Net als in de Elzas en de Bourgogne zijn er in de Champagne steeds meer producenten te vinden die biodynamisch werken. Nogal een uitdaging, want in het noordelijk gelegen wijngebied valt flink wat regen, ook in het groeiseizoen. Dus er zijn grenzen aan de biodynamie, hoe enthousiast je er ook over bent.
Rosé uit de Provence, het is een fenomeen. En weinig producenten belichamen dat zo als Domaines Ott. Ze hebben de productie van lichtgekleurde rosé geperfectioneerd. Maar ook witte en rode Ott is fraai.
Laat ik meteen eventuele trolls voor zijn door toe te geven: dat mag ook wel voor hun geld. De instapwijnen, genaamd BY.OTT zitten op iets meer dan € 15,00, voor de beroemde cuvées Château de Selle rosé, Clos Mireille blanc en Château Romassan rosé en rood betaal je om en nabij de € 30,00. Da’s niet niks, maar er is een goede markt voor. En de wijnen zijn zonder meer heel goed.
Dat bleek nog eens tijdens een proeverij onder leiding van directeur Jean-François Ott, in La Rive, het om onbegrijpelijke redenen al even Michelin-ster-loze restaurant van het Amstel Hotel. Een passende omgeving –hier komt genoeg Ott-clientèle–, dat moet gezegd worden, zeker op een zonovergoten woensdagmiddag in mei. Maar voor dat soort fijne omstandigheden kan deze journalist zich gemakkelijk afsluiten!
Terzake. Domaines Ott heeft meerdere landgoederen in de Provence, vandaar het meervoud Domaines. Château de Selle, zo’n twintig kilometer landinwaarts vanaf Sainte-Maxime, is waarschijnlijk de bekendste daarvan, maar ook het in La Londe-les-Maures gelegen Clos Mireille zal velen wat zeggen. Verder is er nog een mooie bezitting in de AOC Bandol, Château Romassan. In 2014 kocht Domaines Ott, dat sinds 2004 tot de groep Champagne Louis Roederer behoort, twee extra domeinen aan van de familie Duffort: Domaine de l’Hermitage in Bandol en Château La Moutète, vlakbij Cuers in AOC Côtes de Provence. Het is met name die laatste aankoop, van La Moutète, die het mogelijk heeft gemaakt een nieuwe entrée de gamme rosé te introduceren: Côtes de Provence rosé BY.OTT. In tegenstelling tot wat ik twee jaar terug berichtte, wordt die wijn nog niet helemaal gemaakt van druiven van eigen domeinen. 50% van de benodigde druiven kopen ze nog bij. Dat heeft ermee te maken dat Ott heeft moeten concluderen dat de wijngaarden van Moutète nog niet helemaal op niveau zijn voor Domaines Ott, zo vertelde Jean-François. De creatie van de perfecte rosé begint bij Ott al in de wijngaard. Dan gaat het om het aanpassen van de plantdichtheid (5.500 stokken per hectare wil Ott), de snoeiwijze en de bodembewerking, alhoewel de bodems van Moutète door jarenlange biologische wijnbouw in goede staat waren. Maar natuurlijk ook om de juiste mix van druivenrassen en voor rosé van Ott is dat grenache noir, cinsault, syrah en wat mourvèdre. De carignan en de ugni blanc moesten worden gerooid.
Uiteraard wordt een aanzienlijk deel van de klasse van een rosé in de wijnmakerij bepaald. Domaines Ott heeft de roséproductie geperfectioneerd maar toch lijkt niet alles vast te staan. Ze doen zeker e.e.a. anders dan andere producenten van rosé. Interessant en moedig is dat na de directe persing, waarbij er slechts een minuut of 20 sprake is van schilcontact en dus kleurextractie, de alcoholische vergisting plaatsvindt op 22 à 23 ºC. Daardoor is het aroma van jonge rosé van Domaines Ott nauwelijks bepaald door vergistingsaroma’s, die rosé doorgaans een nogal snoeperige geur geven. Bovendien voltrekt de vergisting zich op die temperaturen lekker vlot, hetgeen een goed droge wijn zonder al teveel glycerol oplevert. Eenvoudiger Côtes de Provence rosé heeft juist bijna altijd teveel snoeperigheid en rondeur van glycerol. Maar dat is mijn mening.
Bij Ott kom je die niet of nauwelijks tegen. Zeker niet in hun mooiste rosé, de vrij strakke en zeer bleek-gekleurde Château de Selle rosé Coeur de Grains. Zo’n bleke kleur, die voorwaarde lijkt geworden voor succesvolle Côtes de Provence rosé (en misschien wel iedere andere rosé), is trouwens geen prioriteit, liet Jean-François weten. “Over de kleur van de rosé’s maak ik me niet zo druk. De uiteindelijke kleur is ook moeilijk vooraf in te schatten en ook niet tijdens de vergisting, als het sap troebel is.” Een directe persing met heel kort schilcontact geeft weinig kleur en kleine verschillen tussen wijnen en jaren zijn terug te voeren op druivenrassen en rijpheid. Want kleurcorrectie achteraf wordt niet gedaan uiteraard.
Voordat ik naar de proeverij en de wijnen ga, nog even wat informatie over de actuele jaargang 2017 en een opmerking ten aanzien van 2018. 2017 was een erg moeilijk jaar, zeker voor de productie van rosé, want het was in feite te droog en de nodige regen kwam pas na de oogst. Zoals elders was het een zeer vroege oogst. “We zijn op 14 augustus al begonnen”, verhaalt Jean-François, “want de suikerniveaus schoten omhoog maar de zuren waren nog OK. Op 1 september waren we al klaar. Heel lastig was het vooral ook op logistiek vlak; we konden niet de normale volgorde van wijngaarden aan houden (tijdens oogst), want alles leek anders in 2017. Uiteraard hadden we ook minder opbrengst. Zo’n 15% minder bij Ott, maar in het algemeen -35% in Provence.” Voor 2018 ziet het er gelukkig beter uit. Na een heel droge winter, waarin van oktober tot maart bijna geen neerslag viel, kwamen in maart en april flinke regens, waardoor de reserves weer op niveau zijn. De wijngaarden zullen die ongetwijfeld weer nodig hebben, deze zomer.
De proeverij was de eerste keer dat ik naast de rosé’s ook de witte en rode Ott kon proeven (die wijnen had ik voordien alleen afzonderlijk geproefd). En ze bleken erg in lijn met de stijl van de rosé’s te zijn, waarbij zuiverheid en elegantie voorop staan. Hier zijn mijn proefnotities van 16 mei j.l.:
Côtes de Provence Blanc de Blancs Clos Mireille 2016: 70% sémillon, 30% rolle (vermentino); loepzuiver, licht fruitig, wat grapefruit, venkel; ingetogen, zuiver, droog, verfijnd; de wijn heeft echt tijd nodig in het glas om zich te ontplooien, krijgt later meer rijkdom en textuur (van sémillon). 15,5/20 punten
Côtes de Provence rosé BY.OTT 2017: 65% grenache noir, 25% cinsault, 8% syrah, 2% mourvèdre; spontaan, behoorlijk fruitig, wat aardbeien, perzik, iets floraal, heel licht snoeperig nog van vergisting; aantrekkelijk, mooi fruitig, toch ook al vrij serieuze structuur, hoog niveau rosé. 15,5/20 punten
Côtes de Provence rosé Château de Selle 2017: 50% grenache noir, 34% cinsault, 10% syrah, 6% mourvèdre; zeer bleek van kleur; ingetogen, verfijnder dan BY.OTT, alles heel subtiel; komt licht binnen, wordt al snel intenser, opmerkelijk krachtig en lang, mooie balans zuren-bitters-fruit. 17/20 punten
Bandol rouge Château Romassan 2012: 90% mourvèdre, 10% grenache noir; prachtige geur, rijpe rode kersen, bramen, subtiele geur van kruiden en specerijen, mooi hout, fijne tabak; prachtig fris, totaal niet zwaar, wel mooie inhoud, fijn kruidig, mooie lengte, heel elegante wijn. 16,5/20 punten
Importeur: Fourcroy Nederland BV; de wijnen zijn in meerdere wijnhandels te koop.
Tekst en foto’s: Lars Daniëls MV
De Britten mogen dan Meghan Markle hebben, wij hebben Lotte Wolf. De topsommelier en Wine Wolf Lotte is minstens zo prikkelend en leuk als de koninklijke bruid. Net zo ambitieus, uitgesproken, classy, recalcitrant en betrokken. Maar Lotte heeft zelfs nog een beetje meer. Namelijk haar eigen wijn. A Touch of Dutch uit Swartland, Zuid-Afrika. Eat this, Meghan Markle!
Maandag 16 april kwam de Britse wijnschrijfster en Portugal specialiste Sarah Ahmed naar The Grand in Amsterdam om de proeverij van Portugese wijnen van de importeurs Ovino en Horizon Wines te begeleiden. Roel Helming (Ovino) en Mick Kooistra (Horizon) hebben de Prince zaal gehuurd voor deze proeverij en de zaal met 70 stoelen zit helemaal vol. Wijnimporteurs, maar vooral veel vertegenwoordigers uit de horeca: sommeliers en restauranteigenaren zijn erop afgekomen. Sarah Ahmed heeft zich als wijnschrijfster gespecialiseerd in Portugal en Australië. Op haar website The Winedetective doet ze verslag van haar nieuwe ontdekkingen. Ze is oprecht enthousiast over Portugese wijnen. De kracht van Portugal is volgens haar Diversiteit en Dynamiek.
De primeurwijnen zijn weer geproefd. De traditionele speculatiemarkt van vraag en aanbod is gestart. Tot zover niets nieuws onder de traditionele Bordelaise zon. Toch wordt zelfs dit klassieke wijngebied langzaam bewust, hip en digitaal. De OenoBordeaux App helpt een handje mee.
Op uitnodiging van Business France schuif ik aan bij een presentatie over het ‘vernieuwde’ Bordeaux door sommelier Edwin Raben. Raben is een van de 250 geaccrediteerde Bordeaux Wine Educators die zijn opgeleid door l’Ecole du Vin de Bordeaux. Want of het nu gaat om traditie of moderne ommezwaai, volgens het verantwoordelijke CIVB moet de kennis over de regio wereldwijd worden gedeeld. Meester Raben leidt ons rond.
Onze redacteur Lars Daniëls is in Campanië voor het evenement Campania Stories 2018. Hier een bericht van hem:
Ik ben voor een paar dagen in Campanië, voor het eerst. Mijn verwachtingen waren hooggespannen en lijken uit te komen. Ik verheugde me niet alleen op de wijnen en wijngaarden maar ook op het verblijf in Napoli. Wat een chaotische, levendige stad, compleet anders dan andere Italiaanse steden die ik ken, ook anders dan Palermo. Iedereen lijkt te doen wat hij wil of moet, zeker in het verkeer. We zitten in een prachtig hotel, maar in een slechte wijk, naar verluidt. Het maakt het alleen maar spannender.
Soms proef je een zeldzame druif. Zo eentje die tot dan toe alleen in de boekjes bestond. Neem nou de Savoyaardse gringet. Dankzij Dominique Belluard ken ik deze bergachtige druif nu in zijn puurste verschijningsvorm.
Wijnregio Savoie heeft sowieso aparte druiven. En wijnen met de voor de regio zo kenmerkende frisse stijl. Knisperend knapperig, met een kruidige sappigheid. Logisch ook, ze staan bijna allemaal met hun wortels verankerd in de uitlopers van de Alpen. Maar de oeroude gringetdruif is toch net weer even anders. Al was het alleen al omdat er wereldwijd maar zo’n 22 hectare van bestaan, die allemaal te vinden zijn in het plaatsje Ayse (Ayze). En de helft daarvan wordt biodynamisch vertroeteld door ‘gringetfluisteraar’ Dominique Belluard.
