Columns

Het Guggenheim van de wijn Fransen denken dat zij – en zij alleen – de beste wijn ter wereld maken, luidt het cliché. Maar nadat ze jarenlang hun kop in het zand hebben gestoken, lijkt zich een revolutie af te tekenen. ‘We zijn geen navelstaarders meer.’ Het nieuwe museum La Cité du Vin is het ultieme bewijs daarvan. 
De correspondent van De Standaard stelt vast dat Fransen hun plaats beginnen te kennen. In de zojuist geopende Cité du Vin in Bordeaux hebben ook niet-Franse wijnen een plaats gekregen. Het uiterlijk daarvan doet wel wat denken aan het Guggenheim Museum in Bilbao. 

More Than Just Grey, een Grauer Burgunder uit 2015 van Kühling-Gillot.[…]Grüner Sylvaner Hohen-Sülzen 2014 van zusterdomein Battenfeld-Spanier. En, hoe kan het ook anders, gemaakt door een piepjong echtpaar.
Harold Hamersma over de volledig Duitse wijnkaart – een unicum in Nederland – van het nieuwe Amsterdamse restaurant Scheepskameel. Hoe Hamersma er bij komt om Carolin Gillot en Hans Otto Spanier te betitelen als een ‘piepjong’ echtpaar is een raadsel. Want zij is inmiddels wel 38 en hij 40…   

Stel je eens voor dat in wijnbladen of zogeheten ‘relatiemagazines’ advertentieteksten volledig in het Frans of in het Duits zouden staan afgedrukt. In Nederland, welteverstaan. Dat zou gegarandeerd niet goed vallen. Wellicht zelfs op hoongelach onthaald worden.

Al even vreemd zouden lezers opkijken, wanneer normale teksten, afgezien van een enkele technische term, gelardeerd waren met woorden uit die bewuste talen. Zo niet wanneer het om Engels gaat. Door bepaalde media wordt daarvan zelfs kwistig gebruik gemaakt om als ‘hip’ gezien te worden en als middel om ‘jong’ over te komen. Kwestie van lifestyle, zeg maar.

Ook in de handel wordt steeds kwistiger gestrooid met interessantdoenerig, Engels marketingjargon, van branding en category manager tot partnership en super premium. En wat te denken van termen als flight, het volstrekt inhoudsloos geworden masterclass of rating? Een en al gebakken lucht. (Wat in goed Engels natuurlijk geen baked air, maar fried air is. Dit echter terzijde.) Idem de kreet powered by, nota bene gebruikt voor een Haagse wijnwinkel en wijnbar met een Franse naam van een bedrijf dat zich er graag op laat voorstaan (bijna) uitsluitend Franse wijnen te importeren. Maar weer wel een belachelijk pseudo-Amerikaans promotiefilmpje heeft laten maken.

In horecakringen is het niet veel beter gesteld, met steeds meer zaken die tegenwoordig inspired by zijn. Om nog te zwijgen van bureaus die communications in hun naam hebben en uitnodigingen versturen voor, schrik niet, een trend event! Zoals? Een voorstelling van Zeeuwse scheermessen… Al net zo bedenkelijk: een wijnmanifestatie met als noemer Amsterdam meets Languedoc. Waarom niet gewoon ‘Languedoc in Amsterdam’? En waarom niet ‘De Smaak van Amsterdam’ in plaats van Taste of Amsterdam? Wie een overtuigend argument heeft, anders dan modieus over te willen komen, mag het zeggen.

Dankzij alle goedbedoelde, maar daarom des te funestere ‘onderwijsvernieuwingen’ van de afgelopen decennia spreekt nog maar een kleine minderheid van de Nederlandse bevolking – ooit zelfverklaard beroemd om zijn talenkennis – andere vreemde talen dan Engels. Leg je oor maar eens te luisteren in de zogenaamde tophoreca. En dan specifiek bij sommeliers die een opleiding van de Engelse WSET volgen – de club die met veel poeha van zichzelf beweert de enige onderwijsaanbieder te zijn waarvan de wijndiploma’s internationaal erkend zouden zijn. Erkend door wie dan wel? Door de WSET zelf! En wat leer je nu helemaal van die WSET? Hopeloos jargon met oneindig vaak herhaalde formules als medium, medium minus en medium plus. Boring!

Nog een steen des aanstoots. In de hoofdstad van Nederland kan het je zomaar gebeuren dat het bedienend personeel in bepaalde eetgelegenheden geen woord Nederlands spreekt. Iets vergelijkbaars, maar dan met Engels en Frans, zou in echte metropolen als Londen of Parijs ondenkbaar zijn. Terecht, want het getuigt bewust of onbewust van minachting voor de thuismarkt. Sprekende waarvan, ik verlang soms heimelijk wel weer eens terug naar die hooghartige Franse sommeliers van destijds die je verbeterden waar je bij zat. Hoewel hun eigen wijnkaarten krom stonden van de spelfouten. Temps perdu.

Heb ik iets tegen de Engelse taal in het algemeen? Nee, alleen iets tegen volstrekt onnodige en ondoordachte na-aperij én tegen bewust gekozen eenzijdigheid op taalgebied. Hoe meer talen je actief of passief beheerst, des te meer voeling je kunt hebben met wat er speelt in wereldwijnland. Met wat mensen echt bezighoudt. Engels heeft in linguïstisch opzicht niets bijzonders waaraan het zijn status van ‘wereldtaal’ kan ontlenen. Gelet op de vele ongerijmdheden in spelling en uitspraak eerder integendeel. Die positie heeft het alleen aan geopolitieke verhoudingen te danken.Een wereld zonder lingua franca – wat het Engels onbetwist is – is echter lastig; daar kun je gewoon niet omheen. Bovendien ben ik jarenlang met een Engelstalige getrouwd geweest. Paradoxaal genoeg heb ik van haar, een Amerikaanse, ooit een mooie uitspraak over Nederlandsheid (!) geleerd: if it ain’t Dutch, it ain’t much. Daar zouden we in Neder(wijn)land wel eens nader over mogen nadenken.

Wijn Verlinden wordt Verlinden Drink & DiscoverGeen leverancier meer maar businesspartner. Dat is de belangrijkste reden waarom familiebedrijf Wijn Verlinden vanaf mei 2016 verandert in Verlinden Drink & Discover: het bedrijf dat met haar (sic!) klanten meedenkt over wijn, service, beleving en rendement.
Persbericht van Wijn Verlinden. Herstel: Verlinden Drink & Discover.  Interessantdoenerig Engels en ‘verhaaring’, waar moet dat toe leiden…?    

De paring van de regenworm duurt ongeveer drie tot vier uur. Het beest, door de bioloog ‘Lumbricus terrestris’ genoemd, door een West-Vlaming zoals mijzelf ‘tettieng’ en door veel bewoners van de Lage Landen gewoonweg ‘pier’, is tweeslachtig. Mannelijk en vrouwelijk tegelijk. Innig verstrengeld en badend in overvloedig slijm bevruchten twee wormen elkaar wederzijds – het slanke lijf deels in deels uit de grond – en zo zorgen ze voor een uitgebreid nageslacht.

Voor er enige jaloezie bij de lezer ontstaat, wil ik u melden dat de regenworm maar drie tot acht jaar oud wordt, als hij-zij tenminste niet vroegtijdig door een merel wordt ingeslikt. Dus een lang leven is het dier niet beschoren. Laten we de worm zijn plezier gunnen, want de arbeid die hij-zij ernaast verricht is voor de mens en zijn wijn uitermate belangrijk. Regenwormen blijken een belangrijke deel van het terroir, een deel dat we gelukkig niet in de wijn proeven. Stel je voor: ‘is dit nu een toets van Lumbrics terrestris of is het eerder Aporrectodea caliginosa (andersoortige aardworm)?’

In vruchtbare bodems zitten soms meer dan 400 regenwormen per kubieke meter. Wijnbouwers die ik sprak melden blij te worden van regenwormen in hun wijngaard. Of verdrietig als ze er een met hun materiaal hebben gehalveerd. Die worm sterft en wordt niet, zoals de mythe wil, twee wormen. Regenwormen graven zoals bekend tunnels. Ze slepen organisch materiaal naar beneden als voedingsreserve en vluchten naar boven als ze trillingen gewaarworden, denk aan regen. Aanhoudende trillingen betekenen voor onze worm het naderen van een hongerige mol. Dus snel wegwezen. De regenworm verwerkt plantresten, mest en ander dood materiaal tot humus. Het bijzondere verteringssysteem maakt dat de mineralen in de uitwerpselen, zoals minerale stikstof, gemakkelijker kunnen opgenomen worden door de wijnstokwortels. Ook de tunnels hebben voordelen voor de wijnbouwer: ze maken de bodem luchtiger, bevorderen daarmee het ondergrondse zuurstofafhankelijke bacteriële en schimmelleven en verbeteren de waterhuishouding. Door het op en neer bewegen mixt de regenworm bovenliggende humus met onderliggende aardlagen, wat een voortdurende sanering van de bodem oplevert. “Regenwormen zijn de natuurlijke ploeg van de aarde”, schreef Charles Darwin ooit bewonderend.

Regenwormen worden omwille van hun weldadige werking massaal gekweekt en verhandeld. Ze zijn dé bodemverbeteraars bij uitstek. Een gezonde wijngaard met een gebalanceerd ecosysteem zal noodzakelijkerwijs veel regenwormen bevatten. Ik ken biowijnboeren die jaarlijks een telling doen van hun wormen om de kwaliteit van de bodem te monitoren. Ook bij onderzoek naar voordelen van biologische en biodynamische druiventeelt worden regenwormen geteld.

Fungiciden, herbiciden en zeker insecticiden hebben een negatief effect op de wormenpopulatie. Idem de koperfungiciden die in de biologische teelt worden gebruikt. Wijnbouwers hebben geen keuze: valse en echte meeldauw dienen bestreden en compromissen moeten gemaakt worden. Ook zogezegde natuurlijke bewerkingen van de aarde, denk aan ploegen, hebben een negatief effect op het aantal wormen. Claude Bourguignon, een Franse professor gespecialiseerd in de microbiologie van de bodem, raadt aan om de natuurlijke balans die bodems van zichzelf hebben te ondersteunen.

Bodembewerkingen moeten dus beperkt of vermeden worden. Ze vernietigen de structuur van de ondergrond en richten een ravage aan in de aardwormenpopulatie, de ziel van elke landbouwbodem.En zo is bewezen dat de regenworm een belangrijk aspect is van het terroir van een wijngaard. Hij-zij is een wezenlijk onderdeel van het gebalanceerd biologisch systeem van bacteriën, schimmels, gisten, planten, insecten, vogels en alle andere levende organismen. Dit ecosysteem – het begin van alles – garandeert een gezonde wijnstok en dus gezonde druiven vol van geur en smaak. Een prachtige wijn heeft aan het ecosysteem zijn magistrale aroma’s te danken. Dus: dankjewel regenworm!

Stefaan Soenen, gastauteur bij Perswijn, is wijnliefhebber en schrijft onder de naam Wine Tales. Hij bespreekt hierin uiteenlopende thema’s zoals de psychologie van het wijnproeven, de waarde van wijnbeoordelingen en scores, Beaujolais, de symboliek van wijn, het belang van schenktemperatuur, en nog veel meer. Stefaans verhalen zijn tevens te vinden op Facebook.

Sinds hij in 2012 zijn Wine Advocate grotendeels van de hand heeft gedaan aan Singaporese investeerders met een dikke geldbuidel, bemoeit Robert Parker zich steeds minder met proeven. Al voordien proefde hij trouwens lang niet alle wijnen waarvan beschrijvingen in zijn blad verschenen. Denk aan assistenten als de kundige Pierre-Antoine Rovani en de charlatan Jay Miller.

Anno 2016 laat Parker het meeste werk over aan wat omschreven wordt als zijn droomteam van ‘Wine Advocates’. Dit jaar bekommerde Bob zich zelfs niet eens meer om de primeurproeverijen in zijn favoriete Bordeaux! Zoals Vader Abraham ooit zeven zonen had, zo heeft Robert Parker nu zeven klonen. Of moeten we misschien liever spreken van epigonen? Dat zijn vast bekwame lieden, maar niet identiek aan Parker. Verre daarvan. De kracht van de magische – en hopeloos overschatte – Parkerpunten is daarmee onvermijdelijk verwaterd. Nu nog schermen met diens naam bij punten die door derden aan bepaalde wijnen zijn toegekend, betekent dus een loopje met de werkelijk nemen en lezers voor de gek houden.

Gall & Gall houdt de lezers van Proef!, uitgave mei/juni 2016, willens en wetens voor de gek door te suggereren dat de Nieuw-Zeelandse Yealands Estate Single Vineyard Sauvignon Blanc 2014, een ‘prijswinnaar volgens Parker’ zou zijn. En daarbij blijft het niet: “Als je als wijn 90 punten krijgt van de Amerikaanse ‘wijnadvocaat’, dan speel je mee in de Champions League.’ Zou het echt? Hebben ze bij Gall & Gall ooit wel eens geturfd hoeveel wijnen 90 punten of meer scoren? Een hoeveelheid om van te duizelen. (En tussen haakjes: sinds de overname van The Wine Advocate blijkt het aantal zogenaamd ‘perfecte’ wijnen met een score van 100 punten ineens te zijn verdubbeld…).

In een kort portret van Robert Parker suggereert Proef! dat hij anno 2016 nog steeds de meest invloedrijke wijncriticus ter wereld zou zijn. Vreemd, want vriend en vijand zijn het erover eens dat die tijd voorbij is, zeker in ontwikkelde markten zoals Nederland. Temeer omdat hij nog maar zo weinig proeft. Men is wel zo eerlijk geweest om melding te maken van die andere proevers. Dat maakt het echter des te vreemder dat men vergeten heeft te melden dat niet Parker verantwoordelijk is voor Nieuw-Zeeland, maar Lisa Perrotti-Brown. Een zij dus, zodat je geen kop kunt gebruiken als ‘Wat vond hij [Robert Parker] van deze wijn?’.

Gall & Gall stelt zichzelf met deze volksverlakkerij kandidaat als prijswinnaar. Niet in de Champions League voor genuanceerde informatieverstrekking, maar in de competitie met als inzet de beker met de grote ezelsoren voor het verkopen van flauwekul. In de finale daarvoor komt het uit tegen Wijnvoordeel. Wie anders?!

's Winters sneeuwt het hier dat het kraakt, maar ‘s zomers heeft het de meeste zonnige dagen en het warmste klimaat van Oostenrijk.Mededeling in een folder van Gall&Gall over bijzondere meteorologische omstandigheden in Andau in het Burgenland.
   

I’m not sure how a wine can take on the character of a psychological thriller, but this one has. The ‘unhinged’ – almost savage – energy of flavours in Ojai’s (pronounced ‘oh-hi’) Syrah is mesmerising: cedar, incense, spice and a deep, rich, red meatiness, like an oxtail stew that has simmered for hours. […]
But as primordial as the aromas and flavours are, it’s the choreography – the way this wine dances and moves on the palate – that leaves you most impressed.Karen MacNeil over The Ojai Vineyard, Solomon Hills Vineyard Syrah, Santa Maria Valley 2013 op Decanter.com.  

Als ballerina’s dansen de zuren, en in het fruit weergalmt het gezang van een engelenkoor. Alleen riesling, koningin der druiven, brengt de schoonheid van de natuur zo precies en hemelspuur in smaak tot uitdrukking.

Appel, citrusvrucht, abrikoos en veldbloem, zo fijn en minutieus gedefinieerd. Door riesling’s geur en smaak klettert bronwater vol rokerige mineralen, meegevoerd van rots en leisteen. In afwachting van Riesling, drink ik andere wijnen. ‘Jammer genoeg geen riesling, maar toch…’, zo heffen proefnotities aan.Alleen pinot noir komt voor het koningschap in aanmerking. Uitblinkend in uitdrukkingskracht en precisie zijn slechts de beste exemplaren. Koningin Riesling staat dichter bij haar wijndrinkersvolk. Zij is makkelijker te bereiken en – belangrijk – makkelijker te betalen. Zoals ook pinot is riesling veeleisend wat betreft haar groeivoorwaarden. Fijngevoelig neemt zij de omgeving in zich op: een andere context, een andere expressie in de wijn. Riesling’s nobele identiteit gaat bij elke terroir-mismatch verloren. Chardonnay daarentegen floreert overal, en verleidt door opsmuk en uiterlijk vertoon. Riesling schittert door innerlijke schoonheid: eerlijk, bescheiden en uiterst gevarieerd.

Vervang de helft van alle gekelderde Bordeaux door frisse, droge Riesling en ontkurk die op zijn vroegst na drie jaar. Nebbiolo en ander tanninerijk vocht: maak plaats voor kisten zoete Riesling. Kabinett, spätlese, auslese, wees welkom in de kelder. Wijnen die rijpen zonder ook maar iets essentieels te verliezen, het fantastische fruit koesterend door de decennia heen. Zij worden droger, meer ingetogen en krijgen steeds meer diepgang. Prachtig die kleuren, die frêle zuren en dat fruit zo mooi als een zonsondergang. Nergens tonen tijd en vergankelijkheid zich zo ontroerend als in een oude, zoete Riesling. Heerlijk, die sappige zwarte vruchten en die bitterzoete firne met honing, zwarte thee, humus en noten. Elke wijnliefhebber moet het in zijn leven hebben meegemaakt, dit hoogtepunt van wijnexpressie.

Klasserieslings zingen het aromatisch lied van de natuur zo magistraal dat menselijke zintuigen daveren op hun grondvesten. Laat mij u drinken, Koningin Riesling, en ik zal voor u buigen.

California has grown up. There’s still a little Beyoncé in her step, but her inner Grace Kelly has started to be revealed.Karen MacNeil op Decanter.com.