Achtergrond & Interviews

Door de samenwerking met Constellation Brands heeft Baarsma Wine Group in één klap een aantal mooie premium-wijnen in de portefeuille gekregen. Australische topwijnen van Hardys, Chateau Reynella en Barossa Valley Estate zijn nieuwe toevoegingen aan het aanbod van Baarsma Tradition voor de vakhandel.

De wijnen van Hardys bestaan al meer dan 150 jaar. Thomas Hardy (op de foto) kwam in 1850 vanuit Devon, Groot-Brittannië naar Australië om zijn geluk te beproeven. In 1853 begon hij een wijnmakerij op de oevers van de Torrens-rivier bij Adelaide en deze Bankside-wijnmakerij (‘Bankside’ is Engels voor ‘oever’) werd de basis van een familiebedrijf dat zou uitgroeien tot een van de beste wijnbedrijven ter wereld.

‘Oomoo’ is goed

Eén van de topwijnen van Hardys is de Oomoo McLaren Vale Shiraz en Chardonnay. Oomoo betekent ‘goed’ in de taal van Aboriginals. Het etiket met deze naam zat op de eerste wijnen die Thomas Hardy in 1853 maakte en is opnieuw gelanceerd ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van de wijnmakerij. Een andere wijn werd genoemd naar Eileen Hardy, de ‘first lady’ van Australische wijn. Voor haar tachtigste verjaardag, in 1973, kreeg ze haar eigen label cadeau, die alleen wordt gebruikt voor de allerbeste shiraz en chardonnay van het huis. De druiven voor de shiraz komen uit Vale en Padthaway, de chardonnay uit Tasmania en Tumbarumba.

In 1848 koos Thomas Hardy Chateau Reynella uit als basis voor zijn imperium. Rond het chateau liggen de oudste wijngaarden van Australie, in 1838 aangeplant door John Reynell. In lijn met de tradities wordt hier nog wijn gemaakt met de oude mandpersen en voor de vergisting worden open betonnen vergistingstanks gebruikt. De wijnen zijn licht en elegant.

Allerbeste label

Barossa Valley Estate is opgericht door een groep wijnbouwers uit de Barossa Valley. Per jaar produceren zij 55.000 ton druiven, waarvan alleen de allerbeste wijn wordt gelabeld als Barossa Valley Estate. De E&E Black Pepper Shiraz is een bijzondere rode wijn: hij wordt niet geblend, maar vertegenwoordigt een druivenras, een oogstjaar en een wijngebied. Alleen de allerbeste wijngaarden met lage opbrengst worden gebruikt voor deze topwijn. Ook de E-Minor Shiraz en E-Minor Chardonnay zijn wijnen om naar uit te kijken. De naam is een eerbetoon aan het rijke muzikale erfgoed van de Barossa Valley. De shiraz rijpt een half jaar op eikenhouten vaten (de helft Frans, de helft Amerikaans). De chardonnay krijgt ook een korte houtrijping. Liefhebbers van een volle shiraz vinden wat ze zoeken in een fles Ebenezer Shiraz van Barossa Valley Estate. De wijn heeft uitgesproken kenmerken van peper en specerijen, een mooie combinatie met rundvlees en wild.

Muzikale promotie

Om meer aandacht te vragen voor deze bijzondere wijnen, is Baarsma Tradition een bijzonder promotietraject gestart. Samen met het Rotterdams Kamerorkest organiseert Baarsma Tradition de serie Klassiek & Wijn Concerten. Het orkest geeft in het hele land concerten en na afloop kunnen theaterbezoekers genieten van een professionele proeverij van een aantal van de nieuwkomers bij Baarsma Tradition.

De Nederlandse wijnconsumptie groeit ieder jaar. Bovendien is wijn op dit moment ‘in’, getuige de stroom, boeken, proeverijen, cursussen, en aandacht in de media. Kortom: de markt biedt volop kansen. Voor een groot deel van de branche ligt de verkoopfocus op prijsconcurrentie. Discounters zijn de baas, en er valt weinig te verdienen voor kleine aanbieders.

Hoe ontkom je aan dit segment?

Waarom zou je klant willen verleiden tot de aankoop van een duurdere fles wijn (trading-up)?

Waarom zou je de marge op een fles wijn willen maximaliseren?

· Gemiddeld hogere marge per verkochte fles

· Meer geld voor promotie

· Positieve invloed op het (kwaliteits)imago van het bedrijf

· Mogelijkheid tot afprijzen (kortingen) met behoud van gezonde marge

Nu duidelijk is waarom je de klant een duurdere fles wijn wilt laten kopen, is het belangrijk om de kwaliteit van het product te onderkennen. Wie de materie kent, is in staat om de juiste instrumenten te kiezen.

Wat maakt wijn uniek?

“Wine to me is passion. It’s family and friends. It’s warmth of heart and generosity of spirit. Wine is art. It’s culture. It is the essence of civilisation and the art of living”.

Robert Mondavi

Wijn verschilt van de meeste andere alcoholische dranken omdat het een uniek verhaal te vertellen heeft. Zo wordt de authenticiteit van de wijn gedefinieerd door de streek, historie, cultuur, klimaat, en ambacht. De grillen van de natuur, de aanwezigheid van vakmanschap geven iedere fles een persoonlijk verhaal en versterken de aantrekkingskracht. Daarnaast maakt wijn onderdeel uit van een culinaire beleving, waarin mensen (samen) proeven en genieten. Dit maakt wijn tot een ervaringsproduct bij uitstek. Uit onderzoeken blijkt dat de meeste mensen het drinken van wijn als een bereikbaar én betaalbaar moment van luxe ervaren.

Welke instrumenten kies je?

In de communicatie ligt de sleutel om de klant te verleiden. Het belangrijkste onderdeel van de communicatie is het creëren van platforms om verhalen over wijn te vertellen en wijnervaringen te delen.

Hoe pas ik de communicatie toe?

• Zorg dat het assortiment overzichtelijk is. Dit kan aan de hand van duidelijke prijstrappen, wijngebieden, smaakgroepen.
• Werk met merken. Dit kunnen zijn; wijnproducenten, herkomstgebieden, maar ook een label als biologisch. Herkenbare merken representeren verhalen, status en bieden zekerheid bij de aankoopbeslissing.
• Goed opgeleid en deskundig personeel verkoopt duurdere wijn; opleiden loont.
• Ben je bewust van de behoeften van de klant. Speel in op seizoenen en benadruk feestelijke momenten in het jaar. Vooral in de laatste twee maanden van het jaar zijn mensen bereid meer uit te geven.
• Ken je kwaliteiten en publiceer. Advertenties, advertorials en redactionele aandacht genereren nieuwsgierigheid en bevestigen de bestaande klanten in hun keuze voor jou.
• Creëer ervaringsgelegenheden in de vorm van proeverijen, cursussen en wijnreizen.
• Beloon loyaliteit. Herken en waardeer je vaste klant. Laat deze klant zich speciaal voelen d.m.v. aandacht, speciale kortingen en cadeaus.
• Creëer een klantenbestand voor doelgerichte marketingacties.
• Onderhoud het contact. Houd de klant op de hoogte d.m.v. nieuwsbrieven, verkoopbrochures en magazines.
• Zorg voor voldoende dynamiek. Zorg ervoor dat de klant reden heeft om de het bedrijf, winkel en de website te blijven volgen. Bijvoorbeeld door intensief onderhoud van content van de website, in de vorm van aanbiedingen, blogs en filmpjes.

Wijn + emotie = meer marge

Producenten, importeurs en winkeliers die het verhaal en de emotie van wijn succesvol over brengen, slagen erin om wijn tegen een hogere marge te verkopen. Wijn is bij uitstek een product om plezier aan te beleven. Doorgrond je doelgroep en wees creatief en innovatief in de communicatievormen die je kiest.

Begin nog liever vandaag dan morgen, op dit moment worden er veel kansen onbenut gelaten.

Jabik van der Goot

Dit artikel is een bewerking van het artikel ‘ Trading up in wine consumption’, Geschreven als studieopdracht tijdens de succesvol afgesloten Diploma Course van de Wine and Spirit Education Trust (WSET). Jabik is werkzaam bij Wijnkoperij Okhuysen. Hij schreef dit artikel op persoonlijke titel.

Het is wonderlijk te aanschouwen op welke manieren er over wijn wordt gepraat, geschreven en ge-direct-maild. Alles om informatie over een bepaalde wijn over te geven in de dans om de gunst van die consument. Een facet van die communicatie is de informatie die een restaurantgast te verwerken krijgt, of niet. Er zijn in Nederland een aantal prachtige voorbeelden van vakbroeders die niet zijn doorgeschoten en al evenmin ‘bleke’ mededelingen verschaffen over hetgeen er te lezen valt op het etiket.

Communicatie met de restaurantgast is iets heel speciaals. Ik merk dat het ambacht steeds meer op de proef wordt gesteld, omdat de gast nou eenmaal mondiger – lees: bijdehanter – wordt. En daar staan we dan met onze liefde voor de godendrank. Het is namelijk erg lastig om goed in te schatten wat een gast over wijn weet en wat hij wel of niet wil weten over de geschonken wijn. Ook de sfeer aan tafel en de rol van de gastheer speelt een rol: moet hij zich bewijzen bij de andere tafelgenoten?

Die precisie in communicatie geldt met name voor wijnarrangementen. De gast heeft die niet zelf uitgezocht, maar legt zijn vertrouwen volledig in handen van de sommelier. Dit schept een bijzondere band. Ik stel mezelf vaak de vraag: is het vertrouwen of uittesten? Ook met de informatie die je aan die gast geeft over de wijn moet het gevoel de gast gunstig stemmen. Het lukt bijna altijd, omdat je dit steeds beter aanvoelt als je langer met gasten omgaat.

Een belangrijk punt is verder of de gast alles op dat moment allemaal wil weten. Soms zijn er zulke diepgaande gesprekken aan tafel gaande dat het beter is om ‘nu even niet’ te storen. Ik licht de wijn dan kort toe als het gerecht wordt geserveerd en blaas dan het figuurlijke hoorngeschal zodat men aan tafel kan.

U begrijpt inmiddels uit mijn stukjes in deze nieuwsbrief dat ik graag trends opmerk, zaken signaleer en over de zin of juist onzin ervan ga filosoferen. Laat ik één ding stellen: de gast wil geen performance van 15 minuten om de wijn toegelicht te krijgen. Als de gast gaat gapen, op zijn horloge kijkt of op zijn gezicht verontwaardigende tekenen zichtbaar zijn: maak dan een einde aan je preek! Ik sta soms verbaasd hoe uitgebreid een wijn wordt toegelicht. Er wordt nog net geen powerpoint-presentatie gegeven. Dit is absoluut niet het doel van het restaurantbezoek van de meeste gasten. Mensen die dat wel willen, gaan naar masterclasses en wijnproeverijen.

Een etiket oplezen zonder verdere uitleg is ook weer te kort door de bocht. Dit kun je de gast niet aandoen als je een spannende wijn serveert, zoals Cour-Cheverny. Dan ben je wel verplicht het bijzondere druivenras te noemen. Elk wijn vraagt om zijn eigen verhaal: de bijzondere ligging of de biologische wijnbouw, een beroemde producent of onbekend druivenras. In alle gevallen: hou het gewoon kort, to the point en begrijpelijk. Verhalen over bodem en microklimaat zeggen de gast totaal niets. Informatie over hoe de wijn smaakt, wat ‘ie doet in je mond en wat er straks gebeurt als er nog wat anders in de mond bijkomt in de vorm van een gerecht, de verklaring waarom juist deze wijn bij dat gerecht: dàt is relevant. Kortom: geef de gast handvaten en nuttige informatie en breng het ook ‘gezellig’ in de sfeer die er aan tafel heerst. Dan heb je die gast in de pocket!

Edwin Raben

De AOC Madiran was op sterven na dood toen Alain Brumont de uitdaging aannam de bijna vergeten herkomstbenaming weer op de Franse wijnkaart te prikken. Deze ‘geniale gek’, zoals hij wel eens werd genoemd, werd door zijn vader het familiehuis uitgeschopt maar hij ging door, als een ware Gasconse musketier op geheime missie. Vanaf 1985 nam hij ook een handjevol fanatieke wijnboeren in zijn kielzog mee. De herkomstbenaming was herboren, Madiran was ineens een van de bekendste rode herkomstbenaming van Frankrijk. Montus en Bouscassé behoorden tot de echte klassiekers.

Anno 2008 is de situatie minder rooskleurig. De ster van Alain Brumont is wat gedoofd na zware financiële problemen. De jonge generatie van Madiran en Pacherenc de Vic-Bilh producenten heeft het moeilijk. De wijncrisis, de dure euro, de Franse anti-alcohol lobby, de steeds grotere beperkingen van overheidswege op het gebied van marketing en communicatie… er was dringend behoefte aan actie. 19 ambachtelijke wijnboeren hebben zich verenigd in Génération Madiran / Altéma, een collectief voor promotie, communicatie, locale ontvangst- en proefaccommodatie en export. Contactpersoon voor pers en export is Eric Sendra, een enthousiaste liefhebber van Madiran en Pacherenc du Vic-Bilh wijnen.

“Aan onze wijnen ligt het niet, het zijn ware juweeltjes, volop natuurlijk karakter” vertelt hij graag. Krachtige, goed gestructureerde rode wijn van de tannat druif, al dan niet aangevuld met cabernet franc, cabernet sauvignon en fer servadou. Nog wat rustiek in zijn jeugd, zachter na 2 tot 3 jaar, met prachtige aroma’s van rijp zwart fruit en specerijen. Verrukkelijk bij magret de canard, veder- en haarwild, houtduif, lamsvlees en natuurlijk de harde rauwmelkse kazen uit de Pyrénées. En dan de fantastische witte wijnen. Volkomen onderschat! Verkrijgbaar in droog of zoet, de Pacherenc du Vic-Bilh zijn ware fruitexplosies. De ‘sec’ is fris en sappig, met aroma’s van weidebloemen en exotisch fruit. Geweldig bij de allerbeste rauwe hammen, bij witvlees, zeevis of zeevruchten. De ‘doux’ is een ware nectar, voortreffelijk fris in aanzet, zacht en zwoel in de mond, vol aromatisch met nuances van exotische vruchten, mispel, gekonfijte sinaasappel, honing en specerijen. Altijd lekker, vooral bij foie gras, koud of warm, bij rijpe schapenkaas en zelfs bij zacht en niet te zoet gebak. Toegegeven, de wijn is gemakkelijker te drinken dan uit te spreken. De naam is afgeleid van de Gasconse uitspraak “bi de bids pacherads”, wijn van wijnranken op staken gestut (‘échalas’ in het Frans). De gebruikte druivensoorten klinken eveneens ‘exotisch’: arrufiac, petit manseng, gros manseng, courbu… eventueel aangevuld met sauvignon blanc en/of sémillon.

Eric Sendra is er volledig van overtuigd. Zowel Madiran als Pacherenc du Vic-Bilh verdienen meer aandacht, in de pers maar ook op de restaurant wijnkaarten en in de winkels. Wie meer wil weten over de wijnen en de producenten kan een bezoek brengen aan de website: http://www.generation-madiran.com . (Her)ontdek de wijnen van Madiran, van bekende bedrijven als Domaine Capmartin, Berthoumieu, Labranche-Laffont, Château d’Aydie et Mouréou (Vignoble Laplace), de Viella en vele andere, op zoek naar erkenning en nieuwe exportkansen.

Christian Callec

Stikstofopname van de wijnstok is sterk bepalend voor de kwaliteit van de wijn. Kees van Leeuwen deed onderzoek naar methodes om stikstofopname van verschillende wijnstokken te meten.
De stikstofopname van de wijnstok is sterk bepalend voor de kwaliteit van de wijn. Voor goede rode wijn moet de wijnstok maar mondjesmaat stikstof tot zijn beschikking hebben, voor het maken van goede witte wijn mag stikstof juist niet beperkt zijn. Dit artikel gaat over hoe je de stikstofopname het beste kunt meten.

Klik hier om het hele artikel te lezen.

Dit artikel is opgemaakt in PDF. Om PDF-files te kunnen lezen, is Acrobat Reader nodig.

Is dat niet op uw computer geinstalleerd? Klik dan hier om het programma gratis te downloaden.

Artikelen van Kees van Leeuwen zijn gebundeld in het boek Wijn: terroir, techniek, zonlicht en emotie. Het boek is voor 11,50 te bestellen via Perswijn.

Iedere wijnprofessional heeft er de mond vol van: consumenten moeten betere wijnen kopen en meer besteden aan wijn. In het restaurant moet meer wijn worden gedronken, en het liefst geen huiswijn maar een wijn van de kaart, of een mooi glas. Utopie? Ik dacht het niet.

In de horeca en vakhandel moet de marge omhoog om te overleven, en als het goed gaat om te groeien. Van die marge kan marketingbudget worden gereserveerd. Dat budget is nodig om meer en beter te kunnen verkopen.

Een doel van marketing is communiceren over de onderneming en het product. Dat levert onderscheidend vermogen en toegevoegde waarde – en dus meer marge. De cirkel is rond.

Maar hoe? Dat vragen we in deze nieuwsbrief aan de kenners: marketeers. Zij zullen iedere maand een praktisch voorbeeld of een theoretisch onderwerp uit de wijnwereld bespreken. Klinkende namen hebben zich aangediend.

Reacties op bovenstaande zijn welkom op marketing@wijninstituut.nl

De zevende Salone del Gusto wordt de grootste ooit, met een expositieruimte van 60.747 vierkante meter, 15 procent meer dan in 2006, aldus Roberto Burdese, president van Slow Food Italië. Door verlaging van de energieconsumptie, compensatie van de CO2 emissies en inkrimping van de afvalberg wordt gestreefd de impact van het evenement op het milieu te reduceren. Carlo Petrini, president van Slow Food International, benadrukt de dringende noodzaak om jongere generaties te motiveren terug te keren naar het platteland. De traditionele landbouw vergrijst, de agrarische sector wordt industriëler.

Salone del Gusto/Terra Madre wordt van 23 tot en met 27 oktober gehouden in Turijn. Meer informatie staat op www.salonedelgusto.com

Crozes-Hermitage biedt betaalbare kwaliteit

Crozes-Hermitage is de grootste herkomstbenaming van het noordelijke Rhône-dal. Het ligt verspreid over elf gemeenten op de linkeroever van de Rhône, aan weerszijden van de mythische 45e breedtegraad. Door de diversiteit in bodemtypes, ligging, (micro)klimaat en hydrografie biedt deze AOC boeiende wijnen in rood en wit.

De afgelopen twintig jaar is hard gewerkt om terroir, druivensoort, leid- en snoeiwijze, vinificatie en opleg perfect op elkaar te laten inwerken. De productie van Crozes-Hermitage wordt verdeeld onder twee coöperatieve kelders (die samen 60 tot 70 procent van het totale volume voor hun rekening nemen), drie producenten/handelaren (Chapoutier, Delas, Jaboulet) en vijftig zelfstandige producenten.

Feiten op een rijtje:

• AOC: 1937 voor Crozes-Hermitage, 1952 voor de andere gemeenten uit de Drôme.
• Wijnareaal: 1466,91 ha in productie (2007) waarvan >500 ha in coteaux (hellingen).
• Jaarlijkse productie: > 60.000 hl (ca. 57.000 hl rood, de rest wit).
• Klimaat: gematigd. Noord: frisser en vochtiger (vochthoudende granietbodem + coteaux). Oost/zuid: warmer en droger (lagere ligging in vlak dal + invloed van mistral wind).
• Bodem: kiezelhoudende rode klei (zuid/oost), terrassen van kiezels met löss of wit kaolien zand (noordwest), steile granietbodem met löss (noord).
• Druiven: syrah met maximaal 15 procent marsanne en/of roussanne voor rood. Marsanne en roussanne voor wit.
• Rood: intense, diepe kleur; fruitige en florale aroma’s, frisse zuren en stevige tannines. De wijnen van de granietbodem zijn vaak mineraal. Krachtige oplegwijnen zijn op hun best na drie-vijf jaar, de fruitige wijnen zijn sneller toegankelijk. Wijnspijs: gevogelte (parelhoen!), konijn, vleeswaren, terrines/patés, Saint-Marcellin kaas bij fruitige wijnen (serveren op 15°C); eend, roodvlees en wild bij oudere wijnen (17°C).
• Wit: fris en floraal, evoluerend naar aroma’s van gedroogde vruchten; droog en sappig. Wijnspijs: aperitief (11-12°C), riviervis, pasta met rivierkreeftjes, romige (geiten)kazen.
• Oogstjaar: voor grote wijnen zonder al te veel risico: 2003, 2005, 2006. Voor soepele, fruitige wijnen: 2000. Voor gedurfde, minerale en elegante wijnen: 2004, 2007.

Ik weet het, de meesten van ons vinden onderwijs geen sexy onderwerp. Leren is een soort noodzakelijk kwaad. In het wijnonderwijs vinden we het heel normaal dat de herkomstgebieden centraal staan. De vraag wordt niet gesteld of dat wel de meest geschikte kapstok is om jonge mensen wijn te leren begrijpen.

Er is in de wijnwereld de afgelopen twintig jaar meer veranderd dan in de tweehonderd jaar daarvoor. De invloed van de techniek is bijzonder groot geworden en heeft de herkomst van de wijn op de achtergrond gedrukt. Los van allerlei filosofische discussies daarover, is er een belangrijke onderwijsvraag. Wat moeten de vakmensen van morgen van wijn weten? Anders geformuleerd: wat is het didactische antwoord op de complexiteit van de hedendaagse wijnwereld?

Niet de wijngebieden maar de techniek moet wat mij betreft centraal komen in het wijnonderwijs. Dat klinkt ingewikkelder dan het is. Jonge mensen moeten vooral leren hoe wijn gemaakt wordt en welke keuzes de wijnmaker heeft. Dat begint bij het verschil tussen witte en rode wijn en alle mogelijke tussenvormen. Via het leren kennen van dat soort verschillen kom je vanzelf bij druivenrassen en uiteindelijk bij gebieden terecht. In alle gevallen is het belangrijk dat er veel en goed geproefd wordt. Ik bedoel dan met ‘goed geproefd’ niet alleen aandachtig, maar vooral ook dat de goede voorbeelden in het glas komen. En in de goede volgorde: aan het begin van de opleiding de heel toegankelijke, makkelijke wijnen en later pas de wat moeilijkere wijnen die we zelf zijn gaan lekker vinden.

Peter Klosse

Kampioen wijnarrangment

Nederland is helaas niet naar de volgende ronde in het Europees voetbal, maar ons land is een heuse kampioen in iets anders: het wijnarrangement. Dat constateerde ik jaren geleden tijdens Europese en internationale sommeliers-wedstrijden, waar ik te vuur en zwaard ons land verdedigde. Elke sommelier die ik toen sprak,- ik heb het over de periode vanaf 1996 – deed alleen in ‘flessen’. Tijdens de testen werd door die sommeliers braaf een andere wijn bij elke gerecht genoemd. Een fles bij elke gang kan best bij vijf tot zes gasten, maar wat doe je met een viertje of tweetje? “Dan gaan we die wijn doorschenken.” Aha! Doorschenken. Daar wankelt het geloof van de profeet!

Ook kwamen een aantal van hen niet ver van huis. In het assortiment waren het vooral wijnen uit de achtertuin, van de buurman. Ik prijs me dan ook gelukkig dat we in ons land niet echt een traditie hebben in cultiveren van druiven en het maken van wijn. Dan hoeven we ook geen rekening te houden met het gebruik om wijnen van bekenden te voeren. Al was het maar uit fatsoen. Stel dat je restaurant op de heuvelrug zou staan, en de hele provincievol met Chardonnay met – de status van de Cote d’Or. Dan moet je toch die wijnen op de kaart zetten. Er zijn zoveel producenten dat je er veel in huis moet hebben: omdat het je familie is, of (vermeende) vrienden, omdat je ze kent of gewoon omdat ze beroemd zijn. Op een gegeven moment is je kelder vol (en je knip leeg). Je kunt je dan als restauranteigenaar niet veroorloven wijnen uit Italië, Spanje of Frankrijk in te kopen. Om maar niet te spreken over ‘spannende’ landen als Hongarije, Zwitserland, Griekenland. Het lijkt me dat je creativiteit daarmee beperkt wordt.

Inmiddels kunnen we constateren dat wij als internationaal kampioen wijnarrangement concurrentie hebben gekregen. Vooral in de Scandinavische en noordelijke landen als IJsland zijn veel trendy restaurants, die spannende combinaties vinden bij hun culinaire repertoire. Wereldkampioen Enrico Bernardo van il vino d’Enrico Bernardo en Moo restaurant in Barcelona in het OMN hotel zijn er een kei in. Ook in beroemde wijnstreken serveert de horeca wijnarrangementen – mooi recent voorbeeld is Loiseau des Vignes in Beaune, eigenaresse Dominique Loiseau van wijlen Bernard Loiseau.

Soms wisselt de kwaliteit. Ook in Nederland. Ik moet zeggen dat ik in veel restaurants – ook goede en bekende – soms enorm teleurgesteld wordt in de wijnen in het arrangement. Naarmate het menu vordert, kom je er achter dat je eigenlijk huiswijn zit te drinken, die met met een ‘leuk’ verhaal worden uitgeschonken. Begrijp mij niet verkeerd: ik veroordeel niet de kwaliteit van de huiswijnen, dat is een andere column waard! Ik vind alleen dat je het niet kunt maken om huiswijnen in je wijnarrangement te stoppen omdat ze toch open staan en per glas geschonken worden. Daarmee hou je je gasten voor de gek. En dat schiet mij in het verkeerde keelgat. Als we hier mee doorgaan, gaat de beker buiten onze landsgrens! Hup Holland Hup!

Edwin Raben