Columns

Afgelopen donderdag had ik bezoek van Philippe de Lur Saluces, met zijn broer en zus eigenaar van Château de Fargues in de Sauternes. Voor we zijn wijnen gingen proeven, hadden we eerst een gesprek over de lastige positie van zoete wijnen in de markt. Een probleem dat hij aan den lijve ondervindt. Hij trok het breder, door op te merken dat zelfs port het moeilijk heeft. Het was leuk om te merken dat hij ook een liefhebber was. Zeker van oudere jaren port, zoals 1970, een jaar dat hij nog iets beter vond dan 1977, zijn geboortejaar. Wat ik overigens met hem eens ben.

Dat port net als Sauternes worstelt met de verkopen, is zonder meer waar. Jammer genoeg, moet ik zeggen. Want port blijft een fascinerende wijn. Ik ken eigenlijk geen wijn die in goede jaren beter kan rijpen dan port. Als we kijken naar vintage port, de beste port uit goede jaren, is dat misschien wel het noodlot van die wijn. Want hoewel vintage port tegenwoordig beslist zachtere tannine heeft dan vroeger, is het bij uitstek een wijn die mooier wordt door hem te bewaren. Port uit een groots jaar als 1994 is nu zelfs nog aan de jonge kant om te drinken, dertig jaar later. Maar wie heeft het geduld om een wijn nog zo lang te bewaren? Ik vrees maar heel weinigen.

Onlangs hebben meerdere porthuizen de jaargang 2022 gedeclareerd, dus als vintage port uitgebracht, ondanks de marktsituatie. Sowieso wellicht tikje verrassend, want voor port was 2022 een extreem jaar – om het mild uit te drukken. Zelden waren hitte en droogte zo bepalend voor een jaargang als in 2022. Juli was de heetste julimaand ooit, met een gemiddelde temperatuur van 28,3 graden en een recordmaximum van 46,5 graden op 14 juli in Pinhão. Daar kwamen extreme lage regenhoeveelheden bovenop. Tussen november en eind mei viel er maar 195 millimeter. Voordeel is wel dat de producenten van port inmiddels wel enigszins gewend zijn aan dit soort omstandigheden. Met name in de wijngaard weten ze het fruit goed te beschermen. Dat resulteerde in een oogst met heel kleine, maar perfect gezonde druiven. Dus op zich uiteindelijk niet zo vreemd dat er meerdere porthuizen zijn die er nu voor kiezen de jaargang te declareren.

De manier waarop wordt gedeclareerd, is wel verschillend. Sommige huizen vinden de wijn niet goed genoeg voor ‘echte’ vintage port. Of ze vinden de markt er niet rijp voor. In dat geval wordt de wijn gedeclareerd als een Single Quinta, vintage port van één wijngaard. Dat gebeurde bijvoorbeeld bij Taylor’s, dat de Vargellas 2022 onlangs declareerde. Je proeft in deze wijn de concentratie en tannine van 2022, met heerlijk fruit, diepgang en intensiteit. Maar de zachte tannine maakt hem ook ronduit verleidelijk. Deze port laat goed zien hoe goed moderne port van topkwaliteit is.

Andere huizen declareerden ‘gewoon’ een vintage port. Zoals Quinta do Noval, dat zelfs de topcuvée, Nacional, met de jaargang 2022 op de markt brengt. Ook Niepoort declareerde de jaargang. Deze ’22-er is wat eleganter van stijl dan de Vargellas, maar even fraai in zijn fruit en concentratie. Dirk Niepoort is iemand die altijd de grenzen opzoekt. In dit geval met een voor port laag restsuikergehalte van niet meer dan 83 gram per liter, waar dat ‘normaal’ zo tussen de 90 en 100 ligt.

Nog maar eens een poging om een ander, liefst jonger publiek te bereiken. Of dat lukt? Ik weet het niet. Wat ik wel weet, is dat deze ports tegenwoordig ook jong heel lekker zijn, door hun geweldige fruit. Dus ook geschikt voor wie geen bewaargeduld heeft. Pas na een paar jaar sluiten de wijnen zich, en dan kun je er beter van af blijven. Als je dat kunt.

Quinta de Vargellas: Kwast Wijnkopers, ongeveer € 59,95

Niepoort: Horizon Wines, ongeveer € 84,50

Ronald de Groot

Afgelopen week mocht ik even naar Bordeaux voor een proeverij op Château Beychevelle. Ik durfde het bijna niemand te vertellen, want voor een proeverij heen en weer vliegen naar Bordeaux is in deze tijd natuurlijk lastig te verdedigen. Maar op zo’n moment is het mijn nieuwsgierigheid die het wint van mijn geweten, helaas. En het was de moeite waard, voor een liefhebber als ik. Wijnen proeven terug tot 1905, 1915 en 1921, dat kan niet elke dag. Dus ik had er eerlijk gezegd ook geen spijt van.

Wat me bovendien trok, was dat ik even een idee kon krijgen van de oogst ter plekke. Bordeaux is op de een of andere manier toch ook een soort thuiskomen voor me. Maar ja, dat heb ik geweten. De planning was om de ochtend na de proeverij wat te oogsten. Maar dat idee viel letterlijk in het water. Geen oogst sous la flotte, vrij vertaald ‘in de stromende regen’. Bordeaux werd, zoals eigenlijk het hele jaar al, geteisterd door een voortdurende regenval. Net als hier is er het afgelopen jaar in Bordeaux meer regen gevallen dan ooit. Geen fijne situatie voor een wijngebied. Afgelopen week kwam er al een persbericht dat er in de streek tot 1,5% mag worden gechaptaliseerd. Dat zegt al heel veel over de situatie.

Ik vond het knap dat de verantwoordelijke equipe, onder leiding van Philippe Blanc -die zijn dertigste oogst liet optekenen- en wijnmaker Romain Ducolomp nog een lach op het gezicht kon toveren.

Zoals ik vorige week al schreef, is het voor een oordeel over de oogst nog te vroeg. Toch dringt een vergelijking met het nogal rampzalige jaar 2013 zich op. Ook een oogst met regen. Maar Philippe Blanc wijst op de verschillen. Destijds was het tropisch warm. Nu is het ronduit koel. Dat zorgt ervoor dat de druiven nog vrij gezond blijven, anders dan in 2013, toen rot snel om zich heen greep. Wel zuigen ze water op door de regen, wat ten koste gaat van de concentratie.

Hoe dan ook, voor veel wijnliefhebbers zal de vele regen van 2024 al snel een reden zijn om het jaar als minder van kwaliteit te zien. In dat opzicht is er wel een parallel met 2013, zelfs al zouden de wijnen beter zijn. Je kunt het zien aan de verkoop van Sauternes in 2013. Ondanks een goede kwaliteit, met veel edele rotting, waren de zoete wijnen heel lastig te verkopen. Domweg vanwege het slechte imago van het jaar.

Dus het is wél gemakkelijk te voorspellen dat 2024 een moeilijke toekomst tegemoet gaat. Want Bordeaux verkoopt zijn wijnen ook nog eens graag ‘en primeur’, dus in het jaar na de oogst, als de wijnen nog op vat liggen. Dat zorgt voor snelle liquiditeit. De jaargang 2024 zal dit systeem verder onder druk zetten. Daar is ook Philippe Blanc van overtuigd. ‘De jaargang 2023 kende een moeilijke primeurcampagne. Ondanks een goede kwaliteit. Ik denk dat niet meer dan 15% van de châteaux de hoeveelheid wijn hebben kunnen verkopen die ze van plan waren in de markt te zetten. Onze strategie is altijd geweest de prijs niet te veel te verhogen. Bij de voorverkoop van 2023 zag je dat degenen die hun prijs in de jaren daarvoor te veel naar boven hadden opgerekt, flink in prijs terug moesten. Dat had twee nadelen. De klanten zagen dat de wijnen na aankoop, eerdere jaren al, in prijs daalden. Dan voel je je bekocht, en dan denk je bij een latere voorverkoop nog wel een keer na voor je weer wat koopt. Dat ondergraaft het systeem. Bij voorverkoop moet iedereen profiteren. Het château, de handel in Bordeaux en de consument. Anders gaat het fout.’

‘Bij 2024 zal er weer druk zijn op de châteaux om hun prijzen nog verder te verlagen. Daar is na de campagne van 2023 echter nog maar weinig ruimte voor. Bovendien zit de handel in Bordeaux door de slechte voorverkoop ook nog op grote voorraden.’

Ronald de Groot

Op het moment dat we vorige week de hoofdweg afsloegen met de auto, om het onverharde weggetje naar ons huis in te rijden, hoorden we een geluid alsof er een zak grind over de achterkant van de auto werd gegooid. Nogal beangstigend, eerlijk gezegd. Vooral omdat we totaal niet begrepen wat de oorzaak kon zijn. We zagen wel bij het aanrijden dat de weg deels donker was, zwarter aan de ene kant dan aan de andere. Pas na een paar dagen realiseerden we ons wat er aan de hand was, toen we de oogstmachines hier beneden door de wijngaarden zagen snorren. Bij machinaal oogsten worden de druiven van de trossen geslagen, waardoor ze beschadigd raken. Een bak vol met druiven achter een trekker zorgt er dan voor dat een deel van het sap op straat terecht komt. Daar waren we doorheen gereden, zodat de banden van de auto helemaal kleverig waren geworden van de suiker. Daardoor bleven alle kleine steentjes aan de banden plakken, en sloegen ze tegen de wielkast, met het lawaai als gevolg.

Het valt niet te missen, mag ik wel zeggen. De oogst is hier, hartje Languedoc, inmiddels goed begonnen.  Je ruikt het ook als je door de dorpen rijdt, de druiven die staan te gisten in de kelders. Een geur die je al van verre tegemoet komt, en die je overal ruikt. Je wordt meteen heel nieuwsgierig naar de nieuwe oogst. Op Clos Bagatelle, aan de andere kant van Saint-Chinian, mochten we al wat van tank proeven: vermentino, roussanne, muscat. Maar conclusies over de kwaliteit van de jaargang kun je daaraan niet verbinden. Zelfs de wijnboeren zelf niet.

Afgelopen donderdag sprak ik met Gérard Bertrand voor een interview. Hij oogst biodynamische wijnen van maar liefst 1.000 hectare eigen wijngaarden, dus dat is nogal wat. Hij wil er wel in algemene zin iets over zeggen. ‘De oogst hier in de Languedoc is laat dit jaar, we lopen zo’n tien dagen achter.’ Op zich gunstig, want de nachten werden al duidelijk koeler, en dat zorgt voor betere aroma’s en goede zuren. Zijn tweede opmerking sloot daar op aan. ‘Het beste hangt nog aan de stokken.’ Verder dan dit soort algemeenheden kun je eigenlijk niet gaan. Alhoewel, er zijn toch nog wel wat meer conclusies te trekken.

In de Roussillon, aan de voet van de Pyreneeën, wordt de noodklok geluid wegens de aanhoudende droogte. Wijnboeren ter plekke voorspellen dat het voor veel boeren het laatste jaar zal zijn als er geen financiële steun komt. Dit jaar brengt rendementen van gemiddeld 15 tot 18 hectoliter per hectare voor het hele departement Pyrenées-Orientales, waar zich deze wijnstreek bevindt. Dat kan niet uit, dat kan iedereen begrijpen.

Voor de westkant van Frankrijk was het juist een uitgesproken nat jaar – net als bij ons eigenlijk. Ook de afgelopen weken kwam de regen in bijvoorbeeld Bordeaux met bakken uit de hemel. Waarschijnlijk als gevolg van het recordwarme water van de Atlantische Oceaan. Als we weten dat de beste jaren de jaargangen zijn met voldoende waterstress, dan kunnen we wel verwachten dat het voor die kant van Frankrijk geen topjaar zal worden. Zonder overigens de wijnen de grond in te boren, want dat zou, zonder ze te proeven, onterecht zijn.

Want laten we eerlijk zijn. Met een vroeg oordeel over jaargangen ga je al snel genadeloos de mist in. Zo zijn (extreem) warme jaren in het verleden al snel uitgeroepen tot ‘jaar van de eeuw’. Voorop de jaargang 2003, maar het geldt even goed voor 2009 en 2000, zij het in wat mindere mate. De wijnen van 2009 rijpen genadeloos snel, iets wat in eerste instantie niet werd voorzien. Bij de gulle jaargang 1982 was het andersom. Daarvan werd gezegd dat hij nooit zou kunnen ouderen. Maar zelfs nu nog zijn de wijnen in een prima conditie. Ik ben iedere keer verbaasd hoe goed ze nog zijn. Je weet het nooit. 1970 is ook zo’n bijzonder jaar. De wijnen blijven maar goed, nog steeds, wat ook geldt voor ports uit dat jaar. Van de recente jaargangen werd 2017 snel afgeschreven, terwijl de wijnen zich nu goed presenteren. Conclusie: bij goede wijn is geduld nodig. Niet alleen met bewaren, maar ook met het beoordelen van de uiteindelijke kwaliteit van de jaargang. Want dat oordeel kan jaren later alsnog moeten worden bijgesteld.

Ronald de Groot

Niets is fijner dan wijnproducenten bezoeken tijdens oogsttijd. Natuurlijk, er zijn er die het dan te druk hebben om je te ontvangen. Maar hier in mijn omgeving, in Saint-Chinian, is er eigenlijk niemand die er moeite mee heeft. Ze laten je hier net zo gemakkelijk ook even wat gistende wijn van tank proeven, om je een eerste indruk van de oogst te geven. Dat blijft fascinerend. Op Clos Bagatelle, een prachtig wijngoed hier even buiten het dorp – een van de beste van de appellation – krijgen we een witte merlot in het glas. Dat zie je niet zo vaak. Christine Deleuze, die samen met haar broer Luc dit familiedomein runt, legt uit waarom: ‘Ik kan niet voldoen aan de vraag naar onze witte IGP, die is elk jaar uitverkocht. Dus met deze witte merlot kunnen we daarvan iets meer maken. En hij heeft een goede structuur, hij past er prima bij.’

Eigenlijk is dat de rode draad, om het zo maar uit te drukken, overal waar ik kom. De vraag naar wit blijft hoog, de druk op rood is enorm. Christine: ‘Dat de consumptiepatronen veranderen, is van alle tijden. Maar de snelheid waarmee de rode wijnen zijn gedumpt, is niet te bevatten. Dat kon je gewoon niet zien aankomen.’ Dat gevoel is algemeen. Voor wijnproducenten, die een wijngaard aanplanten voor een generatie, een bijna niet op te lossen probleem.

Ondertussen stromen de berichten over een kleine Franse oogst binnen. Bijna overal wordt het minder, in veel gebieden vooral door enorme problemen met meeldauw. Ook vorst en hagel eisten hun tol. Gesproken wordt van de kleinste oogst ooit, maar uiteraard is het nog te vroeg voor definitieve conclusies.

Je zou bijna denken dat een kleine oogst een geluk bij een ongeluk is. De wijn laat zich lastig verkopen, dus met wat minder, wordt de druk wat minder groot. Maar roep dat niet in Chablis of de Champagne, want daar gaat het ze qua verkopen nog aardig voor de wind, dus elke liter minder gaat ten koste van de winst. Goed nieuws is het dus moeilijk te noemen. Ook hier in Saint-Chinian is de oogst klein, en ook kleiner dan van tevoren verwacht. Dat gebeurt als de druiven minder sap hebben dan ingeschat.

Hier ter plekke kun je goed zien wat de consequenties zijn van de klimaatverandering, en wat het effect is op de oogsthoeveelheid. Saint-Chinian is trots op de hogere wijngaarden, die een ondergrond hebben van pure schistes, een gelaagd, leisteen-achtig gesteente. Dit gesteente houdt warmte vast, maar water loopt snel weg. In het verleden was dit een voordeel. Met de huidige droogte, die in ’23 een hoogte- -of zo u wilt dieptepunt bereikte, hebben de oude stokken van de grenache het hoger op deze wijngaarden heel moeilijk – ze gaan dood door de droogte. In juni waren we in Priorat, en daar deed zich exact hetzelfde probleem voor, op de beroemde licorella-bodems van deze streek, ook een soort schistes. Een bijzondere parallel.

De klimaatverandering zorgt er voor dat je idee over wat de mooiste en beste wijngaarden zijn, helemaal op zijn kop wordt gezet. Daarom is het ook zo belangrijk om voortdurend met producenten te spreken en door de wijngaarden te lopen. Het blijft altijd leerzaam, zeker in deze tijd van snelle veranderingen.

Slimme producenten passen zich aan. Een dorp verderop zit het Domaine Les Eminades. Volgens eigenaresse Patricia Bettoni ‘pragmatisch’ biodynamisch: ‘We zijn begonnen met niets in 2002, en hebben wijngaarden overgenomen van een lid van een coöperatie, vanwege zijn pensionering. We hebben de wijngaard met geduld uitgebreid. Gelukkig, want wijngaarden zijn nu door de crisis veel goedkoper. We hebben de focus gelegd op wijngaarden op de rode klei, dus niet op schistes. De klei werkt tijdens de droogte als een spons, en zelfs vorig jaar hadden we vrij normale opbrengsten.’

Het is duidelijk: je moet je continu aanpassen. De wijnproducenten in hun wijngaarden. En wij in ons hoofd, over het idee welke wijngaarden de beste zijn. Want ook dat verandert snel.

Ronald de Groot

Zo, we zijn weer even neergestreken op ons plekje in het Franse zuiden. Heerlijk. De zomerhitte is weg, en dat maakt het hier heel aangenaam. Fijn dat het op zo’n moment dan ook meteen mooi fietsweer is. Al fietsend kom je hier altijd langs talloze wijngaarden, in alle soorten en maten. Dit jaar valt me op dat de verschillen tussen de wijngaarden heel groot zijn, extreem groot zelfs. Daar zijn allerlei redenen voor aan te wijzen. De wijnbouw is continu in ontwikkeling. En hier in de Languedoc is er alle vrijheid de ontwikkelingen al of niet toe te passen. Aanplant van internationale rassen bijvoorbeeld. Naast lokale druiven voor de Saint-Chinian AOP vind je hier rassen als merlot, cabernet en viognier voor IGP-wijnen. Druiven die uit koelere streken komen, zoals chardonnay of viognier, moeten hier al vroeg worden geoogst. Ik reed in het dal van de Orb langs een machinaal geoogste wijngaard, waar de witte druiven zeker al weken geleden waren ‘geplukt’. Hoger op de heuvels kom je mooie oude wijngaarden tegen, waar wit nog steeds moet worden geoogst. Een groot contrast.

In de wijnbouw wordt heel vaak – te pas en te onpas – gesproken over terroir en expressie van terroir. Een lastig begrip. Onlangs nog verscheen er uitgebreid wetenschappelijk onderzoek waaruit naar voren kwam dat het idee dat je kalk in een wijn proeft van een kalkhoudende ondergrond, feitelijk niet aantoonbaar is. Terroir is natuurlijk een typisch Frans begrip, dat zoiets omvat als een combinatie van eigenschappen van de bodem, het microklimaat en de expositie van een wijngaard of van een wijngebied. Sommigen zullen zelfs de mensenhand bij het terroir rekenen.

Wat de invloed van terroir is, is niet altijd goed te zeggen, maar dát er invloed is, is zeker. Zo gedijen sommige druiven, denk aan merlot en pinot noir, het beste op watervasthoudende kleigronden. Cabernet sauvignon staat minder graag met de voeten in het water, dus houdt van ondergronden die goed afwateren. Chardonnay van kalkhoudende ondergronden krijgt meer spanning.

Achter het Franse appellationsysteem zit ook een idee van terroir, maar het verband is vaak nogal losjes. Een streek als de Champagne is een goed voorbeeld. Die is zó groot, met zoveel verschillende ondergronden, exposities en microklimaten, dat je bij een gewone brut champagne moeilijk van terroirwijn kunt spreken. Sommige wijnen van specifieke wijngaarden of bepaalde gemeenten, zoals in de côte des blancs, zijn dan wel weer geschikter voor in dit geval chardonnay. Dan kun je wel spreken van terroirexpressie.

In de Languedoc is er een onderscheid tussen IGP en AOP, net als elders in Frankrijk. AOP is er voor lokale druiven, IGP geeft de vrijheid om te kiezen voor internationale druiven. Een mooie formule. Eén van de bedrijven die ter plekke al decennia wijnen van internationale druiven van grote klasse maakt, is Mas de Daumas Gassac. Op basis van vooral cabernet sauvignon wist de eigenzinnige Aimé Guibert een wijn te maken die door critici de ‘Lafite van de Languedoc’ werd genoemd.

Maar de Revue du Vin de France is niet (meer) overtuigd. De wijn krijgt geen hoge waardering, omdat volgens directeur Denis Saverot van de RVF door het domein een keuze is gemaakt voor druiven die ‘niet meer passen in de tijdgeest’, zo meldt hij in de krant Midi Libre. Tja. Dus het is misschien wel een goede wijn, maar kennelijk is dat voor de RVF geen criterium. In een reactie in de Midi Libre maken de broers Samuel en Roman Guibert, die in 2010 het stokje van hun in 2016 overleden vader overnamen, zich behoorlijk kwaad over deze uitspraak. ‘Wij maken een terroirwijn, en geen cépagewijn’, aldus de broers. ‘Mas Daumas wordt gemaakt van verschillende ondergronden, waaronder bijzondere kleiafzettingen (grès) uit de ijstijd. De druiven dienen alleen maar als middel voor de expressie van dit bijzondere terroir. Dus de wijn wordt niet door de druiven gekarakteriseerd, maar door het terroir. Als Denis Saverot zegt dat de wijn de tijdgeest niet weergeeft, miskent hij dat een grote wijn geen onderwerp moet zijn van de grillen van de mode’.

‘En waarom moet hij onze overleden vader een ‘dwaas’ noemen? Wat heeft het voor zin iemand die al jaren in zijn graf ligt te beledigen omdat hij een megalomaan project met Mondavi heeft afgeblazen?’ Ze spreken van een gebrek aan respect, en benadrukken dat de Languedoc juist zo bijzonder is, omdat het wijnen kan maken naar eigen inzicht, los van de traditie die andere streken beperkt in hun mogelijkheden.

Mij dunkt dat de broers, die spreken namens hun familie, groot gelijk hebben. Wat Denis Saverot van de RVF zegt, komt behoorlijk arrogant over. Hij bepaalt of een wijn volgens de laatste mode is gemaakt, en zo niet, dan serveert hij hem af. Een opmerkelijke manier van wijnen beoordelen.

Assemblage 2022 Mas de Daumas Gassac

Cabernet sauvignon 76%, tannat 5%, merlot 4%, pinot noir 3%, petit verdot 3%, syrah 3%, cabernet franc 2%, 4% overige druiven: nielluccio, montepulciano, saperavi, carménère, tempranillo, abouriou.

Ronald de Groot

Als je een dagje ouder wordt, zijn er dingen die geleidelijk veranderen. Op zich verander je zelf eigenlijk niet, gek genoeg. Vooral in je hoofd blijf je je gewone zelf. Het lijf werkt wat minder goed mee, dat dan weer wel. Wat zeker verandert, is het gedrag van sommigen in je omgeving. Zo ken ik mensen die bij het openslaan van de krant niet beginnen met een column of een nieuwspagina, zoals je zou verwachten. Nee, ze slaan eerst de pagina met rouwadvertenties open. ‘Kijk, die is ook al overleden.’ ‘Ai, het zijn er wel weer heel veel vandaag.’ ‘Gelukkig, we zijn er nog, laten we er vooral nog maar van genieten.’ En meer van dat soort uitspraken.

Een variant op dit gedrag zie je bij mensen die bij het lezen van de Misset Horeca beginnen met het uitspellen van de faillissementen in de horeca. Is dat een vorm van doemdenken? Dat kun je moeilijk zo noemen, vrees ik. Want ze zijn er écht. En al die faillissementen wijzen in één richting: de horeca heeft het lastig. Vlak na covid was dat wel anders. Iedereen ging weer uit eten en de restaurants profiteerden van de steun die ze van de overheid hadden gekregen, bijvoorbeeld in de vorm van uitstel van het betalen van belasting. Het was lastig om aan personeel te komen, en er waren zelfs restaurants die vanwege personeelstekorten korter open konden blijven. Dat is voor een deel nog steeds zo, maar je ziet het geleidelijk toch veranderen. Ik hoor nu zelfs van restaurateurs dat ze weer open sollicitaties krijgen, en daar was jarenlang geen sprake van.

Ik krijg het idee dat er zaken zijn die in een vicieuze cirkel komen. Een van hogere kosten, hogere prijzen en vervolgens minder verkopen. Ik heb ook het idee dat door internet de mogelijkheden om de menuprijs te verhogen, enigszins beperkt zijn. Het is voor de moderne gast een fluitje van een cent om op die manier menuprijzen te vergelijken als ze op zoek zijn naar een restaurant. Zit je te hoog, dan val je af, althans als je niet tot de top behoort.

In mijn ogen ben je als wijnliefhebber in dat geval de pineut. Ik was vanavond toevallig een restaurant aan het reserveren, en dan valt je meteen op hoe duur de wijn wordt verkocht. Het bedrijf in kwestie vraagt voor vier gangen € 54 en voor de ‘bijpassende dranken’ € 39. Dat betekent dat voor het inschenken van een glas wijn bijna driekwart van de prijs van een gang wordt betaald. Hoeveel werk wordt besteed aan de gang en hoeveel werk aan het inschenken van de wijn? En hoe verhoudt de kostprijs zich tot de prijs van het geheel? Dit behoeft geen verdere uitleg, want het is duidelijk dat de verhouding hier totaal uit balans is. Als gast betaal je voor de wijn te veel, om te compenseren dat je voor de gang te weinig betaalt.

Natuurlijk snap ik dat de kosten heel hoog zijn, zeker in Amsterdam. Niet alleen overdreven regelgeving, maar bijvoorbeeld ook de extreme huurprijzen in de hoofdstad eisen hun tol. Onlangs zei iemand me dat je als restaurant in de binnenstad alleen nog maar kunt overleven als je eigenaar bent van het pand waarin je restaurant zit, zeker als je nog een beetje betaalbaar wilt blijven. Dat verbaast me niets.

De keerzijde van dit beleid lijkt me duidelijk. Gasten reageren op hoge prijzen door minder te bestellen. Of een arrangement te nemen met halve glazen. Dus per saldo verhoog je de prijzen om meer te verdienen, maar uiteindelijk valt de opbrengst tegen, en heb je jezelf in de voet geschoten. En de gast teleurgesteld. Michel Bettane schreef onlangs in het magazine ‘Magnum’ dat een deel van de gedaalde wijnverkopen op het conto mag worden geschreven van restaurants die de wijn te duur proberen te verkopen. Hij heeft volgens mij een punt. Ik zie het als een heilloze weg.

Ronald de Groot

Wie in het weer geïnteresseerd is, ziet dit jaar een opvallend patroon. Het westelijke deel van Europa krijgt de afgelopen tijd onwaarschijnlijk veel neerslag te verwerken. Hier thuis zeggen we voor de grap wel eens dat het sinds het vertrek van weerman Gerrit Hiemstra alleen nog maar heeft geregend. Hiemstra verliet het journaal als weerman op 14 september van het afgelopen jaar. Dus gaat u maar na. De cijfers spreken trouwens ook boekdelen. Het KNMI liet weten dat de periode tussen 2 juni 2023 tot en met 31 mei 2024 de natste 365 dagen aaneen waren die ooit zijn gemeten Deze periode was met 1246 millimeter 8 procent natter dan het jaar 2023. Maar niet alleen hier, ook in grote delen van bijvoorbeeld Frankrijk was het de afgelopen periode zeer nat. Nu ben ik geen meteoroloog, maar er zijn wel wat redenen te verzinnen voor die uitbundige regenval. Een ervan is de watertemperatuur van de Atlantische Oceaan, die op dit moment veel warmer is dan voorheen. Ook hier schiet het KNMI ons te hulp: ‘Sinds maart 2023 is het oppervlak van de Atlantische Oceaan ongekend warm voor de tijd van het jaar.’ Over de oorzaak wordt nog gespeculeerd – buiten de ‘normale’ klimaatopwarming. Maar het gevolg is dat er meer vocht in de atmosfeer komt, en dat water komt ergens ook weer naar beneden. Onder andere bij ons.

Een keer per kwartaal krijg ik een fraai blad in de bus: En Magnum. Een soort speciaal magazine van Thierry Dessauve en Michel Bettane, twee oudgedienden in de Franse wijnjournalistiek. Na een carrière bij Revue du Vin de France begonnen ze jaren geleden, met veel succes, voor zichzelf. Op het eerste gezicht is En Magnum een glossy uithangbord voor dure reclamepagina’s van bekende wijnmerken. Maar paradoxaal genoeg wordt in de redactionele kolommen niet alleen maar reclame gemaakt voor adverterende bedrijven, maar worden ook de problemen in de wijnsector benoemd.

Een van mijn geliefde hobby’s is het zoeken van paddenstoelen. Liefst eekhoorntjesbrood, maar cantharellen zijn ook heel welkom. Er zijn wel eens mensen die denken dat paddenstoelen daardoor verdwijnen. Maar wie zich realiseert dat in een land als Frankrijk al eeuwenlang eekhoorntjesbrood wordt geplukt, en er nog steeds genoeg staat, realiseert zich hopelijk dat het verdwijnen van paddenstoelen te maken heeft met het verdwijnen van hun biotoop, en niet met plukken. Om het plat te zeggen: Nederland wordt overgroeid met stikstofminners, zoals berenklauw, bramen, brandnetels en springbalsemien. Cantharellen leggen het dan af.