Nieuws

Terug uit Nieuw-Zeeland is het weer even bijkomen van de jetlag. Je zit daar precies op 12 uur van onze tijd, dus helemaal tegenover onze eigen klok. Het menselijk lichaam heeft, na een reis door de tijd van meer dan 24 uur, toch een paar dagen nodig om te herstellen. We doen dat met een wijn die we tegenkwamen in Marlborough, de heerlijke Sauvigon blanc van Villa Maria. Typisch Marlborough. Een bezoek aan deze streek, noordelijk op het Zuider Eiland van Nieuw Zeeland, is een belevenis.
Villa Maria, Sauvignon blanc Private Bin 2006, Marlborough

Terug uit Nieuw-Zeeland is het weer even bijkomen van de jetlag. Je zit daar precies op 12 uur van onze tijd, dus helemaal tegenover onze eigen klok. Het menselijk lichaam heeft, na een reis door de tijd van meer dan 24 uur, toch een paar dagen nodig om te herstellen. We doen dat met een wijn die we tegenkwamen in Marlborough, de heerlijke Sauvigon blanc van Villa Maria. Typisch Marlborough.

Een bezoek aan deze streek, noordelijk op het Zuider Eiland van Nieuw Zeeland, is een belevenis. Het terroir is volledig anders dan in Europa. De wijngaarden met sauvignon blanc liggen allemaal in het platte stuk van het dal, op een ondergrond van oude rivierkeien. In Frankrijk zou dat volstrekt onmogelijk zijn. Daar liggen goede wijngaarden altijd op een heuvel, in verband met de noodzaak het regenwater af te voeren. Die noodzaak is er in Marlborough niet. Hier valt amper genoeg regen om de druiven voldoende water te geven. In het koele klimaat van deze streek is het vooral de sauvignon blanc (naast de chardonnay en de pinot noir) die uitstekend gedijt. Het klimaat is koel genoeg om het mooi fris te houden en warm genoeg om hem prima te laten rijpen, zodat hij mooi krachtig en sappig is. Heerlijk. Die van 2006 is heerlijk uitgebalanceerd, met in de geur bloemen, kruisbessen en wat appel, de smaak is heerlijk sappig en ongecompliceerd, met veel wit fruit en goede zuren, verfrissend en breed.

Mitra, € 9,99 http://www.mitra.nl/

Bourgogneproducent Chanson Père et Fils in Beaune heeft het eigen wijngaardbezit gevoelig weten uit te breiden. Na de overname van een domaine in het zuidne van de Côte de Beaune stijgt is de oppervlakte daarvan gestegen van 38 naar ruim 45 hectare, wat voor de Bourgogne enorm veel is. Chanson bezat al percelen in diverse premiers crus in Beaune, Savigny-lès-Beaune en Pernand-Vergelesses, alsmede in de grand cru Corton. Die lijst wordt nu uitgebreid met diverse uitstekende premiers crus in gemeentes als
Bourgogneproducent Chanson Père et Fils in Beaune heeft het eigen wijngaardbezit gevoelig weten uit te breiden. Na de overname van een domaine in het zuidne van de Côte de Beaune stijgt is de oppervlakte daarvan gestegen van 38 naar ruim 45 hectare, wat voor de Bourgogne enorm veel is. Chanson bezat al percelen in diverse premiers crus in Beaune, Savigny-lès-Beaune en Pernand-Vergelesses, alsmede in de grand cru Corton. Die lijst wordt nu uitgebreid met diverse uitstekende premiers crus in gemeentes als Puligny-Montrachet (Les Folatières), Chassagne-Montrachet (Les Chenevottes) en Santenay (Beauregard).  De importeur in Nederland is Wijn Verlinden: http://www.wijnverlinden.nl/

Het omstreden klassement van de crus bourgeois in de Médoc uit 2003 heeft mogelijk zijn langste tijd gehad. Jean-Pierre Valeins, magistraat bij het admistratieve hof van beroep in Bordeaux, heeft op 23 januari de complete ongeldigverklaring ervan aangevraagd. Valeins bekleedt aan het hof de positie van ‘commissaire du gouvernement’, een misleidende naam, want er is juist geen enkele relatie met de regering. Wel is de postie van de ‘commissaire’ van dien aard, dat rechters in de regel diens aanbevelingen overnemen. Het klassement van 2003 is er gekomen ter vervanging van het sterk achterhaalde uit 1932.
Het omstreden klassement van de crus bourgeois in de Médoc uit 2003 heeft mogelijk zijn langste tijd gehad. Jean-Pierre Valeins, magistraat bij het admistratieve hof van beroep in Bordeaux, heeft op 23 januari de complete ongeldigverklaring ervan aangevraagd. Valeins bekleedt aan het hof de positie van ‘commissaire du gouvernement’, een misleidende naam, want er is juist geen enkele relatie met de regering. Wel is de postie van de ‘commissaire’ van dien aard, dat rechters in de regel diens aanbevelingen overnemen.

Het klassement van 2003 is er gekomen ter vervanging van het sterk achterhaalde uit 1932. Het telt nog maar 247 crus bourgeois in plaats van de oorspronkelijke 420. De overgebleven bedrijven zijn ingedeeld in drie categorieën: crus bourgeois exceptionnels, crus bourgeois supérieurs en crus bourgeois. De selectie vond plaats onder auspiciën van de regionale Kamers van Koophandel en Landbouw, alsmede van de Fédération des grands vins de Bordeaux.

Sinds het klassement van kracht is gegaan, is het onderwerp van felle kritiek en rechtszaken geweest. Reden voor de aanvraag is in de ogen van Valeins het ernstige vermoeden van partijdigheid en belangenverstrengeling binnen de jury die verantwoordelijk was voor classificatie.

Concrete steen des aanstoots is dat vier van de achttien juryleden direct bij wijnbedrijven betrokken zijn geweest en dat die bedrijven er opmerkelijk goed van afgekomen zijn. Eind 2004 is dit argument al naar voren gebracht in een zaak die bij het admistratieve hof werd aangespannen door 75 afgewezen châteaux. Hoewel het hof oor had voor hun argument en de klagers ruimte bood om eventueel alsnog opgenomen te worden, leidde dit niet tot volledige vernietiging van het klassement. Naar de mening van Valeins had dat wel het geval moeten zijn, volgens het principe alles of niets. Wordt vervolgd!

‘Wijn en spijs’ is vandaag de dag een geliefd gespreks- en cursusonderwerp in Nederlandse wijnkringen. Een beetje laat misschien, maar beter laat dan nooit. Het is hoe dan ook een thema dat de gemoederen bezighoudt. Maar in hoeverre zijn alle daaruit voortkomende suggesties voor wijn-spijscombinaties, hoe gewichtig soms gebracht ook, even verantwoord? Valt daar eigenlijk sowieso iets zinnigs over te zeggen, en zo ja, op grond waarvan dan wel? Much ado about nothing? Of beleven we juist een nooit geziene sprong voorwaarts in kennis en kunde op dit gebied met fabelachtige eye openers? Vandaar de wat provocerende stelling:

‘Wijn en spijs’ is vandaag de dag een geliefd gespreks- en cursusonderwerp in Nederlandse wijnkringen. Een beetje laat misschien, maar beter laat dan nooit. Het is hoe dan ook een thema dat de gemoederen bezighoudt. Maar in hoeverre zijn alle daaruit voortkomende suggesties voor wijn-spijscombinaties, hoe gewichtig soms gebracht ook, even verantwoord? Valt daar eigenlijk sowieso iets zinnigs over te zeggen, en zo ja, op grond waarvan dan wel? Much ado about nothing? Of beleven we juist een nooit geziene sprong voorwaarts in kennis en kunde op dit gebied met fabelachtige eye openers? Vandaar de wat provocerende stelling: ”Zogenaamde wijn-spijscombinaties zijn even pretentieus als de kleren van de keizer.” De pleiters Beide pleiters mogen aangemerkt worden als ervaringsdeskundigen op het gebied van eten en drinken. Voor de stelling pleit René van Heusden, redacteur van Perswijn, Master of Lunch (van het type long & liquid!) en vooral hartstochtelijk liefhebber van impopulaire en standpunten. Tegen de stelling pleit een andere levens- en feestjesgenieter, Ailko Faber. Ailko was actief als sommelier en restaurateur, mag zich Meestergastronoom noemen en werkt momenteel als docent in het horecavakonderwijs. Alle reacties kunnen naar: wijnpers@wijnpers.nl
Voor: 1. Aandacht voor wijnen bij gerechten is op zichzelf positief. Maar in een land als Nederland schiet men na onthouding van wat voor aard ook  gauw door in overreactie. Als niets wordt iets… (Denk aan de hype rond Kaapse wijnen nadat de boycot tegen Zuid-Afrika was opgeheven.) Relativering is derhalve geboden. 2. De uitdrukking ‘gastronomische wijn’ is in feite een bedenkelijke. Elke min of meer droge wijn, van waar ook, past op de een of andere manier wel bij eten, c.q. bij een bepaalde manier van koken. De wereld is in dat  opzicht vrij rijk geschakeerd. ‘Gecontroleerd gastronomische’ wijnen zijn derhalve ronduit bespottelijk. Dat concept riekt een uur tegen de wind in  naar betaalde publiciteit. 3. Hoe meer onderdelen een gerecht bevat en er bereidingstechnieken aan te pas zijn gekomen, des te wankeler de theoretische basis op grond waarvan een beredeneerd advies gegeven kan worden. Je kan hoogstens hopen op intuïtie en ervaring. De praktijk leert dat veel, heel veel kan.      4. Vraag enkele ervaren sommeliers naar een concrete suggestie bij een bepaald gerecht, en je krijgt geheid uiteenlopende wijnsuggesties. Zie wat er gebeurt tijdens sommelierwedstrijden.  5. Het formuleren van wat gecompliceerdere wijn-spijscombinaties is net zo hachelijk net als het beoordelen van restaurants. Iedereen heeft daar tegenwoordig een mening over. Steevast een van andere – eveneens zelfbenoemde – deskundigen afwijkende mening. Vanwege  onvermijdelijk persoonlijk gekleurde criteria. Ook ‘maar’ een mening dus. 6. Uiteindelijk blijken in de praktijk (oneindig) vele combinaties tot een alleszins bevredigend resultaat te leiden. Dat is enerzijds een geruststellende gedachte, anderzijds sterk relativerend ten aanzien van heel specifieke suggesties. 7. De ‘ideale’ combinatie is een illusie. Evenals de ‘perfecte’ wijn. Zoeken zal derhalve nooit tot het Ultieme Vinden leiden, hoogstens tot zeer aangename benaderingen. Gelukkig maar, want anders zouden er geen verrassingen meer zijn. 8. Enige bescheidenheid en constructieve onzekerheid is daarom geboden bij diegenen die adviseren en suggereren. Vooral in de professionele gastronomie.  9. Een wetenschappelijke benadering van smaak is toe te juichen, maar blijft van speculatieve aard, omdat ze  betrekking heeft op zintuiglijke waarneming. Die bij ieder individu anders is. Drinken bij eten is meer dan een louter intellectuele exercitie, maar ook een kwestie van emotie. Om iedereen ineens zonodig te willen onderwerpen aan ‘educatie’ getuigt daarom van een paternalistische regentenmentaliteit. 10. Schilder Karel Appel rommelde naar eigen zeggen maar wat aan. In wijn- en spijsland is het ondanks alle ronkende woorden en Klossiaanse  leerstellingen niet veel anders. Geeft niks, zolang het resultaat maar acceptabel gevonden wordt. Lekker blijven doorrommelen dus! Maar graag zonder pretenties. Over tien jaar denken we er waaschijnlijk weer heel anders over. René van Heusden, ML	Tegen: Ik ben het hartgrondig oneens met de stelling. Als sommelier en wijnman ben je op een continue zoektocht naar de beste, mooiste combinatie tussen wijn en spijs. Waarom? Om juist een onderscheid te maken tussen het gewone, normale gedrag van de consument en om diezelfde consument een keertje voor te houden hoeveel smaakvoller een diner wordt als de combinatie klopt en ook aansluit bij het gevoel wat de gasten hebben op het moment van genieten. Wat de combinaties betreft daar kun je vaktechnish, mits onderlegd, een behoorlijke bijdrage aan leveren. Wat het gevoel van de avond aangaat, daarvoor is ervaring nodig om dat goed in te schatten. Hiervoor is andere kennis van smaak nodig. De aloude kennis van weleer voldoet niet meer. Vanwege nieuwe inzichten en een benadering vanuit ander perspectief. Nu we met zijn allen de Klosse-methode (universele smaakvoorwaarden) hebben omarmd is, er iets gewijzigd in de benadering van wijn-spijs. Het rationele proeven voert de boventoon. We hebben de geur en kleur van de producten weggecijferd. Immers dat is emotie.  Door gebruik te maken van de universele smaakvoorwaarden, durft je meer met wijn en ontstaan er op het eerste opzicht de vreemdste combinaties. Toch zijn veel van die combinates een waar feest om te proeven. Ik noem bijvoorbeeld een jonge Pinot Noir met haring. Een groot voordeel van dit alles is dat je nu in staat bent om uit te leggen waarom iets op die manier reageert. Dat is de winst. Een ander winstpunt is dat dezelfde techniek te gebruiken is bij het eten, waardoor de koks ook meer betrokken raken bij het proces wat zich aan tafel afspeelt. Tot dan toe had de doorsnee kok alleen oog voor het gerecht. Nu wil die kok zich ook bemoeien met wat er aan tafel gebeurt. Nu er niet meer aan tafel gefileerd wordt en de bediening een soort uitgeklede transportdienst geworden is, moest er toch weer iets gebeuren. Logisch dat de sommelier dan naar voren geschoven wordt. Waarom wordt er zoveel ophef gemaakt dan? Omdat eten en drnken in de eerste plaats iets emotie is, en dat is nu net even wat we hebben weggelaten in het rationele model. Dus zal er altijd een grote groep zijn die dit alles naar de prullenbak verwijst. De vraag is dan eigenlijk in hoeverre deze aanhangers van de ‘oude stijl’ zich nu werkelijk hebben verdiept in de nieuwe aanpak. Ik ben ervan overtuigd dat je er met je neus en smaakpappillen op de goede plaats niet onderuitkomt dat zich een stille revolutie afspeelt op dit gebied. Ailko Faber
Tja… voor of tegen? Eigenlijk beide, maar dat is het kenmerk van een goede stelling. “Drink maar wat je lekker vindt bij het eten wat je lekker vindt”, moet natuurlijk kunnen, maar doet te kort aan alles wat we zo langzamerhand van de smaak van eten en drinken weten. Ook al weet de gemiddelde consument daar niets van af. In mijn wijncursussen staan ‘wijn en spijs’ op nummer drie van de gevraagde onderwerpen. Er is mede dankzij Peter Klosse meer kennis vrijgekomen die gebruikt kan worden om combinaties bij elkaar te zoeken en beter op elkaar af te stemmen. Een echt vak, waar professionals en amateurs in Nederland zeer serieus mee bezig zijn. Meer dan in andere landen lijkt het soms beter theoretisch onderbouwd. (Weten ze daar niets van de Nederlandse leerboeken? Waarom zijn die niet vertaald?) Deze terecht tot wetenschap verheven kennis, die nog steeds volop in ontwikkeling is, geeft onderzoekers, koks en sommeliers, en consumenten veel plezier. Er zijn wel enkele kanttekeningen. Zo scoren simpele combinaties onevenredig goed. Oesters met champagne, de gevulde salade van mijn Ineke met een Australische Verdelho. Het hoeft niet complex en ingewikkeld. Daarnaast zijn consumptiemomenten en stemmingen natuurlijk van groot belang. Deze kanttekeningen leiden tot: houd het simpel! Een vrije vertaling van de stelling: Enige kennis van de mode en dracht van de keizer leidt tot minder missers en meer succes. Het bereiken van 1+1=3 gebeurt mij niet vaak genoeg, maar moet wel een streven blijven. Vanzelfsprekend in de horeca. André Sauerbier, wijndocent (Het Wijninstituut) Culinaire opvoeding Provoceren blijft amusant. En de inhoud van iets luchtledigs analyseren al evenzeer. Want als het ontleedmes eraan te pas moet komen om vast te stellen hoe valabel iemands argumenten zijn, is de discussie in feite al onverteerbaar geworden . Daarom blijf ik met eigen genetische gegevens en een redelijke culinaire ervaring graag zelf vaststellen of iets mij smaakt of niet. Bovendien: van experimenteren leer je vaak meer dan van lieden die aan tafel de bedoelingen van de patron staan te verkopen. Keuze-luiheid wordt meestal afgestraft. Want ik moet er niet aan denken dat ik voor de zoveelste keer weer moet juichen omdat ik weer die eeuwige Jacobsschelpen krijg voorgezet, opgediend in de vorm van een bolus, met daarop een kwarteleitje, waarop enige snippers groen en daarop dan weer een gelei die in kleur en smaak vers uit ziekenhuis lijkt te komen. Met andere woorden: wie het te mooi wil doen, levert vaak het tegendeel. Nog afgezien van het feit dat de wijn dan hoogstens past bij een onbeduidende component van dit moleculair gegoochel. Net als zoveel dat in deze “belevings”-maatschappij naar de zelfkant is doorgeslagen, zijn ook hier de ultieme ontsporingen talrijk. Dat zullen zelfs de Masters of Eternal Free Lunch moeten toegeven. Geef ons heden ons dagelijks brood, is daarom de beste weg terug naar de basis van de eerlijke smaak. Daarom: weg met de culinaire chemokuur .En met de dienblad- en flesridders die ons dit als Opperst Genot tegen teveel geld willen laten doormaken. John Bindels, wijnjournalist In mijn tijd als sommelier heb ik mij gewoon aan de klassieke standaard regels gehouden, maar ook wel wat geëxperimenteerd op basis van contrast. Het is echter wel zo dat veel gasten dit vaak maar één keer in een arrangement leuk vinden. Een wijn spijscombinatie moet vooral eigenlijk gewoon “rond en soepel” zijn en zodoende voor een gast snel te herkennen. Wijn en spijs is eigenlijk veel meer voer voor wijnschrijvers en sommeliers onderling dan dat de gast er zelf daadwerkelijk mee bezig is. Hij wil een gezellige ontspannen tijd doorbrengen en zit niet te wachten op een semi-intellectueel (smaak) hoogstandje. Meestal proefde ik 10 minuten voor aanvang van het servies en creëerde zo het arrangement. Het belangrijkste waar ik op lette was het middenrif en blijft de wijn lekker! (verschraalt en verzuurt hij niet in je bek) Men moet ook niet  vergeten dat klassieke wijn en spijscombinaties veelal een regionale samenhang hebben, oude wijnen zichzelf aanpassen aan verschillende gerechten en veel combinaties ook gewoon de huidige tijd(smaak)geest aangeven. Ruim 100 jaar geleden was het heel normaal om Sauternes te schenken bij rauwe oesters, maar vandaag de dag hoef je daar niet meer mee aan te komen. (op die ene enkeling na dan!) Mijn oud-chef Robert Kranenborg zei eens “Een goede sommelier is een gezellige vent met een rooie neus!” dat is volgen mij nog altijd de beste wijn-spijs-gast combinatie!      Albert de Jong	O jee, het is weer zo ver. De nieuwe stelling van Perswijn is uit: “Zogenaamde wijn-spijscombinaties zijn even pretentieus als de kleren van de keizer.’’ Onze eigen Ailko doet er aan mee en pleit tegen deze stelling, die verzonnen is door de onvolprezen querulant René van Heusden. Ik begreep de lol van irrelevante stellingen in het verleden al niet, maar deze spant zelfs qua taalvaardigheid de kroon: hoezo net zo pretentieus als de kleren van de keizer? Die had toch helemaal geen kleren? Dat was nou juist het nieuwe van de ’nieuwe kleren van de keizer’ 🙂 Van Heusden presteert het opnieuw zijn proef-schrijvend bestaan volledig ter discussie te stellen, terwijl er aan proeven en combineren toch ontegenzeggelijk veel genot valt te beleven. Hij wil zelfs twijfelen aan 1+1=2. Tsongejonge, wat een relevant ingezet lef toch maar weer!  Zijn er dan echt geen onderwerpen te vinden die wél ergens over gaan? Dat is één. Twee is de fundamentele misvatting in het debat over smaak: het zou tegenwoordig ‘wetenschappelijk’ onderbouwd zijn.  Daar zijn alle pleiters het kennelijk kritiekloos over eens. Laten we daar snel een einde aan maken. Ook al is in Nederland Peter Klosse op het onderwerp gepromoveerd, het is niet meer dan ultra boterzachte wetenschap en het zal nog heel lang duren voor die zelfs maar mag dromen van iets stevigers.  De theorie van Klosse – je leest het goed THEORIE – is een goed werkend instrumentarium om je intuïtie voor plezierige combinaties binnen je eigen smaakvoorkeuren in de goede richting te krijgen. Klosse’s claim gaat verder (smaak zou objectief zijn). Volgens de regels van de wetenschappelijke redeneerkunst is die echter volledig ongegrond. Zolang de life sciences op microbiologisch niveau nog nauwelijks aan solide theorievoming kunnen doen, kan dat zeker niet op psychosomatisch niveau (waar de smaaktheorie toe behoort). Ik ben benieuwd naar de verdere misvattingen in deze discussie, die natuurlijk niets afdoen aan het feit dat smaak er is om van te genieten én dat het zinvol is te proberen een systematiek te vinden waarmee je het lot een beetje kunt sturen. Enne, René, misschien een leuk onderwerp voor de volgende keer: smaakleer is geen wetenschap 😉 Dick Veerman, http://www.tastewine.nl/ Dat Dick Veerman een probleem lijkt te hebben met mijn persoon, is hem gegund. Een rubriek als De Stelling is echter niet bedoeld om aan dit soort emoties uiting te geven. Daar zijn andere plaatsen en momenten voor. Graag had ik eens wat meer argumenten gehoord ter verdediging van smaakleer en een antwoord op de vraag  in hoeverre daarop gebaseerde koppelingen van wijnen en gerechten geldigheidswaarde hebben. Een en ander met de wetenschap dat zelfs op basis van eenzelfde theoretische benadering er in de prakrijk sprake is van totaal uiteenlopende suggesties voor combinaties. Om die reden plaats ik kanttekeningen bij combinaties die als enigzaligmakend gepresenteerd worden. In de praktijk blijkt immeers zo veel mogelijk. Ik ben daarom oprecht benieuwd naar een evenwichtige en rationele reactie. Aan het adres van John Bindels, die ook moeite heeft om zich te beperken tot een zuiver inhoudelijk discours, kan ik ter geruststelling mededelen dat ik meer lunches zelf afreken dan door derden aangeboden krijg. Kan hij dat ook van zichzelf zeggen? René van Heusden Graag reageer ik op de stelling over de nieuwe kleren van de Keizer: René van Heusden noemt maar liefst tien punten als vóór pleiter, maar daarmee laat hij op geen enkel punt overtuigend zien dat het doen van uitspraken over wijn&spijs combinaties onzin is. Hij nuanceert het alleen. Zijn irritatie ligt waarschijnlijk vooral in de manier waarop iedereen maar wat roept nu blijkbaar wijn&spijs een populair onderwerp is en ieder zichzelf respecterend wijnschrijver daar wel een boekje aan gewijd moet hebben om nog mee te tellen. Hij heeft gelijk als hij zegt dat relativering is geboden. Over zoiets universeels als smaak en smaakcombinaties is eigenlijk absurd weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan. Het onderzoek dat er is, is productonderzoek. De industrie maakt een nieuw product en test of de mensen het willen eten, en dus kopen. Het hoe en waarom daarachter interesseert de opdrachtgever niet. Van Heusden zegt dat er heel veel mogelijk is (punt 6) en noemt dat een geruststellende gedachte. En tegelijkertijd sterk relativerend ten aanzien van heel specifieke suggesties. Mijn reactie; ik vind dat geen geruststellende gedachte; het wordt tijd dat we weten hoe dat zit. Waarom pluizen we wel uit wat het  gevolg is voor de smaak van de wijn als het gaat om bodemsamenstelling, snoeimethode, gistcultuur en weet ik wat niet meer. Maar je neer te leggen bij de vraag waarom er blijkbaar zoveel goede combinaties zijn met eten? En erger nog; zoveel slechte combinaties? Ik drink mijn wijn bij voorkeur bij het eten, en daarom interesseert de wijn & spijs combinatie mij meer dan waarom de wijn smaakt zoals hij smaakt. En heel specifieke suggesties kunnen juist heel treffend zijn: hoe specifieker hoe beter zou ik zeggen. Voor Perswijn verzorg ik al enige tijd de wijn&spijs proeverijen.  Mijn ervaringen is dat het inderdaad vaak voorkomt dat mensen het niet helemaal met elkaar eens zijn; maar ook vaak helemaal wel.  Iedereen is het er bijvoorbeeld over eens dat die ene wijn bitter wordt bij dat gerecht. De een vindt dat erg, de ander niet. Maar iedereen heeft wel hetzelfde geproefd! De zintuigelijke waarneming is dezelfde (anders dan Van Heusden beweert bij punt 9) maar de waardering daarvoor is anders. We weten ook uit onderzoek dat wijnliefhebbers meer zuur en bitter in wijn lekker vinden, maar niet in chocolade, terwijl de chocolade liefhebbers veel bitter in chocolade waarderen, maar niet in wijn. De ideale combinatie is geen illusie, alleen kennen we nog niet alle variabelen. Wetenschappelijk onderzoek is zeer welkom. En de promotie van Klosse dan? Theoretisch gezien is dat niet meer dan een aanzet tot verder onderzoek. De grootste bijdrage die Klosse levert is dat hij termen introduceert en definieert op basis waarvan we verder kunnen praten. Als Ailko Faber in zijn verhaal zegt dat “nu we met zijn allen de Klosse methode hebben omarmd” het allemaal makkelijker is geworden en je “nu in staat bent om uit te leggen waarom iets op die manier reageert.” Dat geloof ik niet. Of laat ik het anders zeggen, dat is mij niet gelukt met zijn boeken in de hand. Daarvoor is nog wel wat meer onderzoek nodig. Gerard Reijmer, Foodteam

Op het eerste gezicht zou je verwachten dat het voor grote merken als het Australische Hardys profijtelijk zou zijn als er teveel druiven worden geproduceerd. Een groot bedrijf als Hardys, een van de reuzen op de Australische markt, koopt enorme hoeveelheden druiven in op contract, en de druiven worden goedkoper, dus die gedachte is niet zo vreemd. In Australië is de overproductie zo fors dat het voor sommige producenten zelfs goedkoper is de druiven te laten hangen dan ze te plukken.
Peter Dawson: overproductie en lage prijzen geen goed nieuws voor Australische producenten

Op het eerste gezicht zou je verwachten dat het voor grote merken als het Australische Hardys profijtelijk zou zijn als er teveel druiven worden geproduceerd. Een groot bedrijf als Hardys, een van de reuzen op de Australische markt, koopt enorme hoeveelheden druiven in op contract, en de druiven worden goedkoper, dus die gedachte is niet zo vreemd. In Australië is de overproductie zo fors dat het voor sommige producenten zelfs goedkoper is de druiven te laten hangen dan ze te plukken. Chief Winemaker Dawson legt uit waarom dat helemaal niet zo gunstig is: “Het probleem is dat de wereldwijde overproductie de grote supermarkten de mogelijkheid geeft om de prijzen helemaal uit te knijpen. Overal wordt goedkope wijn aangeboden, en daar kunnen we moeilijk tegenop. De consument heeft dat niet in de gaten. De vraag is ook of de supermarkten het doorgeven  aan de klant.” Dat lijkt niet erg het geval inderdaad. De supermarkten bepalen de promoties en acties. “Wij moeten opboksen tegen dit front, maar het is moeilijk. Te hopen valt dat de productie wereldwijd wat wordt ingetoomd, maar de wijnbouw is de OPEC niet.” Voor wat betreft Australië heeft de natuur een handje geholpen. Door ernstige voorjaarsvorst en een al even ernstige droogte in de zomer lijkt de oogst fors lager uit te vallen. Getallen tot 25% minder worden genoemd. Dat komt in dit geval dan niet eens zo ongelegen.

Mooi land, Frankrijk. Een beetje vreemd soms, maar wijn maken kunnen ze er. Als ze echt hun best doen tenminste. Lekkere wijn maken kunnen ze in andere landen tegenwoordig echter ook als de besten. Frankrijk moet zich daarom verdedigen tegen een al maar groeiende en serieuzer wordende concurrentie. Een goede zaak voor ons wijndrinkers, want concurrentie houdt alle partijen scherp, inclusief de marktleider. Een beetje marktleider zal daarom alle middelen inzetten om zijn positie te verdedigen. Zie bijvoorbeeld de publicitaire inspanningen van een bierbrouwer als Heineken.
Mooi land, Frankrijk. Een beetje vreemd soms, maar wijn maken kunnen ze er. Als ze echt hun best doen tenminste. Lekkere wijn maken kunnen ze in andere landen tegenwoordig echter ook als de besten. Frankrijk moet zich daarom verdedigen tegen een al maar groeiende en serieuzer wordende concurrentie. Een goede zaak voor ons wijndrinkers, want concurrentie houdt alle partijen scherp, inclusief de marktleider. Een beetje marktleider zal daarom alle middelen inzetten om zijn positie te verdedigen. Zie bijvoorbeeld de publicitaire inspanningen van een bierbrouwer als Heineken. Van Frankrijk zou je dus eenzelfde mate van inspanningen mogen verwachten. Datzelfde Frankrijk is overigens nog altijd met ruime afstand nummer 1 op de Nederlandse markt. Geen enkel ander land komt voorlopig zelfs maar in de buurt. Alleen, hoe lang nog? 

Franse landbouwproducten, en dus ook wijn, worden gerepresenteerd door Sopexa. Die organisatie is spijtig genoeg al een poosje op de dool. Geplaagd door bezuinigingen die van auw gaan. Ooit was het wel anders. Ik herinner mij nog de grandeur van Sopexa uit de gouden jaren ’80 en eerste helft ’90. Toen er minstens eenmaal per maand in een sterrenzaak een magistrale maaltijd rond Franse topwijnen werd geserveerd. ‘Grands vins’ vragen tenslotte om haute cuisine, uitstraling, prestige. De boodschap was destijds duidelijk: Concentreer je op de locomotieven om die lange trein van honderden appellations te trekken. Temps perdu. Sopexa is al weer jaren geleden geprivatiseerd en Frankrijk heeft zijn glans als toonaangevend wijnland inmiddels een beetje verloren. Wat te doen in zo’n lastige situatie? Meedoen aan Bienvenue en France! Met heuse workshops rond Franse kaas en Franse wijn.

Bienvenue en France wordt in tenenkrommend Nederengels aangekondigd als een ‘lifestyle event’. Maar goed, het is tenslotte voor een overwegend Fransonkundig publiek van zelfbenoemde Nederlandse ‘francofielen’, dus dat Engels moet kunnen. Met al die Italiëfans is het niet veel anders. Bienvenue en France is een beurs voor types met genoeg (zwart?) geld om actief op zoek te gaan naar en tweede huis in la Douce France. En ook voor zwijmelaars die geïnteresseerd zouden zijn in de ‘Franse cultuur’, wat dat ook moge zijn. Zoals reeds gemeld, is Sopexa op het lumineuze idee gekomen om tjdens dit ‘event’ een aantal ‘workshops’ – ‘ateliers’ klonk kennelijk iets te intimiderend Frans – te organiseren rond Franse kazen en wijnen, Frans cultuurgoed bij uitstek.  Tot zo ver het goede nieuws. Het vervolg is helaas minder opwekkend.

De workshops worden geleid door respectievelijk een ‘erkend kaaskenner’ en een ‘vinoloog’. Vage informatie, maar nog niet verontrustend. Wel verontrustend is de mededeling dat alle wijnen te bekomen zijn bij hard discounter Aldi. Men leze er de populaire gidsen maar even op na waarom dat zo verontrustend is. Voornoemde supermarktorganisatie geniet niet echt de reputatie kwaliteit als primaire bekommernis te hebben. En dat is vriendelijk geformuleerd. Het zou daarom naief zijn te veronderstellen dat deelnemers aan die fijne workshops overtuigende voorbeelden van Franse kwaliteitswijnen voorgezet krijgen. Wat hier gaat gebeuren, is daarom spelen met vuur. Want wat is nu juist het probleem van Frankrijk? Die middelmaat met appellation die onder de prijs aangeboden wordt. Door hard discounters als Aldi. Je moet als francofiel wel heel erg met oogkleppen oplopen om je door zulke bedenkelijke exponenten van de Franse wijnbouw enthousiast te laten maken. Dan liever een Kaapse Pracht van de nog hardere discounter Lidl. Aldi noch Lidl passen in een rijtje met waarden als ‘Bourgondisch leven’, ‘Franse cultuur’ en ‘tweede huizen’. En wie een pact sluit met de duivel, moet het ergste vrezen. Vraagje: Waarom was Sopexa niet met Echte Franse Wijnen op een beurs – herstel: ‘event’ – als Wine Professional? Is de betere gastronomie opgegeven ten gunste van het kaasplankje? Laat het alsjeblieft niet waar zijn. Het is nog niet te laat. Nog niet.

René van Heusden

Producenten in Rioja mogen met ingang van de oogst 2007 chardonnay, sauvignon blanc en verdejo gebruiken voor hun witte wijnen. Ze zijn alleen toegestaan in assemblages en mogen daarvan voor hooguit 49% deel uitmaken. Tot nu toe waren voor witte Rioja alleen viura (macabeo), malvasía Riojana en de zeldzame garnacha blanca toegestaan. Bij rood is het voorlopig nog even wachten op de toelating van nieuwe ‘internationale’ druivenrassen. Kanperswijnen zijn met name cabernet sauvignon, merlot en syrah.
Producenten in Rioja mogen met ingang van de oogst 2007 chardonnay, sauvignon blanc en verdejo gebruiken voor hun witte wijnen. Ze zijn alleen toegestaan in assemblages en mogen daarvan voor hooguit 49% deel uitmaken. Tot nu toe waren voor witte Rioja alleen viura (macabeo), malvasía Riojana en de zeldzame garnacha blanca toegestaan. Bij rood is het voorlopig nog even wachten op de toelating van nieuwe ‘internationale’ druivenrassen. Kanperswijnen zijn met name cabernet sauvignon, merlot en syrah.

De beslissing over het tracé van de veelbesproken omleidingsweg rond de westkant van Bordeaux, le Grand Contournement, is door de Franse minister van verkeer uitgesteld tot eind 2008. Officieel om meer tijd te geven aan het uitvoeren van studies, maar wellicht ook omdat er in de tussentijd diverse  verkiezingen gehouden zullen worden. Het zuidelijk deel van het tracé kan al wel op goedkeuring rekenen, maar bij het noordelijk deel ligt dat anders. Zowel in Blaye als in de Médoc vreest men dat de aanleg van de weg en een brug over de Gironde onherstelbare schade zal aanrichten aan het landschap en de wijnbouw.
De beslissing over het tracé van de veelbesproken omleidingsweg rond de westkant van Bordeaux, le Grand Contournement, is door de Franse minister van verkeer uitgesteld tot eind 2008. Officieel om meer tijd te geven aan het uitvoeren van studies, maar wellicht ook omdat er in de tussentijd diverse  verkiezingen gehouden zullen worden. Het zuidelijk deel van het tracé kan al wel op goedkeuring rekenen, maar bij het noordelijk deel ligt dat anders. Zowel in Blaye als in de Médoc vreest men dat de aanleg van de weg en een brug over de Gironde onherstelbare schade zal aanrichten aan het landschap en de wijnbouw. Aanvankelijke megalomane plannen deden inderdaad het ergste vrezen. Middels inspraak op locaal niveau hoopt men nu toch toch tot een acceptabel tracé te komen. On verra…

Het Bourgognehuis Antonin Rodet in Mercurey heeft Dufouleur Père et Fils in Nuits-Saint-Georges overgenomen. Het gaat hierbij uitsluitend om de handelsactiviteiten van het ruim 400 jaar oude Dufouleur, niet om het Domaine Guy Dufouleur dat zelfstandig blijft. Wel mag Rodet zich nu ook eigenaar noemen van het 10,5 hectare grote Domaine Barbier.
Een andere uitbreiding van de Rodetportfolio is verwezenlijkt met de aankoop van de 3 hectare metende Clos de Thorey,
Het Bourgognehuis Antonin Rodet in Mercurey heeft Dufouleur Père et Fils in Nuits-Saint-Georges overgenomen. Het gaat hierbij uitsluitend om de handelsactiviteiten van het ruim 400 jaar oude Dufouleur, niet om het Domaine Guy Dufouleur dat zelfstandig blijft. Wel mag Rodet zich nu ook eigenaar noemen van het 10,5 hectare grote Domaine Barbier.
Een andere uitbreiding van de Rodetportfolio is verwezenlijkt met de aankoop van de 3 hectare metende Clos de Thorey, een wijngaard met de status van premier cru aan de noordkant van Nuits-Saint-Georges. Dit ‘monopole’ komt te vallen onder de Domaines Rodet.

Onlangs vertrok ik voor een korte wijnreis naar Spanje om er zo achter te komen wat een land als Spanje de Nederlandse wijntoerist zoal te bieden heeft.
Utiel-Requena
Onze reis begon in het D.O. gebied Utiel-Requena. In Utiel bezochten we bodega Aranleón. Deze bodega, opgericht in 1927, is sinds een aantal jaren bezig met een algehele make-over.
Onlangs vertrok ik voor een korte wijnreis naar Spanje om er zo achter te komen wat een land als Spanje de Nederlandse wijntoerist zoal te bieden heeft. Daarnaast een uitgelezen kans om te genieten van de overheerlijke maaltijden, wijnen en de Spaanse zon.

Utiel-Requena
Onze reis begon in het D.O. gebied Utiel-Requena. In Utiel bezochten we bodega Aranleón. Deze bodega, opgericht in 1927, is sinds een aantal jaren bezig met een algehele make-over. De verbouwing, die inmiddels al klaar had moeten zijn, is nog in volle gang.
De wijngaard bestaat uit ongeveer 40 hectare, is opgedeeld in 2 gedeelten
en bevindt zich op 700 meter hoogte. In het eerste gedeelte, “El Churro”,
staan oude wijnstokken die niet geïrrigeerd worden met de druivensoorten
 Bobal en Tempranillo. Het tweede, “Los Rincones,” met jonge stokken,
waar wel geïrrigeerd wordt met de druivensoorten Syrah,
Cabernet Sauvignon, Merlot en Bobal. Deze laatste druif is typisch
voor deze regio en heeft een specifiek, robuust karakter. Een druif die je
echter niet zo snel als cepagewijn zult terugvinden, maar die wel heel
mooi is in combinatie met andere druiven.

Aranleón
is in deze regio het laatst met oogsten. Maria Sancho, commercieel directeur, legt ons uit dat dit ten goede komt van de kracht, intensiteit en aroma’s van de wijn, maar dat de plukkers hier niet zo blij mee zijn. Het druist in tegen hun natuur en natuurlijk bestaat er ook het risico van slecht weer waardoor de oogst kan mislukken, toch riskeert Aranleón dit risico.
Aranleón is een bedrijf waar jonge gepassioneerde mensen werken. Het bedrijf wil niet pretentieus overkomen maar zich wel onderscheiden. Ze zijn heel ecologisch bezig, verkopen hun wijn in flessen met een aparte vorm, van licht glas en licht van gewicht. Ook hun wijnen zijn ecologisch en dat houdt in dat ze pas na het 3e jaar van botteling op de markt mogen komen.

Wij proefden een aantal wijnen waaronder de Aranleón Solo 2004. Deze wijn uit 30% bobal, 40% tempranillo en 30% syrah heeft gerijpt fruit, vijgen, pruimen in de smaak, voldoende zuren en zeker bewaar potentieel.
De Arbol blanco, een nieuwe wijn nog zonder etiket. De naam doet vermoeden dat het een witte wijn is, maar dit is niet het geval. Het is een symbolische naam, bedacht door een van de eigenaren. Deze wijn bestaat uit 30% tempranillo, 30% bobal, 20 % syrah, 10% cabernet sauvignon en 10% merlot. In de smaak rijp fruit, mint, balsamico, mokka, chocolade. Deze wijn is gerijpt op Hongaars eiken, vandaar de balsamico smaak.

Wij vervolgden onze reis de volgende dag naar Albacete, meer het binnenland in. Vlakbij het pittoreske plaatsje Chinchilla de Monte Aragón, bevindt zich bodega Aljibes. We werden hartelijk ontvangen door Javier Fernández Sanz, de export manager die ons op deze nationale feestdag, 12 oktober, toch een rondleiding wilde geven.

Aljibes
is een pretentieus bedrijf, met zelfs een eigen stoeterij, een hobby van een van de eigenaren. Het opende zijn deuren in 1999 en is van alle gemakken voorzien om klanten en gasten te ontvangen. Zo beschikt de bodega over een professioneel proeflokaal en wijnwinkel. De wijngaard ligt op een hoogte van 1000m en is een van de weinige bodega’s in Spanje op deze hoogte. Ideaal voor deze hoogte zijn de franse druivenvariëteiten, waar hier dan ook veel mee gewerkt wordt. In totaal worden er 9 druivensoorten verbouwd op 250 hectare.
De wijnen vallen onder de noemer Vino de la Tierra de Castilla oftewel landwijn. De bodega is niet op een D.O. benaming gebrand omdat dit hun beperkt in de productie. Ze willen wijnen maken op hun eigen manier zonder restricties. Ze onderwerpen hun wijnen aan een strenge selectie met een eigen puntensysteem en hebben wijnstokken van diverse leeftijden waaronder een 80-jarige Grenache. Ze richten zich vooral op de Amerikaanse markt en hopen daar binnenkort China aan te kunnen toevoegen.

Het verschil in de wijnen bestemd voor de Amerikaanse markt, heel toegankelijk, en die voor Spanje en Europa, complexer, was goed te proeven.
Wij waren zeer gecharmeerd van de Aljibes Cabernet Sauvignon 2004, gemaakt van 100% Cabernet Sauvignon. Een wijn vergelijkbaar met die uit de Bordeaux, alleen moet deze wijn het hier alleen doen en dat doet hij goed. Door de grote verschillen in dag en nacht temperatuur, en de vele zonuren, levert dit een krachtige wijn op, met rijp rood fruit, fijne zuren en ronde tanninen.
De Aljibes Syrah, van 100% Syrah druiven van een uiterst strenge selectie, doet het ook goed. Een complexe wijn,  met de smaak van zwart fruit, met zachte, enigszins zoete tanninen die nu gedronken kan worden maar ook nog even kan liggen.
De wijn is in balans en een goede begeleider van de stoofschotels die zo kenmerkend zijn voor dit deel van Spanje.
Al met al een indrukwekkende bodega waar we zeker meer van gaan horen
 
Lahoz
Onze laatste stop maakten we in Tomelloso, nog meer landinwaarts richting Ciudad Real, bij bodegas Lahoz. Ook een vrij nieuwe bodega die pas in 2004 zijn eerste wijn maakte. Piet is hier al eerder geweest en dat is te merken. Hij wordt hartelijk ontvangen. Oscar Martin Ventas, de exportmanager en Carlos Perez, de wijnmaker, zijn onze gastheren voor deze dagen. We verblijven op de bodega zelf, die beschikt over een aantal zeer mooie hotelkamers.

De bodega heeft maar liefst 3 wijngaarden met elk hun eigen druivenvariëteiten, met een totaal van ongeveer 500 hectaren op een gemiddelde hoogte van 300m. De bodega behoort tot een van de grotere van Spanje. Er is voornamelijk Tempranillo aangeplant maar hiernaast ook Airén, Sauvignon Blanc, Merlot en Syrah.
Er wordt gewerkt met verschillende merken Tonneliers, en verschillende soorten eiken in diverse combinaties.

Alle tanks waaronder enkele van
80.000l bevinden zich in de kelder
van de bodega. Dit geeft meteen de
omvang van de bodega aan.
De beneden verdieping is helemaal geweid aan het wijn maken, met laboratorium en proeflokaal. De bovenverdieping dient als restaurant en relaxruimte en daarboven bevindt zich nog een grote ruimte voor groepsbijeenkomsten.

Wij hadden het geluk wijnen te proeven van de nieuwe oogst, waarvan enkele zich nog in de experimentele fase bevinden.
De Sauvignon is helemaal uitgefermenteerd en heeft die typische buxusgeur in de neus. Daarnaast ook de rijpheid van perzik en peer. Een Sauvignon die het zeker goed zal doen als hij over een jaar op de markt komt.
Op het moment is Carlos aan het experimenteren met een rosé met een klein bubbeltje, want zo zegt hij, “het aantal liters Lambrusco dat jaarlijks uit Italië geïmporteerd wordt is enorm. Dat moeten wij toch ook kunnen”.
Daarnaast proefden we 2 Tempranillos. De eerste jong, fruitig, de malolactische gisting al ondergaan. Een wijn die meteen op de markt gebracht kan worden.
En de tweede die meer structuur , body en tanninen heeft en op hout gelagerd zal worden en een aantal jaren zal moeten rijpen.

Deze jonge bodega is op de goede weg en maakt momenteel kwalitatief goede wijnen voor een nog kleine afzetmarkt. Zij zullen zich in de toekomst beslist ook gaan toeleggen op een grotere afzet buiten Europa en in hun eigen land.

Catame
Is de naam van een wijnbar die we per toeval ontdekten op onze tocht door Toledo, een van de oudste steden van Spanje en de oude hoofdstad van het land. Catame betekent zoveel als proef me en dat moet je zeker gaan doen als je in Toledo bent. Laat de toeristische restaurantjes voor wat ze zijn en ga bij deze wijnbar overheerlijke tapas uit de regio eten. De eigenaar, Rafael Morales, een bekende van de mannen
die bij Lahoz en Aljibes werken (de Spaanse wijnwereld is erg klein, merkte ik) heeft dit concept een aantal maanden geleden opgezet en is zeer tevreden met de uitkomst. Er worden mooie wijnen geschonken, vooral uit de regio, en de bar is heel functioneel opgezet zodat er wijnproeverijen en cursussen gehouden kunnen worden. Een leuk adres, het doet een beetje trendy aan, maar zeker de moeite van een bezoek waard.

Simon van der Heide