Hij is een beer van een vent, ziet er uit als Ronald Koeman, heeft handen als kolenschoppen en is helemaal ‘mal over Shiraz’. We hebben het over de Zuid-Afrikaanse wijnmaker met Nederlandse wortels Niels Verburg. Niels begon zijn carrière als keldermeester bij bedrijven als Iona en heeft ook zijn sporen verdiend als consultant, o.a. bij Elgin Vintners. Zijn grote wens was en is echter het produceren van zijn eigen wijn van druiven uit een eigen wijngaard en in een eigen kelder.
Hij is een beer van een vent, ziet er uit als Ronald Koeman, heeft handen als kolenschoppen en is helemaal ‘mal over Shiraz’. We hebben het over de Zuid-Afrikaanse wijnmaker met Nederlandse wortels Niels Verburg. Niels begon zijn carrière als keldermeester bij bedrijven als Iona en heeft ook zijn sporen verdiend als consultant, o.a. bij Elgin Vintners. Zijn grote wens was en is echter het produceren van zijn eigen wijn van druiven uit een eigen wijngaard en in een eigen kelder.
Ambachtelijk wijnmaken
In 1999 zette hij de eerste stap in die richting met de stichting van zijn bedrijf Luddite. De naam verwijst naar de zogeheten Luddites, volgelingen van de Engelse textielarbeider Ned Ludd die zich begin 19e eeuw verzetten tegen de industrialisering en oprukkende technologie door machines te saboteren. Niels Verburg koos de naam Luddite, omdat hij voorstander is van wijnbouw met zo min mogelijk technologische ingrepen. Zijn eerste wijn was die van het oogstjaar 2000, gemaakt van aangekochte druiven in een gehuurde kelderruimte.
Sindsdien heeft Verburg zijn droom om onafhankelijk van derden te kunnen werken stapje voor stapje in vervulling zien gaan. Een belangrijk keerpunt bereikte hij in 2004, toen hij voor het eerst druiven uit zijn eigen wijngaard kon gebruiken. Weliswaar nog als onderdeel van een assemblage met fruit uit andere regio’s, maar toch. In 2011 hoopt hij zijn wijn volledig van eigen druiven te kunnen maken. Hij zal dan 10 hectare wijngaard in productie hebben. De afgelopen paar jaar schommelde zijn productie tussen 20 en 25.000 flessen. Ook als is het de bedoeling dat het er uiteindelijk 40.000 worden, Luddite is en blijft een boutique winery.
Eigen signatuur
Shiraz dus, met wellicht een beetje aanvulling van het een of ander. Zoals bijvoorbeeld mourvèdre. Het liefst zou hij zijn wijn ook uitbrengen onder de naam Luddite, zonder vermelding van het druivenras. Als ‘terroirwijn’ dus, net zoals dat in de Noord-Rhône gebeurt. Tot nu toe heeft Verburg zijn Shiraz geassembleerd met fruit uit Stellenbosch (Bottelary en Helderberg) en Swartland (Malmesbury), met de aantekening dat aandeel Walker Bay (Bot Rivier) steeds verder toegenomen is. Verburg heeft naar eigen zeggen altijd een voorkeur gehad voor wingerde wat beetje sukkel en waarin de stokken hun best moeten doen. Ook streeft hij naar stijlkenmerken die eerder spicy dan jammy zijn, meer dus met een knipoog naar de Rhône dan naar Australië.
Luddite is gevestigd aan de Van der Stel Pas bij het plaatsje Botrivier in het district Walker Bay. Voor Zuid-Afrikaanse begrippen is dat een koel gebied dankzij frequent waaiende wind van zee. Verburg was in 2001 de eerste die hier shiraz plantte. In Zuid-Afrika, maar ook elders in de ‘Nieuwe Wereld’, is gebleken dat shiraz/syrah helemaal geen warme omgeving nodig heeft, maar even zo goed in koelere contreien gedijt. Zijn wijngaard ligt op een bodem van klei en verweerde leisteen op de zuidoostelijke hellingen van de Houwhoek bergen. Deze bodem houdt dusdanig goed water vast dat irrigatie niet nodig is en volledige dry farming mogelijk is, dé manier om aan natuurlijke concentratie te komen. Tegelijkertijd zorgt de ligging ervoor dat de stokken krijgen alleen ‘s morgens zon krijgen en niet het gevaar lopen overdag geroosterd te worden.
Balans, balans, balans
Een en ander maakt een lange rijping mogelijk, waarbij de opbouw van de suikers en de fysiologische rijping (d.w.z. de rijping van de tannines) gelijke tred houden. Aangezien de zuurwaarden hier van nature vrij hoog liggen bij een lage pH, hebben de wijnen over het algemeen een goede balans. Bij zijn selectie van fruit uit andere gebieden koos en kiest hij eveneens voor betrekkelijk ‘koele’ shiraz met een spicy karakter. Verburg is om die reden niet bang voor een beetje alcohol, maar veel verder dan 14% blijkt hij in de praktijk niet te gaan. Alleen 2002 was een uitschieter met 15,5%. Het was een van de minste wijnen…
In zijn kelder vergist Verburg zijn druiven in stalen tanks bij een lage temperatuur van 24º C om de fruitigheid te bewaren. In het begin wordt viermaal per uur remontage (overpompen van de most over de hoed) toegepast. De inweking van de schillen in de most duurt in de regel een week of vier. Nog tijdens de inweking en dus voor de schillen geperst worden, ondergaat de jonge wijn al zijn malolactische gisting. Opvoeding gebeurt in vaten van overwegend Frans eiken, met aanvulling van een beetje Amerikaans en Hongaars eiken. Slecht 25% van het hout is nieuw, de rest is al eens eerder gebruikt. De wijnen rijpen doorgaans een jaar op vat en vervolgens nog eens bijna twee jaar op fles voordat ze vrygestel worden.
In Nederland en…Australië!
Tijdens een overzichtsproeverij van zijn Luddite Shiraz ter gelegenheid van de samenwerking met zijn nieuwe importeur WineMatters in Kasteel Engelenburg in Brummen – een hotel-restaurant waarvan de wijnkaart vrijwel volledig uit Kaapse wijnen bestaat! – presenteerde Verburg al zijn wijnen die hij tussen 2000 en 2007 gemaakt heeft. Een rode draad door de jaren heen zijn een evenwicht en spanning die je vaker in Zuid-Afrikaanse Shiraz zou wensen tegen te komen. Evenals die tannines van de goede soort en terughoudendheid in concentratie en houtgebruik. Verder lieten de wijnen duidelijke verschillen tussen de oogstjaren zien. Die doen er immers weldegelijk toe. Een warm jaar als 2004 leverde bijvoorbeeld een volle, zwoele wijn op. Het koele 2005 gaf daarentegen een slankere met meer pit, het type wijn waar wijnschrijvers de voorkeur aan geven.
Niels Verburg vertelt dat hij maling heeft aan bekers en medailles – Zuid-Afrika heeft een onwaarschijnlijk aantal wijncompetities -, maar dat hij wel apentrots is op het feit dat hij enkele pallets van zijn wijn naar Australië kan exporteren, nota bene het mekka van de Shiraz! Hij ziet als een blijk van erkenning, en terecht!
Importeur
Wijnen van Luddite worden sinds kort in Nederland geïmporteerd door Udo Göebel. Met zijn bedrijf WineMatters is hij dé Zuid-Afrikaspecialist in Nederland van dit moment.
De prijs voor de 2004 (beperkt aantal flessen) en de courante jaargang 2005 bedraagt € 29,95 inclusief BTW.
René van Heusden
