Marije Bockholts wil Master of Wine worden. Begin september is ze tot de opleiding toegelaten die als de zwaarste ter wereld geldt. Haar eerste kennismaking met wat haar de komende jaren te wachten staat, zit erop. Op de site van Perswijn zal Marije de komende tijd verslag uitbrengen van wat haar zo al overkomt tijdens haar studie. In deze eerste aflevering maken de lezers kennis met haar en vertelt zij over haar eerste bezoek aan Londen.
Champagne. Mmmm, Champagne. Een wijn waar we bijna naar kijken als naar een guilty pleasure. Groot gemaakt door marketing, onder aanvoering van de wijnen van de LVMH-groep, zoals Moët & Chandon en Veuve Clicquot. Maar per saldo is goede champagne, als je door de marketing heen kijkt, gewoon de mooiste bubbel die er is.
Wijnschrijvers met een ontwikkelde smaak, zoals redactieleden van Perswijn, kunnen nog zo enthousiast zijn en schrijven over machtige vintages, ragfijne oude tawny’s of verbluffende colheita’s, port verkopen in Nederland – en ook in de rest van de wijn drinkende wereld – is vandaag de dag zo makkelijk nog niet. Het is immers een type wijn dat, hoe uniek ook, helemaal tegen de heersende trends in gaat: zoet én alcoholisch. Zo’n situatie heet dan een uitdaging voor producenten.
Ik lunchte recentelijk met Euan MacKay van Graham’s om eens bij te praten over het wel en wee van de porthandel. Euan is verkoopdirecteur van een eersteklas porthuis dat onderdeel vormt van de Symington Group, een van de belangrijkste spelers binnen de portwereld. Iemand met een jarenlange ervaring in de internationale porthandel en zeer vertrouwd met de Nederlandse markt. Hij had het een en ander zeggen over hoe zijn bedrijf met die reële uitdaging omgaat. In Portugal zelf, in de wereld en in Nederland. Wat is de realiteit? De grote bulk van het portvolume – lees: zo’n 80 procent – bestaat uit de basistypen Ruby en Tawny. De verkoop daarvan staat onder druk, zowel in volume als qua prijs. Zogeheten special category ports maken slechts een vijfde uit van het totale aanbod. Toch is het juist deze categorie die volgens MacKay op langere termijn en bij een strategie van minder maar beter voor toegevoegde waarde moet gaan zorgen. Denk aan vintage, LBV, single quinta vintage, colheita en tawny met leeftijdaanduiding.
Maar laten we in Portugal zelf beginnen, waar men al een poosje bezig is de bakens te verzetten. Met diversificatie van het aanbod en ontsluiting van het magnifieke portgebied voor wijntoerisme. Eerst de diversificatie in het aanbod. Die is er in tal van vormen. Van meer nadruk leggen op de productie van meer droge tafelwijnen met als herkomstbenaming Douro – inmiddels goed voor een groter volume dan port –, het bij wijze van productinnovatie uitbrengen van pink port oftewel rosé, tot het nadrukkelijker positioneren van specialiteiten als tawny met leeftijdaanduiding. In dat laatste geval gaat het om wijnen die weliswaar duurder zijn om te produceren, maar die ook voor een hogere prijs verkocht kunnen worden. Mits de consument daartoe overgehaald kan worden.
Een betere manier om mensen enthousiast te maken dan door ervaring ter plaatse is er niet. Gelukkig heeft men dat in Porto en de Dourovallei eindelijk ook ontdekt. De portwereld was tot voor kort een gesloten wereld met nauwelijks of geen aandacht voor wijntoerisme en bijbehorende infrastructuur. Portugal was in dat opzicht gewoon een achterlijk land. Was, want er is een inhaalslag ingezet die er zijn mag. Zoals de stad Porto de mondaine toer op is gegaan en eindelijk met Lissabon kan concurreren als stad voor een geweldige citytrip, zo is ook de metamorfose van het ooit zo gesloten en ronduit saaie Vila Nova de Gaia aan de overkant van de Douro spectaculair te noemen. De port lodges daar zijn open voor bezichtiging en ook zijn er nu diverse hotels en restaurants waar het meer dan aangenaam toeven is – denk maar aan het luxe The Yeatman. Graham’s heeft een duit in het zakje gedaan door in 2013 in Gaia een eigen restaurant en wijnbar te openen, Vinum. Het is ondergebracht in een van de oude bedrijfsgebouwen. Op aanraden van de Spaanse collega’s bij Torres, net als de Symington Group lid van de club Primum Familiae Vini en met zelf al de nodige ervaring met eigen restaurants, is de exploitatie ervan wel uitbesteed. Een goede wijnproducent is namelijk niet automatisch een goede restaurateur. Van nog recenter datum is de opening van een bezoekerscentrum in Pinhão, het epicentrum van de Dourovallei en de portproductie. Zelfs al zou je vooraf niets met port hebben, een eerste blik op het unieke wijngaardlandschap rond Pinhão zou je onmiddellijk bekeren. Voor wie al portliefhebber is, is een bezoek aan het gebied een verplichte bedevaart. Nu geleidelijk aan het tot voor kort schrijnend tekort aan wijntoeristische infrastructuur wordt goedgemaakt, is dat geen onoverkomelijke uitdaging meer. De locatie van het plaatselijke bezoekerscentrum van Graham’s is overigens de Quinta do Bomfim. Mooi, nuttig en nodig, maar volgens MacKay niet voldoende om het grote publiek aan betere port te krijgen. Daar is meer voor nodig, dichter bij huis.
En dan nu naar Nederland, van oudsher een belangrijke exportmarkt voor port. Het nam in 2015 de derde plaats in qua volume met ongeveer 1,6 miljoen flessen en de 23e qua prijs met gemiddeld € 3,85/liter. Interessant genoeg kwam ruim de helft van de Nederlandse port in de (super)markt als buyer’s own brand (BOB), een aandeel ver boven het internationale gemiddelde. Iets meer dan 16 procent bestond uit special category ports, wat juist minder dan gemiddeld was. Daar ligt dus nog volop ruimte voor upgrading.Graham’s zet zijn kaarten ondermeer op een van de specialiteiten van het huis, zogeheten aged tawny’s. Meer nog dan de zo vaak bejubelde vintages laten dergelijke ports, complexe blends als ze zijn, werkelijk zien wat een huis aan vakmanschap te bieden heeft. Sinds kort brengt Graham’s ze ook uit in flesjes van 20 cl, ideaal voor thuisgebruik. De prijzen ervan: 10 Year Old Tawny € 11,95; 20 Year Old Tawny € 19,95; 30 Year Old Tawny € 29,95.
Graham’s heeft met zijn Nederlandse importeur Verbunt in 2015 een initiatief gelanceerd ter promotie van port in betere restaurants: Graham’s Ambassadors. Die ambassadeurs krijgen jaarlijks vakinhoudelijke trainingen, zijn te herkennen aan een plaquette bij de deur en serveren uitsluitend wijnen van Graham’s, van huisport tot aged tawny’s en speciale vintages. Deelnemende bedrijven zijn o.a. O Mundo (Wageningen), Kasteel Elsloo (Elsloo), Wolfslaar (Breda), Da Vinci (Maasbracht), Parkheuvel (Rotterdam), De Salentein (Nijkerk), De Echoput (Hoog Soeren) en Derlon (Maastricht). Vanaf voorjaar 2017 krijgen de ambassadeurs exclusief de beschikking over een speciale editie op magnum van de signatuurwijn Six Grapes Reserve, een ruby met een knipoog richting vintage en dankzij het grote formaat fles oog goed voor een beetje show aan tafel. De complete lijst van Graham’s Ambassadors is te vinden op: www.grahamsshop.nl/ambassadors.
René van Heusden
Zeven Nederlandse wijndwergen werken sinds begin dit jaar samen. Het wachten is nog op sneeuwwitje om ze een beetje aandacht te geven, maar ook zonder haar doen ze het al ontzettend goed samen. De focus ligt nu nog op de horeca en retail en dat is slechts een begin.
De naam is niet handig gekozen. Bij het horen van Sommelierwijnen denk je als eerst dat een groep sommeliers een bedrijf is gestart om wijn te verkopen. Het is echter andersom. Zeven kleinschalige specialistische importeurs hebben begin dit jaar hun krachten gebundeld om hun wijnen bij sommeliers bekend te maken. Slim. De meest gehoorde opmerking van een importeur wanneer deze wijn wil verkopen aan een restaurant: we hebben al te veel importeurs. Een andere: we zoeken een breder assortiment. Kortzichtig natuurlijk, maar realiteit en een veel besproken probleem bij de vereniging van kleine wijnimporteurs. Het gemopper moest stoppen en er moest actie ondernomen worden. Sommelierwijnen is het resultaat.De eerste van de wijndwergen die ik leerde kennen is nooit echt een dwerg geweest, maar eerder een grote vriendelijke reus. Olivier Schutte is gepassioneerd eigenaar van de Geluksdruif. Eerlijk gezegd ook een naam waar je je twijfels bij kunt hebben, maar als je zijn website ziet dan straalt het geluk je zeker tegemoet. Eenvoudig met een vrolijk logo, kleuren en tekeningetjes. Olivier is net als de anderen specialist, in zijn geval in de Jura en andere Franse gebieden die weinig aandacht krijgen. Met Tissot, Puffeney, Labet en Macle heeft hij een groot deel van de Jura top 10 in zijn assortiment. Ongetwijfeld was mijn eerste reactie toen we aan elkaar voorgesteld werden ook in de lijn van ‘ik heb al voldoende importeurs’. Dat was ook zo, je kunt maar zo veel wijnen op je kaart en in je arrangement hebben zitten en iets van de een gaat ten koste van een wijn van de ander. Ook sommeliers bedrijven politiek. Gelukkig heeft Oliviers selectie mij overtuigd om met zijn wijnen te gaan werken, tot enthousiasme van de gasten. Een van mijn favoriete wijnen op de Librije kaart was de Trousseau ‘Berangeres’ van de oude Jacques Puffeney die inmiddels zijn bedrijf heeft verkocht. Mocht je die wijn nog kunnen vinden… het is de laatste mogelijkheid.
Ik had het geluk dat Olivier mooie wijnen heeft en Olivier had het geluk dat bij De Librije niet moeilijk werd gedaan over vele verschillende importeurs. Bovendien is de grootte van de bestellingen zodanig dat het voor een importeur ook geen probleem is slechts één wijn te leveren, de kwantiteit compenseert de vervoerskosten. Zoveel lastiger is het voor kleine cafés en restaurants met allerlei verschillende importeurs te werken. Er is nauwelijks opslag, elke factuur inboeken kost geld en je wil niet een uitgebreide proeverij afsluiten om vervolgens zes flesjes van 1 wijn te bestellen. Dat is voor geen van beide partijen leuk. Dat merkte Olivier natuurlijk ook, net zoals zijn collega importeurs. Verenigd in de vereniging voor kleine wijnimporteurs kwam dit veel ter sprake, maar gebrek aan actie bracht zeven van hen ertoe samen te gaan werken. De vereniging is inmiddels grotendeels uit elkaar gevallen, maar op initiatief van Wilmy (wijnhoeve Matton) en Max (La Vie le Vin) die in het bestuur van de vereniging zaten ontstond een nieuwe, veel diepgaandere samenwerking in uitstraling en veel belangrijker nog: in levering en facturatie. Olivier heeft met zijn Geluksdruif mooie dingen uit de Jura, maar Huib en Max hebben met La Vie le Vin spannende wijnen uit de Provence. Dat bijt elkaar dus niet, net zo min als de Italiaanse wijnen van Alto Vino van Patrick en India’s bekendste producent Sula die door Asian Wines van Sapna wordt geïmporteerd. Door op deze manier het assortiment te verbreden heeft het de importeurs bovendien geen windeieren gelegd. Sinds het begin van de samenwerking is de omzet van iedereen gestegen, van een enkeling zelfs met 20%. Het concept is doodeenvoudig. Je hebt als restaurant of retailer je selectie en je wil meer de diepte in, origineler zijn dan de buurman. Je wil echter niet allemaal verschillende leveranciers over de vloer, verschillende pakbonnen en verschillende facturen. Dat hoeft dus ook niet. Je hebt zo veel of zo weinig contactpersonen als je zelf wil. Als je wil dat alleen David van Damaro met zijn Argentijnse wijnen langs komt, maar je wil ook Oostenrijkse wijn van Bernd’s Lekker Sapje, dan brengt David die gewoon bij je langs. Hij laat ze ook proeven, zelfs op zijn eigen initiatief als hij aanvoelt dat het een toevoeging voor jou en je assortiment is. Je bestelt gewoon bij David en hij factureert voor dezelfde prijs als Bernd zou doen. In dit geval werken Damaro en Lekker Sapje samen, maar het gaat net zo goed op voor alle zeven importeurs. Wil je van ieder van hen een paar flesjes of een doosje, dat kan. Je bestelt op een adres en binnen een week in de randstad en binnen twee weken daarbuiten heb je het geleverd. Max (La Vie Le Vin) legt uit: “We zitten allemaal tussen Amsterdam en Rotterdam in, dus er wordt meermaals door de week gependeld. Dan stop ik weer even bij de ene en dan weer bij de ander om een en ander op te halen. We zijn nog maar kort bezig, op termijn zullen we er naartoe gaan dat wij ook voorraad aan gaan houden voor vaste klanten van anderen die wij makkelijker kunnen beleveren.” Het is een samenwerking op basis van heel veel vertrouwen. Er is nog geen rechtsvorm, er is geen voorzitter, puur een vriendschappelijke samenwerking. Max: “De samenwerking is nog jong, misschien gaan we ooit naar een coöperatieverband, maar vooralsnog is alles op basis van vertrouwen. Zonder vertrouwen geen samenwerking. De vereniging van kleine wijnhandelaren was op papier vastgelegd, maar werkte niet. Dit werkt wel.”
Kleinschalig is ook echt kleinschalig, slechts twee van de zeven kunnen van het importeurschap leven. Huib werkt nog in delicatessenwinkel Caulils, Max heeft een administratiekantoor. Olivier kan er wel van leven, maar kan zijn oude baan als geluidstechnicus in het Bimhuis niet helemaal vaarwel zeggen. Soms komt het kleinschalige wat amateuristisch over. De website van Sommelierwijnen is strak en overzichtelijk, maar niet helemaal duidelijk en mag wat uitgebreider uitgelegd. De websites van de individuele importeurs gaan van eigenzinnig, spraakmakend en vanzelfsprekend tot stoffig en slecht onderhouden. Ook is de samenwerking in Sommelierwijnen op de eigen websites nog niet altijd zichtbaar. Het zijn kreukels die op termijn ongetwijfeld uitgestreken worden. De eerste vormen van marketing getuigen er in ieder geval van dat ze weten wat de doelgroep belangrijk vindt: goed eten en drinken. 8 november vond het inmiddels vierde Sommelierwijnen diner plaats. Elke importeur nodigt een klant uit om aan te zitten bij een gezamenlijk diner waarbij een ieder twee wijnen kan presenteren. Na eerdere diners bij Katseveer, De Kromme Dissel en Fred werd de balans van een jaar samenwerking opgemaakt aan de majestueuze chef’s table van De Librije. Bij vijf geweldige, deels klassieke, gerechten van Jonnie Boer werden in overleg met Librije’s sommelier Sabas Joosten verschillende wijnen geselecteerd waarbij de importeurs uitpakten met de mooiste flessen van hun selectie. Eerst rustig de wijnen proeven en individueel op hun merites beoordelen, daarna ervaren wat het met de gerechten doet. Librije’s keuken hoeft geen uitleg, briljante uitgesproken gerechten, gebalanceerd, goed op smaak en cuisson met uitdagende combinaties die tegen de verwachting in altijd perfect blijken te kloppen. Geen makkie voor de wijnen dus, dat kon ik uit eerdere ervaring vertellen. Elke importeur wil natuurlijk dat zijn/haar wijn perfect bij een gerecht past en dus werd er geproefd en geproefd. Vijf wijnen per gerecht maarliefst, iets wat ik voor een volgend diner niet zou aanmoedigen. Liever een wijn die tevoren door de sommelier is doorgeproefd met een gerecht en een uur of twee van tevoren een uitgebreid gamma wijnen proeven, los van het diner. Dat doet de keuken meer eer aan. In dit geval kwamen er verrassende combinaties uit al werden die niet door iedereen even enthousiast bevonden. Voor mij ging de Roter Veltliner (die echt een heel typische bloemigheid van Roter Veltliner had) ging voor mij helemaal goed met zowel ganzenlever als langoustine en deed de frisheid van de rode Etna deed het heel spannend met de rijke uitdagende zwezerik met pindasaus. Waar iedereen het wel over eens was was de succesvolle combinatie van eend en de rode Baux de Provence. Ik zal niet in te veel details treden over gerechten en wijnen, dat is hier op papier zo droog en doet geen recht aan de herinnering. Bij de geproefde wijnen hier beneden genoemd zijn de favorieten gemarkeerd met een proefnotitie erbij, waarbij de Baux de Provence opvallend betaalbaar bleek te zijn voor de kwaliteit van de wijn.De samenwerking van Sommelierwijnen is een aangenaam frisse wind in de competitieve, cynische wereld van de Nederlandse wijnhandelaren. Misschien iets minder professioneel, maar verdergaand dan 500% wijn wordt hier met een goed hart samengewerkt. Een lovenswaardig initiatief, niet alleen moreel, maar ook in praktische zin. Dat er nog velen mogen volgen.
Mondvermaakjes
Scheermes met limoenblad
Krokante garnaal
Zwemvin van heilbot, citrus, zeewier
Krokant en dip van pijnboom1. Sula Brut Tropicale – Sula Vineyards, Nashik India – Asian Wines
45% pinot noir 45% syrah 5% chardonnay 5% chenin – duuzame en biodynamische methodes – 18m sur lieflight wit / rosé, bij gang 1 en 2
♡2. Grotte Di Sole Blanc 2015 Vin de France – Jean-Baptiste Arena – De Geluksdruif
100% vermentino – Patrimonio, Corsica – biodynamisch – 10 maanden rvs sur lie
PN: ingetogen, duidelijk lie invloed, zuiver, rustig, gebalanceerd, rijp fruit, verse perzik, vriendelijk, volzacht, ook in de mond, meer body dan op de neus verwacht, zuiver en zilt, niet heel expressief, wel mooie balans en rust
3. Enrico IV Etna Bianco Contrada Santo Spirito – Valenti – Alto Vino
100% carricante – pre-phylloxera wijngaard 900m hoogte – rijping op tank sur lie, geen malo
♡4. Wagram Roter Veltliner Steinberg 2015 – Ecker – Lekker Sapje –
100% roter veltliner – rvs en groot neutraal hout (acacia)
PN: Komt in eerste instantie tikje technisch over, daarna rokerig en bloemig, abrikoos en geconfijt citrus, kamille, sterke associatie met Rotgipfler (kruising van Roter Veltliner), vrij vol en rijk in de mond, maar frisse zuren (belangrijk ook voor combinatie gerecht), niet heel complex, gewoon goed. Favoriet wegens wijn/spijs en typiciteit. Wel aan de prijs
5. Wagram Grüner Veltliner Grosse Reserve 2013 – Ecker – Lekker Sapje
100% grüner veltliner – rvs en groot neutraal hout (acacia)
♡♡6. Cotes de Provence Rosé Cuvée Prestige Caroline 2014 – Clos Cibonne – La Vie Le Vin
100 % Tibouren – 12m op foeders
PN: Stijl waar je van moet houden, lijkt op ouderwetse witte Rioja. Veel hout, munt, rokerig, iets vanille, peperig, geconcentreerd en rijk, maar met mooie finesse. Machtig en gebalanceerd tegelijk en een eindeloze zilte lengte. Heel eigenzinnig, heel goed.
♡ 7. Bairrada red reserve 2000 (uit magnum) – Caves Sao Joao – Wijnhoeve Matton
50% baga, 50% touriga nacional – geen hout
PN Mooi gerijpt in de neus, sous bois, aards, met grafiet zelfs wat Pauillac achtig, opent zich met lucht en toont dan meer fruit als cassis en zelfs wat bloemigs. Ook ijzer en bloed van rijping, in de mond bovengemiddelde zuren, een redelijke vulling, ook aards, doet aan stijl van oude Luis Pato denken,wel spannend, maar niet heel diep of complex. Ouderwets op mooie manier, leuk en origineel.
8. Etna Rosso Puritani 2011 – Valenti – Alto Vino
100% nerello mascalese – pre-phylloxerawijngaard – rijping op foeders
Beste bij zwezerik en goed bij de eend
9. Karas 2014 – Tierras de Armenia, Armarvir, Armenie – Asian Wines
syrah, khindoghni, montepulciano, petit verdot, cabernet franc, tannat – Michel Rolland-wijn – uit de oudste wijnstreek ter wereld
♡10. Les Baux de Provence MMIX 2009 – Chateau Dalmeran – La Vie Le Vin
syrah, grenache, cabernet – 24m barrique en foeders, 48m flesrijping
PN: Nog heel jeugdig ondanks leeftijd. Net op de markt. Hout, chocola, kruidig, zelfs vleugje plantaardig, maar ook fijne rode besjes en aalbessen. Machtig, al is er ook geprobeerd elegantie in te verwerken. Ietsje hoekig, maar goede lengte en precisie. Veel wijn en nog grote toekomst. Heel benieuwd hoe dit uit een koeler jaar is.
11. Salta Cafayate Laborum 2014 Tannat – El Porvenir – Damaro
100% tannat – 1650m hoogte
Kleine aantekening dat ik dit gerecht al jaren ken en dat het nóg beter lijkt te zijn geworden dan het al was. Een zeer aangename hernieuwde kennismaking.♡♡
12. Chateau-Chalon 2008 – Stéphane Tissot – De Geluksdruif
Vin jaune, 100% savagnin – 6 jaar oxidatieve opvoeding – biodynamisch
PN: Zo ontzettend fris nog, bloemig, notig, maar verrassend veel fruit in de neus en in de smaak, iets marsepein, limoen, balans met ballen, doet aan de strakke kalkerigheid van Chablis denken met een laagje vet om de ruggengraad. Zeer goede balans, concentratie en lengte. Heel eigen, geen allemansvriend, wel die van mij.
♡13. Madeira Colheita Verdelho 1995 – Borges – Wijnhoeve Matton
20 jaar oxidatief opgevoed in vaten van 650l
PN: Eenvoudigweg aangenaam zoals alleen Madeira dat kan zijn. Redelijk complexe neus, maderisatie, walnoot, krentjes, chocola, bloemen, lavendel, karamel. Mooie frisheid, zilt, focus en lengte. Geen super complexiteit, wel goede vulling en lengte. Klopt.
♡14. Salta Cafayate Torrontes Late Harvest 2014 – El Porvenir – Damaro
100% Torrontes – 1750m hoge wijngaard -late oogsts zonder botrytus – rijping op frans eiken
PN: Leuke eigen stijl zoet. Doet aan gewürtztraminer denken, aromatisch, fris, citrus, vol en vullend, maar opwekkende zuren. Geweldige combinatie met Gin en JonnieHet diner van Sommelierwijnen was op uitnodiging
Tekst en foto’s: Job Seuren
Wie staken er in 2016 met kop en schouders bovenuit? René van Heusden over zijn favoriete wijnmensen.
Als echte sommelier werkt hij nauwelijks, maar toch is Jan-Willem van der Hek mijn Sommelier van het Jaar. Zelden won iemand met zoveel overmacht het NK als hij in 2016. Hoe dat kan? Door een intense voorbereiding, als ging het om die van een professionele topsporter voor de Olympische Spelen. Als je meedoet, doe je dat om te winnen. En Jan-Willems ambitie om ver boven het maaiveld uit te steken en zichzelf op de proef te stellen gaat nog verder. Als tweede Nederlander wil hij, 25 jaar na Vera Wessel, de titel Master Sommelier halen. Hij is er bijna.
Wat mogen we ons als wijnliefhebbers in Nederland gelukkig prijzen met het grote aantal wijnkaarten waaruit echt iets te kiezen valt nu we gewoon weer per fles gaan bestellen. De kaart van Roy Pelgrim bij Cordial in Oss ontlokt je vanwege de vele originele vondsten de ene oeh! en ah! na de andere. De onderscheiding Wijnkaart van het Jaar gaat echter naar de kaart van restaurant Bouwkunde in Deventer, samengesteld door Heleen Boom. Een kaart met alles erop wat je hartje maar kan begeren, met accenten ingegeven door persoonlijke voorkeur en bovenal een onwaarschijnlijk gastvriendelijke en daarom voorbeeldige prijsstelling. Haar levensgezel Pieter van de Pavoordt heeft als chef trouwens al jaren een Bib Gourmand. Hallo, Randstedelingen!
Hoewel Paul Fürst in Franken met zijn rode en witte wijnen diepe indruk maakte en Raul Bobet hetzelfde deed in Catalonië, is Elzasser André Ostertag mijn Producent van het Jaar. Filosoof, kunstenaar, wereldburger én schepper van fantastische wijnen. Een belevenis om met hem te praten, te proeven en te eten. Daarnaast een oeuvreprijs voor Paul Draper, die decennialang wijnmaker was van het Californische Ridge Vineyards en al die tijd trouw bleef aan zijn eigen stijl, alle zogenaamd ‘invloedrijke’ critici ten spijt. Een bezoek aan Draper stond gelijk aan het volgen van een masterclass.
Weer lastig kiezen. Om te beginnen een speciale vermelding voor Vinoblesse, dat de importeursonderscheiding al kreeg in 2006. Ook na dertig jaar zijn Tjitske Brouwer en Marc Collard nog trouw aan hun principes en durven ze van gebaande paden af te wijken. En wat is het telkens een plezier De Nieuwe Wijngids te lezen, even origineel als hun wijnen. Een verademing in een wereld waarin stuntende schreeuwlelijken het hoogste woord lijken te voeren. Mijn Importeur van het Jaar is echter Hans Bijvoets. Met zijn bedrijf Anfors breekt hij sinds 2002 een lans voor fraaie wijnen uit Italië en Spanje. Authentiek en om van te watertanden. Zie bijvoorbeeld de onalledaagse sherry’s van Bodegas Ximénez-Spínola en als non plus ultra die van Bodegas Tradición. Niet gek voor iemand die van huis uit Italiëspecialist is.
Vrouw van het Jaar is voor mij Klazien Vermeer, ooit begonnen als cursusleider bij de roemruchte, nationaal erkende Wijnacademie en tegenwoordig opleidingsmanager daarvan. Klazien verdient de titel Vrouw van het Jaar dubbel en dwars vanwege de hartverwarmende manier waarop ze haar cursisten weet te enthousiasmeren en om de manier waarop ze ‘haar’ Wijnacademie promoot bij evenementen. Hoe zegt ze het zelf? “Het gaat voor alles om beleving.”
Mijn Man van het Jaar is Karel de Graaf. Medeoprichter van het prachtblad Perswijn, Bourgogne-man, sherryliefhebber, hedonist en als oud-docent een bij vlagen irritante betweter (die meestal wel gelijk heeft). Hij vierde zijn 25-jarig jubileum als agent in Bourgognewijnen, zijn zeventigste verjaardag en het ontvangen van de Franse onderscheiding mérite agricole in de rang van officier met een waarlijk Bourgondische partij. Groots en meeslepend. Met het klimmen der jaren is hij ook nog eens milder en minder confronterend geworden dan voorheen. Op dronk, gerijpt zelfs, maar nog lang niet om!
Tekst en foto’s: René van Heusden
De wijnen van Ribera del Duero waren in de jaren negentig heel succesvol, zowel in Spanje als in het buitenland. Hun stijl viel erg in de smaak: krachtig en gemaakt met veel (nieuw) hout. Nu er bij veel moderne wijnen meer nadruk ligt op elegantie en het accent daarmee ook verschuift naar terroir, liggen de kaarten voor Ribera del Duero even heel anders. Hier de profielen en wijnen van de bezochte bodega’s. Deze proefnotities horen bij het artikel: Ribera del Duero: drukt op reset (Perswijn #8).
In onze proeverijen scoren de wijnen van Monteabellón vaak goed in prijs/kwaliteit. Leuk dus om dit bedrijf een keer te bezoeken. Het familiebedrijf, dat 80 hectare wijngaarden bezit, begon in 2000 met de eigen productie. Voor die tijd werden de druiven verkocht. Het is een ambitieus bedrijf, dat wil groeien tot 150 ha door elk jaar 10 ha bij te planten. De beste wijnen komen (ook) hier van de hoogste wijngaarden, op 850 meter. De laagste liggen op 650 meter. Wijnmaker Isaac Fernandez benadrukt het speciale karakter van de wijnen. “Er zit hier veel kalk in de grond, wat zorgt voor diepe kleuren en veel tannine.” Naast tinto fino wordt ook wat merlot en cabernet gebruikt.
Finca la Blanquera 2012 16.5 pnt
fijn hout en fruit, pruimen en kersen, verleidelijk, mooie zuren en tannine; veel kalk en een hoogte van 850 meter
Finca Matambres 2012 16 pnt
intens, chocola, pruimen en vanille, stoer en sappig, mooie tannine, spartelt lekker tegen
14 meses en barrica 2013 15 pnt
moeilijk jaar, lichter, aardig hout en fruit, elegant en sappig, chocola en zachte tannine
5 meses en barrica 2015 15 pnt
stevig hout, kersen en vanille, stoer, geen onrijpe tannine, smakelijk; tempranillo met iets merlot en cabernet-sauvignon
Avaniel 2015 14.5 pnt
fruitig en sappig, vroeger geoogst, pruimen en chocola, sap, goede zuren en tannine
Importeur: Bloem’s Vinotheken
Behalve dat hier op een zeer ontspannen manier biodynamisch wordt gewerkt , maakt Jesús ook nog een bijzondere lunch voor ons, waarbij zijn vrouw een hele vracht heerlijke lamskoteletten staat te grillen; we vallen dus als een blok voor deze producent. Ooit maakt hij veel meer flessen, maar bracht dit terug vanwege financiële problemen en verkoopt hij de rest van zijn druiven. Bijzondere, intense wijnen.
Todo 2010 17 pnt
kruiden en zoete pruimen, balsamico, krentjes, stoer, vork en mes voor nodig, goede tannine
Noche 2012 16 pnt
zoethout, rijp, balsamico, bittere chocola, krentjes en pruimen, stevig en intens
Noche 2014 15.5 pnt
balsamico en chocola, vanille, vijgen en krentjes, heel warm en zwoel, iets stroeve finale, rozijntjes
Ecologico 2001 16 pnt
aangenaam gerijpt, pruimen en kersen, rijp en krachtig, intens, getypeerd, goede tannine
2004 15.5 pnt
kruiden en wat groenigheid, gesloten, warm en stoer, pruimen en krentjes, iets ruw
2005 15.5 pnt
ingetogen geur, intens en krachtig, mooi weelderig, rijp en sappig, met goede tannine
Modern familiebedrijf, letterlijk uit de as verrezen nadat het in 2013 door de bliksem werd getroffen en volledig afbrandde. Wijngaarden op treliss staan aangeplant in een vlakke wijngaard rond de bodega. De wijnen zouden wat meer fruit en elegantie mogen hebben.
Reserva 2010 14.5 pnt
krentjes en vanille, pruimen en kruidnagel, geen rijpe tannine, hout voert de boventoon, stroef
mb 2010 14.5 pnt
hout en toast, krentjes en kruiden, veel houttannine, pruimen, zwoel, gerijpt
Vino Dolce 2011 14.5 pnt
zoet en intens, warm, zoethout, rozijnen en chocola, krentjes, druivig, tikje plat; wijn van in de bodega bevroren druiven
Rosado 2014 14.5 pnt
kruiden, pruimen en kersen, frambozen, gerijpt, lekker krachtig, droog en smaakvol
Crianza 2013 14 pnt
kruiden, hout en vanille, krentjes en kersen, warm en stevig, ruim vanille, wat houttannine
Joven 2015 13.5 pnt
heel licht en fruitig, kersen en viooltjes, wat mc, lichte stevigheid, zuren, licht snoepjes
Barrica, 2015 13.5 pnt
veel hout, zoettoon, droog, kruiden en vanille, commercieel en gelikt, niet zo rijp in tannine
Moderne bodega, die er uit ziet als een kruising tussen een autoshowroom en een crematorium. Hier is veel ambitie, en er wordt hier gewerkt aan een luxe hotel. Opgezet in 1999, net als bijna alle bedrijven die we zien, dus tijdens de boom. Daarnaast ook een bedrijf in Toro, Frontaura. Stoere wijnen, met veel karakter.
Nexus+ 2009 15.5 pnt
ruim hout, vanille en toast, leer en koffie, vrij krachtig, fijn hout en fruit, kersen en wat houttannine
Nexus+ 2006 16 pnt
elegantie, frisheid, kersen, goede zuren en tannine, mooi gerijpt, heeft blijkbaar tijd nodig
Crianza 2010 15 pnt
kruiden en koffie, karamel, leer en tabak, vanille, rokerig, kersen en een pepertje
One/kosher 2013 14 pnt
kersen en vanille, fruit en sap, de slankheid van deze jaargang, met duidelijke zuren
Grootse wijnen hier, met de Psi als mooiste prijs/kwaliteit.
Pingus 2014 19 pnt
weelderig en intens, koffie, leer en tabak, peper en kruidnagal, een wat frisser jaar, dus strenger en stoerder, heel goede tannine
Flor de Pingus 2014 17 pnt
kruidig en peperig, vanille, weelderig en sappig, prachtige tannine, bijzonder, fijne stevigheid
Psi 2014 16.5 pnt
peperig en sappig, kruidig en smaakvol, heerlijk soepele tannine, verleiding, frisheid, sap
Importeur : Pieksman
Dit is een voormalige coöperatie, die zichzelf heeft omgezet in een bedrijf met de producenten als aandeelhouders. Met een productie van zo’n 6 miljoen flessen is het de grootste producent van de streek. Het heeft 1400 hectare wijngaarden onder beheer, waarvan de helft in handen van de aandeelhouders. In 2008 werd een nieuwe winery neergezet, met een winkel en bezoekerscentrum, in Peñafiel. Een voorbeeld voor de streek.
Protos, El Grajo Viejo 2014 16 pnt
intens en zwoel, peperkoek en vanille, rijp en intens, bijna overrijp, om te plezieren, zachte tannine
Gran Reserva 2010 15.5 pnt
stokken van 80 jaar oud; karamel, koffie en toast, mooi gerijpt, kersen en krentjes, krachtig
Reserva 2011 15.5 pnt
exotisch hout, karamel, toast en koffie, pruimen en kruiden, goede zuren, duidelijke tannine
Crianza 2012 14.5 pnt
kruidig, vanille, warm en stoer, pruimen en krentjes, sterke houtinvloed, stevige tannine
Roble 2014 14.5 pnt
specerijen, kruidnagel en koffie, krentjes en kersen, smaakvol, lekker fruit, wat houttannine
Importeur: Albert Heijn (Roble en Crianza)
Ook Trus startte in 1999, op het hoogtepunt van de Ribera del Duero-hype. Eigenaren Juan Manuel Rodriguez en Javier Palacios kwamen uit de productie van onder andere chorizo, maar hadden toch meer met wijn. De worstjes werden een kleine tien jaar geleden de deur uit gedaan, en wijn werd de focus. Voordeel van dit soort nieuwe projecten is dat je direct een wijngaard van 65 hectare om je eigen bodega kunt neerzetten. Nadeel is dat je veel jonge aanplant hebt, nu tussen de 10 en 26 jaar oud. Maar met lage opbrengsten en goed werk worden hier goede wijnen gemaakt.
Reserva 2010 16 pnt
getoast, hout, koffie, leer, tabak en vanille, mooi fruit, fijne tannine, elegantie, verleiding
Crianza 2012 15 pnt
ruim hout en toast, kruiden en koffie, karamel en rijpe pruimen, rokerig, smaakvol, hint ruw
Roble 2014 14.5 pnt
fruit en hout, kersen en vanille, peperig en sappig, lichtvoetig en soepel, ongecompliceerd
Importeur: La Persistance
Pago de los Capellanes, Parcela El Nogal 2011 17 pnt
warm en intens, kersen en krentjes, stoer, mooie tannine, machtig en groots
Bodegas Hermanos Pérez Pascuas, Reserva Viña Pedrosa 2012 16.5 pnt
koffie, leer, tabak, vanille, pruimen en krentjes, stoer, veel zuren en tannine, diepgang
Bodegas Felix Callejo, Gran Callejo 2009 16.5 pnt
verleidelijk hout, flatterend, pure verleiding, dik en sappig, intens en krachtig, rijpe tannine
Dominio de Atauta 2012 16.5 pnt
intens en kruidig, stoer en stevig, kersen en krentjes, mooie tannine, zacht en smaakvol
Bodegas Comenge, Reserva Familia Comenge 2011 16.5 pnt
krachtig en intens, mooi getoast hout, kersen, vijgen en pruimen, chocola en vijgen, mooie tannine
Abadia la Arroyada 2011 16 pnt
vluchtig, kersen en pruimen, krentjes, stevig, iets overrijp, machtig, toch wel goede tannine
Valduero, Crianza 2012 16 pnt
fijn hout, vanille, kersen en pruimen, zacht enverleidelijk, mooie tannine, gepolijst, lekker
Bod. y Vinedos Bauda, Tinto Roa 2009 15.5 pnt
hout en koffie, leer en tabak, machtig, klassieke houtwijn met veel kracht, maar goede tannine
Bodegas El Inicio, Admiración 2012 15.5 pnt
leunt tegen het overrijpe aan, balsamico en vanille, intens en sappig, wel goede tannine
Alidis, Crianza 2012 15.5 pnt
vanille, krentjes en kersen, machtig en krachtig, hout en tannine, voor wie houdt van stoer
Bodegas Pascual, Buró Vendimia Seleccionada 2012 15.5 pnt
intens en warm, gedroogde pruimen en kersen, zwoel, peperkoek, kaneel, vanille, verleiding
Emilio Moro 2014 15.5 pnt
vanille, rozijnen en krentjes, koffie, leer en tabak, krachtig, sappig en smaakvol, tikje gebrand
Bodegas Cepa 21, Cepa 21 2014 15.5 pnt
smakelijk en rijp, moderne en dikke stijl, verleidelijk, goede tannine, hout aanwezig, maar in balans
Mibal, Crianza 2012 15 pnt
zoete pruimen, kersen en chocola, vanille en krentjes, warm en stevige tannine, goede balans
Bodegas Izquierdo, Antonio Izquierdo, Vendimia Seleccionada 2012 15 pnt
warm en kruidig, koffie en leer, ietsje gerijpt, zwoel en verleidelijk, lichte stevigheid in de tannine
Montelaguna, Crianza 2012 15 pnt
aangenaam fruit en hout, kersen en vanille, fijn en elegant, zachte tannine
Dominio de l’Aguila, Picaro de l’Aguila Rosado 2014 15 pnt
vatgegiste rosé; kruidig en krachtig, vanille, hout is niet te gek, pruimen en kersen, droog en krachtig, goede zuren, smaakvol
Coop Virgén de Asuncion, El Corazón de la Tierra 2012 15 pnt
hout en vanille, geen rijpingsindicatie, chocola, krentjes en kruiden, stevige (hout)tannine
Bodegas Yllera, Pepe Yllera Roble 2014 14.5 pnt
duidelijk hout, kruiden en vanille, kersen en krentjes, houttannine na
(Noordman)
Dominio de Bornos, Roble 2014 14.5 pnt
kersen en bloemen, elegant en sappig, lekker fruitig, lichtvoetig, om jong te drinken
(Okhuysen)
Real Sitio de Ventosilla, Adaro Crianza 2012 14.5 pnt
zwoel, ruim hout, koffie, leer, tabak, smakelijk, maar iets weinig diepte om het hout te dragen
Dominio Romano, RDR 2011 14.5 pnt
kruidig en stevig, vreemde groentoon, zwoel, stevige zuren, duidelijke tannine
Bod. y Vinedos Tabula, Damana 2012 14.5 pnt
kruiden en vanille, moderne stijl, gelikt, iets fors hout, toast, rokerig, goede, iets ruwe tannine
Viña Tuelda, Crianza 2013 14.5 pnt
kruiden en pruimen, kersen en krentjes, vanille, krachtig en stoer, warm en gebrand, stevig hout
Valsotillo, Finca Buenavista 2013 14.5 pnt
stijl roble, lekker hout en fruit, sappig en ongecompliceerd, aangenaam voor het moeilijke jaar
Chafandín 2014 14 pnt
duidelijke toasting, hout en vanille, kersen en bramen, maar ook vooral veel houttannine
Conde de San Cristobal 2013 14 pnt
kruiden en pruimen, kersen en tabak, leer en koffie, soepel, geen grote diepgang, zuren na
Gallego Zapatero, Yotuel Roble 2014 14 pnt
vanille, tabak, leer en koffie, pruimen en krentjes, tannine, wat minder fruit
Marqués de Velilla, Roble 2014 14 pnt
hout overheerst hier wat, met vanille, kruiden en karamel, koffie, tabak, leer, wat ruwe tannine
Ribón, Roble 2014 14 pnt
stinkerig, reductie, of vreemd hout, gebrand, warm, toffee en karamel, tabak, warm, zwoel, kruidig
Tamaral, Roble 2015 14 pnt
4 maanden eiken en stevig eiken ook, gebrand, vanille, houtbitters, kersen, jong drinken met niet te hoge temperatuur
Tekst en foto’s: Ronald de Groot
De bijeenkomsten van de Commanderie de Bordeaux aux Pays-Bas staan altijd garant voor een paar zaken: enige vorm van plechtigheid, mooie Bordeaux en veel gelijkgestemde liefhebbers in de proefzaal. Een mix die altijd voor veel proefplezier en aangename persoonlijke interactie zorgt.
Plaats van handeling was sociëteit ‘de Maas’, een prachtige, in Jugendstil gebouwde, roei- en zeilverening op een steenworp afstand van restaurant het Wereldmuseum. Een locatie passend bij de wijnen die te proeven waren. Gastheer ‘Grand-Maître’ Hub. Harmeling liep dan ook met gepaste trots tussen de aanwezige commandeurs en hun gasten om iedereen kort persoonlijk te verwelkomen. Vooraf waren de commandeurs al met het gebruikelijke enthousiasme uitgenodigd hetgeen resulteerde in een druk bezochte en geanimeerde proeverij. Een compliment waard. Het is, natuurlijk, prettig uitnodigen als je kijkt naar de selectie wijnen die te proeven waren voor de aanwezigen. Het bestuur van de ‘Commanderie de Bordeaux aux Pays-Bas’ had er voor gekozen een aantal châteaux uit de appellation Margaux uit te nodigen. Achter de tafels stonden in de meeste gevallen leden van de commanderie. Daarnaast waren er twee ‘wijnboeren’ aanwezig. Marc Verpaalen voor Neerlands trots Giscours en du Tertre en Jérôme Héranval voor Durfort-Vivens. De overige aanwezige huizen waren: Monbrison, la Gurgue, Ferrière, Vivens (par Durfort-Vivens), Cantenac Brown en Prieuré-Lichine.
Alle châteaux lieten de jaargangen 2012 en 2014 proeven. Op papier een interessante vergelijking, omdat 2012 een slecht jaar leek te worden. Daar waren veel wijnmakers en vooral journalisten het over eens. We kunnen concluderen dat het inderdaad geen topjaar is, maar het is te kort door de bocht om alle wijnen integraal af te schrijven. Dat bleek al snel bij het proeven. Het andere jaar, 2014, ging juist de boeken in als een mooi jaar. ‘Klassiek’ wordt het dan genoemd. Niet een van de grootste jaren, maar er zijn heel veel aantrekkelijke wijnen gemaakt. In 2012 gooide heel veel regen roet in het eten, halverwege de zomer was het erg heet en daarna werd het in oktober weer snel slechter. De opbrengsten waren over het algemeen erg laag. 2014, aan de andere kant, was juist uitzonderlijk koel in juli en augustus. Maar een droge en warme september en oktober zorgden er in veel wijngaarden toch nog voor dat de druiven over het algemeen goed rijp werden. Generaliserend kun je zeggen dat 2012 wat lichter is. Slanker, soms zelfs een tikje aan de dunne kant, met veel rood fruit. Liefhebbers van wat rijkere en stevigere wijnen kozen al snel voor 2014. Die wijnen waren over het algemeen wat rijper en rijker.
Met het oog op de redelijke prijzen rijst de vraag: zijn er wijnen bij die de kelder in kunnen? (Voor mijzelf des te meer omdat mijn kinderen in die twee jaren zijn geboren, maar dat terzijde.) Het antwoord kan heel kort ‘niet echt’ zijn. Aan de andere kant bieden deze wijnen juist op het moment heel veel drinkplezier. De prijzen zijn, voor Bordeaux, nog aan de redelijke kant dus er lijkt alle reden te zijn om toch wat Margaux aan te schaffen voor gelegenheden die vragen om klassieke klasse. Het zijn door hun drinkbaarheid ook wijnen die heel goed tot hun recht komen in restaurants.
Cantenac-Brown 2014
Breed en stevig, pruimen, verleidelijk, lengte, donker, kaneel, pruimen, rijkdom, warm.
16+
Durfort Vivens 2014
Braam, pruimen, zwarte bes, donker, krachtig, koffie, souplesse en kracht, geen toonbeeld van elegantie, maar heel smakelijk.
15.5
Durfort Vivens 2012
Rode kers, bessen, sap, frisheid, zuren, braam, ietsje slanker, aangenaam.
15-
Du Tertre 2014
Bosfruit, pruimen, stevig, donker, kracht, lengte, sap, heerlijk rond en verleidelijk, lengte, heel lekker.
16.5
Du Tertre 2012
Rood fruit, aardbei en kers, wat lichter, maar ook mooie rijpheid, frisheid, zwoele finale.
15+
Ferrière 2014
Bosfruit, bramen en bosbes, steviger en voller, wat koffie, pruim, duidelijke tannine, structuur en een goede lengte.
15
Ferrière 2012
Open, redelijk krachtig, rood fruit, kersen, aardige lengte, lichtvoetig, wat onevenwichtig.
14.5
Giscours 2014
Braam, pruimen, vijgen, donker, zwarte bes, tannine, structuur, kracht, lengte, heerlijk.
17-
Giscours 2012
Zwarte bes, pruimen, zuren, frisheid, heerlijk sap, balans, stevig maar niet te zwaar.
15.5
Monbrison 2014Veel bosfruit in de geur, ook in de smaak bramen, zwarte bessen en wat pruimen. Vrij rijk en zwoel, wat breder en krachtiger met een aangename lengte.
15-
Monbrison 2012
Rode bes en aardbei, in de aanzet wat slank, stevige zuren, wel aangename liengte, opwekken, maar niet heel overtuigend.
14+
La Gurgue 2014
Bramen en zwarte bes, rijpe kersen, rode bes, mooi rijp en wat steviger, vrij gul, aangename lengte.
14.5
La Gurgue 2012
Framboos en rode bes, kersen, aardbei, ook wat lichter en slanker, weet niet helemaal te overtuigen.
14
Prieuré-Lichine 2014
Kers, rode bes, rijp, rood fruit, taninne, krachtige stijl, mooi donker, verleidelijk, warm en zacht, maar ook een heerlijke frisheid.
16
Prieuré-Lichine 2012
Rode kers, aalbes, aardbei, ietsje slanker, zuiver, elegantie, frisheid, elegant, heel aantrekkelijk.
15.5
Vivens (Par Durfort Vivens) 2014
Kersen, bramen, lekker donker en stevig, boers en smakelijk.
14.5
Vivens (Par Durfort Vivens) 2012
Aardbei, kers, rode bes, framboos, iets scherpte na, stevige zuren, opwekkend fris.
14
Tekst en foto’s: Sjoerd de Groot
In het laatste deel van de serie Archetypen in de wijn in de gedrukte versie van Perswijn kwam de druif sauvignon blanc aan bod. Als archetype heb ik gekozen voor de witte Sancerres uit de beroemdste lieu-dit van de appellation Sancerre: La Côte des Monts Damnés. De wijngaarden op die prachtige zuidhelling op kalkmergels van het Kimmeridgien geven de waarschijnlijk krachtigste witte wijnen van Sancerre. En de beste daarvan gaan heel lang mee, veel langer dan we van Sauvignon blanc gewend zijn.
Ik heb de volgende vijf emblematische wijnen van Les Monts Damnés mogen beoordelen en met elkaar kunnen vergelijken. Een heel boeiende exercitie, want alle wijnen zijn van (heel) hoog niveau en de stijlverschillen zijn (soms) opmerkelijk. Ik kan u deze wijnen hoe dan ook zeer aanbevelen; dit is klasse Sancerre die laat zien waarop de roem van de appellation gebaseerd is.
ingetogen fruitig, grapefruit, wat vuursteen, hint kruidigheid | nog gesloten van geur maar je merkt de kracht, aards, mineralig, zeer lang | heel gave wijn met enorme structuur en lengte voor sauvignon. 17/20 punten
importeur/verkoper: Résidence Wijnen/De Gouden Ton Groep, € 29,99
het jaartje extra t.o.v. Bailly-Reverdy 2014 is duidelijk in de iets ontwikkelde geur | nog compact, vuursteen, wat toast, rode grapefruit, rijpe kruisbessen maar niet stuivend, ingehouden power | intens en krachtig, mooie structuur weer, niet sterkste jaar waarschijnlijk maar heel goed en heel typisch Monts Damnés. 16,5/20 punten
importeur: Kwast Wijnkopers, ca. € 26,50
minder fris dan Bailly-Reverdy, heeft zeker iets klassieks en traditioneels in de geur, warme stenen, rijpe kruisbessen en wat grapefruit, ook zeste, compact als Monts Damnés is | ook smaak is traditioneel, wellicht minder ‘schoon’ dan andere producenten, maar lekker authentiek, met veel inhoud, kracht en iets warmte, met ingebonden zuren en goede lengte. 16/20 punten
importeur: Wijn van Joop, € 22,35
behoorlijk expressief, duidelijk meer tropisch fruit dan andere Monts Damnés, heel schoon, met ook vuursteen, grapefruit, hint passievrucht en mango | ook smaak heel schoon, mooie structuur, fris, ‘moderner’ dan andere, maar ook hier de compacte kracht van Monts Damnés, onderliggende warmte. 16/20 punten
importeur: Vinites, ca. € 27,00
aanvankelijk heel gesloten vergeleken bij Bourgeois, daarachter rijpe, pure sauvignon en aardsheid, met hint amandelen | ook smaak heel anders dan van de anderen, met (veel) rijper fruit, dat gaat richting overrijpheid en passerillage (indroging aan stok), beetje honing, bijenwas en noten, ook gekonfijte grapefruit | eigenzinnige, grote wijn met prachtige zuren, natuurlijke kracht en enorme diepgang. 17,5/20 punten
importeur: Janselijn Wijnen, € 33,50
Tekst en foto’s: Lars Daniëls
Marije Bockholts wil Master of Wine worden. Begin september is ze tot de opleiding toegelaten die als de zwaarste ter wereld geldt. Haar eerste kennismaking met wat haar de komende jaren te wachten staat, zit erop. Op de site van Perswijn zal Marije de komende tijd verslag uitbrengen van wat haar zo al overkomt tijdens haar studie. In deze eerste aflevering maken de lezers kennis met haar en vertelt zij over haar eerste bezoek aan Londen.
De eerste introductie in Londen zit erop en ik weet ondertussen beter wat mij te wachten staat. Dat is vooral studeren. Nee, heel veel studeren. Daarnaast mag ik natuurlijk de huiswerkopdrachten niet vergeten. Terug uit Londen mag ik gelijk aan de bak, want de deadline van het eerste huiswerk is al meteen de volgende dag. Ik heb de keuze uit verschillende vragen en over één van deze vragen moet ik een essay schrijven. De bedoeling is een essay van ongeveer duizend woorden. De feiten onderbouw je met goede voorbeelden. Tijdens het examen krijg je voor zo’n opdracht een uur tijd. Het advies is om deze tijd ook bij het huiswerk aan te houden. Misschien dat ik daar de eerste keer toch maar van afzie. Wat extra tijd om research te doen lijkt me zinvol om een zo goed mogelijk resultaat in te kunnen leveren.
Ja, en dan heb je de keuze gemaakt voor het onderwerp… maar hoe verder? Het begon bij mij met staren naar een wit papier. Waar moet ik beginnen? Wat is relevant? Welke interessante voorbeelden heb ik al die ik kan gebruiken? Help! Misschien toch maar wat research doen. De vraag die ik gekozen heb, gaat over wie er geld verdient in de wijnwereld. Het eerste wat mij te binnenschiet, is een opmerking die tijdens een van mijn eerste wijncursussen werd gemaakt: “De manier om een klein fortuin te verdienen in de wijn is om met een groot fortuin te beginnen”. Maar dat is vast niet het antwoord waarnaar ze op zoek zijn bij deze vraag.
Na een paar keer opnieuw beginnen, lukt het me uiteindelijk om een essay op papier te krijgen. Vooral de voorbeelden vind ik lastig. Ik wil een voorbeeld geven van een wijngaard die een combinatie zoekt met toerisme. Maar omzetcijfers hiervan heb ik helaas niet. Verder vind ik ook de markt van de Franse eiken vaten een interessant voorbeeld. Hierover vind ik vooral cijfers van de totale industrie. De voorbeelden die ik heb, zijn dus misschien niet gedetailleerd genoeg. Ik vind het een poging waard om het wel met deze voorbeelden in te leveren en te kijken wat de reactie zal zijn. Na mijn research schrijf ik het essay binnen een uur. Niet helemaal tevreden besluit ik het toch maar in te leveren. Ik ben benieuwd naar de feedback over de gekozen voorbeelden. Het is geduld oefenen, want ik mag vier weken wachten voordat ik de terugkoppeling op mijn essay krijg.Zo’n vier weken later zit ik in de trein naar Rotterdam voor een mooie lunch en zie ik op mijn telefoon een mail binnenkomen met als onderwerp: ‘assignment result’. Ik moet heel even moed verzamelen voor ik de mail open. Gelukkig heb ik een magnum Hirtzberger Honivogl bij me om mijn verdriet te verdrinken mocht de kritiek genadeloos zijn. De aanzet van de feedback begint wel geruststellend: het is pas de eerste opdracht en er is nog niet veel uitleg gegeven over hoe de essays geschreven moeten worden. Ik moet dus niet te zwaar tillen aan het resultaat. Verder lezend komen de kritiekpunten. Een van die punten had ik wel verwacht: mijn voorbeelden waren nog niet gedetailleerd en concreet genoeg. Daarnaast mocht het allemaal wel iets uitgebreider. Daarmee werd mijn uiteindelijke resultaat een D, nog niet genoeg om het examen te halen. Werk aan de winkel dus, vooral om betere en gedetailleerdere voorbeelden te verzamelen. Hoewel ik met dit eerste essay dus onvoldoende gescoord heb, ben ik niet helemaal ontevreden. Ik weet nu beter hoe ik met de voorbeelden moet omgaan. Maar dat mag nog even wachten. Ik ga eerst genieten van die Honivogl, heel veel mooie andere wijnen, een heerlijke lunch, en niet onbelangrijk, van goed gezelschap. Want dat is waar het bij wijn uiteindelijk toch om gaat. Ook bij mij.
(Wordt vervolgd.)
Marije Bockholts
“Wijn maken is gezond verstand gebruiken”Pascal Jolivet is een grote speler in Sancerre en heeft ook de nodige wijngaarden in het gebied van Pouilly-Fumé en in Touraine. Enigszins in tegenstelling tot mijn verwachtingen, zijn zijn wijnen heel puur en niet getruct. “Wijn maken is je gezond verstand gebruiken”, is zijn motto.
Ik heb een zwak voor sauvignon blanc en daarom ben ik blij me de laatste tijd te hebben kunnen verdiepen in Sancerre. Want dat is de waarschijnlijk beroemdste herkomstbenaming voor wijnen van die druif. Die verdieping culmineerde in een stuk over Les Monts Damnés als een archetype Sauvignon, voor de binnenkort verschijnende editie van Perswijn (nummer 8 van 2016). Maar ze begon met een ontmoeting met Pascal Jolivet, die een tijdje terug met zijn Nederlandse importeur, Jacobus Boelen, in Hotel de l’Europe in Amsterdam hun 25-jarige samenwerking vierde.
Eerst even over sauvignon blanc. Deze wereldwijd inmiddels zeer populaire druif (8e variëteit ter wereld qua aanplant) stamt hoogstwaarschijnlijk uit Midden-Frankrijk, gezien het feit dat een van zijn ouders savagnin (traminer) is en een van zijn broers chenin blanc heet. Belangrijker dan dat is dat sauvignon blanc de wetenschappelijk waarschijnlijk best onderzochte druif ter wereld is, met name wat betreft zijn typerende aroma’s. Naast de tonen van groene paprika, waarvoor twee pyrazines verantwoordelijk zijn, gaat het daarbij vooral om vluchtige zwavelhoudende verbindingen, die thiolen heten. Eentje kan wijnen van sauvignon blanc een geur van vuursteen geven (benzeenmethaanthiol), drie andere zijn verantwoordelijk voor geuren variërend van buxus en zweet (4MMP) tot grapefruit (3MH), passievrucht en mango (3MHA). De voorloperstoffen van die thiolen zijn van nature in meer of mindere mate aanwezig in de druiven van sauvignon blanc, maar hun ‘bevrijding’ (en daarmee de synthese van de geurige thiolen) kan wel degelijk gestimuleerd worden door de œnologie. Koele inweking voor de vergisting en die laten plaatsvinden in een reductief milieu, met behulp van speciaal voorgeselecteerde gisten met enzymen die specifiek zorgen dat extra veel voorloperstoffen van thiolen vrijkomen, zijn inmiddels gemeengoed bij het maken van in zijn jeugd al zeer expressieve Sauvignon blanc. Die wordt dan ook zeer jong gedronken en –het moet gezegd worden– kan vaak ook niet goed ouderen; het is alsof dat soort wijnen hun kruit al in hun jeugd verschieten.
Mensen die Sauvignons willen maken met een niet geforceerd aroma en meer Ausdauer zijn er natuurlijk ook nog genoeg. En Pascal Jolivet is er daar een van, al vanaf het begin van zijn bedrijf in 1990. “Ik heb nooit speciaal voorgeselecteerde gisten en enzymen gebruikt”, vertelde hij in Amsterdam. Iets dat ik eerlijk gezegd niet had verwacht, gezien de omvang en bijkomende commerciële belangen van zo’n grote producent (met 42 hectare in Sancerre en 8 hectare in Pouilly-Fumé), die ook behoorlijke volumes ‘eenvoudige’ Touraine Sauvignon maakt (van nog eens 60 hectare in Touraine). Maar Jolivet, een intelligente man met internationale visie, kon het heel simpel uitleggen: “Wijn maken is gewoon je gezond verstand gebruiken. Ik wil spontaan vergisten, dus ik klaar de most nauwelijks voor (dan bevat deze meer voeding voor de gisten, red.). Vergistingen kunnen wel 4 maanden duren, maar daardoor zijn de zuren heel goed ingebonden. Ook al komt deze zelden voor, een eventuele malo blokkeren we niet. We laten de wijn zijn eigen natuurlijke balans vinden”.
En de wijnen maken zijn woorden waar. Om een paar karakteristieke eigenschappen te noemen: ze vallen op door puurheid, sap en balans. Het zijn Sauvignons die je wilt drinken, van zijn Touraine genaamd Attitude tot zijn hogere cuvées uit Sancerre en Pouilly-Fumé (voor het hele assortiment kijk op www.jacobusboelen.nl of op www.pascaljolivet.com). Ik heb er een aantal uitgelicht (de sterren geven mijn persoonlijke waardering aan), te beginnen met zijn basis-Sancerre uit 2015 ****. Dit betreft een blend van wijnen van de drie hoofdterroirs van Sancerre, te weten caillottes (bodems met veel kleine kalkstenen op kalksteen), terres blanches (kleirijke kalkmergels uit Kimmeridgien) en silex (bodems met veel vuurstenen). De wijn is al erg fraai en combineert een zekere kracht (van kalkmergels) met elegantie (van kalksteen) en precisie (van silex, zegt men). Sancerre Les Caillottes 2015 ****+ zal zeker meer verfijning gaan tonen dan de basis-Sancerre, maar zat nog op slot. Dat liet alleen maar zien dat goede, natuurlijke Sauvignon tijd nodig heeft, iets dat veel consumenten wijnen van sauvignon blanc niet geven. De meest indrukwekkende wijn van de proeverij voor het diner was er dan ook geen uit 2015, maar een uit 2013: Pouilly-Fumé Indigène ****(*), een wijn die bij Pascal Jolivet tot zijn Grandes Cuvées telt. En dat is volkomen terecht, want dit is serieus goede Pouilly-Fumé, met in de geur al wat rijpere aroma’s van honing en ananas, naast wat vuursteen, en een haast contrasterend strakke, loepzuivere smaak met grote lengte.
Bij het zeer goede diner uit de keuken van restaurant Bord’Eau (als gewoonlijk overigens, en knap voor ca. 50 personen tegelijk) had Pascal Jolivet nog wat meer bijzondere wijnen bedacht. Zo kwamen zijn Sancerre Chêne Marchand 2014 ****+ en Sancerre Sauvage 2013 ***** op tafel, beide uit dubbele magnums. Chêne Marchand is een van de beroemdste en beste wijngaarden van Sancerre, gelegen op een zeer kalkrijke zuidhelling bij Bué. 2014 toonde zich ragfijn en elegant. De Sancerre Sauvage 2013 komt ook van een kalkrijke zuidhelling (Champtin) en kwam mede door zijn jaartje extra enorm intens over, maar heeft tegelijk alle verfijning die de kalksteen-terroirs zo fraai kunnen geven.
Mijn verdieping in de wijnen van Sancerre heeft een aantal dingen nog eens duidelijk gemaakt. Goede Sauvignons blancs moet je de tijd geven; ze zijn na twee jaar pas echt interessant aan het worden en ze ontwikkelen wel degelijk extra complexiteit met de jaren. En: Sancerre maakt grote terroirwijnen. Zoals Pascal Jolivet zelf aan tafel ook aangaf, wijnen als Chêne Marchand en ‘Sauvage’, van de caillottes, zijn van structuur heel anders dan Les Monts Damnés bijvoorbeeld, met zijn kleirijke kalkmergels. De caillottes geven inderdaad slankere wijnen, ze zijn fijner geschakeerd dan die van de terres blanches. Maar die zijn dan ook beduidend krachtiger en compacter, en ook die bereiken een punt van grote elegantie, maar dat duurt gemiddeld langer. Lang leve de natuurlijke diversiteit, die zo consequent in wijn wordt vertaald door producenten als Pascal Jolivet. De wijnen van Pascal Jolivet worden geïmporteerd door Jacobus Boelen, onderdeel van Oud Reuchlin & Boelen.
Lars Daniëls MV
