Columns

Sommige reizen zijn meer onvergetelijk dan andere. Als je vaak naar Toscane reist voor de anteprima of naar de primeursin Bordeaux, dan is het een soort ‘thuiskomen’. Maar niet meer heel speciaal, om het oneerbiedig te zeggen.

Een van de meest memorabele reizen die ik ooit maakte was wel die naar Moldavië. Het moet ergens begin jaren negentig zijn geweest. Wanneer weet ik niet eens precies meer, eerlijk gezegd. Mijn digitale archief gaat niet zover terug. Vergeet niet dat we destijds nog in het stadium zaten van het ‘knippen en plakken’, op het moment dat we het blad in elkaar gingen zetten. Onvoorstelbaar hoe dat is veranderd. Werkelijk revolutionair.

Dat moet ook gelden voor de wijnen van Moldavië. We hebben er voor het komende nummer een aantal geproefd, en daar zijn prima exemplaren bij. Dat was destijds wel anders. Het was vlak na de val van het IJzeren Gordijn. De mistroostigheid en armoede dropen er vanaf. Het weer was ook niet best, dat hielp ook al niet. Grijs en grauw. Maar ook spannend. In een dorpje op het platteland was men niet erg gewend aan fotograferende journalisten. Politie gaf me daar te verstaan dat dit niet de bedoeling was. Dat maakte het verhaal alleen maar mooier. René van Heusden noemde het altijd het beste verhaal dat hij ooit van me gelezen had, vanwege dit avontuurlijke element, maar die hield ook erg van overdrijven. Dus dat nemen we met een korrel zout.

Maar voor de initiatiefnemer, Joop van Kant, iconisch wijnkoper van zijn tijd (Jean Arnaud/Gastrovino), liep het avontuur minder goed af. Hij had het succes van de Bulgaarse wijnen voor ogen, destijds in enorme hoeveelheden in de schappen van de supermarkt. Helaas bleken zijn Moldavische zakenpartners minder betrouwbaar dan gedacht. Bovendien weigerden ze te luisteren naar adviezen over marketing en wijnmaken. Daar komt bij dat Moldavië zeer corrupt is. Het staat nu nog 117 op de lijst van 180 landen, dus dat is een zeer matige ranking (Nederland staat op 8, dus is ook niet brandschoon, voor de duidelijkheid). Dus leveringen blijven in zo’n klimaat onzeker, komen te laat of ondervinden allerlei problemen. Van de Kant startte zijn project in 1991, Hij stopte er mee in 1995, een illusie armer. Destijds was dit terra incognita in wijnland. Dat bestaat tegenwoordig niet meer. We vlogen er heen met een klein privévliegtuigje, alleen voor de groep. Lijnverbindingen waren er nog niet. Vandaag vlieg ik keurig met een lijnvliegtuig, via Warschau. Ik zal met weemoed terugdenken aan de vorige reis.

Ronald de Groot

Zo, gisteren was het weer tijd om naar huis te rijden. Niet op een zwarte zaterdag, want dat behoort tot de grotere ongenoegens van het Franse leven. De weersvoorspellingen zeggen dat we van heerlijke warmte een soort herfstweer induiken. Geen leuk vooruitzicht, aan het einde van de vakantie. Nou ja, vakantie, de moderne techniek stelt de werkende mens in staat overal door te gaan -in elk geval met het werk dat wij doen. Dus het vergt wel wat discipline om ook echt vakantie te houden. Gelukkig lukte dat af en aan wel, met onze eindredacteur als grootste ‘slachtoffer’.

Een andere moderne techniek die me enorm heeft geholpen, is die van de elektrische fiets. Die stelt je in staat om in de Dordogne, waar wij zaten, alle heuvels te beklimmen die we maar wilden. Normaal gesproken is dat met het warme zomerweer een te zware inspanning. Wat opvalt, als je zo rondfietst, is dat je overal in de buurt kleine wijngaardjes ziet. Veel meer dan je zou verwachten, want we zitten hier helemaal niet in een officiële appellation. De dichtstbijzijnde AOP is Pécharmant, op een klein half uur rijden naar het zuidwesten.

Dat brengt me bij een vraag van een lezer, Marieke Kruize: ‘Hoe kijk je aan tegen de ‘drang’ van mensen om wijn te willen maken? Waar ook ter wereld, of het klimaat er geschikt voor is of niet, of er markt voor is of niet.. Ik ben al op veel plaatsen geweest waar druiven worden verbouwd en lokale wijn wordt gemaakt, soms vanuit historie, soms vanuit nieuwsgierigheid, maar vaak ook kwalitatief niet interessant genoeg om wereldwijd te verkopen. Waarom is wijn een product dat we overal ter wereld willen maken?’

Deze kleine wijngaardjes in de Dordogne zijn bedoeld voor ‘eigen gebruik’ -en dat van familie en vrienden uiteraard. Als je de eigenaren aanspreekt, dan geven ze je nog graag een flesje ook, trots als ze zijn op hun eigen wijn. Dat is het bijzondere van wijn, het hoeft niet altijd kwalitatief hoogstaand te zijn, zeker niet als het voor eigen gebruik is. Het gaat om het plezier. En het plezier van het delen.

Het verschil met andere landbouwproducten, zoals graan en aardappelen, is natuurlijk dat je na de oogst zelf je wijn kunt maken. En laten we niet vergeten dat daarbij alcohol ontstaat, wat waarschijnlijk altijd is ervaren als een plezierig genotmiddel. Als je kijkt naar de oudste vondsten op wijngebied, zoals die van zo’n 8000 jaar terug in Georgië, kun je constateren dat wijn een belangrijke rol speelde in de gemeenschap. Wijn werd gemaakt en bewaard in ondergrondse, ingegraven amforen, die zorgden voor een vrij constante temperatuur.

Daarna is de hele geschiedenis doordrenkt van de wijn. Overal kom je wijn tegen. In de bijbel, de Griekse mythologie, en natuurlijk in de Romeinse tijd. De Romeinen namen de druivenstok mee overal naartoe, omdat ze niet zonder wijn konden. Daarna zette de kerk het zegenende werk van de Romeinen met plezier voort.

Daarmee werd de basis gelegd voor de moderne wijnbouw. En voor al die kleine wijngaardjes overal, ook als de omstandigheden het eigenlijk niet toelaten. In Hollandse polders, op Zweedse eilanden, op Montmartre, in de tropen, zoals in Thailand en Brazilië. En waar je ook op bezoek gaat, elke wijnmaker is trots op zijn product en laat het je graag proeven. En inderdaad, veel wijn is niet geschikt om wereldwijd te verkopen. Maar degenen die hem maken, hebben er zelf veel plezier van. En van de wijnen die wel wereldwijd worden verkocht, of soms gewoon op heel kleine schaal, daar hebben wij weer plezier van. Dat is het mooie en bijzondere van wijn.

Ronald de Groot

Afgelopen week kregen we -op vakantie in de Dordogne- een seintje van een familielid. ‘Je moet naar het journaal kijken, want er komt een item over problemen van spuiten met gif in de wijngaarden van Bordeaux’. Gelukkig staat de moderne techniek voor niets, en kunnen we ook hier zonder problemen naar het journaal kijken. Gelukkig hoeft dat niet elke dag.
We moesten lang wachten. Na een hele trits onderwerpen met een hoog komkommertijd-gehalte kwam dan eindelijk het lang verbeide item over het spuiten met gif in Bordeaux. Volgde een inderdaad treurig verhaal van een vrouw, Sylvie Berger, die nu met Parkinson worstelde, wellicht als gevolg van het werken in de wijngaard. Wat bij dit soort journaal-items echter gemakkelijk verloren gaat, is de nuance.

Onze medewerker Kees van Leeuwen, professor in Bordeaux, schreef er een goede reactie op, na vragen over dit item uit Nederland. Het probleem is, schrijft hij, dat zonder enige vorm van behandeling de druivenstokken eind juni al geen bladeren en geen druiven meer zouden hebben. En dat behandelingen eigen zijn aan alle vormen van landbouw, en dat voor appelen of aardbeien nog veel meer bestrijdingsmiddelen (moeten) worden gebruikt. Hij ergerde zich enorm aan Stephanie Barousse van Châteu La Dauphine in Fronsac, die suggereert dat daar niet gespoten wordt. Dat is niet waar, want ook bij biologisch boeren wordt gewoon gespoten, maar met andere middelen.

Het tragische van dit verhaal is natuurlijk dat de vrouw in het filmpje zo’n 20 tot 30 jaar geleden in de wijngaard werkte. Van Leeuwen: ‘De stoffen die destijds gebruikt werden waren veel giftiger en het was toen toegestaan om werknemers de wijngaard in te sturen op dagen dat er gespoten werd. Nu mag dat niet meer, afhankelijk van het type spuitmiddel mogen de werknemers één of twee dagen niet meer in de wijngaard werken na een behandeling.’

In Nederland maakt men zich (terecht) zorgen over het gif wat bij de bollenteelt wordt gebruikt, en het effect daarvan op omwonenden. Het is in het algemeen terecht om zich zorgen te maken over het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de landbouw. En veel wijnbouwers proberen daar ook iets aan te doen. Het is daarom onterecht om met de beschuldigende vinger alleen naar Bordeaux te wijzen.

Ronald de Groot

Zo, we zijn gisteravond weer teruggekomen naar Frankrijk van een uitstapje naar Spanje. De vakantie is een ideaal moment om op eigen houtje wat wijngebieden te bezoeken waar je anders nooit komt. In dit geval lag de bestemming in Valdeorras en in Ribeira Sacra, twee wijngebieden in het binnenland van Galicië. Een flink eind rijden, maar de moeite waard. We genoten van prachtige landschappen, ruig en afgelegen, langs de rivieren de Sil en de Bibei. En van bijzondere wijnen, zoals die van het bijzondere project van Telmo Rodriguez in Valdeorras of het perfectionistische Dominio do Bibei in Ribeira Sacra.

Maar het blijft natuurlijk ook vakantie, dus het is ook even ontspannen, geen te grote afstanden per dag afleggen en vooral ook lekker eten. Dat kan heel eenvoudig zijn, maar ook meer uitgebreid en bijzonder, net zoals het uitkomt. Wat uit eten gaan betreft is Spanje voor mij een soort walhalla. Je kunt hier fantastisch eten en drinken voor prijzen die voor onze begrippen zeer laag zijn. Als je in en rond San Sebastian gaat eten, betaal je nog redelijk wat. Hier gaan veel toeristen heen, en Fransen die goedkoop over de grens gaan eten.

Dieper het land in wordt het soms zelfs belachelijk goedkoop. Je geneert je bijna voor wat je moet betalen. De eerste avond in Spanje hadden we een restaurant gereserveerd iets buiten het centrum van het fraaie Burgos, La Fábrica. Strak en modern, het zag er goed uit, met fraaie gerechten op de website en een bib gourmand van de rode gids. Een ‘menu degustacion’ kwam op € 50. We wisten niet wat we zagen. Inclusief de amuses kregen we een elftal gerechtjes voorgeschoteld, het ene nog mooier dan het andere. Wat een avond! We combineerden het menu met een fles Viña Tondonio Reserva blanco 2005 voor € 30 per fles. Ook al spotgoedkoop, en een prachtige wijn, een gastronomisch hoogstandje. Dit is Spanje, weg van de toeristische plekken. Ik kan het iedereen aanraden. Als je in een gebied als Valdeorras in een goed restaurant zit, kosten de meeste streekwijnen op de kaart minder dan € 20 per fles. Ik begrijp heel goed dat de kosten in Nederland veel hoger zijn, maar eten in Spanje voelt daarmee als eten in een gastronomisch paradijs. Ik kan het iedereen aanbevelen.

www.fabricarestaurante.com

Ronald de Groot

Zo, ik ben lekker aangekomen op het Franse platteland. Nou ja, lekker… voor morgen worden hier temperaturen van boven de veertig graden voorspeld. Gedwongen nietsdoen dus, er zit weinig anders op. Vandaag is het nog niet zo heet, dus het hoofd is nog koel genoeg voor de maandagse overpeinzing. De lezersvragen komen later nog aan de orde, maar hier in Frankrijk gaat mijn overpeinzing toch vooral even over dit bijzondere land. Een land van paradoxen. Onderweg zagen we niets meer terug van het protest van de gilets jaunes, behalve dan wat leuzen op de viaducten. Tja, de vakantie is voor Fransen heilig, en blijkbaar ook voor de gele hesjes. En bij deze hitte naast een kampvuur bij een rotonde staan is ook geen pretje.

President Macron heeft toegegeven op het punt van de dieselaccijns. Maar de maximumsnelheid op de secundaire wegen, verlaagd van 90 km/u naar 80 km/u is gewoon gebleven. Ook dit werd gezien als een vorm van Parijse bedilzucht. Op ‘la campagne’ moeten lange afstanden worden afgelegd, dus is ‘la campagne’ ook de dupe.

In dat opzicht is Frankrijk een land van extreme regelzucht. Meer nog dan Nederland. Een goed voorbeeld is de loi Evin, die promotie voor wijn in welke vorm dan ook verbiedt. De Franse anti-alcohol-lobby is zeer machtig.

Onlangs eiste de ANPAA, de Association Nationale de Prévention en Alcoologie et Addictologie van een blogster dat zij een stuk zou verwijderen dat tegen deze wet in zou gaan. Zij schreef over Wimbledon en het feit dat Champagne Lanson sponsor is van dit tennisevenement. Dus het ging helemaal niet over een gebeurtenis in Frankrijk zelf, en bovendien was er geen sprake van dat zij de lezers van haar blog aanspoorde om meer champagne te drinken. De associatie was onverbiddelijk, het verhaal moest worden verwijderd. En zo geschiedde. Juristen op dit terrein betwijfelden of dit wel onder deze beruchte wet viel, maar het risico van juridische problemen was te groot. De blogster beschikte ook niet over de middelen het juridisch aan te vechten. Het punt is dat de wet ‘elke associatie tussen sport en alcohol’ verbiedt. Maar het stukje was puur informatief, alleen over sponsoring.

Uiteindelijk is dit wel bizar. Het probleem is dat het leidt tot zelfcensuur. Heel onwenselijk. En waar gaat het nu eigenlijk om? Denkt deze associatie serieus dat er meer alcoholverslaafden komen door een stukje over de sponsoring van Wimbledon door een champagnemerk? Ik ben uiteraard een groot voorstander van ‘drink met mate’, maar ik vermoed dat deze associatie zich beter met ernstiger problemen kan bezighouden. Want op deze manier komt volgens mij de persvrijheid in het gedrang.

Ronald de Groot

Vorige week plaatsten we een oproep bij de 101e overpeinzing een oproep met de vraag of u als lezer onderwerpen wilden aanvragen. Dat leverde een paar mooie reacties op, met zonder meer interessante vragen en leuke onderwerpen. Ik begin vandaag met de eerste vraag, meteen een die je aan het denken zet. Hij is afkomstig van Gerard van de Berg. ‘Ik zou graag uw mening willen weten over het feit dat zoveel wijnen tegenwoordig hetzelfde lijken te smaken. Zowel van binnen als buiten Europa. Bent u niet bang dat we door de globalisering en het overnemen van elkaars wijnmethoden juist de kenmerkende verschillen kwijtraken of biedt het ook kansen?’

Ik denk dat dit een vraag is die veel liefhebbers, inclusief mezelf, erg bezighoudt. Onlangs was ik in Piemonte op reis, met wijnen van Barbera uit Asti als onderwerp. Er waren ook een paar Scandinavische journalisten mee. Naar aanleiding van een Barbera op basis van (licht) gedroogde druiven, kreeg ik te horen dat de Zweedse markt de afgelopen jaren volledig is overspoeld door Italiaanse rode wijnen met restzoet. Ze komen van overal. Uit Valpolicella, uit Puglia, van Sicilië. Ik mag het niet zeggen, maar het is een plaag. De Zweed sprak van een ‘Coca-Cola-cultuur’. Als we daar naar kijken, dan moet de vrees van de vragensteller gegrond worden genoemd.

Daar komt inderdaad bij dat het overnemen van wijnmethoden wereldwijd heeft geleid tot het perfectioneren van het wijnmaken. Voor veel goedkope wijnen is dat wellicht toch wel een zegen. We komen op een betaalbaar niveau, tot zelfs heel goedkoop, vrijwel geen ‘slechte’ wijnen meer tegen, technisch gezien dan. Zonder een oordeel te geven of ze lekker zijn of niet. Dat geldt zeker voor ‘industriële’ wijnen. Of we dat erg moeten vinden, weet ik niet. Iedereen die graag een soort standaard-Merlot of –Chardonnay uit Chili of de Languedoc wil drinken, kan zijn hart ophalen. Je weet wat je krijgt –geen avontuur in elk geval. Maar lang niet iedereen zit op avontuur te wachten, dus dat hoeft ook niet. En laten we constateren dat ook op een prijsniveau van een tientje of daaromtrent de kwaliteit veel beter is geworden. En daar doen we allemaal ons voordeel mee.

Dat het ook kansen biedt, is gelukkig dan ook helemaal waar, en daar kunnen we ons aan optrekken, lijkt me. Want door de betere techniek van wijnmaken, beter wijngaardbeheer en de zoektocht van echte liefhebbers naar bijzondere wijnen, ook van eigenzinnige druiven, zie je die ook veel meer bijzonders op de markt. We moeten niet vergeten dat in de ‘Parker-tijd’ veel goede wijnen waren overgoten met een houtsausje. Ik heb niets tegen houtrijping, maar zoals het nu gebeurt, veel subtieler en veel slimmer, dat is een grote vooruitgang. Zo wordt er ook gewerkt met korter schilcontact, met name bij druiven als grenache of pinot noir, of carignan, met als resultaat wijnen met een lichte kleur en veel subtiliteit. Dat zouden boeren vroeger nooit hebben gedurfd. Rode wijn ‘moest’ donker van kleur zijn. Een grote verbetering.
Kijk naar een streek als de Champagne. Daar ritselt het van de kleine producenten, die vaak bijzondere wijnen maken. Vroeger leverden ze al hun druiven aan de grote merken, en nu durven ze (een deel van) de druiven zelf te houden en zelf mooie champagne te maken. In de wetenschap dat ze deze voor een goede prijs kunnen verkopen, omdat liefhebbers bereid zijn die te betalen.
Dus we moeten constateren dat veel wijnen tegenwoordig inderdaad hetzelfde smaken. Maar voor de échte liefhebber is het aanbod zo breed en zijn er zoveel eigenzinnige wijnen op de markt, dat we er per saldo waarschijnlijk niet op achteruit zijn gegaan.

Ronald de Groot

Voor alle duidelijkheid:  gamay is niet de broer van pinot noir maar wel de zoon. De moeder is gouais blanc. Gouais werd in Frankrijk als een zure druif verfoeid en verbannen. Maar haar historisch belang is enorm: ze zorgde bijvoorbeeld voor topdruiven als chardonnay en riesling. Gamay deelde in Bourgogne hetzelfde lot als zijn moeder: Filips de Stoute vaardigde in 1395 een edict uit waarin de Bourgondische wijnbouwers werd opgedragen alle Gaamez binnen de vijf maanden eruit te trekken. Het argument: gamay is een slechte, onbetrouwbare plant die zorgt voor verschrikkelijk bittere wijn. In het edict staat ook te lezen dat mensen van gamay ernstige ziektes kunnen krijgen. Pinot noir kreeg alleen maar lof toegezwaaid. Gamay werd dus gedeporteerd naar Beaujolais. Slobberwijntjes voor het simpele volk. Dat lot werd eeuwen later verzegeld bij de uitvinding van Beaujolais Nouveau als commercieel niemendalletje.

Vorige week schreef ik mijn aan René van Heusden opgedragen 100ste ‘overpeinzing’. Toen ik hier twee jaar geleden mee begon, had ik eerlijk gezegd niet gedacht dat het me zou lukken om het zo lang vol te houden. Ik heb me vanaf het begin dat ik Perswijn ging maken eigenlijk altijd een ‘schrijvende proever’ gevoeld. Maar geleidelijk aan ben ik in het schrijven steeds meer liefhebberij gaan krijgen. En dat maakt het schrijven over veel onderwerpen ook weer gemakkelijker.

Op de een of andere manier blijven de onderwerpen zich echter aandienen. Het fijne is ook dat het geen echte column is. Een column legt meer beperkingen op, en vraagt ook om in feite altijd scherp te zijn, en daar heb ik niet altijd behoefte aan. Alleen als ik het nodig vind, zoals de vaste lezers ongetwijfeld zullen hebben gemerkt. Dus uit de weg ga ik het ook niet. Helaas gaat het dan vaak niet meer over de inhoud, maar ga je al snel op de persoon spelen, en dan wordt het al snel een stuk minder interessant. Gelukkig is de wijn ook niet politiek, zodat er geen noodzaak is te polariseren. Sterker nog, wijn is een gedeelde passie, en dat merk je in vrijwel alle contacten die je in de wijnwereld hebt, of het nu met importeurs, collega’s of met sommeliers.

René van Heusden, die ik als schrijver bewonderde, en die het idee had om elke maandag een stuk op de website te zetten, was een scherpere schrijver dan ik. Wel deed hij dat meestal met de nodige humor, tongue-in-cheek, zoals de Engelsen dat noemen. Gelukkig maar. Soms ook kreeg het iets verbetens en kon hij het niet laten op de man te spelen. Maar wie anderen de maat neemt, wordt zelf ook de maat genomen. Wie kaatst, kan de bal verwachten. Hij merkte zelf ook dat hij op een gegeven moment geen inspiratie meer had voor zijn columns in Perswijn. Hij was daar ook niet voor niets mee opgehouden. Je kunt nu eenmaal niet scherp zijn in de overtreffende trap, en de lezers verwachten dat wel. Ik denk dat de lezers die zijn columns missen -en die zijn er nog steeds- dat ook voor ogen moeten houden. Hij was er ook al ruim voor zijn overlijden mee opgehouden. Dat wordt nog wel eens vergeten. Maar ik hoop er op deze plek nog een tijdje mee door te gaan. Het bevalt me eigenlijk prima, moet ik zeggen. Ik hoop u ook.

Ter ere van de 101ste overpeinzing geven we een jaarabonnement of twee entréetickets voor het consumentengedeelte van onze Perswijn proeverij Le Tour de Champagne (maandag 2 september a.s.) cadeau voor het beste onderwerp voor een volgende column.

Geef uw suggestie in een reactie hieronder!

Ronald de Groot

Behalve dat ik met plezier Perswijn maakt, ben ik ook gewoon wijnliefhebber. Misschien moet ik het zelfs wel omdraaien. Ik ben vooral wijnliefhebber, en daarom is het heerlijk om ook een wijnblad te maken. Daardoor ben ik ook in de gelukkige omstandigheid mijn liefhebberij helemaal uit te leven. Af en toe word ik daar bij ‘geholpen’ door andere liefhebbers. Nederland telt namelijk talloze proefclubs, die gezamenlijk wijnen proeven, en daar liefst nog lekker bij eten ook. Afgelopen week was ik te gast bij twee van deze proefclubs. Een aanslag op de gezondheid, maar ook een feest. Wat de beide avonden heel bijzonder maakte, was de inzet van de aanwezigen. Letterlijk iedereen aan tafel had zich ingezet om een prachtige fles, of meerdere prachtige flessen op tafel te zetten. We waren het er over eens dat dit de hoeksteen is van dit soort avonden. Voor mensen die er kwalitatief de kantjes vanaf lopen, is aan tafel domweg geen plaats. En aan tafel was ook iedereen het er over eens dat het zo werkt. Sterker nog, iedereen aan tafel heeft bijzondere flessen liggen, die hij of zij nooit zelf zou openmaken om te drinken. Zo’n groot gezelschap van liefhebbers is in dat geval ideaal. Je laat het maximale aantal liefhebbers delen in je bijzondere fles. Tegelijk krijg je daar een glas, of liever gezegd een aantal glazen, van andere bijzondere wijnen voor terug.

Wel was de ene avond totaal anders dan de andere. Op donderdag was gekozen voor een baanbrekend thema. In plaats van te kiezen voor bekende Europese wijnen, was besloten wijnen uit Zuid-Amerika –in de praktijk Chili en Argentinië- op tafel te zetten. Gedurfd, omdat veel proevers die niet zien als ‘klassieke’ topwijnen en bewaarwijnen. De proeverij liet zien dat dat beeld niet terecht is. De kwaliteit is met sprongen gestegen, en het was leerzaam dat te zien. Oudere wijnen, zoals de Altaïr 2004 en Seña 2005 stonden er nog helemaal. Ook onbekende wijnen maakten indruk, zoals Las Tres Marias Cabernet sauvignon 2013 van Viña Gandolini, het toppunt van finesse in Cabernet. Of de fraaie País ‘Matorral’ 2016 van Viña Gonzalez Bastias, een bijzondere cultwijn.

De vrijdagavond was er voor de ‘klassiekers’. Grote Franse wijnen, werkelijk uit alle topgebieden, met fraaie gerechten gecombineerd. Van prachtige Champagnes tot bijzondere Rhônewijnen, grote Bourgognes en grote oude Bordeaux, afgesloten met Vin de Paille en grote Sauternes. Wat een avond! Grote namen, en groots genieten, helemaal volgens hetzelfde principe, met een gezelschap van pure liefhebbers. Te veel op om te noemen, eigenlijk. Alleen al een serie van Roussanne Vieilles vignes 2009 van Beaucastel naast een witte Hermitage van Chave (2007) en een Condrieu Coteau de Vernon 2012 van George Vernay was uniek. Drie grote, maar totaal verschillende witte wijnen. En weer leerzaam. De Roussanne was frisser van stijl dan ik gewend ben. De Chave toonde zich in eerste instantie lastig. Een zeer krachtige wijn, die veel lucht nodig heeft. Bordeaux blijft uniek in hoe de wijnen kunnen ouderen, zoals de prachtige Ducru-Beaucaillou 1970 liet zien. Of de witte Domaine de Chevalier 1995. Grote Bourgogne is magistraal, zoals de geweldige Chambolle-Musigny 2002 van Comtes de Vogue, gemaakt van jonge stokken uit de Grand Cru Musigny. Of de ongelooflijke Montrachet 2005 van Marc Colin. Maar je leert ook van teleurstellingen, zoals de licht gemaderiseerde Domaine de la Mordorée ‘Plume de Peintre’ 2005, een wijn die van Parker ooit 99 punten kreeg. Das war einmal. Ook de Hommage à Jacques Perrin 1995, weer Beaucastel, kwam niet helemaal uit de verf. Yquem 1990 was fris en uitgebalanceerd, mooier dan het verder gerijpte jaar 1995, dat er naast stond. Botrytis blijft essentieel, zelfs voor d’Yquem. Wat een geweld. Dank dat ik er bij mocht zijn. Ik werd wel een beetje schuin aangekeken dat ik niet alle glazen leegdronk. Sorry, heren.

Dit is welgeteld de 100ste overpeinzing. Hij is opgedragen aan de twee jaar geleden overleden René van Heusden, die graag een serie columns op de maandag wilde beginnen, met zijn scherpe pen. De man met de zeis voorkwam dit helaas. We denken nog altijd aan je, René.

Ronald de Groot

Het blijft een apart fenomeen, om in de derde week van juni een heuse hittegolf voorgeschoteld te krijgen. Je checkt af en toe even je weer-app, en ziet dan een paar dagen temperaturen voorspeld worden van boven de dertig graden. Gelukkig is de voorspelling een tikje afgezwakt, dus het valt misschien mee. Omdat ik gisteren, zondag, naar Piemonte ben afgereisd, zat ik ondertussen te hopen dat het daar iets minder warm zou zijn. Afgelopen jaar was het weer in Zuid-Europa met enige regelmaat niet zo mooi en warm als in Nederland. Ik herinner me nog dat ik vorig jaar mei in Palermo veel minder mooi weer had dan in Amsterdam. Helaas, het mocht niet zo zijn. De weer-app gaf aan dat woensdag aanstaande in Asti temperaturen tot 37 graden worden verwacht. De dagen daarna wordt het veertig graden. Arme druivenstokken. Ik ben te gast op een bijeenkomst over barbera. Een druif die gedijt op ‘koelere’ plekken dan de nebbiolo. Tja. Waar vind je die koelere plekken eigenlijk nog? Feit is dat de klimaatverandering op dit moment een concreter gezicht krijgt. In Amsterdam zijn de afgeknapte bomen die je nog overal ziet daar eveneens de stille getuigen van.

Een bevriende wijnschrijver, André Dominé, vertelde me onlangs dat het aan de voet van de Pyreneeën, waar hij woont, vroeger een paar dagen achter elkaar boven de dertig graden kon zijn. Nu is dat zomaar een paar weken. Een grote verandering.

Voor de wijnproducenten betekent het dat aanpassingen onvermijdelijk zijn. Wijngaarden plant je voor decennia. Een lastige zaak. Misschien moet je wel heel andere druiven aanplanten dan te doen gebruikelijk in een bepaalde streek. Toen we afgelopen dinsdag met het panel een serie wijnen met de herkomstbenaming ‘Vin de France’ proefden, kwam dat ook ter sprake. Vin de France geeft de producenten enorm veel vrijheid om de druiven aan te planten die ze willen en wijn te maken zoals ze dat graag willen. Zo was er verbazing over het feit dat Vincent Mongeard van Domaine Mongeard-Mugneretin Vosne Romanée malbec heeft geplant. ‘Ze zullen wel voor gek worden verklaard. Voor pinot noir krijg je veel meer geld.’ Dat moge zo zijn, maar zo gek is het misschien wel niet. Wellicht zullen degenen die nu worden uitgelachen om hun vreemde keuzes, in de toekomst als visionair worden beschouwd. Want wie in de wijngaard écht voorbereid wil zijn op klimaatverandering, zal heel ver vooruit moeten kijken. Het probleem is bepaald niet eenvoudig op te lossen.

Ronald de Groot