Reportages & Reizen

Het is donderdagochtend 19 september acht uur, en ik stap met een kop thee naar buiten. Ik tref er de wijnboer, Franz Jagschitz, die nog eens zorgelijk naar de lucht kijkt. Het heeft de hele nacht geregend, en er is meer regen voorspeld. Franz is halverwege de zweigeltoogst, maar de kans dat die vandaag gereed komt, is erg klein.

Hij neemt me mee naar de ruimte waar de vergistingstanks staan: de tank voor zweigelt is nog nauwelijks gevuld, en de massa – afkomstig van de druiven die woensdag geplukt zijn – wordt voorzichtig rondgepompt om de start van de gisting te vertragen. Het was de bedoeling de tank vandaag helemaal te vullen, maar de weergoden laten het afweten.

Optimale kleur

Om tien uur valt de definitieve beslissing: de groep Kroatische, Roemeense en Bosnische plukkers wordt niet opgeroepen. De kans dat de regen halverwege de dag roet in het eten gooit, is te groot. Dorothea, de vrouw van Franz, legt me uit: bij de oogst van blauwe druiven willen we zo min mogelijk water hebben, zodat de kleur en het extract optimaal blijven. Liever geen ‘verwatering’!

Uiteindelijk zal het pas om drie uur ’s middags gaan regenen. Hadden we niet toch…? Nee, de wijnboer blijft achter zijn besluit staan. De zweigelt-druiven in zijn wijngaarden in het Ruster Hügelland worden pas morgen, vrijdag, geoogst.

Dobro jutro!

De volgende dag sta ik weer om acht uur klaar. Het heeft die nacht niet geregend en de wind heeft de druiven inmiddels gedroogd. Dorothea komt met schaar en handschoenen aanzetten, en na een korte autorit vanuit Oslip, het dorp aan de Neusiedlersee waar het Weingut Remushof Jagschitz is gevestigd, voegen we ons bij de groep plukkers die onder leiding van voorman Gustl al een uurtje bezig is. Mijn woordjes Slavisch komen van pas: ‘Dobro jutro’ klinkt er veelvuldiger dan ‘Morgen’.

Gustl komt uit het dorp en werkt al jaren als vrijwilliger mee met de oogst. Hij spreekt ‘gewoon’ Duits, en legt me uit wat ik moet doen. Zijn taak is verder het besturen van de tractor met aanhanger die tussen de rijen staat. In de laadbak worden telkens de emmertjes met druiven geleegd.

Stok na stok

De stokken zijn geleid en gesnoeid op een prettige werkhoogte, en al snel val ik in het oogstritme dat ik al eerder in Duitsland heb leren kennen. Tros zoeken, knippen, snelle inspectie van de tros, in de emmer, volgende tros. En denk nu niet dat alle trossen netjes naar beneden hangen; veel vaker moet ik de druiven lospeuteren van de metalen geleidingsdraad, of met veel moeite het steeltje van de tros zoeken tussen de bladeren.

Als mijn emmer vol is, haalt een van de arbeiders hem weg en leegt hem in aanhanger. Stok na stok werk ik af, telkens een stukje verder lopend, soms om een andere plukker heen, soms tussen twee plukkers in.

Laks

Vlak voordat het tijd is voor een eerste pauze om negen uur komt de baas er nog even aan. Ik versta niet wat hij zegt, want de familie Jagschitz spreekt zelf ook Kroatisch: op de vlucht voor de Turken streken al zo’n 400 jaar geleden Kroaten in dit gebied neer, en ze zijn er altijd gebleven. De boodschap van Franz is echter geheel duidelijk: we zijn te laks met onze controles van de trossen. Graag alleen de echte rijpe en donkere druiven oogsten, niet de licht gekleurde en aangetaste! Gelukkig zijn die er niet veel op dit perceel, maar toch.

Tijdens de pauze worden er broodjes uitgedeeld en wordt er bronwater of wijn gedronken. Of wijn mét water natuurlijk, de bekende G’spritzter, hier Spritzl genoemd. En verder gaat het weer, de licht glooiende rij stokken af. Aan het eind van mijn rij blijken we klaar te zijn met dit perceel, en verhuizen we naar andere akker, opgepropt in een bestelbusje.

Schimmels

Het tweede perceel dat we gaan oogsten bevat ook zweigelt-stokken, maar dit keer op een andere manier geleid: in tegenstelling tot twee draden om de ranken te leiden, is er hier maar één. Het is een oudere vorm, die nu niet meer toegepast wordt, maar hier en daar nog voorkomt.

De druiven zijn op dit perceel ook wat meer aangetast door schimmels: regelmatig staan we een aantal bessen uit de tros te knippen. Franz legt me later uit waarom dit hier zo is: de wijngaard ligt heel beschut, tussen de bomen en de heggen. De wind heeft hier minder vrij spel, en dus drogen de trossen minder goed, waardoor schimmels een kans krijgen.

Ontstelen en de tank in

Als het tijd wordt voor de lunch, mag ik eerst met Gustl achterop de aanhanger met druiven mee naar het Weingut. Niet mijn favoriete manier van vervoer, maar ik moet er wat voor over hebben als ik wil zien wat er nu met de druiven gebeurd.

Onmiddellijk bij aankomst strooit Franz een paar handjes sulfietpoeder over de druiven. Nadat Gustl vervolgens een dikke slang op de laadbak heeft aangesloten en een motor is gestart, gaat de schroefdraad die onder in de laadbak bevestigd is, draaien en verdwijnen de trossen via de slang in het binnenwerk van de ontsteler. (Zie dit filmpje).

Gustl helpt met een riek om de massa te verdelen. Eenmaal in de machine, waarin een metalen trommel met gaatjes ronddraait, worden de druiven van de tros gescheiden; de houtige delen schieten aan de zijkant naar buiten, waar Franz ze bijeenschept. Vooral de wespen vinden dit heerlijk materiaal om zoetigheid te scoren.

De druiven en het door de kneuzing ontstane sap komen in een bak onder de draaiende trommel terecht; vanuit die bak wordt de pulp rechtstreeks via een ander slang de tank in gepompt, die zich – aan het metertje te zien – steeds verder vult.En dan is wat betreft de menselijke ingrepen even klaar! Aan de zweigelt wordt op Remushof Jagschitz geen gist toegevoegd; de massa moet nu spontaan gaan gisten. Over een dag of 10 zal dat gereed zijn.

Žena

De zweigelt zal uiteindelijk in verschillende wijnen van Remushof Jagschitz terecht komen. Donderdagavond proefde ik van de jaargang 2011 de zeer aromatische en aangename Žena, Zweigelt trocken. Subtiel geurend naar zoethout en bosbessen verraad deze wijn zijn bescheiden houtopvoeding: zij rijpte deels op barrique, deels op grote houten vaten. De wijn is ontwikkeld door Dorothea, die hem vernoemde naar het Kroatische woord voor vrouw,’žena’. Een wijn voor de moderne en zelfstandige vrouw van nu, zoals ze zelf zegt.

Net als de andere wijnen van het 16 ha. tellende familiebedrijf Remushof Jagschitz wordt Žena gekenmerkt door grote zuiverheid, clean fruit en uitstekende drinkbaarheid. De range omvat zowel witte als rode wijnen, waaronder een geslaagde Leithaberg DAC weiss (2011), gemaakt van Weissburgunder, die een heel bescheiden laurier- en vanilletoon heeft gekregen van het gebruikte Amerikaanse eiken.

Uitstekend

Met het aantal van zeker 24 verschillende wijnen –waarvan ik er zo’n 15 proefde – is Remushof Jagschitz één van die kenmerkende allround bedrijven in Neusiedlersee-Hügelland, die erin slagen een moderne serie wijnen neer te zetten van uitstekende kwaliteit. En mocht je in de buurt zijn: er zijn zes comfortabele Gästezimmer boven de vinificatieruimtes! Heerlijk om je kamer uit te stappen met de geur van jonge most in de lucht!

Ooit tekenden wij uit de mond van een Duitse producent een op het eerste gehoor subtiel geformuleerde, maar in essentie vernietigende opmerking op, ten aanzien van een zekere Nederlandse ‘wijnschrijver’: “Er ist ein begnadeter Selbstdarsteller”.

Tekst en fotografie: René van Heusden ML

Iemand die zich als geen ander als important weet voor te doen, een meester in zelfenscenering. Het betrof hier geen geïsoleerd geval. Lees er al die ronkende profielen vol zelfbewieroking op LinkedIn maar eens op na, en je weet genoeg. Alsof er op deze wereld louter genieën rondlopen.

Maar ja, zelfenscenering is iets anders dan objectieve werkelijkheid. In wat minder wijsgerig Nederlands: de schijn wil wel eens bedriegen. Met name in wijnland. Hoe verkoop je een product, c.q. jezelf? Door emotie opwekken en een loopje te nemen met waarheid en werkelijkheid.

Het valt ons op dat nog steeds mensen zich geroepen voelen om zichzelf in zogeheten ‘persberichten’ te verheerlijken. Zelf geschreven persberichten, wel te verstaan. En dus pijnlijk.

We denken aan het uit de kast komen van de Vinpressionist die tevergeefs de schijn probeerde te wekken dat iemand anders de bewuste mededeling, waarin en passant met de naam Renoir geschermd werd, geschreven had. Maar wel onrealistisch op 1 januari verstuurd. Zijn status onwaardig.

We denken ook aan de (toen nog wannabe-) Master of Wine die iets te vroeg meende te moeten rondbazuinen de titel al binnen te hebben. Maar ach, die neemt wel vaker een loopje met de feiten. Onder het mom van moraalridder nog wel.

En om nog maar te zwijgen van diverse mindere goden die op hun manier een centje aan wijn proberen te verdienen en menen dat middels een autohagiografie te moeten communiceren. Waarin ze hun eigen naam net iets te vaak menen te moeten noemen. Niet dat persberichten van mediabureaus zo veel geloofwaardiger zijn, maar toch. Doe tenminste een beetje alsof.

Verrukkelijk?

Wijn verkopen, hoe doe je dat? Door emotie op te roepen, zo weten marketingexperts ons steevast te melden! Zo zien we op beurzen wel eens vertegenwoordigers van pr-bureaus aandacht trekken door zich te voorzien van merkwaardige accessoires.

Wijnverkopers op hun beurt zweren naar onze sterke indruk nogal eens bij het tonen van jongvolwassen types. Ook al zijn de meest koopkrachtige wijndrinkers (m/v) toch echt wel iets gerijpter. Maar probeer dat nu eens duidelijk te maken aan het hippe volkje in reclameland.

Onlangs kregen we zowel in onze kwaliteitskrant als langs elektronische weg een oproep van By the Grape onder ogen om een pakket wijnen met 30 euro ‘zomerkorting’ te kopen. En dat je er wij-weten-niet-wat ‘gratis’ bij kreeg. Fijn, maar hoeveel dat pakket uiteindelijk moest kosten stond er vreemd genoeg niet bij. Wel een intrigerende afbeelding met als bijschrift ‘Het leven is verrukkelijk’. Aha, een stukje beleving!

Wat zagen we op dat plaatje? Een donkerharige juffrouw die een mediterrane indruk moet wekken. Haar lange haar is niet gekamd (alsof ze net uit bed komt) en ze kijkt ons allesbehalve gelukkig aan (alsof ze met een kater is opgestaan). En ze toont een raar pruilmondje, zoals je dat vaak ziet bij mannequins die alleen maar sla mogen eten.

Onze BTG-Angel is in een minimalistisch zwart pakje gekleed, zodat we niet om haar cleavage heen kunnen. Maar om nu te zeggen dat dit emotie oproept? Voor haar staat een diep bord met daarin pasta, brood en een onduidelijke rode substantie. Moet dit Italiaans zijn? Verder zien we een glas met een zielig bodempje rood en, de Hollandse lulligheid gekroond, een zout- en een pepervaatje. Zo verrukkelijk ziet dat leven er niet echt uit. Foute enscenering dus.

Een jaar geleden berichtten we al over de ingrijpende veranderingen die zich bij de vaderlandse wijntrots, de Wijnacademie® te Maarn, hebben voorgedaan. In taalkundig opzicht althans. Met New Speak à la Orwell, zo men wil.

De cursusleidster van vroeger is tegenwoordig de opleidingsmanager. Een cursist heet tegenwoordig een student. Die uiteraard een curriculum te volgen heeft en geen lessen. De opening van het cursusjaar voor docenten is de dies natalis geworden.

Prachtig, maar vreemd daarom wel dat er dit jaar voor geïnteresseerden slechts een ‘open dag’ georganiseerd wordt. Collegium, maak daar volgend jaar, analoog aan de dies natalis, a.u.b. een dies publica van. En stel kennis van het Latijn verplicht als voorwaarde voor toelating. Je hebt een ambitieniveau of niet. En daar hoort ook een drempel bij. Als dat met wijnkennis niet lukt, dan maar met een omweg.

Het is dat wij als autodidact inmiddels ampele wijn(drink)ervaring hebben opgedaan – in het Maarnse jargon ‘elders verworven kennis’ – en derhalve al weer jaren als geliefd & bewonderd docent voor de onvolprezen Wijnacademie® actief zijn, maar als wij dertig jaar jonger waren geweest, hadden wij ons dit jaar spontaan als student aangemeld.

Hoe dat zo? Wel, we kregen bij een fijn evenement van het prachtblad Perswijn een opwekkende brochure in handen gedrukt door de opleidingsmanager zelve, alias rectrix magnifica der Wijnacademie®. Goed voor opwindende lectuur om een extra sterk kalmeringstabletje bij in te nemen! Want wat kregen we onder het kopje Docenten te lezen?

“Aan de Wijnacademie zijn vooraanstaande wijndeskundigen, oenologen, professoren en Magistri Vini verbonden. Zij zijn werkzaam in de top van de wijnhandel en horecasector.” Ook maar een mening, om met W.A. van Buren te spreken. Bij de vinologencursus tellen wij immers één oenologue (de Bordeaux, dat wel) en geen enkele professor. Hooguit een paar doctorandi van middelbare leeftijd in vakken die niets met wijn te maken hebben.

En de top van de horecasector? Hm. Wat vreemd genoeg ontbreekt, is dat niet minder dan drie docenten redactieleden van het reeds genoemde prachtblad Perswijn blijken te zijn. Kijk, dat is nu nog eens een USP. Voor marketingleken: een unique selling point!

Zoals de lezer(es) weet, hebben wij al sinds jaar en dag onze ernstige bedenkingen bij het meelijwekkende gebeuzel van het Orakel uit Ulicoten. Maar op één punt zijn we het van harte met hem eens: de term ’masterclass’ dient in wijnland per direct en liefst met terugwerkende kracht bij wet verboden te worden!

Waarom? Omdat het gebruik van die term niets anders is dan holle dikdoenerij. Met andere woorden: de vlag dekt de lading bij lange na niet. Recentelijk nog waren we aanwezig bij zo’n vertoning waarbij de exportmanager van een vooraanstaand Chileens wijnbedrijf, naar eigen zeggen producent van icoonwijnen, als ‘master’ optrad.

Over de bewuste wijnen – het ging om een alleszins decente serie Seña – geen kwaad woord, maar wanneer de spreker niet verder komt dan het hakkelend voorlezen van de officiële proefnotities van de wijnmaker, tja, dan vraag je je toch af waar men mee bezig is. Noem het dan toch gewoon een becommentarieerde proeverij of, als je echt eerlijk wilt zijn, een liquide verkoopdemonstratie.

Tip voor organisatoren in spe: bekijk op YouTube eens een registratie van Elisabeth Schwarzkopf die een masterclass geeft. Dan laat je het voortaan wel uit je hoofd die term nog ijdel te gebruiken.

Dat het ook anders kan, mochten we ervaren tijdens een even stijlvol als select partijtje met wijnen van Château Montrose. Met lunch in Ciel Bleu. Gewoon een proeverij, punt uit. Met gérant Hervé Berland (zie foto hierboven) als spreker.

Die man heeft jaren voor Mouton gewerkt en weet dus maar al te goed wat communiceren is. En ook dat je soms eerlijk moet zijn bij wijnen die niet helemaal overtuigend overkomen. Wat zegt zo iemand dan? Peut-être un peu trop classique. Subliem geformuleerd. Mooie proeverij trouwens van gastheer Xavier Kat op een fijne locatie met een al even fijne gratis lunch. Zo zien wij dat graag.

Hiermee zijn we dus toch weer bij het onvermijdelijke thema warme middagmaaltijd aangeland. Aangezien de minister-president van Nederland ons tijdens zijn laatste verkiezingcampagne in de krant voor Wakker Nederland beloofde dat wij als hardwerkende burgers dit jaar 1000 euro van hem tegemoet zouden mogen zien en aangezien wij recentelijk ook vanuit politiek Den Haag de oproep kregen om in het belang van de vaderlandse economie aan potverteren te doen, hebben wij ons duchtig geweerd in een aantal gunstig bekendstaande etablissementen waar geen peper- en zoutstelletjes op tafel staan.

En in briljant, uitgeslapen en decent gekleed damesgezelschap. Maar dat had de scherpzinnige lezer(es) natuurlijk al geraden. Of: het ware verrukkelijke leven is dat van een ML. Over zelfenscenering gesproken…

René van Heusden ML

De familie Kwast viert in 2013 het 35-jarig bestaan van Kwast Wijnkopers, tot voor kort JJC Kwast Wijnkopers. Pater familias Jaap (JJC), zijn immer charmante wederhelft Elise en junior Martijn, al net zo gesoigneerd als senior, organiseerden daarom een receptiepartijtje op het strand van Noordwijk.
Uiteraard niet in een platte strandtent, maar in het Breakers Beach House van het chique Grand Hotel Huis ter Duin. Want partijtjes organiseren kunnen ze! We hebben dat door de jaren heen al diverse malen op aangename wijze mogen ervaren. Vol verwachting begaven wij ons op zondag 21 april derhalve richting Noordwijk.

Wees gerust, Sterrenparade op Texel is het niet het zoveelste treurige tv-programma met derderangs Bekende Nederlanders die bij wijze van volksvermaak rare kunstjes vertonen.

In dit geval gaan we het hebben over Bekende Chefs en Sommeliers die elkaar op maandag 11 maart op het Waddeneiland troffen voor een bijzonder partijtje met heel veel champagne in een verantwoord culinair kader. Locaties: de veerboot van TESO om in te drinken en vooral restaurant Culinaire Verwennerij bij Jef van Jef Schuur en Nadine Mögling. Speciale gast: Vitalie Taittinger van Champagne Taittinger. Alibi: de presentatie van prestigecuvée Comtes de Champagne.

Jaco van Hensbergen, schenker in het prachtetablissement Parkheuvel te Rotterdam, draagt een tatoeage zoals maar weinigen die op hun lichaam hebben. De bewuste, geheel rugbedekkende afbeelding is, zoals wel vaker het geval is bij tatoeages, een liefdesverklaring.
Echter niet aan zijn levensgezellin Sandra, maar aan Champagne Pol Roger! En wat betreft liefdesverklaringen, wanneer de twee in juli elkaar het huwelijkse jawoord zullen geven, zal dat gebeuren op 33 meter onder de grond in de kelder van datzelfde Pol Roger in Epernay.

Het mag dan ook geen verwondering wekken dat de inauguratie van Van Hensbergen als SVH Wijnmeester op mandag 18 februari geheel en al in het teken stond van Champagne Pol Roger!

Willem Gout besluit zijn wijnreis door Georgië waar hij deze ook begon: in de hoofdstad Tbilisi. Met een paar bezoeken die tijdens een ‘gewone’ wijnreis niet zo gauw zullen voorkomen…Tekst en fotgrafie: Willem Gout

Perswijn stelde bij een recent bezoek aan Epernay vast dat producent Moët & Chandon graag mooie verhalen vertelt . Toch is teveel ‘anti-snobistisch snobisme’ onterecht, zo ondervond René van Heusden.

Tekst en fotografie: René van Heusden

In deel 1 werd de historie en het imago van Dom Pérignon onder de loep genomen, en de rol die chef de cave Richard Geoffroy daarin gespeeld heeft. In dit deel zal er geproefd worden en beoordeeld of de groten der aarden, die DP dronken als water, gelijk hadden.

Het mooie van een nieuw jaar in Nederwijnland is tegenwoordig dat het begint met de beurs Wine Professional. De editie 2013 van dit fijne evenement stond zogenaamd in het teken van ‘betaalbare’ wijnen.

Tekst en fotografie: René van Heusden ML

Dat zal best wel, maar daarvoor reizen we natuurlijk niet af naar een winters Amsterdam. Flessen onder 50 euro zijn aan ons eigenlijk niet besteed, tenzij ze door aantrekkelijke dames worden uitgeschonken.

Fanatieke verzamelaars gaan niet naar de hemel, maar naar Catawiki. Dat is een webportal waarop je niet alleen je eigen verzameling eindeloos kunt bewonderen en rangschikken, maar ook die van anderen.Tekst: Sjoerd de Groot
En nog mooier: je kunt er kopen en verkopen. Ansichtkaarten, dvd’s, munten, suikerzakjes, treintjes et cetera. En binnenkort ook wijn. Guido Mascini, business developer bij Catawiki, legt uit hoe het werkt.

Cristina Forner staat aan het roer van Marqués de Cáceres. In 1990 werd ze er CEO, en toen haar vader in 2007 met pensioen ging, werd ze de president van het bedrijf. Langzaamaan voert ze wat veranderingen door.Tekst: Sjoerd de Groot
Cristina’s familie komt uit Spanje, waar haar overgrootvader en grootvader in wijn handelden. Tijdens de Spaanse Burgeroorlog vluchtte de familie naar Frankrijk. Cristina’s vader Henri begon er een aantal bedrijven in verschillende takken van de wijnindustrie. Uiteindelijk verkocht hij die om zijn geld te investeren in Bordeaux, waar hij begin jaren zestig de châteaux Camensac en Larose-Trintaudon kocht.

Toch bleef de wens om terug te keren naar Spanje aanwezig. Samen met Emile Peynaud ging Henri Forner op zoek naar wijngaarden en zo ontstond, in 1970, Marqués de Cáceres. Cristina: “De wijnen uit Rioja waren toen voornamelijk homogene blends van druiven uit de verschillende deelgebieden, met veel hout. Mijn vader zocht naar balans tussen het hout en fruit. Dat streven we nog steeds na.”

Sinds de komst van Cristina is er nog niet veel veranderd; dat wil ze ook niet. “We maken nu ook wijn in Rías Baixas, om het gamma witte wijnen uit te breiden en we zijn voorzichtig onze labels aan het moderniseren. Maar we moeten onze identiteit bewaken.”