Als ik op maandag de werkweek weer eens mag beginnen met een fraaie lunch en heel goede wijnen, besef ik dat ik bijzonder werk doe. En helemaal als de jonge chef van d’Ertepeller in Papendrecht niet alleen laat zien dat hij fijn en creatief kan koken, maar ook nog dat hij zijn gerechten vrijwel naadloos weet te laten aansluiten bij de karaktervolle wijnen van een van de topdomeinen van Pouilly-Fuissé: Château de Fuissé.
Papendrechters? Ertenpellers!
Voordat ik naar Château de Fuissé en de wijnen ga, eerst even over d’Ertepeller. Die jonge chef heet Arjan Kuipers en hij deed ervaring op bij o.a. De Limonadefabriek en De Hoefslag. Samen met gastheer Mark van den Berg, net als Kuipers een echte Papendrechter, opende hij in april 2016 restaurant-bistro-wijnbar d’Ertepeller aan een kade van Papendrecht, uitkijkend over de samenvloeiing van de Beneden-Merwede, de Noord en de Oude Maas, met Dordrecht aan de overkant. De naam komt van de geschiedenis van Papendrechters als telers en handelaren van doperwten. De plek is bijzonder, de naam gevat, en de uitvoering klopt ook nog; een smaakvol eigentijdse zaak met goede, soms heel goede gerechten, zoals huisgerookte paling met knolselderij, groene appel en witlof. Een aanrader dus.
Château met grote traditie
Dan naar de wijn. Château de Fuissé, op de etiketten steevast als Château-Fuissé aangeduid, is wat je met recht een wijngoed met grote traditie kunt noemen. Het is gevestigd in een oud kasteel in Fuissé, waarvan de vijfzijdige toren en historische poort teruggaan tot in de 15e eeuw. En het is ook een echt familiedomein, sinds 1862 eigendom van de familie Vincent en nu geleid door Antoine Vincent, die ook de wijnen maakt. Het bezit maar liefst 25 hectare in de AOP Pouilly-Fuissé. Namens de familie was trouwens een Nederlander aanwezig in Papendrecht, Philip Tuinder, die ik nog kende uit zijn tijd als export manager bij Olivier Leflaive in Puligny-Montrachet. Hij is getrouwd met de zus van Antoine, Bénédicte, nu al jaren commercieel directeur en export manager van Château de Fuissé en niet alleen sympathiek maar ook zeer goed ingevoerd in het reilen en zeilen in de Bourgogne. Altijd boeiend om met zo’n man een paar uur aan te tafelen.
Pouilly-Fuissé 1er Cru
Pratend over de ontwikkelingen in Pouilly-Fuissé (totaal ± 780 ha wijngaard in productie), zonder twijfel de meest prestigieuze appellation van de Mâconnais, kwam al gauw het dossier ‘premier cru’ ter sprake. Al even probeert Pouilly-Fuissé bij het INAO voor elkaar te krijgen dat bepaalde wijngaarden de status van premier cru krijgen toebedeeld. Daarbij is terroir en in het bijzonder de geologie een uitgangspunt. Naar wat ik begreep, zijn zo’n dertig verschillende climats voorgedragen om premier cru te worden. Maar ook dat in principe alleen gerenommeerde wijngaarden met kalkrijke terroirs (op allerlei afzettingen van kalksteen en kalkmergel uit de geologische periode Jura) voor het INAO in aanmerking zouden komen. Probleem is echter dat Pouilly-Fuissé niet alleen maar kalkbodems heeft en dat er, zo maakte Philip duidelijk, ook goede wijnen met renommée worden gemaakt op zure bodems van zandsteen, schiste en graniet. Philip vond het ook belangrijk om aan te geven dat Pouilly-Fuissé 1er Cru niet direct een stevige prijsstijging zou betekenen. En dat is maar goed ook, want die is feitelijk de afgelopen jaren –parallel met die van witte Côte de Beaune– al doorgevoerd, zonder dat daaraan in Pouilly-Fuissé eenzelfde schaarste ten grondslag lag. Wordt vervolgd.
Vieilles vignes in een clos bourguignon
Een wijngaard die vrijwel zeker zal worden opgenomen in de lijst van premiers crus, is Le Clos, de monopole van Château de Fuissé. Het is een ware clos bourguignon, een ommuurde wijngaard, direct ten westen van het château. En een oude wijngaard, met stokken met een gemiddelde leeftijd van meer dan 50 jaar, die zich met recht vieilles vignes mogen noemen. De cuvée die tot dusver voor een flink deel de roem van Château de Fuissé heeft gemaakt, Pouilly-Fuissé Vieilles Vignes, stamde altijd voor het overgrote deel uit Le Clos. Maar ‘stamde’, omdat deze cuvée is komen te vervallen ten faveure van de cuvée Le Clos Monopole. Dit in het licht van de aanstaande premier cru-status van die wijngaard, en omdat men het consequenter vindt dat de hoogste cuvée vanaf nu een wijngaardnaam draagt. Historisch gezien jammer, maar wel duidelijk. Le Clos is sowieso een bijzondere wijngaard, ook geologisch bekeken. Het hoogste deel bestaat uit kalksteen, dan volgt een zone van kalkmergel en onderaan zijn de bodems zwaarder en kleirijk. Dit maakt dat de cuvée van Le Clos een heel complete Pouilly-Fuissé is, met zowel finesse als kracht en rondeur.
Voor pure finesse en zelfs nervositeit moet je de wijn uit Les Combettes nemen, een climat in het uiterste zuiden van het deel van Fuissé, gelegen op sterk verweerde pure kalksteen. En daar tegenover staat dan weer de cuvée die Château de Fuissé maakt in Les Brûlées, een terroir van kalkrijke kleimergel, dat wijnen geeft met beduidend meer rijkdom, rondeur en romigheid, versterkt door bâtonnage. Rest nog, tenminste als het gaat om de domeinwijnen van Château de Fuissé uit de appellation Pouilly-Fuissé, de volgens Philip belangrijkste wijn van het domein: Pouilly-Fuissé Tête de Cru. Het is de zogenaamde basiswijn van het château, een blend van alle percelen die in grotere volumes wordt geproduceerd en een belangrijk visitekaartje vormt.
Pouilly-Fuissé | |
|---|---|
| dorpen, oppervlakte en gem. jaarproductie | Vergisson, Solutré-Pouilly, Fuissé en Chaintré – 780 ha – ± 6 miljoen flessen |
| druivenrassen | chardonnay 100% |
| klimaatgegevens langjarig 1961-1990 | 17,1 ºC gem. temperatuur apr t/m sep – 1882 zonuren per jaar – 859 mm neerslag per jaar – Huglin Index 1879 |
| klimaatgegevens 2005-2012 | 17,8 ºC gem. temperatuur apr t/m sep – 1995 zonuren per jaar – 823 mm neerslag per jaar – Huglin Index 2024 |
| bodems | Overwegend kalksteen en kalkhoudende leembodems uit Jura; aandeel kalksteen en klei varieert flink. Zeer lokaal graniet(gruis), schist, zand(steen) en zelfs vulkanisch sediment. NB: meeste beroemde climats liggen op kalkmergels. |
| hoogten | 200 meter tot 450 meter boven zeeniveau |
| bekende climats, op nominatie voor cru | Vergisson: La Maréchaude, Les Crays, Sur la Roche Solutré-Pouilly: Le Clos, Les Chailloux, En Montcargin Fuissé: Le Clos, Les Vignes Blanches, Les Ménétrières, Les Perrières Chaintré: Le Clos de Monsieur Noly, Le Clos Reyssier, Les Plessys |
Kracht, intensiteit en balans
De wijnen die we konden proeven van Château de Fuissé (zie de proefnotities onderaan) lieten een aantal dingen (nog eens) zien. In het algemeen heeft goede Pouilly-Fuissé qua mineraliteit volgens mij meer gemeen met Chablis dan met witte Côte de Beaune (maar niet de zuren van Chablis uiteraard). De wijnen missen net de verfijning en diepgang van grote Meursault, Puligny-Montrachet of de beste Chassagne-Montrachet, maar ze hebben rijp (soms licht tropisch) fruit, kracht, intensiteit en balans, en de goede wijnen hebben ook genoeg zuren. En ondanks de niet geringe tot forse prijzen van die goede wijnen, zijn ze vaak nog steeds een aantrekkelijk alternatief voor goede witte Côte de Beaune, zeker de wijnen uit niet te warme jaren als 2010 en 2014. Die laatste jaargang is het waard om een voorraadje van aan te leggen. Wat ook duidelijk werd: Château de Fuissé mag dan wat minder op de radar hebben gestaan de laatste jaren –van bijvoorbeeld mijzelf–, het is nog steeds een vaste waarde in Pouilly-Fuissé. Zo’n wijn als Le Clos 2014 is werkelijk prachtig, een grote terroirwijn, die de komende tien jaar nog voor heel veel wijngenot zal zorgen.
Domeinwijnen uit Pouilly-Fuissé
Alhoewel Château de Fuissé ook Mâcon-Fuissé, Saint-Véran, Mâcon-Villages en Juliénas maakt, en als handelshuis nog meer wijnen, draaide de proeverij –terecht– om de domeinwijnen uit Pouilly-Fuissé. Hier mijn notities en scores, met daarbij de consumentenprijzen zoals De Gouden Ton ze hanteert:
Pouilly-Fuissé Tête de Cru 2014
60% vergist en opgevoed in barriques, 40% in RVS | jonge, koele geur, met wat mandarijn en lichte toast | smaak is sappig en rond, heeft wel pit en behoorlijke lengte. 15/20 punten € 29,95
Pouilly-Fuissé Vieilles Vignes 2013 (uit magnum)
vergist en opgevoed in barriques, 100% nieuw hout | vrij rijpe chardonnay, tonen van rode appel, rijpe grapefruit, wat ananas en abrikoos, ook noten en warme toast | wijn heeft veel kracht, is nog compact, iets kruidig en warm, maar met genoeg zuren, erg lang. 16,5/20 punten
Pouilly-Fuissé Les Brûlés 2014
vergist en opgevoed in barriques, 100% nieuw hout | geur is fris, met iets tropisch fruit, daartegenover ook groen fruit, toast, wat reductie, aards ook | vol maar fris, duidelijk rond, licht boterig, wat minder complex dan Vieilles Vignes. 15,5/20 punten € 49,95
Pouilly-Fuissé Le Clos Monopole 2014
vergist en opgevoed in barriques, 80% nieuw hout | geur is jong, krachtig en mooi compact, met rijpe grapefruit, ook zeste, mooie toasting | compacte smaak, prachtige zuren, kruidig, zeer lang en heel compleet. 17/20 punten € 60,00De wijnen worden geïmporteerd door Résidence Wijnen en zijn voor consumenten te koop bij de winkels van De Gouden Ton.
Tekst en foto’s: Lars Daniëls MV
