Reportages & Reizen

Veel mensen denken bij een distillaat dat de meeste raakvlakken heeft met wijn aan cognac. In technische zin klopt dat natuurlijk ook: cognac is gestookte wijn. Maar qua karakter heeft wijn veel meer overeenkomsten met grappa. Waar cognac gemaakt wordt van een neutrale basiswijn die maar weinig mensen zouden willen drinken, wordt grappa gestookt uit druivendraf die overblijft na het maken van kwaliteitswijn. Steeds vaker gaat het hierbij zelfs om topwijnen als Barolo en Amarone. Terecht dus dat grappa al lang niet meer wordt gezien als restproduct. Grappa is het ultieme distillaat voor wijnliefhebbers. Het eerste deel van een tweeluik.

Soms zit het tegen. Een van de redenen om –maar wat graag hoor– naar Sicilia en Primeur te komen voor PERSWIJN, was het vooruitzicht op een bezoek aan de Eolische Eilanden, in het bijzonder Salina. Dat is niet alleen beroemd om de heerlijke kappertjes, maar ook om haar wijnen van malvasia, verkocht als Malvasia delle Lipari di Salina. Maar het weer werkte tegen, het was te onstuimig op zee en de veerboten bleven in de haven van Milazzo. Wat ons restte was een proeverij van de wijnen van Cantine Colosi aan wal en een diner in het mooie oude centrum. Maar ieder nadeel hep zun voordeel.

De proeverij was interessant (mooie Malvasia delle Lipari Naturale en Passito di Salina) en het eten en de sfeer in Locanda del Bagatto geweldig. En doordat de tocht naar en overnachting op Salina uitviel, hadden we de volgende dag (gisteren) meer tijd. ’s Ochtends brachten we een heel goed bezoek aan Le Casematte, een prachtig gelegen domein in Faro Superiore. Eigenaren zijn Gianfranco Sabbatino en Juventusspeler Andrea Barzagli en zij hebben o.a. veel nocera, dé druif van Faro DOC, aangeplant. Mooie wijnen van een schitterende plek, waar wilde venkel en citroenbomen de omgeving heerlijk parfumeren en met een spectaculair uitzicht op de Straat van Messina, Calabrië en Stromboli. Jammer genoeg was Barzagli er zelf niet; ik had eigenlijk even over Juve-Ajax willen praten met hem;-)

Na het bezoek aan Le Casematte volgde weer iets dat het wegvallen van het bezoek aan de Eolische Eilanden goed maakte: lunch in Taormina. Tischi Toschi is een absolute aanrader, met zijn ongedwongen ambiance, uitstekende wijnselectie (ook voor de naturalistas onder u) en (h)eerlijke cucina familiare op basis van zeer verse ingrediënten. Die gamberi rossi, o la la…, om je vingers bij op te eten.

Om uit te buiken gingen we wandelen door de wijngaarden van Cantine Nicosia, op zo’n 700 m hoogte op de zuidoostkant van Etna. Schitterende wijngaarden, met oude nerello mascalese, nerello cappuccio, carricante en catarratto, geplant in donkerbruine vulkanische zandbodems op basaltlava. Dit blijft een van de meest bijzondere terroirs van de wereld, en een geweldige ‘symbiose’ van druivenras, bodem en klimaat. En dus komen er van Etna grote wijnen, waarvan de beste een soort van mix zijn van Pinot noir, klassieke Sangiovese en vooral Nebbiolo. Wijnen die geen extract noch veel alcohol nodig hebben voor grote smaakintensiteit, wijnen met finesse en frisheid, en ja, iets dat je mineraliteit kan noemen (tenminste, de lokale wijnproducenten hebben het over niets anders;-)). Maar bovenal heel oorspronkelijke wijnen, die vertellen over hun unieke herkomst.

Die unieke herkomst gaan we (da’s geen Pluralis majestatis, maar gewoon omdat we met een groep onderweg zijn) vandaag verder ontdekken, met bezoeken aan Terra Costantino en Benanti. Vanavond zijn we dan in Siracusa/Ortigia, voor de primeurproeverijen van Sicilië, die morgen (9 mei) aanvangen. Wat een geweldig eiland is dit. En wat een voorrecht om hier weer een aantal dagen te kunnen zijn voor PERSWIJN.

Lars Daniëls MV

De wijn is gemaakt op Wijnkasteel Vandeurzen in Linden, dicht bij Leuven (niet ver van Brussel). In de neus nog wat discreet (oogstjaar 2017, verkeerdelijk 2018 op het etiket gedrukt), hout en fruit mooi door elkaar. Zuivere neus met mooie houttoetsen, zoethout, wat chocolade, koffie, gerookt, duidelijk drop, Goed fruit met een praliné-toets, krieken, aardbei, kers met zekere sappigheid, Aanzet in de mond zacht, mooi gevuld aromapalet, vol, tannine mooi rijp en fijn structurerend, zuren prima present en goede afdronk. Wijn helemaal in evenwicht. Lekker. Knap! Tempranillo zonder Spaans gevoel. De tempranillo groeit in een naar het zuiden hellende wijngaard met een bodem bestaande uit klei en leem met daaronder ijzerzandsteen.

Een nationale tragedie was het: de Notre-Dame stond in brand. Het vaak bespotte Franse chauvinisme leidde plotseling tot een indrukwekkende eenheidszin. Een solidariteit die werd vertaald in een kleine miljard euro, bestemd voor restauratie van de kathedraal. Grotendeels gedoneerd door extreem rijke eigenaren van beroemde châteaux. Wie zei ook alweer dat wijn niet verbindt? Nou, de gele hesjes dus…

Liefhebbers van topchampagne moesten er lang op wachten en keken er dan ook al geruime tijd naar uit, maar eind maart was het dan eindelijk zover: Champagne Bollinger lanceerde zijn La Grande Année uit het in de Champagne eminente oogstjaar 2008.

Verdejo kennen we als die fruitige en frisse wijn. Een stuivend alternatief voor Sauvignon Blanc en Pinot Grigio. Met een prettige zuurgraad en delicate aroma’s van grapefruit, appel en peer. Maar ooit was deze Rueda-druif de basis voor Pálido en Dorada: sherry-achtige, oxidatieve wijnen die uitermate populair waren bij de Spaanse vorstenhuizen.

Federico Ceretto, eigenaar van het voorname Ceretto Vini, zei het jaren geleden al: ‘Ik denk er sterk aan om helemaal geen Dolcetto en Barbera meer te maken, alleen nog Nebbiolo. Zeker de buitenlanders willen alleen maar het échte werk, Nebbiolo dus, en dan vooral Barolo en Barbaresco.’ En de statistieken van de laatste jaren geven hem gelijk. Omdat de productie per jaar nogal kan fluctueren, is het in dezen vooral goed om naar de ontwikkeling van het wijngaardareaal voor bepaalde wijnen te kijken. En dat laat zien dat het aantal hectaren voor de DOCG Barolo van 2054 in 2013 is gestegen naar 2149 hectare in 2018, terwijl er al niet veel (kwalitatief goede) ruimte meer was binnen de beroemde productiezone. Ook de DOCG Barbaresco wordt nog steeds wat groter: 729 hectare in 2013, 763 hectare in 2018. Meest opmerkelijk is de toename van het wijngaardareaal van de DOC Nebbiolo d’Alba: dat ging van 700 hectare in 2013 naar maar liefst 949 hectare in 2018.

En toen was het echt zover. Maître-sommelier Ronnie Brouwer van De Kromme Dissel* ontving op maandag 11 maart zijn Meesterlint, zijn speld én de bijbehorende eeuwige roem na het succesvol doorlopen van zijn SVH Meesterproef. Hij mag zich vanaf nu SVH Wijnmeester voor het leven noemen. 

Met 2016 hebben de châteaux een zeer bijzondere jaargang in handen. Na het warme ’15 is dit een jaar waarin de druiven wat langer konden rijpen, waardoor fruit en mooie zuren voorop staan. Aanvankelijk zag het er helemaal niet zo positief uit. Het begin van het groeiseizoen in ‘16 was extreem nat, met zo’n 900 mm regen, bijna de hele normale jaarsom, met veel ziektedruk. Maar de tweede helft was extreem droog, zodat er toch waterstress optrad, nodig voor een groot jaar. De nachten in augustus waren al koel, maar na 12 september, met een klein beetje, zeer gewenste regen, werd het nooit meer echt heet, met mooie droge en koele dagen en frisse nachten. Dat is een van dé geheimen achter de grote kwaliteit van 2016. Het heeft de wijnen prachtig, heel puur fruit gegeven, en de zuren op peil gehouden.

‘We had no fear, no idea what we were doing, but we were happy!’
(Tim Ford, Managing Director Domaine Gayda)

Wat krijg je als je een gepassioneerde Fransman, Zuid-Afrikaan en Engelsman loslaat in de Languedoc-Roussillon? Nou, een bonte collectie van meesterlijke 21^e eeuwse wijn van veel verschillende druivenrassen dus. Maar welk ras of welke blend het ook betreft, ze worden stuk voor stuk gemaakt met a sense of place en respect voor natuur en milieu. Getuige Maison Gayda.