Achtergrond & Interviews

Een kleine maand geleden werd in Nederland de nieuwe jaargang van een van de meest bijzondere champagnes ter wereld geïntroduceerd: Bollinger R.D., nu jaargang 2002.

De importeur, Wijn Verlinden, had daartoe uiteraard een fraaie locatie uitgekozen, Château Neercanne, met zeer goed eten. Maar interessanter is: wat maakt deze wijn zo bijzonder? Hierbij een poging om de lagen marketing eraf te pellen en door te dringen tot waar het om gaat: een mousserende wijn. Een heel goede, dat zéker.

De stijl van Bollinger

De laatste jaren bestaat er wat controverse rondom Bollinger. Meerdere champagnekenners menen dat de stijl van de wijnen van Bollinger, met name die van de belangrijke Special Cuvée Brut (de Brut Sans Année van het huis, die goed is voor 90% van de totale productie) is veranderd: de wijnen zouden frisser, fruitiger en minder oxidatief worden gemaakt, iets dat uiteraard proefondervindelijk kan worden vastgesteld.Sommige beweren dat het ten faveure van de commercie is gebeurd. En in dat verband wordt ook vaak vermeld dat de huidige directeur, Jérôme Philipon, afkomstig is van Coca-Cola, hetgeen de claim of constatering dan weer minder objectief dreigt te maken. Bollinger zelf zegt dat ze niets hebben veranderd aan hun vinificatie. Van hun champagnes worden alleen de basiswijnen voor hun Special Cuvée Brut grotendeels niet in barriques vergist en gerijpt; het zou dus kunnen dat men het aandeel dat in stalen tanks wordt vergist en gerijpt geleidelijk wat heeft vergroot de laatste jaren. Maar het kan ook zijn dat het een beetje aan de jaargangen ligt die gebruikt zijn voor de recente versies van de BSA. Dat waren niet de minst expressieve.

Anderen, zoals Tom Stevenson, beweren juist dat de Special Cuvée Brut vaak té oxidatief is, doordat Bollinger weinig of geen SO₂ gebruikt bij het degorgeren. Frisser versus geoxideerd, het spreekt elkaar tegen; met recente flessen die wij proefden was in ieder geval niets mis, ze blijven trouw aan de Bollingerstijl. Hoe dan ook, de manier waarop Grande Année (de ‘standaard’ Millésimé van Bollinger) en de later gedegorgeerde versie daarvan, R.D., worden gemaakt, lijkt niet veranderd: de basiswijnen voor beide champagnes worden in gebruikte barriques gevinifieerd. En daardoor kunnen we ons mooi beperken tot een analyse en persoonlijke waardering van de wijn waarvoor we naar het diepe zuiden waren gekomen: Bollinger Extra Brut R.D. 2002.

Récemment Dégorgé

Toch moet de geschiedenis van R.D. wel kort worden verteld, voor de juiste context. Hoewel Madame Bollinger – Madame Jacques, naar haar vroeg overleden man Jacques Bollinger – in 1963 al een beperkte hoeveelheid extra laat gedegorgeerde ‘Réserve 1947’ op de Amerikaanse markt had gebracht, staat 1952 te boek als eerste officiële vintage voor Bollinger R.D.R.D. staat voor ‘récemment dégorgé‘ en toevalligerwijze, of niet, ook voor de Engelse vertaling daarvan, recently disgorged. De 1952 werd uitgebracht in 1967 voor de Britse markt, tegelijkertijd met 1953 voor de Zwitserse en Franse markten, en 1955 op de Italiaanse en Amerikaanse markten. Nu 2002 uit is, viert Bollinger dus 50 jaar R.D.

R.D. 2002 in detail

2002 staat bekend als een heel groot jaar voor champagne, met de potentie om uiteindelijk als legendarisch de geschiedenis in te gaan. Dat Bollinger er ook zo over denkt, blijkt niet alleen uit de release van een Grande Année en nu dus een R.D., maar ook uit het feit dat deze voor het eerst sinds 1997 weer volop in normale flessen van 0,75 liter is gebotteld.De druiven voor R.D. 2002 – 60% pinot noir, 40% chardonnay – stammen uit maar liefst 23 crus, waarvan 71% geclassificeerd als grand cru en 29% als premier cru. Voor het aandeel pinot noir spelen Aÿ, Mareuil-sur-Aÿ en Verzenay als dorpen van herkomst een grote rol, voor dat van chardonnay Cuis maar ook grand crudorpen als Cramant, Avize, Oger en Le Mesnil-sur-Oger.De basiswijnen zijn apart vergist en gerijpt in oude barriques (gemiddeld 15 tot 20 jaar oud) en werden in januari 2003 geassembleerd tot de basiscuvée voor Grande Année en R.D. In maart 2003 werd deze gebotteld op flessen met een natuurlijke kurk voor de tweede gisting op fles. De R.D. 2002 die wij proefden, is op 19 september 2013 gedegorgeerd; de wijn verbleef dus meer dan tien jaar op zijn gisten, sur lies. Het dégorgement gebeurde met de hand en daarbij werd een dosage van 3 gram (per liter) toegevoegd. De R.D. 2002 is daarmee beduidend droger dan de Grande Année, die eerder gedegorgeerd en iets hoger gedoseerd werd (7-8 gram/liter).

In het glas

“R.D. draait helemaal om tijd,” zei Guy de Rivoire, de commercieel directeur van Bollinger die ook aanwezig was op Château Neercanne. De tijd die de wijn kreeg om op zijn gisten te rijpen, was van groot belang voor zijn complexiteit en levendigheid natuurlijk. Maar de tijd die de wijn krijgt in het glas is ook van wezenlijk belang. De champagne zat aanvankelijk potdicht, maar zijn intrinsieke kracht was al merkbaar zonder een slok te nemen.Het bouquet was aanvankelijk ook tweeledig: enerzijds fris en appelig, anderzijds getoast, notig en spicy. Met meer tijd en lucht – we proefden uit Bourgogneglazen, erg prettig – werd de geur steeds fraaier en steeds genuanceerder, met tonen van abrikozen, gekonfijt citrusfruit, ietsje honing en een beetje calvados (dus toch wat oxidatief inderdaad), maar ook brioche en toast van de autolyse en wat exotische specerijen.De smaak is krachtig, mooi droog, opmerkelijk fris en intens, en enorm lang. Een champagne van heel grote klasse, met enorme potentie om verder te rijpen. Drink hem als wij deden uit een Bourgogneglas of ruim vintagechampagneglas, dan krijgt hij de ruimte zijn complexiteit, zowel in de breedte als in de lengte, te tonen.

Een waardering

Het moge duidelijk zijn dat Bollinger R.D. 2002 volgens ons een grote champagne is. Maar, zo zeiden we tegen elkaar direct na de proeverij: dat mag ook wel voor dat geld. een fles kost € 210,00 inclusief BTW voor consumenten in Nederland. En dat is serieus veel geld, waarvoor je heel wat andere mooie wijnen kunt kopen. Vandaar nog een paar vragen, met persoonlijke meningen als antwoorden.

De eerste en belangrijkste moet zijn: is R.D. 2002 een van de grote champagnes van zijn jaargang? Wij vinden van wel, nu een heleboel van de Prestigecuvées op de markt (en al weer uitverkocht) zijn.De volgende is lastiger: is zo’n wijn van het niveau ‘grote witte Bourgogne’ bijvoorbeeld, wetende dat je ook heel goede Meursault of Puligny kunt kopen voor de prijs van R.D. 2002? De vraag lijkt logisch maar is in feite zinloos, want zo kijkt de gemiddelde koper van dit soort wijnen helemaal niet. Bovendien: de wijnen zijn onvergelijkbaar. Grote witte Bourgogne is weliswaar prachtig opgevoed, maar draait om sublieme terroirexpressie. Grote champagne, zeker zo’n cuvée als R.D., samengesteld van druiven uit maar liefst 23 verschillende dorpen en van druiven die natuurlijk ook lang niet zo rijp waren als die voor grote witte Bourgogne, krijgt het grootste deel van zijn complexiteit van de opvoeding, met name van de lange rijping op de fles met gistcontact. Uiteraard is het een grote kracht van Bollinger dat het heel goede wijngaarden in eigen bezit heeft, waarmee zo’n 70% van de benodigde druiven voor een jaarproductie wordt gedekt. Maar de kwaliteit van die wijngaarden en hun fruit proef je vooral na jaren gecontroleerde opvoeding. Dat is de magie van champagne en die komt subliem tot uitdrukking in R.D. 2002.

Champagne Bollinger wordt geïmporteerd door Wijn Verlinden. Van de geproefde versie R.D. 2002, gedegorgeerd in september 2013, zijn nog een paar flessen verkrijgbaar. Een nog versere lading volgt in de zomer.

Campanië, aan de zuidwestkust van Italië (net onder Napels), is een relatief onbekende wijnstreek. Toch is er – zoals in bijna elke Italiaanse wijnstreek – het nodige te beleven op het gebied van inheemse druivenrassen, die hier ruim in voorraad zijn. Een uitgebreid reisverslag, waarvan een ingekorte versie in Perswijn nummer 2 verscheen.

Naast oude, traditionele wijnboeren en een groepje gevestigde, grotere namen vind je in Camapnië tegenwoordig ook heel enthousiaste nieuwe producenten. Allemaal zijn ze trots op hun streek en hun wijnen. Samen werken ze aan nieuwe kansen voor Campanië.

Wervelwind

Als we in Campanië bij ons eerste wijnbedrijf aankomen, worden we enthousiast begroet door eigenaresse Milena Pepe met de woorden: “Hoe gaat het met u?” Ze spreekt met een grappig Italiaans-Belgische tongval. De jonge, blonde Milena Pepe is een opvallende verschijning hier in het diepe zuiden van Italië. Ze geeft sinds 2005 leiding aan het wijnbedrijf van haar familie. En dat doet ze met verve.Als een wervelwind rent ze al telefonerend door het bedrijf. Voor de journalisten uit Holland regelt ze tussendoor nog even een paar afspraken bij collegabedrijven. Milena kent iedereen en iedereen kent haar, want ze is ook nog eens president van het consortium van de producenten van de streek Irpinia. Haar belangrijkste doel: meer bekendheid geven aan de wijnen van de streek.Hebben de wijnen van Campanië promotie nodig? Milena: “Zeker. Campanië is niet zo bekend als Toscane of Piemonte en onze DOCG Taurasi is bij lange na niet zo beroemd als de DOCG Brunello of Barolo. Als die wijnen in proeverijen met elkaar worden vergeleken komt de Taurasi vaak erg goed uit de bus. Toch kopen mensen voor hun geld liever een Barolo dan een Taurasi, daar moeten we iets aan doen.” Maar Milena ziet ook nieuwe kansen:  “Er worden hier in Campanië steeds betere witte wijnen gemaakt en de bekendheid en populariteit van wijnen als Greco di Tufo en Fiano di Avellino stijgen.”

Impuls

Milena, die nieuw elan geeft aan haar familiebedrijf Cavalier Pepe, kan symbool staan voor het nieuwe elan dat we ook elders in Campanië tegenkomen. We bezoeken tien bedrijven en hoe verschillend ze ook zijn, overal proef je het enthousiasme. Iedereen is trots op zijn land, de streek en natuurlijk zijn eigen wijnen. Als we voor het gemak de wijnmakers indelen in drie groepen, zien we de boeren, het oude geld en het nieuwe geld.

Tot de boeren behoren de familiebedrijven die al jaren in de wijnbouw zitten zoals Cavalier Pepe, Caggiano en Mollettieri. Tot deze groep rekenen we ook de families die eerder hun druiven aan de grote wijnmakers als Mastroberardino verkochten en sinds kort de stap maken naar een eigen wijn zoals Torricini, I Favati en San Francesco. Hun focus ligt op het telen van druiven en wijn maken volgens de oude tradities. De eerlijkheid gebied te zeggen dat de wijnen van de oude boeren en dan vooral die van Mollettieri op ons de meeste indruk maakten. Het oude geld zit bij grote historische bedrijven als Mastroberardino (sinds 1878), Cantina di Marzo (sinds 1647) en Feudi di San Gregorio. Die laatste (door ons nu niet bezocht) bestaat weliswaar pas sinds 1986 maar met hun 300 hectare wijngaard en geoliede verkoopmachine behoren ze absoluut tot de gevestigde orde. Algemeen wordt onderschreven dat vooral de oude aristocratische familie Mastroberardino in de geschiedenis een belangrijke rol heeft gespeeld bij het in stand houden van de wijnproductie en de promotie van de streek en de eigen druivenrassen als Greco en Fiano. Als zij er niet waren geweest zou de hele streek nu vol staan met Cabernet en Merlot. Feudi di San Gregorio gaf een nieuwe impuls aan de kwaliteit en bekendheid van wijnen uit Campanië in de jaren ’90.

Maar de echte vernieuwing zagen we op onze trip bij de wijnmakers met het nieuwe geld. Ondernemers die elders hun fortuin verdienen en die kansen zien in de wijn, La Rivolta en Sclavia. Het meest opvallende aan deze nieuwe wijnmakers is dat hun focus niet in de eerste plaats ligt op winst of rendement. Hun beweegredenen om hun spaargeld in wijnproductie om te zetten heeft ook een sterk emotionele kant; de passie voor de streek, de historie en de wijn. Dat geldt in ieder geval voor de apotheker van La Rivolta en de osteopaat van Sclavia. Hieronder het eerste deel van onze rondgang langs tien wijnbedrijven.

Cavalier Pepe, San Angelo All’Esca (AV)

De vader van Milena Pepe verhuisde op jonge leeftijd naar Brussel. Hij trouwt een Belgische en begint aan de bouw van een imperium dat momenteel zes restaurants en hotels omvat. Milena gaat in België naar school en volgt een cursus oenologie in Frankrijk voordat ze in 2005 teruggaat naar de thuisbasis van de familie Pepe om de leiding over te nemen van haar ooms. Haar missie is het om met nieuwe energie en investeringen de kwaliteit te verbeteren en het bedrijf opnieuw op de wijnkaart te zetten.

Milena zwaait in haar eentje de scepter over 43 hectare wijngaarden, goed voor ruim 350.000 flessen, te verdelen over wel 14 soorten verschillende wijnen: van mousserend tot zoet, van een gewone Fiano tot houtgelagerde versies. Ze experimenteert door (maximaal 15%) merlot of sangiovese aan haar Aglianico d’Irpinia toe te voegen. Met haar Taurasi, met de veelzeggende naam Opera Mia, wil ze een signatuur zetten onder de nieuwe richting die het bedrijf onder haar leiding krijgt. Zelf is ze erg trots op de Bianco del Bellona een wijn van 100% coda di volpe.

Favoriete wijn: Irpinia Coda di Volpe Doc 2012 “ Bianco di Bellona”

Importeur: Vino e Olio

Antonio Caggiano, Taurasi (AV)

Antonio is een gepassioneerd man. Hij heeft een grote liefde voor wijn, vrouwen en fotografie, en combineert deze op een heel eigen wijze. Terwijl zijn zoon Guiseppe opvallend bescheiden op de achtergrond doorwerkt, doet Antonio zijn verhaal: “In deze cantina maken we geen wijn, hier maken we cultuur. De combinatie van de eigenschappen van de grond, het specifieke klimaat hier tussen de bergen, en de oeroude druivenrassen geven al eeuwenlang een heel eigen wijntype die onderdeel is van onze cultuur.” Antonio is dan ook fel tegen het voorstel om 20% andere druivenrassen toe te mogen voegen aan de Taurasi. Die wijn moet gewoon voor 100% uit aglianico bestaan, vindt hij.Hoewel al generaties lang in de druiventeelt, maakt de familie pas sinds 1990 zelf wijn. Na een aardbeving in datzelfde jaar heeft Antonio zijn hele wijnbedrijf opnieuw moeten opbouwen. Dat deed hij grotendeels zelf, met brokstukken van kerken en andere gebouwen uit de buurt die ingestort waren.

Zijn wijnkelders zien er nu uit als mysterieuze gangenstelsel vol oude werktuigen die ooit gebruikt werden in de wijnbouw.Zijn ware passie zit opgeborgen in een grote, in leer uitgevoerde map. Giuseppe begint al te gniffelen als hij ziet dat zijn vader de map tevoorschijn haalt. Die zit vol met vergrotingen van foto’s van naakte vrouwen: aan het strand in Brazilië of in het hete Saharazand. De oude man krijgt nog steeds een glinstering in de ogen als hij er naar kijkt. Zijn wijnen hebben namen gekregen die aan deze reizen herinneren: Béchar is een herinnering aan Marokko. Een van zijn nieuwste creaties heet Fiagre, een mengwijn van Fiano en Greco, maar toch zeker ook een knipoog naar een bekend ‘geneesmiddel’. Een bijzonder man dus, maar zijn wijnen zijn er niet minder om.

Favoriete wijn: Taurasi, Macchia dei Grotti 2009

Importeur: Glandorf enThijs

Mastroberardino, Altripalda (AV)

Midden in het kleine dorp Atripalda ligt het grote bedrijf Mastroberardino, een van de grootste en belangrijkste bedrijven uit de regio. Het waren de voorouders van Piero Mastroberardino die al in 1740 met wijnbouw begonnen in Campanië. De vader van Piero, Antonio, was degene die na de oorlog, toen veel wijngaarden waren verwoest, zijn wijngaarden niet herplantte met Cabernet en Merlot. Hij begon juist een zoektocht naar de verschillende klonen van de autochtone druivenrassen: Aglianico, Coda di Volpe, Falanghina, Greco di Tufo en Piedirosso. Zijn gelijk behaalde hij met zijn Taurasi 1968 die in internationale proeverijen zeer goed scoorde.Algemeen wordt erkend dat de familie Mastroberardino met haar inspanningen een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de populariteit van de wijnen uit Campanië. Piero Mastroberardino is geen wijnboer, maar een wijnheer. Hij heeft marketing gestudeerd en reist de hele wereld over om zijn familie te vertegenwoordigen en zijn wijnen te promoten. Zijn taalgebruik is eerder poëtisch en filosofisch dan technisch. Naast wijn maakt hij ook schilderijen (van voornamelijk naakte vrouwen, dat dan weer wel) en schrijft hij boeken. Onder zijn leiding gaat het onderzoek naar de beste klonen gewoon door.

Mastroberardino heeft een eigen team van agronomen in dienst die nauwkeurig de verschillende druivenrassen variëren op ondergrond en snoeiwijze. Een van hen, Antonio Capone, geeft een voorbeeld: “We ontdekten dat onze wijngaard in Montemarano veel meer zuren in de wijn geeft dan elders. Door geen groene oogst te doen in het voorjaar krijgen we op natuurlijke wijze een lagere oogst met minder zuur. We streven naar een moderne wijn, die zacht is, fluweel, met lagere tannine, minder alcohol en meer fruit. Door de juiste kloon op de juiste ondergrond en de juiste hoogte te planten, is dat mogelijk.’

Favoriete wijn: Taurasi Radici 2006

Importeur: Cristofoli In het tweede deel van dit verslag bezoeken we nog zeven producenten met bijzondere verhalen en mooie wijnen.

Tekst: Gerard Reijmer

Fotografie: Henk Braam

Foodteam

In deze rubriek leggen we elke week het vuur aan de schenen van een jonge sommelier in Nederland. Waarom heeft hij of zij voor dit vak gekozen, wat is de meest bijzondere wijn ooit gedronken en wat is de lekkerste wijn-spijs combinatie? Deze week: Chiel Seuren van Restaurant Noble.

Met wie spreken we?

“Chiel Seuren.”

Bij welk restaurant ben je werkzaam?

“Restaurant Noble in ‘s-Hertogenbosch.”

Sinds wanneer zit je in het vak?

“Sinds september 2010, toen ben ik als leerling bij Restaurant Solo begonnen.”

Wat is je vooropleiding?

“MBO horeca ondernemer/manager & MBO zelfstandig werkend gastheer/aankomend gastronoom.”

Wat vind je mooi aan het vak?

“Elke dag zijn er nieuwe gasten die andere verwachtingen, behoeften en en andere smaak hebben. Het is mooi om de verwachting van elke gast te overtreffen. Of dit nou met gastheerschap, een fantastisch gerecht of een perfect wijnadvies is.”

Favoriete wijn of wijngebied?

“Een echte favoriet heb ik niet, ik heb nog veel te leren, dus kom nog vaak nieuwe favorieten tegen. Maar Chignin Bergeron “Les Filles” van Berloiz staat hoog op mijn lijstje. Ik ben me nu aan het concentreren op de Bourgogne en vind dat een fantastisch gebied, maar ook Toscane boeit mij zeer sterk.”

Favoriete gerecht?

“Confit de Canard, gewoon met aardappels in eendenvet gebakken en rodekool.”

Mooiste wijnervaring?

“Een proeverij bij Noble van mevrouw Faller van Domaine Weinbach uit de Elzas, in samenwerking met de importeur en o.a. Lars Daniëls. Ontzettend leerzaam! Uniek om al die verschillende wijnen naast elkaar te kunnen proeven.”

Mooiste eetervaring tot nu toe?

“Lunch bij FG, ofwel Ivy. Nog net voor ze hun tweede ster kregen, aten ik en mijn collega’s daar een 11-gangenlunch, met alles erop en eraan. Alles klopte, geweldige gerechten, fantastische wijnen en een topambiance.”

Houdt niet van?

“Klagen.”

Wie zou je nog eens aan tafel willen hebben?

“Mohamed el Harouchi, de man die mij het fijne van de tophoreca heeft geleerd. Hij staat voor gedrevenheid, passie en doorzettingsvermogen. Mooi als hij ooit eens bij mij aan mag schuiven.”

Welk gebied zou je graag eens bezoeken?

“De Bourgogne. Ik ben me daar nu in het verdiepen en raak niet uitgelezen. Zou daar graag een rondleiding krijgen.”

Welk restaurant zou je eens willen bezoeken?

“El Celler de Can Roca staat hoog op mijn lijstje, maar ik ben ook erg benieuwd naar De Leest.”

Liefhebberijen buiten de wijn? Guilty pleasures…?

“Gin-Tonic. Altijd gedacht dat het vies en te bitter zou zijn, maar mijn manager heeft mijn ogen geopend over hoe ontzettend mooi dit drankje kan zijn.”

Favoriete wijn-spijscombinatie aller tijden?

” ‘Aller tijden’ is op mijn leeftijd wellicht wat gewaagd om te zeggen, maar toch: Fox Creek JSM 1999 Reserve Shiraz, krachtig maar zeer verfijnd, geserveerd bij Anjouduif met couscous, bloemkool, romanesco, lychee en saus met fenegriek. Een zeer mooie balans tussen het fruit en het aardse, licht wilde van de duif. De lychee zekt naar een goede spanning in de wijn. Dit heb ik afgelopen zomer geserveerd gekregen bij De Treeswijkhoeve.”

Favoriete wijn-spijscombinatie bij Restaurant Noble?

“Restaurant Noble werkt niet met een wijnarrangement, gezien het concept waar meerdere gerechten tegelijk worden geserveerd. Wel hebben we voor de proeverij van Weinbach ons best gedaan. Geroosterde eendenlever met meloen, sambal en appelstroop, ging perfect samen met de Grand Cru Schlossberg Pinot Gris vendanges tardives. Het rijke van de wijn sloot mooi aan bij het gerecht, en de sambal zorgde voor meer spanning in de wijn.”

Tenslotte: wat zou jouw wijnadvies zijn bij… sushi?

“Roero Arneis van Cornarea. Mooi, aromatisch glas dat de ronde tonen mooi oppakt en waarin de lichte zuren naar spanning zoeken. Als het wat meer mag kosten, Meursault Clos de la Barre Domaine des Comtes Lafon. Mooie, rijke wijn met mineraliteit en complexiteit die de verschillende stijlen van sushi op kan vangen.”

www.restaurantnoble.nl

Wat is er de afgelopen jaren al niet geschreven over de zo vurig gewenste comeback van de Beaujolais? Het gebied doet er veel aan om weer terug in de gunst van de wijnliefhebber te komen. Er zijn er hoopvolle ontwikkelingen gaande, maar het herstel verloopt vooralsnog langzaam. Vooroordelen zijn nu eenmaal hardnekkig.

Ware Beaujolais verdient echter beter dan de status van platte commodity. Het is in essentie een van Frankrijks meest gastronomische wijnen. Reden genoeg voor een inventarisatie van wat de streek te bieden heeft. Alle kritische kanttekeningen ten spijt, potentieel is er volop. Deel 1: hoe zit het met de beeldvorming? De Beaujolais blijkt heel verschillende gezichten te hebben.

Statistiek

Eerst maar eens even de statistische gegevens op een rijtje:

▪ Aanplant: 18.000 hectare

▪ Druivenrassen: Gamay noir à jus blanc (99%), chardonnay (1%)

▪ Appellations: 12 – Beaujolais (96 gemeenten), Beaujolais Villages (38 gemeenten) en Crus du Beaujolais (10)

▪ Aantal producenten: circa 2400

▪ Gemiddelde bedrijfsomvang: 9,4 hectare (bedrijven van > 2 ha)

▪ Basisrendement: 52 hl/ha (voor alle drie categorieën appellations)

▪ Gemiddelde productie: 850.000 hectoliter (= 120 miljoen flessen), waarvan

– Beaujolais: 250.000 hl

– Beaujolais Villages: 300.000 hl

– Beaujolais Crus: 300.000 hl

▪ Export: >40%

▪ Klik hier voor een vergroting van de kaart (.pdf)

Uniform rood

De Beaujolais is om meer dan een reden uniek. Een ervan is zijn uniform rode karakter, zij het wel met talloze nuances door verschillen in terroir en keldertechniek. Het zijn variaties op een en hetzelfde thema: gamay noir à jus blanc. 99% van alle wijnen wordt van die gamay gemaakt. Het handjevol witte van chardonnay uit vooral enclaves met kalk in het uiterste noorden is van anekdotisch belang en zou misschien beter onder de Mâconnais kunnen vallen, in plaats van Beaujolais blanc te heten. In de Bourgogne kom je genoeg grensoverschrijdende appellations tegen om zo’n constructie te rechtvaardigen. Tegelijkertijd kun je je afvragen of Beaujolaisproducenten wel de mogelijkheid moeten hebben om hun wijnen zo nodig onder de generieke AC Bourgogne te verkopen. Helemaal zuiver is dat niet, maar de Franse wijnwetgeving is wel vaker irrationeel.

Imago

Populariteit van een wijn heeft net zo veel te maken met imago als met kwaliteit. Hoe zit het wat betreft met de Beaujolais? Tja, ooit stond de hele ‘Beaujolaisbeleving’ model voor de beleving Franse wijn.

Maar dat is al weer een poosje geleden. Partijtjes rond primeur, wijngildes met oudere heren in fluwelen jurken slaan nu alleen nog aan in jonge markten ver buiten West-Europa. De Beaujolais zou er daarom verstandig aan doen zich voor alles te positioneren als een eigentijdse gastronomische wijn.Om te beginnen in Frankrijk zelf waar hij op diverse wijnkaarten nog steeds onder de ietwat denigrerende aanduiding vin régional te vinden is. Buiten Frankrijk is het niet zo heel veel beter gesteld. Beaujolais wordt ook daar nog te veel gezien als een tweederangs wijn, zeker in vergelijking met die uit het buurgebied Bourgogne. Toch geldt met name voor de cru’s dat ze weldegelijk over karakter en klasse beschikken. Hun sterkste punt: verteerbaarheid. Hun meest onderbelichte eigenschap: houdbaarheid.

Clochemerle

Je kunt er niet omheen: de Beaujolais heeft nog steeds een hoog Clochemerle-gehalte. Aandoenlijk folkloristisch en daarmee letterlijk en figuurlijk niet meer van deze tijd. Clochemerle verwijs naar een dorp in Beaujolais waar zich de meermaals verfilmde roman uit 1934 van Gabriel Chevallier afspeelt. La France profonde. Kijk naar beelden van de Nederlandse film Fanfare en je komt in de richting. Het zegt iets over de eigenheid van de streek.Neem een jaarlijks evenement als Bien Boire en Beaujolais. Het is een even sympathieke als tenenkrommende gebeurtenis. Sympathiek vanwege het gemoedelijke karakter, tenenkrommend vanwege een schrijnend gebrek aan professionaliteit. Eigenheid is iets om te koesteren, maar dat betekent nog niet dat je je helemaal van de buitenwereld moet afsluiten. Aangezien B.B.B. in 2013 georganiseerd werd in dezelfde week als die waarin het primeurcircus van Bordeaux zich afspeelt – hoe bedenk je het! –, kun je je afvragen voor wie het evenement bedoeld was. In ieder geval niet zo slim wanneer je internationaal weer aan de weg wilt timmeren.In 2014 heeft men de planning gelukkig wat doordachter aangepakt, na de primeurweek van Bordeaux in plaats van tijdens.

Of dat ook voor de uitstraling op zal gaan? In 2013 vielen het rustieke en nadrukkelijk ‘alternatieve’ element wel heel erg in het oog. Dat heeft zijn charme, zij het tot op zekere hoogte. Want om nu te zeggen dat erbarmelijk slechte proefcondities bijdragen aan een potentiële herwaardering van Beaujolais als serieuze wijn? Nee. Over ondermaats glaswerk zullen we het maar niet hebben, want dat is een blijft een euvel in heel Frankrijk.  Bien Boire en Beaujolais is Clochemerle door het koesteren van verdeeldheid onder producenten in de vorm van drie verschillende deelexpo’s: Beaujol’Art, La Beaujolaise en La Biojolaise met respectievelijk over gematigde bioboeren, strenge bioboeren, biodynamici en aanhangers van vin nature. Waarom niet liever samen sterk?

Aan tafel

Beaujolais is door zijn markante zuurgraad een verteerbare, gastronomische wijn. Een wijn om bij het eten door te drinken. Hij wordt als zodanig gepromoot via het concept Bistrots Beaujolais. In Nederland zijn er daar zes van. Wat het concept precies inhoudt, is te ervaren tijdens Taste of Amsterdam (15 t/m 18 mei). Inter Beaujolais zal daar acte de présence geven in samenwerking met Restaurant Le Garage en wijnen uit de diverse cru’s laten proeven in combinatie met typische streekgerechten. Denk daarbij aan de klassieke Franse keuken met een Lyonnees accent.

Wanneer je op zo’n benijdenswaardige streekkeuken kunt bogen, wie komt er dan in vredesnaam op het idee om tijdens B.B.B. dubieus Thai te laten serveren? Een krampachtige poging om toch ‘mondain’ over te komen? ’s Avonds de onvermijdelijke ‘feestmaaltijd’ in een plaatselijke salle polyvalente. Met eten van zeer twijfelachtige kwaliteit, verkeerd afgestelde geluidsinstallaties en steeds baldadiger wordende jeunes vignerons voor wie dit waarschijnlijk dé gebeurtenis van het jaar is. Maar om nu te zeggen dat je er als buitenlandse bezoeker enthousiast van raakt? Nee dus. Je denkt dan met weemoed aan al die restaurants in de omgevingwaar je als gourmand wel aan je trekken komt.Ook de maaltijden bij producenten thuis bleken niet altijd te beantwoorden aan het romantische beeld van copieus tafelen in de keuken van de boer. Want als die boer vrijgezel is en nog nooit echt gekookt heeft, tja… Maar eerlijk is eerlijk, bij de getrouwde boer was het smullen geblazen. Die was zo verstandig geweest om geen Aziatische fratsen uit te halen, maar gewoon pens te verwerken in een van zijn gerechten. Totaal bevredigend, maar of hij zoiets bij alle buitenlandse bezoekers kan wagen?

Jeunes Talents

Er is ook een andere kant aan die Beaujolais, die waarbij de streek zich van zijn jeugdige kant laat zien. Zoals Duitsland zich graag voor laat staan op zijn Generation Riesling, zo speelt ook de Beaujolais tegenwoordig de kaart van een generatie jonge wijnmakers (m/v) die de kwaliteit van de wijnen een stevige impuls geeft. Kijk, nu wordt het interessant. Deze jongere wijnmakers beseffen drommels goed dat ze niet ongestraft op de gemakzuchtige toer van hun vaders kunnen doorgaan.Weliswaar ontbreekt het de meesten, evenals zo veel van hun collega’s in andere Franse gebieden, aan enigerlei buitenlandse ervaring, maar daar staat wel een diep geworteld besef terroir en traditie tegenover. Gevaarlijke, want door frequent publicitair misbruik om recht te praten wat krom was beladen termen, maar daarom nog niet op voorhand zonder inhoud.

Het motto van de jongere garde is eigenlijk heel simpel: terug naar de basis. Massaproductie van matige kwaliteit is immers een rampzalig doodlopende weg gebleken, en helemaal die van Nouveau. Al mag hier een nuance niet ontbreken, want er bestaat nog altijd Nouveau die wel de toets der kritiek doorstaat. De jongere garde dus. Inter Beaujolais koos er daarvan dertig uit voor een selectie met de noemer Jeunes Talents, of in het Engels Young Stars. Klik hier om het volledige overzicht te downloaden.

Ik was op bezoek bij vijf ervan:

– Cédric Vincent in Pouilly-le-Monial (AC Beaujolais), de archetypische vrijgezel – boer zoekt vrouw – die misschien eens een basiscursus koken zou moeten volgen. Wijn maken gaat hem stukken beter af (NL: Les Clos)

– Julien Merle in Legny (AC Beaujolais, foto links), zelfverklaard vigneron contemporain en tegenstander van sulfiet, zo alternatief dat hij geen importeur wil maar alleen vanuit zijn kelder verkoopt.

– Julien Duport in Odenas met wijnen uit Brouilly en Côte de Brouilly (foto rechts). Echte boer in de beste zin des woords. Die van de lunch aan de keukentafel met pens dus.

– Zus en broer Claude-Emmanuelle & Louis-Benoît Desvignes van Domaine Louis-Claude Desvignes in Villié-Morgon, producenten van sublieme Morgon. (NL: Okhuysen)

Ieder met een eigen stijl wijnen, maar stuk voor stuk karakteristiek. En vooruit, een term die bij deze producenten, hun wijnen en hun streek wel mag: authentiek.

Met Miss Vicky in cyberspace

De Beaujolais heeft nog een andere jeugdige troef, een die gelieerd is aan de wereld van de sociale media. Tijdens een proeverij in Morgon kwam ik het fenomeen Miss Vicky tegen. Deze geboren Parisienne wier vader de metropool verruilde voor een wijngaard in de Beaujolais, profileert zich via haar tweetalig Frans-Engelse site missvickywine.com als 21e-eeuws ambassadrice van de Beaujolais, compleet met haar eigen wijnselecties in een onalledaagse uitmonstering.

Of je ervan houdt is vraag twee, maar vast staat wel dat ze de Beaujolais op een heel eigen en eigentijdse manier in de schijnwerper zet die marketingmensen natte dromen moet bezorgen. Even heel wat anders dan oudere heren in middeleeuwse jurken. Beaujolais als element van trendy lifestyle, zo kan het dus ook. En wat heet eigentijds bezig zijn? Inter Beaujolais heeft intussen ook een heuse Smartphone App ontwikkeld! Zie: www.beaujolais.com

In de olie

Het is in de Beaujolais niet alleen wijn wat de klok slaat. Voor wie eens wat anders wil proeven is de Huilerie Beaujolaise een aanrader. Het is de oliemolen en -boetiek aan de rue des Echarmaux 29 in Beaujeu van Mireille en Jean-Marc Montegottero. Nee, de Beaujolais ligt veel te noordelijk voor de teelt van olijven. Maar er zijn nog heel wat andere vruchten en zaden waarvan je voortreffelijke olie kunt persen. Grote chefs uit Lyon werken er maar wat graag mee. Idem met de bijzondere azijnvarianten. www.huilerie-beaujolaise.fr

In het paradijs

Waar in de Beaujolais kun je beter logeren dan in de Auberge du Paradis in Saint-Amour-Bellevue? De naam alleen al! Hotel en restaurant met mengeling van romantiek en design, een super sympa gastvrouw in de persoon van Valérie en een avontuurlijk met specerijen kokende chef Cyril. Je krijgt hier trouwens een uitzonderlijk goed ontbijt geserveerd! www.aubergeduparadis.fr

Tekst en fotografie: René van Heusden

In deze rubriek leggen we elke week het vuur aan de schenen van een jonge sommelier in Nederland. Waarom heeft hij of zij voor dit vak gekozen, wat is de meest bijzondere wijn ooit gedronken en wat is de lekkerste wijn-spijs combinatie? Deze week: Priscilla van der Voort van Hofstede Meerzigt.

Met wie spreken we?

“Mijn naam is Priscilla van der Voort.”

Bij welk restaurant ben je werkzaam?

“Ik werk bij restaurant Hofstede Meerzigt in Zoetermeer.”

Sinds wanneer zit je in het vak?

“In 2007 ben ik begonnen in de horeca. Sinds 2012 ben ik werkzaam als sommelier.”

Wat is je vooropleiding?

“Ik heb de opleiding tot gastvrouw gevolgd en op dit moment ben ik nog bezig met de vinologenopleiding aan de Wijnacademie.”

Wat vind je mooi aan het vak?

“Wijn is zo’n mooi en rijk product. De wijn-spijscombinaties zijn elke keer weer een uitdaging. Het is iets dat nooit verveelt.”

Favoriete wijn?

“Dit vind ik een moeilijke vraag: er is voor mij nog heel veel te ontdekken op het gebied van wijn. De gebieden die mij momenteel erg aanspreken zijn de Bourgogne en de Bordeaux, mede omdat ik mij hierin de afgelopen tijd heb verdiept. Vorig jaar heb ik beide wijngebieden bezocht, en daardoor gaan de wijnen die hier vandaan komen extra leven.”

Favoriete gerecht?

“Kreeft op klassieke wijze bereid.”

Mooiste wijnervaring?

“Tijdens een wijnreis van het Gilde van Sommeliers heb ik een bezoek gebracht aan het Châteaux Léoville Barton. Daar heb ik deelgenomen aan een proeverij met verschillende Grands Crus Classés uit het jaar 2007. Deze waren erg bijzonder om naast elkaar te mogen proeven.”

Mooiste eetervaring tot nu toe?

“El Club Allard in Madrid. Tijdens een personeelsuitje van de Hofstede heb ik hier gegeten. Elk gerecht was een feestje.”

Houdt niet van?

“Paarse tanden.”

Wie zou je nog eens aan tafel willen hebben?

“Mijn eerste leermeesters: Debby Lubbers en Patrick Weerheijm. Zij hebben mij de eerste kneepjes van het vak geleerd.”

Welk gebied zou je graag eens bezoeken?

“Ik heb een hele lijst, maar met stip op nummer 1 staat Zuid-Afrika.”

Welk restaurant zou je eens willen bezoeken?

“Cliché misschien, maar toch echt De Librije.”

Liefhebberijen buiten de wijn?

“Tuinieren, koken en hardlopen. Al is hardlopen er de laatste tijd niet meer van gekomen.”

Favoriete wijn-spijscombinatie aller tijden?

“Eendenlever met port.”

Favoriete wijn-spijscombinatie bij Restaurant Hofstede Meerzigt?

“Dat is gamba in tempura met zoet-zuur van groenten, marshmallow van kerrie en een sesamkletskop in combinatie met Riesling van Chateau-Michelle uit Washington Estate. Deze riesling heeft prachtige aroma’s, minerale tonen gecombineerd met zoet fruit en elegante zuren. De smaak van het gerecht is even subtiel als de wijn. Geen van de ingrediënten domineert.”

Tenslotte: wat zou jouw wijnadvies zijn bij… pizza margherita?

“Deeg, mozzarella, tomaat en basilicum… Wat ik hier mooi bij vind, is een Pinot Grigio van Bossi Fedrigotti. De frisheid die de Pinot Grigio bezit combineert goed bij de tomaat en basilicum. De Pinot Grigio van Bossi Fedrigotti heeft naast frisse elementen ook iets filmend. Dit zorgt voor een mooie balans met de mozzerella. Mag het nou wat meer kosten, dan ga ik voor een wijn van Angelo Gaja. De Alteni di Brassica, Sauvignon Blanc.”

www.hofstedemeerzigt.nl

Onlangs was ik weer eens een paar dagen in het Ahrdal, het kleine, maar o zo fijne Duitse koninkrijkje van spätburgunder. Het was naar aanleiding van het tweede Internationale Spätburgunder Symposium, waar die volgens velen meest edele der blauwe druiven gevierd werd.

Maar naast alle aandacht voor de later rijpende donkere pinot, eist de eerder rijpende variant, frühburgunder, opmerkelijk veel aandacht op in het Ahrdal, zeker als je bedenkt dat zijn aanplant erg beperkt is. Frühburgunder, in Frankrijk meestal pinot précoce of pinot madeleine genoemd, is de lieveling van pinotadepten, maar de producenten hebben er vaak een haat-liefdeverhouding mee. “Frühburgunder is als een diva, briljant maar o zo veeleisend”, zei Alexander Stodden van Weingut Jean Stodden in Rech. “De Arjen Robben onder de druiven”, voegde een journalist uit München er met een knipoog aan toe. Tijd voor een close up met focus op de Ahr en een lijstje favorieten uiteraard.

Oude variëteit

Pinot noir – spätburgunder in Duitsland – is met zekerheid een zeer oud druivenras. Het is goed mogelijk dat de druif die Columella al in de eerste eeuw na Christus in zijn De Re Rustica beschreef als ‘zijnde van de Bourgogne’, in feite pinot noir was. Hij kan het in ieder geval niet hebben gehad over een druif die door de Romeinen was meegenomen, want geen druif uit het zuiden heeft enige gelijkenis met het blad van pinot noir. Men vermoedt dan ook dat pinot noir ontstaan is in Noordoost-Frankrijk en niet ver af staat van een wilde druif. Eigenlijk kunnen we niet spreken van pinot noir als druivenras, maar moeten we het hebben over pinot, tout court. De variëteit is pinot en die heeft vele gezichten, waarvan frühburgunder (net als pinot blanc en pinot gris) er een is.

De vroeger rijpende variant van pinot noir zou best wel eens in het noordelijkste rode wijngebied van Europa, de Ahr, kunnen zijn ontstaan, waar de druif vanaf 1648 arriveerde en gedurende de ‘kleine ijstijd’ – eind 15e eeuw tot in de 19e eeuw – ontwikkelde. In die tijd werd spätburgunder namelijk vaak niet goed rijp en dat maakt een mutatie tot een vroeger rijpende variant niet onaannemelijk. Volgens het ampelografische meesterwerk Wine Grapes van Jancis Robinson, Julia Harding en José Vouillamoz wordt frühburgunder in de Duitse literatuur voor het eerst vermeld in 1824 (Braun), maar Duitse bronnen geven steevast 1831 als jaar van eerste vermelding. “…hij (frühburgunder) geeft een kostelijke en knappe rode wijn, met kleine maar vele druiven…die ook in slechte jaren rijp wordt”, schreef predikant en tevens landbouwkundige Johann Gottlieb Steeb in zijn Faßliche Anleitung zum Weinbau.

Bijna verdwenen, maar helemaal terug

Door zijn lage opbrengsten, nog eens verergerd door het vele plantmateriaal met virussen, dreigde de druif te verdwijnen, maar betrouwbaardere klonen en de officiële registratie als ‘kwaliteitsdruif’ in Duitsland sinds 1971 hebben frühburgunder behouden van een aftocht via de achterdeur. Vanaf 2007 mag frühburgunder, zij het enkel aan de Ahr, zelfs Grosse Gewächse voortbrengen: de diva is terug op het hoogste podium.

Maar haar optredens blijven schaars: in 2012 was er zo’n 262 hectare frühburgunder aangeplant in Duitsland (op een totaal van zo’n 102.000 hectare), waarvan bijna 35 hectare in Ahr. Vooral daar, op de steile hellingen van leisteen en grauwacke, geeft frühburgunder zeer fraaie wijnen. Maar ook westelijk Franken, een deel van Rheinhessen, de Pfalz en Sachsen hebben een speciale affiniteit met de druif.

Klik hier om dit kaartje te vergroten.

Druiven zoeken…

Frühburgunder staat officieel te boek als een mutatie van pinot noir, die gemiddeld zo’n twee tot vier weken eerder rijpt. Vandaar het voorvoegsel ‘früh-‘ in tegenstelling tot ‘spät-‘ bij pinot noir. Ook de andere synoniemen verwijzen naar zijn vroege rijping. Bij pinot précoce spreekt dat voor zich (précoce betekent vroeg of voortijdig), maar ook in het geval van pinot madeleine bijvoorbeeld is dat zo, want die naam refereert aan het feit dat de druif soms al rijpte omstreeks de dag van Maria Magdalena, 22 juli. Om verwarring te voorkomen, zó vroeg kun je natuurlijk geen frühburgunder van hoge kwaliteit oogsten: in het Ahrdal wordt frühburgunder tegenwoordig gemiddeld vanaf midden september binnengehaald.

Zoals gezegd, frühburgunder zorgt nogal eens voor frustraties bij de producenten, ondanks de hoge kwaliteit van zijn wijnen. Notoir zijn de lage opbrengsten per plant -normaal hooguit 40 hl/ha, maar in 2013 bijvoorbeeld plaatselijk slechts 15 hl/ha- en de kleine druiven. Marc Adeneuer van Weingut J.J. Adeneuer in Bad Neuenahr-Ahrweiler verzuchtte onlangs: “Normaal hebben we het over Traubenlese, maar in het geval van frühburgunder over Traubensuche…”.Positief is dat de druif door zijn vroege rijping minder vaak problemen met botrytis kent, maar die vroege rijping heeft ook een keerzijde: problemen met wespen en vogels. Om die enigszins weg te houden, worden de wijngaarden vaak met netten afgedekt, hetgeen dan wel weer meer gunstige omstandigheden voor schimmels creëert. Het is dus niet allemaal ‘hoe eerder, hoe beter’… Er zijn momenteel vier Geisenheimer Klonen in omloop en een klein aantal van andere kwekerijen.

De ultieme expressie van pinot?

Alle moeite die de producenten in de wijngaard moeten doen, kan gelukkig in de kelder grotendeels beloond worden. Nogmaals, veel wijn geeft frühburgunder niet, maar de kwaliteit kan bijzonder hoog zijn; de wijn hoeft kwalitatief zeker niet onder te doen voor die van spätburgunder. Wel is hij anders. Jonge Frühburgunder heeft doorgaans meer kleur en aroma dan jonge Spätburgunder. Ook hebben de wijnen meer extract, maar niet zozeer meer tannine; de gezonde portie kleur en tannine -en de goede verhouding daartussen- maakt dat Frühburgunder best een beetje nieuw hout kan hebben.

Als je Frühburgunder proeft, weer in vergelijking met Spätburgunder, valt op dat de eerste meer smaakintensiteit voorin de mond heeft; Frühburgunder heeft een fruitigere, wat vollere aanzet. “In de smaak doet de wijn denken aan cassis met daarbij zure kersen”, zegt Marc Adeneuer. En over zijn ouderingspotentie: “Die komt vrijwel overeen met die van Spätburgunder”. Persoonlijk vind ik echter dat Spätburgunder in het algemeen ietsje meer complexiteit op de fles ontwikkelt. Maar hoe dan ook: Frühburgunder is een unieke wijn en al met al misschien wel de ultieme expressie van pinot, daar waar deze edele druif aan zijn grenzen leeft.

Frühburgunders om niet te missen

Uiteraard sluit ik af met een lijstje. De volgende Frühburgunders zijn niet goedkoop -dat moge duidelijk zijn, gezien de druifs karakter- maar absoluut goed voor wat de Duitsers tegenwoordig graag ‘Grosses Kino’ noemen (meer letterlijk ‘groots optreden, topperformance’, maar in spreektaal kortweg ‘super’):

Dernauer Pfarrwingert Frühburgunder Grosses Gewächs

Weingut Meyer-Näkel (Ahr)

(importeurs: Werkhoven Wijnen, De Coninck Wines, WijnReus)

Neuenahrer Sonnenberg Frühburgunder

Weingut J.J. Adeneuer (Ahr)

(importeurs: Wijnhaven Wijnimport, Wijnkoperij Schadee en Mensink, Wijnkoperij Pangkarra)

Recher Herrenberg Frühburgunder

Weingut Jean Stodden (Ahr)

(importeur: Riesling Partners)

Dernauer Hardtberg Frühburgunder Grosses Gewächs

Weingut Kreuzberg (Ahr)

(importeurs: De Coninck Wines)

Bürgstadter Centgrafenberg Frühburgunder R

Weingut Rudolf Fürst (Franken)

(importeur: Imperial Wijnkoperij)

Frühburgunder trocken Reserve

Weingut Philipp Kuhn (Pfalz)

(importeur: Riesling Partners)

www.spaetburgunder-symposium.de

In deze rubriek leggen we elke week het vuur aan de schenen van een jonge sommelier in Nederland. Waarom heeft hij of zij voor dit vak gekozen, wat is de meest bijzondere wijn ooit gedronken en wat is de lekkerste wijn-spijs combinatie? Deze week: Jop IJspeert van Restaurant Cordial.

Met wie spreken we?

“Jop IJspeert.”

Bij welk restaurant ben je werkzaam?

“Restaurant Cordial in Oss.”

Sinds wanneer zit je in het vak?

“Sinds mijn zeventiende. Daarvoor heb ik wel wat bijbaantjes gehad in de horeca, zoals afwasser en in de bediening, maar vanaf dat moment ben ik er echt professioneel mee aan de slag gegaan.”

Wat is je vooropleiding?

“BBL opleiding niveau 2 Assistent Gastheerschap, BBL opleiding niveau 3 Zelfstandig Werkend Gastheerschap, 2 jaar Cas Spijkers Academie niveau 3, en ik ben nog bezig met de opleiding Academie voor Gastronomie.”

Wat vind je mooi aan het vak?

“Elke dag met verschillende gasten bezig zijn, en er voor jezelf een wedstrijd van maken om elke gast tevreden het restaurant te laten verlaten. Wat ik erg mooi vind en wat me ook veel doet, is als een gast met een bepaalde verwachting naar het restaurant komt en met een nog betere ervaring weer vertrekt. Dan kan mijn avond niet meer stuk.”

Favoriete wijn?

“Die vraag wordt mij ook vaak gesteld door gasten en ik vind ‘m lastig om te beantwoorden, want ik vind veel wijnen erg mooi. Maar voor een glas Riesling of Vin Naturel uit de Beaujolais mag je mij ’s nachts wakker maken. Van de gebieden die ik tot nu toe heb bezocht is de Mosel wel mijn favoriet.”

Favoriete gerecht?

“Gebakken rogvleugel, geroosterde varkensnek, shiitake, taugé, sesam en een oosterse saus. Gegeten bij de Swarte Ruijter.”

Mooiste wijnervaring?

“Toen ik met twee collega’s onverwachts naar de Mosel ging. Daar zaten we in een restaurantje in Bernkastel en daar dronken we een prachtige 1997 Carl Schmitt-Wagner Longuicher Maximiner Herrenberg Riesling Kabinett.”

Mooiste eet- en drinkervaring tot nu toe?

“De Groene Lantaarn in Zuidwolde, dat was namelijk de eerste keer dat ik at in een restaurant met een ster.”

Houdt niet van?

“Mensen die uit de hoogte doen.”

Wie zou je nog eens aan tafel willen hebben?

“Ik zou veel mensen op kunnen noemen, maar ik denk toch dat het mijn oudste broer is, waar ik geen contact meer mee heb. Aan hem zou ik graag willen laten zien tot hoever ik het heb geschopt in de horeca, omdat hij ook ooit in de horeca is begonnen.”

Welk gebied zou je graag eens bezoeken?

“Dat vind ik echt heel moeilijk om te zeggen: er zijn zoveel mooie gebieden! Maar als ik er dan toch echt een moet kiezen, dan kies ik de Douro.”

Welk restaurant zou je eens willen bezoeken?

“The Jane in Antwerpen.”

Liefhebberijen buiten de wijn?

“Sporten, met vrienden of collega’s lekker genieten, uit eten gaan.”

Favoriete wijn-spijscombinatie aller tijden?

“Dat heb ik bij mijn opleiding aan de Cas Spijkers Academie gehad. Een kok had een dessert gemaakt met onder andere mousse van banaan, en daar werd toen een Coteaux du Layon bij geserveerd. Ik kreeg er kippenvel van! Op een goede manier dus.”

Favoriete wijn-spijscombinatie bij Restaurant Cordial?

“Gelakeerd kalfszwezerik, linzen, biet, meringuepaddenstoelen, gevogelteschuim en saus ponzu. Daar serveren we La Bota de Vino Blanco, Florpower van Equipo Navazos bij. De mooie zuurgraad waarmee de zwezerik is gelakeerd en het weeïge van de zwezerik, gaan ontzettend mooi samen met het oxidatieve en de hoge zuurgraad in de wijn.”

Tenslotte: wat zou jouw wijnadvies zijn bij… boerenkool met rookworst?

“Voor wit zou ik kiezen voor een mooi gerijpte Riesling uit de Mosel, en voor rood een Vin Naturel uit de Beaujolais, bijvoorbeeld van Marcel Lapierre.”

www.restaurantcordial.nl

Udo Göebel MV, eigenaar van WineMatters en importeur van Zuid-Afrikaanse wijnen in het betere segment, en Arjen Pleij, Magister Vini in spe en F&B manager van Kasteel Engelenburg, verdienen zo langzamerhand wel een Zuid-Afrikaans lintje.

Deze beide onvermoeibare ambassadeurs van de goede wijnen van Zuid-Afrika laten namelijk geen gelegenheid voorbij gaan om samen een imposante themaproeverij van Zuid-Afrikaanse toppers te organiseren.

Vineus bolwerk

Ditmaal was het een uitgebreide proeverij van wijnen die ooit vijf sterren in de Platter’s South African Wine Guide hebben gekregen, een thema dat zij in 2011 ook al eens oppakten. In de jaren hierna volgden proeverijen van de beide Bordeauxblends De Toren ‘Fusion V’ en Kanonkop ‘Paul Sauer’, door velen tot de absolute top in hun genre van Zuid-Afrika gerekend, en wijnen gemaakt door leden van de prestigieuze Cape Winemakers Guild, die ooit op een van hun jaarlijkse veilingen onder de hamer waren gekomen.Vanzelfsprekend vond ook deze proeverij weer plaats in het prachtige Kasteel Engelenburg in het Gelderse Brummen, dat met meer dan 200 Zuid-Afrikaanse wijnen op de wijnkaart de grootste collectie wijnen uit dat land in Europa heeft, en daarmee dan ook als een vineus bolwerk van Zuid-Afrika in Europa kan worden beschouwd.

Informatie en advies

De Platter, zoals iedereen hem kortweg noemt, geniet een grote reputatie in Zuid-Afrika en bij liefhebbers van Zuid-Afrikaanse wijn overal ter wereld. In 1980 begonnen John en Erica Platter met hun informatie- en adviesgids, die met de laatste uitgave van 2014 dus aan zijn 34-ste editie toe is. Sinds een aantal jaren is het echtpaar niet meer daadwerkelijk betrokken bij de samenstelling van de gids, maar draagt die nog wel altijd hun naam.

Naast algemene informatie over de Zuid-Afrikaanse wijnindustrie en een segment met toeristische informatie over de verschillende Zuid-Afrikaanse wijngebieden, zoals wijnroutes, proefmogelijkheden, restaurants en hotels, is het leeuwendeel van de gids gewijd aan profielen van (vrijwel) alle Zuid-Afrikaanse wijnbedrijven en de door hen geproduceerde wijnen. Dat laatste is natuurlijk voor de wijnliefhebbers het belangrijkst.Hoe scoren de recentste jaargangen van de vele duizenden wijnen volgens de proevers van de gids? De wijnen worden gewaardeerd middels het voor iedere Perswijnlezer overbekende sterrensysteem, waarbij vijf sterren het maximaal haalbare is. In totaal hebben ongeveer 700 wijnen de afgelopen 34 jaren de felbegeerde vijf sterren waardering ontvangen.

Proefformulieren

Weliswaar hebben de beide heren de Order of The Companions of O.R. Tambo tot op heden niet ontvangen, maar dat hun initiatieven inmiddels ook in Zuid-Afrika niet geheel onopgemerkt zijn gebleven, blijkt wel uit het feit dat Philip van Zyl, hoofdredacteur van de gids, hoogstpersoonlijk de proefformulieren voor de proeverij ontwierp. Op deze fraaie proefformulieren – in de vorm van placemats op A3 formaat – was bij elke wijn de originele tekst uit de gids opgenomen, afkomstig uit de editie waarin de betreffende wijn zijn vijf sterren had ontvangen.

Alles top?

Toonden alle wijnen zich in hun volle glorie en maakten ze hun reputatie volledig waar? Nee, natuurlijk niet. Uiteraard wordt een dergelijk oordeel mede bepaald door persoonlijke voorkeuren, maar enkele wijnen waren in mijn optiek niet echt vijfsterwaardig. Om er een paar te noemen: de Delaire Graff ‘Botmaskop’ 2011 en de Morgenster 2006, die beide te lijden hadden van wat groene en onrijpe tonen, en de  Bouchard Finlayson ‘Hannibal’ 2010, die wat in onbalans was en zich nogal scherp, hoekig en drogend toonde.

Ook een TCA/infectie speelde hier en daar een negatieve rol. Zo waren de beide flessen De Toren ‘Fusion V’ 2009 helaas ondrinkbaar door kurk.

Overeenkomst en verschil

Ondanks dat was het voor de aanwezigen een absoluut memorabele proeverij. Door de grote belangstelling werden de 26 deelnemers in twee groepen verdeeld, waarna in beide groepen in elf verschillende flights ‘s middags steeds twee, drie of vier wijnen met een bepaald thema werden geschonken. Die te proeven wijnen waren voor de beide groepen deels overeenkomstig en deels verschillend. ’s Avonds tijdens een geweldig zesgangendiner kwam er nog een zevental, merendeels andere, vijfsterrenwijnen in het glas, waarmee het totaal aantal geproefde vijf sterren wijnen die dag tegen de vijftig liep.In het glas bewezen de meeste wijnen daarbij dat ze in hun categorie tot de absolute top van Zuid-Afrika behoren en dat de onderscheiding met vijf sterren in de gids meer dan verdiend is. Maar dat niet alleen, ook werd weer eens te meer duidelijk dat de topwijnen uit Zuid-Afrika ook mondiaal hun mannetje staan en de concurrentie met internationale topwijnen uit andere wijn producerende landen absoluut niet hoeven te vrezen.

Groot en groots

Zo waren de series wijnen geheel of gedeeltelijk gemaakt van chenin blanc bijvoorbeeld ronduit indrukwekkend, en was het buitengewoon interessant een vergelijking te maken en te ervaren tussen een Chardonnay gemaakt in de ‘oude’ stijl, zoals de Rustenberg ‘Five Soldiers’ Chardonnay 2008 en een wijn van hetzelfde druivenras in een moderner jasje als de Newton Johnson ‘Family Vineyards’ Chardonnay 2012.Bij de rode wijnen toonden bijvoorbeeld de Kanonkop Cabernet Sauvignon 2007 en De Toren ‘Fusion V’ 2006 aan dat er in Zuid-Afrika geweldige cabernet(blend)s worden gemaakt en met wijnen als Boekenhouskloof Syrah 2006 plus de beide prestigecuvées, ‘Schist’ en ‘Granite’ 2009 van Mullineux en de ‘Columella’ 2009 van Eben Sadie werd overduidelijk dat syrah van de blauwe druiven wellicht het ras met de meeste potentie voor grote en soms zelfs waarlijk grootse wijnen in het land is.

Favorieten

Het voert uiteraard te ver om alle wijnen uitgebreid te beschrijven, maar een lijstje met mijn persoonlijke favorieten wil ik u natuurlijk niet onthouden.

Mijn 7 persoonlijke favorieten bij de witte wijnen (met een ♥ is top 3):

Reyneke ‘Reserve’ White 2011 ♥

Lammershoek ‘Roulette’ Blanc 2009

De Morgenzon ‘Maestro’ White 2012 ♥

De Morgenzon ‘Reserve’ Chenin Blanc 2012

Mullineux ‘Schist’ Chenin Blanc 2012 ♥

Newton Johnson ‘Family Vineyards’ Chardonnay 2012

Delheim ‘Edelspatz’ Noble Late Harvest 2012

Mijn 7 persoonlijke favorieten bij de rode wijnen (met een ♥ is top 3):

Newton Johnson ‘Family Vineyards’ Pinot Noir 2010

Rijk’s ‘Reserve’ Pinotage 2009

Kanonkop Cabernet Sauvignon 2007

De Toren ‘Fusion V’ 2006 ♥

Boekenhoutskloof Syrah 2006

Mullineux ‘Granite’ Syrah 2011 ♥

Sadie ‘Columella’ 2009 ♥

Meer informatie over de gids vindt u op: www.wineonaplatter.com

De Platter’s South African Wine Guide 2014 is – voor de prijs van € 17,95 – ook in Nederland verkrijgbaar. Indien u een exemplaar wenst te bestellen, neem dan contact op met Udo Göebel: udo@winematters.nl.Neem voor het laatste nieuws en meer informatie over Zuid-Afrikaanse wijn in het algemeen ook eens een kijkje op www.wosa.nl (Nederlandstalig) en www.wosa.co.za (Engelstalig).

www.winematters.nl

www.engelenburg.com

In deze rubriek leggen we elke week het vuur aan de schenen van een jonge sommelier in Nederland. Waarom heeft hij of zij voor dit vak gekozen, wat is de meest bijzondere wijn ooit gedronken en wat is de lekkerste wijn-spijs combinatie? Deze week: Ruben Kwakman van Restaurant Parkheuvel.

Met wie spreken we?

“Ruben Kwakman.”

Bij welk restaurant ben je werkzaam?

“Restaurant Parkheuvel in Rotterdam.”

Sinds wanneer zit je in het vak?

“Na het afmaken van mij Middelbare Hotelschool in 2009 ben ik bij Restaurant de Bokkedoorns begonnen.”

Wat is je vooropleiding?

“Middelbare Hotelschool in Wageningen en de Vinologenopleiding.”

Wat vind je mooi aan het vak?

“Elke dag weer met mooie producten mogen werken. We zien prachtige gerechten uit de keuken, en het is fantastisch om daar wijnen bij te mogen serveren. We hebben een heel positief vak, gasten komen voor een avond uit en er is niets mooier dan dat gevoel te kunnen ondersteunen en daar aan te mogen bijdragen.”

Favoriete wijn?

“Ik heb meerdere voorkeuren: Duitsland, Elzas, Beaujolais, Douro, rood uit Toscane. Maar daarnaast is het juist ook fantastisch om de verschillen tussen alle wijngebieden in de wereld te kunnen proeven en word je telkens weer verrast en staan je favorieten zeker niet zo vast als je denkt!”

Favoriete gerecht?

“Asperge Flamande, in het seizoen eet ik dat minimaal een keer in de week.”

Mooiste wijnervaring?

“De reis die ik het afgelopen jaar maakte in de Douro. Tel bij elkaar op: het uitzicht over het Unesco Werelderfgoedgebied, een krachtig, maar verfijnd glas rode Douro en de gastvrijheid van de mensen. Fantastisch!”

Mooiste eet- en drinkervaring tot nu toe?

“Oud Sluis was het eerste sterrenrestaurant waar ik at en dat heeft veel indruk gemaakt. Qua bediening zou ik gaan voor Ciel Bleu: daar is alles elke keer zo strak en goed op elkaar ingespeeld.”

Houdt niet van?

“Verkeerde temperatuur bij het serveren van wijn… Rode wijn op 20°C of warmer vind ik echt niet lekker.”

Wie zou je nog eens aan tafel willen hebben?

“Meneer Bruins, dat is de persoon waar ik, toen ik net begon, het meest van geleerd heb.”

Welk gebied zou je graag eens bezoeken?

“Ik heb nog veel gebieden niet gezien helaas, dus: een groot deel van Europa.”

Welk restaurant zou je eens willen bezoeken?

“Een sterrenrestaurant in het buitenland. Vooral in Duitsland en België lijkt veel te gebeuren.”

Liefhebberijen buiten de wijn? Guilty pleasures?

“Ik houd erg van (Cubaanse) sigaren en koffie, maar mijn guilty pleasure is een koud pilsje na het service.”

Favoriete wijn-spijscombinatie aller tijden?

“Misschien simpel, maar steak tartare met (natuurlijk) gemaakte Beaujolais vind ik heerlijk.”

Favoriete wijn-spijscombinatie bij Restaurant Parkheuvel?

“Wij hebben nu een gerecht van gepocheerd piepkuiken met truffel, en serveren daar een glas gerijpte, rode Bourgogne bij: werkelijk fantastisch. De gerijpte, aardse tonen van de wijn pakt de truffel op maar is ook heerlijk bij de zachte kip.”

Tenslotte: wat zou jouw wijnadvies zijn bij… quiche lorraine?

“Hier ben ik heel klassiek in, dus een mooie Elzas met een beetje restsuiker. Als geld geen rol speelt, zou ik Salon 1996 [Cuvee ‘S’ Le Mesnil Blanc de Blancs, Champagne, red.] uit een Bourgogne glas ook best heel fijn vinden.”

www.parkheuvel.nl

Jan-Willem van der Hek, regerend Nederlands kampioen sommelier, heeft grote plannen. Zijn ambities liggen hoog, zowel op het zakelijke vlak als op wedstrijdniveau. Dat betekent inzet van alle mogelijke middelen om deze doelen te verwezenlijken.

Voor Jan-Willem was 2013 een bewogen jaar. Als Nederlands kampioen vloog hij naar Tokio om daar deel te nemen aan het WK en voor het eerst te ruiken aan het grote internationale werk. Een paar maanden later was de bestemming Sanremo voor het EK. Vooraf hoopte hij daar de top tien te halen. Dat dat niet gebeurde, was een domper, want na Tokio had hij de smaak te pakken gekregen.Al evenmin om vrolijk van te worden was de mededeling dat er voor hem geen plaats meer was als sommelier in restaurant De Hoefslag. Vanwege de crisis. Het heeft zijn zelfvertrouwen echter niet geschaad. In tegendeel!

Ruggesteuntje

Al in november 2012 had Jan-Willem een begin gemaakt met een eigen bedrijf, Flex4Wine. Hij houdt daarmee kantoor aan de rand van Alkmaar, waar hij de beschikking heeft over een professionele proefruimte met een indrukwekkend aantal vierkante meters. Hoe dat zo voor een startend bedrijfje? Hij heeft het royale onderkomen te danken aan de familie van zijn vriendin, Laura Poorter. De verdieping waar hij nu huist, was eigenlijk voorbestemd voor activiteiten van Adformix, het bedrijf van Poorter, maar toen die niet doorgingen kon hij er zijn wijnactiviteiten in onderbrengen. Zijn schoonfamilie is immers bijna net zo gek van wijn als hij zelf.

Laura, een fervente autoracer en ook werkzaam bij Flex4Wine, leerde hij kennen in de tijd dat hij als sommelier bij De Nederlanden in Vreeland werkte. Wat je noemt gelukkig toeval.

Zenuwen de baas

Eerst even in het kort wat voorafging aan zijn huidige bestaan als zakenman. Jan-Willem was tot vorig jaar immers nog ‘praktiserend’ sommelier. Afkomstig uit de Alblasserwaard en een gezin zonder horeca-achtergrond wilde hij de Hogere Hotelschool in Maastricht gaan volgen, maar werd daar niet toegelaten. Dan maar bestuurs- en organisatiewetenschap in Utrecht. Dat beviel op zich best goed, ware het niet dat het horecavirus begon op te spelen.

Al op zijn 17e had hij een bijbaantje bij De Limonadefabriek in Streefkerk, waar hij gaandeweg in het vak groeide en er verliefd op werd. Het restaurantwerk bleek leuker dan studeren, vooral als het op wijn aankwam. Hij volgde cursussen aan de Academie voor Gastronomie en de vinologenopleiding van de Wijnacademie. In 2008 slaagde hij direct al voor de eerste keer voor het vinologenexamen.

Een jaar later besloot hij mee te doen aan het NK voor sommeliers. Stijf van de zenuwen wilde hij op de dag zelf eigenlijk liever thuis blijven, maar uiteindelijk ging hij toch. Om zich tot zijn grote schrik ook nog te plaatsen bij de laatste drie. Die zenuwen speelden hem toen danig parten, maar bij de volgende editie had hij daar geen last meer van en werd hij eerste. Dat was volgens hem zelf een beslissend moment, een katalysator. Na De Limonadefabriek werkte hij in De Nederlanden en in De Hoefslag als sommelier in de zaal. Momenteel is hij actief als sommelier buiten de zaal.

USP: sommelier!

Jan-Willems commerciële activiteiten bestaan uit handel, training en consultancy. Die handel bestaat uit vooral uit eigen import, liefst zo exclusief mogelijk, maar eventueel ook via of in samenwerking met collega-importeurs. “Je kunt als kleine beginneling niet te hoog van de toren blazen. Bovendien moet je naar producenten en mede-importeurs open en eerlijk zijn.” Doelgroepen zijn horeca, particuliere wijnliefhebbers uit het bedrijfsleven – dankzij de link met Adformix – en ook ‘gewone’ wijnliefhebbers voor wie de site Twenty4Wine binnenkort online gaat.

Zowel naar zijn leveranciers als naar zijn potentiële klanten speelt Jan-Willem heel bewust de kaart van zijn sommelierschap en zijn titel Nederlands Kampioen: JW de Sommelier. Hij beschouwt zijn ervaring als sommelier zondermeer als een unique selling point. Op zijn site presenteert hij zijn wijnen daarom met videofilmpjes waarin hij ze vanuit het gezichtspunt van een sommelier beschrijft. Daar komt zowel kennis als beleving aan te pas. Immers, een goede sommelier is voor alles een communicator.

Top 10

Vlotte communicatie is een eigenschap die ook bij concoursen een belangrijke rol speelt. Jan-Willems ambitie wat concoursen betreft liegt er niet om: een plaats halen in de internationale top 10. In 2016 bijvoorbeeld. Dat betekent wel keihard aanpakken. “In Nederland doen we het leuk, maar te losjes en te veel op onze eigen manier. Daarmee maak je internationaal geen schijn van kans. Met losse eigen regels red je het niet. Je moet je echt conformeren aan internationale criteria.”

Om zijn kennis op gestructureerde manier te vergroten, is hij begonnen aan de opleiding Master Sommelier. Een uitdaging van de eerste orde, want het is maar weinigen gegund die titel daadwerkelijk te halen. Het betekent vooral zelfstudie volgens een rooster dat veel discipline vergt. “Vooral wijnen van buiten Europa vragen de nodige aandacht. Die zijn bij ons misschien niet zo belangrijk, in de rest van de wereld, en zeker de Angelsaksische landen, zijn ze dat wel.”

Als mentor heeft hij de Belg Aristide Spies, die de derde plaats bij het WK in Tokio wist te halen. Jan-Willem, op zijn beurt, assisteerde Spies afgelopen jaar in Brussel met de verzorging van de technische aspecten van de finale bij het Belgisch kampioenschap. (Tussen haakjes: een publiekspektakel van de eerste orde, dat BK! Hopelijk gaan we in Nederland ook die kant op.) Waar het in essentie om gaat? “Professionaliteit, precisie, communicatie en verkoperschap.”

Lidl

In ‘het wereldje’ heeft Jan-Willem inmiddels ook van zich doen spreken door zijn advieswerk voor een klant die diplomatiek gezegd geen geweldig imago bij wijnliefhebbers heeft. We hebben het over discounter Lidl, een keten die juist zijn imago wil verbeteren. Een jaar of wat geleden deed het al eens een actie met sterrenkok Lucas Rive, toen nog chef van de Bokkedoorns, die toen met groente van Lidl werkte. En recentelijk nog met een trendy pop-up restaurant in Stockholm.Nu dus een betere positionering en presentatie van de wijn. Voor Jan-Willem een dankbare opdracht die al vruchten heeft afgeworpen in de vorm van positieve berichtgeving in de pers over Lidlwijnen. Hij laat alvast weten dat er in september van dit jaar een heuse foire aux vins aan zit te komen die van zich zal doen spreken.

In het glas

Praten over wijn bij een verantwoorde espresso is een ding, er gaat natuurlijk niets boven proeven. Van der Hek had daarvoor een paar representatieve wijnen uit zijn assortiment uitgekozen. Dat bestaat momenteel uit ongeveer 75 wijnen van ruim 30 producenten plus een aantal distillaten.Ze zijn geselecteerd op kwaliteit, en het mag wat kosten. Hij heeft een voorkeur voor zuiver en verteerbaar. Meegenomen als dat bio is, maar dat is geen strikte voorwaarde. De nadruk ligt vooralsnog op klassiek Europa.

Franciacorta Brut Nature 2009, Barone Pizzini

Voortreffelijke spumante van chardonnay en een heel klein beetje pinot. Delicate mousse, knisperend fris en pittig droog van smaak. Stijlvolle bubbel om blij én hongerig van te worden. € 29,50

Verdicchio dei Castelli di Jesi Superiore ‘San Paolo’ 2009, Pievalta

Biodynamisch wit met extract, complexiteit én een hoge doordrinkfactor. Enerzijds aangenaam rond, anderzijds uitgesproken sapido, d.w.z. ziltig als de vis waar hij voor bedoeld is. Karaktervol. € 15,95

Savennières ‘Clos du Papillon’ 2009, Domaine du Closel

Een wijn voor ver gevorderden of alleen voor sommeliers? Dat valt nogal mee. Verrassend rijp, rond en weelderig, al blijft het eigenzinnige chenin. Hoe ‘lastige’ Savennières ineens wel lekker blijkt te kunnen zijn. € 32,50

Gamay ‘Les Moines Noirs Refractaire’ 2011, Vin de Pays d’Urfé, Domaine de Perrière

Urfé? Toegegeven, dat moesten we even opzoeken. Gebiedje in de buurt van Roanne. Stokoude gamay op graniet, 1 jaar houtopvoeding, vette knipoog naar de Beaujolais. Expressief, puur, uitgesproken mineraal, zilte afdronk. € 19,95

Morgon ‘Le Clos de Lys’ 1998, Domaine J. Chamonard

‘Echte’ Beaujolais nu, al even onalledaags als de voorgaande wijn. Ouderwets gevinifieerd op structuur en houdbaarheid. Nog altijd zo vitaal als wat. Gerijpt fruit (kersen), aardsheid (van de tannine), tertiaire aroma’s à la pinot uit Nuits-Saint-Georges. Heel bijzonder. € 37,50

Minervois ‘Mais où est donc Ornicar’ 2012, Domaine Jean-Baptiste Senat

Genoemd naar een ezelsbruggetje in het Frans. Heel zuiver en vooral elegant voor een Zuid-Franse wijn. Opvallend: er zit geen syrah in, alleen maar oude grenache, cinsault en mourvèdre. Intens fruit, opmerkelijke zuren, precisie, balans. Een en al verteerbaarheid. € 17,50

www.flex4wine.com