Met de druiven voor de stille witte wijnen allemaal al lang en breed geplukt en vergist, en met de pluk van merlot sinds begin vorige week, d.w.z. maandag 27 september, in volle gang – bij Château Margaux werd de merlot van het perceel L’Eglise overigens zelfs al op de 22e binnengehaald – lijkt Bordeaux af te stevenen op een tweede groot jaar in successie na het veelbejubelde 2009. Het ziet ernaar uit dat zich een herhaling van het dubbelsucces 1989-1990 aandient.
Droog, klein en geconcentreerd
Met de druiven voor de stille witte wijnen allemaal al lang en breed geplukt en vergist, en met de pluk van merlot sinds begin vorige week, dat wil zeggen maandag 27 september, in volle gang – bij Château Margaux werd de merlot van het perceel L’Eglise overigens zelfs al op de 22e binnengehaald – lijkt Bordeaux af te stevenen op een tweede groot jaar in successie na het veelbejubelde 2009. Het ziet ernaar uit dat zich een herhaling van het dubbelsucces 1989-1990 aandient.
Ongewoon droog
Een groot jaar, maar dan wel uitsluitend in kwalitatieve zin. Qua opbrengst zal 2010 juist heel klein uitvallen. De geringe omvang, met 25 tot 30 procent minder volume dan in 2009 – heeft veel te maken met de uitzonderlijke droogte tijdens het gehele groeiseizoen en, vooral bij de merlot, met een slechte vruchtzetting (coulure) in het voorjaar. Het is gelet op de aanhoudende nattigheid van de afgelopen weken in Nederland moeilijk voor te stellen, maar Bordeaux heeft al maanden nauwelijks neerslag gehad. Vooral juli was heel droog. Valt er in die maand gemiddeld 52 millimeter neerslag, in 2010 was dat maar 16,5.
Aan het eind van de maand werd voor het hele jaar tot dan toe een tekort geregistreerd van 140 millimeter. Op diverse plaatsen zijn zeer jonge stokken dan ook geïrrigeerd. Met de hand, stok voor stok!
Een gunstige bijkomstigheid is het gematigde temperatuurverloop geweest. Tijdens de zomer waren er weliswaar warme dagen, maar anders dan in het eveneens zeer droge 2003 hebben zich geen extreme hittegolven voorgedaan. En als geroepen viel er begin september de nodige regen (20 millimeter) om het rijpingsproces nadien optimaal te laten verlopen. Zodoende was er alleen sprake van lichte, als positief beschouwde stress. Door de droogte hebben schimmel en rotting tot nu toe geen schijn van kans gekregen. Het fruit kon daarom tot nu toe in kerngezonde toestand geplukt worden. De klein gebleven druiven ontwikkelden dikke schillen met veel anthocyanen (kleurstoffen en tannines) en bereikten hoge suikerwaarden.
Zeer rijpe merlot
Bij de rode wijnen ligt daarin een uitdaging voor de wijnmakers. Merlot heeft wijnen opgeleverd met soms nog hogere potentiële alcoholpercentages dan vorig jaar. Waarden van 14 procent zijn eerder regel dan uitzondering. Behalve met de specifieke omstandigheden van het jaar heeft die hogere mate van rijpheid niet zo zeer te maken met een vermeende klimaatverandering, maar veeleer met een sterk verbeterd wijngaardbeheer. In Bordeaux is daar vooral de afgelopen tien jaar veel energie in gestoken.
De alcohol staat gelukkig niet los, maar maakt deel uit van een smaakstructuur waarvan ook een hoog extract, stevige tannine, goede zuren (meer dan in 2009) en een hoge aromatische intensiteit deel uitmaken. Wat betreft de aroma’s en tannines hebben de koele nachten voor en tijdens de pluk een positieve rol gespeeld. Voor de merlot op zowel de linker- als de rechteroever geldt dat de wijnen ervan meer smaak en spanning hebben dan in 2009. Bij Angélus in Saint-Emilion zijn de verwachtingen dan ook zeer hoog gespannen.
Het wachten is nu nog op de met name voor de linkeroever belangrijke cabernet sauvignon, die later rijpt dan de merlot. Naar eigen waarneming in de wijngaarden van diverse châteaux in de appellations Graves en Pessac-Léognan – waaronder La Mission Haut Brion, Malartic-Lagravière en Domaine de Chevalier – hing die cabernet er werkelijk prachtig bij, met dezelfde concentratie als de merlot. Gelet op de dikke schillen zou hij desnoods nog wel een buitje kunnen verdragen. Menig château, zoals Margaux, hoopt daar zelfs op.
Wit
Denis Dubourdieu, professor in de oenologie, goeroe op het gebied van witte Bordeauxwijnen en zelf betrokken bij de exploitatie van niet minder dan vijf wijngoederen, betoonde zich afgelopen dinsdag tijdens een diner van producenten uit Graves en Pessac-Léognan laaiend enthousiast over de droge witte Bordeauxwijnen. Ze hebben volgens hem fruit, aroma’s, zuren én ook wat tannine. De pluk van sauvignon blanc en sémillon begon dit jaar rond 1 september en is intussen al weer een poosje afgerond. Hier kan in de wijngaard dus niets meer mee misgaan. Op Domaine de Chevalier was het laatste vat 2010 wit bijvoorbeeld vorige week dinsdag volledig uitvergist. En ook daar stak technisch directeur Rémi Edange zijn oprechte enthousiasme niet onder stoelen of banken. Minstens zo goed als 2009!
Last but not least de edelzoete witte wijnen. Voor producenten in Sauternes, Barsac en ook die in appellations in Entre-Deux-Mers als Cadillac, Loupiac en Sainte Croix du Mont is het nog even wachten geblazen op een zware uitbraak van botrytis. De zo noodzakelijke ochtendmist van de Garonne gevolgd door zonneschijn was er de afgelopen dagen alvast. Als de botrytis optreedt, kan die zich nestelen op suikerrijke druiven. Ook dat ziet er dus veelbelovend uit.
Over de mogelijke implicaties van alweer een groot jaar – met ook nog eens kleine volumes – voor de prijsvorming zullen we het nu maar even niet hebben. Voor de crus classés wordt dat naar alle waarschijnlijkheid een wat minder veelbelovend verhaal. Het wordt dus vooral uitkijken naar de goede middenklassers met nog wel een gezonde prijs-kwaliteitverhouding. En die zijn er in Bordeaux gelukkig volop.
René van Heusden
