaux vindt u in Perswijn nummer 3. Uitgebreide notities komen voor abonnees op de site. Wilt u niets missen? Abonneer u nu via de website.

Door een vergissing is het mogelijk dat u een routine test nieuwsbrief hebt ontvangen. Uiteraard was dit niet de bedoeling. Onze excusses voor dit ongemak. Er is ondertussen voor gezorgd dat dit niet meer kan voorkomen.

De nieuwe Perswijn

Voorwoord
Bij de laatste bijeenkomst van het Wijninformatiecentrum, waarbij de nieuwe aankoopcijfers over 2002 werden bekendgemaakt, werd de wijndrinker uitgebreid tegen het licht gehouden. Altijd interessant. Ik citeer:
‘De Nederlandse wijnconsument baseert zijn aankoopgedrag in toenemende mate op het verhaal achter de wijn.
De wijngaard, de druivensoort, de wijze van persing, de man of vrouw die de wijn gemaakt heeft, de gebruikte technieken en middelen, hoe het opgeslagen of gerijpt is. (…). De wijn moet lekker en betaalbaar zijn, maar er hoort ook een duidelijk verhaal omheen.’
Het klonk ons als muziek in de oren. Dat betekent dat het alleen maar beter kan gaan met de wijn in Nederland. Natuurlijk kopen veel mensen nog altijd bepaalde wijnen uit gewoonte, maar het verhaal doet er steeds meer toe. Terecht. Bij geen ander product als wijn is het aanbod zo complex en ondoorzichtig. Er zijn veel interessante wijnen te koop voor een goede prijs, maar ook heel veel te dure wijnen, die alleen maar leunen op een bekende naam of een beroemd etiket. Goede informatie kan de wijndrinker houvast geven, en gelukkig zijn er steeds meer mensen die dat begrijpen.
Voor het vervolg van dit voorwoord verwijzen wij u naar de website.

Deze maand onder andere de volgende onderwerpen:

Italië, Toscane…
Wanneer je de positie van Chianti in kaart wilt brengen, zul je eerst moeten weten wat Chianti nu eigenlijk precies is. En dat weet niemand. Nou ja, niemand. We hebben natuurlijk wel een idee. Chianti heeft (onder meer) een imagoprobleem. Die oude mandfles hè. Bovendien zit Chianti ingeklemd tussen de goedkope soorten aan de ene kant, en de Super Tuscans aan de andere kant. Een verslag ter plaatse van Ronald de Groot en René van Heusden.

Willy Wortel zoekt het geluk
Nee, heus, u kent hem. Want u heeft vast wel íets van hem in huis. Een kurkentrekker, of een manchet waarmee u uw wijn kunt koelen. We hebben het over Bernd Schneider, de Willy Wortel der lage landen. Deze Delftenaar zoekt al jaren met veel vallen en opstaan het geluk. Een verhaal over de wondere wegen van een uitvinder.

Vrouwen aan het roer
Vrouwen die zelf wijn maken zijn statistisch gezien een marginaal verschijnsel. Dat ligt niet aan die vrouwen, maar aan de wijnwereld. Die heeft een macho reputatie en daar doen wij niet aan mee! Daarom in deze Perswijn de eerste aflevering van een serie onder de titel ‘Vrouwen aan het roer’. Over een adembenemende ontmoeting met een fascinerende vrouw: Maria Elisabetta Fagiuoli van het wijngoed Montenidoli in San Gimignano.

Door Ronald de GrootNaar aanleiding van een reis naar Australië is er binnen de NGS sprake van onvrede over de opstelling van Jan Rook van de website Wijnplein, aldus Cees Vos, voorzitter van het NGS. Deze is niet erg te spreken over de verslaggeving van Jan Rook tijdens deze reis. Jan Rook reisde als journalist mee op uitnodiging van het NGS, aldus Vos. ‘Van een journalist mag je verwachten dat hij op correcte wijze verslag doet van de gebeurtenissen en proeverijen tijdens zo’n reis. Helaas moet echter worden geconstateerd dat Jan Rook alleen maar aandacht besteedt aan zijn sponsors en anderen links laat liggen. Dat steekt. Als je weet dat het bedrijf Ad Bibendum veel energie heeft gestoken in het slagen van de reis en dan over hun activiteiten vervolgens niets wordt geschreven, dan word je daar niet vrolijk van. Op deze manier kan het niet verder.’ Het NGS heeft de eigen site al langere tijd uitbesteed aan Het Wijnplein, maar was daar in toenemende mate ontevreden over. Zo werd dit voorjaar zomaar de banner van het NGS gehalveerd, eveneens om commerciële redenen, zo meldde Vos al eerder. In de praktijk zal dit betekenen dat de site van het NGS volledig onafhankelijk wordt van het Wijnplein en dat het uitnodigen van Jan Rook om mee te reizen met het NGS in heroverweging zal worden genomen. Sommelier Paul op ten Berg van Restaurant De Seinpost in Scheveningen zal straks verantwoordelijk zijn voor de website van het NGS.
Jan Rook van Wijnplein is het niet eens met de uitspraken van Vos. Hij stelt niet als journalist te zijn uitgenodigd, maar zich gewoon als (geassocieerd) lid van het Gilde heeft ingeschreven voor het bedrag van €2000. Bovendien betreurt hij dat Cees Vos, de geuite kritiek nog op geen enkele manier rechtstreeks aan hem heeft gericht. Jan Rook vindt het teleurstellend dat de kritiek hem langs deze weg bereikt. Hij meent dat constructieve voorstellen zijn gedaan over de samenwerking in 2003. ‘De tijd en energie die wij de afgelopen drie jaar hebben besteed aan de site van het NGS staat in geen enkele verhouding tot wat een commercieel bedrijf het Gilde daarvoor in rekening zou brengen.’
De kritiek over de verslaggeving wordt weggewoven. ‘Dat Belgisch importeur Ad Bibendum niet tevreden is, moge zo zijn. Zij zijn niet ingegaan op een eerder aanbod van mij dat net zoals de andere sponsoren van €250 (!) vermelding van hun naam in de artikelen garandeert. Daarmee staat de passage dat ik alleen oog zou hebben voor de sponsors dus op gespannen voet met de waarheid. De bijdrage van €250 voor de reis naar Australië is zowel voor mij als voor de sponsor een symbolische bijdrage en van alle bezoeken en proeverijen, óók die door Monard waren aangezet, is integraal verslag gedaan. Ook de meegereisde sommeliers, die ik de e-mail van Bjorn Monard heb laten lezen, zijn het niet met hem eens. Tenslotte is het zo dat ik als hoofdredacteur van Wijnplein me niet bepaald verplicht voel om uit liefdadigheid de naam te noemen van een bedrijf dat een eerdere toezegging voor een bijdrage aan een artikel op Wijnplein tot op de dag van vandaag niet heeft voldaan.’
Een duidelijker uitspraak over de werkwijze van Jan Rook dan deze lijkt mij niet mogelijk. De lezer van zijn website weet nu waar hij aan toe is.

door Kees van LeeuwenMéér dan 95% van de wijngaarden in de wereld zijn geënt op een wortelstok. Dit onzichtbare deel van de wijnstok heeft de wereldwijnproductie gered toen in de 19e eeuw het voortbestaan van de wijngaarden door een druifluis bedreigd werd. Ook nu is de keuze van de wortelstok nog van het grootste belang voor het produceren van kwaliteitswijnen.

Phylloxera
150 jaar geleden stonden de wijnplanten niet netjes in rijtjes, zoals nu het geval is, maar kris kras door elkaar in het veld. De wijnstokken werden vermenigvuldigd door ze simpelweg te stekken. Toen in de 19e eeuw het handelsverkeer met Amerika toenam is er per ongeluk een druifluis in Europa geïmporteerd, waarschijnlijk op de wortels van een plantje in de koffer van een botanicus. Deze luis, die Phylloxera heet, bracht snel enorme schade toe aan de Europese wijngaarden. Alle druivenvariëteiten die in Europa verbouwd worden zijn van het soort Vitis vinifera en deze is niet bestand tegen de Phylloxera, waarvan de larven de wortels aanvreten. Tegen 1870 zag het er zelfs naar uit dat de wijnbouw voorgoed uit Europa zou verdwijnen, want de wijngaarden stierven één voor één af. Aangezien de Phylloxera voor een groot deel onder de grond leeft, is bestrijden met insecticiden niet mogelijk. Amerikaanse druivensoorten zijn wel resistent tegen Phylloxera, maar deze dragen weinig of geen vruchten. In eerste instantie heeft men geprobeerd om de Amerikaanse soorten met Franse te kruisen. Dit leverde inderdaad hybriden op die vrucht droegen en die tegelijk redelijk resistent waren tegen Phylloxera. Even leek het erop dat dit de oplossing was en de hybriden werden in snel tempo overal geplant. Helaas bleek de kwaliteit van de wijnen aanzienlijk minder goed te zijn dan de kwaliteit van wijnen gemaakt van druiven van de soort Vitis vinifera. Bovendien bevatte de wijnen gemaakt van sommige hybriden veel methanol en leverden aldus een gevaar op voor de volksgezondheid. Uiteindelijk zouden ze rond 1950 verboden worden. Nadat bleek dat de hybriden toch niet de oplossing tegen Phylloxera waren, kreeg iemand het geniale idee om de druivensoorten van Vitis vinifera te enten op wortels van Amerikaanse variëteiten. Hiermee konden de voordelen van de Europese soort (goede kwaliteit van de druiven) gecombineerd worden met de voordelen van de Amerikaanse soort (resistentie tegen de Phylloxera). Het probleem werd aldus op biologisch verantwoorde wijze opgelost, zonder gebruik van insecticiden.

Andere voordelen
Door kruisingen werden er in het eind van de 19e eeuw tientallen wortelstokken gecreëerd, waarvan er vandaag 30 gebruikt mogen worden in Frankrijk. Sommige wortelstokken kunnen goed tegen kalk, andere gedijen goed in zure grond en weer andere zijn resistent tegen droogte. Zo is het mogelijk om een wortelstok te kiezen die goed aangepast is aan de samenstelling van de bodem. Verder stimuleren sommige wortelstokken de groei en de productie van de wijnstok, terwijl andere de groei en de productie juist remmen. Het spreekt voor zich dat de laatste de kwaliteit stimuleren. De wijnboer moet dus op het moment van planten kiezen ofwel voor een productieve wortelstok met als gevolg kwaliteitsverlies, ofwel voor een weinig producerende wortelstok die de kwaliteit bevordert. Deze keuze is uitermate belangrijk, want als de wijnstok eenmaal geplant is, is het niet meer mogelijk om de wortelstok te veranderen. De keuze wordt dus gemaakt voor 30 of 40 jaar, soms zelfs méér. In de jaren zeventig vierde het productivisme hoogtij en met de kwaliteit werd het niet zo nauw genomen. Een sterk producerende wortelstok, de zogenaamde "SO4" werd toen veel aangeplant. Hoewel men de laatste jaren kwaliteitsbewuster geworden is, ondervinden we nog steeds de gevolgen van deze mode. Er zijn namelijk nog steeds percelen in productie die dertig jaar geleden zijn aangeplant met SO4.

Pre-Phylloxera wijnen
Er is veel gefilosofeerd over de eventuele veranderingen van de kwaliteit van de wijnen door het enten op wortelstokken. Met name Michael Broadbent mijmert in zijn "Great Vintage Book" over de vermeende kwaliteiten van de pre-Phylloxera wijnen. Het is natuurlijk niet mogelijk om wijnen van nu te vergelijken met wijnen uit 1865 of uit 1870, zelfs als een enkele daarvan (Lafite?) nu nog drinkbaar zou zijn. Het is waarschijnlijk dat het effect van het enten op een wortelstok niet dezelfde gevolgen heeft voor de verschillende druivenrassen. De merlot heeft minder last van "millerandage" als hij geënt is en de kwaliteit van de druiven wordt daardoor beter. De malbec reageert heel anders op het enten: hij gaat snel teveel produceren, met nadelige gevolgen voor de kwaliteit. Dit verklaart waarom het aandeel van de malbec, die tot halverwege de 19e eeuw een belangrijke druivensoort was in Bordeaux, na de Phylloxera-crisis sterk is gedaald. De merlot is juist pas in de 19e eeuw een belangrijk ras geworden, en heeft in veel châteaux de plaats van de malbec ingenomen. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat er in Argentinië, dat één van de weinige landen is dat door de Phylloxera gespaard is gebleven, nog goede malbec is te vinden is die niet geënt is.

Phylloxera in Californië
Dat niet alle wortelstokken automatisch voldoende resistent zijn tegen de Phylloxera hebben de Californiërs onlangs aan den lijve ondervonden. In de Californische wijngaarden was de meest gebruikte wortelstok de zogenaamde "AXR". Hoewel deze wortelstok sterk groei- en productieverhogend werkt, werd hij aanbevolen door de universiteit van Davis. Hij bleek helaas gevoelig voor Phylloxera. De druifluis sloeg in de jaren negentig toe en vernielde haast alle Californische wijngaarden, 120 jaar na de Europese. De wijnboeren hebben het advies om AXR te gebruiken natuurlijk aan de wetenschappers van Davis verweten. Deze probeerden hun gezicht te redden door te beweren dat het probleem niet de AXR was, maar dat de Phylloxera een mutatie had ondergaan waardoor hij agressiever was geworden. Die theorie is netjes in een wetenschappelijk tijdschrift gepubliceerd, maar het lijkt op een twijfelachtige verdedigingsmanoeuvre.

Australië het volgende slachtoffer?
Het is bijna niet te geloven, maar ondanks de enorme schade die de Phylloxera sinds 150 jaar heeft aangericht aan de wijngaarden overal in de wereld is er nog steeds een land dat wijngaarden plant zonder wortelstokken te gebruiken: Australië. Het is dan ook niet uitgesloten dat dit land het volgende slachtoffer van de Phylloxera wordt. Mocht u in een wetenschappelijk tijdschrift een artikel lezen van een Australische onderzoeker die beweert dat de Phylloxera weer gemuteerd is, dan weet u hoe laat het is…

Dit stuk is gepubliceerd in Perswijn 2003/1.
Kees van Leeuwen is docent aan de universiteit van Bordeaux en publiceert elk nummer een artikel over de achtergronden van de wijnbouw.
Meer van dit soort artikelen lezen? Vraag een abonnement of proefnummer aan!

De Italiaanse premier Silvio Berlusconi heeft een nieuwe activiteit toegevoegd aan zijn al vrij bijzondere serie bedrijven: het maken van wijn. Logisch, zult u zeggen, anders zouden jullie er niet over berichten. Natuurlijk niet, gelijk heeft u. En tsja, zo bijzonder is het in Italië al helemaal niet om als notabele een leuk wijngoed aan te schaffen. De familie Agnelli -van Fiat, u weet wel- had Château Margaux, bijvoorbeeld -inmiddels overigens te koop, dus mocht u interesse hebben…
Maar we wilden u dit nieuws toch niet onthouden. Silvio Berlusconi is wat bescheidener dan de Turijnse familie van automagnaten. Hij heeft bij zijn nieuwe activiteit gekozen voor Brunello di Montalcino. De premier en mediatycoon nam het Castello della Velona over van een Romeinse projectontwikkelaar. Op het landgoed bevindt zich een hotel annex wijnhuis waar naast Brunello ook Rosso di Montalcino wordt geproduceerd. Ongeveer eenderde van het oppervlak van de bezitting, in totaal 15 hectare groot, is met wijnstokken beplant. Dit gebeurde een paar jaar geleden, dus de stokken zijn nog jong. De jaargang 2002 is de eerste die straks op de markt zal komen. De totale productie moet in de toekomst op zo’n 30.000 flessen per jaar komen te liggen.

Oogst 2003 Zuidelijk Halfrond begonnen
Door Ronald de GrootAustralië: kleinere oogst 2003
Binnenkort is het weer tijd voor de oogst op het zuidelijk halfrond. Sterker nog, in verschillende landen is de oogst daar al begonnen. Tijd dus voor een update over de stand van zaken in deze landen, die steeds belangrijker worden voor de Nederlandse wijndrinker. Inmiddels is het aandeel van deze landen, waaronder Australië, Chili, Argentinië, Zuid-Afrika en Nieuw-Zeeland, in onze wijnconsumptie al gestegen tot boven de 20%!
Probleem is voor veel landen van de Nieuwe Wereld, dat er in de optimistische laatste jaren veel druiven aangeplant zijn, dus de hoeveelheden geproduceerde wijnen zullen de komende jaren waarschijnlijk aan de hoge kant zijn. Goed nieuws voor ons, wat dat zet de prijzen vaak onder druk.
Maar, in Australië lijkt het dit jaar mee te vallen. Of tegen te vallen, het is maar hoe je het bekijkt. Door de droogte valt de oogst dit jaar in elk geval aanzienlijk lager uit. De oogst in de noordelijke wijngebieden is inmiddels binnen, en het ziet er naar uit dat in totaal 1,37 miljoen ton druiven zal worden binnengehaald, liefst 14% minder dan vorig jaar. De eerste keer in zeven jaar dat de oogst zal dalen ten opzichte van het jaar daarvoor. In feite komt het er op neer dat de oogst 21% lager is, maar dat het oppervlak waarvan wordt geoogst door het in productie komen van nieuwe aanplant met 6% is gestegen, zodat hierdoor een deel van de daling wordt gecompenseerd. Aangenomen wordt dat de wijngaarden die vorig jaar vanwege de overschotten niet werden geoogst, dit jaar wel geoogst zullen worden, zodat ook hier een lichte compensatie zit. Enige onzekerheid wordt veroorzaakt door de regen van midden-februari, die de hoeveelheid nog iets kan opstuwen.

Zuid-Afrika: oogst begint voorspoedig
Zuid-Afrika verwacht een goede oogst 2003, tot zover althans. Het was een koele zomer, en dat is in dit warme klimaat altijd een voordeel. Bovendien was het droog, zodat er geen problemen waren met ziektes. Net als in Australië is de oogst inmiddels begonnen, onder gunstige omstandigheden. Cabernet Sauvignon had wat problemen met de vruchtzetting, met de Merlot ging het echter fantastisch. Er wordt een jaar van uitstekende kwaliteit verwacht, en ook de hoeveelheden zijn goed. Een voorspoedige oogst ligt in het verschiet.

Duitsland: aandeel rode wijn stijgt fors
We wisten het al, maar het wordt steeds weer bevestigd. De opwarming van het klimaat zorgt voor het oprukken van de wijnbouw naar het noorden. Niet alleen in Nederland, maar ook in buurland Duitsland. In het geval rukt niet zozeer de wijnbouw zelf op, maar is vooral de opmars van de rode wijnen verrassend. Meer blauwe druiven dus, die inmiddels beter rijp worden door de temperatuursprong, die ook hier sinds 1988 is opgetreden. In 2002 werd 3,58 miljoen hectoliter rode wijn geoogst, een stijging van maar liefst 26,2 procent ten opzichte van het jaar daarvoor. Daarmee is het aandeel van de rode wijnen in de Duitse wijnen gestegen tot meer dan 35%. Daarmee spelen de Duitse wijnproducenten in op de trend bij de wijndrinkers, om steeds meer rode wijnen te drinken.

Ontdek de Nieuwe Wereld: interessante masterclasses
Tijdens het evenement rond de wijnen van de Nieuwe Wereld dat door Perswijn op 13 april in The Grand in Amsterdam zal worden gehouden, zullen verschillende interessante masterclasses worden gehouden en een blending seminar, waarop zal worden uitgelegd hoe het mengen van wijnen in zijn werk gaat. Ook wordt onze wijnkaartprijs uitgereikt, voor de beste wijnkaart van Nederland. Deze prijs wordt toegekend door een jury onder leiding van wijnschrijver Hubrecht Duijker.
Ons programma ziet er als volgt uit:

12.30 Gallo Blending Seminar, geleid door wijnmaker Scott Kozel
Leer hoe wijnen worden gemengd om de juiste smaak en complexiteit te krijgen, van een wijnmaker van ‘s Werelds grootste wijnbedrijf. Inschrijven nu mogelijk.

12.30 Masterclass: Morena Chaippin van Riverina Wines over Shiraz uit Australië
Australië maakte naam met bijzondere Shiraz-wijnen. Proef deze bijzondere wijnen in een interessante masterclass, begeleid door een Australische deskundige. Inschrijven nu mogelijk.

14.00 Uitreiking Horeca Misset/ Perswijn Wijnkaartprijs

15.00 Masterclass Nieuw-Zeeland: New Zealand Best Wines Adventure
Nieuw-Zeeland timmert aan de weg met bijzondere wijnen, met de frisheid en sap van Europese allure, geholpen door het koele klimaat. Een unieke mogelijkheid enkele toppers te proeven. Inschrijven nu mogelijk.

16.00 E & J Gallo Blending Contest
Een achttal teams strijdt om de prijs voor de beste, zelfgemaakte blend van Sonomawijnen van het huis E & J Gallo. Teams van drie, die zich inmiddels hebben geplaatst. Het winnende team krijgt een reis naar Californië aangeboden.

16.30 Masterclass Zuid-Afrika, gepresenteerd door Frank Jacobs, redacteur van Perswijn
Een pure specialist introduceert een aantal typische Zuid-Afrikaanse wijnen, onder andere van de pinotage. Inschrijven nu mogelijk.

U kunt zich vanaf nu inschrijven op een van de masterclasses en het Blending Seminar. Haast u zich, want het aantal plaatsen is beperkt. Toegang is gratis voor degenen die zich hebben aangemeld voor de proeverij Ontdek de nieuwe Wereld! Inschrijving mogelijk tot het aantal plaatsen op is. U krijgt bevestiging van deelname per e-mail. U kunt de bevestiging uitprinten en meenemen.

Ter gelegenheid van de proeverij ‘Ontdek de nieuwe wereld’ heeft Hotel The Grand in samenwerking met diverse wijnproducenten een mooi menu, met bijpassende wijnen, samengesteld. Dit zal ‘s middags als 4-gangen lunch en ‘s avonds als 5-gangen diner worden geserveerd.

4 gangen lunch à € 67,50 per persoon inclusief wijnen

5 gangen diner à € 72,50 per persoon inclusief wijnen

Klik hier voor het menu.

De tafelindeling voor zowel lunch als diner is gebaseerd op table d’hôte. Dit houdt in dat u ongeacht uw gezelschapsgrootte aan tafels met een maximum van 8-10 personen wordt geplaatst.

Lunch en diner kunnen alleen geboekt worden via Hotel The Grand Amsterdam tijdens kantooruren op telefoonnummer 020- 5553194 onder vermelding van PersWijn. Na betaling dan wel het verstrekken van een creditcardgarantie ontvangt u een bevestiging.

Arrangementen

Speciaal voor de proeverij ‘Ontdek de nieuwe wereld’ hebben wij de volgende arrangementen beschikbaar:

1 overnachting met ontbijt en lunch voor 1 persoon € 217,50

1 overnachting met ontbijt en lunch voor 2 personen € 285,00

1 overnachting met ontbijt en diner voor 1 persoon € 222,50

1 overnachting met ontbijt en diner voor 2 personen€ 295,00

Supplement voor een extra nacht bedraagt € 150,00 per kamer inclusief ontbijt.

Prijzen op basis van beschikbaarheid en geldig voor de nachten 12 en/of

13 april 2003.

Arrangementen kunnen alleen geboekt worden via Hotel The Grand Amsterdam tijdens kantooruren op tel. nr. 020-5553555 onder vermelding van PersWijn. Na betaling dan wel het verstrekken van een creditcardgarantie ontvangt u een bevestiging.

door Ronald de GrootOp donderdag 20 februari presenteerde het Wijninformatiecentrum de cijfers over de wijnconsumptie in 2002. De cijfers werden verzameld door ACNielsen. Enkele opvallende getallen en cijfers.
Met zijn allen drinken we steeds meer wijn, nu 19 liter per persoon per jaar. Wat ons betreft nog veel te weinig (zelf trekken we het gemiddelde flink omhoog), maar toch een lichte vooruitgang. In hoeveelheid werd 4% meer verkocht dan in 2001, in omzet zelfs 9%. Het idee dat wijn duurder is geworden (of dat we duurdere wijnen kopen…) klopt dus toch. Deze stijging betreft niet de witte wijn. Die blijft stabiel in volume, en verliest dus wat aandeel. Rood wint 4%, rosé liefst 55%. Rosé is een echte zomerwijn, die piekt tussen mei en september. Opvallend is dat de stijging al begint in april. Maar ja, als het een beetje lekker weer wordt in april, dan pak je ook een lekker roséetje. Opvallend ook dat vooral jonge vrouwen graag rosé drinken. Breezers lijken in deze groep zelfs wat terrein te verliezen aan wijn. Een prima ontwikkeling, wat ons betreft.
Opvallend daarnaast is de verdere stijging van de consumptie van de wijnen uit de nieuwe wereld, Zuid-Afrika voorop. Met een plus van 18% (1,7% op de totale omzet in Nederland) wit Zuid-Afrika met een marktaandeel van 13,6% zijn tweede positie van vorig jaar na Frankrijk (gedaald naar 49%) te bestendigen. Ook de andere landen van de Nieuwe Wereld wisten licht te plussen. Alle oude wijnlanden (Frankrijk, Spanje, Italië) zagen hun markaandeel dalen. De Nieuwe Wereld neemt inmiddels 22,6 van de verkochte wijn in ons land voor zijn rekening. Op naar de 25%.
Bron: Productschap voor Wijn

Zondagmiddag, twee uur. Ik loop de schuifdeuren van Veilinghuis Van Glerum door en stap op de eerste de beste man in pak met naambordje af. Ik kom hier voor een wijnveiling, ik ben hier nooit geweest, moet ik ergens mijn naam opschrijven, of de naam voor degene voor wie ik hier ga bieden? Hij wijst naar de balie, daar moet ik een formulier invullen. De receptioniste schuift me een papier toe. Naam, adres. Even later schuifel ik met een biednummer in m’n hand door de zaal. Overal mensen, voornamelijk mannen van over de veertig met brillen en pluizig haar die in kleine groepjes zwijgzaam de catalogus bestuderen. In een hoek staat een horde van hetzelfde type met hun grijze neuzen over een wijnglas gebogen. In hun midden staat een tafel met daarop enkele flessen wijn. (Gunst, als ik hier toch ben…) Ik wurm me door de mannenmassa heen en pak een glas. Ik schenk, ruik ( hoor ik nu bij de club?) en proef. “Da’s een lekker wijntje, niet?” Naast me staat een, letterlijk en figuurlijk, breed grijnzende man, hij kijkt me vanachter zijn leesbrilletje geamuseerd aan. “Wie weet breng ik hier nog wel een bodje op uit, ja, voortreffelijk jaar. En jij bent hier ook om te bieden, zie ik?” Zijn ogen prikken richting mijn biednummer. Ik knik. “Zo, dus jij hebt ook wel een beetje verstand van wijn?” Hij wil echt een gesprek met me aanknopen. “Nee, ik drink het alleen maar.” Vindt hij ook amusant. Zijn ogen knijpen ietsje samen en hij buigt dichter naar mij toe, hij ruikt naar de vloerbedekking bij mijn oma thuis. “Als je weet wat je lekker vindt, dan weet je wat van wijn.” Een dikke knipoog, bof ik even. Ik ‘ja, ja, ja’ wat, knik wat en schuifel weg. In de zaal zijn een paar studenten de stoelen aan het klaarzetten. Ik wacht in een hoekje af tot iedereen zo’n beetje zit. Achterin de zaal is het minder vol en daar ga ik zitten. Tas op de ene stoel, jas op de andere en ik op de stoel ertussen. Mijn eigen kleine beschermde cirkel van wijnonwetendheid tussen al die wijsheid. Het bieden op zich is simpel, ik heb bij ieder interessant lot (nummer) een maximum bedrag wat ik mag bieden, ik noteer bij ieder geveild lot het bedrag waarvoor het verkocht is. Ik blader door de catalogus; geen plaatjes, alleen maar nummers met omschrijving en het bedrag wat het veilinghuis denkt ermee op te halen. Mijn getallen wijken regelmatig enorm af van deze ‘estimates’ zoals ze genoemd worden. Een magnum Bordeaux, uit negentien zoveel en tachtig, volgens Van Glerum moet die wel rond de honderdvijftig opbrengen. Mijn aantekening zegt dat ik niet hoger dan tachtig euro moet gaan. “Die estimates slaan vaak nergens op, dat zul je nog wel merken” zei mijn opdrachtgever tijdens zijn instructies. Een hamerslag, net echt. De veiling begint. Bij het derde lot ben ik aan de beurt, met een trillend handje bied ik mee en ik behaal mijn eerste triomf. Nog ver onder mijn maximum. Met het zweet in mijn handen krabbel ik het in de catalogus. Na tien loten weet de veilingmeester mijn biednummer uit zijn hoofd. Ik ben helemaal op dreef en heb de grootste lol. “Lot nummer vijftien; honderd, honderdtien, honderdtwintig, wie biedt?” Ikke, ikke! “Honderdvijftig voor de dame achterin” Ho! Honderdvijftig? Honderddertig zul je bedoelen; honderdtien, honderdtwintig, honderddèrtig. Nìkste honderdvijftig. Gelukkig biedt iemand hoger maar hier voel ik me even gepakt. Twee loten verder flikt de veilingmeester me dit weer en deze keer corrigeer ik hem, om te voorkomen dat ik twintig euro boven m’n maximum zit. Tactiek, tactiek; hier krijg ik de zenuwen van. Een officiële tactiek zal het niet zijn maar vanaf nu steek ik bij het bieden niet m’n volle hand in de lucht maar geef ik met m’n duim en wijsvinger een ‘klein-bot’-gebaar. Het werkt. De eerste keer kijkt de veilingmeester me wat verbaasd aan als ik bezwerend met m’n twee vingers in de lucht prik. Geen rare sprongen meer in het biedverloop. Een uur later begint mij het gevoel te bekruipen dat ik meer dan de halve partij opgekocht heb, en dat voelt lekker. Het type ‘succesvolle dertiger’ op de derde rij kijkt mijn kant op als ik hem er voor de zoveelste keer uitbied. De eerste keer kreeg ik nog een charmante glimlach maar nu trekt hij gepikeerd zijn Lacoste kraagje recht. Als de veiling afgelopen is en ik naar buiten loop voor een sigaret staat daar de brede, grijnzende ‘lekker wijntje’-man. “Zo, jij hebt een hoop leuks gekocht, zag ik.” Ik krijg een vuurtje van hem. Het liefst zou ik hem nu de ogen uitsteken met alle ‘lekkere wijntjes’ die ik zojuist heb gekocht. Maar ik ‘ja, ja’ vriendelijk en ik vraag hem of hij ook nog wat leuks heeft gekocht. Hij wrijft zijn neushaar recht en kijkt naar een stoeptegel. “Ach nee, de bedragen waren wat onvoorspelbaar”. Ik vraag hem of hij de catalogus vandaag voor het eerst zag. Dat was niet het geval, maar op zo’n veiling kon je je toch eigenlijk niet goed voorbereiden “Zo onvoorspelbaar” zegt hij nogmaals tegen de stoeptegel. Ik voel me enigzins een held op sokken als ik na vijf minuten weer aan de balie sta, met de vraag of het nu wel allemaal in orde komt (“Moet ik nu pinnen? Nee toch?”)

Wanneer ik in de trein naar huis zit vraag ik me af hoe zo’n zaal vol driedeligpak-mannetjes er zoveel verschillende opvattingen over wijn op na kan houden. Voor sommige kisten wijn wordt meer dan vijfhonderd euro geboden. Is dat dan automatisch een goede wijn? Is het een wijn die vanwege deze, of om andere redenen op de markt veel geld oplevert? Hoe kan het dan dat de maker van de catalogus een wijn een waarde toekent die zoveel verschilt van wat de ene ‘kenner’ biedt, die dan op zijn beurt weer zoveel verschilt van wat de volgende wijn’expert’ ervoor over heeft? Wat bepaalt je succes als bieder? Hoe weet je dat je niet te veel biedt?

Thuis gekomen leg ik mijn vragen voor aan mijn opdrachtgever, al 21 jaar mijn vader. Hij wijst op de boekenkast, waar een flink aantal wijnboeken prijkt. En op een stapel wijntijdschriften en veilingcatalogi van Christie’s. “Gewoon je huiswerk goed doen, dan kan je niets gebeuren”, zegt hij. Dat zei hij nou vroeger ook altijd al…..

V(anessa) Jorissen
Leiden 22 januari 2003

Quiz PW1. Wijn en ‘nerdism’ lijken onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het zij zo. Welk wijnbedrijf heeft stickers met de tekst “I’m not a nerd, I’ve joined the herd”, en waar slaat al dit fraais op?

Fairview in Paarl, Zuid-Afrika. Dit bedrijf produceert behalve wijn ook geitenkaas.
Sommige wijnen dragen er ‘geitachtige’ namen als ‘Goats do Roam’ en ‘Goat Roti’…

—–
2. Het druivenras rkatsiteli wordt altijd in verband gebracht met Oost Europa en meer in het bijzonder de voormalige Sovjet Unie. Maar er is meer. Welke winery in New York State brengt een 100% Rkatsiteli op de markt?

Dr. Konstantin Frank in het district Finger Lakes.

—–
3. Het aantal Nederlanders dat zich buitenslands bezighoudt met het maken van wijn groeit gestaag. Hoe heet het bedrijf van de Nederlanders Daan en Elvira van Dijkman en waar bevindt het zich?

Domaine de Marotte, even buiten Carpentras, in de appellation Côtes du Ventoux.

—–
4. In zijn Great Vintage Wine Book veronderstelt Michael Broadbent dat de maker van een bepaalde bordeauxwijn van Wagner én Tsjaikovsky moet hebben gehouden. Op welke wijn sloeg dit commentaar?

Château La Lagune 1976.

—–

5. In welke Franse appellation werd de gehele oogst 2001 gedeclasseerd?

Château-Chalon

—–

6. What’s in a name? Waar komen de volgende wijnen vandaan?
Solitaire
Vulcano
O.T.
terra.o
S.E.X
Hill 2
PR 1

Ze komen alle uit Burgenland, Oostenrijk.
Solitaire, Feiler-Artinger / Vulcano, Hans Igler / O.T., Velich / terra.o, Heinrich / Hill 2,
S.E.X, Preisinger / Hillinger / PR 1, Polzer
—–
7. In de Champagne markeren de jaren 1928 en 1952 de geboorte van twee beroemde wijnen. Welke?

In 1921 werd door Moët & Chandon voor het eerst Dom Pérignon gemaakt. In 1952
maakte Bollinger voor het eerst de RD.

—–
8. Cryptogram: Een AOC in Parijs.

Reuilly. Dit is de officieuze benaming voor het 12e arrondissement van Parijs.

—–

9. In welke gemeente is deze foto genomen?

Pirque
—–

10. Welke producent beeldt op zijn etiketten een windmolen af die in werkelijkheid nooit bestaan heeft?

Het Elzashuis Dopff au Moulin in Riquewihr. De molen waaraan het huis zijn naam aan ontleent was een watermolen.

—–

11. Garagewijnen zijn in bepaalde kringen een hype. Welke Californische producent van wijnen in de Rhônestijl voedt echter een groot deel van zijn wijnen op in de buitenlucht in zijn tuin? En in welke ongewone plaats doet hij dat?

Sean Thackrey, ‘famous winemaker’ in het zeer ‘alternatieve’ Bolinas aan de Pacific Ocean.

—–

12. Ravenswood is een bekende Californische producent van Zinfandel. Welke niet- Californische producent gebruikt echter de merknaam Ravenswood voor een Cabernet-Sauvignon?

Hollick Wines in de Barossa Valley (Australië).

—–

13. Wat hebben de gemeentes Piesport (D) en Meursault (F) met elkaar gemeen?

Een ‘gouden druppel’ als naam voor een wijngaard: Goldtröpfchen in Piesport en Goutte
d’Or in Meursault.

—–

14. Voor welke Franse appellation heeft de bekende ontwerper Philippe Starck een officiële fles gecreëerd?

Costières de Nîmes

—–
15. Welk wijngebied droeg ooit de naam van een belangrijke spoorlijn?

Het huidige gebied Thermenregion, gelegen ten zuiden van Wenen, heette tot 1985
Südbahn. Het was vernoemd naar de spoorlijn die in 1850 van Wenen naar het zuiden
werd aangelegd.

—–

16. Cryptogram: Een stukje Bourgogne in de Médoc?

Château Saint-Aubin, een cru bourgeois in de gemeente Jau-Dignac et Loirac.

—–

17. Van welke appellation werden op 4 november 2002 voor het eerst Barriques d’Or
geveild?

Pacherenc du Vic-Bilh. Een gezamenlijk initiatief van de Producteurs de Plaimont en de
Cave de Crousseilles.

—–

18. Lukt het nog een beetje met het Frans? En met de kennis van terroir? Zo ja, welke
kultwijn werd in mei 2002 door de producent als volgt beschreven?
Sélection d’une parcelle unique (1ha 16 ares 16 centiares) de très Vieilles Vignes en gobelet sur le versant sud d’un mamelon orienté est-ouest. Sur socle argilo-calcaire, coulée de schistes et mica-schistes rouge-noirâtre, très particuliers, à teneur en fer exceptionnelle (ancienne mine de fer à proximité). Conditions climatiques extrêmes. La parcelle est traversée plus de 200 jours par an par un vent glacial venu du nord-ouest, particulièrement intense en cet endroit et rendant certains d’hivers les travaux presque impossibles. Taille tardive. Travaux en vert intensifs: ébourgeonnage, entrecœurs, régulation de charge, effeuillage. Recherche d’une maturité fénolique parfaite tout en conservant le maximum de fraîcheur et de fruit. Vendange manuelle, stockée et transportée en camion frigorifique. Fermentation pré-fermentaire à basse température en petites cuves avec remontages quotidiens par pompe péristaltique. Macération d’une vingtaine de jours avec extraction par pigeage doux journalier. Écoulage en barriques neuves (Saury). Fin des fermentations alcooliques et fermentation malolactique au printemps. Élevage en cours. Mise en bouteille à la boucheuse à main, sans filtration et par gravité. Production 2100 bouteilles.
Premier millésime 2001 – Disponibilité premier semestre 2003

De wijn in kwestie is de speciale cuvée La Petite Sibérie van Clos des Fées in de
Roussillon. Deze bestaat voor 100% uit grenache noir.

—–

19. Waar in Hongarije mag wijn met de naam Bikavér (stierenbloed) geproduceerd worden?

In de gebieden Eger en Szekszárd.

—–

20. Cryptogram: Een matige sherryproducent in de Zuid Rhône?

Château Rayas in Châteauneuf-du-Pape. De term rayas wordt in Jerez gebruikt voor
wijnen van wat mindere kwaliteit.

—–

21. In welk Duits wijngebied maakt een Nederlandse wijnmaker sinds kort furore met rode
wijn? Wie is dat en waar maakt hij wijn?

Jacob Duin in Baden.

—–

22. In de naam van welke Franse wijngaard komt, bij wijze van zeer hoge uitzondering, een
Umlaut voor?

Clos Haüserer in de Elzas (Alsace), in bezit van Zind-Humbrecht.

—–

23. Hongarije’s beroemdste wijn is Tokaji, geproduceerd in de omgeving van Tokaj, met een
j aan het eind. In welk wijngebied ligt Tokai, met een i?

Tokai is een voorstad van Kaapstad, aan de ‘achterkant’ van de Tafelberg, en ligt in
Constantia.

—–

24. Waar staat het druivenras gellewza aangeplant en voor wat voor wijnen wordt het
gebruikt?

Op Malta, voor zowel rood als rosé.

—–

25. Cryptogram: Is dit nu een Belgische of een Duitse topwijn?

Brüssele’r Spitze. Op het etiket Brusselse kant, in de fles wijn uit Württemberg van producent Graf Adelmann.

—–