Wat is het wijnleven toch mooi wanneer je als Master of Lunch op vooraan mag zitten bij sommelierwedstrijden waar de vonken er van afvliegen. En al evenzeer bij daarmee samenhangende activiteiten waarbij beoordeling van de doordrinkbaarheid van grote wijnen centraal staat. We mochten dat onlangs weer eens ervaren, in Bordeaux en ’s-Hertogenbosch.
We beginnen deze aflevering van Wine Society in restaurant Parkheuvel in Rotterdam; al jarenlang een van onze favoriete bestemmingen. Niet alleen omdat je er dankzij de kookkunst van patron-cuisinier Erik van Loo vorstelijk eet, maar ook omdat er mensen in de bediening lopen die precies weten hoe ze het een champagneminnende Master of Lunch extra naar de zin kunnen maken.
Eigenlijk waren wij helemaal niet van plan om naar de proeverij van de Union des Grands Crus de Bordeaux (UGCB) van dit jaar te gaan. Niet omdat wij a priori iets tegen grands crus zouden hebben, maar omdat het gepresenteerde jaar 2013 bij ons weinig enthousiasme teweegbrengt. Totdat wij een discreet bericht ontvingen dat bij deze gelegenheid de Grote en Geliefde Leider, Gids en Roerganger van Perswijn, Hoofdredacteur Ronald de Groot, een prestigieuze onderscheiding in ontvangst zou mogen nemen. Dan zet je dus direct alles om wat je al in je agenda had staan en neem je al die meuk uit Bordeaux voor lief.
Van donderdag 25 februari tot en met zondag 28 februari j.l. vond in het prachtige Palácio da Bolsa in het oude, behoorlijk vervallen maar zeer zeker sfeervolle centrum van Porto (Portugal) voor de dertiende maal Essência do Vinho Porto plaats. Dit is een drukbezocht wijnevenement, waar vele van de gevestigde Portugese topproducenten aan deelnemen.
Al dertig jaar lang importeert DGS in Nederland de wijnen van Plaimont Producteurs, de grootste en meest innovatieve coöperatie van het Franse Zuidwesten. Om dit heuglijke feit luister bij te zetten werd voor het eerst in de geschiedenis de verkiezing van de assemblage van Le Faîte, de signatuurwijn in rood en wit van Plaimont en vlaggenschip van de appellation Saint-Mont, buiten de eigen streek gehouden. Plaats van handeling: het historische stadhuis van Gouda. Uiteraard was Wine Society van de partij!
De bepaling van de uiteindelijke assemblage van Le Faîte gebeurt al sinds 19 jaar door een publieksjury enerzijds en enkele parrains (peetvaders) anderzijds, waarbij beide partijen goed zijn voor 50 procent van het eindoordeel. Slimme publiciteit, want iedereen in de zaal krijgt de indruk mee te beslissen, hoewel dat in feite slechts marginaal het geval is. Gevraagd worden als parrain is nog beter, want die eer is alleen weggelegd voor de allergrootsten binnen het Europese wijnuniversum. Vandaar dat in 2011 ook ML deze functie mocht vervullen. Dat betekende een aller-aangenaamst uitje naar de Gascogne, met behalve wijn ook foie gras, confit de canard, cassoulet en armagnac à volonté. Zo zien wij dat graag.Maar los daarvan, dat Plaimont is gewoon een onwaarschijnlijk sympathiek bedrijf. Als iedereen in zo innovatief was ingesteld, was er in dat land niets te klagen. Plaimont is letterlijk en figuurlijk geworteld in de Gers, maar tegelijk gericht op export. Heel knap wanneer je bedenkt dat men moet werken met een terroir dat zijn beperkingen heeft en druivenrassen waarvan romanticus Nicolaas Klei weliswaar ooit opgewonden raakte, maar die wel een uitgebreide gebruiksaanwijzing hebben en die alleen bestaansrecht kunnen claimen wanneer bij de verwerking ervan alle kaarten op kwaliteit gezet worden. Voor Wine Society is technisch geneuzel over die wijnen – Plaimont maakt er tientallen – echter geen prioritair aandachtspunt. De vraag die er werkelijk toe doet is deze: hoe was het gesteld met de Beleving? Was Le Faîte een beetje fête?
Krasse knarren en VIP’s
Ja, het was een feestje. Ondanks een paar schoonheidfoutjes. De parrains van dit jaar waren alvast twee persoonlijkheden van de buitencategorie: Pim Nolen, medeoprichter van DGS en André Dubosc, de man die Plaimont heeft grootgemaakt. Een soort Stadler & Waldorf, de twee krasse knarren uit de Muppet Show. Met de aantekening dat Pim Nolen, ondanks zijn pensionering sinds afgelopen jaar weer medeaandeelhouder, er tegenwoordig bijloopt als een ware Adonis. Dit echter geheel en al terzijde.
-300.jpg)
Over de Nederlandse genodigden, naast het contingent van Plaimont zelf, hadden ze bij DGS goed nagedacht. Want zeg nu zelf, hoe vaak zie je zelfstandige wijnwinkeliers uit Eemnes of Middelburg en inkoopster Alexandra Pouderoijen van Jumbo bij elkaar? Of zowel de huisbankier van Delta Wines (waaronder DGS valt) en de Hoofdredacteur van Perswijn – een man die gewoonlijk toch niet graag vroeg uit bed komt voor een proeverijtje dat zich buiten zijn eigen proefkelder afspeelt – in een en dezelfde jury?Het zegt wel iets over DGS dat mensen van zulke uiteenlopende pluimage op maandagochtend keiharde tanninemonsters en wel erg levendige witte komen proeven waarbij het ‘lekker’ in dit prille stadium van vat- of tankmonster nog ver te zoeken is. Wijnen die, ook wanneer ze wat rijper zijn, een mens doen verlangen naar vette en hartige zaken. Daarmee zijn we bij het belangrijkste punt aangekomen, het eten.
De ‘Faîtiviteiten’ begonnen al op zondagavond met een warme maaltijd voor de buitenlandse gasten in restaurant De Prins van Terbregge in de periferie van Rotterdam. Een in menig opzicht apart etablissement, zo veel mogen we wel zeggen. Waar wijlen koning Boudewijn der Belgen, le roi triste, vanaf de muur op je neerkijkt. Blijkt dat de eigenaar ooit in Brussel op school heeft gezeten. Een wijngek trouwens die, schrik niet, zo’n 200 wijnen per glas aanbiedt!
-300.jpg)
Als Master of Lunch letten we natuurlijk vooral op de gastronomische verrichtingen. Foie gras, toch het signatuurproduct van Gascogne en de Sud-Ouest in het algemeen, ontbrak helaas jammerlijk, maar dat werd enigszins gecompenseerd door een weliswaar klein maar fijn mondvermaakje waarin serieuze truffel verwerkt was. En door aantrekkelijke jongedames in de bediening die snel begrepen dat ze ons niet telkens hoefden te vragen of ze mochten bijschenken. Inderdaad, zo zien we dat graag.Het eten? Mwa. Wat doen bolletjes ijs bij hartige onderdelen van het varken? Aparte combinatie, zeggen we dan. Zeker omdat er rode wijn bij geschonken werd. Ook apart is dat er kruidenboter gebracht werd, hoewel mijn charmante tafelbuurvrouw Clara van Otterloo, werkzaam bij Deltadochter Coenecoop, toch echt om gewone boter gevraagd had. Maar wat klagen we? De Château de Sabazan 1998 was geweldig. Een prachtig gerijpte Saint-Mont die het tegen cru’s uit de Médoc kan opnemen. Mits blind geserveerd.
In Gouda kregen we na de proeverij dan eindelijk de langverwachte foie. Van eend, want Gouda is geen Gers. De verhouding brood-foie had iets meer in het voordeel van de foie mogen zijn, maar daar zeuren we verder niet over. Te meer omdat de lunch, ondanks de sfeervolle gewelfruimte onder in het stadhuis, die naam nauwelijks waardig mocht zijn.
%20%26%20Andre%20Dubosc%20(Plaimont)-500.jpg)
Om te beginnen was het een zogeheten staande lunch, met zelf opscheppen. Staand eten dient in onze optiek beperkt te blijven tot het nuttigen van mondvermaakjes bij het aperitief. Een lunch dient daarentegen zittend uitgevoerd te worden. Met bediening. En met decente gerechten op het bord. Kantinevoedsel uit grote bakken verdient dat predicaat niet. Hoe je een Faîtemaal moet aanpakken hebben ze in Frankrijk toch beter begrepen. Zo’n kale salle des fêtes neem je dan voor lief. Alleen krijg je daar dan weer geen fijne Goudse stroopwafel bij de ochtendkoffie aangereikt door niemand minder dan CEO Joris Snelten!
Kortom, het was een heugelijk evenement dat volop stof tot nadenken bood. Met een stevige Franse toets, maar in essentie Hollands. Zeer Hollands.
Op een zelfs naar Nederlandse begrippen bijzonder sombere januarizondag vierde Brand Wijnimport in Leiden zijn 40-jarig bestaan. Op stralende wijze, met een hartverwarmende proeverij van Italiaanse topwijnen en een lunch waarbij de reclamemakers van Bertolli hun vingers zouden aflikken wat betreft ‘authentiek Italiaanse’ convivialità.
Met de gasten aan lange tafels, gerechten zonder poespas van de Italiaanse kokkin Antonella Barbella en volop wijnen van drie producenten van het eerste uur. Die waren vertegenwoordigd door Valter Fissore namens Elvio Cogno (Barolo), Paolo De Marchi namens zowel Isole e Olena (Chianti Classico) als Proprietà Sperino (Lessona) en Serena Contini Bonacossi voor Tenuta di Capezzana (Carmignano). De uitnodiging beloofde taferelen die aan Federico Fellini zouden doen denken – La dolce vita? –, maar ik houd het liever op Ettore Scola. Het was wat mij betreft namelijk Una giornata particolare. Met in de hoofdrol, bescheiden als altijd, de man die door zijn Italiaanse relaties aangesproken wordt als ‘Wiep’.
Brand Wijnimport is een wijnhandel waarvan er op zijn zachtst gezegd geen dertien in een dozijn gaan. Het bedrijf ademt namelijk een bijna niet-commerciële sfeer. Sterker nog, menigeen die voor het eerst bij oprichter en naamgever Huib Brand in de winkel kwam, kreeg wel eens de indruk dat hij zijn wijnen eigenlijk met een zekere tegenzin verkocht en zijn flessen – wegens doorgaans ernstig lekker – liever voor zichzelf hield. Om ze te koesteren. Ik zelf durfde het begin jaren ’80 niet eens aan om naar binnen te gaan in Huibs eerste zaakje aan de Leidse Kloksteeg. Had ik toen maar beter geweten wie die ietwat mysterieus ogende man was…Wie zich niet liet afschrikken, kwam uiteindelijk in aanraking met prachtige Italiaanse wijnen en een bedrijf zonder flauwekul, maar wel met een hoog liefhebbers-onder-elkaar-gehalte. Beschaafd. Zo is het nog steeds. Heerlijk anders, maar daarom ook nog altijd iets te onbekend in Nederwijnland. Bij restaurateurs en sommeliers bijvoorbeeld. Wegens té bescheiden en ingetogen? Aan de jonge garde om daar wat aan te gaan doen.
Brand Wijnimport werd eind 1975 officieel opgericht. Als een uit de hand gelopen liefhebberij en nog zonder nadrukkelijke specialisatie in Italië. Voor la storia citeer ik graag de tekst van Huib Brand zelf in het programmaboekje voor zijn jubileumevenement: alleen de koppen zijn van mij. Voor alle duidelijkheid: het Brandverhaal speelt zich af in Leiden – voor Huib kennelijk zo’n vanzelfsprekendheid dat hij dat nergens expliciet in zijn tekst heeft aangegeven. Maar ach, Brand Wijnimport hoort nu eenmaal bij de sleutelstad als 3 oktober met haring en wittebrood, de oudste universiteit van Nederland, korenmolen De Valk en zaagmolen De Heesterboom. Aan de voet van die laatste bevindt zich tegenwoordig de winkel.
“Omstreeks 1970, ik was tegen de dertig, was ik langzamerhand uitgekeken op bier en begon ik wijn lekker en interessant te vinden. Die interesse leidde al gauw tot reisjes naar wijngebieden; samen met Pauline Donkersloot bezocht ik Bourgogne en andere gebieden in Frankrijk en vervolgens ook in Italië. Door ons werk in het onderwijs hadden we daarvoor alle tijd in de lange vakanties. Natuurlijk gebeurde het onvermijdelijke: we namen wijn mee naar huis, soms ook voor vrienden. Toen het er in 1975 op leek dat ik wijn zou gaan leveren aan een groothandel, liet ik in december 1975 Brand Wijnimport inschrijven bij de Kamer van Koophandel. Van de leveringen aan die groothandel is nooit iets gekomen, het bleef bij kleinschalige verkoop aan een vriendenkring, die wel geleidelijk groeide.
De verkoopformule was die van een postorderbedrijf, ik verzond nieuwsbrieven zoals tot nu toe gebeurt. Vanaf 1981 lagen de wijnen, geïmporteerd uit Frankrijk, Italië en Spanje, te koop in een winkeltje aan de Kloksteeg, een paar jaar later in een pakhuis aan de Sint Jacobsgracht.”
“In 1983 had ik een belangrijke ontmoeting. Paolo de [sic] Marchi van Isole e Olena in Chianti was bij een presentatie in het Hilton Hotel in Amsterdam, nota bene van Piemontese wijnen. Hij was meegekomen met een vriend uit Barolo. In zijn hotelkamer gingen we stiekem zijn Chianti proeven. Hetzelfde jaar zocht ik hem op in Toscane. Dat was het begin van een lange reeks bezoeken aan Isole. Er was eenvoudige woonruimte over en we brachten er al gauw alle vakanties door. Ik ging mij verdiepen in Toscaanse wijn en Pauline begon vakantiewoningen op wijngoederen te verhuren. Het was de begintijd van het agriturismo. In 1988 verliet ik het onderwijs, in 1991 verscheen mijn boek over de wijnen van Toscane.”
“Een grote verandering was de verhuizing van de Jacobsgracht naar de Haagweg. In de oude houtloods waar Jaap en Willem Noordman in 1934 hun wijnhandel waren begonnen, was ruimte over die ik kon huren, met als afspraak dat ik alleen Italiaanse wijn zou aanbieden. Noordman hield de rest van de wereld. Dit ongebruikelijke concubinaat van twee wijnhandels onder één dak heeft tot nu toe standgehouden. In 2002 kwam Joris Kleijs, zoon van de eigenaar van Noordman [de markante Anton ‘waarom doe ik dit?’ Kleijs, RvH], mij assisteren. Vanaf het begin toonde hij een grote interesse in Italiaanse wijnen en ging hij mee op inkoopreizen.In 2006 werd Brand Wijnimport een vennootschap met Joris als medevennoot. Al gauw had hij de hele dagelijkse leiding, zeker sinds in 2007 de oude houtloods was gesloopt en wij verhuisd waren naar het huidige adres, bij de molen. Natuurlijk zijn er dingen veranderd, maar wat is er ook veel gebleven; leveranciers van uitstekende wijnen als Cogno, Isole en Capezzana en veel trouwe, waarderende klanten.”
Graag wil ik nog iets kwijt over Huib persoonlijk. Ik ken weinig handelaren met een vergelijkbare bescheidenheid en terughoudendheid als het gaat om (zelf)promotie. Dat is zeldzaam geworden in een tijdsgewricht waarin hele volksstammen – ook in wijnland – dagelijks urenlang bezig zijn zichzelf aan te prijzen via zogeheten ‘sociale media’, geobsedeerd als ze zijn om toch alsjeblieft maar gevolgd te worden en om ‘likes’ te verzamelen. Publiciteit? Veelzeggend genoeg was in Leiden geen verslaggever van het Stan Huijgens Journaal te bekennen, maar alleen echte liefhebbers.Nog een opmerkelijke, heden ten dage ondergewaardeerde eigenschap van de jubilaris: eruditie en brede belangstelling. Ook op wijngebied, want zijn blikveld is allesbehalve tot Italië beperkt – de ware specialist is immers een generalist. Dat blijkt wel wanneer hij weer eens onbaatzuchtig kelderschatten met gelijkgestemden deelt. Commercieel is dat niet, fideel zo veel te meer. Kortom, Huib is wars van bla, bla, bla, bla, maar gelooft wel in la grande bellezza.Felicitazioni!
Brand Wijnimport
Haagweg 77, Leiden
Wine Professional 2016, inmiddels al weer de 14e editie, was zoals te doen gebruikelijk een nieuwjaarsreceptie hors catégorie. Met attent schenkende standhouders en een keur aan buitengewoon aantrekkelijk vrouwvolk – werkelijk te veel om allemaal op te noemen – dat ons spontaan wenst te bespringen. Het wordt dan moeilijk om distantie te bewaren…
-300.jpg)
Van de dealers noemen wij graag even Jaap Kwast (Kwast Wijnkopers) en Sjaak van de Graaf (Neerlands Wijnhuis) met naam en toenaam. Jaap is altijd goed voor een serieus gesprek over het wel en wee van de branche onder het genoegen van champagne, terwijl Sjaak ons lekkers van Egon Müller, Quintarelli en madeira – door denkende mensen uiteraard met ‘ei’ gespeld – van Blandy’s. Zo zien wij dat nu graag.Ook de borrel van het prachtblad Perswijn was weer een heuglijke gebeurtenis. Met veel schoon volk onder de bezoekers, met een verbeterd aanbod wat betreft de hartige mondvermaakjes (geen vlammetjes meer!) en met nog steeds een Hoofdredacteur die niet even zijn gasten toespreekt en de wijnsponsors een pluimpje geeft. Allez, is dat nu zo veel gevraagd? Al te bescheiden zijn is ook niet goed.Dit jaar ook eens even een kijkje genomen op de Horecava, een deur verderop. Die had in onze beleving veel weg van een voorproefje van de hel. Wat zijn wij wijnmensen dan toch ineens een net slag.
Minder! Minder?
Waarom wordt iemand wijnhandelaar? Om wijn te verkopen. En dan liefst zo veel mogelijk. Zonder omzet immers geen winst. Toch? Wanneer je echter hoort en leest wat men bij de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Wijnhandelaren bedenkt om de eigen verkoop te remmen, dan lijken alle economische wetten op hun kop gezet. Of zou het alleen maar voor de schijn zijn om de moraalridders binnen de Haagse politiek te vriend te houden? Nadat we eerder al met de ‘inspirerende’ WIM-campagne te maken kregen, wordt nu zelfs de Katholieke Bond voor Ouderen opgevoerd als rolmodel. De wijnhandel was ooit een bij uitstek roomse bedrijfstak, dus ja…Lees even mee:
“Den Haag, 21 januari 2016 – De voorzitter van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Wijnhandelaren (KVNW), de heer Peter van Houtert, onderstreepte vandaag in zijn nieuwjaarstoespraak dat de wijnsector bewust omgaat met haar (sic!) maatschappelijke verantwoordelijkheid. […] Van Houtert blikte met tevredenheid terug op het afgelopen jaar en gaf aan dat ondanks enkele jaren van economische stagnatie wijn onverminderd populair blijft onder Nederlandse consumenten. […]
In zijn speech ging Van Houtert in op het initiatief van Unie KBO om tijdens de vastentijd 40 dagen lang drank te laten staan. Van Houtert: “Dit soort initiatieven passen in een tijd waarin consumenten worden uitgedaagd om bewust om te gaan met hun gezondheid. Of je hieraan mee doet is een individuele keuze. Wij benadrukken al lange tijd dat het genieten van wijn optimaal is bij matige consumptie. Met andere woorden, zorg dat je consumptiepatroon gedurende het gehele jaar past bij een gezonde leefstijl. Een goed glas wijn kan daar prima bij!.”Zonder een religieuze minderheid te willen beledigen, dit is roomse draaierigheid en dubbele moraal van de ergste soort. Want wat zegt de KBO zelf? “De actie van de KBO loopt in de vastentijd, vanaf Aswoensdag (10 februari) tot Pasen op zondag 27 maart. Dat zijn 46 dagen, omdat er zes zondagen in deze periode vallen. Zoals gebruikelijk wordt er in de vastentijd niet gevast op zondag, dan mag er wel een glaasje gedronken worden.” Of de KVNW-voorzitter zich zelf geroepen voelt om het glas zoveel dagen te laten staan?
Verdienmodel (1)
Wijn en geld verdienen, je kunt ze niet los denken van elkaar. Zie hoe bepaalde ‘wijnschrijvers’ aan inkomsten proberen te komen. We citeren het persbericht van een handel met een bizarre ‘Engelse’ naam in prentbriefkaarten:“Groetjes van Harold. Wijnjournalist Harold Hamersma gaat aan de slag als wijnadviseur bij kaarten- en (sic!) cadeauwinkel Greetz. Een bijzondere samenwerking om de bekendheid en populariteit van wijn verder vergroten onder een relatieve jonge doelgroep. Hiervoor heeft Hamersma 25 wijnen geselecteerd uit Frankrijk, Spanje, Duitsland, Oostenrijk en Italië.”Tja, of we de jeugd dus maar aan de wijn kunnen krijgen. Zullen ze bij de KVNW leuk vinden…
Verdienmodel (2)
Wie het nog niet gedaan mocht hebben, kijk voor de aardigheid eens op de site topwijnselectie.nl. Da’s lachen. Wijnschrijver Gert Crum en zakenman Ed Spetter – what’s in a name? – beloven wereldroem in Nederland aan wie zijn of haar ‘topwijnen’ door hun panel laat beoordelen. Of je dan per wijn wel even zes flessen wilt insturen en 200 euro excl. BTW inschrijfgeld wilt betalen.Even navraag gedaan bij Perswijn en Proefschrift wat die clubs aan inzenders van flessen voor hun concoursen rekenen. Daar mag je met 25 euro en twee flessen per wijn meedoen. Dat is andere koek. Geen wonder dat we in de ‘nationale media’ niets gezien of gehoord hebben over de door Topwijn Selectie in het vooruitzicht gestelde ‘grote finale’ die aanvankelijk voor op 12 november 2015 gepland was. Het enthousiasme onder de Nederlandse importeurs hield kennelijk niet over.
Dat getuigt nu eens van positieve nuchterheid.
Lange liquide lunches
De conjunctuur trekt weer aan. Met genoegen stellen we vast dat dit ook zijn weerslag vindt in de manier waarop blijde boodschappen in wijnland gecommuniceerd worden. Partijtjes mogen weer wat kosten, omdat dat wel een verantwoorde investering in publiciteit is. Een fijn voorbeeld daarvan leverde Résidence Wijnen door een lunchproeverij te organiseren met wijnen van het Spaanse Artadi in een van onze favoriete restaurants: Zarzo te Eindhoven. Gastheren namens Résidence: het supertrio Hans Viane, minderheidsaandeelhouder Yvo Couprie en capo Fonger Kranenborg. Aanwezig namens Artadi: Juan Carlos López de Lacalle die restaurateur Adrian Zarzo in een freudiaanse verspreking aansprak als
Ferran (zoals in Ferran Adrià…). Moeten we dan nog meer zeggen over het niveau van de bijeenkomst? ML: ♥♥(♥)Gewoontegetrouw was er op de woensdag van Wine Professional de jaarlijkse Masterlunch ML/MV in De Bokkedoorns. Met heel veel drank van superieure kwaliteit. Mateloos genieten met maten. Drie van de vier aanwezigen hebben dit ongetwijfeld al uitvoerig via de sociale media aan de wereld kenbaar gemaakt. Laten we ons hier daarom beperken tot een lofzang op het weergaloze truffelpapje van chef Menno Post en het grootse schenkwerk van maître Peter Bruins. ML: ♥♥♥Het zal de KVNW en de KBO genoegen doen dat we daags nadien een droge dag hadden.
Het zal niemand in Nederwijnland ontgaan zijn: de WineProfessional is weer begonnen. De eerste dag, die iets rustiger leek dan voorgaande jaren, begon met een mooie proeverij van wijnen van Weingut Odinstal (Pfalz, Duitsland) met gerechten van Jef Schuur (Bij Jef*), Soenil Bahadoer (De Lindehof**) en Erik van Loo (Parkheuvel**).
Andreas Schumann, wijnmaker van Odinstal, lichtte zijn Weingut en zijn wijnen toe, afkomstig van een paar van de hoogst gelegen wijngaarden van de Pfalz (350 meter), bij Wachenheim in de Mittelhaardt. De wijnen zijn stuk voor stuk van onberispelijk niveau en zijn eerlijk getypeerd door hun jaargang. Mooier nog, soms kun je het effect van de bodems op de wijnen proeven, iets dat normaliter lastig duidelijk is te maken vanwege het feit dat bodem nauwelijks los kan worden gezien van klimaat en ligging. Maar in het geval van Odinstal verschillen vooral de bodems – klimaat en ligging/expositie variëren nauwelijks – en dus is het zeer aannemelijk dat (een deel van) de verschillen tussen Odinstal’s Rieslings van Buntsandstein, Muschelkalk en Basalt ook echt van die verschillende bodems stammen.
Aromatisch zijn de onderscheiden nog vrij gering, alhoewel Riesling Basalt 2014 duidelijk rokeriger overkomt dan Riesling Muschelkalk 2014. In de smaak is het effect (van de bodems) echter overduidelijk, vooral als je de zuren van de
Riesling Buntsandstein 2014 (pittig, rassig) afzet tegen die van de Riesling Muschelkalk 2014 (veel meer ingepakt, daardoor zachter). Interessant is ook dat Schumann, die biodynamisch werkt, durft te experimenteren qua vinificatie. De Riesling Nature (zonder toegevoegd SO₂) die hij op aandringen van zijn Deense importeur heeft gemaakt (die o.a. bij Noma levert), is zeker niet verkeerd. Maar wetende dat het Riesling is, mist zo’n wijn wel de aromatische precisie en smaakcomplexiteit die Riesling kán hebben.Meer toekomst zit wat mij betreft in het deels mee laten vergisten van hele trossen (inclusief steeltjes), zoals hij dat bij de Riesling Basalt 2014 heeft gedaan (20% hele trossen meevergist, 9 maanden lang). Want dat is een werkelijk prachtige wijn, met extra structuur, maar niets oxidatiefs, en goede precisie en lengte.
Wat betreft wijnspijs zat het behoorlijk goed. Jef had bij de Riesling Nature 2014 een fijn signatuurgerechtje van hem gemaakt van Waddenzeekokkels, buikspek van Texels varken en sap van gepofte knolselderij met citrusolie. De combinatie was heel puur en ook goed, tenminste als je niet stilstaat bij het feit dat je Riesling drinkt, maar gewoon de wijn in combinatie met het eten waardeert.De Auxerrois 350 NN 2014 die Soenil Bahadoer had uitgekozen, is een zeer verfijnde Auxerrois en ging daarom wat ten onder bij het overigens zalige,
maar ook kruidig-pittige gerecht van zeebaars, structuren van pompoen, vadouvangel, saus van appel en curry.Erik van Loo schonk bij de op de plancha gebakken wijngaardslakken met aardappel, aardpeer, gefermenteerde knoflook en walnoot de Weißburgunder Basalt 2014. Een voltreffer wat mij betreft, want de wijn kon mee met de crèmigheid van het gerecht, maar haalde ook frisheid naar boven.
Het was al met al een zeer overtuigende introductie van een voor onze markt nieuw wijngoed, met goede, eigentijdse wijnen. Ze zijn serieus (of ambitieus) geprijsd maar hun kwaliteit is dat ook. Ze zijn te koop bij VineWine van Nadine Mögling (Bij Jef).
Jammer voor de andere Nederlandse restaurantgidsen die het zo dapper blijven proberen, maar er is – ondanks de kritiek die je ook op een (zelf)verklaard instituut kunt hebben – toch echt maar één die er werkelijk toe doet: de Guide Rouge, alias de Michelingids.
Reden genoeg om bij de presentatie van de editie 2016 in het Amsterdamse De La Mar Theater te zijn. Een even gelikte als professionele show die aantoonde dat alleen Michelin er aanspraak op kan maken de onbetwiste Nummer 1 te zijn.
De beste indicatie daarvoor was niet zo zeer de massale opkomst van chefs plus aanhang – voor menigeen onderdeel van een logeerpartijtje in de hoofdstad –, maar meer nog de voelbare spanning. (Even terzijde: waar blijven de vrouwelijke koks?) Om nog te zwijgen van de oprechte emotie bij diegenen die hun eerste of extra ster in de wacht sleepten. Zo’n ster is immers de ultieme erkenning waar je het als chef en je team voor doet. De rest is bijzaak. Dat de beschrijvingen bij Michelin niet allemaal even sterk zijn en er soms een belgicisme als ‘op restaurant’ in de tekst opduikt, neem je dan graag voor lief.
Natuurlijk is het leuk om nummer 1 te zijn in Lekker, maar laten we even reëel zijn: wat stelt dat nu helemaal voor? Hoe en door wie wordt die rangorde eigenlijk bepaald? Kun je restaurantkeukens überhaupt indelen op een schaal van 100? De vraag stellen is hem beantwoorden. En wat te denken van de kwalificaties voor de vermeende subtoppers in de top 500? Van hoeveel daarvan wordt niet gesuggereerd dat ze ‘op de drempel van de top 100’ zouden staan? Dat is dan weel heel erg dringen geblazen. En wat moet je in vredesnaam met een gids waarin eerst tientallen bladzijden geleuterd wordt over van alles en nog wat, inclusief supermarktwijnen van Hamersma?Gault Millau – wie koopt en leest die eigenlijk ooit? – pakt de zaken op het eerste gezicht wat serieuzer aan, maar is in essentie een prijzenfestival. Je kunt immers winnaar worden in alle denkbare en ondenkbare categorieën. En dat betekent gierende prijsinflatie. Minder zou hier beter zijn. Wat meer anonimiteit betrachten door bepaalde inspecteurs wellicht ook. Tussen haakjes: wie in Nederland werkt zo onder de hand nog niet als ‘restaurantinspecteur’?
Het aantal Nederlandse restaurants met een Michelinster is dit jaar gestegen van 100 naar 107, een recordaantal. In de dagen vlak voor en na de presentatie viel her en der te horen en te lezen over de status van die sterren. Volgens de een werken ze elitair en drempelverhogend. Volgens anderen zouden er juist te veel zijn en daardoor minder exclusiviteit uit stralen. En natuurlijk kwam ter sprake dat restaurants nogal eens de neiging zouden hebben om na het krijgen van een ster anders te gaan werken – lees: meer aandacht besteden aan luxe, meer personeel in dienst nemen en meer gaan rekenen om zwarte cijfers te kunnen blijven schrijven. Over dat vermeend ‘elitaire’ karakter zijn we snel klaar. Dat is onzin. Kwaliteit heeft onder alle omstandigheden een prijs. En wat is er mis met goed zijn in je metier?Daarmee komen we op het tweede punt, dat er nu ineens te veel sterren zouden zijn. Zijn degenen die dit beweren en suggereren dat Michelin zich zou bezondigen aan opportunisme ooit wel eens op de gedachte gekomen dat er in Nederland momenteel gewoon zo ontzettend goed gekookt wordt dat dit weerspiegeld wordt door een recordaantal sterrenwaarderingen?Is een ster een last? Een zekere druk zal er vanwege het ermee verbonden prestige vast van uitgaan, maar laten we wel zijn; geen enkele chef is verplicht om die ster(ren) te accepteren. Wil je geen ster of wil je niet in de Michelingids vermeld worden, dan kan dat.
Michelin laat zich er graag op voorstaan met louter professionele inspecteurs te werken en bij beoordelingen te letten op prestaties over een langere periode. En dus niet af te gaan op een incidentele ervaring. Dat lijkt ook te impliceren dat in het geval van nieuwe zaken iemands voorgeschiedenis wordt meegewogen. Ik geef een paar voorbeelden uit Rotterdam. Zie de sterren binnen minder dan een jaar voor zowel Joelia van Mario Ridder en die voor Aan de Zweth, zijn voormalige Zwethheul. Of, nog zonder ster, de opname van het eveneens pas in 2015 geopende Fitzgerald – met heel wat mensen die bij het Wereldmuseum vandaan komen. Voor HMB duurde dat een jaar langer.
Michelin gelooft naar eigen zeggen sterk in continuïteit. Het belang daarvan wordt dit jaar onderstreept door een speciale onderscheiding voor De Kromme Dissel in Heelsum. Dat restaurant voert al 45 jaar onafgebroken een ster en is daarmee recordhouder in Nederland. Inderdaad een onderscheiding waard.
Het sleutelwoord voor de Michelingids 2016 is stabilisatie. Een unicum is het dat dit jaar geen enkele zaak zijn ster is kwijtgeraakt. Er zijn dit jaar zeven nieuwe sterren en één promotie naar twee sterren. De rest blijft zoals het was.
Dus nee, weer geen derde ster voor Inter Scaldes, wat mij betreft een van de grootste kandidaten voor die eer, maar zo zachtjes aan wel een eeuwige belofte.De promotie van een naar twee sterren was voor De Groene Lantaarn in Zuidwolde van het duo Jarno Eggen en Cindy Borger. Allebei met een voorgeschiedenis bij De Lindenhof in Giethoorn en net als Martin Kruithof, hun toenmalige patron daar, de nuchterheid zelve. Keien in hun vak, zonder blabla. Dik verdiend dus. Normaliter ben ik niet zo van eten in boerderijen met rieten daken, maar er zijn uitzonderingen. Zoals deze. Michelin roemt Eggen in zijn persbericht niet alleen om zijn technisch vakmanschap, maar ook zijn schappelijke prijzen die de omweg ‘echt waard’ maken. Niks elitair dus!Een ster was er voor De Heeren van Harinxma in Beetsterzwaag (restaurant van Lauswolt), Strandlounge in Winterswijk, De Swarte Ruijter in Holten, Het Roode Koper in Leuvenum, Aan de Zweth in Rotterdam-Schipluiden, Joelia in Rotterdam en Zarzo in Eindhoven. Ik zal er geen geheim van maken dat die ster voor Adrian Zarzo mij persoonlijk extra veel deugd doet, want ik ben een groot bewonderaar van hem.
Reden tot tevredenheid dus met dat recordaantal sterren als bekroning van en beloning voor een onmiskenbaar positieve ontwikkeling binnen de Nederlandse gastronomie. Ik ben het daarom helemaal eens met Jacob-Jan Boerma, chef van *** De Leest in Vaassen en in 2016 ‘inspirator’ voor Krasnapolsky in Amsterdam, die stelt dat Nederland zich nu op de kaart moet zetten als internationale toeristische bestemming voor topgastronomie. We hebben immers een niveau bereikt om trots op te zijn!
