Reportages & Reizen

Met ‘authentiek’ als een van dé marketingtermen van vandaag de dag, in allerlei sectoren, is het niet raar dat Portugal als wijnland steeds meer aandacht krijgt. Want het land heeft ongekende basisvoorwaarden voor originele wijnen, in de vorm van een flinke diversiteit van klimaten en een schier eindeloos aanbod aan autochtone druivenrassen.

Daarbij heeft het natuurlijk al een paar versterkte wijntypen die uniek zijn (met name Port en Madeira). Maar de wereld lijkt tegenwoordig ook in te zien dat de kwaliteit van niet-versterkte Portugese wijnen, zowel in rood als in wit, enorm is toegenomen. Vandaar dat de eerste jaarlijkse proeverij van Portugese wijnen in het Parkhotel, georganiseerd door het Portugese marketingbureau Krosslink in samenwerking met Perswijn, een succes was.

Witte Vinho Verde

De toename van de kwaliteit van niet-versterkte Portugese wijnen valt goed te illustreren met een klassiek Portugese wijn, die in Amsterdam bij velen op de proeftafel stonden: witte Vinho Verde. Om de cliché’s kom je in dit geval bijna niet heen: Nederland kende tot niet zo lang geleden met name de lichte Vinho Verdes, 
met 10 à 11% alcohol en een flinke stoot CO₂. Het zijn wijnen met een zekere functie, maar ze zijn kwalitatief eigenlijk oninteressant. Het modernere type is dat zeker niet. Zo zijn er steeds meer hoogwaardige blends van druiven als loureiro, arinto en alvarinho. En bepaalde Vinho Verde van 100% alvarinho kan wedijveren met goede Rías Baixas, de inmiddels beroemde witte wijn van dezelfde druif (daar albariño geheten) uit het deel van Spanje direct ten noorden van het Vinho Verde-gebied.

Een mooi voorbeeld van zo’n wijn is Vinho Verde branco Solar de Serrade 2012 *****, verkocht door Sandor Wine Import. Het is een mooi aromatische, droge wijn, met 12,5% tot soms 13,5% alcohol, die al jaren bij de beste Vinho Verdes hoort. Maar er waren meer Vinho Verdes de moeite waard in Amsterdam, zoals de serie van Casal de Ventozelo, geïmporteerd door Bresser & Timmer. Dit huis heeft niets te maken met de beroemde portproducent Quinta de Ventozelo trouwens. Casal de Ventozelo maakt drie witte Vinho Verdes, die alle drie zijn aan te bevelen: een mooi florale, sappige Loureiro ****, een wat stevigere, frisse Arinto **** en een harmonieuze blend, die gewoon Vinho Verde branco **** heet.

Nog een Vinho Verde viel op: die van Quinta de Religães. Dit domein, gelegen in het deel van het Vinho Verde-gebied ten zuiden van de Douro, is in 2006 gekocht door de Nederlander Sjerp Martin, die het niet alleen helemaal renoveerde, maar er ook zelf de wijnen maakt.

Écht Portugees

Zijn heerlijk typische Vinho Verde Loureiro 2012 ***(*) liet trouwens ook het dilemma voor Vinho Verde (en andere witte wijnen) op de exportmarkt zien. Nederlanders en vele anderen willen vaak zo jong mogelijke witte wijnen, omdat we blijkbaar verliefd zijn op de eenvoudige snoeperige vergistingsaroma’s en daardoor feitelijk onbekend zijn met de ware aard van druiven als loureiro en alvarinho, die pas doorkomt wanneer de esters verdwijnen. En dus weten velen niet wat écht Portugees is aan Portugese witte wijnen. Nu wil ik helemaal niet zeggen dat we Vinho Verde allemaal twee jaar flesrijping moeten geven; de wijn smaakt doorgaans echt op zijn best binnen twee jaar, maar niet noodzakelijk binnen één jaar.

Wit populair

Hoewel Vinho Verde verreweg de meest geproduceerde witte wijn van Portugal is, komen ook uit andere gebieden dan Minho steeds betere witte wijnen. In het algemeen valt het sowieso op dat Portugees wit in trek is, nog meer dan rood. Simon Veldman, sommelier van restaurant Vermeer, gaf daar ook blijk van: “Van de tien flessen Portugese wijn die bij ons in Vermeer verkocht worden, zijn er tegenwoordig acht wit.” De enorme keur aan autochtone witte druivenrassen, goed aangepast aan de lokale omstandigheden, speelt daarin zeker een rol. Van Casa de Mouraz uit Dão proefde ik een zeer goede Encruzado 2012 ****, met mooie zuren en bitters, en een zilte ondertoon. Heerlijk en heel apart is ook de Beira Interior Branco Colheita Seleccionada 2011 van Quinta dos Currais ****, waarin het aandeel síria zorgt voor exotisch fruit.

De wellicht boeiendste witte wijn van de proeverij kwam van nog een witte druif die ik niet kende, jampal. Het is dé specialiteit van Vinhos Manz bij Lissabon (importeur: Wijnhoeve Matton); hun witte Cheleiros Dona Fatíma Jampal (Vinho Regional Lisboa) ****(*) is naar eigen zeggen de enige monocépagewijn van deze zeer zeldzame variëteit ter wereld, en hij is echt prachtig.

Vinho Tinto

Manz presenteerde ook een fraaie rode wijn, de Vinho Regional Lisboa Cheleiros Pomar do Espírito Santo 2010 ***(*). Deze blend van touriga nacional, aragonês en castelão, uit wijngaarden bij Mafra, ten noorden van Lissabon, heeft warmte en kruidigheid, maar is niet te zwoel en heel drinkbaar. “Die souplesse is typerend voor het karakter van de rode wijnen van Mafra”, zei Tomás Baiao van Manz.

De kracht van de blend

Zo’n wijn geeft ook mooi aan waar -wat mij betreft- een groot deel van de kracht ligt van Portugese rode wijnen: in de assemblage van meerdere autochtone, blauwe druivenrassen. Alhoewel de markt vaak vraagt om monocépagewijnen, zeker van de internationaal bekende druiven en ook van de wat bekendere Portugese druiven als touriga nacional, is het juist de blend die veel wijnen zo interessant maakt. In warmere gebieden zoals Douro en Alentejo geeft een blend vaak meer complexiteit. Bovendien is het dé manier om herkomsttypiciteit te promoten van gebieden waarvan het grote publiek de lokale variëteiten maar moeilijk kan onthouden.In een gebied als Douro zijn in het algemeen de wijnen op basis van blends uit oude wijngaarden de boeiendste (geldt voor Port én voor rode Douro), zoals ook bleek in Amsterdam. De Estate Douro 2011 van Churchill’s ****, vertegenwoordigd door Menno ten Berge van Van Wageningen en De Lange, is weliswaar geen field blend, maar wel een uitgebalanceerde assemblage van ongeveer gelijke delen touriga nacional, touriga franca en tinta roriz. En dat jaar 2011 hè, wat is dat toch prachtig!

In de Sagrado tinto 2009 van Quinta do Sagrado **** van de beroemde familie Calem zit ook een flinke portie uit vinhas velhas (oude gemengd beplante wijngaarden), naast touriga nacional, tinta amarela en wat touriga franca. Het geeft de wijn complexiteit en een zekere finesse, die soms ontbreekt bij wijnen van een enkele variëteit.

Eerlijke wijn

Wie wijnen met nog meer warmte en kruidigheid wil, maar iets mildere tannine, kan zijn hart ophalen in gebieden als Tejo (voorheen Ribatejo) en Alentejo. Hier wordt niet alleen met autochtone Portugese variëteiten gewerkt, maar zie je ook veel cabernet sauvignon en syrah. Wellicht ben ik bevooroordeeld, maar in het algemeen bevielen me de wijnen van regionale rassen beter dan die van internationale druiven. Casal da Fonte bijvoorbeeld had een lekkere rode Vinho Regional Tejo 2011 staan, genaamd Abaladiço tinto ****, gemaakt van touriga nacional, touriga franca en tinta roriz. De wijn ruikt naar zoet donker fruit en wilde mediterrane kruiden, heeft stevige tannine nog, en smaakt wat aards. “Eerlijke wijn”, heb ik ook opgeschreven. De Abaladiço Cabernet Sauvignon 2012 ***(*), die ernaast stond, was ook niet verkeerd, maar miste wat karakter.

Het zou echter stom zijn om zomaar alle wijnen van internationale druiven uit Portugal te bestempelen als karakterloos. Een bedrijf als Quinta do Arrobe van Alexandre Gaspar, ook uit Tejo, werkt er succesvol mee en de wijnen, zowel Quinto Elemento Reserva Cabernet Sauvignon 2011 ***(*) als Quinto Elemento Reserva Syrah 2011 **** zijn goed gemaakt, zuiver en niet jammig.

Ook in Alentejo spelen internationale variëteiten al tijden een rol van betekenis. Toch zijn bij Herdade do Vau, ook vertegenwoordigd door Bresser & Timmer, bijna uitsluitend Portugese druivenrassen aangeplant, op wat syrah na. De opvallendste daarvan is sousão, een blauwe druif uit Noord-Portugal, wellicht vooral bekend van rode Vinho Verde. Deze geeft wijnen met heel veel kleur en veel zuren, en dat kan de warme wijnen van Alentejo goed doen. De Vinho Regional Alentejano tinto ‘Riso’ 2012 ***(*) is heerlijk puur en aangenaam soepel, de Riso Reserva 2011 ****(*) beviel me zelfs heel goed; een mooi brede smaak, kruidig en zacht, met donker fruit en aardse ondertonen. Herdade do Vau, van eigenaar Miguel de Sousa Otto die zelf aanwezig was, is trouwens veel meer dan een producent van goede wijn; op het landgoed staat een prachtig hotel op uw bezoek te wachten.

Volgend jaar weer

Het moge duidelijk zijn dat het een heel gevarieerde en daarmee interessante proeverij was, die een goed inzicht gaf in de huidige stand van zaken in de Portugese wijnbouw. Dat het land enorme potentie heeft, wisten velen al langer, maar het is duidelijk dat er de laatste tien à vijftien jaar ook daadwerkelijk heel veel gebeurt. En het wijn-minnend publiek van ons land beseft dat blijkbaar goed, gezien de erg goede opkomst in Amsterdam. Er komt dan ook sowieso een tweede jaarlijkse proeverij van Portugese wijnen komt (men heeft het niet voor niets ‘jaarlijkse’ genoemd), waarschijnlijk op 9 maart 2015.

Tekst: Lars Daniëls MV

Fotografie en Video: Gerard Reijmer – FoodteamBekijk voor een impressie van dit jaar ook deze video.

Leve de lente! Partijtjes bij ambassadeurs thuis komen dan nog meer tot hun recht dan ze anders al doen. Want die mensen wonen natuurlijk niet drie hoog achter, maar in ruim bemeten panden met terrassen en gazons waarop eekhoorntjes dartel kunnen rondhuppelen.

Zo ook de ambassadeur van Portugal die zijn residentie op een steenworp afstand van het Haagse Vredespaleis heeft. Zijne Excellentie José de Bouza Serrano betoonde zich daar een uiterst aimabele gastheer bij het partijtje ter gelegenheid van 375 jaar Porto Kopke. Aangezien dit huis een bijzondere band heeft met Nederland en al ruim een halve eeuw samenwerkt met importeur Van Ouwerkerk, waren beide partijen op het briljante idee gekomen om een en ander luister bij te zetten met een fijne proeverij van Colheita, het type port dat aangemerkt mag worden als de grote specialiteit van Kopke. Welnu, het was ondanks de ietwat aan finesse ontberende lunch een bijeenkost om in te lijsten. Ambiance en gasten waren namelijk op niveau.

Niveau

Speciaal uit Portugal voor de proeverij overgekomen was CEO Gonzalo Pedrosa van Sogevinus, de groep die eigenaar is van Kopke. Het was wederzijds een aangenaam weerzien, aangezien wij afgelopen jaar bij Pedrosa te gast waren voor het vieren van het jubileum van Barros, een ander porthuis in zijn portfolio, en daar goede herinneringen aan overgehouden hebben. En zo’n CEO voelt zich uiteraard meer thuis in het gezelschap van een sterreporter van een toonaangevende publicatie dan in dat van een of andere derderangs amateur die zich zo nodig voor wijnschrijver wenst uit te geven. Dit echter terzijde. Gesprek op niveau dus onder het genot van een cocktail met witte port, een van de zeer weinige cocktails die in onze optiek het aanraken waard zijn.

Imperium

Sprekende van CEO’s, we wisselden ook van gedachten met Cees Dirkzwager van Koninklijke Distilleerderij Dirkzwager (uiterst rechts op de foto). Van huis uit distillateur, maar met een eindeloze lijst wijnhandels binnen zijn onwaarschijnlijk uitgebreide portfolio en volgens Quote een van de 500 meest vermogende mensen in Nederland. Zo ver heeft zelfs onze Hoofdredacteur het nog niet geschopt. Dirkzwagerj is met zijn imperium een van de machtigste mannen in drankenland, zo niet de belangrijkste. Maar dan zonder blabla of poeha. Zo zien wij dat graag.Namens Wijnhandel J. van Ouwerkerk te werden de honneurs op passende wijze waargenomen door good old Jaap van Ouwerkerk (links op de foto), die tegenwoordig alleen nog maar ‘leuke dingen’ doet, en diens zoon Jan Peter van Ouwerkerk (tweede van links op de foto) die het werk mag verrichten. Beiden zijn boegbeelden van het klassieke wijnkoperschap. Mooi dat dat nog voortleeft in het huidige tijdsgewricht vol platheid.

Natuurlijk gaf ook de als immer perfect gesoigneerde Miquel Porfirio acte de présence. Hij is niet voor niets de wijnman op de Portugese ambassade. Mocht men bij D66 ooit nog eens een dubbelganger van Alexander Pechtold nodig hebben, dan kan Porfirio zo inspringen. En nu we het toch over gelijkenissen hebben, de ambassadeur heeft veel weg van voormalig CDA-coryfee Ernst Hirsch Ballin. Deze observaties echter geheel en al terzijde.

Humor

Hoewel we nu toch al weer een aardig eindje gevorderd zijn in de 21e eeuw, bleek het aantal aanwezige dames helaas wel heel erg beperkt. Dubbel jammer op een stralende lentedag en, erger nog, vanwege de onbedoeld gewekte suggestie dat serieuze port een oudemannendrank zou zijn. Het gemis aan kwantiteit werd gelukkig ruimschoots vergoed door de kwaliteit. Kopkes wijnmaakster Carla Tiago leidde de proeverij (waarover meer in Perswijn) met flair, terwijl haar collega Marta Leite (rechts) ondanks haar functie als marketing manager bij Sogevinus over gevoel voor humor bleek te beschikken. Wat wil je dan nog meer?

Namens Perswijn was ook portkenner Frank Jacobs ML aanwezig. Ondanks zijn verschijning als heer heeft die zich de afgelopen tijd geprofileerd als een vilein twitteraar, zulks tot schrik van types die zich mooier proberen voor te doen dan ze in werkelijkheid zijn. We denken aan snordragers, paleisbewoners en would be Olympiërs. Allez, als er dan zo nodig getwitterd moet worden, dan graag op deze wijze.Met beide Masters of Lunch als deelnemers aan de middagmaaltijd stel je je als gastheer gevaarlijk kwetsbaar op. Want, tja, de Portugezen mogen dan wel aardige mensen zijn, hun keuken kan slechts sporadisch onze goedkeuring wegdragen. En wanneer een Sri Lankaanse chef (zo werkt dat in diplomatieke milieus) zich gaat wagen aan gedateerde Europese bereidingen dan is dat vragen om moeilijkheden. Bij de cuisson en zo. Maar eerlijk is eerlijk, de portionering was afgestemd op de eetlust van ‘hardwerkende mensen’ waar men het eindje verderop in de Hofstad zo graag over heeft.

Bovendien waren de wijnen best binnen te houden, met name de zeldzame witte port uit 1935. We gaan daarom geen gele of rode kaarten uitdelen, maar houden het bij een welgemeende aanbeveling om het de volgende keer gewoon wat beter te doen.

Ontslagen

Dan, in de categorie ‘Opmerkelijk nieuws’: de rechtszaak rond Ted B. We citeren de website van de NOS:“Het Amstel Hotel in Amsterdam moet een ontslagen sommelier weer in dienst nemen. De wijnspecialist was in november ontslagen, onder meer omdat hij tijdens zijn werk meerdere keren op drinken was betrapt. Ook zou hij twee flessen champagne hebben ontvreemd en het onderzoek tegen hem hebben tegengewerkt.

De man, die al 33 jaar in dienst was, pikte dat niet en spande een kort geding aan om zijn werk terug te eisen. Tijdens de zitting stelde de rechtbank vast dat de man bier had gedronken, terwijl dat voor zijn werk niet nodig was. Daar staat tegenover dat het hotel die avond het personeel zelf een biertje had aangeboden. De rechtbank twijfelde ook aan verklaringen die door andere personeelsleden tegen de man waren afgelegd. Het hotel moet hem daarom weer in dienst nemen, op straffe van een dwangsom van 500 euro per dag, met een maximum van 75.000 euro.”

Een lichtelijk bizar verhaal, als men het ons vraagt. Het geval riekt naar een verkapte afrekening binnen het horecamilieu. Hoe dan ook, weer een slechte beurt voor het Amstel dat eerder al besloot om in La Rive geen serieuze lunch meer te draaien.

Klasse

Tot slot nog een vrolijker stemmend feit. In een vorige editie van deze rubriek uitten wij onze verbazing en bedroefdheid over de omstandigheid dat ons geen uitnodiging voor het bijwonen van de Bollingerlunch bereikt had. Naar aanleiding daarvan liet importeur Floris Verlinden ons weten dat alles op een misverstand berustte. En dat een en ander recht gezet zal worden in de vorm van een lange liquide lunch in een als gunstig bekendstaand etablissement waar Bollinger op de wijnkaart staat. Klasse. We zullen daarvan t.z.t. uiteraard een fel realistisch verslag uitbrengen.

Ik heb veel met riesling en Duitsland, zoals u waarschijnlijk weet. Maar er is in de wijnwereld zó veel meer dat mij boeit. Daarom zal ik me nooit exclusief toeleggen op een druif en een land, zelfs niet op riesling en Duitsland. “I’m specialized in being not specialized”, antwoordde een beroemd botanicus eens op mijn vraag op welk gebied zijn specialisatie lag (ik dacht dat ik een intelligente vraag stelde…).

Ik ben zijn woorden nooit vergeten en ging hem later steeds beter begrijpen. Het is dé reden waarom ik zo veel mogelijk van terroir, wijngaardmanagement en vinificatie wil weten; deze zaken zijn universeel.

De mooiste der witte druiven

Maar uiteraard fascineert de ene druif meer dan de andere, en is het ene gebied soms interessanter dan het andere. “Home is where the heart is”, en je kunt je hart niet met té veel liefdes tegelijk delen. Een deel van mijn hart ligt bij de Mittelmosel en zijn Rieslings, dat merk ik altijd weer wanneer ik het dal binnenrijdt en de wijnen proef. Laatst was het eventjes Trittenheim, snel omhoog door Piesporter Goldtröpfchen om via de Panoramaweg richting Brauneberg en Bernkastel te gaan, en dan onze bestemming te bereiken: het prachtige wijndorp Ürzig.Daar stond bij Weingut Karl Erbes de jaarlijkse Altweinprobe op het programma. En de proeverij van een kleine vijftig (!) gerijpte Rieslings liet eens te meer de magie zien van de mooiste der witte druiven: riesling. Wat die magie exact is, is best een uitdaging om uit te leggen. Laat ik het zo proberen: riesling kan wijnen geven die enerzijds fraai variëtaal zijn en anderzijds zeer terroirgetypeerd, met een ongeëvenaarde combinatie van kwaliteit, smaakdiversiteit, complexiteit, elegantie, spanning en langlevendigheid.

Ürziger Würzgarten

Mijn zeer gewaardeerde collega Van Heusden heeft trouwens de proeverij verleden jaar mogen meemaken en heeft daarvan, en van de bijzonderheden van Ürziger Würzgarten, uitgebreid en op waardige wijze verslag gedaan (zie hier deel 1 van dit verslag, en deel 2). Mijn verslag zal daarom korter zijn en meer focussen op het hoe en waarom Moselriesling met restzoet zo goed kan ouderen.

Goed ouderingspotentieel

Zo’n uitleg is niet eenvoudig en er komt wat chemie bij kijken, maar ik zal trachten e.e.a. duidelijk en begrijpelijk te houden. Duitse Riesling, vooral die met restzoet, heeft vele goede voorwaarden om goed te kunnen ouderen.

Veel en goede zuren

Allereerst spelen de zuren een rol. Riesling heeft relatief weinig appelzuur (een instabiel zuur, wordt gemakkelijk omgezet in bijvoorbeeld melkzuur), maar een hoog wijnsteenzuurgehalte. Wijnsteenzuur is een stabiel zuur, dat de pH van de wijn laag houdt en deze blijvend frisheid geeft. Bovendien is in de normale pH-range van Riesling (2.8-3.2) SO2 heel effectief, waardoor de wijnen goed beschermd zijn tegen voortijdige oxidatie. En de wijnen worden doorgaans (meer dan) afdoende gezwaveld.Bovendien staan zuren met alcoholen aan de basis van de vorming van esters, die aromatisch zijn. Die worden niet alleen tijdens de vergisting gevormd, maar ook -zij het veel minder en langzamer- op de fles, waardoor interessante rijpingsaroma’s kunnen ontstaan. In het geval van laat geoogste rieslingdruiven gaat het bij zuren niet alleen over esters op basis van organische zuren, maar ook over verbindingen van fenolische zuren. Deze tot de niet-gekleurde fenolen behorende polyfenolen, komen meer voor in wijnen van druiven van late oogst, kunnen zorgen voor interessante aroma’s en hebben een sterke anti-oxidante werking (zie ook verderop bij fenolen). Een direct verband tussen meer zuren en een verhoogde estervorming tijdens flesrijping is naar mijn weten nog niet aangetoond, maar is niet onwaarschijnlijk.

Restsuiker

Volgens sommigen nog belangrijker dan zuren, is de aanwezigheid van restsuiker. Het is overduidelijk dat witte wijnen met (wat) restzoet doorgaans beter ouderen dan echt droge witte wijnen. Champagnes met iets hogere dosages zijn daarvan voorbeelden, de grote edelzoete wijnen nog betere.

De rol van suiker is complex, maar zeker is dat suiker Firne maskeert, waardoor vegetale en bittere tonen van geoxideerde fenolische bestanddelen minder snel als smaaktechnisch storend worden ervaren. Daarnaast worden uit suikerdegradatie stoffen gevormd die boeiend kunnen bijdragen aan tertiair aroma, zoals sotolon en furaneol. Een mooi voorbeeld van een gerijpte wijn waarin sotolon een bepalende aromatische rol speelt, is goede Vin Jaune.

Weinig alcohol

Ook alcohol is van indirect van invloed. Duitse Riesling met restzoet heeft weinig alcohol, maar veel aroma, waardoor het langer duurt totdat oxidatiegeuren duidelijk worden. Want de belangrijkste ouderdomsgeur, die aangeeft dat het einde nadert, blijft uiteindelijk de geoxideerde vorm van ethanol, ethanal (acetaldehyde). Bovendien benadrukt alcohol in principe bitterheid en astringentie; bij laag alcoholgehalte is dat effect dus geringer dan in wijnen met een hoog alcoholgehalte.

Fenolische zuren

Tenslotte zijn er de fenolen. Wat?, denkt u, fenolen in witte wijn? Jazeker, want fenolen zijn meer dan de anthocyanen en tannine, zo bekend van rode wijnen. Een en ander ligt bij witte wijnen behoorlijk ingewikkeld, maar toch een uitleg. Voor veel Duitse Riesling, en zeker die van laat geoogste druiven met (ietwat) botrytis, worden de druiven niet eerst gekneusd en ingeweekt, maar direct en voorzichtig geperst. Hierdoor bevatten de wijnen weinig flavonoïden (catechine, quercetine, tannine) die zich vooral in de vaste delen van de druif bevinden (schil en pitten) en die weliswaar een anti-oxidante werking hebben, maar ook bijdragen aan bitterheid en astringentie, ongewenst is in witte wijnen en vaak gezien wordt als ouderdomssmaak. Duitse Rieslings, zeker van druiven van late oogst (zie eerder) bevatten wel veel niet-flavonoïden (niet-gekleurde fenolen, met name fenolische zuren) die zich ook in de pulp van de druif bevinden. Ook zij hebben anti-oxidante kwaliteiten en dragen positief bij aan structuur en mondgevoel van witte wijn, maar (waarschijnlijk) niet of nauwelijks aan astringentie of bitterheid.

Uiteraard, maar ik zeg het toch maar even, gaat deze uitleg alleen op voor goed gemaakte wijnen van hoogwaardig druivenmateriaal uit goede wijngaarden.

Altweinprobe

Zo, nu het hoe en waarom van het goede ouderingspotentieel hopelijk enigszins duidelijker is, over naar nóg interessantere materie: de wijnen zelf. Want, the proof is in the pudding, uiteraard. En dat was-ie op overtuigende wijze tijdens de Altweinprobe bij Karl Erbes.

Een van de mooie dingen van dit jaarlijks terugkerende festijn van gerijpte Riesling, is dat niet alleen oudere wijnen van de organisator op tafel komen, maar ook van vele andere goede, en zeer goede producenten in de Mosel. Dat maakt mooie vergelijkingen mogelijk tussen herkomsten, jaren en stijlen. Wat ook zo gaaf is, en we moeten er dankbaar voor zijn: niet alleen de wijnen van topproducenten kunnen goed ouderen, ook die van minder beroemde Winzer, en die zijn soms nog gewoon te koop en vaak heel erg betaalbaar! Zo kun je bij Weingut Karl Erbes voor nog geen € 13,00 nog Ürziger Würzgarten Riesling Auslese ** kopen – en gelooft u mij, die wijn is dat meer dan waard.Was er helemaal niets aan te merken? Uiteraard wel, maar dat had meer met de organisatie te maken; men had in hun overenthousiasme besloten om maar liefst 34 wijnen te laten proeven, ‘s avonds, na het eten. Het werd dus nachtwerk…

Persoonlijke favorieten

Maar ondanks dat: we mochten niet klagen, want onder die 34 zaten bijna geen teleurstellingen en een paar heel grote wijnen. Hier mijn persoonlijke favorieten met originele aantekeningen:

De beste wijnen (*****):

1989 Scharzhofberger Riesling Auslese, Weingut Egon Müller

wijn heeft surplus aan frisheid, florale tonen, enorme schoon en zuiver, fascinerend fruitig nog, met typerende cassistoon, schitterend zoet-zuur, ongelooflijk fijn en lang. 19 punten

1996 Erdener Prälat Riesling Auslese Goldkapsel, Weingut Dr. Loosen

rijk, compact, nog veel potentie, heeft lucht nodig, geweldig intens zoet-zuur, enorme lengte, grote wijn. 18,5 punten

1969 Leiwener Klostergarten Riesling Trockenbeerenauslese, Weingut Jos. Bender

boerenjongens, honing, karamel, after eight, decadent zoet met geweldige zuren, net niet de verfijning van allergrootste TBA, maar supergoed. 18 punten

1976 Wehlener Sonnenuhr Riesling Trockenbeerenauslese, Weingut Jos. Christoffel jr.

kruidig, warm, iets brandy, kruidenhoning, boerenjongens, whiskylactonen; smaak vol, rond, relatief lage zuren, breed, mooi. 17,5 punten

1993 Ürziger Würzgarten Riesling Beerenauslese, Weingut Karl Erbes

heel fraaie botrytis, veel fruit nog, ook wel wat volatiel, ook in smaak heel mooi fruit, confiture, honing, geweldige zuren, grote lengte. 17,5 punten

1997 Wehlener Sonnenuhr Riesling Auslese, Weingut Joh. Jos. Prüm

nog fris, jong, zelfs wat reductief, citroen, heel fijn, prachtig fruit, heel mooi zoet-zuur, mooie lengte. 17,5 punten

1959 Ürziger Würzgarten Riesling Feinste Auslese, Weingut Jos. Christoffel jr.

umami, noten, kruidig, daarachter nog rozijnen, zwarte thee, mooie zoetheid nog, geweldige zuren, grote lengte, prachtig nog. 17,5 punten

2010 Ürziger Würzgarten Riesling Trockenbeerenauslese Goldkapsel, Weingut Dr. Hermann

betoverende geur, enorm geconcentreerd, prachtig fijn, met honing, zeste, bloemen, ongelooflijk dat dit van druiven kan worden gemaakt, amandelspijs, marsepein, karamel, abrikozenjam, enorme zuren, grote lengte. Met het oog op de toekomst! 17,5+ punten

Curiosa: niet meer groots, maar bijzonder om te proeven (***(*)):

1904 Trarbacher Schlossberg Riesling Auslese, Weingut Bökking

fascinerend, sotolon, zwarte thee, vissaus, zeer umami, droog, zuur, notig, boeiend als ervaring. 14,5 punten

1955 Wehlener Sonnenuhr Riesling Auslese, Weingut Mayer-Hauth

heel bijzonder, prachtig fris nog, citroenschil, kruidig, iets umami, mooie zuren, zeer mooi drinkbaar nog! 16,5 punten

1921 Trarbacher Schlossberg Riesling Spätlese, Weingut Melsheimer

ver ontwikkeld, notenschil, thee, koffie, totaal droog nu, licht, nog zeer drinkbaar zijn voor leeftijd. 14,5 punten

De conclusie is simpel voor mij: er is geen enkele andere witte druif die zo consequent wijnen voortbrengt die op gevorderde, tot zeer gevorderde leeftijd (20 tot 100 jaar oud) nog zó fabelachtig goed en/of bijzonder en bovenal: drinkbaar zijn.Met dank aan Stefan Erbes van Weingut Karl Erbes en Christian Hermann van Weingut Dr. Hermann, beide te Ürzig, Mosel, Duitsland.

Tekst en foto’s: Lars Daniëls MV

Bijzondere kerels zijn het, die van het trio Sanders van Sanders Wijnkopers uit Leiden. We hebben het dan over vader Ron en zijn zoons Thierry en Eric-Paul. We schreven ooit eens dat ze ‘branie’ zouden hebben, maar dat vonden ze toen niet zo leuk. Met ‘joie de vivre’ zullen ze vast minder moeite hebben.

Wie wel eens een happy hour met ze heeft gemaakt, weet waarover we het hebben. Dit zijn wijnhandelaren die plezier maken hoog in het vaandel hebben staan. Kortom: never a dull moment!

Twijfel

Van gebrek aan verrassende ideeën lijken de heren Sanders nooit last te hebben. Zo ontwikkelden ze een jaar of wat geleden voor de horeca een eigen mousserende wijn die ze BUBB Brut Royal noemden. Een Crémant d’Alsace onder eigen merk. Na het succes van hun witte BUBB hebben ze nu ook een roséversie gelanceerd, de Rosé Royal, wederom een Crémant d’Alsace. Het is een bubbelwijn die met zijn aardbeiensmaak een groot publiek zal aanspreken. Of hij ‘meer elegantie dan een champagne’ heeft, wensen wij echter sterk in twijfel te trekken. Mogen we de heren Sanders herinneren aan die rijk besprenkelde bijeenkomst op de binnenplaats van hun champagneleverancier Guy Charlemagne? Maar kom aan, se non è vero, è ben trovato.

Op aanraden van Joop Braakhekke van Le Garage, een van hun afnemers die het als rasentertainer ook nooit aan bijzondere ideeën heeft, hebben ze voor hun nieuwe creatie ook een bijpassend glas laten ontwerpen dat gegarandeerd de tongen losmaakt. Het is namelijk een coupe! Zo verketterd dat er weer alle ruimte voor is. Verrassingseffect gegarandeerd.

Graag de polder in

Om de lancering van hun nieuwe BUBB niet ongemerkt voorbij te laten gaan, hadden de Sanders een partijtje georganiseerd in een eetgelegenheid van het kaliber waar wij als Master of Lunch graag de polder voor intrekken: De Gieser Wildeman in Noordeloos. Geen suf gedoe met masterclasses, maar een fijne lunch met veel wijn erbij. Zo zien wij dat graag. Dat er ook een dj deuntjes met technobeat van zijn laptop afspeelde, nemen we dan maar voor lief. Een jeugdidool van een van de jonge Sanders, Hetty Heitinga in de rol van artistieke Tante Til uit het tv-programma De Familie Knots, had de eer de eerste fles roze BUBB in ontvangst te mogen nemen. Gelet op de kleurstelling van haar eigen kleding een alleszins verdedigbare keuze.

Sprankelend

Er was sowieso veel schoon volk naar Noordeloos gekomen. Herstel: sparkling people. Na allerhartelijkst begroet te zijn door de in smaakvolle roze accessoires gehulde heren Sanders, ontmoetten wij diverse belangwekkende persoonlijkheden uit de scene. We noemen hier oud-cuisinier en oud-voorzitter van de Alliance, Gerrit Greveling, tegenwoordig zeer actief als gastronomisch consultant. Net als ondergetekende ooit lid geweest van de roemruchte Bollinger Vendangeoir Club, maar daarom nog niet te beroerd om met een coupe BUBB te poseren. Even terzijde: wij worden trouwens al jaren niet meer uitgenodigd voor de ooit fameuze Bollingerlunch. Of: hoe ook gerenommeerde bedrijven soms een lelijk steekje laten vallen. Dit echter terzijde.

Sympathiek

Ook van de partij was Ton de Zeeuw die jarenlang lekkere verhalen over restaurants schreef in De Telegraaf. Temps perdu. Verder een wel heel ongeschoren Karel Bagijn die ooit bij het AD zat. Van de nog wel dagelijks in de horeca actieven noemen we graag good old Erwin Walthaus van Le Garage. Joop Braakhekke was er helaas niet.Aan tafel vielen we trouwens helemaal met ons neus in de boter, want daar zaten ook moeder en dochter Sjanie en Annemarike de Geus van De Watergeus in Noorden aan. Kijk, dat is nu het soort sympathieke damesgezelschap waar wij nog eens een aangenaam gevoel aan overhouden. Patronne Sjanie kreeg van de heren Sanders trouwens een fraaie plaquette overhandigd waarop zij omschreven wordt als ‘Global Reference’ voor BUBB. Het zal je maar overkomen. Vraag ons niet wat de precieze reden was, maar het zal er vast iets mee te maken hebben dat ze een goede klant is.Samengevat: een fijne maaltijd in een prima ambiance, glazen die attent bijgeschonken werden, zoals dat in een nette zaak hoort, en puik gezelschap. Een zeer geslaagd feestje dus. Dat smaakt naar meer.

Zoals de talloze ontwikkelde lezeressen van deze invloedrijke rubriek weten, is wijn in het huidige tijdsgewricht niet meer los te denken van eten. Herstel: van gastronomie. Alle uitwassen ten spijt, juichen wij als Master of Lunch deze ontwikkeling toe. Zolang men de werkelijkheid niet uit het oog verliest en de waarheid respecteert.

Groots en meeslepend

Een substantieel gedeelte van deze aflevering speelt zich af te Emsterdem, het nog altijd zelfverklaarde magisch centrum van het heelal. Tja, dat krijg je natuurlijk al snel wanneer je een bestemming over het IJ of voorbij Diemen ‘ver weg’ vindt. Dit echter terzijde. Idem dat het aantal serieus te nemen lunchgelegenheden er pijnlijk gering geworden is voor een stad met internationale ambities. Laten we ons liever richten op positievere zaken. Zoals de jaarlijkse Wine Professional met als ondertiteltje Amsterdam Gastronomy, oftewel Emsterdem Gestronnemie!

Dit jaar was al weer de 12e editie. Hoewel wij op basis van waarneming en gezond verstand onze gerede bedenkingen hebben bij de handel en wandel van de organiserende club – lees: al te nadrukkelijke vermenging van commerciële enpublicitaire belangen – is en blijft het een concept om u tegen te zeggen. Je moet het maar weten neer te zetten. Volgende keer graag wel professionele badges in plaats van die suffe kleefarmbandjes die eerder thuishoren in een disco of ziekenhuis. Maar laten we vooral de positieve kant koesteren. Perswijns eigen Nieuwjaarsborrel zou ondenkbaar zijn zonder alibi van de Wine Professional. Daarover straks meer.

Onder de (niet-)aanwezigen

We misten dit jaar node de aanwezigheid van exposanten als Kwast Wijnkopers, omdat patron Jaap Kwast (rechts boven) ons in vorige jaren steevast inviteerde voor een fijne lunch op zijn kosten, zij het dat die toezegging niet altijd… Ach nee, dat mogen we natuurlijk niet zeggen. Pijnlijk ook de afwezigheid van vader en zonen Sanders. En dus geen happy hour met super Bourgogne. Temps perdu! Wie we ook misten: Philine Weeber op de Californische stand. Wat ons betreft had zij net zo goed als haar boss Paul Molleman (links boven) van het California Wine Institute die Diamond Award verdiend. Die kreeg deze fijne onderscheiding net als kok Wil Demandt (rechts), wiens sober ingerichte Bordewijk te 020 met terugwerkende kracht tot ‘nouveau ruig’ bestempeld wordt, en good old Erik Sauter, zakenpartner van de uitreiker van de Awards in het Hongaarse Mondivin. Dik verdiend overigens.

Wie er wel was, was ir. Regina Meij (Imperial), een van onze favoriete wijnvrouwen in Nederland. Ze had de pech op maandagavond na de beurs in een Amsterdams restaurant bestolen te worden en raakte behalve haar handtas nog heel veel meer kwijt. Toffe stad, dat Emsterdem. Gastronomie en kleptomanie gaan daar kennelijk hand in hand. Over nouveau ruig gesproken… Maar laten we het nogmaals liever over positievere aspecten hebben. Over Vrouwen bijvoorbeeld. Wie kwamen we zoal tegen? De fine fleur: Elise Moeskops, Heleen Boom, Marije Bokholts, Alicia Martinez Rolland, Sara Channell, Claudia van Dongen, Jolande Vos enz. enz. Als bijen kwamen ze op de nectar af. Tja, some guys have all the luck!

Siciliaans ruig

Over lucky guys gesproken, in de persoon van Joep Speet (Pallas) ontmoetten we een apetrotse ‘jonge’ vader. Proficiat! Dat hij en wij dat nog mogen meemaken! Wat betreft de overige heren viel ons op dat ons anderszins favoriete stijlicoon Yvo Couprie (Résidence) nog steeds met Siciliaans bedoelde gezichtsbegroeiing van de niet overtuigende soort rondloopt, Hans Bijvoets (Anfors) daar goddank zo zoetjes aan van terug lijkt te komen en Ruben van Dam (Hosman Vins) eigenlijk als enige de juiste balans in dezen heeft weten te vinden.

Eveneens opmerkelijk: Perswijns eigenste icoon, zij het niet per se voor stijl, Lars Daniëls MV, bleek meer belangstelling te hebben voor het gratis hapjestheater dan voor een serieuze discussie met Duitse producenten over de rol van ethylpotocatechuaat bij de rijping van Riesling. De jeugdige MV was in ieder geval niet weg te slaan uit dat hapjestheater. In zijn voordeel spreekt wel dat hij tot nu toe geen poging tot Siciliaanse baardgroei heeft ondernomen. Dat is maar goed ook.

Targets gehaald

De organisatoren van de beurs waren zelf trouwens ook erg tevreden met hun prestatie. Lees maar even mee:

“Door een restrictief invitatiebeleid, dat zich bovendien richt op diverse targetgroepen binnen de databases van The Wine & Food Association, is Wine Professional ieder jaar in staat de kwaliteit en professionaliteit van haar bezoekers te verbeteren.

[…] Veel exposanten lieten weten contact te hebben gemaakt met nieuwe klanten, die deels normaliter meestal met grotere wijnimporteurs zaken doen. Opvallend was tevens dat de trend van jonge bezoekers zich lijkt voort te zetten, waarmee Wine Professional niet alleen haar positie heeft versterkt maar ook klaar is voor de toekomst.   Het feit dat er dit jaar diverse ‘boutique’-importeurs en zogenaamde ‘kleinere’ importeurs op de beursvloer stonden naast het merendeel aan traditionele exposanten zorgde voor een eigen dynamiek die voor de gehele beurs, zowel qua sfeer, assortiment en op zakelijk vlak, een grote toegevoegde waarde had.

Ook bestaande importeurs kwamen met noviteiten en lieten de bezoekers bijzondere producten proeven. Over de hele linie toonden de exposanten een op deze tijden toegespitst aanbod van producten met een goede prijs-kwaliteitverhouding. Minder aandacht voor grote ‘brands’, meer aandacht voor speciale eigentijdse producten. Het feit dat dit jaar een groter deel van de beurs uit uniforme standbouw bestond werd door veel bezoekers als een opwaardering ervaren, zowel in uitstraling als in overzicht.”

Waarlijk een fraai staaltje van exegese, niet waar?

Pot verwijt ketel

Iemand die tijdens de Wine Professional van dit jaar geen theatervoorstelling mocht en/of wilde geven, was Ron Blaauw, wereldberoemd cuisinier te 020 en 035 met een wel zeer maffioos Siciliaans uiterlijk. Hoewel wij ons menen te herinneren dat de verstandhouding tussen hem en de Hoofdinspecteur van GaultMillau & Hoofdredacteur van Proefschrift ooit tamelijk hartelijk was, lijkt dat voltooid verleden tijd. Het heeft alles te maken met het nieuwe ‘concept’ van Blaauw. Naar diens eigen zeggen uit bewuste keuze, volgens de baas van GaultMillau uit armoe. Daar zit dus weinig ruimte tot compromis tussen, te meer omdat beide partijen niet in de wieg gelegd lijken te zijn als diplomaten.

De straffe uitspraken van voornoemde Ron B. in Folia Magazine, de laifstailuitgave (!) van de Universiteit van Amsterdam (Joenevursetie of Emsterdem) en de plaatselijke Hogeschool, leveren hem wel alvast een plaats op in de ter plaatse populaire categorie ‘nouveau ruig’, maar niet in die van ‘fijngevoelig’. We citeren even uit genoemde periodiek. Stoelriemen vast, want subtiel is anders:

“Dat die omslag [door Blaauw van twee sterren naar ‘Gastrobar’ ] een succes is, is evident. Maar kritiek kwam er ook. Jan van Lissum, directeur van GaultMillau […], suggereerde dat Blaauw het roer wel om móést gooien, omdat hij het anders financieel niet meer zou redden.

Wat vindt u daarvan?

Blaauw haalt zijn schouders op. “Eerlijk antwoord? Ik vind van Jan van Lissum met dat gidsje van hem de grootste flapdrol die er rondloopt. Ga maar na: hoe kunnen we zakken als we een gloednieuwe zaak zijn begonnen? Flikker toch op. Hij moest eens weten hoeveel risico ik met deze beslissing genomen heb.”

Aldus Blaauw, die nog wel meer te klagen had – over gepatenteerde nitwits op Iens bijvoorbeeld –, maar daar gaan we ons nu niet verder mee vermoeien.

Vlammetjes en Hoofdredacteur in de Jetty Bar

Op een steenworp afstand van de Wine Professional, bij de jaarlijkse borrel in de uitermate sfeer- en smaakvolle, want in retro après-skistijl ingerichte Jetty Bar op het RAI-terrein, liepen dit jaar maar liefst vier leden van de ‘familie Perswijn‘ rond. Die op de een of andere manier allemaal iets met elkaar hebben én zich verdienstelijk proberen te maken voor genoemd prachtblad.

De sensatie dit jaar was aanwezigheid van de Hoofdredacteur zelve! Normaliter laat die zich in januari ten tijde van Wine Professional liever met fel realistisch geprijsde crus classés fêteren in zijn geliefde Bordeaux, maar dit jaar was dat anders. Het spreekt vanzelf dat zijn aanwezigheid dan ook grote emotie onder de zeer talrijk aanwezigen– immers, iedereen die in Nederwijnland iets te betekenen heeft, was er – tot gevolg had. Kortom, het was een uiterst fijne bijeenkomst. Compleet met vlammetjes, bitterballen en een bijpassend (?) zoetzuur dipsausje – fusion après la lettre? – dat ongetwijfeld voor bijzondere wijn-spijscombinaties gezorgd zal hebben. Wij zelf hebben ons veiligheidhalve maar liever beperkt tot een pilsje van de tap.

Ware klasse

Tot besluit echte gastronomie van de bovenste plank, zonder flauwekul of gebakken lucht. Daags na ons bezoek aan de WineProfessional vond de jaarlijkse topontmoeting plaats tussen de illustere Masters of Lunch, Frank Jacobs en ondergetekende, en de jeugdige Magistri Vini Udo Göebel en de al genoemde omnivoor Lars Daniëls.

Zoiets gebeurt natuurlijk niet in een door nitwits omhoog geschreven hoofdstedelijk nouveau ruig zaakje à la Rijsel, waar het toilet ons in december sterk deed denken aan dat van voorheen Brouwerskolkje – say no more! – en we sla voor een jaar tegelijk geserveerd kregen.

Nee, we gingen natuurlijk naar de vertrouwde Bokkedoorns ** voor een Maaltijd met alles erop en eraan. En ai, ai, ai,wat werden we in die onvolprezen prachtzaak weer verwend! Door een supertrio bestaande uit patron John Beeren (links), maître Peter Bruins in topvorm en chef Menno Post (rechts). Die laatste doet het als opvolger van Lucas Rive trouwens meer dan voortreffelijk, ook al komt-ie bij Ron B. vandaan. Niks karig nouveau ruig of anderszins ‘conceptueel’, maar gewoon waanzinnig goed. Perfecte score derhalve: LLLL ♥♥♥*. Moraal van het verhaal? In de gastronomie gaat het niet om woorden, maar om daden!

In aansluiting op het artikel over Bourgognehuis Joseph Drouhin in Perswijn nummer 1 uit 2014, een uitgebreide impressie van het oogstjaar 2012 voor zover het de wijnen uit Drouhins eigen domaine betreft.

2012 was een jaar van meteorologisch hollen en stilstaan dat in de wijngaard voor grote problemen zorgde, maar zich in de kelder van een veel betere kant toonde. Een enerverende rit in de achtbaan met een goede afloop. De kleine opbrengst lijkt samen te gaan met een goede tot zeer goede kwaliteit.

Grilligheid troef

Gelukkig is men in de Bourgogne wel het een en ander gewend als het op grillige weersomstandigheden aankomt. Welnu, 2012 stond er bol van. Uitdagend, heet dat dan. De winter was aan de zachte kant met alleen in februari een periode van twee weken aanhoudende vorst. Hier en daar leidde dat tot wat schade. Het voorjaar zette al vroeg in met een ongewoon warme maand maart. Gevolg: een snelle start van de vegetatie.

Door koel en regenachtig weer in april en mei werd die snelle vegetatie echter weer getemperd. Eind mei zorgde met meer dan gemiddeld hoge temperaturen voor een veelbelovend begin van de bloei, maar daarop volgend wisselvallig weer met plaatselijk felle hagelbuien gooide roet in het eten door op vrij grote schaal coulure te veroorzaken. De verre van optimale vruchtzetting betekende dat men slechts een bescheiden opbrengst tegemoet kon zien.

Ook de zomermaanden waren wisselvallig, met nu eens zonnige dagen en dan weer buien. Hagel zorgde vooral in gemeenten in de Côte de Beaune zoals Volnay, Meursault en Puligny-Montrachet op grote schaal voor schade. Anders dan in de Côte d’Or bleef het in Chablis droog tot half september. Eind augustus liepen de temperaturen zo hoog op dat soms zonnebrand optrad. Waar men evenmin op zat te wachten, al helemaal niet bij bedrijven als Drouhin die volledig biologisch werken, waren donzige en poederige meeldauw.

Gezonde druiven

In de wijngaarden van Drouhin begon de pluk op 19 september in de Côte d’Or en op 24 september in Chablis. Voor andere producenten was dat nauwelijks anders. Het volume was overal structureel klein en door de hagel soms extreem klein. Een gunstig aspect was dan weer wel dat de trossen niet compact waren, daardoor dankzij goede beluchting geen last kregen van rotting (pourriture grise) en dus gezond bleven. De kleine druifjes hadden een dikke schil, veel concentratie en een voldoende mate van rijpheid.

Om verzekerd te zijn van fruit in de best mogelijke conditie, werd de selectie ‘aan de poort’ niet alleen uitgevoerd door te werken met sorteertafels, maar bovendien door toepassing van optische lasercontrole. ‘Hagelsmaak’ lijkt in de Bourgogne sowieso tot het verleden te behoren.

Vinificatie op maat

Ook waren, met het oog op de te verwachten kleine volumes, diverse tanks van klein formaat aangeschaft om een vinificatie op maat mogelijk te maken. Veel percelen binnen Bourgondische wijngaarden zijn immers van anekdotische omvang, waarbij eerder in are dan in hectare gemeten wordt. En wanneer de opbrengsten dan ook nog eens heel klein zijn…

Technisch directeur Véronique Drouhin en haar rechterhand Jérôme Faure-Brac hebben bij de vinificatie van 2012 enkele doelbewuste keuzes gemaakt:

– langere inweking voorafgaand aan de alcoholische vergisting

– klaring van de most na persing

– geen of slechts geringe bâtonnage bij wit

– bij rood uit de Côte de Nuits slechts 10 à 15% niet ontsteelde trossen; minder dan normaal

– langere inweking dan gewoonlijk bij rood in het algemeen, variërend van drie tot vier weken

– rode wijnen uit de Côte de Nuits zijn bewust lang op hun fijne gistbezinksel gelaten om hun structuur te verrijken

In overeenstemming met de standaardpolitiek bij Drouhin om vooral het fruit in de wijnen tot uitdrukking te laten komen, is de duur van de houtopvoeding in de regel beperkt gebleven tot 13 maanden voor zowel wit als rood. Slechts in enkele gevallen kan die 15 tot 18 maanden in beslag nemen. In Chablis, waar men helemaal beducht is voor te veel hout en ook de grands crus deels op tank gevinifieerd worden, zijn diverse wijnen overigens al eind juli gebotteld.

In het glas

Onderstaande wijnen, die een representatief beeld geven van de myriade aan niet altijd even doorzichtige herkomstbenamingen binnen de Bourgogne, zijn medio november geproefd in Beaune. Dat wil zeggen: in min of meer gerede staat. De meeste waren toen juist gebotteld of zouden dat binnenkort worden. Een deel ervan is inmiddels al op de markt gekomen; voor de meeste zal dat gebeuren in de loop van voorjaar 2014. Jammer genoeg is er maar weinig van beschikbaar. Per wijn soms een paar vaten, soms zelfs maar één enkel vat…

● Mâconnais & Côte Chalonnaise witMâcon-Lugny 2012

Lichtste wijn van de serie ‘Chardonnay’. Op staal gevinifieerd en eind mei 2013 gebottelde village-wijn. Open, zacht fruit, appel, vuursteen, frisse zuren, strak mineraal, pikant. Niet overmatig rijk of complex, wel levendig. Jong drinken.

Saint-Véran 2012

Deels op staal gevinifieerd en deels op vaten van 500 liter, medio juni 2013 gebotteld. Ook in deze wijn uit de Mâconnais een opvallend minerale pittigheid, maar met duidelijk meer vlees op de botten. Dat beetje hout lijkt ook voor meer ronding te zorgen. Citrustoets, volop spanning, lekker wat beet.

Rully 2012

Afkomstig uit de overwegend witte gemeente Rully in de nog altijd ietwat vergeten Côte Chalonnaise. Acht maanden houtopvoeding, botteling medio juni 2013. Wijn met een van nature betrekkelijk slanke structuur waarin momenteel nog wat hout terug te proeven is. Pikant, strak, ziltige finale.

● Chablis    Chablis ‘Réserve de Vaudon’ 2012

Genoemd naar Drouhins domaine in Chablis. Pluk tussen 23 september en 8 oktober. Afkomstig uit wijngaarden halverwege de premiers crus Mont de Milieu en Montée de Tonnerre. Volledig op tank gevinifieerd. Gesloten, na beluchten minerale kruidigheid en een grassige toets. Geconcentreerde smaak, gespierd, strak, goede zuren, appel, pit. Staalachtig, ‘typisch’ Chablis!

Chablis 1er Cru Montée de Tonnerre 2012

Grote, toonaangevende premier cru met in de bodem witte klei en stenen en een uitstekende expositie. Pluk op 26 september. Opvoeding van 12 maanden op tank, eind september 2013 gebotteld. Ingetogen geur, citroenbloesem. Verrassend brede smaakaanzet, duidelijk voller dan de Réserve de Vaudon. Ook hier de bijna vanzelfsprekende pikant minerale toets (vuursteen), maar minder nadrukkelijk. Vriendelijker dankzij meer fruitexpressie. Rijk mondgevoel, prima lengte en complexiteit in afdronk. ♥

Chablis Grand Cru Vaudésir 2012

Zeer goede grand cru, enigszins ingesloten in een vallei en daarmee profiterend van warmte. Druiven van vieilles vignes, geplukt op 24 september, opvoeding van slechts 10 maanden op tank en eerder gebruikte vaten van 500 liter met het oog op optimale frisheid, botteling eind juli 2013. Volledige malolactische vergisting, wat min of meer standaardprocedure en begrijpelijk is in een gebied als Chablis. Open, ‘vuursteen’, vrij rijke smaak, met én rijp fruit (zelfs een vleugje ananas) én mineraliteit, uitgebalanceerde zuren, puur, zilte finale. ♥♥

Chablis Grand Cru Les Clos 2012

Grootste en beste grand cru van Chablis. Compacte witte kleibodem met ietsje mergel. Identieke gegevens als bij Vaudésir. Nog een fractie voller en krachtiger dan die toch bepaald niet kinderachtige Vaudésir. Sleutelwoorden: concentratie en volheid. Opvallend intens fruitkarakter met verder de onvermijdelijke (citrus)zuren en markante mineralen, mooi verpakt, enorme diepte. Schitterende wijn. ♥♥♥

● Côte de Beaune wit

Wijnen staan gerangschikt per gemeente van noord naar zuid.

Corton-Charlemagne 2012

Direct van start met de noordelijkste witte grand cru van de Côte d’Or. Perceel: Les Languettes, hoog op de helling. Al op 19 september geplukt als een van de vroegste crus voor wit. Lange opvoeding van 15 tot mogelijk 18 maanden (op het moment van proeven nog niet precies vastgesteld). Zit nog helemaal in zijn schulp, zoals gebruikelijk bij jonge Corton-Charlemagne. Gesloten en discreet in de neus. Compacte smaak, veel concentratie, strak, onmiskenbare zuren en mineralen, diepte, heel puur, typisch 2012. Lastig te beoordelen. Vraagt geduld.

Beaune 1er Cru Clos des Mouches 2012

Drouhins ‘huiswijn’ onder de premiers crus, afkomstig uit een wijngaard tegen Pommard aan waarvan het ruim de helft in bezit heeft. Ongebruikelijk voor het overwegend rode Beaune is dat die met zowel pinot noir als chardonnay is aangeplant. Opvoeding van 13 maanden op hout, botteling eind november 2013. Open, rijp, bloemig, wit/geel fruit, zacht kruidig hout. In de smaak ook mooi wit fruit en vooral veel spanning dankzij fijne zuren. Synthese van Corton-Charlemagne en Puligny-Montrachet? ♥

Meursault 2012

Village-wijn van fruit uit overwegend hoger gelegen delen van Meursault. Opvoeding: 13 maanden op hout. Geproefd na de Rully en vergeleken daarmee een heel stuk voller. Wat nog niet betekent dat het een boterbal is. Integendeel, allesbehalve het vette werk met ook hier de naar het lijkt kenmerkende stijleigenschappen van 2012: markante maar fijne zuren, citrusfruit (citroen), licht roosteraroma van het hout (?), delicaat bitter na.

Meursault 1er Cru Perrières 2012

Beste wijngaard van Meursault, met stenige bodem, tegen Puligny aan. In 2012 geplaagd door hagel. Vergisting en opvoeding gedurende 13 maanden hout, botteling eind november 2013. Kracht en verfijning. Delicate neus, witte bloemen, citroenbloesem. Tegelijk stevig en gespierd. Citrusfruit, breed en vullend. Nadrukkelijk mineraal, strak, compact, pittige zuren, veel inhoud, nog heel lichte houttoon. Groot potentieel. ♥♥

Puligny-Montrachet 2012

Gemaakt van fruit van vieilles vignes. Vergisting en lagering van 13 maanden hout, botteling eind november 2013. Jeugdige tint, groene reflex, middelintense neus, nog wat gesloten, heel puur, witte appel, citrus. Vibrerende smaak in de inmiddels vertrouwde 2012-stijl, slank, spannend, levendig, mineraal en toch ook heel ‘chardonnay’.

Puligny-Montrachet 1er Cru Folatières 2012

Tja, het is misschien makkelijk praten als je weet wat je in je glas hebt, maar je proeft toch weer het verschil tussen een village en een premier cru die ertoe doet. Waaraan? Aan het surplus aan rijkdom. Fransen hebben er de term ‘onctueux’ voor. Volheid, breedte, filmend mondgevoel. Dat soort dingen. Maar pas op: in die romigheid zitten wel zuren en mineraliteit verpakt. ♥

Chassagne-Montrachet 1er Cru Morgeot  (Marquis de Laguiche) 2012

Premier cru aan de zuidkant van Chassagne, tegen Santenay aan. Bij Drouhin in een stijl die afwijkt van die van andere producenten, d.w.z. minder weelderig maar juist staalachtig. Druiven van vieilles vignes, lagering van 13 maanden op hout, botteling eind november 2013. Open, floraal, milde citrustoets. Slanke smaak met vieve zuren – très 2012! –, spanning en, jawel, mineralen.

Criots-Bâtard-Montrachet 2012

Kleine grand cru binnen de grenzen van Chassagne. Pas op 27 september geplukt als een van de laatste witte crus – alleen in de Clos des Mouches werden op 28 september nog wat druiven geoogst –, 15 tot 18 maanden houtopvoeding (op moment van proeven nog niet definitief bepaald). Vatmonster dus. Heel open en expressief, intens, rijp, rokerige houttoets. Vol en weelderig, rijp, zoete fruitkern, weer hout, roosteraroma’s, weer rokerig. En niet te vergeten, bijna op het clichématige af: mooie mineraliteit. Minimale productie. ♥

Montrachet (Marquis de Laguiche) 2012

Terug naar Puligny, want deze Montrachet uit die gemeente hoort nu eenmaal aan het einde. Het 2 hectare en 8 are grote perceel van Marquis de Laguiche ligt in het deel van Montrachet binnen Puligny. Drouhin is daarmee de grootste producent van de in totaal 8 hectare grote Montrachet. Geplaagd door hagel, geoogst tussen 22 en 25 september, opvoeding van minimaal 15 en mogelijk 18 maanden (op het moment van proeven nog niet definitief bepaald). In de geur breed en rijk, opvallend rijp fruit, bijna liquoreux, hazelnoot, discreet hout. In de smaak een wijn met twee gezichten. Weelderige smaakaanzet, weer rijpheid, maar daarnaast ook flink wat zuren. Is en blijft een heel bijzondere wijn. ♥♥

● Côte Chalonnaise roodRully 2012

Bijna per definitie rood in een wat lichtere stijl. ‘Elegant’ is dan het passende woord. Fruitig, zuiver, rechttoe rechtaan. Ongecompliceerd en verteerbaar rood. Expressief pinotkarakter, speels, bittertje na. Voor de lunch, chique picknick of anderssoortige maaltijd buiten met een vogeltje of een visje.

● Côte de Beaune rood

Wijnen staan gerangschikt per gemeente van noord naar zuid.

Savigny-lès-Beaune ‘Clos des Godeaux’ 2012

Afkomstig uit het niet geklasseerde climat Les Godeaux in Savigny, onmiddellijk ten noorden van Beaune. In alle opzichten duidelijk rijker dan de Rully. Nog een tikje sauvage in de geur. Lekker volle smaak, uitnodigend rood fruit, pit, aardse toets. Niet de meest verfijnde wijn van de sessie, wel een heel bevredigende. Zeker interessant vanwege een niet al exorbitante prijs.

Côte de Beaune 2012

Wie heeft dit curiosum onder de Bourgogneappellations ooit bedacht? Niet te verwarren het district Côte Beaune of de appellations Côte de Beaune Villages en Hautes Côtes de Beaune. Zit wat betreft de klassering van de eigen wijngaarden tussen gemeenteappellation Beaune en premier cru in, maar is ook te gebruiken voor ‘gedegradeerde’ wijn uit premiers crus. Volgen we nog? Drouhin verwerkte voor deze AC in 2012 druiven uit negen verschillende perceeltjes. Dat resulteerde in een heldere, middelintens geurende en smakende wijn. Licht in vergelijking met de rest van het veld. Geparfumeerd en fruitig (framboos) met ook een bittertje. Lunchbourgogne, om zo te zeggen.

Beaune 1er Cru Grèves

Bekende, centraal aan de westkant van Beaune gelegen cru. Met 35 hectare de grootste van heel Beaune en wellicht ook de beste. Toch nog een beetje overzichtelijkheid en houvast in de Bourgogne? Intense kleur, nog ietwat ongepolijste en onrustige neus, al merk je wel dat er een stevige smaak aan zit te komen. Dat blijkt te kloppen. Breed in aanzet, rijp rood fruit, fluwelig, roostertoon, nootachtig, aardse toets, ziltige finale. Mondvol wijn. ♥

Beaune 1er Cru Clos des Mouches

Niet te verwarren met Clos de la Mousse; ook in Beaune, en leverancier van rood. Een beetje zand in de bodem geeft rode wijnen van Clos des Mouches een zekere elegantie mee die een mooie aanvulling op hun kracht vormt. Serieus rood met concentratie in kleur, geur en smaak. Heel kenmerkend voor Beaune: rijp rood fruit, rond, soepel en mondvullend. Daarnaast een subtiele houttoets en zachte mineraliteit. Heerlijke wijn. ♥

Volnay-Santenots 1er Cru

Over ingewikkelde constructies gesproken! Hier is er nog een, zo mogelijk nog een graadje gecompliceerder dan Côte de Beaune. Rood uit de overwegend witte gemeente Meursault, dat volgens Bourgognelogica de appellation van de rode buurgemeente Volnay draagt. Als de wijngaarden tenminste aan die kant liggen, want we hebben ook nog Blagny. Let trouwens op de afwijkende schrijfwijze. Voor de liefhebbers: het perceel van Drouhin ligt binnen het gedeelte van de cru met de naam Les Santenots Dessous. Weer een rode met veel kleur, onbestemde neus, een beetje ‘wild’ nog en onaf. Ferme smaak met zwart fruit, ietsje hout, grip van de tannines, goede lengte.

● Côte de Nuits rood

Wijnen staan gerangschikt per gemeente van zuid naar noord.

Nuits-Saint-Georges 1er Cru Procès 2012

Een op zijn zachtst gezegd nogal aparte naam van een cru even ten zuiden van het dorp Nuits die je vanwege zijn bescheiden omvang van 1,35 hectare maar zelden op etiketten tegenkomt. Een naam die je doet denken aan gedoe rond classificaties of aan de beklemmende roman van Franz Kafka, zij het dat er in dit geval een gelukkige afloop is. Een zekere strengheid in de neus, op het Bordeauxachtige af, pittig fruit, aards, wat hout. In de aanzet eveneens de nodige pit maar ook een geruststellende dosis fruit. En prima lengte. Al bij al wel een stuk aardser dan de meeste andere wijnen uit de Côte de Nuits.

Vosne-Romanée 1er Cru Petits Monts 2012

Spreek alleen al langzaam maar nadrukkelijk de naam ‘Vosne-Romanée’ uit en het water loopt je uit de mond. Hier hebben we dan ook te maken met een superieure premier cru binnen die gemeente, net als die andere al even exceptionele premier Cros Parentoux grenzend aan Richebourg. Alleen iets hoger gelegen. En ja, zoals die Richebourg smaakt deze wijn eigenlijk ook. Of in ieder geval bijna. Een korte notitie volstaat daarom: hoe beter de wijn, des te minder woorden er nodig zijn. Pure rijkdom, fluwelig kersenfruit, prachtige tannine, loepzuiver. Volmaakte balans. In één woord: schaamteloos lekker! Wat jammer alleen dat er in 2012 slechts drie vaten van gemaakt zijn. Met Amoureuses een absolute favoriet. ♥♥♥

Echézeaux 2012

Uit het perceel Orvaux tegen Chambolle aan met zijn dunne toplaag. Enorme kleurintensiteit! (Wie durft nog beweren dat pinot noir geen wijn met kleur kan geven?). In de neus gesloten, een en al concentratie, zwarte bessen, mineraal, heel puur. Ook in de smaak compact en hecht, intens fruit, zwarte kersen, bessen, spannende zuren, pittige tannine. Wijn waarin heel gebeurt en nog te gebeuren staat. Zijn lengte verraadt een voortreffelijk potentieel. ♥

Clos de Vougeot 2012

Met in totaal 51 hectare zo’n ruim bemeten cru dat er voor iedereen wel een perceel(tje) te regelen was. Nou ja, bij wijze van spreken. Om snobistische redenen evenzeer overschat als onderschat. Wat zeggen we dus? De naam van de producent geeft de doorslag. Zoals overal in de Bourgogne. Drouhin heeft hier 0,91 hectare. Fractie lichter van kleur dan Echézeaux. Heel open en fruitig in de neus, vleugje hout en enigszins spicy. Tegelijk brede en elegante smaak, ook nu rijk aan fruit, rijpe tannine, uitgebalanceerd. ♥

Chambolle-Musigny 2012

Wijn uit het vlakke deel van Chambolle langs de D974. Niettemin erg goed voor een village-wijn. Pinot in super elegante gedaante, eerder rood dan zwart fruit, viooltjes. Ook in de smaak volop raffinement, framboos, afgewogen zuren en tannines, delicaat en al gevaarlijk drinkbaar. Beslist een aanrader voor wie geen hoofdprijs wil of kan betalen. ♥

Chambolle-Musigny 1er Cru Baudes 2012

Kleine premier cru aan de noordkant van Chambolle langs de Route des Grands Crus met als bekendere overbuurman Bonnes Mares. Veel kleur. Volle geur, rijp zwart fruit, kresen, ceder. Smaak met inhoud, nog wat sporen van hout, grip en beet, rijk geschakeerde afdronk. Jammer dat niet iedere wijn een hartje kan krijgen…

Chambolle-Musigny 1er Cru 2012

Geen wijn uit een individueel climat, maar verzamelnaam voor een cuvée van postzegeltjes perceelgrond in zes ook al niet overmatig bemeten premiers crus, Borniques, Hauts Doix, Plantes, Combottes, Echanges en Noirots. Inderdaad, geen echt gangbare namen. Gesloten qua geur. Slanke stijl, puur fruit, precisie, vol spanning. Goed. ♥

 

Chambolle-Musigny 1er Cru Amoureuses 2012

Zo’n poëtische en verleidelijke naam alleen al doet je het water in de mond lopen. En terecht, want de wijn uit deze premier cru die kan wedijveren met diverse grands crus maakt die verwachting dubbel en dwars waar. Wat een prachtige wijn: diep gekleurd, aroma’s van zwart fruit en ceder, soepel als fluweel, gelaagd fruit, volmaakte balans, complexiteit en lengte. Toppunt van finesse en zeldzaam verleidelijk. Ontroerend als Schubert. Coup de coeur! ♥♥♥

Musigny 2012

Parel in de kroon van Chambolle, deze grand cru van het allerhoogste kaliber met veel klei en betrekkelijk weinig actieve kalk in zijn bodem. Mag derhalve niet ontbreken in de collectie van een producent met een aantoonbare voorliefde voor die gemeente. Drouhin is met 0,67 hectare de op drie na grootste eigenaar. Vroeg geplukt en vergeleken met andere grands crus met 13 maanden maar kort op hout gelagerd. Geweldige kleur, in de geur gesloten (net gebotteld). Net als bij Amoureuses een fluwelige smaakaanzet, zeldzaam puur fruit, om op te kauwen, plakkende tannine, een en al rijkdom en precisie, magnifieke lengte. ♥♥

Morey-Saint-Denis 1er Cru Clos Sorbè 2012

Vreemd genoeg een wat ongrijpbare gemeente, dat Morey-Saint-Denis, zowel geografisch als stilistisch het midden houdend tussen Gevrey en Chambolle. Clos Sorbé is een kleine cru van 3,5 hectare met een stenige bodem. Toonbeeld van rijpheid met body, ronding, fruit zoals dat alleen van pinot noir kan komen, tannine, ondersteunend hout. Fraai mondgevoel, veel lengte. ♥

Gevrey-Chambertin 2012

In zijn categorie een meer dan geslaagde village-wijn, al heeft hij het natuurlijk lastig in het geweld van alle crus. Rijp fruit, voldoende inhoud, aardse ondertoon. Rechttoe rechtaan.

Gevrey-Chambertin 1er Cru Cazetiers 2012

Op het moment van proeven nog niet klaar voor botteling. Gevrey in een ogenschijnlijk nogal stoere, viriele stijl. Zeker in vergelijking met de finesse van de wijnen uit Chambolle aan de wat ‘mannelijke’ kant. De structuur getuigt echter van diepgang en precisie. Volop materie, stevige tannine, aards, wijn die staat als een huis.

Gevrey-Chambertin 1er Cru Lavaux-Saint-Jacques 2012

Eerste oogst voor Drouhin in deze relatief ‘koele’ cru die anders dan Cazetiers al eind oktober gebotteld is. Open, rijp, puur rood fruit, floraal accent, Oosterse specerijen. Vrij slanke maar gespierde smaak, heel puur in het fruit, aardig wat tannine van de betere soort, goed potentieel. ♥

Griotte-Chambertin 2012

Met slechts 2,73 hectare een kleintje binnen de Chambertinfamilie. Of je er kersen in proeft? Mwa, laat je niet misleiden door de naam, al zou het natuurlijk wel zomaar kunnen dat je kersen tegenkomt. Nog niet klaar voor botteling op het moment van proeven. Diepe kleur. Ietwat reductie in de neus, na beluchten geconcentreerd zwart fruit. Toch die kersen? In de smaak gereserveerder dan Clos de Bèze, betimmerde structuur, waarin zuren en tannines duidelijk present zijn, aardse toets, diepte. Vraagt nog even geduld. ♥

Chambertin-Clos de Bèze 2012

Grotere broer van Griotte aan de andere kant van de weg. Daar wil je dus wel mee gestraft worden. Eind oktober gebotteld. Voor de zoveelste keer een prima kleur met veel diepte. Uitnodigende geur, fruitconcentratie essentie van pinot noir. Haast zwoele smaak met super verleidelijk fruit, breed, mondvullend, rond, zelfs wat zoet aandoend door een hint van karamel, solide onderliggende structuur. Complete wijn, pure verwennerij. ♥♥

Tot slot

Zoals uit de hoeveelheid hartjes blijkt, was ik zeer te spreken over de proeverij bij Drouhin. Maar uiteraard is het onmogelijk om de algemene beoordeling van een oogstjaar van slechts één producent te laten afhangen. Omgekeerd kan wel gesteld worden dat de wijnen van Drouhin in grote lijnen de indruk bevestigen die 2012, mede op grond van wijnen van andere producenten en geluiden uit het veld, tot nu toe gemaakt heeft. Het jaar lijkt wijnen te hebben voorgebracht met én fruit én zuren die elkaar in de regel goed in evenwicht houden. Bij de rode geldt dat ook voor de tannine: duidelijk aanwezig, maar harmonieus. Zuren en tannines verlenen de wijnen een goede structuur, spanning en houdbaarheid, terwijl het fruit voor het charmerende aspect zorgt.

Bij rood zit 2012 tussen 2010 en 2009 in. Met wellicht net even wat minder je ne sais quoi dan 2010, maar wel het royale fruit en de inhoud van 2009. Ondanks het onmiskenbaar aanwezige ontwikkelingspotentieel voorspelt Véronique Drouhin dat de wijnen van 2012 zich niet zullen sluiten en daarmee aansluiten bij 2009 en 2005. Ze hebben waarschijnlijk wel wat meer spanning in huis. Enfin, on verra.

Bij wit onderscheidt Chablis zich in 2012 door een opvallende fruitigheid, de Côte de Beaune door concentratie – als gevolg van bedroevend lage opbrengsten van soms maar 15 hl/ha – die met name in de zuren naar voren komt. 2012 komt voor wit naar alle waarschijnlijkheid niet helemaal aan het niveau van 2010, maar laat zich wellicht vergelijken met 2008.

De gevolgen van de kleine opbrengst hebben zich inmiddels al laten voelen in de prijzen. Immers, 2012 is geen incidentele uitschieter geweest als het om een Bourgognejaar met een (te) kleine opbrengst gaat en al helemaal niet als het om rood van pinot noir gaat. Sinds 2007 heeft wat dat aangaat alleen 2009 een normale oogst qua volume voorgebracht. Alle andere jaren, met als meest recente 2013, zijn ruim tot extreem ver onder het langjarige gemiddelde gebleven. Er is zondoende veel te weinig wijn om aan de internationale vraag te voldoen. Wat dat betekent, laat zich gemakkelijk raden.

Importeur: WalravenǀSax

Tekst: René van Heusden

Fotografie: Joseph Drouhin

Het is best een aparte club. Ze vertegenwoordigen gezamenlijk niet een beperkt gebied en ook geen type wijnbouw, zoals biodynamie, of sterk filosofische stroming binnen de wijnbouw, zoals vin naturel. Ze zijn wellicht nog het meest te vergelijken met wat de VDP in Duitsland is, hoewel de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat die vereniging meer échte topproducenten telt.

Maar de leden van Vignobles et Signatures, tegenwoordig zeventien in getal, mogen er zeker zijn. En natuurlijk staan ze wel ergens voor: kwaliteit, originaliteit en diversiteit –ze vertegenwoordigen de gehele ‘France viticole’-, maar vooral familiegevoel. Alle leden zijn echte familiedomeinen, want in de wil om het best mogelijke na te laten voor het nageslacht, ligt hun kracht.

Divers

Het was de tweede keer dat ik een proeverij van Vignobles et Signatures bijwoonde. Net als twee jaar terug, was de plaats van handeling Parijs, als vanzelfsprekend voor een club wiens leden uit alle streken van l’hexagone stammen. En om precies te zijn het mooie café van de Salle Pleyel, waarschijnlijk Parijs’ meest fameuze concertzaal, aan de Rue du Fauboug Saint-Honoré. Het kan minder.

Op één na waren alle aangesloten producenten persoonlijk aanwezig, met hun complete assortiment of minimaal een serieuze actuele selectie daaruit. Buiten het feit dat het altijd weer interessant is nieuwe jaargangen en nieuwe cuvées te proeven, is de extra waarde van een dergelijke proeverij het persoonlijk contact met de producenten. Bovendien waren dat er twee meer dan twee jaar terug: onlangs toegetreden zijn Domaine Pierre Gaillard en Alain Jaume & Fils (beide uit de Rhône).

Met hen is het gemiddelde niveau van de club erg hoog gebleven en de diversiteit nog eens toegenomen. Ik heb bij bijna alle wijnproducenten geproefd en verder alleen de Calvados van Groult en de Armagnacs van Laubade moeten laten staan. Hier volgt een overzicht van de interessantste wijnen:

Guilbaud et Frères, Muscadet de Sèvre et Maine (Loire)

Ik begon bij Guilbaud et Frères, een voorname producent van Muscadet van de goede soort. En die zijn er niet zo heel veel: weinigen in de Pays Nantais lukt het om met kwaliteitswijnen hun hoofd boven water te houden, laat staan op te vallen. Het domein stamt uit 1927, ligt net buiten Gorges en wordt geleid door Pascal Guilbaud. Van de drie wijnen die hij presenteerde, vond ik Muscadet de Sèvre Et Maine Sur lie Château de la Pingossière Vieilles Vignes 2012 **** de mooiste. Een loepzuivere wijn met fraaie zuren, en goede diepgang en lengte.

Domaine Rolet Père et Fils, Arbois (Jura)

Iets verderop stond Rolet, een van de traditionele referenties van de Jura. Omdat er zó veel is gebeurd de afgelopen tien jaar in de Jura, maar ook omdat het gebied sowieso al geen gebrek aan authenticiteit had, is het tegenwoordig wellicht het spannendste wijngebied van Frankrijk. Een paar jaar terug vond ik dat Rolet niet meer mee kon komen met de top van de Jura (Tissot, Puffeney, Ganevat, Labet, etc.), maar nu lijkt het alsof ze bezig zijn aan een inhaalslag. Uiteraard had Eliane Rolet o.a. een mooie traditionele (lees: oxidatief opgevoede) Savagnin meegenomen. Maar mijn favoriet was de Arbois Trousseau 2009 ****, die wat deed denken aan elegante, fijne Nebbiolo.

(importeur: EB&T Wines en Van Eyck Wijnkelders)

Champagne Drappier (Champagne)

Om de mond te schonen leek het me goed om naar Drappier te gaan. Dit blijft een interessante producent, gevestigd in Urville en een van de beste van de Aube. De meest opvallende champagne die ze maken, is wat mij betreft de Quattuor Blanc de Quatres Blancs Brut ****(*). Hij wordt gemaakt van drie ‘vergeten’ witte druivenrassen van de Champagne (arbane 25%, petit meslier 25% en blanc vrai 25%), aangevuld met een kwart chardonnay. Het resultaat van de originele samenstelling is boeiend en smakelijk, fruitig voor een champagne, mooi nerveus, zuiver en lang.

(importeur: Henri Bloem)

Domaines Jean Durup Père et Fils, Chablis (Bourgogne)

Van de Aube naar Chablis was ook hier maar een klein stukje. Domaines Jean Durup Père et Fils is de trotse bezitter van het Château de Maligny en staat onder leiding van Jean-Paul Durup. Hij was heel eerlijk over de problematische oogst van 2013 (weinig en matig), die echter positief was geweest voor de samenhorigheid onder de producenten van Maligny; iedereen had elkaar geholpen de oogst zo snel en goed mogelijk binnen te krijgen. Participatiemaatschappij à la Chablisienne! De wijnen van Durup zijn keurig en zuiver, maar missen naar mijn mening de diepgang om echt goed te zijn. Chablis Premier Cru Fourchaume 2012 **** was mijn favoriet.

(importeur: Henri Bloem)

Domaine Cauhapé, Jurançon (Sud-Ouest)

Die diepgang vind je zeker wel bij Cauhapé, nog altijd een van de toonaangevende producenten, niet alleen van Jurançon, maar van de hele Sud-Ouest. Mr. Henri Ramonteu was er gewoon zelf, zoals altijd, de man lijkt nooit vermoeid, altijd energiek maar beheerst. De nieuwe etiketten staan de wijnen goed trouwens. Van de vier wijnen die Ramonteu had meegenomen, kende ik de zeer aantrekkelijke Jurançon Sec ‘Geyser’ 2012 **** nog niet. Jurançon Sec La Canopée 2011 ****(*) is de droge topcuvée, met de rijkdom van een grote moelleux, fantastische wijn. Maar je weet bij Cauhapé dat het hoogtepunt pas echt volgt met de zoete wijnen. En dat was in Parijs de Jurançon Quintessence du Petit Manseng Folie de Janvier 2010 *****, een wijn die met alle recht van de wereld zo’n pretentieuze naam als ‘Quintessence’ mag dragen. Dit is ongelooflijk unieke wijn, zo heerlijk maar beschaafd zoet, met weelderige structuur en zinderende frisheid, fabelachtig complex en lang.

(importeur: Okhuysen)

Domaine Paul Blanck et Fils, Kientzheim (Elzas)

Cauhapé had twee fijne buren op deze proeverij. Een daarvan was Domaine Paul Blanck uit de Elzas. Een paar weken eerder had ik Philippe Blanck ontmoet tijdens een mooi diner in Selestat en hadden zijn wijnen meer indruk op me gemaakt dan ooit. En ook dit keer bleek dat Blanck over de hele linie, van droge Riesling tot zoete Pinot Gris, heel zuivere, goede wijnen maakt. Wat wil je, met percelen in Grands Crus als Schlossberg, Furstentum, Mambourg en Sommerberg… Extra mooi is dat ze een van de weinige domeinen zijn die pinot noir serieus nemen, dat immer begint met die druif aan te planten op de best mogelijke plek. Dat lijkt voor de hand liggend, maar in de praktijk betekent dat dat de veeleisende druif op Grand Cru-terroir moet staan. Maar omdat pinot noir niet gebruikt mag worden voor Alsace Grand Cru, zijn er niet veel producenten die pinot noir ook echt op de beste plek hebben staan. Blanck wel: hun Pinot Noir stamt uit de Grand Cru Furstentum van Kientzheim en heet daarom plagerig Alsace Pinot Noir F. Die uit het stevige jaar 2009 **** is goede, gestructureerde Pinot Noir, die het eenderde deel nieuw barrique prima aankan.

(importeur: Jean Arnaud Wijnkopers)

Domaine Couly-Dutheil, Chinon (Loire)

De andere buur van Cauhapé op dit Parijse evenement, Couly-Dutheil uit Chinon, was ook goed voor een van de hoogtepunten van de middag. En dat was toch wat onverwacht. Want de wijnen van dit beroemdste domein van Chinon, al opgericht in 1921, leken me de laatste jaren wat minder precies, wel goed maar wat minder spannend. En dus was het extra leuk dat Chinon Clos de l’Echo 2011 ***** weer zó goed is. Hij is nog wat gesloten natuurlijk, maar je merkt de klasse, want hij heeft een geweldige balans, met meer diepte en structuur dan hun andere beroemde wijn, Clos de l’Olive.

(importeur: Hans Molenaar, Henri Bloem)

Domaine Pierre Gaillard, Condrieu (Rhône)

Tot slot mogen de wijnen van Pierre Gaillard niet ongenoemd blijven. Ik moet toegeven, Gaillard is zo’n producent waar ik een zwak voor heb sinds we met het Perswijnproefpanel een aantal jaren terug het domein in Malleval hebben bezocht. Terugkijkend in mijn aantekeningen, vond ik de wat clichématige typering van zijn wijnen: vol en genereus. Dat zijn ze nog steeds, maar ook hier lijkt men meer op zoek naar elegantie tegenwoordig. Maar ik vergeet het belangrijkste: de wijnen van Pierre Gaillard zijn gewoon heerlijk om te drinken, echte vins gourmands, zoals zijn Saint-Joseph blanc 2012 ****, van een ongebruikelijke 100% roussanne, of de Côte-Rôtie Rose Pourpre 2011 ****. Gaillard is natuurlijk allang niet meer alleen actief in de noordelijke Rhône, hij heeft ook domeinen in Faugères (Domaine de Cottebrune) en Banyuls/Collioure (Domaine Madeloc). En ook die terroirs kent hij inmiddels door-en-door, resulterend in prachtige wijnen als Domaine Madeloc Collioure blanc Trémadoc 2012 ****, een assemblage van grenache gris, vermentino en roussanne.

(importeur: Rhône Value Wines, Pasteuning Wijn & Catering)

Meer informatie over Vignobles et Signatures vindt u op www.vsclub.com.

Indachtig de woorden in de Troonrede dat we ons moeten instellen op een ‘participatiesamenleving’ heeft Wine Society meer dan ooit actief geparticipeerd in tal van potentieel belangwekkende evenementen.
Evenementen die soms als vreugdevolle hoogtepunten aangemerkt mogen worden, maar soms ook van het soort dat volop ruimte voor verbetering over laat. Conclusie: we hebben weer enkele bewogen weken achter de rug in Nederwijnland!

Ambassadeur du Champagne

Zelf had hij voorafgaand aan de bekendmaking zo zijn twijfels over zijn eigen prestatie en tipte hij enkele andere kandidaten als potentiële winnaars, maar uiteindelijk bleek hij wel degene te zijn die zich een jaar lang Europees Ambassadeur du Champagne mag noemen. Zijn naam: Niek Beute, Pays-Bas. Proficiat! Niek is daarmee de tweede Nederlander die in de negenjarige geschiedenis van de wedstrijd met de hoofdprijs ging strijken. In 2011 deed Anja Vondenhof dat al eens eerder.Wat de wedstrijd inhoudt? Om te beginnen moet je als kandidaat voor de Europese finale winnaar worden van de editie in eigen land. En om daaraan mee te mogen doen, moet je op de een of ander manier iets educatiefs doen. Vervolgens mag je een week naar de Champagne om de ene na de andere educatieve droomproeverij bij te wonen en, minor detail, tijdens de wedstrijd even te tonen wat je weet over champagne. Dat wil zeggen: drie wijnen becommentariëren én een exposé van 20 minuten houden over een bepaald thema. In 2013 was het thema van filosofische aard: la singularité du champagne, oftewel: wat maakt champagne uniek?

Uiteraard vormt bij zo’n presentatie kennis van zaken een pre, maar minstens zo belangrijk is de didactische component. Kort door de bocht: hoe verkoop je champagne? Wie wel eens in restaurant Vermeer gegeten heeft in de tijd dat Niek Beute daar maître was, weet dat hij een geboren performer is. Iemand die met enthousiasme iets kan aanprijzen zonder zich te verliezen in al te nerdishe details. De Champenois zelf hebben het trouwens niet zo op details. Kortom, een glansrijke winnaar.

Soirée champenoise

Uiteraard was Wine Society aanwezig tijdens de soiree waarbij de winnaars bekendgemaakt werden. Plaats van handeling was het Château de Pékin in Epernay. We zullen de lezer niet vermoeien met alle ups en downs van dit kasteeltje met zijn vreemde naam – er is namelijk helemaal niets Chinees aan te zien – maar we volstaan met de vaststelling dat het heden ten dage een perfecte locatie is voor smaakvolle partijtjes. Met een heuse kelder, zoals je dat in de Champagne mag verwachten.

Aangezien in de Champagne alles politiek is, hadden wij voor de gelegenheid weloverwogen als onderscheidende accessoire geen cravate van een gunstig bekendstaand champagnehuis aan te leggen, doch een stemmig ‘generieke bubbel’ exemplaar dat wij ooit van een onbaatzuchtige cavaproducent ten geschenke kregen. CIVC-baas Jean-Marie Barillère voelde zich genoodzaakt ons voor deze demonstratie van verfijnde smaak te complimenteren. Eenmaal door ons op subtiele wijze geattendeerd op de herkomst van bewuste accessoire stond hij er wat bedremmeld bij, maar dat was nergens voor nodig. Zeker niet als er champagne à volonté geserveerd wordt en er volop aantrekkelijke dames rondlopen. Een combinatie van factoren die wij zelf bijzonder graag mogen waarnemen, maar dit terzijde.

We bleken geplaceerd te zijn aan de tafel Élégance, de Beneluxtafel. We zaten aan met onder meer Grégoire Van den Ostende, vertegenwoordiger van het CIVC in België, Nederland en Luxemburg – voor hem is het daardoor zowat ieder jaar prijs met een winnaar – en het Nederlandse jurylid Jaap Teeling die zelf vorig jaar aan de wedstrijd meedeed. Ondanks de naam Élégance waren dames helaas nogal ondervertegenwoordigd aan tafel, maar ja, je kunt nu eenmaal niet alles hebben. Het was hoe dan ook een gedenkwaardig samenzijn.

Perswijn Winterproeverij

Op de dag van het heuse weeralarm vanwege de Storm bezochten we de Wassenaarse Winterproeverij van Perswijn. Wat daar inhoudelijk nu zo winters aan was, ontging ons eerlijk gezegd, maar de ambiance was dik in orde. Idem het kaliber der aanwezigen en de spontaan verstrekte hoeveelheden champagne van het niveau dat onze voorkeur geniet.

Enigszins tot onze verbazing ontwaarden we in het zaaltje met Nieuw-Zeelandse wijnen Cees van Casteren die eerder dit jaar nog zulke vileine woorden over de Hoofdredacteur meende te moeten publiceren in zijn rubriek in een der provinciale dagbladen. Een stukje in de categorie pot verwijt ketel.

Tja. We misten overigens wel de aanwezigheid van voornoemde Hoofdredacteur. Vanwege de stormnarigheid in en om 020?

Boven elke twijfel verheven dan weer een blakende Sara Channell van WOSA – ja, daar heb je ’r weer – op de stand van WOSA en geassisteerd door Johann de Wet uit Robertson en Allard Sieburgh uit Delft. Sara is in blijde verwachting van haar eerste kind. Net als Joep Speet (Pallas), zij het dat het in diens geval Clara van Otterloo is die het meeste werk daarbij verzet. We hebben Joep trouwens nooit eerder zo frivool meegemaakt als de afgelopen tijd. Wine Society berichtte destijds trouwens als eerste over deze ontluikende romance die nu dus tot een love baby geleid heeft. Dit echter terzijde.

Verder was het goed proeven bij good old Coen Pollaert (Jean Arnaud) die in zijn tijd als sommelier Nederland de proefterm ‘onbewogen spiegel’ heeft bijgebracht. Ook niet over het hoofd te zien: Joke Holster en Rob Handjes (Intercaves) die mooi uitpakten met het complete gamma van Champagne Lanson. Enfin, de sfeerbeelden spreken voor zichzelf.

Madeira my dear

Zeer geanimeerd ging het er later diezelfde dag aan toe op de Portugese ambassade, alwaar een paar producenten van het eiland Madeira hun verrukkelijke waar lieten proeven. Het aardige van die ambassade is dat de ruimtes eigenlijk veel te klein zijn, zodat het altijd volle bak lijkt. Miquel Porfirio, de man van de handelsafdeling, liep dan ook rond met een brede glimlach. Evenzo Paula Cabaco, de presidente van de producentenclub op Madeira.

Vast onderdeel bij iedere bijeenkomst aan de Tolweg: de Portugese kroketjes. Weer ernstig genoten trouwens van de wijnen van Barbeito – wat is dat toch mooi spul. De importeur daarvan, Mick Kooistra (Horizon Wines), bleek getooid met een nieuw brilmontuur van het strakke design dat hem een scherpe kop à la Herr Flick in Allo allo verleent. We troffen hem in het gezelschap van Mr. Olaf Kerstens (Partners in Wijn), el sympatico van de Nederlandse wijnhandel en evenals Kooistra een erkend Portugalspecialist.

Ook zagen we de immer jeugdig acterende Frank Donker (LFE) die we eerder op de dag ook al in Wassenaar waren tegengekomen. Maandag is namelijk zijn studiedag en dat likt hij zowaar heel serieus te nemen. Bravo, zo zien wij dat graag. Nog meer jeugdige avant-garde in de gedaante van Huib Edixhoven (Vindict), niet in gezelschap van zijn Evelijn, maar in dat van de charmante ‘educated wine drinker’ Ria Ramdjan. Wondere wijnwereld toch. Last but not least, Menno ten Berge (Van Wageningen & de Lange) in een opmerkelijk jolige stemming. Ook dat zien we graag, te meer daar hij ons een fijne middagmaaltijd met dito sigarenronde na in het vooruitzicht heeft gesteld. Heren onder elkaar, zeggen we dan. Kortom, een hochkarätige dag, zoals men in Duitsland zou zeggen.

Lunch à la française

Normaliter hoeft een niet nader gedefinieerde ‘proeverij met Franse producenten’ niet zo, maar wanneer zo’n proeverij blijkt plaats te vinden ten huize van de ambassadeur zelve en er in de uitnodiging een heuse ‘Franse lunch’ in het vooruitzicht gesteld wordt, dan verandert dat natuurlijk de zaak. En dus togen we welgemoed naar de residentie. Voor een ‘tasting’ van wijnen uit Sud de France. Want o, o, het lijkt wel of de Fransen zich tegenwoordig schamen voor hun eigen taal en alle heil van Engels verwachten. Kijk, die arrogantie van vroeger was niet aangenaam, maar nu zijn we van de regen in de drup geraakt. Dit echter terzijde.

De naar wij achteraf begrepen wat lauwe toespraak van Ambassadeur Pierre Ménat was al achter de rug toen wij onze opwachting maakten. We hadden het tijdstip daarvan immers zorgvuldig afgestemd op het begintijdstip van de in het vooruitzicht gestelde warme Franse lunch. Onze hooggestemde verwachting dienaangaande werd echter niet bewaarheid. Kennelijk moet de Franse diplomatie in het huidige tijdsgewricht van financiële crisis de broekriem aanhalen, want de fameuze Franse lunch bleek niet meer te zijn dan een allereenvoudigst buffetje dat bijzonder weinig aanknopingspunten met haute cuisine vertoonde. La Grande Nation onwaardig. ML: carton rouge.  

Vanzelfsprekend troffen we tal van belangwekkende persoonlijkheden. We noemen ondermeer Peter van Houtert (voorzitter der KVNW), Nao Dekker (KLM), collectioneur Allard Botenga en, nog verrassender, Paul ’Prokupats’ Blom. Blom lanceerde ooit ten behoeve van zijn Joegoslavische handel de wervende bedoelde kreet ‘Goede wijn behoeft geen Frans’, maar op de ambassade liep hij openlijk te hengelen naar een Frans lintje in de Ordre du Mérite Agricole. Tja, het kan verkeren…

Masterclass all’ italiano

Laatste waarschuwing: in 2014 gebruikt niemand meer de term ‘masterclass’! Goed begrepen? Het is dat we een zwak voor Friuli hebben, want anders zouden we er waarschijnlijk helemaal niet naar die als ‘masterclass’ aangekondigde proeverij-met-praatje in het kader van een gebiedspresentatie in het Amstel Hotel geweest zijn. Het werd helaas een ondermaatse vertoning, deze werkelijk interessante streek onwaardig. Naïef als we soms zijn hadden we ons laten verleiden door de aankondiging van een Friulano-proeverij, dus met louter wijnen van de emblematische druif van de regio. Studieus en zo. Niet dus.

‘Friulano’ bleek gewoon de noemer voor van alle en nog wat uit Friuli, inclusief toeristische promotie. Key note spreker Ian Dagatha, een Amerikaan die zichzelf nogal belangrijk lijkt te vinden als ‘Italië-expert’, had kennelijk last van zijn rug. Hij verwaardigde zich namelijk niet om even te gaan staan tijdens het toespreken van de zaal. (Om de een of ander manier wekken zelfverklaarde ‘Italië-experts’ bijna altijd opmerkelijk snel onze irritatie op. Hoe zou dat toch komen? Omdat ze te vaak apert zwakke wijnen proberen te verdedigen als ‘typisch’?)  

Te proeven: negen wijnen in veel te kleine Amstelglaasjes – alleen het waterglas had het juiste formaat – van bedenkelijk uiteenlopende kwaliteit. En met maar drie Friulani op een totaal van negen wijnen. Waaronder dus te veel matige of ronduit ondermaatse wijnen. Politieke keuze, meneer, op z’n Italiaans. Moet je vooral doen als je je gebied wilt promoten.

Presentatrice Janna Rijpma was ook al niet helemaal bij de les want begon met de begroeting ‘Welcome in The Grand’ (sic!) en probeerde daarna weinig overtuigend wijnen aan te prijzen met de opmerking dat die gemaakt was van ‘wel tien jaar oude stokken’ of afkomstig van een familiewijngoed midden in het bos. Kortom, zoiets heeft dus drie keer niets te maken met een masterclass. ML: cartellino rosso. Get real!

Oost, west, Bordeaux best

Snel door naar de Koepelzaal, eveneens te 020, voor de proeverij van de Grand Cercle des Vins de Bordeaux, want naar ‘goed’ Nederlands gebruik waren er weer eens diverse proeverijen op een en dezelfde dag georganiseerd.

Om moedeloos van te worden, dat hardnekkige gebrek aan coördinatie. Zullen we daar in 2014 nu ook eens een keer verandering in gaan brengen? Bij voorbaat dank. Over Bordeaux geen kwaad woord, want het is uiteindelijk altijd weer een thuiskomen als je een serie daar vandaan kan proeven.

We hadden een geanimeerd onderhoud met ooit zelfverklaarde Bordeauxsceptici als Tjitske Brouwer MV en Marc Collard (Vinoblesse) en stelden vast dat ook Ibert van der Waal MV (Wijnimport Bart) en de onvermijdelijke Lars Daniëls MV de verleiding niet hadden kunnen weerstaan. Maar liefst drie MV’s! Dat zegt toch wel iets over de onverminderde aantrekkingskracht van Bordeaux.

Maar van wie werden we nog blijer? Van twee veteranen, c.q. pensionado’s in blakende vorm, Cees en Ans van Noord! Nog wel een suggestie aan de Bordelais: het zou plezierig zijn als iedereen voortaan wijnen van hetzelfde of dezelfde millésime(s) zou laten proeven. Maar goed, bij de Cercle doen ze tenminste niet aan ‘masterclasses’. Waarvoor dank. Houden zo!

Sterren

Op de valreep vernamen we van Michelin dat het de Rode Gids behaagd heeft om aan Jacob Jan Boerma zijn derde ster toe te kennen. Vaste lezers van deze rubriek zullen zich vast herinneren dat ML al sinds jaar en dag een fan is van deze chef van restaurant De Leest en niet te vergeten van zijn wederhelft Kim Veldman. ML: ♥♥♥. Proficiat!

  

Het zijn weer mooie tijden in wijnland, vol avontuur, jubilea bij de vleet, mooie (gratis) maaltijden en zelfs spetterende romantiek. We maken even de balans op van de hoogtepunten in de afgelopen weken.

Om te beginnen waren we bij een allerplezierigst partijtje in de hoofdstad des lands, waar Huib en Evelijn Edixhoven van Vindict hun nieuwe winkel officieel openden. Uiteraard is die conceptueel doch aangenaam ingericht, met gebruikmaking van oude materialen. Precies wat in een openluchtmuseum als Amsterdam wel moet aanslaan.

Schoon

Onder de aanwezigen ontbrak vreemd genoeg Huibs zo 020-minded hoofdredacteur bij Winelife, Sharon van Lokhorst. Maar haar afwezigheid werd ruimschoots  gecompenseerd door de aanwezigheid van socialite hors classe Janna Rijpma, in het gezelschap van haar Enno. Ook een in smaakvol zomertenue gestoken Karel de Graaf was van de partij, evenals de immer correcte en bij dames opmerkelijk gewilde – want niet bedreigende? –  Frank Jacobs ML, universeel expert & derhalve allespresentator Lars Daniëls MV, alsmede Bordeaux- & bioman David Bolomey. Een waarlijk schoon gezelschap dus.

Aantrekkelijke jongedames schonken er een meer dan decente champagne à volonté, terwijl ook de hamsnijder aan de lopende band goede werken verrichtte. Zo zien wij dat graag. Resumerend: de omweg meer dan waard. En voor trendgevoelige 020-ers: gaat dat zien, die winkel van Vindict, want het is ook een plaats om gezien te worden.

Verschijning

De hand Gods stuurde ons vervolgens in plaats van naar het Centraal Station richting restaurant Vermeer. Die twee liggen niet zomaar vlak bij elkaar. Ooit was dit een van onze favoriete hoofdstedelijke lunchadressen, maar helaas heeft men om ondoorgrondelijke reden de lunch afgeschaft. Het blijft pijnlijk. Dan maar een vroege avondmaaltijd. Ook geen straf, want chef Chris Naylor heeft onverkort een geheel eigen stijl van koken, zonder na-aperij. Wat in horecaland vrij ongewoon is. We geven dan ook zondermeer een ML-waardering van ♥♥ aan de genoten etenswaren.

Wel schrokken we even van de verschijning sommelier Simon Veldman. Toen we hem ontwaarden, meenden we dat hij zich nog even moest omkleden, maar dat bleek niet het geval te zijn. Wegens een nieuwe, opgeleukte huisstijl. Dus geen das meer en lopen op een soort bootschoenen. Zou Niek Beute daarom zijn weggegaan?

Niek is overigens Nederlands nieuwe Champagneambassadeur. Proficiat! En wat Simon betreft, heerlijk om af en toe ook nog eens een ervaren oude rot in het vak aan tafel te hebben in een sommelierwereld waarin het tegenwoordig jong voor en jong na lijkt.

Jubilaris

Diverse belangwekkende wijnpersoonlijkheden vieren dit jaar een of ander jubileum. Erik Sauter, vreemd genoeg altijd heel moeilijk kijkend alsof de last van de hele wereld op zijn schouders rust, zit in 2013 vijftig jaar in het wijnvak. Proficiat, al wordt het kort dag voor nog een passend feestje in 2013. Het bureau van de onvergelijkelijke pr-diva Anneke Tot bestaat twintig jaar en teddybeer des vaderlands Udo Göebel doet vijfentwintig jaar aan wijn. Nogmaals proficiat.

Sprekende waarvan, Udo, hoewel geplaagd door openlijk gecommuniceerde tegenslag in de relationele sfeer, belegde voor de tweede maal een smaakvolle bijeenkomst in Haarlem om daar veilingwijnen van het Kaapse Wijnmakersgilde te laten proeven. Spannende, perspectief biedende wijnen trouwens, maar daar gaat het hier niet om. Ook hier weer een hochkarätig publiek, onder wie de immer charmante Sara Channell van WOSA – wat een schat is dat toch –, nogmaals onze gewaardeerde collega ML,  hét stijlicoon onder de Nederlandse jonge sommeliers Milton Verseput, en regerend Nederlands kampioen sommelier Jan-Willem van der Hek.

Die vertelde ons vol goede moed te zullen afreizen naar het EK in Sanremo en te hopen op een plaats in de halve finale. Helaas, het heeft niet zo mogen zijn. Hij heeft echter wel zijn zegen mogen geven aan Franse ‘prestigewijnen’ van Lidl! De hapjes bij de naborrel – Udo is zijn loopbaan immer bij de aartsborrelaars van Gall & Gall begonnen –, konden de toets van onze kritiek ruimschoots doorstaan. Waarvan akte.

Radicaal

In Den Haag bezochten we de markante wijnhandelaar Nico McGough, een man voor wie het begrip ‘uitdaging’ speciaal uitgevonden lijkt te zijn. Nu de banden met Résidence helemaal verbroken zijn, heeft ‘Big Mac’ zich met extra energie gestort op zijn nieuwe zaak, Bosman. En is daar een radicaal biologische koers gaan varen!

Hij liet ons in zijn kersvers ingerichte ‘belevingsruimte’ in het Laakkwartier een selectie proeven die naar meer smaakt, inclusief bijzonder bier uit…Rioja! Ook liet hij ons weten zich in geschrift nader te willen profileren. Stoelriemen vast derhalve. Hoe zei de Italiaanse Angelica Fagiuoli het ooit tijdens Vinitaly? “Nico ziet er misschien wel saai uit, maar hij is het niet.” Een understatement wat ons betreft, want ze zei dit terwijl ze de man in kwestie stevig in het kruis tastte. Maar dit terzijde. We gaan hoe dan ook nog veel meer van hem horen.

Solide en stijlvol

Sprekende van Résidence, we waren eindelijk eens bij de najaarsproeverij van dit bedrijf in Roelofarendsveen en beleefden daar enkele aangename uurtjes. En dat niet alleen vanwege de uitstekende hartige mondvermaakjes, maar vooral vanwege het solide assortiment. Grote baas Fonger Kranenburg liet ons met een brede grijns weten in zijn nopjes te zijn met het beste jaar ooit en de bijdrage daaraan van de geboren & omzetverhogende verkoper Hans Vianen, ex Activin. Die dat natuurlijk niet tegensprak.

Minderheidsaandeelhouder Yvo Couprie onderscheidde zich uiteraard weer met zijn stijlvolle schoeisel. (Daar hadden ze in Vermeer eens een voorbeeld aan kunnen en moeten nemen!) Spreker van dienst bij de onvermijdelijke masterclass was Urs Vetter van Alois Lageder. Gelet op zijn kwaliteiten hadden we bijna die masterclass bezocht, maar principes zijn nu eenmaal principes: zoals wij ons verre houden van sport, doen we dat ook met ‘masterclasses’. (Tenzij er een gratis sterrenmaal aan vast zit.) Onze coup de coeur: de calvados van Jean-Roger Groult!

Grande émotion

En dan nu Romantiek met een hoofdletter! We noemden de naam van Anneke Tot al even. Die had behalve een professioneel jubileum nog wat anders te vieren. La Tot is namelijk getrouwd! Wie in wijnland had dat ooit gedacht van de vrouw voor wie de vaste jongens in het circuit ooit ernstig overwogen om een reddingsactie op touw te zetten? De gelukkige is outsider Alan Lentz, die gelukkig wel drinkt.

Vanzelfsprekend was Wine Society erbij om te zien dat een dag van waarlijk grande émotion was. Het geluk straalde eraf. Iedereen blij? Mwa, de eerlijkheid gebiedt ons te vermelden dat de kwaliteit van de verstrekte drank wat onder de verwachting bleef. Het lijkt ons zinloos om hier van ruimte voor verbetering te spreken, want menselijkerwijs zal het wel bij één huwelijkspartijtje blijven. Dit echter terzijde. We genoten immers weer dubbel en dwars van de aanblik van Tots bijdehante medewerksters,  ook wel bekend als de Totties, en hadden een geanimeerd onderhoud met het sympathieke duo Alain en Gisela Jacobs van het Informatiebureau voor Duitse Wijn. Tussen haakjes: er werd zowaar ook een Duitse rosé geschonken!

Behalve door het bruidspaar werd wat ons betreft de show gestolen door de va va uitziende dames Magda en Roos van der Rijst. Moeder en dochter, maar het leken wel twee zussen! Die laatste krijgt thuis kennelijk een prima wijnopvoeding, want ze benoemde het glas mousserend dat direct na de plechtigheid geschonken werd feilloos als zijnde geen champagne. Kijk, dat biedt nog eens perspectief.

Sherry

En nog een keer Vermeer. We waren daar uitgenodigd voor een exclusief dinertje in het kader van de sherryproeverij – herstel: Great Sherry Tasting – die eerder op de dag vlakbij gehouden was. Behalve wij zelf zaten daar ook sherrypresident Beltrán Domecq en de Spaanse ambassadeur Javier Vallaure aan. Bij de neringdoenden die mochten komen een voor deze gelegenheid opvallend netjes geklede Karel de Graaf, formador homologado oftewel sherry educator.

Zowel ML als de ambassadeur hadden de ereplaatsen toebedeeld gekregen, naast een stralende en sprankelende Alicia Martinez Rolland van Vinos de España. Grrr! Beschaafde man trouwens, die ambassadeur. Hij bleek het namelijk helemaal met ML eens te zijn inzake dingen die je moet doen en laten in het leven. Doen: boeken lezen, iedere dag op niveau eten en drinken en het gezelschap kiezen van briljante vrouwen. Voor een decente sigaar zal hij ook vast wel te vinden zijn. Vooral laten: sport! Met verwijzing naar een beroemde uitspraak van Sir Winston Churchill.

Over de kwaliteit van de maaltijd hoeven we het niet nader te hebben, wegens reeds besproken. Simon Veldman – daar heb je ‘m weer – bewees eens te meer zijn vakmanschap. Niet alleen door de juiste sherry’s bij de juiste gerechten te schenken, maar meer nog door ons op het juiste moment even een glas rood tussendoor te serveren. Het is immers niet onze gewoonte een heel diner lang maar een type wijn te drinken, zelfs niet champagne. Die open kraag en die bootschoenen zien we dan graag door de vingers.

Nieuw

Ter afsluiting nog een paar aanbevelingen uit de wereld der gastronomie. We waren een week na de opening in Noble, de nieuwe zaak in ’s-Hertogenbosch van Edwin Kats in het pand waar vroeger Chalet Royal zat. En wel in het gezelschap van la Grande Dame de Bollinger Jolande Sloet.

Een lunch die derhalve pas na zeven-en-een-half uur en bijna even veel flessen wijn was afgelopen. Of: waarom Jolande niet zomaar in de Winelife Top 50 van meest invloedrijke personen werd opgenomen… Los daarvan, leuke zaak. Modern, zeker voor ’s-Hertogenbosch. Voorlopige waardering ML; ♥(♥) met potentie voor meer. Nette wijnprijzen. Kats zegt niet naar een ster te streven, maar iemand met zijn kwaliteiten kan nooit ‘gewoon’ koken…

Nieuw in ons eigen 010: CEO, het vleesrestaurant van Mario Ridder (De Zwethheul) en Sharon Kars op Katendrecht. Briljant concept: New York aan de Maas. Vlees, vlees en nog eens vlees. Simpel maar goed. Eerlijk, schijn je dan te moeten zeggen Ook hier vriendelijke (wijn)prijzen. Een trend? We hopen het van harte.

Last but not least, De Stenen Tafel in Borculo. We lunchten hier met MW in spe Job de Swart – zie het interview in Perswijn nr. 7 – en werden ons even daar even verwend door chef Raymond Prinsen! Wow, als die zijn ster in volgende Guide Rouge niet terugkrijgt, dan weten we het niet meer.  ML: ♥♥(♥). Waarvan akte.

René van Heusden ML

Het is donderdagochtend 19 september acht uur, en ik stap met een kop thee naar buiten. Ik tref er de wijnboer, Franz Jagschitz, die nog eens zorgelijk naar de lucht kijkt. Het heeft de hele nacht geregend, en er is meer regen voorspeld. Franz is halverwege de zweigeltoogst, maar de kans dat die vandaag gereed komt, is erg klein.

Hij neemt me mee naar de ruimte waar de vergistingstanks staan: de tank voor zweigelt is nog nauwelijks gevuld, en de massa – afkomstig van de druiven die woensdag geplukt zijn – wordt voorzichtig rondgepompt om de start van de gisting te vertragen. Het was de bedoeling de tank vandaag helemaal te vullen, maar de weergoden laten het afweten.

Optimale kleur

Om tien uur valt de definitieve beslissing: de groep Kroatische, Roemeense en Bosnische plukkers wordt niet opgeroepen. De kans dat de regen halverwege de dag roet in het eten gooit, is te groot. Dorothea, de vrouw van Franz, legt me uit: bij de oogst van blauwe druiven willen we zo min mogelijk water hebben, zodat de kleur en het extract optimaal blijven. Liever geen ‘verwatering’!

Uiteindelijk zal het pas om drie uur ’s middags gaan regenen. Hadden we niet toch…? Nee, de wijnboer blijft achter zijn besluit staan. De zweigelt-druiven in zijn wijngaarden in het Ruster Hügelland worden pas morgen, vrijdag, geoogst.

Dobro jutro!

De volgende dag sta ik weer om acht uur klaar. Het heeft die nacht niet geregend en de wind heeft de druiven inmiddels gedroogd. Dorothea komt met schaar en handschoenen aanzetten, en na een korte autorit vanuit Oslip, het dorp aan de Neusiedlersee waar het Weingut Remushof Jagschitz is gevestigd, voegen we ons bij de groep plukkers die onder leiding van voorman Gustl al een uurtje bezig is. Mijn woordjes Slavisch komen van pas: ‘Dobro jutro’ klinkt er veelvuldiger dan ‘Morgen’.

Gustl komt uit het dorp en werkt al jaren als vrijwilliger mee met de oogst. Hij spreekt ‘gewoon’ Duits, en legt me uit wat ik moet doen. Zijn taak is verder het besturen van de tractor met aanhanger die tussen de rijen staat. In de laadbak worden telkens de emmertjes met druiven geleegd.

Stok na stok

De stokken zijn geleid en gesnoeid op een prettige werkhoogte, en al snel val ik in het oogstritme dat ik al eerder in Duitsland heb leren kennen. Tros zoeken, knippen, snelle inspectie van de tros, in de emmer, volgende tros. En denk nu niet dat alle trossen netjes naar beneden hangen; veel vaker moet ik de druiven lospeuteren van de metalen geleidingsdraad, of met veel moeite het steeltje van de tros zoeken tussen de bladeren.

Als mijn emmer vol is, haalt een van de arbeiders hem weg en leegt hem in aanhanger. Stok na stok werk ik af, telkens een stukje verder lopend, soms om een andere plukker heen, soms tussen twee plukkers in.

Laks

Vlak voordat het tijd is voor een eerste pauze om negen uur komt de baas er nog even aan. Ik versta niet wat hij zegt, want de familie Jagschitz spreekt zelf ook Kroatisch: op de vlucht voor de Turken streken al zo’n 400 jaar geleden Kroaten in dit gebied neer, en ze zijn er altijd gebleven. De boodschap van Franz is echter geheel duidelijk: we zijn te laks met onze controles van de trossen. Graag alleen de echte rijpe en donkere druiven oogsten, niet de licht gekleurde en aangetaste! Gelukkig zijn die er niet veel op dit perceel, maar toch.

Tijdens de pauze worden er broodjes uitgedeeld en wordt er bronwater of wijn gedronken. Of wijn mét water natuurlijk, de bekende G’spritzter, hier Spritzl genoemd. En verder gaat het weer, de licht glooiende rij stokken af. Aan het eind van mijn rij blijken we klaar te zijn met dit perceel, en verhuizen we naar andere akker, opgepropt in een bestelbusje.

Schimmels

Het tweede perceel dat we gaan oogsten bevat ook zweigelt-stokken, maar dit keer op een andere manier geleid: in tegenstelling tot twee draden om de ranken te leiden, is er hier maar één. Het is een oudere vorm, die nu niet meer toegepast wordt, maar hier en daar nog voorkomt.

De druiven zijn op dit perceel ook wat meer aangetast door schimmels: regelmatig staan we een aantal bessen uit de tros te knippen. Franz legt me later uit waarom dit hier zo is: de wijngaard ligt heel beschut, tussen de bomen en de heggen. De wind heeft hier minder vrij spel, en dus drogen de trossen minder goed, waardoor schimmels een kans krijgen.

Ontstelen en de tank in

Als het tijd wordt voor de lunch, mag ik eerst met Gustl achterop de aanhanger met druiven mee naar het Weingut. Niet mijn favoriete manier van vervoer, maar ik moet er wat voor over hebben als ik wil zien wat er nu met de druiven gebeurd.

Onmiddellijk bij aankomst strooit Franz een paar handjes sulfietpoeder over de druiven. Nadat Gustl vervolgens een dikke slang op de laadbak heeft aangesloten en een motor is gestart, gaat de schroefdraad die onder in de laadbak bevestigd is, draaien en verdwijnen de trossen via de slang in het binnenwerk van de ontsteler. (Zie dit filmpje).

Gustl helpt met een riek om de massa te verdelen. Eenmaal in de machine, waarin een metalen trommel met gaatjes ronddraait, worden de druiven van de tros gescheiden; de houtige delen schieten aan de zijkant naar buiten, waar Franz ze bijeenschept. Vooral de wespen vinden dit heerlijk materiaal om zoetigheid te scoren.

De druiven en het door de kneuzing ontstane sap komen in een bak onder de draaiende trommel terecht; vanuit die bak wordt de pulp rechtstreeks via een ander slang de tank in gepompt, die zich – aan het metertje te zien – steeds verder vult.En dan is wat betreft de menselijke ingrepen even klaar! Aan de zweigelt wordt op Remushof Jagschitz geen gist toegevoegd; de massa moet nu spontaan gaan gisten. Over een dag of 10 zal dat gereed zijn.

Žena

De zweigelt zal uiteindelijk in verschillende wijnen van Remushof Jagschitz terecht komen. Donderdagavond proefde ik van de jaargang 2011 de zeer aromatische en aangename Žena, Zweigelt trocken. Subtiel geurend naar zoethout en bosbessen verraad deze wijn zijn bescheiden houtopvoeding: zij rijpte deels op barrique, deels op grote houten vaten. De wijn is ontwikkeld door Dorothea, die hem vernoemde naar het Kroatische woord voor vrouw,’žena’. Een wijn voor de moderne en zelfstandige vrouw van nu, zoals ze zelf zegt.

Net als de andere wijnen van het 16 ha. tellende familiebedrijf Remushof Jagschitz wordt Žena gekenmerkt door grote zuiverheid, clean fruit en uitstekende drinkbaarheid. De range omvat zowel witte als rode wijnen, waaronder een geslaagde Leithaberg DAC weiss (2011), gemaakt van Weissburgunder, die een heel bescheiden laurier- en vanilletoon heeft gekregen van het gebruikte Amerikaanse eiken.

Uitstekend

Met het aantal van zeker 24 verschillende wijnen –waarvan ik er zo’n 15 proefde – is Remushof Jagschitz één van die kenmerkende allround bedrijven in Neusiedlersee-Hügelland, die erin slagen een moderne serie wijnen neer te zetten van uitstekende kwaliteit. En mocht je in de buurt zijn: er zijn zes comfortabele Gästezimmer boven de vinificatieruimtes! Heerlijk om je kamer uit te stappen met de geur van jonge most in de lucht!