Columns

Volldrahtrahmenflachbogenerziehung Ingezonden door Moselfanatiker Lars Daniëls MV.

De essentie van wijn is dat deze gedronken wordt, althans zo zie ik dat. De Grieken, de Romeinen, volgens mij maakten ze het vergiste druivensap – want veel meer was het toen niet – primair om de maaltijden mee weg te spoelen.

Tekst: Job Seuren

Misschien was het hier en daar bedoeld om te offeren, maar veel andere opties waren er niet, al zal ik er voor de zekerheid Hugh Johnson’s ‘Het verhaal van de wijn’ nog maar eens op naslaan.

Katholieke priesters gebruikten de wijn weliswaar als bloed van Christus tijdens de mis, maar reken maar dat deze buiten de kerk in het klooster aan tafel ook zijn werk deed. Je maakt er geen levenswerk van om de perfecte terroirs van de Bourgogne in kaart te brengen en de er van vervaardigde wijnen vervolgens slechts af en toe uit een metalen beker te kunnen nippen. Het is eigenlijk net als met kunst; natuurlijk kun je er mee handelen, speculeren, arm of rijk mee worden, maar in beginsel is het gemaakt om naar te kijken en een emotie mee los te maken, een expressie van de kunstenaar of dus de wijnmaker.

Wijn is dus om te drinken, liefst bij de maaltijd, maar elk ander moment is ook geschikt. Een drank voor bij de keuken of in mijn geval, bij de gastronomie. Nog beter gezegd, wijn is een onlosmakelijk onderdeel van de gastronomie. Elk toprestaurant heeft een wijnkaart met op zijn minst een wijn of veertig, waarvan meerdere per glas. Ook een groot deel van de ‘gewone’ restaurants of zelfs de wat simpeler eetcafés biedt de mogelijkheid tussen verschillende wijnen, meestal ook per glas verkrijgbaar. Al is de ‘wijn-spijs’ met de op de menukaart bij het gerecht geadviseerde wijn soms wat lastig te noemen, men is er wel mee bezig. Wijn en eten zijn niet meer van elkaar gescheiden te houden, zeker niet in de gastronomie.

Het verbaast mij dan ook wanneer de zoveelste importeur met een wijn op de proppen komt die hij/zij als ‘gastronomische wijn’ omschrijft. Zijn niet alle wijnen per definitie gastronomisch? Een wijn was toch bedoeld om aan tafel te gebruiken? Het is niet voor niets dat wanneer je in Frankrijk, Spanje en Italië naar de lokale keuken kijkt, de lokale wijnen daar over het algemeen goed bij passen. Loire Sauvignon bij Loire geitenkaas, rosé of witte Bandol bij bouillabaisse, Pauillac bij Pauillac-lammetjes, Barolo bij pasta ai funghi. Wat wordt er dan met een ´gastronomische wijn´ bedoeld? Een wijn die eigenlijk niet te drinken is, maar bij een willekeurig gerecht – maakt niet uit welk gerecht, want de wijn is ´gastronomisch´, toch? – wel voor spannende belevenissen zorgt?

Natuurlijk is dat niet wat er wordt bedoeld. Het toont echter wel aan dat de term te pas en te onpas wordt gebruikt om op een soort romantische wijze een wijn aan de man te brengen. Alsof we dan opeens wél begrip voor de wijn hebben. Het begrip ´gastronomische wijn´ is op deze manier betekenisloos geworden, als het al een betekenis had. Ik heb relatief eendimensionale Zuid-Afrikaanse Sauvignons geproefd die bij een gerecht totaal opbloeiden en voor een geweldige combinatie zorgden, maar waarbij niemand het in zijn hoofd zou halen om ze gastronomische wijnen te noemen. Tegelijkertijd zijn er zogenaamde gastronomische wijnen die zowel als wijn als bij gerechten de plank totaal mis slaan. Laat ik dit nieuwe jaar beginnen door elke wijn als gastronomisch te zien en er, topcombinatie of niet, iets lekkers bij te eten.

Job Seuren is sommelier en sinds begin 2011 bestuurslid van het Nederlands Gilde van Sommeliers (NGS). In deze hoedanigheid vertegenwoordigt hij de jonge garde binnen het gilde. Per 1 december heeft hij restaurant Solo in Gorinchem ingeruild voor De Librije in Zwolle. In deze serie laat hij zijn licht schijnen op wijn in de horeca.

Het jaar van de druif. Verrassende gedachte van wijnhandelaar Erik Sauter.

Er zijn van die wijngebieden die onbekend zijn bij het grote publiek of vergeten worden door de kenners. Ze liggen simpelweg tussen teveel andere toppers. Tekst en fotografie: Thijs Akkerman
Ze zijn als dat mysterieuze meisje in de klas, dat later een succesvolle kunstenares is geworden, terwijl jij enkel naar die wulpse, ietwat ordinaire schreeuwlelijk zat te staren die nu thuis zit met haar drie kinderen. Prima, met die bijdehante tante is niets mis, maar zo’n onverwacht ontluikende bloem is uiteraard een stuk spannender. Zie Vinsobres, een parel in de oester die Rhône heet.

Wie vanaf de Mediterranée oostelijk van de Autoroute du Soleil richting Alpen rijdt, meandert door een zee van wijnstokken. Dit is het domein van de bulkwijn Côtes du Rhône. Maar, zoals tijdens een strooptocht door de Bijenkorf of Selfridges, schieten ook hier geregeld de A-merken voorbij: Châteauneuf-du-Pape, Beaumes-de-Venise, Vacqueyras, Gigondas…

Om je vingers bij af te likken

Iets voorbij het oude vestingstadje Vaison-la-Romaine verlaat je de Vaucluse en kom je terecht in het culinaire walhalla van de Drôme. Het diep beneden het dorp gelegen riviertje de Ouvèze, zo mooi bezongen in het magisch-realistische meesterwerk Que ma joie demeure van Jean Giono, vormt de Rubicon tussen deze twee Provençaalse departementen. Hier kun je snoepen van fris-zure jonge of pittig gerijpte Picodon, plukt je de beroemde zwarte olijven van Nyons of bijt je in het vruchtvlees van de zwoelzoete plaatselijke abrikozen. Of geniet je, net als Marcel in de sleutelscène van A la recherche du temps perdu van Proust, van een madeleine met een kopje tisane du tilleul uit Buis-les-Baronnies.

Behalve een behoorlijke hoeveelheid Côtes du Rhône vind je ook onbekende pareltjes, zoals Domaine du Rieu Frais in St. Jalle. Hun biologische landwijnen van syrah (2007) en viognier (2009) zijn ware meesterwerken, zo oordeelt ook de Hachette. De laatste wijn is vol, maar toch fris. Met de geur en smaak van perzik, abrikoos, een bos bloemen en wat citrus. Zalig bij het eten van, zoals Onno Kleyn het zo mooi omschrijft, ´de Chinees van Frankrijk´, de Vietnamees.

Mooie overgang

Temidden van al dit moois ligt, tegen een heuvel aangebouwd, het slaperige dorpje Vinsobres. Beneden in het dorp een protestants godshuis, bovenin, naast het dorpscafé, de katholieke kerk. De wijn uit dit stadje heeft zich via de klasseringen Côtes du Rhône (1937), Côtes du Rhône Villages (1957) en Côtes du Rhône Villages Vinsobres (1967) opgewerkt tot een heuse cru (2006). Hiermee staat hij op één voetstuk met zijn edele Rhônebroeders uit de Vaucluse als Châteauneuf-du-Pape, Beaumes-de-Venise, Vacqueyras en Gigondas. De bijbehorende bekendheid bleef echter uit. Onterecht, want Vinsobres biedt een prachtig pallet aan pure wijnen, die in stijl een mooie overgang vormen tussen de stijlen van de noordelijke en zuidelijke Rhône.

Twee producenten steken met kop en schouders boven de rest uit. Allereerst de betaalbare coöperatie La Vinsobraise, onderin het dorp. Hun Vinsobres Emeraude 2006 (van grenache en syrah) is zijn ruim zeven euro meer dan waard. Maar de echte meester is Domaine Jaume. Was het twee jaar geleden nog zijn tante, deze keer is het Anthony, de jongste telg en derde generatie uit de wijnmakersfamilie,  die ons een aantal prachtige wijnen laat proeven. Stuk voor stuk zijn ze knap gemaakt, maar twee springen er wat mij betreft (wederom) bovenuit.

Allereerst is dat de Côtes du Rhône Villages Référence Blanc 2009, die uit gelijke delen clairette, marsanne, roussanne en viognier bestaat. De wijn is rond, maar net als bij Rieu Frais toch nog lekker fris door de mooie zuren. Daarin zie je gelijk het voordeel van dit gebied: het ligt geografisch precies tussen de (relatief) koele noordelijke- en warme zuidelijke Rhône in. Perzik domineert, zonder overheersend te zijn.

Waar ik werkelijk stil van werd, was de Vinsobres Clos des Echalas 2007, de wijn uit hun beste wijngaard, samengesteld uit 50% grenache en 50% mourvèdre. Opgevoed op 1/3 nieuwe vaten, 1/3 één jaar oude en 1/3 twee jaar oude vaten.  Uiteraard is het fruit met de hand geplukt, de opbrengst laag en bovendien grotendeels biologisch (Jaume werkt volgens het principe van culture raissonnée). We noteren specerijen, spannend leer, donker fruit.

Zonnige toekomst

Terwijl we ter afsluiting nippen aan de opmerkelijke vin doux naturel van grenache en syrah – lekker bij pure chocolade van buurman Valrhona uit Tain-l’Hermitage –, concluderen we dat we bofkonten zijn dat we als een van de weinigen van deze wijnen genieten. De toekomst lijkt echter zonnig voor deze cru in het hart van de Drôme. Spreekwoordelijk gezien dan, want Anthony kijkt zorgelijk wanneer hij na deze ene zonnige week in een verder verregende zomer weer regen voorspelt tijdens de oogst. Tja, Jean Giono mag ons in zijn boek dan wel wijzen op de magie van de natuurwetten, de elementen blijven soms onvoorspelbaar grillig. Ook in Vinsobres.

www.domainejaume.com

Over de auteur: Registervinoloog Thijs Akkerman was in 2010 winnaar van de Perswijn Schrijfwedstrijd.

Wat een heerlijke reacties mochten we ontvangen na het goede nieuw van Michelin. Het voelt goed om de ster weer terug te hebben. Mededeling van Hotel Gastronomique De Echoput. Nu die tweede ster ook nog terug zien te krijgen…

December buitekans. […] Met veel vineuse groet, Team van Résidence Wijnen
Kromtaal in het kwadraat in een mailing van een qua wijnaanbod gelukkig wel kwalitatief hoogstaande importeur. Het zal misschien de opwinding geweest zijn over de aangeprezen  Château Grand Moulinet 2009 uit Pomerol.

De Franse slachthuizen houden zich bezig met het dierenwelzijn. Enigszins verrassende mededeling in de nieuwsbrief French Food News (!) van Sopexa Nederland. Gevalletje van Franse humor?

Als ik nog één cremetje van kreeft en toetertje van dolfijnadem eten moet, ga ik echt sterven. Markante buitenlandse promotiedame heeft het gehad met de haute cuisine in Nederland.

Bij een hartchirurg ontwaarde ik een collectie met alle jaargangen van Château Calon-Ségur uit St. Estèphe. Reden: er staat een hart op het etiket. Harold Hamersma in NRC Handelsblad.

Zehn Spitzenweingüter präsentieren ihre Rotenbei soulgrooviger Livemusik. Mededeling van wijngoed Fitz-Ritter in de Pfalz. En wij maar denken dat alleen Grüner Veltliner ´groovy´ zou zijn…