Nieuws

Veel wijnmakers onderschatten het effect van etiketten en van de verpakking in het algemeen op de bereidheid om een product te kopen. Maar zeker voor wijnen die in het schap van de supermarkt staan, is de uitmonstering van groot belang. Dat grote wijnen verkopen vanwege hun bekendheid is een heel ander verhaal. Maar toch zie je zelfs dat ook de bekende châteaux in Bordeaux hun etiketten regelmatig moderniseren, zonder de essentie te veranderen – voor hen is herkenbaarheid ook weer belangrijk. Waarmee ze aangeven dat ook in hun geval de uitmonstering belangrijk is.

Met het aantreden van een jonge generatie consumenten wordt de verpakking alleen maar belangrijker. Wijn moet de concurrentie aangaan met talloze andere dranken, de markt is overvol. Traditionele wijnbedrijven worstelen hier ook mee. Dat blijkt wel uit een overname die Gallo –een van ’s werelds grootste wijnbedrijven – onlangs deed met het merk ‘Whiny Baby’, wat zoveel betekent als ‘zeurende baby’. Dit merk, opgericht in 2020, blijkt een groot succes bij Gen Z. Gen Z is geboren tussen 1997 en 2012, dus echt nieuw op de markt – sommigen mogen niet eens wijn drinken. Met kleurige etiketten, alsof het limonadeflesjes zijn, kroonkurken en allerlei kreten op het label, zoals ‘obsessed’, wordt gemikt op consumenten die wijn te ingewikkeld vinden, te ‘intimiderend’. En dat helpt ze niet aan de wijn.

Maar rond wijnverpakkingen speelt veel meer. Behalve imago vooral ook duurzaamheid en een combinatie van de twee. Want goed beschouwd zijn bijvoorbeeld flessen helemaal niet duurzaam. Om flessen te maken is veel energie nodig, waardoor flessen, en zeker zware flessen, een grote CO2 voetafdruk hebben. Veel meer dan bijvoorbeeld transport in een container overzee, zoals uit Chili of Zuid-Afrika. Hoe lossen we dat op? Bijvoorbeeld door wijn anders te verpakken, zoals met de bag-in-box. 

Aankoop van een zak in een doos werd, zeker in Nederland, lang gezien als een minderwaardige vorm van wijndrinken. Albert Heijn verkocht ooit zijn goedkope Pinard in karton, maar daar zat geen zak in. Wellicht deed dat het imago geen goed. Maar inmiddels worden er steeds betere wijnen op deze manier verkocht, zodat deze verpakking geleidelijk aan een beter imago krijgt. Inmiddels zie je bij winkels als Albert Heijn ook meer en betere bag-in-box in het schap. Niettemin loopt Nederland nog achter bij Scandinavische landen. In Noorwegen en Zweden wordt inmiddels zo’n 50% van de wijn verkocht als bag-in-box. Omdat het imago daar ook veel beter is, kan de kwaliteit ook hoger zijn. Zelfs in Franse supermarkten zie je tegenwoordig veel goede wijnen als bag-in-box in het schap staan. Dat wil wat zeggen, want dit is van oudsher een heel traditionele markt, waarin de wijndrinkers niet eens een schroefdop willen in plaats van een kurk.

Maar, voor wie liever een fles opentrekt, ook op het gebied van flessen zijn er positieve ontwikkelingen. Zo lanceert het Spaanse bedrijf Torres, voorloper in duurzame ontwikkelingen, voor de Nederlandse horeca herbruikbare flessen, die worden gevuld vlak bij de Nederlandse grens, en daar ook weer terugkeren na gebruik. Dit zou moeten leiden tot een 50% lagere CO₂ uitstoot en een vermindering van 70% in watergebruik. Discounter Aldi wil af van alle capsules op wijnflessen van het eigen wijnmerk. Wat een grote hoeveelheid plastic en aluminium bespaart. Vaak zijn het maatregelen die voor wijndrinkers ontregelend kunnen zijn. Maar uiteindelijk is het onvermijdelijk dat de wijnsector verduurzaamt. En verpakking is een van de middelen, en bag-in-box een van de beste. Dat we ons daaraan moeten aanpassen, lijkt me logisch en onvermijdelijk.

Ronald de Groot, hoofdredacteur.

La Clape, Saint-Chinian, Faugères, Malepère

De uitgestrekte Languedoc beweegt mee met de tijd. De markt vraagt erom, dus maken steeds meer wijngoederen witte wijn. Piquepoul de Pinet en Limoux zijn niet de enige waar mooi wit vandaan komt, constateerde ik op een goed georganiseerde vierdaagse persreis in juni van dit jaar.

Door Bart de Vries

De meeste van de appellations in de Languedoc richten zich met Grenache, Mourvedre, Syrah en in mindere mate Carignan en Cinsaut, op de productie van rode wijnen. Maar door de enorme afname van de consumptie van rode wijn zoeken de appellations een uitweg. Rosé, zou je kunnen denken. Maar zoals verschillende wijnmakers mij tijdens een persreis door de Languedoc onlangs vertelden, is de consumptie daarvan gestabiliseerd. Het enige dat mondjesmaat in de lift zit is wit en bruis. En de Languedoc zou de Languedoc niet zijn, als het daar niet op inspeelt.

Natuurlijk kunnen witte wijnen al via de overkoepelende AOP Languedoc en een van de zestien IGP’s, waarvan de IGP Pays d’Oc de bekendste is, op de markt worden gebracht. Maar bijvoorbeeld de La Clape, Saint-Chinian, en Faugères appellations staan ook witte wijnen toe. En waar dat niet het geval is, wordt er over nagedacht. De belangrijkste druivensoorten zijn grenache blanc, roussanne, marsanne, bourboulenc en rolle (of vermentino). 

La Clape Blanc was voor mij de grote ontdekking. Hierin zit minstens 40 procent bourboulenc, waarover later meer. Daarnaast zijn diverse andere witte druiven toegestaan, waaronder grenache blanc, roussanne, marsanne, piquepoul, clairette, vermentino en viognier. In theorie kunnen die andere rassen dominant zijn, behalve viognier. Daarvan mag het aandeel slechts 10 procent bedragen.

Op een van de ochtendlijke presentaties in Narbonne proefde ik zeven witte La Clapes, de meeste van de jaargang 2024 en een paar van 2023. De meeste hadden iets aantrekkelijk ziltigs, dat je al snel wilt toeschrijven aan de ligging van de appellation aan de kust. Of lag het aan de jaargang of de leeftijd? Hoe dan ook, ik vond ze goed, maar niet echt memorabel. Dat veranderde toen ik tijdens een bezoek aan de La Clape appellation een mini-vertical van Château Mire l’Etang’s Aimée de Coigny kon proeven. De 2024 gaf eenzelfde soort ziltige maar wat vlakke proefsensatie als eerder in Narbonne. Emmanuel Santaella, enoloog en samen met zijn echtgenote Pauline Chamayrac eigenaar van het wijngoed, legde me uit dat 2024 een koel jaar was. Tijdens de oogst in september was iedereen dik aangekleed. Dat kwam de rijpheid van de druiven en de kwaliteit van de wijn niet ten goede. De jaargangen 2021 en 2016 lieten een heel ander gezicht zien. Meer expressie, een voller mondgevoel, meer en rijper fruit, lichte specerijen, en nogal altijd fris. Dat La Clape Blanc met een aantal jaren flessenrijping interessanter wordt, was me toen duidelijk. Alleen snapte ik nog niet goed waarom. Daar kwam ik achter toen ik even later met Eric Fabre van Château d’Anglès in gesprek raakte. Fabre heeft jarenlang als technisch directeur bij Château Lafite-Rothschild in de Médoc gewerkt, maar nam bijna 25 jaar geleden al zijn ervaring mee naar de Languedoc.

Fabre’s La Clape Grand Vin Blanc, een absolute topper, bestaat uit circa vijftig procent bourboulenc van stokken van 70 jaar oud. “De bessen en de trossen zijn klein, en de schillen zijn dik,” legt Fabre uit. “Het eerste draagt bij aan de concentratie. Het tweede aan het oplegpotentieel van de wijn.” Maar die dikke schillen verklaren ook de jaargangsverschillen. Als het weer niet warm genoeg is, zoals in 2024, rijpen de schillen niet voldoende, wat je terug proeft in de wijn. In mijn aantekeningen van de ochtendproeverij in Narbonne kom ik drie keer het woord groen tegen en een keer hooi/gras. Als laatrijpend ras houdt bourboulenc dus best van wat warmte.

De dikke schil leidt er ook toe dat er tijdens het persen altijd wel wat tannine meekomt. En die zorgt op zijn beurt voor meer oplegpotentieel, wat bij Mire l’Etang dus goed te proeven was. 

In Saint-Chinian en Faugères kunnen onder de appellation ook witte wijnen gemaakt worden. Vanwege de veranderende markt een goede zaak. Maar klimaatverandering vroeg ook om aanpassing. Roussanne kan bijvoorbeeld niet goed tegen droogte. Daarom zijn er in Saint-Chinian nu een aantal lokale witte rassen (bourboulenc, grenache gris, terret en piquepoul) toegevoegd aan de lijst met toegestane variëteiten. “Die zijn vaak beter aan de plaatselijke omstandigheden aangepast. Ze rijpen langzamer waardoor de oogst pas in september plaatsvindt”, zegt Xavier de Franssu van Mas de Cynanque. Zijn Althea bestaat nu voor niet minder dan 60 procent uit grenache gris. In de Saint-Chinian appellation heeft men ook besloten om minder te reguleren en de wijnboeren meer vrijheid te geven. “Zij weten uiteindelijk het best hoe ze goede wijn maken. Zo is er bijvoorbeeld geen minimum van 4000 planten per hectare meer,” vervolgt De Franssu. Typisch Languedoc, die pragmatische houding.

In Faugères, waar tot de jaren 80 van de vorige eeuw, toen de AOP werd gevestigd, witte rassen een grote rol speelden, loopt de discussie nog. Maar het doel is carignan gris en terret toe te voegen aan de lijst met toegestane rassen, zegt Elise Gaillard van Domaine Cottebrune. Deze rassen zijn goed bestand tegen hitte en droogte, en behouden daarbij hun zuren.

Zelfs Malepère, de meest westelijke en een van de koelste appellations van de Languedoc ontkomt niet aan de veranderingen. De appellation identificeert zich als combinatie van Mediterraan en Atlantisch. Dus enerzijds zie je er merlot en cabernet franc, en anderzijds grenache noir en cinsaut. Vooralsnog kunnen ze goed vooruit met deze combinatie – Château Guilhem en Domaine Girard maken inderdaad een uitstekende Cabernet Franc respectievelijk Cabernet Franc-Merlotblend. Maar zeker aan de oostkant van de appellation is de toenemende warmte en droogte goed te voelen. En daarom, zegt Bertrand Gourdou van Château Guilhem, zijn ze ook hier in gesprek over het toelaten van witte rassen. De verwachting is dat dat nog een jaar of tien gaat duren.

Tot slot heb je nog de appellation Clairette de Languedoc die, zoals de naam als zegt, helemaal gewijd is aan het ras clairette. Vanwege zijn tolerantie voor droogte en wind – handig met de tramontana en de mistral –, en zijn laatrijpende karakter, had ik er hoge verwachtingen van, maar tijdens een week Languedoc heb ik er maar één kunnen proeven. Wellicht dat hier potentieel ligt, maar ik moet mijn oordeel nog even opschorten.

Hieronder de witte wijnen, geen IGP’s, die er voor mij bovenuit sprongen.

SAINT-CHINIAN

Les Vignobles Foncalieu – Petit Paradis 2024

Grenache Blanc (50%), Marsanne (30%), Rolle/Vermentino (20%), 14% abv, een derde van de wijn heeft tijd doorgebracht in 400-liter vaten van Frans eiken

Stenig, bloemig, lichte aroma’s en smaken van specerijen, rond, vrij volle body, mooie balans tussen warmte en frisheid.

Les Eminades – Montmajou 2023

Grenache Blanc (80%), Marsanne (20%), spontane vergisting, 11 maanden op de fijne lie in 400-liter eikenhouten vaten

Kruidig, rijpzoet wit en geel fruit, ietsje rustiek, hintje hout, goede mondvulling, fris, goede lengte, harmonieus.

Mas de Cynanque – Althea 2024 

Grenache Gris (60%), Roussanne (20%), Rolle/Vermentino (20%) 

Mineralig, stenig, fijn zuren die spanning geven, een aangename bittere toon op de afdronk. Nadruk ligt op de mineraliteit, niet op het subtiele, rijpe maar niet overrijpe fruit.

Mas Champart – Saint Chinian Blanc 2021

Roussanne (30%), Marsanne (20%), 25 % Grenache Blanc (25%), Clairette (10%), Bourboulenc (10%), Viognier (5%), 13% abv, vergisting en rijping in tank en demi-muid (600l eikenhouten vaten) op de fijne lie.

Frisgroene kern, stenig, rond, eerste umami-achtige tekenen van rijping, iets crèmig op de afdronk, lang.

FAUGÈRES

Château Grezan – CG Blanc 2023

Roussanne (~70%), Rolle/Vermentino (~30%), 13% abv, 3 maanden op de fijne lie, gerijpt in amforen en grote houten vaten.

Rokerig, bijna olieachtig op de neus; citroenfris, geel fruit, licht kruidig in de mond, goede balans tussen volume en frisheid

Domaine de l’Ancienne Mercerie – Les Champs Perdus 2023

Grenache Blanc (40%), Vermentino (40%), Roussanne (20%), 14% abv, vergisting in houten en roestvrijstalen vaten, 10 maanden op de fijne lie, malo.

Harmonieuze en complete wijn. Fijne zuren, ietsje crèmig, droog, tikje oxidatieve ontwikkeling, ietsje amandelbitter op de afdronk. Vermentino geeft hem net iets meer distantie.

Abbaye Sylva Plana – Les Moines Blancs 2024

Roussanne (45%), Grenache Blanc (45%), Vermentino (10%), koele vergisting.

Stenig-mineraal, vuursteen, fijn mondgevoel, elegant, friszuur, abrikoos en citrus.

Les Crus Faugères – Mas Olivier Expression 2024

Roussanne (60%), Marsanne (15%), Vermentino (15%), Grenache Blanc (10%), vergisting start in roestvrij stalen tanks met temperatuur controle en eindigt in barriques van Frans eikenhout, de helft rijpt 6 à 7 maanden op de fijne lies met bâtonnage.

Kwaliteitswijn van een coöperatie. Deskundig gebruik van eikenhouten vaten, subtiel geel fruit, zachte zuren, volume gepaard aan elegantie.

LA CLAPE

Château Mire l’Etang – Aimée De Coigny 2005, 2016, 2021, 2024

2024: Bourboulenc (40%), Roussanne (40%), Grenache Blanc (20%), oudere jaargangen vaak wat meer Roussanne, 14% abv, vinificatie bij lage temperatuur, circa drie maanden op de fijne lie.

Voor de jaargangen 2024, 2021, 2016, zie lopende tekst. De goudkleurige 2005 was nog zo fris, dat ik haast niet kon geloven dat deze fles als twintig jaar oud was. Alle vier jaargangen hadden kracht, maar zonder in te boeten aan verfijndheid.

Domaine d’Anglès – Grand vin Blanc 2023

Bourboulenc (50%), Grenache Blanc, Marsanne, Roussanne (overige, ~gelijke delen), handgeplukt over een periode van twee maanden bij optimale rijpheid. Ontsteeld, langzame persing, rassen separaat vergist en gerijpt in één- en twee-jaar-oude barriques, 5 à 6 maanden regelmatige bâtonnage van de fijne lie.

Grote klasse. Rond, zilt-mineralig, zachte (maar niet lage) zuren, beetje crèmig, honing, veldbloemen, rijp discreet geel fruit, iets textuur, volume en finesse, complex, lang. 

Commanderie St. Pierre la Garrigue – Cru d’Exception 2019 en 2020

Bourboulenc, Grenache Blanc, Roussanne, Marsanne, van de beste wijngaarden, vergisting start in roestvrij stalen vaten en eindigt in deels nieuwe vaten van Frans eikenhout van 225 en 500 liter, 2 maanden bâtonnage, assemblage na 8 maanden.

Rokerig (volgens eigenaar Ombline de Woillemont is dit een kenmerk van Roussanne) breed, beetje kalkig-stenige textuur, specerijen, citroen en citroenschil, subtiele warmte in balans met voldoende frisheid. De 2019 iets meer ontwikkeld, maar verder vergelijkbaar. Beide zeer goed.

AOP LANGUEDOC

Clos de l’Amandaie – L’Amandaie 2024

Château Puech Haut – Prestige 2024

Borie la Vitarele – Le Grand Mayol 2023

Famille Carriere Pradal – GCB 2023

Heritage du Pic Saint Loup – Sainte Agnès 2023

Domaine Ortola – Nautica 2023

Domaine Belles Pierres – Clauzes De Jo 2022

---

Bij de grote foto: drie generaties van de Familie Chamayrac, van links naar rechts Philippe, Pierre en Pauline, van Château Mire l’Etang – foto © Château Mire l’Etang

Appeal by the International Wine Academy to Heads of State and Government attending the United Nations 80th Anniversary General Assembly in New York

Ladies and Gentlemen, Heads of State and Government,

On September 25th, at the 4ᵗʰ United Nations High-Level Meeting on the prevention and control of
noncommunicable diseases and the promotion of mental health and well-being, you will be faced with a
challenging brief: how can we prevent and control noncommunicable diseases without denying the foundations of our cultures, without erasing what makes our civilization thrive?

Wine is at the heart of this question. Too often, it is reduced to a molecule of alcohol. Too simplistically, it is compared to a drug. But too rarely do we think about what it embodies. The International Wine Academy, whose members come from 20 different countries, wishes to alert you against the danger of reducing wine to a mere health risk, thereby forgetting its cultural, social and human dimension. Here is what is at stake.

To denormalise wine would destroy a heritage – a legacy of humanity
Wine embodies eight millennia of human history: it is a catalyst for conviviality, joy and sharing; a connection to the land and its landscapes; a universal language linking people – from Georgia to Ancient Greece, from Oregon to Tuscany, from France to New Zealand. Unique yet global, it expresses mankind’s patience before time, humility before the earth, and the desire to celebrate together. Offering a glass of wine is a gesture that expresses peace, friendship, brotherhood, and the joy of being together.

Enjoying wine moderately is to defend the culture of taste and restraint, and perpetuate a bond that unites continents, people and generations. It is about appreciating rather than abusing, tasting rather than drinking. It is about approaching health through social and family ties, mental well-being and the joy of life – for the link between happiness and health is undeniable.

To denormalise wine would deny its benefits and close scientific debate prematurely
A recent NASEM report (National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine, USA) concluded that
“compared to no alcohol consumption, moderate consumption is associated with lower all-cause mortality.” We do not claim to settle the scientific debate, but, like many experts, we regret the absence of a large-scale randomized trial, the only viable protocol to ground conclusions on certified evidence rather than insufficient observational data.

To denormalise wine is to choose prohibition over education and freedom
We are fully aware of the dangers of excess. We recognize the need to prevent addiction, protect the most vulnerable, and combat abuse. We embrace this responsibility, for it is through education that consumers learn to taste, compare and appreciate wine with moderation – becoming ambassadors of balance.

Through education, we believe we can both protect individual freedom to enjoy wine without abuse and promote responsibility and control. Wine thus expresses its truth through the transmission of knowledge, and know-how, and teaching moderation.

For these reasons, Ladies and Gentlemen, Heads of States and Governments, we call upon you to act in a balanced and nuanced manner: combat excesses but recognize the value of moderation; prevent risks but preserve mankind’s bond with the earth; protect public health but respect the richness of cultures and the strength of traditions. Preserving wine means defending a civilization, a way of life, a living universal heritage, a part of humanity that has been passed down from generation to generation for thousands of years.

On behalf of the International Wine Academy
Guillaume d’Angerville, President & Véronique Sanders, Chancellor

Lausanne, September 2025
www.academievin.org

Juan José Abó de Juan – Abadía Retuerta (Spain), Guillaume d’Angerville – Domaine Marquis d’Angerville (France), Angel Anocibar – Abadía Retuerta (Spain), Jane Anson – Writer (United Kingdom), Juancho Asenjo – Writer (Spain), Hans Astrom – Klein Constantia Estate (Sweden), Franky Baert – Collector (Belgium), Jesus Barquin – Equipo Navazos (Spain), Alexander van Beek – Château Giscours (Netherlands), Joshua Bergström – Bergstrom Wines (USA), Michel Bettane – Journalist (France), Etienne Bizot – Bollinger (France), Hubert Boidron – Maison Boidron (France), Wojciech Bonkowski – Critic (Poland), Bruno Eugène Borie – Château Ducru Beaucaillou (France), Claude Bourguignon – LAMS (France), Philippe Bourguignon – Writer (France), Willi Bründlmayer – Weingut Brundlmayer (Austria), Christopher Cannan – Clos Figueras (USA), Robert Gyula Cey-Bert – Writer (Hungary), Jean-André Charial – Oustau de Baumanière (France), Gérard Chave – Domaine Jean-Louis Chave (France), Jean Louis Chave – Domaine Jean-Louis Chave (France), Jean-Pierre Chevallier – Château de Villeneuve (France), Donatella Cinelli Colombini – Fattoria del Colle (Italy), Corinne Clavien Desfayes – Oenologist (Switzerland), Raoul Cruchon – Domaine Henri Cruchon (Switzerland), Frans de Cock – Collector (Belgium), Jean-Philippe Delmas – Château Haut Brion (France), Paul Draper – Ridge Vineyards (USA), Thomas Duroux – Château Palmer (France), Kurt Feiler – Weingut Feiler-Artinger (Austria), Mariano Fernandez Ammunategui – Producer (Chile), Pierre-Henry Gagey – Louis Jadot (France), Angelo Gaja – Vini Gaja (Italy), Alberto Graci – Graci (Italy), Claude Geoffray – Château Thivin (France), Theodore Georgopoulos – Professor (Greece), Salvatore Geraci – Azienda Agricola Palari (Italy), Evangelos Gerovassiliou – Ktima Gerovassiliou (Greece), Anthony Hanson – Lecturer (United Kingdom), Gaston Hochar – Château Musar (Lebanon), Emilienne Hutin – Domaine Les Hutins (Switzerland), Joyce Kékkö-Van Rennes – Wijnkasteel Genoels-Elderen (Belgium), Andreas Keller – Editor (Switzerland), Anthony Lacey – Mistral Wine (United Kingdom), Dominique Lafon – Domaine des Comtes Lafon (France), Alois Clemens Lageder – Vignobles Alois Lageder (Italy), Jean Baptiste Lecaillon – Louis Roederer (France), Jeannie Cho Lee MW – Journalist (Korea), Pierre-Marie Lledo – Neurobiologist (France), Maria José Lopez de Heredia – Bodega López de Heredia (Spain), Juan Carlos Lopez de Lacalle – Bodega Artadi (Spain), Reinhard Löwenstein – Domaine Heymann-Lowenstein (Germany), Jorge Lucki – Journalist (Brazil), Philippe de Lur Saluces – Château de Fargues (France), Elie Maamari – Château Ksara (Lebanon), Axel Marchal – Professor, University of Bordeaux (France), Franco Martinetti – F. Martinetti Viniculture (Italy), Ton Mata – Recaredo (Spain), Laszlo Meszaros – Domaine de Disznoko (Hungary), Etienne de Montille – Domaine de Montille (France), Eva Moosbrugger – Domaine Schloss Gobelsburg (Austria), Jasper Morris MW – Writer (United Kingdom), Fiona Morrison MW – Journalist (United Kingdom), Roberto de la Mota – Revancha & Mendel Wines (Argentina), Dorli Muhr – Weingut Dorli Muhr (Austria), John Olney – Ridge Vineyards (USA), Raymond Paccot – Domaine La Colombe (Switzerland), Alvaro Palacios – Alvaro Palacios (Spain), Filipa Pato – Filipa Pato & William Wouters (Portugal), Jean-Pierre Perrin – Château de Beaucastel (France), Dominique Piron – Domaine du Vieux Bourg (France), Bruno Prats – Agronomist (France), Pietro Ratti – Cantina Renato Ratti (Italy), Josep Roca i Fontané – Celler de Can Roca (Spain), Pierre-André Roduit – Domaine du Grand-Brûlé (Switzerland), Raoul Salama – Château de Balleure (France), John Salvi – Writer (United Kingdom), Véronique Sanders – Château Haut Bailly (France), Erik Sauter – Writer (Netherlands), Carl von Schubert – Weingut Maximin Grunhaus (Germany), Michael Schuster – Wine Consultant (United Kingdom), Marc-André Selosse – Professor (France), Jacques Seysses – Domaine Dujac (France), Michael Silacci – Opus One (USA), Peter Sisseck – Dominio de Pingus (Denmark), Diana Snowden Seysses – Domaine Dujac & Snowden Vineyards (USA), Felipe de Solminihac – Viña Terra Noble (Chile), Oliver Spanier – Battenfeld Spanier (Germany), Serena Sutcliffe MW – Sotheby’s (United Kingdom), Pierre Tari – Collector (Switzerland), Ivo Varbanov – Ivo Varbanov Wines (Bulgaria), Christine Vernay – Domaine Georges Vernay (France), Quim Vila Betriu – Vila Viniteca (Spain), José Vouillamoz – Geneticist (Switzerland), Yannis Voyatzis – Boutari Wineries (Greece), Maurizio Zanella – Ca’ del Bosco (Italy).

Contact : info@academievin.org

Founded in 1971, the International Wine Academy is a peer group and responsible forum for reflection, bringing together around one hundred members from some twenty different nationalities. Through its work, the International Wine Academy aims to contribute to the improvement of viticulture and winemaking practices, with a strong respect for nature and a constant pursuit of ever-higher quality standards.
The International Wine Academy conducts its reflections and debates in strict independence from governmental institutions, regulatory authorities, and private influences. Its members are mainly producers, scientists, sommeliers and communicators. Admission is by invitation, and all members share a common ethic: producing wines of place, rooted in their terroir, crafted with respect for local traditions and practices, with a commitment to quality and sustainability as the fruit of a long history and ancient traditions.
Climate change, biodiversity, regenerative viticulture, carbon capture, the evolution of phytosanitary treatments, consumer habits, as well as soil enrichment and preservation, are among the key topics regularly discussed within the International Wine Accademy.

Zomaar een bericht uit Napa Valley: Christian Moueix, eigenaar van Dominus, koopt een wijngaard van de buren erbij, twee percelen van in totaal zo’n 34 hectare. Dat lijkt, nader beschouwd, toch wel een teken van deze tijd: bijna-tachtigjarigen (Christian Moueix is van 1946) die nog vol in het leven staan en zelfs hun blik op de toekomst gericht houden. Op hetzelfde moment wordt in zijn thuisland, Frankrijk, hard geprotesteerd, waarbij een van de eisen is dat de pensioenleeftijd teruggaat van 64 naar 62 jaar. Ik wil daar niet over oordelen, maar het lijkt me dat je dan toch een beetje buiten de realiteit staat.

Terug naar Napa Valley. Dominus is een bijzonder wijngoed, even ten zuiden gelegen van het wijngoed van Mondavi, aan de westkant van het dal. De wijngaard is al in bezit van de familie Moueix – in Pomerol eigenaren van onder andere Château Trotanoy en Lafleur-Pétrus – sinds 1983. De wijn is voor Napa-begrippen zeer elegant. De druivenstokken zijn voor het grootste deel niet geïrrigeerd, wat voor Napa Valley uitzonderlijk is, en tegelijk een bewijs dat het wel degelijk mogelijk is. Overigens bezocht ik in het verleden ook oude wijngaarden van Mondavi in Napa Valley zonder irrigatie, dus in dat opzicht staat Dominus niet op zichzelf. Christian Moueix verwacht dat de hele wijngaard herplant moet worden, om aan de eisen van Dominus te kunnen voldoen.

De aankoop komt op een bijzonder moment, of misschien ook niet. In Napa Valley is het crisis. Druiven die vorig jaar nog voor $ 15.000 per ton verkocht werden, blijven nu aan de stokken hangen omdat er geen kopers voor zijn. Ik weet niet hoe lang deze koop is voorbereid, maar ik zou me kunnen voorstellen dat dit gegeven de aankoopprijs heeft gedrukt. 

De problemen van Napa Valley en van de Californische wijnindustrie als geheel zijn snel gekomen. Ze kunnen moeilijk los worden gezien van de handelspolitiek – nou ja, als we al van een samenhangende ‘politiek’ mogen spreken – van de nieuwe president. Tijdens Cape Wine, afgelopen week, sprak ik met een paar Canadezen over de situatie daar. Canada heeft de verkoop van Californische wijnen volledig stilgelegd. Er staat geen fles meer in het schap. De boosheid over de Amerikaanse houding zit zo diep dat zelfs al aangekochte voorraden onverkocht blijven. Ook in andere landen lijkt de animo om Amerikaanse producten te kopen niet toegenomen. Ook is er wereldwijd een overschot aan rode wijnen, het belangrijkste product van Napa Valley. Tot overmaat van ramp daalt ook de binnenlandse wijnconsumptie in de V.S. al sinds een paar jaar.

Ook laat de politieke druk zich gelden. Vrijwel alle werk in de wijngaarden wordt gedaan door arbeidsmigranten, vaak afkomstig uit Mexico. Iedereen weet inmiddels hoe daar nu mee om wordt gegaan, wat er voor zorgt dat er een tekort aan arbeidskrachten ontstaat en de kosten voor de wijnbedrijven hoger worden, als ze al aan personeel kunnen komen. 

Ook de frequente natuurbranden zorgen voor problemen, gevolg van de door de huidige Amerikaanse regering ontkende klimaatverandering. Daardoor raakt de oogst beschadigd en stijgen de verzekeringspremies voor onroerend goed, wat ook weer de mensen met de laagste inkomens het hardste treft. Onlangs was er nog een grote brand bij het stadje Calistoga, die rond 9 september was bedwongen.

Bij alle negatieve nieuws mogen we rustig spreken van een perfect storm. Napa Valley mag dan ook blij zijn met mensen als Christian Moueix, die een lange-termijn-visie hebben en die, ondanks alle problemen, blijven geloven in de toekomst van deze bijzondere wijnstreek. Want dat Napa Valley bijzonder is, en grote wijnen voortbrengt, staat als een paal boven water. Het zou zonde zijn als de kwaliteit door een grote crisis als deze onder druk zou komen te staan.

Ronald de Groot, hoofdredacteur

Met The Mamas and The Papas in ons hoofd vertrokken we vanuit het geweldige San Francisco. Op weg naar de wijngebieden rondom de twee grote baaien, die van San Francisco en San Pablo. Enigszins opgewonden en heel nieuwsgierig. 

tekst en foto’s: Lars Daniëls

Veel is groter en groots in de VS. Zoals het vervoer voor onze trip, een touring van met een dikke V8 onder de klep. Gekoeld en zeer comfortabel. De airco was eind april al geen overbodige luxe en een beetje lekker kunnen zitten (en werken) ook niet, met behoorlijk wat tijd on the road. Ook omdat duurzaamheid een van de thema’s van de reis was, leek het wat ongepast om in zo’n bus rond te rijden. Maar de realiteit is dat er nog weinig elektrische alternatieven zijn als het gaat om touringcars. 

Op het programma stond een ronde langs diverse wijngebieden in de Bay Area en direct aangrenzende gebieden. Dat is het gebied rondom San Francisco Bay en San Pablo Bay, inclusief counties als Santa Cruz en San Joaquin. In deze aflevering neem ik u mee naar de Santa Cruz Mountains, Livermore en Lodi. In deel 2 later dit jaar gaan we naar Napa Valley, Alexander Valley en Russian River Valley.

Bergen en water

Een blik op de kaart laat al zien dat reliëf en water bepalende factoren zijn voor de landschappen en klimaten, iets dat helemaal duidelijk wordt als je er een week rondtoert. Wat betreft reliëf hebben we het dan over de Sierra Nevada ten oosten van de wijngebieden, maar nog veel meer over de Northern en Southern Coast Ranges, de kustgebergten direct ten noorden en zuiden van de Golden Gate. Want die zijn van grote invloed op de lokale klimatologische omstandigheden, die op hun beurt weer de wijnbouw beïnvloeden. Het gaat in feite om meerdere heuvel- en bergruggen, met valleien ertussenin. Voorbeelden zijn de Mendocino Range (tot 517 meter), de Mayacamas Mountains (tot 1439 meter) en de Santa Cruz Mountains (tot 1154 meter).

Wat betreft water gaat het allereerst uiteraard om de Grote Oceaan, die ter hoogte van San Francisco erg koel is. Zelfs in de zomer komt de zeewatertemperatuur nauwelijks boven de 15 °C, dus de kustgebieden profiteren van de verkoeling vanaf zee. Vaak is dat in de vorm van mist, die ’s nachts en ’s ochtend tot ver landinwaarts kan trekken, afhankelijk van de hoogte van het kustgebergte. Daarnaast zijn de twee grote baaien van invloed en ook de Sacramento-San Joaquindelta in de Central Valley, ten oosten van San Pablo Bay; ze matigen enigszins de temperaturen die landinwaarts flink kunnen oplopen.

Wild in de Santa Cruz Mountains

Onze eerste afspraak was bij Ridge Vineyards, in de Santa Cruz Mountains. Over de 280 reden we naar het zuiden, langs Silicon Valley in de Santa Clara Valley, om ter hoogte van Cupertino de bergen in het rijden, richting de kust. Het was draaien en keren omhoog, door een prachtig mediterraan landschap, met van tijd tot tijd indrukwekkende uitzichten op de vallei beneden, inclusief het opvallende, ronde Apple Park. Bij het opdraaien van het befaamde domein Monte Bello van Ridge Vineyards, hoog in de Santa Cruz Mountains, sprongen de herten voor de bus langs, vlogen de kalkoengieren boven ons en schokte even later een coyote voorbij. Alsof dat niet genoeg wildlife was, was het eerste bordje dat je zo’n beetje tegenkomt op weg naar het proeflokaal: beware of rattlesnakes. 

Monte Bello

Monte Bello is prachtig en doet zijn naam eer aan. Er zijn meerdere wijngaarden op het domein waar de oorsprong van wijnproducent Ridge ligt en wij bezochten die boven op de ridge, waar onder meer cabernet sauvignon en chardonnay staan. Een zichtbaar en voelbaar bijzondere plek. Je kijkt uit op de Santa Clara Valley, van waaruit warmte opstijgt. De Grote Oceaan zie je weliswaar niet, maar de koele, vochtige lucht maakt duidelijk dat die niet ver weg is, op slechts 25 kilometer afstand. 

Het klimaat op Monte Bello is gematigd, met niet te warme dagen en koele, maar nooit koude nachten. Bovendien zijn de Santa Cruz Mountains een van de weinige plekken in Amerikaanse wijngebieden waar kalksteen voorkomt (samen met grauwacke en hoornsteen). Niet verbazingwekkend dus dat hier al sinds 1885 wijnbouw is. In de jaren 40 werd cabernet sauvignon aangeplant en in 1958 kochten vier engineers en vrienden van Stanford het landgoed. Vanaf 1962 bleek dat ‘de kwaliteit van de experimentele wijnen zo goed was, dat Monte Bello wel een speciale plek moest zijn’, vertelt hoofdwijnmaker John Olney, die hier al sinds 1996 wijn maakt. 

Vierkante vaten

Het moment dat de legendarische Paul Draper, inmiddels 83 jaar, bij Ridge kwam, in 1968, was uiteraard belangrijk. Geïnspireerd door Californische wijnen uit de jaren 30, van vóór de oenologie, wilde Draper wijnen maken met een natuurlijke expressie van herkomst, zonder opgelegde signatuur van de wijnmaker, een woord waaraan hij een hekel heeft. En nog steeds wordt er bij Ridge hands-off gewerkt. 

Veel aandacht gaat naar de wijngaarden, die duurzaam en biologisch bewerkt worden, onder meer door gebruik te maken van cover crops, die het mogelijk maken irrigatie tot een minimum te beperken. Dankzij het klimaat hier is er nauwelijks valse meeldauw en dus gebruiken ze nauwelijks koper. 

Gezonde en rijpe, maar niet overrijpe druiven staan aan de basis van de wijn, gistingen en malo’s zijn spontaan, klaring wordt bereikt via oversteken, rijping geschiedt in hout, vooral van Amerikaans eiken. En Ridge heeft geen fancy winery; de wijnmakerij staat bomvol vaten, die vierkant zijn om de gebrekkige ruimte zo goed mogelijk te benutten. En ook de barrel room is geen dure kathedraal maar een functionele kelder. Wijnmaker Trester Goetting maakt het weinig uit, want net als voor Paul Draper telt voor hem enkel wat in het glas komt.

Strenge tannine

En dat zijn zeer hoogwaardige wijnen, met een sterk eigen karakter, zeker de topcuvées als Monte Bello, Geyserville en Lytton Springs. Trester Goetting: ‘Zeker Monte Bello is heel bijzonder. We willen wijnen maken die goed kunnen ouderen en dan is goede extractie belangrijk. Toen ik hiervoor in Napa Valley werkte, was extractie heel gemakkelijk, maar op Monte Bello is het koeler en moet je er echt voor werken. In Napa vindt men Frans eikenhout superieur, maar Franse barriques van mijn favoriete tonneliers bleken niet goed te werken. Amerikaans hout doet het beter met onze strenge tannine, andere fenolen en de zuren.’ Iets wat ongetwijfeld ook te maken heeft met de lokale selecties van cabernet sauvignon die op Monte Bello staan aangeplant, zoals Fountaingrove en La Cuesta. 

Gemengd

Ridge Vineyards is veel meer dan Monte Bello. Ze maken al sinds 1966 Geyserville, een wijn van heel oude, gemengde wijngaarden in Geyserville (Alexander Valley), van zinfandel, carignan, petite sirah en mourvèdre, en vanaf 1972 ook een vergelijkbare field blend uit Dry Creek Valley, genaamd Lytton Springs. Er zijn dus twee estates en wijnmakerijen, waar tegenwoordig in totaal zo’n 1,2 miljoen flessen worden gemaakt, waarvan de drie topcuvées maar een bescheiden onderdeel van uitmaken.

Popelouchum en de onnavolgbare Randall Grahm

Vanuit de Santa Cruz Mountains vervolgden we onze trip richting de eerste heuvels van de Gabilan Range, bij San Juan Bautista, ook op zo’n 25 kilometer van de kust. Vlak bij de oude Spaanse missiepost ligt de wijngaard Popelouchum, het onnavolgbare project van de onnavolgbare Randall Grahm. De naam is bewust gekozen en betekent ‘paradijs’ in de taal van de oorspronkelijke bewoners, de Ohlone, die door de missionarissen bekeerd moesten worden. 

Grahm, bekend van Bonny Doon, startte in 2011 met aanplanten. En niet zomaar. Naast bekende variëteiten als grenache blanc, grenache gris en pinot noir en allerlei minder bekende, bijvoorbeeld uit Italië, laat Grahm heel veel pitjes planten (zaailingen). Omdat de planten die daaruit voortkomen niet genetisch identiek zijn aan de moederplant, creëer je zo heel veel nieuwe druivenrassen (doel: 10.000!). ‘Uitgangspunt is: hoe laat je een plek zich het best uitdrukken?’ legt Grahm uit. ‘Door heel veel verschillende variëteiten aan te planten, kunnen we op zoek naar het beste biotype voor deze plek. Maar misschien is het wel de grote biodiversiteit die dit terroir het best vertaalt.’ Hoe dan ook, het is zeer interessant werk in uitvoering, dat helemaal past bij Grahm. ‘Ik doe intellectueel onderzoek’, zegt hij terwijl er alweer andere gedachten in hem opkomen, waardoor hij zijn zin niet afmaakt. Peinzend vervolgt hij: ’Ik denk dat ik meer met de wereld te delen heb dan ik tot nu toe heb gedaan. En ik geloof dat deze plek dat kan waarmaken.’ 

Terwijl we als leden van een sekte om Grahm heen zitten en proberen zijn woorden op de juiste manier te interpreteren, proeven we onder meer twee wijnen van Popelouchum. De Blanc 2021 van grenache blanc en gris is puur, verfijnd en energiek. De Blanc 2017 bewijst dat de wijnen kunnen ouderen. Er werden in 2023 slechts 7800 flessen gemaakt van Popelouchum.

Livermore: golfen bij Wente

Livermore Valley maakt officieel nog onderdeel uit van de Central Coast, maar ligt duidelijk meer landinwaarts, ten oosten van San Francisco Bay. Toch krijgt het veel koele wind vanaf de oceaan, doordat de vallei west-oost ligt. Dé verplichte stop hier is Wente Vineyards, een groot en bewonderenswaardig familiebedrijf, inclusief 18 holesgolfbaan, ontworpen door ex-topgolfer en succesvol zakenman Greg Norman. 

Vóór covid trok Wente maar liefst 250.000 bezoekers, golfers meegeteld. Wente Vineyards bewerkt meer dan 1200 hectare wijngaarden, in Livermore maar ook in Arroyo Seco. Het bedrijf heeft duurzaamheid hoog in het vaandel en is sinds 2010 een California Certified Vineyard and Winery. In dat kader kregen we een demonstratie van het functioneren van de Monarch-tractor. Dit is een autonoom functionerende, elektrische tractor, die de nieuwste technologie benut om duurzaam werken in de wijngaard te vergemakkelijken. En te verbeteren, want de camera’s van de tractor leggen enorm veel vast, wat helpt bij in kaart brengen van problemen in de wijngaarden, inclusief de ziektedruk.

Een eigen kloon

Naast hun wijnen – een omvangrijk aanbod van goed niveau – staat Wente ook bekend om een ‘eigen’ kloon van chardonnay, de Wente clone. Zo’n 75% van de totale chardonnay-aanplant in Californië (meer dan 27.000 hectare) zou afstammen van Wente’s plantmateriaal. De geschiedenis van de Wente clone blijft een mooi verhaal. Het zou een mix zijn van genetisch materiaal uit Meursault – eind negentiende eeuw meegebracht door Charles Wetmore en onder andere geplant in Livermore – en chardonnay van een teler uit Montpellier, begin twintigste eeuw geïmporteerd door Ernest Wente, tweede generatie. Door mutatie ontstond wat nu de Wentekloon wordt genoemd, en die bekendstaat om zijn wijnen met volle fruitigheid en concentratie. Bijzonder is ook dat deze planten überhaupt de Drooglegging hebben kunnen overleven, want veel wijngaarden gingen destijds verloren. Wente niet, want het mocht miswijn maken. Waar de kerk al niet goed voor is.

Stuck in Lodi, voor duurzaamheid

De playlist in de toerbus kon natuurlijk maar één nummer afspelen toen we Lodi binnenreden, een AVA ten noordoosten van Livermore, in de warme centrale vallei. In Creedence Clearwater Revival’s Lodi wil de hoofdpersoon, een uitgerangeerde muzikant, Lodi liefst zo snel mogelijk verlaten. Wij gingen er juist doelbewust naartoe, voor informatie over en voorbeelden van duurzaamheid in de Californische wijnbouw – het hoofdthema van de reis. Op het programma stond de Sustainable Winegrowing Summit die werd gehouden op 1 mei in het mooie Wine & Roses Hotel. En Lodi is een logische plek om zo’n conferentie te organiseren (zie kader). 

Ik moet zeggen dat ik tevoren enigszins sceptisch was over duurzaamheid in Californië, ook in de wijnbouw. Met het vooroordeel, geboren uit Hollandse nuchterheid – en wie weet, Hollandse ervaring – dat het wel veel greenwashing zou worden. Maar dat viel heel erg mee. Meer dan grote woorden en goede marketing zijn alle goede projecten van de Californische wijnboeren om duurzame wijnbouw mogelijk te maken blijven hangen. En met name ook de schaal waarop dingen worden aangepakt en de spirit waarmee. In het beste geval worden regeneratieve landbouwpraktijken verenigd met hightechvernieuwingen. Dat is een kracht van Californië. De Monarch tractor is een goed voorbeeld. Maar we zagen meer voorbeelden, zoals bij Lange Twins, een grote producent in de Lodi AVA.

Lodi rules

Lodi was een van de eerste gebieden met eigen voorwaarden voor duurzame wijnbouw – al begin jaren 90 – die leidden tot een certificering genaamd Lodi Rules. Die wordt tegenwoordig in meer dan 26.000 hectare wijngaard (wereldwijd) toegepast. Indrukwekkende cijfers, zoals ook de overkoepelende organisatie voor duurzame wijnbouw in Californië kan overleggen, met een certificering gebaseerd op jaarlijkse controles door onafhankelijke, non-profit derde partijen, Certified California Sustainable Winegrowing. Daarover later, in een ander artikel, meer.

Lange Twins

Groot is groter in de VS. Lange Twins Family Winery & Vineyards is een voorbeeld. Een echt familiebedrijf, dat 3000 hectare wijngaarden bewerkt en in 2005 een wijnmakerij heeft laten bouwen die 36 duizend ton (metrisch) druiven kan verwerken (goed voor gemiddeld meer dan 2 miljoen hectoliter wijn!). Toch streeft het bedrijf duurzaamheid na, maar op enorme schaal dus. Nog los van de inspanningen om biodiversiteit terug te brengen in en rond de wijngaarden – ze hebben grote wijngaarden weggehaald waar ze vonden dat de inheemse natuur vrij spel moet hebben – is vooral hun omgang met energie en water indrukwekkend. De opgewekte zonne-energie is bijna afdoende om alles te laten draaien, alleen tijdens de oogst net niet. En al het water dat gebruikt wordt in de wijnmakerij wordt via een gigantisch systeem van vijf bassins gereinigd voor hergebruik, onder meer als irrigatiewater. En de wijnen? Die zijn keurig en goed betaalbaar.

Sustainable Winegrowing Summit

Ten slotte kort aandacht voor het congres over duurzame wijnbouw in Californië. Het was een heel divers en interessant programma, met speeches en presentaties van deskundige personen. Boeiend, actueel en ontnuchterend was het onderdeel Climate Change Impacts and Actionable Strategies for Adaptation and Mitigation, voorgezeten en gemodereerd door dr. Steve Ostoja, directeur van de California Climate Hub. Om te onthouden: extreme gebeurtenissen gaan een serie grote gevolgen in gang zetten; hittegolven bijvoorbeeld, met bosbranden als steeds grotere bedreiging. Ook fascinerend vond ik het onderdeel Sustainability Storytelling: Creating Content, Visitor Experiences and Sales. Dit ging over hoe je duurzaamheid – niet het meest sexy thema – aan de man brengt, wat van essentieel belang is. Want verandering begint bij onszelf, bij het individu. Richard Morley van First Pour, een succesvol social-mediamarketingbureau gespecialiseerd in digitale storytelling, bleek een welkome spreker. Zijn belangrijkste boodschap, ook als het om het overbrengen van het belang van duurzaamheid gaat: ken je publiek en weet waar het door wordt geraakt.

In deel 2 gaan we naar Napa Valley, Alexander Valley en Russian River Valley. Uiteraard heb ik veel wijnen geproefd. De proefnotities staan allemaal op perswijn.nl.

Dit artikel verscheen eerder in Perswijn 2024-5.

Met de klimaatopwarming nemen wereldwijd ook de watertekorten toe. Dat laat, logisch genoeg, ook de wijnbouw niet onberoerd. Het verhaal dat ik onlangs op deze plek schreef over Château Lafleur, is een mooi voorbeeld. Zoals ik op dat moment al inschatte, was het verhaal over het al dan niet (mogen) irrigeren het belangrijkste punt in het verhaal. Dat kwam ook naar voren bij wat ik achteraf hoorde toen ik in Bordeaux was. Daar werd gezegd dat de familie Guinaudeau in de kleine uurtjes was betrapt bij het illegaal bewateren van hun wijngaard. Kennelijk was een vlucht naar voren daarna de meest logische keuze.

Maar dit verhaal legt wel de vinger op de zere plek. Hogere temperaturen in combinatie met minder regen zorgen wel voor een toenemende waterstress in veel belangrijke, vooral zuidelijke wijngebieden. Want door de hogere temperaturen verdampt er meer water via de bladeren, dus bij gelijke regenval kan er toch droogtestress optreden waar dat in het verleden niet het geval was. 

Daarnaast zijn er door de klimaatverandering ook lange perioden met weinig of geen regen. Vooral in een land als Spanje heeft dat de afgelopen jaren tot nijpende situaties geleid. In Catalunya waren er lang niet genoeg druiven voor de producenten van Cava, wat de voorraden zal doen slinken.

Irrigatie zou een oplossing kunnen zijn, maar dan moet er wel irrigatiewater voorhanden zijn. In Aragón zijn er al protesten uitgebroken tegen waterslurpende datacenters, terwijl de omgevende dorpen en landerijen uitgedroogd zijn en geen water meer hebben. Irrigeren is dus geen optie: het water is gewoon op.

Deze situatie doet zich ook elders voor, zoals in Chili, waar waterrechten gaan naar telers van avocado’s terwijl de omliggende dorpen geen water hebben. Sommige wijnbouwers daar schakelen al over op wijngaarden zonder irrigatie, omdat er ook in de grond niet meer voldoende water is om zelfs toegestane quota op te pompen. Consequentie is dat de opbrengsten lager zijn.

In feite zijn er in de wijnwereld grofweg twee mogelijkheden. Sommige wijngebieden kunnen niet zonder irrigatie bestaan, en andere wél, dus daar is geen strikte noodzaak. In Mendoza, Argentinië, is wijnbouw zonder irrigatie, met zo’n 200 mm neerslag per jaar, domweg onmogelijk. Er liggen hier dan ook eeuwenoude irrigatiekanalen om landbouw mogelijk te maken. In streken waar het zonder kan, gaat het om hogere rendementen, en soms ook een betere kwaliteit druiven met irrigatie. Daar is het als bij een deurbelcamera. Als je buurman het heeft, moet jij het ook. Anders oogst hij/zij meer dan jij. En kan je worden beconcurreerd met goedkopere wijnen.

_{Waterreservoir van Lomond, in Cape Agulhas}

Afgelopen week was ik in Zuid-Afrika, en het valt iedere keer weer op hoe de lokale producenten hun waterprobleem zélf proberen op te lossen. Een grote wijngaard zonder eigen kunstmatig meer, om zelf regenwater op te vangen, zie je daar eigenlijk niet. 

In Europa ligt dat anders. Onlangs riep Gérard Bertrand de Franse regering op om een kanaal aan te leggen om water van de Rhône naar de Languedoc te brengen. Misschien geen gek idee, maar wel typisch Frans. Als er een probleem is, moet de overheid dat maar oplossen. En met een overheid die platzak is, zoals de Franse, gaat dat niet gebeuren.

Je zou ook kunnen bedenken dat de aanplant van populaire rassen die veel water verbruiken, zoals merlot, een gepasseerd station is. Of dat je beter wijnstokken in bosjes aan kunt planten dan op draden, omdat de druiven beter in de schaduw hangen en minder water nodig hebben. Al is dat meer werk. Of investeren in onderstokken die weinig water verbruiken. Er zijn zeker producenten die dat doen, maar de wijnsector als geheel moet beseffen dat de toekomst met de klimaatverandering aanpassingen vereist, die grotendeels door de producenten zelf moeten worden gedaan.

Het simpelweg eisen dat je moet kunnen irrigeren op plekken waar dat niet strikt noodzakelijk is, is denken op korte termijn, en op de lange termijn niet duurzaam.

Ronald de Groot, hoofdredacteur.

In de rubriek Aan Tafel van Perswijn 6-2025  kiest sommelier Martijn Roos, van Wijnrestaurant Pinot in Breda, de wijnen bij twee bijzondere BBQ-gerechten; zalm op cederhout gerookt en ribeye van de bbq met ponzu saus. Ons proefpanel nam de proef op de som en proefde zijn wijnsuggesties. Wat werkt, wat verrast en wat je thuis zeker eens moet proberen.

De receptuur is van Gerard Reijmer – je vindt beide recepten op perswijn.nl/recepten.

Benieuwd welke wijnen sommelier Martijn Roos hierbij koos en wat het proefpanel er – blind! – van vond? Ontdek het in Perswijn 6-2025 of online via de link hierboven.

PostNL heeft het heel moeilijk. Op zich niet zo gek. We versturen met zijn allen vrijwel geen kaarten en brieven meer. Dus moeten de kosten die gemaakt worden verdeeld worden over veel minder poststukken. Wij ondervinden het aan den lijve. Het versturen van Perswijn kost tegenwoordig een klein vermogen. We zijn bijna meer kwijt aan porto dan aan drukkosten. Bij de verzending van #5 kwam het gewicht volgens PostNL uit op 352 gram, twee gram boven de ‘magische’ grens van 350 gram. En dan kost verzending plotseling zo’n 1 euro per exemplaar (!) meer. Na rijp beraad hebben we nu moeten besluiten het blad lichter te maken, want dit willen we niet nog eens meemaken. Er was ook weinig coulance met deze zeer geringe overschrijding. PostNL is na de overname van Sandd zo’n beetje monopolist in de postbezorging – althans de enige landelijke. Dus als klant ben je machteloos.

Ander probleem uit het PostNL-nieuws is dat het bedrijf is gestopt met de verzending van pakketten naar de V.S. Maar dat ligt niet aan PostNL. De regels voor de inklaring van pakketten en de tarieven voor de import zijn niet duidelijk, dus alles ligt stil. Bij de Amerikaanse douane is het totale chaos, omdat voorheen pakketjes tot 800 dollar vrij mochten worden ingevoerd, maar nu niet meer. Zo langzamerhand weet niemand meer waar hij aan toe is. Je krijgt het idee dat de nieuwe president vooral uit is op het creëren van chaos. Als dat zo is, dan heeft hij in elk geval veel succes.

Het kan ook zijn dat de Amerikaanse douane andere zaken aan het hoofd heeft. Zoals het tegenhouden van Europese biologische en biodynamische wijnen. Dat komt naar voren uit een bericht van een kleine Franse wijnproducent, die een waarschuwing van zijn Amerikaanse importeur naar buiten brengt. Deze meldt het volgende: ‘Vanwege de nieuwe, veel strengere handhaving van de biologische etikettering door de Amerikaanse overheid is het absoluut noodzakelijk dat de woorden biologisch, bio en biodynamique niet op het etiket van een wijnfles of verpakkingsdoos staan. Bovendien mag het biologische groene blad van de EU op geen enkel flesetiket of verpakkingsdoos zichtbaar zijn. Het proces in de VS voor het labelen van de wijnen als biologisch zou ons elk jaar verplichten om het papierwerk dat u indient bij de Franse overheid en de certificering die zij u geven in te dienen bij de TTB (het Alcohol and Tobacco Tax and Trade Bureau).’ Aangezien dit veel rompslomp en tijd vergt, kan een kleine importeur dat voor kleine partijen niet met goed fatsoen volhouden.

De consequenties kunnen ernstig zijn. ‘De nieuwe aangescherpte regels zullen resulteren in een zorgvuldigere controle van onze zendingen. Als wijnetiketten (ook op de verpakkingsdozen) woorden of afbeeldingen bevatten die verwijzen naar biologische wijn, moeten niet alleen uw wijnen, maar ook onze hele container wijn in de Amerikaanse haven worden bewaard en mogelijk op onze kosten terug naar Frankrijk worden verscheept. Ze kunnen de wijn ook gewoon vernietigen. De kosten hiervan voor ons en de verstoring van de levering aan onze klanten zouden voor ons bedrijf rampzalig zijn.’ Vooral voor kleine wijnboeren in EU-landen is dit een moeilijk verhaal. Om voor kleine partijen wijn weer nieuwe etiketten te laten drukken is duur en omslachtig. Wel biedt de importeur in kwestie aan om de kosten daarvoor te delen. De dozen mogen nog wel worden gebruikt: ‘Het is niet nodig om nieuwe verzenddozen te bestellen als ze biologisch of bio zijn of als het blad op de doos zit. Deze woorden kunnen worden gemarkeerd met een zwarte permanente marker of worden bedekt met een sticker. Er zijn geen uitzonderingen toegestaan op de nieuwe regels en er is geen ruimte voor fouten. We hopen dat u de noodzaak begrijpt voor ons om te voldoen aan de overheidsvoorschriften, zelfs als we denken dat ze dom zijn.’

Domaine Gassier – Château de Nages in Costières de Nîmes heeft mooie biologische wijngaarden

Het is een probleem van deze tijd. Overheden en politici bezweren ons dat ze regels willen schrappen en terug willen naar eenvoudiger procedures en een efficiënt werkend overheidsapparaat. Maar de praktijk is dat er steeds meer regels bij komen, en oude regels niet worden afgeschaft, ook al zijn ze nutteloos en overbodig. Het probleem is dat dit prijsverhogend werkt voor alle consumenten. En het lijkt er op dat kleine marktpartijen de dupe zijn. Big Tech is ook aan regels onderworpen, maar die huren een leger dure advocaten of dezelfde president in om er onder uit te komen. Natuurlijk, er zijn verschillen in regels voor biologische wijn in de E.U. en in de V.S. Maar aan het hanteren en handhaven van dit soort regels heeft niemand wat.

Ronald de Groot, hoofdredacteur

In Perswijn #6 maakt u kennis met 11 wijnboeren uit Südsteiermark en met de nieuwe generatie wijnmakers in Champagne. U leest over Uco Valley, de verrassingen in Centraal Griekenland en het tweede deel van de hoogst originele wijnen uit Corsica.

Verder artikelen over La Livinière, het gebruik van barriques, een ode aan Richard Smart en u ontdekt hoe vies uw wijn is. Met maar liefst 608 proefnotities droge rosé uit Europa, wit uit Zuid-Afrika met uitzondering van chenin blanc, rood uit Zuid-Afrika: pure pinotage, Corsica, Sardinië (en de Balearen), Griekenland, Turkije en Cyprus. 

En natuurlijk in PERSWIJN #6 de vertrouwde columnisten, rubrieken, diepgravende artikelen, inspirerende restaurants, wijn-spijscombinaties, nieuws en nog veel meer! PERSWIJN #6 is vanaf 8 september verkrijgbaar in de winkels en bij onze ambassadeurs. En ook in onze webshop.

In Perswijn #6 maakt u kennis met 11 wijnboeren uit Südsteiermark en met de nieuwe generatie wijnmakers in Champagne. U leest over Uco Valley, de verrassingen in Centraal Griekenland en het tweede deel van de hoogst originele wijnen uit Corsica.

Verder artikelen over La Livinière, het gebruik van barriques, een ode aan Richard Smart en u ontdekt hoe vies uw wijn is.

Met maar liefst 608 proefnotities droge rosé uit Europa, wit uit Zuid-Afrika met uitzondering van chenin blanc, rood uit Zuid-Afrika: pure pinotage, Corsica, Sardinië (en de Balearen), Griekenland, Turkije en Cyprus. 

En natuurlijk in PERSWIJN #6 de vertrouwde columnisten, rubrieken, diepgravende artikelen, inspirerende restaurants, wijn-spijscombinaties, nieuws en nog veel meer! PERSWIJN #6 is vanaf 8 september verkrijgbaar in de winkels en bij onze ambassadeurs. En ook op perswijn.nl/webshop