Ik klap mijn laptop open. ‘Probeer nu het nieuwe Bing, als uw co-piloot in de wereld van de kunstmatige intelligentie.’ Hm. Techbedrijven zijn er voortdurend op uit om ons hun producten op te dringen. Dit is er (weer) een voorbeeld van. Boetes van de Europese commissie helpen weinig. De techreuzen hebben legers van dure advocaten in dienst om beroep aan te tekenen of veranderingen te traineren.
Boeren blijven de gemoederen bezig houden. En ze houden vooral de politiek in hun greep. Hoe ze het doen, ik weet het niet, maar het lukt ze voortdurend. De Volkskrant deed vrijdag verslag van Het Grote Landbouwdebat, een door LTO georganiseerde discussieavond tussen boeren en vertegenwoordigers van elf politieke partijen. Rode draad in de discussie is dat boeren beloond zouden moeten worden voor hun ‘landschapsbeheer’. Organisator LTO streeft naar een norm van 3.000 euro per hectare. Volgens Pieter Grinwis (ChristenUnie) lijdt de overheid aan een ‘kruideniersmentaliteit’. ‘Als de boer voor het landschap zorgt, is het toch logisch dat hij daarvoor betaald wordt?’ Zou deze politicus wel eens bij een echt Nederlands weiland hebben gestaan, de klassieke monocultuur van raaigras, die door experts voor het dierenleven een ‘groene woestijn’ wordt genoemd? Ik denk het niet. Harm Holman (NSC) oppert volgens de Volkskrant dat boeren toch minstens hetzelfde per hectare zouden moeten ontvangen als een organisatie als Natuurmonumenten. Alsof de boeren niets verdienen aan hun suikerbieten, tarwe of vee.
De kurk, als afdichting van een wijnfles, is een bijzonder fenomeen. Historici zeggen dat het gebruik van kurken om wijn af te dichten al in de loop van de 17e eeuw door onder andere benedictijner monniken op enige schaal werd toegepast. Waarschijnlijk gebruikten ook de Romeinen al kurken voor het afdichten van hun wijnamforen, maar ging deze kennis in de middeleeuwen verloren.
Afgelopen vrijdag organiseerde Xavier Kat van Okhuysen een lunch met veteranen uit de wijnschrijverij. Hij wil in de laatste Vinée Vineuse van dit jaar een terugblik plaatsen op al die jaren van noeste arbeid. Het feit dat ik tot de jongste helft van het gezelschap behoorde, zegt wel iets over de samenstelling van de groep aanwezigen. De nog altijd zeer kwieke Hubrecht Duijker, die graag benadrukt dat hij dezelfde leeftijd heeft als Joe Biden en Paul McCartney, was de nestor van het gezelschap. Andere aanwezigen, zoals Gert Crum of ikzelf, vertelden ook dat de boeken van Hubrecht ooit hun eerste inspiratiebron waren. Zijn boek over de Bourgogne was zelfs dé aanzet voor Robert Parker om zich op de wijn te storten, zoals we al eens schreven toen we Hubrecht vorig jaar interviewden ter gelegenheid van zijn 80e verjaardag.
Demissionair premier Rutte maakte er vrijdag een zogenaamd grappige show van. De plannen voor de rijksbegroting waren traditiegetrouw uitgelekt, en hij liet journalist Frits Wester de plannen daarom maar aankondigen. Het nieuws was er toch al vanaf. En veel nieuws was er aan de voornemens ook niet. Het kabinet was op zoek naar geld, maar de fantasie hoe aan geld te komen was niet bijster groot. Nogal deprimerend, eigenlijk.
Tegenwoordig is het niet meer zo verstandig om in de zomer naar het ‘zonnige zuiden’ te gaan. We zijn dan ook wat later, en sinds een week in de Languedoc. Natuurlijk, we genieten van het mooie weer. In de eerste helft van september is het nog elke dag met gemak dertig graden. Met tegelijk berichten uit Nederland dat het daar niet minder warm is. Integendeel, zondagmiddag was het in Amsterdam vier graden warmer dan hier.
Zo, ook regio Noord gaat weer naar school, dus de vakantie zit er weer op. Nou ja, wij zitten tegenwoordig niet meer vast aan de schoolvakantie. Maar het is een goed moment om op deze plek weer het nodige, of wellicht overbodige, commentaar te leveren. Wij hebben de luxe dat we nu in Frankrijk kunnen zitten, waar het nog steeds behoorlijk warm is, maar gelukkig niet meer zo extreem heet.
Het schrijven van de maandagse stukjes was ooit een idee van de inmiddels ruim zes jaar geleden overleden René van Heusden – we denken nog vaak aan hem. Hij meende dat een vaste maandagse rubriek goed zou zijn voor de website en een mooie manier om actuele thema’s aan te snijden. Hij is er zelf nooit aan begonnen, en toen kwam zijn plotselinge, ontijdige overlijden. Maar zijn idee was natuurlijk top. Nu de teller van mijn ‘overpeinzingen’ op 300 staat, ben ik er zelf eigenlijk verbaasd over dat er nog altijd stof is om over te schrijven. Conclusie: de wijnwereld is voortdurend in beweging. Misschien wel meer dan ooit. Fijn is dat de reacties op de stukjes ook overwegend positief zijn, en als ze kritisch zijn, ook inhoudelijk. Daar kun je wat mee.
Het is in elk geval leuk om te merken dat de stukjes goed gelezen worden, zelfs door degenen die er eigenlijk een hekel aan hebben. Sommige lezers denken dat ik een groot liefhebber ben van Bordeaux. Andere lezers denken, naar aanleiding van mijn schrijven over het grote geld in Bordeaux, dat het ‘bashen’ van Bordeaux mijn favoriete tijdverdrijf is. Het is maar hoe je het leest. Als wijnjournalist belicht je in elk geval alle kanten, zowel de positieve als de negatieve. En alles is perceptie, de lezer geeft ook zijn eigen invulling aan wat je schrijft. Dat is op zich mooi.
Jammer genoeg heeft de lezer die zegt dat ik graag Bordeaux wil ‘bashen’ naar mijn idee niet eens in gaten dat ik een château-eigenaar citeer, die zich zorgen maakt over de (onomkeerbare) veranderingen in Bordeaux. Dat het grote geld Bordeaux verandert, zijn diens woorden en diens zorgen. Ik citeer hem alleen maar, wel kan ik zijn zorgen goed begrijpen. Als deze lezer zijn reactie afsluit met de opmerking dat ik graag ‘langs kom voor een gratis proeverij en dat alles blijft zoals het was’, dan slaat hij de plank in elk geval mis. Al mijn proeverijen zijn ‘gratis’, waar ook ter wereld, want ik ben wijnjournalist. Ik betaal in Bordeaux echter mijn eigen vliegticket en huurauto, en het blijft allemaal helemaal niet zoals het was.
De afgelopen primeurcampagne van Bordeaux spreekt in dat opzicht boekdelen. Het groepje châteaux dat zijn prijzen fors kan verhogen en topprijzen voor zijn wijnen weet te krijgen, wordt elke primeurcampagne kleiner. Dat ondanks – in dit geval – een jaargang die door critici wordt beschreven als een absoluut topjaar. Het lijkt onderdeel te zijn van een wereldwijde trend. Het ‘gat’ tussen de topwijnen en ‘gewone’ wijnen wordt steeds groter. En bekende domeinen worden meer en meer een soort ‘speeltjes’ van de rijken. Vorig weekend was ik in Saumur-Champigny, waar tijdens een bezoek het lokale, iconische wijngoed Clos Rougeard ter sprake kwam. Sinds dit is overgenomen door de broers Bouygues, ook eigenaar van onder andere Château Montrose, lijken de wijnen van dat bedrijf wel van de markt verdwenen te zijn. Ze waren al vrij onbetaalbaar, en een grote kans dat ze nu naar een select groepje rijke ‘liefhebbers’ gaan, die de wijn graag kopen, maar dan vooral om zijn zeldzaamheidswaarde.
Het is deprimerend om te zien hoe miljardairs er een soort wedstrijd van maken wie welk domein voor de ander zijn neus kan wegkapen, zoals we zien bij Bernard Arnault (LVMH, de rijkste man ter wereld) en François Pinault (eigenaar van onder andere Gucci). Pinault begon met Château Latour, Arnault had zijn champagnes al, als onderdeel van LVMH (Moët, Dom Pérignon, Krug, etc) en verwierf in Bordeaux Château Cheval-Blanc en Château d’Yquem. In 2014 kocht Arnault met LVMH de grand cru Clos des Lambrays in Morey-Saint-Denis. Pinault verwierf Clos de Tart in dezelfde gemeente in 2017. Via zijn Artémis Domaines is hij ook eigenaar van Château Grillet en de Champagnehuizen Jacquesson en Henriot. Dat de wijnen aan de top alleen maar duurder worden, en voor hun kopers een object voor speculatie, is een ontwikkeling waar niemand blij om kan zijn. Wijn is om te drinken, en nergens anders voor. Gelukkig blijven er nog genoeg goede, minder exclusieve wijnen over om over te schrijven. Ik kan nog wel even door. Never a dull moment.
Maar, nu even vakantie. Ik ben weer terug op 4 september.
Ronald de Groot
