Jan-Willem van der Hek, regerend Nederlands kampioen sommelier, heeft grote plannen. Zijn ambities liggen hoog, zowel op het zakelijke vlak als op wedstrijdniveau. Dat betekent inzet van alle mogelijke middelen om deze doelen te verwezenlijken.
Voor Jan-Willem was 2013 een bewogen jaar. Als Nederlands kampioen vloog hij naar Tokio om daar deel te nemen aan het WK en voor het eerst te ruiken aan het grote internationale werk. Een paar maanden later was de bestemming Sanremo voor het EK. Vooraf hoopte hij daar de top tien te halen. Dat dat niet gebeurde, was een domper, want na Tokio had hij de smaak te pakken gekregen.Al evenmin om vrolijk van te worden was de mededeling dat er voor hem geen plaats meer was als sommelier in restaurant De Hoefslag. Vanwege de crisis. Het heeft zijn zelfvertrouwen echter niet geschaad. In tegendeel!
Ruggesteuntje
Al in november 2012 had Jan-Willem een begin gemaakt met een eigen bedrijf, Flex4Wine. Hij houdt daarmee kantoor aan de rand van Alkmaar, waar hij de beschikking heeft over een professionele proefruimte met een indrukwekkend aantal vierkante meters. Hoe dat zo voor een startend bedrijfje? Hij heeft het royale onderkomen te danken aan de familie van zijn vriendin, Laura Poorter. De verdieping waar hij nu huist, was eigenlijk voorbestemd voor activiteiten van Adformix, het bedrijf van Poorter, maar toen die niet doorgingen kon hij er zijn wijnactiviteiten in onderbrengen. Zijn schoonfamilie is immers bijna net zo gek van wijn als hij zelf.
Laura, een fervente autoracer en ook werkzaam bij Flex4Wine, leerde hij kennen in de tijd dat hij als sommelier bij De Nederlanden in Vreeland werkte. Wat je noemt gelukkig toeval.
Zenuwen de baas
Eerst even in het kort wat voorafging aan zijn huidige bestaan als zakenman. Jan-Willem was tot vorig jaar immers nog ‘praktiserend’ sommelier. Afkomstig uit de Alblasserwaard en een gezin zonder horeca-achtergrond wilde hij de Hogere Hotelschool in Maastricht gaan volgen, maar werd daar niet toegelaten. Dan maar bestuurs- en organisatiewetenschap in Utrecht. Dat beviel op zich best goed, ware het niet dat het horecavirus begon op te spelen.
Al op zijn 17e had hij een bijbaantje bij De Limonadefabriek in Streefkerk, waar hij gaandeweg in het vak groeide en er verliefd op werd. Het restaurantwerk bleek leuker dan studeren, vooral als het op wijn aankwam. Hij volgde cursussen aan de Academie voor Gastronomie en de vinologenopleiding van de Wijnacademie. In 2008 slaagde hij direct al voor de eerste keer voor het vinologenexamen.
Een jaar later besloot hij mee te doen aan het NK voor sommeliers. Stijf van de zenuwen wilde hij op de dag zelf eigenlijk liever thuis blijven, maar uiteindelijk ging hij toch. Om zich tot zijn grote schrik ook nog te plaatsen bij de laatste drie. Die zenuwen speelden hem toen danig parten, maar bij de volgende editie had hij daar geen last meer van en werd hij eerste. Dat was volgens hem zelf een beslissend moment, een katalysator. Na De Limonadefabriek werkte hij in De Nederlanden en in De Hoefslag als sommelier in de zaal. Momenteel is hij actief als sommelier buiten de zaal.
USP: sommelier!
Jan-Willems commerciële activiteiten bestaan uit handel, training en consultancy. Die handel bestaat uit vooral uit eigen import, liefst zo exclusief mogelijk, maar eventueel ook via of in samenwerking met collega-importeurs. “Je kunt als kleine beginneling niet te hoog van de toren blazen. Bovendien moet je naar producenten en mede-importeurs open en eerlijk zijn.” Doelgroepen zijn horeca, particuliere wijnliefhebbers uit het bedrijfsleven – dankzij de link met Adformix – en ook ‘gewone’ wijnliefhebbers voor wie de site Twenty4Wine binnenkort online gaat.
Zowel naar zijn leveranciers als naar zijn potentiële klanten speelt Jan-Willem heel bewust de kaart van zijn sommelierschap en zijn titel Nederlands Kampioen: JW de Sommelier. Hij beschouwt zijn ervaring als sommelier zondermeer als een unique selling point. Op zijn site presenteert hij zijn wijnen daarom met videofilmpjes waarin hij ze vanuit het gezichtspunt van een sommelier beschrijft. Daar komt zowel kennis als beleving aan te pas. Immers, een goede sommelier is voor alles een communicator.
Top 10
Vlotte communicatie is een eigenschap die ook bij concoursen een belangrijke rol speelt. Jan-Willems ambitie wat concoursen betreft liegt er niet om: een plaats halen in de internationale top 10. In 2016 bijvoorbeeld. Dat betekent wel keihard aanpakken. “In Nederland doen we het leuk, maar te losjes en te veel op onze eigen manier. Daarmee maak je internationaal geen schijn van kans. Met losse eigen regels red je het niet. Je moet je echt conformeren aan internationale criteria.”
Om zijn kennis op gestructureerde manier te vergroten, is hij begonnen aan de opleiding Master Sommelier. Een uitdaging van de eerste orde, want het is maar weinigen gegund die titel daadwerkelijk te halen. Het betekent vooral zelfstudie volgens een rooster dat veel discipline vergt. “Vooral wijnen van buiten Europa vragen de nodige aandacht. Die zijn bij ons misschien niet zo belangrijk, in de rest van de wereld, en zeker de Angelsaksische landen, zijn ze dat wel.”
Als mentor heeft hij de Belg Aristide Spies, die de derde plaats bij het WK in Tokio wist te halen. Jan-Willem, op zijn beurt, assisteerde Spies afgelopen jaar in Brussel met de verzorging van de technische aspecten van de finale bij het Belgisch kampioenschap. (Tussen haakjes: een publiekspektakel van de eerste orde, dat BK! Hopelijk gaan we in Nederland ook die kant op.) Waar het in essentie om gaat? “Professionaliteit, precisie, communicatie en verkoperschap.”
Lidl
In ‘het wereldje’ heeft Jan-Willem inmiddels ook van zich doen spreken door zijn advieswerk voor een klant die diplomatiek gezegd geen geweldig imago bij wijnliefhebbers heeft. We hebben het over discounter Lidl, een keten die juist zijn imago wil verbeteren. Een jaar of wat geleden deed het al eens een actie met sterrenkok Lucas Rive, toen nog chef van de Bokkedoorns, die toen met groente van Lidl werkte. En recentelijk nog met een trendy pop-up restaurant in Stockholm.Nu dus een betere positionering en presentatie van de wijn. Voor Jan-Willem een dankbare opdracht die al vruchten heeft afgeworpen in de vorm van positieve berichtgeving in de pers over Lidlwijnen. Hij laat alvast weten dat er in september van dit jaar een heuse foire aux vins aan zit te komen die van zich zal doen spreken.
In het glas
Praten over wijn bij een verantwoorde espresso is een ding, er gaat natuurlijk niets boven proeven. Van der Hek had daarvoor een paar representatieve wijnen uit zijn assortiment uitgekozen. Dat bestaat momenteel uit ongeveer 75 wijnen van ruim 30 producenten plus een aantal distillaten.Ze zijn geselecteerd op kwaliteit, en het mag wat kosten. Hij heeft een voorkeur voor zuiver en verteerbaar. Meegenomen als dat bio is, maar dat is geen strikte voorwaarde. De nadruk ligt vooralsnog op klassiek Europa.
Franciacorta Brut Nature 2009, Barone Pizzini
Voortreffelijke spumante van chardonnay en een heel klein beetje pinot. Delicate mousse, knisperend fris en pittig droog van smaak. Stijlvolle bubbel om blij én hongerig van te worden. € 29,50
Verdicchio dei Castelli di Jesi Superiore ‘San Paolo’ 2009, Pievalta
Biodynamisch wit met extract, complexiteit én een hoge doordrinkfactor. Enerzijds aangenaam rond, anderzijds uitgesproken sapido, d.w.z. ziltig als de vis waar hij voor bedoeld is. Karaktervol. € 15,95
Savennières ‘Clos du Papillon’ 2009, Domaine du Closel
Een wijn voor ver gevorderden of alleen voor sommeliers? Dat valt nogal mee. Verrassend rijp, rond en weelderig, al blijft het eigenzinnige chenin. Hoe ‘lastige’ Savennières ineens wel lekker blijkt te kunnen zijn. € 32,50
Gamay ‘Les Moines Noirs Refractaire’ 2011, Vin de Pays d’Urfé, Domaine de Perrière
Urfé? Toegegeven, dat moesten we even opzoeken. Gebiedje in de buurt van Roanne. Stokoude gamay op graniet, 1 jaar houtopvoeding, vette knipoog naar de Beaujolais. Expressief, puur, uitgesproken mineraal, zilte afdronk. € 19,95
Morgon ‘Le Clos de Lys’ 1998, Domaine J. Chamonard
‘Echte’ Beaujolais nu, al even onalledaags als de voorgaande wijn. Ouderwets gevinifieerd op structuur en houdbaarheid. Nog altijd zo vitaal als wat. Gerijpt fruit (kersen), aardsheid (van de tannine), tertiaire aroma’s à la pinot uit Nuits-Saint-Georges. Heel bijzonder. € 37,50
Minervois ‘Mais où est donc Ornicar’ 2012, Domaine Jean-Baptiste Senat
Genoemd naar een ezelsbruggetje in het Frans. Heel zuiver en vooral elegant voor een Zuid-Franse wijn. Opvallend: er zit geen syrah in, alleen maar oude grenache, cinsault en mourvèdre. Intens fruit, opmerkelijke zuren, precisie, balans. Een en al verteerbaarheid. € 17,50