Achtergrond & Interviews

Een reactie op het artikel van René van Heusden in Perswijn 2003/4 over het gebruik van puntensystemen van Erik Muller, Amsterdam.
Parker Punten zijn betrouwbaar
Helaas kan ik mij niet vinden in het stuk over de punten van René van Heusden. Zeker bij Parker kan je zeer goed aflezen aan de punten, in combinatie met de tekst over de wijn wat je van die bepaalde wijn kan verwachten. Er zijn veel mensen die vergelijkende proefervaring hebben met de punten van Parker en d.m.v. puntenwaardering snel af kunnen lezen wat de verschillen van de jaren zijn voor die betreffende wijn en dat voor zichzelf kunnen vertalen.
Het lijkt er haast op in het stuk dat de Wine Advocate alleen maar door domme mensen wordt gelezen, ik denk dat het tegendeel waar is. Je moet aan de andere kant maar het lef hebben om op die manier te publiceren, je kan je weinig fouten veroorloven tenslotte.
Ik denk ook dat zijn beoordelingen tot de betrouwbaarste horen van de beschikbare wijnbladen, en het ligt toch doorgaans aan jezelf of je met zijn beschrijvingen en beoordelingen om kan gaan. Natuurlijk zijn er mensen die klakkeloos zijn beoordeling volgen zonder enige eigen kennis, die kopen waarschijnlijk ook altijd de ‘beste koop’ van de Consumentenbond. Het feit dat een Beaujolais of Muscadet geen 100 punten kan krijgen lijkt mij vrij begrijpelijk. Er zijn maar weinig streken (en wijnmakers) die een hele grote wijn kunnen voortbrengen (zoals Montrachet, Pauillac o.i.d.). Het drinken van een 100 puntenwijn is de ultieme smaaksensatie. Montrose 1990 bijvoorbeeld.
Vind je die sensatie in de Beaujolais of de Muscadet? Wanneer een Beaujolais een beoordeling van 92 punten krijgt dan begrijpen zijn lezers heel goed dat dat een bijzondere goede beoordeling is. Ik denk dat de Perswijn in bepaald opzicht ook wel rijper wordt voor een verfijnder puntensysteem (met beschrijvingen uiteraard). Het is een systeem dat je uitsluitend kunt hanteren wanneer er de kennis en het specialisme voor in huis is.
En dat moet voor Perswijn geen probleem zijn. Ik had het wijzer gevonden wanneer hij de Wine-Spectator had genomen als voorbeeld.

Reactie René van Heusden

Met veel belangstelling heb ik de reactie gelezen van Erik Muller op mijn opiniërend bedoeld artikel in Perswijn 2003/4 over de (on)zin van punten. Graag wil ik hem hier van antwoord dienen op wat hij te berde brengt. Eerst echter nog een opmerking vooraf. Wat ik mis in zijn reactie is een stellingname ten aanzien van de principiële vraag of het mogelijk is een wijn in een 100-puntensysteem te vangen. Met andere woorden: of zo’n systeem vanuit wetenschappelijk en filosofisch oogpunt gezien wel enig recht van bestaan heeft. Muller lijkt er op voorhand van uit te gaan dat dat wel het geval is, al geeft hij daarvoor nu jammer genoeg geen argumenten.

Waarom Parker?
Dat ik bij mijn kritiek op punten refereer aan Parker, lijkt mij tamelijk voor de hand liggend. Tegenstanders kies je namelijk op niveau! Ik heb bij tijd en wijlen groot respect voor Parker. Als proever heeft hij uitgesproken persoonlijke voorkeuren en de nodige blinde vlekken, maar die zwakheden zijn hem vergeven. Vrij naar W.A. van Buren zou ik willen zeggen: wat Parker beweert is ook maar een mening. Subjectief, maar zo goed in de markt gezet dat iedereen die mening graag napraat. Wat netter geformuleerd: Parker bepaalt de conventies waar mensen zich graag aan spiegelen, omdat ze menen dat het zo hoort.
Hij is in mijn ogen een verschijnsel zonder weerga. Het gegeven dat hij keer op keer de tongen weet los te maken spreekt voor zichzelf. En laten we wel zijn: The Wine Advocate is de ‘moeder van alle puntenfetisjisme’. Over de Wine Spectator zwijg ik maar liever. Dat is toch meer een blad voor kapsalons en wachtkamers.
Dat lezers van The Wine Advocate dom zouden zijn, heb ik nergens beweerd. Enkel plaats ik vraagtekens bij het denkvermogen van diegenen die a) heilig geloven in het dogma van de exactheid van punten en b) niet zonder goeroe kunnen.

Grote wijn versus kleine wijn
Muller beweert te begrijpen waarom het slechts enkele wijnen en gebieden gegeven is om een hoge score in absolute zin te halen, d.w.z. boven de 95 punten. En dat andere daarvan tot in lengte van dagen uitgesloten moeten blijven en zich tevreden zullen moeten stellen met slechts een relatief hoge score. Ik begrijp dat niet. Parker zelf beweert namelijk punten te geven binnen de context van een bepaald type wijn of van een bepaald gebied. Niet voor niets heb ik dat als citaat aangehaald in mijn artikel.
Even gesteld dat een Muscadet a priori een intrinsiek ‘mindere’ wijn op moeten leveren dan Montrachet, dan zou het toch mogelijk moeten zijn dat binnen de gegeven context van een Muscadetproeverij een maximaal resultaat gehaald wordt. Een resultaat dat dan ook in een zeer hoge score vertaald zou moeten worden, niet in relatieve maar in absolute zin. Immers, de Muscadet wordt met Muscadet vergeleken en niet met Montrachet. Toch is 90 punten hier wel zo’n beetje de bovengrens. Waarom? Worden absolute en relatieve scores dan toch weer op een hoop gegooid? Wanneer er schijnbaar ingebouwde beperkingen zijn, wat is dan nog de zin van dit 100-puntensysteem?
De vraag is dus: hoe bepaalt Parker – of wie dan ook – nu eigenlijk wat een wijn ‘groot’ maakt? Antwoord: eerst en vooral op basis van zijn subjectieve voorkeuren (‘heftig’?), en pas in tweede instantie op basis van technische criteria. Absolute, objectieve smaak en gelijkaardige smaakcriteria bestaan bij mijn weten niet. Waar blijf je dan met de pretentie smaak exact te kunnen beoordelen?
René van Heusden

Reactie van Ronald de Groot
Wat René van Heusden schijft in de laatste alinea, is gelijk ook de reden dat Perswijn tot op heden voor de meeste proeverijen een sterrensysteem hanteert. In puntensystemen zien we toch gemakkelijk de neiging insluipen om de scores van bepaalde streken te relateren aan andere, dus geen hoge punten te geven aan wijnen uit gebieden waar minder complexe wijnen worden gemaakt. Bij het door Perswijn gehanteerde sterrensysteem kunnen deze wijnen wel degelijk veel sterren krijgen. Absolute scores zoals Parker die hanteert zijn toch een beetje flauwekul. Natuurlijk zullen velen die prachtige hoge punten graag citeren, vooral als ze een wijn hebben geproefd ‘van honderd punten’. Helaas kan dit nogal eens een ontluisterende ervaring opleveren. Wijnen proeven is een momentopname. Bovendien zal wat de één een perfecte wijn vindt, iemand anders een stuk lager waarderen. Absolute scores vertroebelen dit beeld. Afgelopen week nog hadden we bij de Grand Jury Européen een Barolo Cannubi Boschis 1996 in het glas, die van Parker 100 punten had gekregen. Je kunt dat gedurfd noemen en dat klopt ook wel. Té gedurfd zelfs. Sorry, maar deze wijn was met 90 punten al ruim bedeeld, als we hetzelfde systeem zouden moeten hanteren. En dat is bepaald geen uitzondering. Het houdt zichzelf in stand omdat de discipelen erin geloven. Ons sterrensysteem is vrij goed doordacht, en toch blijven we er voortdurend over nadenken. Per 1 januari is een verandering voorzien, waarbij de sterrenschaal iets verder zullen oprekken, om meer spreiding te krijgen. Maar het blijven sterren, want dat houdt het voor de lezer overzichtelijk en het spiegelt hem/haar geen onrealistisch nauwkeurige beoordelingen voor.
Ronald de Groot, hoofdredacteur Perswijn

De ultieme uitdaging voor de echte portkenner Tijdens het bijzondere evenement ‘Proeven in de Beurs van Berlage’ rond wijn en culinaire genoegens, zal op zondag 21 september een bijzondere wedstrijd worden gehouden: de Graham’s Blending Wedstrijd 2003. Bij deze wedstrijd zal een aantal teams van drie personen een port moeten blenden die zo goed mogelijk lijkt op een voorbeeldport die iedereen van te voren te proeven krijgt. Deze voorbeeldport zal een gerijpte port zijn, bijvoorbeeld een Graham’s 10 years old tawny. Deze port wordt samengesteld uit verschillende tawny ports van uiteenlopende leeftijden. Aan de teams wordt de vraag gesteld de verschillende ports zo te mengen dat het percentage zo dicht mogelijk bij dat van de voorbeeldport komt. Het team dat het dichtst in de buurt zit, wint de Graham’s portblending trofee 2003 en een mooie prijs in de vorm van enkele bijzondere flessen Graham’s Port.
Verschillende teams hebben zich over de vragen gebogen en hebben zich gekwalificeerd voor de finale in de Beurs van Berlage. De vragen werden als vrij pittig ervaren, ondanks de belofte van de auteur van de vragen, Frank Jacobs, om het niet al te moeilijk te maken. Maar hij kon het niet laten een lastige vragen te stellen, dus inderdaad, er moest geblokt worden. Maar voor het goed gedaan heeft lonkt de hoofdprijs, na een leuke wedstrijd. Toeschouwers zijn uiteraard welkom. Onderstaand de antwoorden op de vragen.

Vragen
1. Van wie is de uitspraak: "The first duty of port is to be red." Aan welk porthuis was deze persoon verbonden en gedurende welke periode was hij Chairman van dit huis?
2. Wat betekenen de namen Tinto Cão, Rabigato en Branco Sem Nome en wat betreft het hier?
3. Hoe lang duurt het gistingsproces bij port?
4. Wat is een "split vintage" en wanneer was de laatste?
5. Waar en wanneer verdronken Baron James Forrester en Dona Antónia Ferreira in de rivier de Douro?
6. Waar komt de brandy vandaan die gebruikt wordt om port te versterken, wat is het alcoholpercentage van deze brandy en wat is ongeveer de verhouding tussen de gistende most en de toegevoegde brandy?
7. Wat is de "corte"?
8. Wat is de betekenis van Saint Georges Day en São João in relatie tot Port?
9. Op welke quinta is het verblijf van de eigenaren een replica van een huis op een theeplantage in het voormalige Ceylon?
10. "An iron fist in a velvet glove." Wie gebruikte deze omschrijving en over welke vintage port ging het?
11. Wie ontwierp het symbool van Sandeman, de Don (zie foto), en wanneer was dat?
12. De ruim 400 ha grote quinta Val de Figueras, behoorde eens toe aan Dona Antónia Ferreira, maar werd door de familie verkocht en is nu bekend onder een andere naam. Welke?
13. Wat is op dit moment uw favoriete port? Geef aan waarom en vertel in het kort waarbij u deze port vandaag graag opnieuw zou willen drinken.

Antwoorden vragen blending contest
1. Deze uitspraak van Ernest Cockburn, Chairman van het gelijknamige porthuis van 1929 tot 1938, wordt door verstokte portliefhebbers nogal eens aangehaald als het fenomeen witte port ter sprake komt.
2. Rode hond, Kattenstaart en Witte Zonder Naam zijn toegestane druivenrassen voor de portproductie.
3. 36-48 uur.
4. Declaratie tot vintage van twee achtereenvolgende jaren door verschillende Engelse portshippers; 1991-1992.
5. Inderdaad, een strikvraagje: De boot van Baron James Forrester en Dona Antónia Ferreira sloeg op 12 mei 1861 om ter hoogte van Cachão de Valeira. Baron Forrester verdronk, maar Dona Antónia overleefde het ongeval, naar men vaak beweerd door het drijvend vermogen van haar crinoline.
6. De brandy die gebruikt wordt kan uit de gehele wereld komen, maar dient te worden getest en goedgekeurd door het IVP (Instituto do Vino Porto) Het alcoholpercentage bedraagt 77% en de verhouding van de most en de brandy is ± 1/5-4/5 of ± 450 liter most en ± 100 liter brandy, samen goed voor een pipe.
7. Het treden van de druiven gedurende de eerste twee tot drie uur in de lagares vindt plaats op een bijna militaristische wijze en wordt de ‘corte’ genoemd. Men marcheert met de armen over elkaars schouders op commando voorwaarts of achterwaarts door de lagares. Daarna volgt de ‘liberdade’, waarin men zich vrij door de lagares mag bewegen. Dat gebeurt meestal onder begeleiding van muziek en al dansend.
8. Op 23 april, Saint Georges Day, vindt traditioneel de declaratie van een vintage plaats, terwijl de naamdag van São João (Sint Jan de Doper) op 24 juni altijd uitbundig gevierd wordt. Sint Jan is de patroon van Porto en het feest op zijn naamdag is een beetje vergelijkbaar met Koninginnedag bij ons. Van oudsher overhandigde men aan vrienden en personen die men aardig vond een "manjerico", een bosje basilicum, terwijl mensen die wat minder in de gratie waren een bosje knoflookbloemen kregen overhandigd, of met een streng knoflook om de oren werden geslagen. Dit laatste gebruik is de afgelopen jaren vervangen door het elkaar uitbundig op het hoofd slaan met allerhande soorten plastic hamers. Lachend neemt iedereen de klappen met de plastic hamers in ontvangst om daarna uiteraard "keihard terug te slaan". Als start van het feest van Sint Jan vindt er om middernacht een groot vuurwerk aan de oevers van de Douro plaats. Voor de portshippers is er op São João echter nog een ander hoogtepunt: traditioneel vindt de jaarlijkse zeilrace met de Barcos Rabelos plaats, de traditionele portschepen, die vroeger zorgden voor het vervoer van de vaten port van de productieregio naar Vila Nova de Gaia, de stad tegenover Porto, waar de lodges van de portfirma’s zijn gevestigd.
9. Quinta do Bomfim.
10. Michael Broadbent over Quinta do Noval 1931
11. De beroemde Don, het beeldmerk en symbool van Sandeman, dateert uit 1928 en is een ontwerp van de kunstenaar George Massiot-Brown.
12. Quinta do Vesuvio.
13. Meerdere antwoorden mogelijk; ter beoordeling van de jury.

Frank Jacobs

Na enkele jaren werk is op 20 juni 2003, bij de aanvang van Vinexpo, de grote wijnbeurs in Bordeaux, de nieuwe classificatie van de Crus Bourgeois van de Médoc gepresenteerd. Voor deze classificatie zijn vele jaargangen van de betrokken Crus Bourgeois geproefd en is de grootst mogelijke hoeveelheid informatie over de châteaux ingewonnen. De wet waarin werd vastgelegd dat de classificatie er moest komen, dateert van 30 november 2000. Het nieuwe klassement is geldig met ingang van de oogst 2003. De châteaux mogen één van de volgende aanduidingen op hun etiket vermelden: Cru Bourgeois Exceptionnel voor de beste, Cru Bourgeois Supérieur voor de middencategorie en gewoon Cru Bourgeois voor de rest. In de categerie Cru Bourgeois Exceptionnel zijn negen châteaux ingedeeld: Chasse-Spleen (Moulis), Haut-Marbuzet (Saint-Estèphe), Labegorce-Zédé (Margaux), Les Ormes de Pez (Saint-Estèphe), De Pez (Saint-Estèphe), Phélan-Ségur (Saint-Estèphe), Potensac (Médoc), Poujeaux (Moulis) en Siran (Margaux).
Daarmee kan gelijk de discussie losbarsten in hoeverre het nieuwe klassement terecht is of niet. Van een paar châteaux is de plaatsing onomstreden, zoals bijvoorbeeld Poujeaux, Chasse-Spleen of Phélan-Ségur. Eén château, normaalgesproken een Exceptionnel, ontbreekt helemaal in het klassement: Sociando-Mallet. Simpelweg omdat eigenaar Jean Gautreau (terecht) van mening is dat zijn wijn als Grand Cru Classé zou moeten worden geklasseerd. Dat Saint-Estèphe sterk is vertegenwoordigd, is niet meer dan logisch, omdat we daar de beste Crus Bourgeois vinden. Eigenlijk had Meyney er nog wel bijgekund. Naar mijn smaak het meest discutabel is de aanwezigheid van de twee Margaux in dit rijtje, Siran en Labégorce-Zédé. Geen van beide châteaux heeft de laatste jaren echt grote wijnen gemaakt, op zijn hoogst elegant, maar zelden indrukwekkend. Maar dit soort lijstjes zal eeuwig en altijd discussie opleveren, hoe ze ook samengesteld zijn. In elk geval is het goed dat er een herziening heeft plaatsgevonden. De vorige dateerde uit 1932. Op de naar de volgende.

Na enkele jaren werk is op 20 juni 2003, bij de aanvang van Vinexpo, de grote wijnbeurs in Bordeaux, de nieuwe classificatie van de Crus Bourgeois van de Médoc gepresenteerd. Voor deze classificatie zijn vele jaargangen van de betrokken Crus Bourgeois geproefd en is de grootst mogelijke hoeveelheid informatie over de châteaux ingewonnen. De wet waarin werd vastgelegd dat de classificatie er moest komen, dateert van 30 november 2000. Het nieuwe klassement is geldig met ingang van de oogst 2003. De châteaux mogen één van de volgende aanduidingen op hun etiket vermelden: Cru Bourgeois Exceptionnel voor de beste, Cru Bourgeois Supérieur voor de middencategorie en gewoon Cru Bourgeois voor de rest. In de categerie Cru Bourgeois Exceptionnel zijn negen châteaux ingedeeld: Chasse-Spleen (Moulis), Haut-Marbuzet (Saint-Estèphe), Labegorce-Zédé (Margaux), Les Ormes de Pez (Saint-Estèphe), De Pez (Saint-Estèphe), Phélan-Ségur (Saint-Estèphe), Potensac (Médoc), Poujeaux (Moulis) en Siran (Margaux).
Daarmee kan gelijk de discussie losbarsten in hoeverre het nieuwe klassement ‘terecht’is of niet. Van een paar châteaux is de plaatsing onomstreden, zoals bijvoorbeeld Poujeaux, Chasse-Spleen of Phélan-Ségur. Eén château, normaalgesproken een ‘Exceptionnel’, ontbreekt helemaal in het klassement: Sociando-Mallet. Simpelweg omdat eigenaar Jean Gautreau (terecht) van mening is dat zijn wijn als Grand Cru Classé zou moeten worden geklasseerd. Dat Saint-Estèphe sterk is vertegenwoordigd, is niet meer dan logisch, omdat we daar de beste Crus Bourgeois vinden. Eigenlijk had Meyney er nog wel bijgekund. Naar mijn smaak het meest discutabel is de aanwezigheid van de twee Margaux in dit rijtje, Siran en Labégorce-Zédé. Geen van beide châteaux heeft de laatste jaren echt grote wijnen gemaakt, op zijn hoogst elegant, maar zelden indrukwekkend. Maar dit soort lijstjes zal eeuwig en altijd discussie opleveren, hoe ze ook samengesteld zijn. In elk geval is het goed dat er een herziening heeft plaatsgevonden. De vorige dateerde uit 1932. Op de naar de volgende.

Het lijkt alsof ze voor elkaar gemaakt zijn: het strand en rosé. Als er een plaats is waar rosé oprukt, dan is het op het strand. Vooral in de hipste strandtenten is Rosé een hit. Het weekeinde van 14 en 15 juni organiseerde Perswijn de eerste editie van Rosé aan Zee. Een proeverij van Rosé in de sfeer waar deze wijn het zo goed doet, een strandpaviljoen in Scheveningen. Een heerlijk succes. Met honderden kwamen de belangstellenden genieten van fraaie Rosé en bijpassende tapas en paëlla.

Natuurlijk moet je bij de organisatie van dit soort evenementen een beetje geluk hebben. Zaterdagochtend nog dreven wat zware wolken over het strandpaviljoen, maar in de loop van de middag klaarde het prachtig op. De wind veegde de hemel schoon en er waren flink wat parasols nodig om de zon weg te houden van de koele flessen rosé. Het ijs was niet aan te slepen, en de flessen werden gezwind geleegd. De zon is hier altijd nét even wat feller, zonder dat je het direct merkt, omdat er ook altijd dat verkoelende windje is. Zondag was nog zonniger, maar in de loop van de avond zorgde de zeewind voor de nodige frisheid.

De bezoekers waren laaiend enthousiast, en genoten nadrukkelijk van de rosé en de ongedwongen ambiance. Het glas in de ene hand, een bord in de andere, en een geanimeerd gesprek. Opvallend was het grote aantal jonge proevers. Prima.

25 jaar geleden begonnen in een loods, en nu een groot feest in een Kas. Zondag 1 juni was de grote dag, waarop het jubileum op feestelijke wijze werd gevierd, in aanwezigheid van trouwe klanten en leveranciers. Een mooie mijlpaal voor Kwast Wijnkopers, dat in 25 jaar uitgroeide tot een van de vaste waarden in importeursland. Met als specialiteit het leveren van betaalbare wijnen aan de betere wijnhandel heeft Jaap Kwast in 25 jaar veel succes geoogst. De loods is jaren geleden ingeruild voor een fraai kantoorpand, waarna het bedrijf een echte, keurige importeur is geworden, serieus genomen door leveranciers en afnemers. Tien jaar geleden kwam het in een stroomversnelling, toen porthuis Taylors bij de ‘stal’ kwam. Huyse Bower van Taylors, op de viering van het jubileum met vele andere trouwe leveranciers aanwezig, wist met zijn netwerk ook andere grote huizen binnen te brengen, zoals Champagne Laurent Perrier en het grote huis uit Piemonte, Gaja.
‘Het zoeken van betaalbare wijnen, en vooral goede producten, heeft altijd voorop gestaan. Producenten moeten dat begrijpen. Met nieuwe producten komen, dynamisch zijn, maar wel binnen bepaalde grenzen. Van de week had ik een flinke aanvaring met een leverancier die met een topwijn van meer dan dertig euro inkoop wilde komen. Belachelijk in deze tijd, en dat heb ik hem ook gezegd. Niet te verkopen, niemand zit daar op te wachten.’ Eigenzinnigheid troef bij deze wijnkoper, die altijd een rechtlijnige politiek heeft gevolgd. En die moeilijke momenten heeft meegemaakt. ‘Toen ik het nieuwe bedrijfspand wilde neerzetten, dreigde de raad van commissarissen met opstappen. Ik deed het toch. Ook dit bleek een goede investering.’ Op naar de volgende 25 jaar.

Door Job de SwartUit recentelijk marktonderzoek uitgevoerd door ACNielsen, in opdracht van het Productschap Wijn, blijkt onder andere dat het koopgedrag van de wijnconsument verandert. De hedendaagse wijnconsument zou niet alleen kritischer zijn geworden bij de aankoop van wijnen, maar ook bereid zijn om meer geld uit te geven aan een flesje vruchtenwater. Maar is dit nuchter volkje werkelijk op zoek naar "het verhaal achter de wijn" of liggen er andere mogelijke verschuivingen in koopmotieven aan ten grondslag?

De wijnmarkt van nu
De wijnmarkt van nu is niet meer te vergelijken met die van decennia geleden. Wijnlanden als Chili, Argentinië en Zuid-Afrika hebben definitief hun intrede gedaan en zijn inmiddels niet meer weg te denken uit de schappen van de supermarkt op de hoek. Dat niet alleen, ze zijn erg gewild bij het publiek, zogezegd door hun diversiteit in smaken en cultuurhistorische achtergrond. Maar is deze toegeschreven roem aan diversiteit terecht? Bestaat niet het merendeel van deze wijnen uit cépagewijnen van het soort Cabernet Sauvignon, Merlot en Chardonnay? Dat het nu uit een ander land komt, soit! Inderdaad, de lezers van dit blad weten dat Merlot een rood druivenras is en niet de naam van de wijnmaker. Dit in tegenstelling tot de andere 90% van de Nederlanders die wel eens een flesje in handen krijgen. Wat dat betreft hebben de consumenten weinig geleerd de afgelopen jaren.

Alles heeft zo zijn prijs
De oplossing lijkt de volgende: "Als de wijnconsument zichzelf niet opvoedt, dan doen de supermarkten en slijterijen dat wel!" Zij denken immers te weten wat goed is voor de consument. Dit heeft tot gevolg dat al die onwetenden worden bestookt met Allerhande flyers en achtergrondinformatie omtrent het product. Nu is dit in eerste instantie niet eens zo erg. Wij, de consumenten, worden namelijk graag verwend zolang wij er maar niet voor hoeven te betalen. Au, hier raken we een gevoelig punt, de prijs. Het ligt voor de hand dat veranderingen in prijzen leiden tot veranderingen in het koopgedrag van consumenten. Een befaamde stelregel uit de economieleer luidt dat wanneer de consument twee verschillende producten als identiek ervaart, de motieven tot aanschaf zich slechts beperken tot de prijs. Dit is een belangrijk gegeven waneer we het koopgedrag van de Nederlandse wijnconsument bekijken in relatie tot de wijnkennis van de consument. Ter illustratie, u kent ze nog wel, de schrijnende beelden van Nederlanders op vakantie die gevraagd worden in het programma "De Vakantieman" om op de wereldkaart aan te wijzen in welk land ze zich bevinden. Dit voorbeeld maakt niet alleen duidelijk dat er veel meer geld in onderwijs moet worden gestopt, maar ook dat de doorsnee Nederlander een gedegen topografische kennis totaal vreemd is. Dit is nog niet alles. Het fascinerende van wijnkennis is dat zij niet alleen topografie in ogenschouw neemt, maar dit combineert met andere leren zoals biologie, fysiologie en sociologie. Dit samenspel van factoren maakt de omgang met wijnen niet alleen juist zo interessant, maar ook des te moeilijker om kennis hiervan over te dragen aan consumenten.

Het merkenconcept
Veel supermarkten lijken de trend op te pikken waarbij zij hun producten presenteren in conceptvorm. Ik spreek hier alleen nog maar van supermarkten, omdat meer dan 80% van de wijnen hier gekocht wordt. Dit betekent voor een gestandaardiseerd product zoals wijn, differentatie in de ogen van de consument. De aanschaf en consumptie van wijnen krijgt op die manier een toegevoegde waarde. Hierbij vervult het verhaal achter de wijn een belangrijke plaats. Consumenten worden namelijk geïnformeerd over het land van herkomst, het gebruikte druivenras en mogelijke wijnspijs combinaties. Hierbij maakt men gebruik van bestaande clichés in een samenleving ten opzichte van een bepaald land of cultuur. Denk bijvoorbeeld eens aan de "gezellige maaltijden" in de wijngaarden van Italië of de natuurplaatjes van het Andesgebergte. Door het creëren van een bepaalde sfeer worden er bij de consument emoties opgewekt die hij relateert aan het te kopen product. Nu ben ik geen voorstander van het opvoeden van consumenten met behulp van clichés, maar het maakt de wijnmarkt in eerste instantie wel toegankelijker voor hen. De volgende stap zou kunnen zijn dat nuances in clichés kunnen worden verklaard en uitgelegd. Waarom bestaan er verschillen in smaakbelevenis tussen een Chardonnay uit Zuid-Afrika en Zuid-Frankrijk? Voor de consument lijkt de tweede stap al vaak te diepgaand, maar verdere informatie omtrent het product, zoals de producent en productiemethode kan de verkoper helpen bij het aanprijzen van verschillende type wijnen. Maar wat ik eigenlijk wil zeggen is dat het werken met concepten twee gevaren kent. Ten eerste, de context van het concept heeft alleen toegevoegde waarde wanneer het een sterk product of merk betreft. De geloofwaardigheid van het verhaal valt of staat bij de kwaliteit van het product zelf. Met andere woorden, de consument voelt zich aangesproken een wijn te kopen om andere redenen dan alleen de prijs die zij, het overgrote deel van de wijnkopers is nog steeds vrouwelijk, ervoor moet betalen. Daarnaast moet dit concept duidelijk en zichtbaar gecommuniceerd worden naar de potentiële koper. Helaas laat dit nog vaak te wensen over. Al te vaak kom je ze tegen, de consumenten die voor het immense wijnrek staan, beduusd en verontwaardigd turend naar vier dezelfde etiketten die spreken over een Shiraz, Merlot, Cabernet Sauvignon, of nog moeilijker: een Cabernet Sauvignon/Merlot. Bovendien blijken al deze wijnen erg goed te combineren met gegrild vlees of een stukje kaas na de maaltijd. De onwetende consument ziet geen duidelijk verschil tussen de wijnen, dus de prijs zal de doorslag geven.

De transparantie van de wijnmarkt
Er klinkt dus een duidelijke schreeuw van de consument naar de verkopers om meer duidelijkheid in de markt. Het gebruik van concepten door supermarkten helpt de consument al op weg in het maken van een bewustere keuze voor een bepaald wijntype. Anno 2003 nemen consumenten ook minder tijd voor het doen van boodschappen, vergaren van kennis en het maken van uitgebreide afwegingen in vergelijking met de jaren ervoor. Alles moet flexibel en vooral snel gebeuren. Daarnaast moet je tegenwoordig aardig wijngek zijn, wil je alleen al de weg weten in de tal van Franse wijnstreken en producenten. Dan laat ik de nationale en lokale wet- en regelgeving voor het gemak nog even buiten beschouwing. Probeer die maar eens aan je schoonmoeder uit te leggen! Zo komen de Fransen producenten vroeg of laat toch voor een dilemma te staan. Geen land kent een vergelijkbaar scala aan diversiteit van wijnstreken en gebieden als Frankrijk. Maar juist deze rijkdom aan diversiteit van wijnen heeft ondoorzichtigheid van de markt tot gevolg. Nu de Nieuwe Wijnwereld in opkomst is, zullen deze Franse producenten zich gedwongen moeten voelen om zich te differentiëren in de ogen van de consument; bijvoorbeeld door het toepassen van een onderscheidend concept. Helaas wordt dit proces bemoeilijkt door het feit dat dit eigenzinnige wijnland zich nog steeds te trots voelt om zich aan te passen aan veranderingen in de international wijnmarkt. Wanneer de krachten van die verschillende wijngebieden zich niet zullen bundelen tot één gemeenschappelijke stem, zal het de Fransen in de komende jaren in financieel opzicht zeker parte gaan spelen.

Hoe nu verder?
In de nabije toekomst zal de rol van producenten, supermarkten en slijterijen een belangrijke blijken te zijn. Zij dienen de consument op sleeptouw te nemen, de weg te wijzen in die wirwar van wijnen om op die manier aan hun wensen te voldoen. Het vervullen van deze taak zal zeker geen makkelijke zijn, maar boven alles een uitdagende. Daarnaast zal het koopgedrag van de consument zeer dynamisch blijven. Maar laten we nu niet denken dat de gemiddelde Nederlander in vergelijking met vroeger tijden ineens anders denkt over de aankoop van wijn. Zo is het gemiddelde aankoopbedrag is nog steeds relatief laag. De wijnen die de consument voor deze prijs koopt maakt het moeilijk om verschillen tussen wijntypen uit te leggen. Voorlopig blijven we dus in een situatie waarin consumenten meer interesse in wijnen blijken te tonen, als het maar niet ten koste gaat van de prijs van Melootjes!

Door Rob van GinnekenVerwacht geen hordes toeristen als je in februari de Middenmoezel gaat bezoeken. Het is rustig in Piesport, Bernkastel, Wehlen, Erden en Ürzig. Zwart-op-gele nummerplaten zijn er wel, maar de berijders lijken alleen op benzine te lopen: bij de talrijke wijnboeren of ‘s avonds in restaurants zijn ze niet van de partij.

In eerste instantie lijkt het erop dat het tijdstip voor het bezoek niet slechter gekozen had kunnen zijn: de eerste twee bedrijven, het gerenommeerde Dr. Loosen en het in opkomst zijnde Schloss Lieser, geven niet thuis: "normalerweise kein Problem," maar ja, de jaargang 2001 was zo’n fenomenaal succes dat alle flessen óf verkocht of leeg zijn!

Bij de Wintzer die nog wel wat hebben liggen lijkt het ook rustig. Schijn bedriegt echter: het wijnbedrijf is in volle gang. Op een mooie dag (en die lijken er tijdens dit bezoek alleen maar te bestaan hier) zijn de mensen vooral op de hellingen aan het werk. Zoals in de PersWijn nummer 2 viel te lezen is de winter de periode van het snoeien, en dat gebeurt hier dan ook volop. Na het snoeien worden de overgebleven (twee) loten in een hartvorm gebogen en aan hun eigen staak gebonden. Overigens hebben de druivenstokken hier vaak nog een eigen staak/stok in de zin dat veel producenten werken met "Würzelechten" planten, dus niet geënt op Amerikaanse onderstokken. Kennelijk is het de druifluis te gevaarlijk op de steile hellingen.
Na een paar dagen heb je alle Sonnenuhren, aangelegd als een soort prikklok avant la lettre voor de arbeiders op de wijngaardhellingen, wel gezien. Onderdruk echter de neiging om wat Moezelbochten af te snijden om snel nog bij die ene boer wat van de oogst 2001 te bemachtigen: voor je het weet, rijd je over stoffige zandpaden dwars door de wijngaarden en de daarachter gelegen bossen. Keren kan niet, het is voorzichtig doorrijden en afwachten waar je uit gaat komen. De tijdwinst kun je op je buik schrijven, en jawel, bij aankomst blijkt de laatste "Beste Koop"-tip uit de Gault-Millau WeinGuide ook al weer uitverkocht!

De Moezel-Saar-Ruwer regio brengt zowel wereldwijnen voort als producten voor het onderste schap in de supermarkt – waar je ze maar beter kunt laten staan. Het verhaal is bekend: de topwijnen komen van de wijngaarden met steile hellingen die zuidwaarts naar de rivier en de zon gericht zijn. Dat lijkt inderdaad geen loze praat: bij Traben-Traarbach, waar de rivier een grote lus maakt, baadt de noordoever in het warme zonlicht, terwijl aan de overkant in schemerdonker voorzichtig gereden wordt over de nog witte stukken weg. Maar als het zo is dat goede wijn gemaakt wordt in de wijngaard én door het vakmanschap van de wijnmaker, dan moet het toch ook mogelijk zijn acceptabele en in ieder geval redelijk geprijsde wijnen te vinden op de qua terroir wat minder goed bedeelde percelen? De sinds oogstjaar 2000 bestaande categorieën Classic en Selection helpen dan, zo blijkt: vooral onder het Classic-label worden, alhoewel het geen wettelijke kwaliteitseisen kent, zeer betaalbare droge wijnen aangeboden die van verschillende percelen mogen komen, en waarin steeds die typische verfijnde aroma’s en nét dat kleine fris-zure zoetje zijn te vinden. Ook wijnboeren uit dorpjes uit het achterland van de rivier bieden hiermee, zo leert een kleine steekproef, een veilige keuze voor doordeweeks Rieslinggenot.

We vergeten de belegen ’75er, die als "Etwas Spezielles" op een menukaart stond, de naar zweetkaas ruikende Elbling en de rode wijnen die we op aandringen van de wijnmaker proefden: in de Moezel is het lekker wit drinken! Het was overigens jarenlang niet toegestaan blauwe druiven te verbouwen: een Kurfürst die een deel van de belasting die hem toekwam in rode wijn ontving, vond de kwaliteit hiervan al zo beneden de maat dat hij overging tot een Riesling-only beleid! Gelukkig maar, want daarin excelleren de producenten anno 2003 nog steeds.

Klik hier om u in te schrijven.

Abonnees van Perswijn kunnen zich hier aanmelden.

Op 21 en 22 september 2003 opent de Beurs van Berlage zijn deuren voor de tweede editie van "Proeven in de Beurs van Berlage". Een groots gastronomisch evenement, waarbij evenals vorig jaar onze hedendaagse culinaire cultuur, van klassiek tot trendy, centraal zal staan. In het middelpunt van het evenement staan wijn en spijs voor iedereen: toegankelijk, lekker, en met een gunstige verhouding tussen prijs en kwaliteit. Tal van bekende wijn- en delicatessenimporteurs presenteren op hun eigen stand een selectie van hun mooiste betaalbare producten. Er kan worden geproefd van een breed assortiment wijn en delicatessen. Bovendien staan er talloze aan wijn en gastronomie gerelateerde activiteiten op het programma. Kortom, een evenement voor fijnproevers en genieters! Ook wijnproducenten zullen in hoogsteigen persoon hun wijnen komen presenteren. Daarnaast zullen tijdens het evenement nog aparte wedstrijden en proeverijen worden georganiseerd. U bent beide dagen welkom van 10:00 tot 18:00.

Op de zondag ligt het accent op wedstrijden en proeverijen voor de wijnliefhebber, op maandag op gebeurtenissen die gericht zijn op de bezoeker die zich professioneel met wijn, dranken en/of het culinaire vak bezighoudt.
Met de "Grote Prijs van Amsterdam" kunnen op diverse stands vragen over de gepresenteerde producten worden beantwoord, waarmee leuke prijzen te winnen zijn.
Verder wordt er een Blending Wedstrijd met Portwijnen gehouden. Dit is een wedstrijd met teams van drie personen, waar u zich voor in kunt schrijven. Ingangsvoorwaarde: u moet 12 vragen over port beantwoorden…. Klik hier voor meer informatie over de portblendingwedstrijd en voor de vragen.

Het steeds aangroeiende programma vindt u hier.

De kosten van een kaartje bedragen € 25,-
Abonnees van Perswijn betalen € 12,50. Als abonnee mag u één introducee meenemen die ook € 12,50 betaalt. Meer introducées betalen wel € 25,- per kaartje.

Klik hier voor de lijst van deelnemers

Inmiddels al weer voor de vijftiende keer vindt u een beschrijving van de wijnen van de nieuwe jaargang Bordeaux in Perswijn aan, wederom geproefd door Ronald de Groot, eind maart, begin april in Bordeaux. De heer Parker heeft zich dit jaar veronschuldigd, omdat hij het reizen te gevaarlijk vond. U kunt zich dus wel voorstellen aan welke gevaren wij ons moeten blootstellen om dit maar weer allemaal geproefd te krijgen. Zoals gebruikelijk de laatste jaren is een sterrensysteem gebruikt om de wijnen op kwaliteit te rangschikken. Houd hierbij altijd in het achterhoofd dat het gaat om monsters, wijnen die nog op vat liggen en nog een lange ontwikkeling moeten doormaken. Ook is niet zeker of elk château een representatief monster afgeeft, bewust of onbewust.
Duidelijk is dat de wijnen op basis van cabernet-sauvignon dit jaar in het voordeel zijn. Toch is het goed te weten dat ook deze een vrij hoge zuurgraad hebben, hoger dan gebruikelijk de laatste jaren -tenzij ze zijn ontzuurd, hetgeen in sommige gevallen schijnt te zijn gebeurd. Deze hoge zuurgraad doet denken aan jaren als 1988 en in mindere mate 1996. Dat betekent ook dat de wijnen snel strenger zullen overkomen, zeker als ze jong zijn, en zich ook minder snel zullen ontwikkelen. Voor de liefhebbers van klassieke Bordeaux een voordeel, maar verwacht geen rijpe en zwoele, grote wijnen, zoals in 2000 of 1989. Niettemin dus voor sommige châteaux zeker een goed jaar, en voor een redelijke prijs niet verkeerd om te kopen. Maar de tijd van de koopjes lijkt toch definitief voorbij, ondanks de prijsdalingen die zich nu voordoen.
Hier in het blad vindt u een overzicht van de beste wijnen. Op de internetsite kunt u een compleet verslag van alle wijnen vinden, door het opvragen van een wachtwoord op het adres wijnpers@wijnpers.nl. U ontvangt dan een wachtwoord om het afgesloten deel van de site binnen te komen.

Klik, als u een wachtwoord hebt, hier om naar de notities te gaan

Médoc
De Médoc profiteerde dubbel: goede cabernet-sauvignon, en relatief goede merlot, omdat deze hier later rijp is en dus meer kon profiteren van het (late) goede weer. Daarbij op dit niveau toch een aantal beslist goede wijnen.

Haut Médoc
In zekere zin een zelfde verhaal als voor de Médoc. De geduldigen konden mooie cabernet oogsten, en zelfs aardige merlot. Sommige châteaux maakten werkelijk voortreffelijke wijnen. Maar dat zien we ook in de prijs. Sociando-Mallet bijvoorbeeld vraagt af château een prijs die amper meer dan twee euro per fles ligt dan sommige tweede crus en op bijna hetzelfde niveau als bijvoorbeeld Prieuré-Lichine of Giscours.

Margaux
Nivellering hier, vooral door een aantal châteaux dat aanzienlijk beter presteert dan een jaar of tien geleden. Veel investeringen werpen hier hun vruchten af bij onder andere Du Tertre, in Nederlandse handen, en Prieuré-Lichine, sinds een paar jaar onder de kundige hoede van Stephan Dérenoncourt, die naam maakte bij Canon-la-Gaffelière.

Saint Julien
Weinig veranderingen hier, blijvende topkwaliteit bij onder andere Léoville-las-Cases en Ducru-Beaucaillou in een overigens zeer verschillende stijl en altijd ook Léoville-Barton. Alleen Poyferré stelt dit jaar licht teleur. Als appellation zeker sterk dit jaar.

Pauillac
Natuurlijk goede resultaten hier door een hoog aandeel cabernet-sauvignon. Als het hier niet lukt, lukt het nergens. En dan is het natuurlijk een typisch Latour-jaar, maar dan moet je wel wat harde tannines kunnen verdragen. Wie het gelikter wil -de Amerikaanse markt, die dit jaar niet bestaat?- kiest misschien voor Mouton… Let op Pichon-Longueville en Lynch-Bages.

St. Estèphe
Saint-Estèphe telt eigenlijk maar weinig echte toppers. Sommigen vinden zichzelf een topper en willen hun wijnen alleen schenken aan langskomende journalisten en niet op proeverijen zetten, zoals Cos d’Estournel. En je hebt niet altijd tijd deze zelfverklaarde goden te bezoeken. Anderen meldden me dat het dit jaar toch wel érg goed was… helaas, het zal wel. Goed, zoals steeds de laatste jaren, Lafon-Rochet en Phélan-Ségur, Montrose blijft betrouwbaar. Daarnaast een massa goede bourgeois.

Pessac Léognan/wit
Ook hier meer zuren in de wijnen dit jaar, voor de eigenaren al snel een reden van een topjaar te spreken. Maar dat komt natuurlijk omdat de wijnen in veel jaren vooral zuren missen. Het probleem van veel zuren is dat veel wijnen de kracht en volheid missen om in evenwicht te blijven. Maar er zijn goede wijnen, waarin het evenwicht goed is en die zeker bewaard kunnen worden. Blijft het probleem dat de Bordeaux nu eenmaal toch niet dé streek is voor echt grote droge witte wijnen.

Pessac Léognan rood
Velen zijn de mening toegedaan dat Pessac-Léognan het dit jaar erg goed heeft gedaan. In alle eerlijkheid maakt een wijn als Haut-Brion en iets mindere mate La Mission en Pape-Clément inderdaad een grote indruk, maar verder heeft men hier toch een beetje moeite het hoge niveau van elders bij te benen. Er staat hier veel jonge aanplant van de afgelopen succesjaren en men heeft niet altijd de discipline het uiterste uit de wijngaarden te halen.

De Côtes
Voor de Côtes, met wijnen geproefd uit de Côtes de Castillon, Côtes de Francs en de Premières Côtes, had het niet gemakkelijk dit jaar. Veel merlot en daarmee een mindere rijpheid heerste hier.

St. Emilion, Pomerol en satellieten
Het is al gezegd, een moeilijk jaar voor de Libournais. De beste resultaten zijn er voor châteaux met relatief veel cabernet(-franc). Die kon lang blijven hangen en daarmee behoorlijk rijp binnengehaald. Niet vreemd dus om châteaux als Ausone, Cheval-blanc, Canon-la-Gaffelière en Vieux-Château-Certan bij de betere te zien.

Sauternes
Net als de droge witte wijnen veel zuren, in het geval van de zoete wijnen gemaskeerd door het zoet, en met daarom ook meer zoet dan gebruikelijk. De beste wijnen zijn goed, uitgebalanceerd, levendig en fris. Lang niet overal echter is de juiste hoeveelheid edele rotting in de wijnen te bespeuren, een bittere noodzaak voor het maken van goede Sauternes.