Achtergrond & Interviews

In de Koopgids Najaar & Winter 2014 (verschenen bij Perswijn nummer 7) zijn helaas enkele fouten geslopen. Deze willen wij hierbij graag rectificeren.

La Capella 2012 (pagina 30)

De gehele tekst, behalve titel en beeld, is foutief. Dit moet zijn:

La Capella 2012

Producent: Can Bas

Regio: Penedès, Catalunya

Druiven: cabernet sauvignon, syrah

Proefnotitie: mooi rijp fruit, zwarte peper, fluweelzachte tannine, in de finale iets rokerigs en wat pruimen

Importeur: Info@intercaves.nl, € 11,99

Alta Shiraz Malbec 2013 (pagina 35)

Titel, druif en importeur zijn foutief. Dit moet zijn:

Bodegas Callia Alta Shiraz 2014

Druif: Shiraz

Importeur: Verbunt Wijnkopers, verkrijgbaar bij Plus Supermarkten, € 5,99

Barton & Guestier (pagina 44)

Prijs en distributie zijn verkeerd vermeld. Dit moet zijn:

Barton & Guestier Passeport 2011

Importeur: Groupe LFE, verkrijgbaar bij de betere wijnwinkel, € 14,95 – € 17,95

Nieuw-Zeeland is voor mij een beetje als Chili: braaf, maar niet brave. Teveel van hetzelfde. Met heel veel Sauvignons die stijf staan van de pyrazinen – lees: zo groen zijn als gras, paprika en asperges – waar ik als fervent Rieslingman en liefhebber van witte Bourgogne helemaal niets mee heb. Dat Engelsen er zo verzot op zijn, is allesbehalve een aanbeveling. Hun invloed op de internationale beeldvorming rond wijnen wordt mijns inziens sowieso schromelijk overschat, maar dat terzijde.
Met enige scepsis ging ik daarom naar de recentelijk door importeur Walraven│Sax georganiseerde lunchproeverij met wijnen van Yealands in het Rotterdamse restaurant Allure. De bewuste middag speelde zich zodoende in mijn woonplaats Rotterdam af, dus toch maar even de metro genomen. Ik heb daar bepaald geen spijt van gehad, want mijn bevindingen bleken meer dan verrassend. Zowel wat betreft de wijnen als de gastronomische omlijsting daarvan in Allure.

Awatere

Yealands is het geesteskind van Peter Yealands. Hij staat in Nieuw-Zeeland bekend als wat in het Engels zo mooi getypeerd wordt als een bigger than life character. Samen met zijn vrouw Violet begon hij in 2001 met de aankoop van grond in de Awatere Valley in het zuidelijke deel van Marlborough, om uit het niets een wijngoed te creëren. In 2008 was de eerste oogst en op 08.08.08 ging Yealands Family Wines officieel van start. De kern daarvan is de wijngaard Seaview. Inderdaad, pal aan zee en goed voor oogverblindend mooie plaatjes (zie grote foto hieronder). Als grootste Nieuw-Zeelandse wijngaard in particulier bezit strekt die zich uit van de hellingen van de Kaikoura Ranges tot aan de kust van Strait Cook. De bodem is er een van löss op klei. Toen Yealands hier begin jaren 2000 begon, was het niet de meest voor de hand liggende locatie om wijnstokken te planten. De hellingen zijn steil, de nachten erg koel, de wind waait vaak hard en het regent erg weinig. Wat je noemt uitdagende condities, maar dat is precies wat Yealands wel ligt. Zijn devies was en is: think boldly, tread lightly. Combineer durf en subtiliteit. En zeg nooit dat iets niet kan. Wat het punt van de subtiliteit aangaat, op Seaview is duurzaamheid geen loze kreet maar realiteit. De inspanningen daarvoor lopen uiteen van de inzet van schapen om de wijngaarden te begrazen tot het koesteren van wetlands. In 2014 won Yealands de  Green Award van het vakblad Drinks Business. Niet zomaar een onderscheiding.Nog even terug naar de herkomst van het fruit voor Yealands’ wijnen. Behalve uit de 200 (!) verschillende blocks binnen Seaview in Awatere Valley komt dat voor een aantal ervan ook van buiten dit district. Voor de standaard Marlborough Sauvignon en Pinot Noir bijvoorbeeld uit Wairau en voor de Cobblestone Pinot Noir zelfs helemaal uit Central Otago.

Toegankelijke stijl

In Rotterdam was het wijnmaakster Tamra Kelly-Wahington die voor een verfrissend nuchtere toelichting bij de wijnen zorgde. Tamra komt zelf uit Marlborough. Voordat ze bij Yealands ging werken deed ze de nodige ervaring op in Zuid-Italië onder wel even wat andere omstandigheden dan in het koele Marlborough. Gelet op waar ze vandaan komen en op de heersende Nieuw-Zeelandse stijl weet ze haar wijnen opvallend veel fruit mee te geven. Het zijn daardoor geen oefeningen in kubisme, maar wijnen die direct charmeren. In Rotterdam kwamen de volgende bottelingen in het glas. Ze staan genoemd zijn in volgorde van proeven en komen, op de Cobblestone Pinot Noir na, allemaal uit Marlborough:

Peter Yealands Sauvignon Blanc 2013

Sauvignon op ‘instapniveau’. Eindelijk eens in een lekkere versie daarvan uit Marlborough! Sappig en fruitig dankzij de inbreng van ‘tropisch’ fruit uit Wairau naast de minerale strengheid van Awatere. Expressief en spannend met zeer hoge doordrinkfactor.

Peter Yealands Pinot Grigio 2013

Nog een meevaller, want van veel Pinot Grigio word ik niet vrolijk wegens totale nietszeggendheid. Deze is er een in een toegankelijke stijl maar allesbehalve gladjes. Wit fruit als meloen, vleugje kruidigheid, keurige zuren en – heel belangrijk – droog. Prima allrounder.

Yealands Estate Single Vineyard Sauvignon Blanc 2013

Prestigieuzer en duurder dan de gewone Sauvignon, maar je moet wel van dat strenge en plantaardige houden. Kwestie van smaak. Groene appel, grapefruit, ferme zuren, vegetale toets en uitgesproken mineraal. Prima in zijn soort, maar geef mij toch maar liever de vriendelijker instapversie.

Yealands Estate Single Vineyard Grüner Veltliner 2013

De nieuwe ster van Nieuw-Zeeland? Het is nog te vroeg dag om dat al te kunnen zeggen, want de resultaten zijn tot nu toe wisselend. Die van Yealands, een pionier die dit ras al in 2007 aanplantte, is echt heel goed, want typisch. Voor 15% vergist op barriques van Frans eiken. Sappig, licht rokerig, pepertje (ja, ja!), uitgebalanceerd tegelijk droog en rond. Kortom, echte veltliner. Bravo, dat smaakt naar meer!

Peter Yealands Pinot Noir 2013

Assemblage van fruit uit Awatere en Wairau, gevinifieerd op fruitigheid. Goede kleurintensiteit, behoorlijk intense geur met zwart fruit, goed uitgebalanceerde smaak. Soepel in aanzet, met flink vulling en grip van tannine. Ook hier weer een fijn mineraal bittertje na.

Pinot Noir Reserve Cobblestone 2013, Central Otago

Wijn uit een uitzonderlijk jaar. Druiven pas geplukt in de tweede week van mei. Geweldige concentratie en diepte van de natuurlijke soort. Volbloed Pinot Noir, gestructureerd, met een lading fruit, rokerigheid van functioneel eiken, goede zuren en een chocolaatje na. Prachtige lengte en rijpingspotentieel.

Yealands Estate Noble Sauvignon Blanc 2014

Met ongeveer 160 g/l restsuiker is deze Noble Late Harvest een wijn die stevig in het zoet zit. Toch komt hij veel minder gesuikerd over dankzij een hoge zuurgraad. Piepjong nog, loepzuiver en intens fruitig van smaak met een opvallend dominant citroenaroma dat bijdraagt aan de impressie van frisheid.

Verkrijgbaarheid

Een aantal van de geproefde wijnen is voor consumenten tegen een keurige prijs verkrijgbaar bij Gall & Gall. Het gaat om Pinot Grigio (€ 9,99), Sauvignon Blanc (€ 10,99), Sauvignon Blanc Single Vineyard (€ 12,99) en Pinot Noir (€ 12,99). ​Wijnen van Yealands worden aan de horeca geleverd door Walraven│Sax.

​Allure

Speciale vermelding in dit kader verdient de locatie waar de tasting lunch werd gehouden: Restaurant Allure in Rotterdam. Op Zuid, aan wat in de 19e eeuw een van de eerste havenbassins was en nu als jachthaven dient – over de welkome yuppificatie van de lange tijd zo arbeideristische Maasstad gesproken! –, tegenover het voormalige Entrepot. Als chauvinistische neo-Rotterdammer was ik er tot mijn schande nog niet eerder geweest. Een pijnlijke omissie, want hé, wat wordt daar creatief spannend gekookt! En niet onbelangrijk, nog wijnvriendelijk ook. Zou je zelf op steak tartare met olijfolie, sesam en langoustine als partner voor de Single Vineyard Sauvignon zijn uitgekomen? Of op zalm met wakame, mosselen en kerrie bij de Grüner Veltliner? Complimenten voor zes keer op rij kloppende combinaties.

Een onbedoeld wel grappige spellingfout op het menu als Singel Vineyard – speciaal voor de gasten uit 020? – bedek ik daarom graag met de mantel der liefde. De nog jonge souschef Frank van Rijsbergen die bij afwezigheid van chef Terry Priem de honneurs in de keuken waarnam, blijkt niet voor niets te zijn uitgeroepen tot Rotterdams Kooktalent 2014. Helemaal terecht. Allure doet zijn naam alle eer aan.

www.yealands.co.nz

Wie ooit de schitterende omgeving en de kelder heeft kunnen bewonderen en zich ter plaatse wellicht ook heeft laten inpakken in de luxe verblijfaccommodatie vol design en kunst, zingt steevast de lof van Viña VIK. Viña Vik is het Chileense wijnproject van de steenrijke Noor en wereldburger Alexander Vik.

Vik heeft met zijn wijn een aardige hype weten te creëren. Zijn eerste oogst werd door sommigen al de hemel in geprezen nog voordat die definitief gebotteld was. De kracht van slimme PR? En van de bewuste politiek van schaarste om sommeliers het hoofd op hol te brengen? Maar laten we reëel blijven, het ontstaan van een werkelijke topwijn vraagt tijd. Vik zelf lijkt daar geen moeite mee te hebben.

Ambitie

Alexander Vik is rijk, heel rijk. Zijn vermogen wordt door het Amerikaanse zakenblad Forbes op een miljard dollar geschat. Vik is ook een man met een, op zijn zachtst gezegd, ‘interessante’ biografische achtergrond, niet in het minst wat betreft zijn bepaald niet onomstreden financiële handel en wandel. Zie voor details het intrigerende artikel over hem op de site van datzelfde Forbes. Des te opmerkelijker mag het heten dat Vik voorlopig niet geïnteresseerd lijkt in rendement op de miljoeneninvestering in zijn Chileense landgoed. Hebben we nu ineens te maken met een idealist? Zijn ambitie daar liegt er overigens niet om: zijn doel is om koste wat kost uitzonderlijke wijn van wereldklasse te produceren. In 2005 besloot hij namelijk om ‘de beste wijn van heel Zuid-Amerika’ te gaan maken. Na aanvankelijk Argentinië als plaats daarvoor te hebben overwogen viel de keuze uiteindelijk op Chili, een land dat toch al aardig wat ‘icoonwijnen’ voortbrengt.

Millahue

In 2006 kocht Vik een gebied van ruim 4300 hectare op ongeveer 200 kilometer ten zuiden van Santiago in Millahue, dat deel uitmaakt van Cachapoal. Minder dan een tiende daarvan is nu aangeplant met wijnstokken. Hemelsbreed ligt Millahue het dichtst bij Apalta, maar het is daarvan gescheiden door een bergrug. Het ligt aan de zeekant van die bergrug, op 60 tot 65 kilometer van de oceaan, zonder barrières ertussen. In Chili is dat een terroirfactor van cruciaal belang: bijna dagelijks laat zich vanaf 1 uur ’s middags een zeewind voelen. Het verkoelende effect daarvan voorkomt extreem hoge temperaturen,  waardoor het mogelijk is de suiker- en alcoholgehaltes in bedwang te houden en natuurlijke zuren te bewaren. Correctie van de pH – in minder verhullend taalgebruik: aanzuren – kan zodoende tot een minimum beperkt blijven, terwijl de alcohol niet boven de 14% gaat.Gunstige factoren voor wie primair inzet op drinkbaarheid in plaats van extreme rijpheid en kracht zoals die in bepaalde andere Chileense icoonwijnen te vinden zijn. Maar als je heel kritisch bent, moet je stellen dat zelfs het met zoveel zorgvuldigheid uitgekozen terroir van Millahue niet volmaakt is. Getuige de noodzaak om te irrigeren en om de zuren toch een beetje bij te sturen. Binnen een Europese context verdacht, maar binnen de Chileense heel normaal. Millahue moet het vooralsnog zonder eigen denominación stellen. Overbodig te zeggen dat Vik en zijn team daar graag verandering in willen brengen.

Chileens met Franse touch

Voor de concrete uitvoering van zijn plannen deed Vik een beroep op twee professionals met wortels in Bordeaux. De ene is Patrick Valette, telg uit de familie die ooit eigenaar van Château Pavie in Saint-Emilion was, de andere is Gonzague de Lambert. Lamberts familie is nog steeds eigenaar van Château de Sales in Pomerol. Aangezien voor Vik geld geen rol speelt, konden en kunnen de twee de lat zo hoog mogelijk leggen en hun plannen stap voor stap gestalte geven. Ze hoeven van Vik slechts één enkele estate wine te produceren. Een wijn die op het nogal aparte, enigszins kinderlijk vormgegeven etiket – over het allesbehalve klassieke ontwerp zou niettemin drie jaar zijn nagedacht! – de naam VIK draagt.

Valette en de Lambert hebben bij de creatie van die wijn gelukkig niet de fout gemaakt die sommige van hun landgenoten wel hebben begaan toen die in Chili wijn gingen maken, namelijk proberen om een ‘Franse’ wijn te maken, c.q. een Chileense imitatie van Bordeaux. De groeiomstandigheden in Milahue zijn immers totaal anders dan die in de Médoc. Kortom, VIK is voor alles een Chileense wijn, zij het wel met wat Franse trekjes.

Cabernet & Co.

VIK is geconcipieerd als een assemblage van vijf druivenrassen waarin de hoofdrol vanaf 2010 is weggelegd voor cabernet sauvignon. Verder komen er carmenère, cabernet franc, merlot en syrah aan te pas. Alleen bij de eerste oogst in 2009 was de carmenère in de meerderheid. Nadien is het aandeel daarvan afgenomen en speelt hij alleen nog een rol als voornaamste aanvullende ras. Het aandeel van de overige drie is veel kleiner, maar wordt niettemin naar het voorbeeld van menige wijn in Bordeaux belangrijk geacht voor de complexiteit van het geheel. Tja, toch altijd weer die knipoog naar Bordeaux. In tal van opzichten.

Bij de aanplant van de wijngaard vanaf 2006 is bijvoorbeeld een plantdichtheid van 8.000 tot 10.000 stokken per hectare aangehouden. Een hoge dichtheid à la Bordeaux dus. Alle planten zijn geënt op onderstokken, zoals tegenwoordig de gangbare praktijk is in Chili bij aanplant van nieuwe wijngaarden. Niet omdat de phylloxera ineens een bedreiging zou vormen, maar omdat gebruik van onderstokken een veel nauwkeuriger wijngaardbeheer mogelijk maakt. Men werkt daarom met zes verschillende typen onderstok voor de ideale afstemming tussen druivenrassen en de diverse microterroirs. Door de uitgestrektheid van het landgoed is daarin bijna van zelfsprekend sprake van de nodige variatie. Bij het plantmateriaal zelf is bewust gekozen voor klonale variatie met voor de cabernet sauvignon zelfs vijf verschillende klonen. Enkel voor de carmenère wordt maar één kloon gebruikt. (Klik op de afbeelding hieronder voor een grote kaart, PDF)

Gecombineerd met de diversiteit in microterroirs resulteert een en ander in een breed geschakeerde waaier van fruitexpressie en daarmee in potentiële complexiteit. Naar zich laat raden, blijft de opbrengst beperkt. Concreet komt dat neer op acht trossen per stok, goed voor ongeveer 1 kilo druiven. Vertaald in hectoliters per hectare komt men in de regel op 35 tot 40 uit. Of men bij Vik aan bio doet? Op het moment is dat geen prioriteit.

Veel wijngaarden, weinig wijn

De vinificatie gebeurt in en hypermoderne kelder, evenals de rest van het complex een onalledaags staaltje van architectuur en design dat wat mocht kosten. Voorafgaand aan de alcoholische vergisting ondergaan de ’s nachts geplukte druiven drie dagen schilinweking bij lage temperatuur. Opvoeding gebeurt gedurende 24 maanden op nieuw Frans eiken. Voor de liefhebbers: de vaten met een light tot medium toast komen van vijf verschillende tonneliers.Doelstelling: een wijn maken met zo veel mogelijk complexiteit en finesse. Gelet op de omvang van het landgoed en de enorme investeringen die er ingepompt zijn, is het productievolume tot nu toe heel klein geweest. De allocaties aan importeurs zijn dienovereenkomstig anekdotisch klein. Die moeten zich met een paar honderd flessen tevreden stellen. In 2009 werden 12.000 flessen geproduceerd, in 2010 waren dat er 30.000 en voor de meest recente jaargang in de handel, 2011, gaat het om ongeveer 35.000 flessen. Erg weinig voor een bedrijf dat wel beschikt over 380 hectare wijngaarden. Veel van het fruit wordt echter niet gebruikt voor het maken van eigen wijn, maar vooralsnog doorverkocht aan andere producenten. Of de creatie van een tweede wijn, zoals dat in Bordeaux op grote schaal gebeurt, eventueel een optie is? De commerciële man Gonzague de Lambert sluit het niet uit. Viña Vik is anno 2014 een project met een open einde.

Proef op de som

Wijnen van Viña Vik worden sinds kort in Nederland op de markt gebracht door Wijnimport J. Bart. Ter introductie liet Gonzague de Lambert in de Wine Room van het Amstel Hotel de drie oogstjaren proeven die tot nu toe in de handel gekomen zijn:

2009

Eerste oogstjaar. Experimentele samenstelling met 56% carmenère, 35% cabernet sauvignon en 9% verdeeld over de andere drie rassen en ‘slechts’ 18 maanden houtrijping. Qua weersomstandigheden een normaal jaar. Echte, diepe kleur. Open in de geur, direct ‘typisch’ Chileens door intens fruit en een vleugje munt, tamelijk nadrukkelijk aanwezig hout. Soepele smaak met het nodige bessenfruit en wat Provençaalse kruiden. Goede structuur met fijne zuren, maar de balans is niet optimaal. Het fruit biedt te weinig tegenwicht aan de roostertonen van het nieuwe hout. Een klassiek beginnersfoutje? Al wel een opmerkelijke lengte voor wijn van nog piepjonge stokken.

2010

Eerste VIK in de beoogde stijl en samenstelling met precies omgekeerde verhoudingen: 56% cabernet sauvignon en 35% carmenère. Warm jaar, maar wel met vorst tijdens de oogst. Geweldige kleurintensiteit. In de geur geconcentreerd donker fruit van zondoorstoofde cabernet en mooie aardse toets. Krachtige en pittige smaak, massiever dan 2009, duidelijke dominantie van de cabernet, pittige maar rijpe tannine, opwekkende zuren, discreet en veel beter geïntegreerd hout. Nu aangenaam drinkbaar, maar tegelijk met bewaarpotentieel voor een jaar of tien. Duidelijk een stap vooruit ten opzichte van de 2009.

2011

Samengesteld uit 58% cabernet sauvignon en 29% carmenère en 13% overige. Afkomstig uit een vrij koel jaar en in dat opzicht meer in lijn met 2009 dan met 2010. Kleur van een jonge Vintage port. Rijke neus, minst exotische, c.q. Chileense, van de drie. Compact, cabernet, zwarte bessen, koffie. Vergeleken met 2010 een wat slankere maar gespierde smaak vol spanning. Voorbeeldig geïntegreerd hout, volop grip van zacht plakkende tannine, balans en lengte dik in orde. Ondanks zijn jeugd al plezierig drinkbaar, al is haast nog minder nodig dan bij de 2010. Meest evenwichtige wijn van de drie. Dit begint serieus op een topwijn te lijken.

Vik toont met de bovenstaande wijnen aan op de goede weg te zitten. Een sterk punt, zeker in vergelijking met al wat langer bestaande Chileense icoonwijnen, is de drinkbaarheid ervan door een bijna ‘Europees’ aandoende stijlbenadering. Dat de wijn goed smaakt mag ook wel, want de prijs is in overeenstemming met de ambities van het bedrijf. Maar of dat daarmee al de beste producent van heel Zuid-Amerika is? Zo ver is het, alle uiterlijk vertoon ten spijt, voorlopig nog niet.

Importeur

Wijnimport J. Bart heeft een kleine allocatie van 2010 gekregen en zal de 2011 over enkele maanden aanbieden. De horecaprijs voor 2010 is ongeveer € 70,00. Onder voorbehoud: mocht de 2011 t.z.t. via QV Select voor particulieren beschikbaar zijn, dan zal de prijs daarvan naar verwachting rond € 100,00 komen te liggen.

www.wijnimportbart.nl

Met de zonen Triebaumer, zoals ze worden genoemd, loop ik door Ried Mariental, hun beroemdste wijngaard net buiten Rust, in het zicht van de indrukwekkende Neusiedler See. Het is eind augustus, warm en vochtig – lourd zouden de Fransen zeggen – en de wijngaard barst van het leven.

Er zijn muggen uiteraard, maar nog zó veel meer beestjes, vliegend, hollend of kruipend. De begroening tussen de weelderige ranken is een bijna halve meter hoog en bestaat onder anderen uit de lekkerste raketsla die ik ooit proefde. Zelden deed een wijngaard zo natuurlijk aan. En er komt topwijn vandaan. Een verhaal over Weingut Ernst Triebaumer.

Oostenrijk’s eerste grote rode wijn

Weingut Ernst Triebaumer is een van de meest gerenommeerde wijndomeinen van Oostenrijk en gevestigd in Rust, een prachtig dorp op de westoever van de Neusiedlersee in het wijnbouwgebied Neusiedlersee-Hügelland. Ernst, bekend als E.T., was een van de eersten die (inter)nationaal succesvol was met wat nu Oostenrijks Nº1 blauwe druif is qua prestige: blaufränkisch. Zijn Blaufränkisch Mariental 1986 staat bekend als “de eerste grote rode wijn van Oostenrijk” en vestigde Triebaumer’s naam als specialist. De laatste jaren heeft Ernst zich meer en meer teruggetrokken en laat hij de bedrijfsvoering inclusief wijngaardmanagement en vinificatie steeds meer over aan twee van zijn zonen, Gerhard en Herbert.

​

Rust en zijn wijnen

De bijzondere Blaufränkisch van Triebaumer ten spijt, Rust heeft meer specialiteiten dan die blauwe variëteit. Dan doel ik uiteraard met name op de lokale versie van (Trocken)Beerenauslese, Ruster Ausbruch genaamd. Deze edelzoete wijn wordt gemaakt van witte druiven als welschriesling, chardonnay, traminer en weissburgunder, maar ook furmint, grüner veltliner, riesling en – zoals bij Triebaumer – zelfs van sauvignon blanc, die door botrytis aan de stok zijn ingedroogd. Vooral de wat lager gelegen wijngaarden ten zuiden van Rust, waar botrytis snel inzet, zijn geschikt voor de productie van Ruster Ausbruch.

De wijngaarden meer ten westen van Rust, iets verder van het meer af en hoger gelegen zijn daardoor en door hun bodems van metamorfe gesteenten en leem ideaal voor het maken van volle, droge witte wijnen. Triebaumer maakt al dat soort wijnen en ze mogen er wezen, vooral bepaalde jaargangen van hun Ruster Ausbruch. Maar het draait bij Triebaumer meer om rode wijnen en om Blaufränkisch in het bijzonder: van hun 20 hectare aan wijngaarden is nu 75% beplant met blauwe variëteiten. En dus namen de broers me mee naar de hogergelegen wijngaarden ten noorden van het dorp, waar kalkrijke leembodems perfecte omstandigheden voor gestructureerde rode wijnen geven.

Natuurlijke balans

Wat direct opviel, is dat ‘natuurlijke balans’ sleutelwoorden zijn bij Triebaumer. “Moderne landbouw is humus-vreten”, zegt Herbert verbeten, “we leven al tijden veel te veel van de reserves van de aarde. We beseffen niet dat de bodem een bibliotheek is die verloren kan gaan. Dus móeten we teruggeven aan de natuur, en meer dan we eruit halen.” Hier is passie geen marketingwoord, dit is puur. Ze maken hun eigen compost en de begroening wordt niet gemaaid maar geknakt en deels weer in de bodem gewerkt. Dat zorgt niet alleen voor een gezonder biologisch leven in en op de wijngaardbodem en voor een betere waterhuishouding, ook voorkomt het bodemerosie en daarmee uitspoeling van belangrijke mineralen.Hoe groot het verschil kan zijn met bodems die niet begroend worden, lieten ze zien bij hun buurman, die zeker een halve meter grond was verloren en daarmee een aanzienlijk deel van de natuurlijke groeikracht. De bodem onder de planten moet ook bij Triebaumer worden vrijgehouden, maar daartoe gebruiken ze geen herbiciden uiteraard, maar kleine schapen, die voor de véraison ook de fruitzone ontbladeren. Nadien mogen ze de wijngaard niet meer in uiteraard,  want ze zouden de druiven eten.

Oprechte verantwoordelijkheid

Alhoewel Weingut Ernst Triebaumer niet biologisch gecertificeerd is, zijn ze duurzamer bezig dan menig andere producent met allerlei groene logo’s op de flessen. Je kunt stellen dat het zonde is dat ze die moeite (tot certificering) niet nemen, maar het is een feit en het maakt ze niets minder. Ze voelen oprechte ​verantwoordelijkheid voor hun leefomgeving en het ecosysteem van de wijngaarden, vandaar ook dat ze zonne-energie benutten, bijen houden en allerlei groene zones met inheemse vegetatie handhaven tussen hun percelen.Ook het gebruik van middelen tegen schimmelziekten is vanzelfsprekend zeer beperkt hier. Herbert is het sowieso niet eens met zo’n term als ‘schimmelziekten’, voor hem maken schimmels deel uit van het terroir en zijn ze soms zelfs van voordeel. “In de rijpingsperiode helpt meeldauw ons juist, want dan gaat het minder om fotosynthese. Bovendien, planten moeten niet steriel zijn, hoeven niet altijd 100% gezond te blijven, dat is waanzin. Een mens is toch ook wel eens ziek, dan gebruik je toch ook niet altijd medicijnen?”

Blaufränkisch onbetwiste specialiteit

Het mag duidelijk zijn dat ik onder de indruk was van de filosofie van de Triebaumers, maar het draait uiteindelijk wel om wat er in het glas komt uiteraard. Voor de Triebaumers ook: al hun werk staat wel degelijk in dienst van de druiven- en wijnkwaliteit. Blaufränkisch is zoals gezegd de belangrijkste variëteit bij Ernst Triebaumer, en hun onbetwiste specialiteit. Deze natuurlijke kruising van weisser heunisch (gouais blanc) en een nog onbekende andere variëteit (wellicht blauer grobe of blauer zierfandler), in Duitsland bekend als lemberger en in Hongarije als kékfrankos, is bijzonder goed op zijn plek in Burgenland en ook ten noorden van Rust.

Het is een vrij robuuste plant, met druiven die door hun dikke schil niet zo gevoelig zijn voor botrytis (terwijl die druk er vaak is aan het Neusiedler Meer), en zich leent voor de productie van harmonieuze, inhoudsvolle rode wijnen, met gezonde kleur, mooie zuren en duidelijke, maar fijne tannine. Alle wijngaardarbeid van de Triebaumers zorgt voor kleine, maar gezonde en geconcentreerde druiven, waaruit heel harmonieuze wijnen worden gewonnen. En het feit dat ze tot meer dan 60 jaar oude stokken ter beschikking hebben, draagt nog eens extra bij aan de complexiteit van hun wijnen.

Bordeauxblends en meer

Maar net zo trots zijn ze op hun andere rode wijnen, zoals die op basis van de Bordeauxdruiven cabernet sauvignon en merlot, en tegenwoordig ook van syrah. Cabernet sauvignon en merlot zijn in de jaren ’80 aangeplant, zoals op vele plaatsen in de wijnwereld, aanvankelijk vanwege de trend en om te laten zien dat het kón aan het Neusiedler Meer. En Triebaumer heeft door de jaren heen flink wat lof geoogst voor zijn ‘Bordeauxblends’, al dan niet met wat blaufränkisch in de mix, zoals voor de cuvée Tridendron. “Bijkomend voordeel is dat merlot (eerder) en cabernet sauvignon (later) een ander rijpingsmoment hebben dan blaufränkisch, zodat we de oogst goed kunnen verdelen”, zegt Gerhard. Die oogst begint al vroeg hier, met druiven als muskateller, sauvignon en chardonnay voor witte wijnen, en loopt via de blauwe druiven door tot zeer laat in het jaar, voor Ruster Ausbruch en Eiswein.

Hands off

Het zal niet verbazen dat de vinificatie hier vooral een zaak is van weinig ingrijpen. Alle druiven worden handmatig geoogst. Voor de rode wijnen worden ze spontaan vergist in roestvast stalen tanks, met een inwekingstijd van zo’n drie weken gemiddeld. Tijdens de maceratie worden enkel remontages gedaan, geen extractietechnieken als pigeages. Na het persen wordt de wijn weer geassembleerd en overgebracht naar grote oudere vaten (van die mooie Stockingers), waar ze malo ondergaan. De beste wijnen rijpen vanaf december door in 300 liter barriques en demi muids, waarvan er enkele paar jaar vernieuwd worden; die van de Klassische Linie blijven in grote vaten tot botteling. De wijnen worden zeer beperkt gezwaveld.

Van eenvoudig maar goed tot simpelweg groots

Na het uitgebreide wijngaardbezoek was ik wel toe aan de proof of the pudding. De proeverij vond plaats in de oude vatenkelder van Weingut Ernst Triebaumer – niet de beste plek, wel een sfeervolle – en er kwam een batterij aan wijnen voorbij, van eenvoudig maar goed tot simpelweg groots. Hier volgen mijn favorieten:

​Blaufränkisch (Klassisch) 2013

Opwekkend kersenfruit, licht kruidig en floraal, daarachter aards; heel puur en fijn droog, mooie tannine, mooie grip, heerlijk. 15/20 punten

Blaufränkisch Oberer Wald 2012

Uit een van oudste wijngaarden in Rust, aangeplant in 1947; gerijpt in 300 liter barrique; rode en zwarte kersen, jeneverbessen, heel licht aalbessenjam, wat aards, licht animaal en iets rokerig; ook in smaak prachtig fruit, ingetogen kruidigheid, goede tannine, goede zuren, flinke lengte maar heel verteerbaar. 17/20 punten

Blaufränkisch Mariental 2011

Wat gesloten, donkere kersen, aards, compact, licht kruidig; enorme inhoud, rijpe kersen, wat zilte ondertoon, ook wel alcohol, maar stoort niet echt, geeft warmte maar geen disbalans; geweldige wijn, over 2 à 3 jaren beter op dronk, kan nog 15-20 jaar mee. 17,5+/20 punten

Blaufränkisch Mariental 2000

Prachtige wijn, mooi gerijpt, maar heel fris nog door fijne zuren, met warme kruidigheid en geweldige structuur, maar totaal niet drogend of zwaar, heel gaaf. 17,5/20 punten

Tridendron 2012

Cabernet sauvignon/merlot/blaufränkisch; 1989 was eerste oogst; wat zachter en meer ingetogen van geur dan Blaufränkisch, rood en zwart fruit, wat kruidnagel, jeneverbes; ook dit is erg goed, niet zoetig, goede tannine en fijne kruidigheid. 16/20 punten

Ruster Ausbruch Essenz 1999

Het meest geconcentreerde type Ausbruch, Trockenbeerenauslese van chardonnay, weissburgunder en welschriesling; ongelooflijk, wat een heerlijke en zeer complexe geur, met tijmhoning, rozen, bruine rum, karamel, noten, zwarte thee, koffie, abrikozenjam, sinaszest, tarte tatin; wijn heeft 8,5% alcohol, ongelooflijk dikke vloeistof, relatief lage zuren, maar maakt niets uit, zo complex, zo fraai decadent zoet, zo lang, prachtig. 18/20 punten

Spannend en levendig

Wat mij erg aanspreekt in de rode wijnen van Weingut Ernst Triebaumer is het feit dat ze heel harmonieus overkomen, maar ongepolijst zijn. Het fruit is rijp maar zeker niet overrijp en de wijnen zijn aangenaam sappig maar goed droog, met in hun jeugd gezonde ruwere kantjes, die de wijnen spannend en levendig maken. Bovendien kunnen ze, zelfs de meer eenvoudige wijnen, prima ouderen, zoals niet alleen Mariental 2000 aangaf, maar ook de Blaufränkisch-Cabernet 1999 die ik proefde.

En da’s een wijn die in Oostenrijk voor € 10,00 wordt verkocht!

De wijnen van Weingut Ernst Triebaumer worden verkocht bij Alchemist Garden in Amsterdam

tekst en foto’s: Lars Daniëls MV    ​

Maconnetje, Maconnetje in mijn hand…Je bent de lekkerste van het hele Galland!…
Jij houtgerijpte, donkere Chardonnay,

Tegen jou zeg ik nooit “nee”.

Je blijft maar smaken naar meer,

Voor jou val ik keer op keer.”

Winnende ‘review’ (sic!) in het kader van de actie Mijn Lievelingswijn 2014 van Gall & Gall, afgedrukt in Proef&. Over rijm en metrum zullen we het maar niet hebben, wel even over die bezongen wijn. Een ‘donkere Chardonnay’ lijkt sterk in de richting te wijzen van een behoorlijk geoxideerde fles…    

De Ardèche is een droombestemming voor levensgenieters. Voor zowel die van de sportieve als de hedonistische soort. Lees hier, als nadere aanvulling op het artikel over de culinaire aspecten van de Ardèche in Perswijn 6, nadere informatie over wijn en wijnbouw, regionale specialiteiten en een – noodgedwongen onvolledige – selectie van aangename adressen.

La France profonde

Om te beginnen even een indruk van het departement zelf. Dat mag je rustig typeren als uitgesproken landelijk. Het heeft niet één kilometer autosnelweg binnen zijn grenzen en niet één spoorwegstation met personenverkeer. Uniek, zelfs voor het rurale Frankrijk. De cijfers spreken voor zichzelf:

Oppervlakte: 5.529 km²

Inwoners: ca. 321.000 (minder dan de stad Utrecht)

Bevolkingsdichtheid: 58/km²

Préfecture: Privas

Sous-préfectures: Largentière, Tournon-sur-Rhône

Aantal gemeentes: 339

Aantal gemeenten met meer dan 1000 inwoners: 83

Aantal gemeenten met meer dan 10.000 inwoners: 4

Grootste gemeente: Annonay (ca.16.000)Privas is met slechts 8300 inwoners kleinste préfecture van Frankrijk, Largentière met een anekdotische 1800 de op een na kleinste sous-préfecture. De meeste Ardéchois wonen in het Rhônedal in de omgeving van Valence en in de  ‘agglomeratie’ Aubenas, het centrum en de heimelijke hoofdstad van het departement. Met de Nederlandse discussie over megagemeentes en -provincies in het achterhoofd lijkt het alsof de Ardèche op een andere planeet ligt.

L’Ardèche viticole

Eind 19e eeuw telde de Ardèche naar schatting 25.000 hectare wijngaard, hoofdzakelijk gesitueerd in het zuidelijke deel ervan en in veel mindere mate in het noorden langs de Rhône. Aan die verdeling is sindsdien niets veranderd, wel aan de oppervlakte en de aard van de aanplant. Door de phylloxera nam de aanplant dramatisch af en verdwenen tal van originele vinifera rassen van het toneel. Zoals in grote delen van de rest van Zuid-Frankrijk. Nu, ruim een eeuw later, is er met 10.800 hectare minder dan de helft van die aanplant van eind 19e eeuw over.

Rhônewijnen

De bekendste wijnen uit de Ardèche zijn die uit appellations aan de Rhône. In het noordoosten liggen de appellations Côtes du Rhône, Saint-Péray, Cornas, Saint-Joseph en een klein stukje van Condrieu. In het zuidoosten liggen een ander deel van Côtes du Rhône, Côtes du Rhône Villages en Côtes du Vivarais. Hier domineren vanouds de klassieke Rhônedruiven, met respectievelijk syrah en grenache in de hoofdrol.

Veelheid aan druiven

In het zuidwestelijke binnenland zijn de na de phylloxera aangeplante hybriden ingeruild voor een breed palet aan edele rassen van heel uiteenlopende origine. Ze worden verwerkt tot in de regel technisch correcte, maar qua smaak weinig uitgesproken wijnen met de IGP Ardèche. Ze maken ongeveer tweederde van de totale productie binnen het departement uit. Toegestane blauwe rassen zijn o.a. cabernet franc, cabernet sauvignon, caladoc, carignan, chatus, cinsault, gamaret, gamay, grenache, marselan, merlot, pinot noir en syrah. Ook de rij witte rassen is lang met ondermeer chardonnay, clairette, grenache blanc, marsanne, muscat à petits grains, roussanne, sauvignon blanc, ugni blanc en viognier.

Een uniek eigen profiel ontbreekt. Rood en rosé domineren de productie, maar het was wel de Grand Ardèche Chardonnay van Bourgognehuis Louis Latour dat de Ardèche op de kaart gezet heeft. Latour heeft daarvoor een eigen wijnmakerij in Alba-la-Romaine en werkt samen met telers die gezamenlijk 380 hectare onder hun hoede hebben. Verreweg de grootste speler binnen het departement is UVICA, de Union des Vignerons des Coteaux d’Ardèche, alias Vignerons Ardéchois, de koepel van alle lokale coöperaties in de Cévenne Ardéchoise.

19e-eeuwse Chatus

De enige werkelijk typische Ardèchewijn is de rode Chatus, uit te spreken als sja-tu. In de jaren ’90 werd er bij toeval een in 1880 aangeplant perceel met dit door de phylloxera verloren gewaande ras ontdekt. Het doet in zekere zin een beetje denken aan het perceel van Pèrelebade in Saint-Mont (Sud-Ouest), waar ook allerhande wonderlijk obscure rassen de tand des tijds overleefd hebben. Origineel Ardèche dus en terecht reden genoeg om het ras een comeback te bezorgen. Dat is inmiddels aardig gelukt, te meer omdat men steeds beter heeft begrepen hoe je de tannines moet beheersen. Vooral de cave van Rosières, in het historisch epicentrum van de chatus, heeft hierbij een belangrijke rol gespeeld

21e-eeuws Néovinum

De Vignerons Ardéchois openden in 2014 in Ruoms – niet ver van de beroemde Gorges de l’Ardèche – het wijneducatiecentrum Néovinum. In het Frans is dat een espace découverte œenolgique en daar is niets aan miszegd. Of je nu leek of kenner bent, je krijgt er met 21e-eeuwse presentatietechnieken alles te zien van het wijnmaakproces. Met interactieve ruimtes waarin het gaat om Horen, Zien, Aanraken, Ruiken en Proeven. Echt voorbeeldig in zijn soort, inclusief de initiation à la dégustation. Mocht je Frans niet optimaal zijn, dan hoeft dat geen probleem te zijn. ’t Is maar een weet. Aanbevolen.

www.neovinum.fr

Fietsen in de wijngaard

Opvallende naam: ‘Des terrasses du Rhône au sommelier’. Die sommelier is Fabien Louis, gek van Rhônewijnen. Aan de rue des Bessards 22 in Tain-l’Hermitage, op een steenworp afstand van de Hermitageheuvel, heeft hij zijn caveau die zowel als winkel en wijnbar dient. Behalve van wijn, en dan met name uit appellations als Crozes-Hermitage en Sait-Joseph, houdt hij ook van artisanale kazen en bieren. En van fietsen. Je kunt bij hem flitsend ogende e-bikes (vélos électriques) huren om op eigen gelegenheid de wijngaarden van Saint-Joseph of Crozes-Hermitage te verkennen tijdens een balade viticole. Je krijgt er een GPS Roadbook bij.

www.ausommelier.com

Vignobles et Découvertes

Ook enkele gemeentes in het noorden van de Ardèche – en daarmee van de Noord-Rhône – maken zich sterk voor wijntoerisme. Ze doen dat onder de noemen Vignobles & Découvertes. Gedetailleerde informatie over activiteiten en bezoekmogelijkheden van gecertificeerde bedrijven is te vinden op:

www.rhone-crussol-tourisme.com

www.dhermitageenstjoseph.org

Kaas…

Het Pays Beaume Drobie vormt het achterland van de marktplaats Joyeuse. Het ligt in het Parc naturel régional des Monts d’Ardèche in de bosrijke Cévennes ardéchoises. In het gehucht Planzolles, pal naast de kerk, is Terra Cabra te vinden, vrij vertaald ‘Geitenwereld’. De benaming Entre chèvres et Picodon geeft aan waar het om gaat: affinage van geitenkazen van piepjong tot gerijpt en de AOP waardig. Dit atelier d’affinage, opererend onder de naam Peytot, is open voor bezoekers. Je krijgt er het hele proces te zien, van de weide tot aan de verpakking aan toe. En niet onbelangrijk, je kunt er ook proeven.

www.peytot.picodon-aoc.fr

… en kastanjes

Kastanjes zijn de regionale trots van de Ardèche, zo zeer dat verschillende plaatsen claimen de kastanjehoofdstad te zijn. Tja. De historie van de kastanjeteelt en –verwerking is te zien in het knusse Musée de la Châtaigneraie, naast de kerk in het hooggelegen oude gedeelte van Joyeuse. Je leert er ondermeer dat de kastanjeaanplant nog niet zo heel lang geleden bedreigd werd door massale kap ten behoeve van leerlooierijen. Waarom? Vanwege de tannine in het hout! Of waarom kastanjehout niet zo geschikt is voor wijnvaten…

www.musee-chataigneraie.fr

Werelderfgoed

Minstens zo trots als op hun kastanjebomen en Gorges zijn de Ardéchois op hun Grotte Chauvet bij Vallon-Pont d’Arc, door de UNESCO erkend als werelderfgoed. De grot is bijzonder vanwege zijn 36.000 jaar oude tekeningen van dieren als paarden, leeuwen, beren en zelfs neushoorns. Ze zijn vergelijkbaar met die in Lascaux. In aanbouw is een replica met een oppervlakte van 3000 m² als onderdeel van een uitgebreid bezoekerscentrum.

www.lagrottechauvetpontdarc.org

Aan tafel

Reizen maakt hongerig. Geen probleem in de Ardèche waar produits de terroir gekoesterd worden. Leden van de associatie Goûtez l’Ardèche spelen daarbij een voortrekkersrol.

www.goutezlardeche.fr

Voor een eenvoudige doch voedzame en betaalbare maaltijd kun je niet alleen in de Ardèche, maar in heel Frankrijk terecht bij zogeheten bistrots de pays.

www.bistrotdepays.com

Ambitieuzer gaat het er aan toe bij de zeven leden van Les Toqués d’Ardèche, naar eigen zeggen ‘helemaal gek’ van hun streek, maar dan wel met een stevige knipoog richting haute cuisine. Ze vormen om zo te zeggen de gastronomische elite van de Ardèche.

www.lestocquesdardeche.fr

Apart

Piet Huysentruyt is een Bekende Vlaming door zijn populaire kookprogramma’s op de zender VTM en tegenwoordig op VIER. Voor hij als tv-kok bekendheid kreeg, had Huysentruyt een sterrenrestaurant in de omgeving van Oudenaarde en Kortrijk.

Voor de rust opende hij een restaurant in de Ardèche, Le Lutin Gourmand (Kabouter Smulpaap, wat hem een gastrol opleverde in een van de films met Kabouter Plop!) maar sloot dat weer toen het een kermisattractie voor zijn nieuwsgierige landgenoten werd. In juni 2013 heropende hij de zaak in Les Vans onder de nieuwe naam Likoké. Hij bewees nog steeds te kunnen vlammen. Na amper een paar maanden kende de Michelingids 2014 hem al een ster toe.

www.likoke.frEen ander sterrenrestaurant dat afwijkt van het normale beeld, is dat van Hôtel Faurie in Saint-Agrève. Voormalig tweesterren chef Philippe Bouissou heropende de zaak van zijn grootouders en kookt daar nu voor hooguit tien couverts. Wel op sterrenniveau!

www.hotelfaurie.fr

Algemene informatie

De site voor alle mogelijke (wijn)toeristische informatie: www.ardeche-guide.com.

Onlangs was Alastair Maling MW, de general manager van de wijnmakers van Villa Maria, in Nederland om een kleine groep genodigden een tweetal nieuwe biologische wijnen te laten proeven.

Tijdens een lunch in restaurant Merkelbach legt hij uit dat het het het streven van Villa Maria is om binnen tien jaar 30% van de productie biologisch te maken. Wederom een voorbeeld waaruit blijkt dat Villa Maria haar voortrekkersrol wil blijven uitvoeren.

Geschiedenis

Villa Maria Estate is Nieuw-Zeeland’s meest onderscheiden wijnhuis. Oprichter Sir George Fistonich bottelde zijn eerste oogst Villa Maria al meer dan 50 jaar geleden. Voor Nieuw-Zeelandse begrippen is dat een bijzondere mijlpaal als je kijkt hoe lang of kort er pas wijn wordt gemaakt.Villa Maria heeft in Nieuw-Zeeland een bijzondere positie, omdat het tussen de grootste wijnbedrijven het enige is dat nog in familiehanden is. George Fistonich, zelf van Kroatische afkomst, heeft er bewust voor gekozen om wel groot te zijn, maar nooit extreem groot. Er is hier dus bewust gekozen voor een tussenpositie; de ambitie om per se de grootste zijn, bestaat hier gewoon niet. Fistonich is er van overtuigd dat dit de enige manier is om wijnen van een hoog niveau te blijven maken. Grotere bedrijven moeten meer concessies doen aan de kwaliteit, en dat wil Villa Maria niet.

Voortrekkersrol

In tal van opzichten heeft Villa Maria altijd vooropgelopen bij vernieuwingen in de Nieuw-Zeelandse wijnbranche. Het was een van de voorvechters van de schroefdop, nu omarmd door alle wijnproducenten in Nieuw-Zeeland. Ook werkte het bedrijf jarenlang aan het doorvoeren van duurzaamheid op alle fronten. Onlangs ontvingen zij daarvoor een beloning in de vorm van de Supreme Green Ribbon Award voor het meest ‘Groene Wijnhuis’ van Nieuw-Zeeland.Op wijngebied heeft Villa Maria de kwaliteit van de wijnen vooral te danken aan hard werken in de wijngaard. Eigen wijngaardbezit is voor Villa Maria heel belangrijk, omdat daar de kwaliteit natuurlijk het beste onder controle kan worden gehouden. Maar er is bewust ook voor gekozen om te werken met een flink aandeel contract growers, waar ook een sterke relatie mee bestaat. Dat zorgt weer voor flexibiliteit en het wordt gezien als belangrijk voor de wijnstreken van Nieuw-Zeeland, Marlborough voorop.In Marlborough is grofweg de helft van de druiven voor Villa Maria afkomstig van de 400 hectare wijngaarden in eigen bezit en de andere helft van contract growers. De filosofie van het bedrijf kun je goed samenvatten als ‘De beste wijnmakers, de beste wijngaarden’. Dat zorgt voor kwaliteit op alle vlakken. Dat is ook terug te proeven in de wijnen.

Geproefd

Private Bin, Organic 2013, sauvignon blanc

Niet heel krachtig, kruisbessen, open en exotische neus met groene tonen. Komt terug in het glas, sappig en smakelijk. 13,5 punten.

Templar Organic 2013, Single Vineyard, sauvignon blanc

Rijkere stijl, lekker stevig, tropisch fruit, wat room, lekker rond en zacht met finesse en lengte, stevigheid maar nergens zwaar. 14,5 punten.

Taylors Pass 2007, Single Vineyard, chardonnay

Rond en zacht, wat hout, nog zeker niet te oud, balans en complexiteit, tropisch fruit, maar ook nog sap en frisheid. 15 punten.

Cellar Selection 2011, Organic, chardonnay

Ook lekker aromatisch, tropisch fruit, room, boter, zacht en rond, verleidelijk, mag net iets spannender, maar wel een lekker stevig glas wijn met veel smaak. 14,5 punten.

Cellar Selection 2012, Organic, pinot noir

Licht van kleur, rode kers, sap, heerlijk op het fruit, goede zuren, aardbei, voldoende stevigheid, maar vooral gemaakt op de elegantie en frisheid. 14 punten.

Gimblett Gravels 2009, reserve, merlot/cabernet

Heel anders. Krachtig en stevig, bramen, zwarte bes, nog heel jong en fris, lekker sappig, erg stevig, breed en rijp, toch nergens te zwaar, aantrekkelijk. 14,5/15 punten.

In deze rubriek leggen we elke week het vuur aan de schenen van een jonge sommelier in Nederland. Waarom heeft hij of zij voor dit vak gekozen, wat is de meest bijzondere wijn ooit gedronken en wat is de lekkerste wijn-spijs combinatie? Deze week: Koen van der Plas van Manoir Inter Scaldes.

Met wie spreken we?

"Koen van der Plas."

Bij welk restaurant ben je werkzaam?

"Manoir Inter Scaldes in Kruiningen."

Sinds wanneer zit je in het vak?

"Sinds mijn 15e, ik wilde geen vakken vullen dus ging werken bij restaurant Hendrickje Stoffels in Hoorn. Eerst als ‘kok’, vervolgens als kelner en via Amsterdam en Duitsland teruggekomen als sommelier."

Wat is je vooropleiding?

"Middelbare Hotelschool Amsterdam, Swen 1, 2, 3. Ik heb in augustus (hopelijk) mijn laatste examen Vinologie aan de Wijnacademie."

 

Wat vind je mooi aan het vak?

"Dat iedere wijnliefhebber, van MW tot amateur, ieder jaar weer opnieuw kan beginnen. Geen jaar is gelijk. De diversiteit dus."

Favoriete wijn of wijngebied?

"Jerez de la Frontera en alles wat met Palomino te maken heeft, Bourgogne als

all time favorite, en ik raak steeds meer geboeid door Duits rood."

Favoriete gerecht?

"Ik ben net een vuilnisbak, dus je maakt me met enorm veel dingen blij. Zolang een chef er maar aandacht aan heeft besteed en er volledig achter staat. Wat me altijd bij zal blijven is een gerechtje in restaurant Massana(*) in Girona. Een crème van eendenlever, gelei van Vendange Tardive, gedroogde mais en crunch van toffee (foto). Ik ben toen zo uit mijn dak gegaan, dat ik het gerechtje na mijn hoofdgerecht opnieuw heb besteld. Hier ontdekte ik dus ook meteen dat je dat nooit moet doen. Het gevoel wat ik bij de eerste keer had, krijg je geen tweede keer. Dan weet je al wat komen gaat. Dat is trouwens met meer dingen zo, haha."

 

Mooiste wijnervaring?

"Hartje Vosne-Romanée, een plek waar je, als de kans zich voordoet, geweest móét zijn. Een duistere en donkere kelder, kaarslicht en mensen om je heen waarbij je de spanning en de vlinders in de onderbuiken kunt horen. Noblet die wegloopt om een fles te pakken, niemand weet wat het zal zijn of toch wel? Zie ik het goed of word ik gek? Ja, het is het: Le Montrachet van Domaine Romanée-Conti 2000. Een wijn zo enorm complex en elegant tegelijk.Hier werd maar weer duidelijk dat Bourgogne mijn favoriete wijngebied is. Witte Bourgognes zijn geen vette, boterige wijnen, maar zo wordt het ons wél verkocht. Je kan ze natuurlijk wel zo maken, wanneer de druif en de wijngaard daar aanleg voor hebben dat te ontwikkelen. Wat veel moeilijker is, is een Bourgogne die zijn terroir en pure expressie doorlaat en waarbij de niet-wetende consument of professional dus snel teleurgesteld zal zijn omdat het geen boterbabbelaar is. Die Montrachet is een wijn waarbij de mineraliteit bijna pijn doet in je mond; zó complex, dat je daarna doodmoe bent. Zo’n enorme materie, waarbij alle verwachtingen die de neus opwekt, in de mond bevestigd worden en vele malen worden overtroffen. Een wijn die van de eerste kennismaking tot de laatste druppel veranderd en ontwikkeld. Natuurlijk heeft deze wijn een enorme diversiteit aan smaakbelevingen die een volle wijn opleveren, maar hij is niet vet."

 

Mooiste eetervaring tot nu toe?

"Moeilijk! Het hangt natuurlijk af van veel factoren: met wie ben je, hoe is je gevoel, hoe is de entourage, etc. Dus de ene keer eet je fantastisch in een eetcafé en de andere keer in een topzaak. Onlangs heb ik voor de tweede keer gegeten bij Het Wereldmuseum in Rotterdam. De eerste keer was al super en de tweede keer was dat ook! Knap! Hier geldt mijn voorbeeld over een tweede keer iets bestellen dus niet."

 

Houdt niet van?

"Mensen die klagen, terwijl ze op de bank zitten en denken dat het wel aan komt waaien."

 

Wie zou je nog eens aan tafel willen hebben?

"Mijn moedertje natuurlijk. Als zij die dag niet kan, zou ik heel graag Monsieur Bocuse nog eens ontmoeten. Ik hoop dat dat ooit nog mogelijk is gezien zijn situatie. Ook madame Bize-Leroy zou ik graag nog eens een tafel aanbieden."

 

Welke gebieden zou je graag eens bezoeken?

"Ik bezoek graag gebieden die niet per se booming zijn. Neem Jerez bijvoorbeeld, met die wijnen zouden we allemaal meer moeten werken! "

 

Welk restaurant zou je eens willen bezoeken?

"Veel! Maar er staat er een erg hoog op het lijstje. Ik moet me eigenlijk kapot schamen, maar ik heb nog nooit bij De Librije gegeten. Ik heb wel eens wat van ze geproefd maar nooit echt in de zaak zelf. Tot snel dus!"

 

Liefhebberijen buiten de wijn? Guilty pleasures…?

"Ik ben een enorme liefhebber van muziek. Meestal niet de muziek van mijn generatie, maar de muziek waarbij je echt nog een instrument kunt horen in plaats van een computer. Muziek maakt rustig en geeft inspiratie. Verder varen door de Amsterdamse grachten en ETEN!"

 

Favoriete wijn-spijscombinatie aller tijden?

"Iets wat voor mij echt een les was, een paar jaar geleden, was een wijn-spijscombinatie die ik proefde bij restaurant Vis aan de Schelde in Amsterdam. Iedereen sprak op beurzen en proeverijen altijd over wijn-spijs maar het kwartje was nog niet helemaal gevallen. De sommelier Nabil Touires schonk Haute-Cabrière Chardonnay-Pinot Noir uit Franschhoek bij een gerechtje van krab met ijs van mosterd. Dit was zo’n geniale combinatie, zo’n explosie! Niet alleen op smaakvlak, maar ook op het gebied van structuur en temperatuur. Dat was echt een eye opener voor me, en daardoor leg je voor jezelf de lat steeds hoger. Natuurlijk zijn er nog veel meer memorabele combi’s, maar deze zal ik nooit vergeten."

 

Favoriete wijn-spijscombinatie bij Inter Scaldes?

"Terrine van eendenlever, ingelegd met bittere chocolade, omhuld met gepocheerde ananas, chutney noten, rozijnen en Vendange Tardive, crème topinamboer, krokant van sesam en chocolade karamel. Daarbij Pedro Ximenez Exceptional Harvest van Ximenez-Spinola. Dit is zo’n geniaal glas wijn. Het heeft in zekere zin niets met sherry te maken omdat de wijn geen oxidatieve opvoeding krijgt. De PX wordt 21 dagen overrijp geoogst, vergist, en 4 maanden ‘sur lie’ op nieuw Amerikaans eiken gelegd. Die past volledig bij me, het is een stuiterbal. De neus is boers en enorm rijp, bijna in de negatieve zin van het woord. In de mond veel rijp fruit, ananas en iets exotisch. Enorme rijke structuur, in dit geval wél iets vettig, waardoor je het idee hebt dat je een zoete wijn drinkt. In de afdronk is dat juist weer helemaal anders. De wijn lijkt op te drogen en draait om naar tonen van frisse appel! Geen suiker dus! Dit geeft een bijzonder spannende combinatie met het rijp-zoete van de lever. De wijn heeft nét genoeg suiker om de lever op te tillen, het vervolgens mee te nemen naar een totaal onverwachte hoek. De combinatie is dus fris en legt niet de nadruk op de suikers! Lever en zoete wijn is leuk, maar dat kennen we nu wel!"

 

Tenslotte: wat zou jouw wijnadvies zijn bij… een hamburger?

"Het hangt er natuurlijk totaal van af wat voor hamburger je voor je hebt. Laats reserveerde een vaste gast per email met deze zin als afsluiter: ‘We eten zoals je weet alles, zolang het maar niet van McDonalds komt!’. Dat heeft hij geweten, wat denk je dat mijn chef Jannis Brevet doet? Laat zijn sous-chef naar de McDonalds gaan om een paar burgerdoosjes te halen. Op zijn menukaart hadden we alleen het volgende geschreven: ‘? Gewoon omdat het kan’. De gast had geen idee wat hem overkwam toen we dat burgerdoosje op tafel zette, natuurlijk zonder bestek, want hamburgers eet je met je handen. De lekkerste burger zat er in: een huisgemaakt, iets krokant broodje, gepikeerd met truffel, burger van wagyu, en ga zo maar door. Dat zijn pas burgers!Daar schonk ik Sperrs van Gaja uit 1998 bij. Een waanzinnige combinatie doordat de leeftijd die wijn enorm elegant en bijna velours maakt. Een enorme rijkdom aan geuren en smaken die de wijn veel jonger deden overkomen! Als betaalbaar alternatief zou ik gaan voor Rocca Antica, Montepulciano d’Abruzzo Riserva 2007. Dat ze voor dat geld zo’n wijn kunnen maken: ongelofelijk. Een enorme kracht, rijp fruit, tabak en chocolade. Het zijn de zuren die de wijn een enorme fraîcheur geven."

www.interscaldes.eu   

In deze rubriek leggen we elke week het vuur aan de schenen van een jonge sommelier in Nederland. Waarom heeft hij of zij voor dit vak gekozen, wat is de meest bijzondere wijn ooit gedronken en wat is de lekkerste wijn-spijs combinatie? Deze week: Willem van de Geer van Landgoed de Salentein.

Met wie spreken we?

“Willem van de Geer.”

Bij welk restaurant ben je werkzaam?

“Landgoed de Salentein in Nijkerk.”

Sinds wanneer zit je in het vak?

“Vanaf mijn 23e als sommelier, maar daarvoor als gastheer en kok.”

Wat is je vooropleiding?

“Gastronoom-Sommelier, WSET-Advance, en nu WSET – Diploma Course.”

Wat vind je mooi aan het vak?

“De gasten meenemen op een reis door de wondere wereld van wijn, en daarmee een mooie avond bezorgen. Er is niets mooier dan de glimlach op het gezicht van de gast, wanneer deze je bedankt voor een fantastische beleving.”

Favoriete wijn of wijngebied?

“Californië, Bordeaux, Bourgogne en Argentinië.”

Favoriete gerecht?

“Asperge à la Flamande of een lekkere Hollandse patat met mayonaise.”

Mooiste wijnervaring?

“De hand schudden van Aubert de Villaine, eigenaar van La Romannée-Conti, en al zijn verschillende stijlen proeven.”

Mooiste eetervaring tot nu toe?

“Bij De Bokkedoorns. Vooral het gastheerschap van de heer Bruins maakte het compleet.”

Houdt niet van?

“Luiheid.”

Wie zou je nog eens aan tafel willen hebben?

“Twee van mijn leermeesters: Noël Vanwittenbergh, een geweldige leermeester in wijn en gastheerschap, en wat mij betreft de beste sommelier die er bestaat, en Robert Leussink, een vakman als maître en een fantastisch gastheer!”

Welke gebieden zou je graag eens bezoeken?

“Californië en Argentinië.”

Welk restaurant zou je eens willen bezoeken?

“The Jane in Antwerpen.”

Liefhebberijen buiten de wijn? Guilty pleasures…?

“Computeren, lezen, bioscoopje pakken, en een biertje drinken met vrienden.”

Favoriete wijn-spijscombinatie aller tijden?

“Oesters met Champagne. Het frisse en mineralige van een goede Brut Champagne met het ziltige van de oester: een combinatie waar je niets meer aan hoeft te doen.”

Favoriete wijn-spijscombinatie bij De Salentein?

“Tartaar van Salentein Black Angus met Noordzeekreeft, met als wijn Riesling Trocken, Wehlnener Klosterberg, Markus Molitor, Mosel 2011. De tartaar word aangemaakt met tabasco, worchester, peper, zout, augurk, kappertjes, eidooier, bieslook, sjalot en truffelmayonaise, en heeft dankzij wat sesamolie een licht Oosters accent. Dit combineert zeer goed met de Riesling door het lichte restzoet. De aciditeit in de wijn geeft weer een mooi contrast met de kreeft.”

Tenslotte: wat zou jouw wijnadvies zijn bij… een ‘kapsalon’?

“Een vettig gerecht met knoflooksaus: hier moet een krachtige wijn tegenover komen te staan, omdat de saus behoorlijk wat fruit weg trekt. In de categorie ‘budget’ kies ik voor een Salentein Malbec uit Argentinië; als het iets meer mag kosten, zou ik gaan voor de Extravagant Book 17 van De Toren uit Zuid-Afrika.”

www.landgoeddesalentein.nl

(advertorial)Er wordt vaak gezegd dat de kracht van Franse wijnmakers ligt bij het ‘blenden’. Of het nu in Bordeaux of in de Champagne is, het samenstellen van smaken uit verschillende terroirs is wat bijdraagt aan hét belangrijk aspect van Franse wijn: smaak.
Maar blenden heeft nog een ander doel: het kan leiden tot een consistente stijl. En juist dit laatste wordt ook erg gewaardeerd door de consument.

Vin de France

Frankrijk heeft, zij het binnen bepaalde terroirs, altijd toegestaan om te blenden om zo aan de juiste balans, complexiteit en consistentie te komen. Echter, sinds de herziening van de Franse regelgeving omtrent wijn in 2009 is er een nieuwe classificatie ontstaan: Vin de France wijnen. Producenten mogen sindsdien druiven mengen uit verschillende regio’s en druiven soorten en oogstjaren specificeren op de labels met de duidelijke vermelding van het land van herkomst: Vin de France.Vandaag de dag staat Vin de France voor 25% van de totale stille wijnexport van Frankrijk. Producenten buiten deze vrijheid uit om druiven te blenden van verschillende terroirs; retailers profiteren van etikettering op basis van druivensoort (het zg. varietal labelling) en consumenten kunnen wijn kiezen met een consistente en zorgvuldig gemaakte stijl.

Best Value Selection

Sinds 2010 organiseert het ANIVIN DE FRANCE, de Franse branche-organisatie voor Vin de France wijnen, de Best Value Vin de France International Selection – een concours waar ervaren juryleden kwaliteitswijnen belonen met medailles. Consumenten hebben de garantie dat de wijnen die bekroond zijn voldoen aan de allerhoogste kwaliteitseisen.

Lees hier alles over de Anivin de France Best Value Verkiezing 2014, inclusief het overzicht van winnende wijnen.

(PDF, opent in nieuw venster)

Bent u benieuwd naar de hele lijst met wijnen? Klik hier.