Gall & Gall maakt extra werk van zijn assortiment door daar meer bijzondere wijnen in op te nemen. In 450 winkels staat nu een ‘topselectie’ met o.a. crus classés uit Bordeaux, betere bourgognes, Montus Cuvée Prestige en tal van nieuwe wijnen van bijzondere druiven. Ook in de selectie opgenomen zijn wijnen van Marqués de Riscal, in de 19e eeuw een pionier in Rioja, in de 20e eeuw in Rueda en in de 21e eeuw nogmaals in Rioja. Perswijn was bij de proeverij voor filiaalhouders.
Goud uit Bordeaux
De geschiedenis van Herederos del Marqués de Riscal gaat terug tot 1858, toen Guillermo Hurtado de Amézaga in El Ciego begon met het maken van wijn. Wijn met houtrijping, destijds een revolutionair en controversieel gegeven in Rioja. De eerste botteling gebeurde in 1862. Sindsdien is een archief opgebouwd met daarin flessen van alle jaren die Riscal heeft uitgebracht.
Het bedrijf liet zich van begin af aan sterk leiden door wat in Bordeaux gangbaar was, zowel wat betreft langdurige vatrijping als het gebruik van cabernet sauvignon. Keldermeester Jean Pineau van Château Lanessan in de Médoc werd zelfs aangetrokken om een en ander in goede banen te leiden. Toeval of niet, in 1895 behaalde Marqués de Riscal als eerste buitenlandse producent een gouden medaille tijdens de expositie van Bordeaux. Het huidige etiket laat die medaille nog altijd zien. Een ander detail van herkenning is het gouden netje om de fles. Dat werd destijds ingevoerd als middel tegen fraude – een indicatie voor het succes van de wijnen.
Groot in Rioja…
Het huidige Riscal is met zijn traditie van anderhalve eeuw wijnmaken niet alleen een van de oudste, maar ook een van de grootste spelers binnen Rioja. Het bezit er zelf 500 hectare wijngaard en betrekt fruit van nog eens 1000 hectare van telers. In de kelder in El Ciego liggen 37.000 vaten van vooral Amerikaans eiken voor opvoeding in traditionele stijl en daarnaast een voorraad van ruim 4 miljoen flessen. De band met Bordeaux is door de jaren heen nauw gebleven. Illustratief daarvoor is dat in de jaren negentig de Bordelais Paul Pontallier, directeur van Château Margaux, technisch adviseur is geworden. Eerder was er ook al sprake van een nauwe samenwerking met oenoloog Emile Peynaud. Die had niet met Rioja te doen, maar zoveel te meer met Rueda.
… en in Rueda
Aan de productie van wit binnen Rioja heeft Marqués de Riscal zich nooit gewaagd, maar op een gegeven moment ontstond wel de behoefte om ergens anders wit te gaan maken. Dat heeft ertoe geleid dat het bedrijf zich de ‘ontdekker’ van Rueda mag noemen. De bedenker, zo men wil. Bij de zoektocht naar een geschikt terroir voor de productie van witte wijn volgde het de aanbeveling van Peynaud om op basis van ideale terroireigenschappen voor dat – tot dan toe volstrekt obscure – gebied te kiezen. Met de lokale viura heeft men nooit willen werken, wel met de veel betere resultaten gevende verdejo, de druif die nu zowat synoniem lijkt met Rueda.
Niettemin introduceerde Riscal in 1974 ook de Franse sauvignon blanc, zoals het een eeuw eerder al de cabernet sauvignon als buitenlands ras had binnengehaald. Het verhaal van Rueda is verder bekend. Het kreeg in 1983 de status van DO en is sindsdien explosief gegroeid. De afgelopen vijf jaar is de aanplant zelfs nog verdubbeld, zodat er momenteel veel wijn van wel erg jonge stokken op de markt komt. Wat Riscal betreft, dat heeft in Rueda 200 hectare eigen wijngaard en koopt de rest van telers met nog eens 250 hectare. Goed voor een jaarproductie van 3,5 miljoen flessen. Big business dus.
Topattractie
Marqués de Riscal opende in 2006 zijn Ciudad del Vino, het multifunctionele wijncomplex naar het opzienbarende ontwerp van architect Frank Gehry. De aanvankelijke bedoeling was alleen een renovatie van de bestaande bedrijfsgebouwen in het kader van een op modernisering gericht meerjarenplan, maar dat is uiteindelijk iets ambitieuzer uitgepakt. De deal met Gehry werd trouwens beklonken met een paar flessen van het oogstjaar 1929 uit dat kelderarchief. 1929 is namelijk het geboortejaar van de architect. De ongetwijfeld forse investeringen in het complex, met behalve bedrijfsruimten ook een hotel en een restaurant, hebben Marqués de Riscal bepaald geen windeieren gelegd, want bezoekersaantal steeg van 3000 naar 80.000 per jaar. Op de koop toe kreeg het restaurant van de Ciudad del Vino in 2011 een Michelinster.
In het glas
Rueda 2014
Prototype Rueda waarmee het fenomenale commerciële succes van die wijn en denominación begonnen is. Gemaakt van 100% verdejo. Expressief, gistaroma’s, tropisch fruit, venkel, citruszuren, spanning, pittig, aangenaam bittertje. Sappig, opwekkend, gewoon goed. Helemaal knap gelet op het grote productievolume.
€ 9,99
Rueda Sauvignon Blanc 2013
Fractie minder uitbundig en pikant dan de voorgaande wijn. Nadrukkelijk cassisaroma van de sauvignon. Wit fruit, ananas, meloen, minerale toets. In beginsel een aardige wijn, maar de 2013 begint al wel de eerste tekenen van vermoeidheid te vertonen. Kijk daarom liever uit naar de versere 2014.
€ 9,99
Rueda Limousin 2013
Willen we dat zo nodig, een Verdejo met hout? Vergist op vaten van 600 liter waarvan 40% nieuw, zes maanden opvoeding op de lies. Doet in de verte wel een beetje denken aan traditionele witte Rioja (!). Roosteraroma’s, wat stopverf, appel, vrij neutraal. Gedoseerde houtinvloed – veel beter dan vroeger door het gebruik van grotere vaten en een lager aandeel nieuw eiken –, maar je moet toch van dit type wijn houden. En je moet er ook absoluut iets bij eten.
€ 13,99
Rioja Rosado 2014
Rosé is geen kernactiviteit business voor Marqués de Riscal, maar eerder een aardigheidje erbij. Voor Spaanse begrippen bijzonder lichte rosado op basis van saignée. Die lichte tint is bijna als van een rosé uit de Provence, en daarmee op het randje van wat de binnen de DOCa Rioja bestaande minimum kleureisen toestaan. Gemiddeld intense neus met wat rood fruit. Pittige en droge smaak met flink wat kruidigheid maar vrij weinig fruit, pittige finale. Niet bijzonder.
Rioja Reserva 2011
Verreweg de belangrijkste wijn binnen het assortiment van Marqués de Riscal. Samengesteld uit 90% tempranillo plus wat graciano en mazuelo; 25 maanden opvoeding op Amerikaans eiken en daarmee al op afstand herkenbaar aan zijn nadrukkelijke houtaroma’s! Zeer diepe kleur, romige geur met volop vanille. Vitale smaak van rijp zwart fruit, peper, zoethout, kaneel, markant hout, goede tanninebitters, prima lengte. Rioja in een stijl die een brede groep wijndrinkers zal aanspreken.
€ 19,99
Rioja Gran Reserva 2005
Wijn voor de meer gevorderde Riojadrinkers. Gemaakt van 90% tempranillo van oude stokken, met aanvulling van graciano en mazuelo. Opvoeding gedurende 32 maanden op Frans eiken en niet, zoals de Reserva, op Amerikaans. Gerijpt zwart fruit, begin van tertiaire aroma’s, aardse toets, iets hout, balsamiek. Frisse aanzet, kruidigheid, weer aards, licht drogende tannine, complexe afdronk. Eleganter van stijl dan de Reserva, meer ‘Frans’ en ook meer gastronomisch.
Rioja Baron de Chirel 2008
In 1986 gelanceerde signatuurwijn die alleen geproduceerd wordt in zeer goede jaren. Cuvée met 30% cabernet sauvignon die om historische redenen wel is toegestaan, maar niet als zodanig op het rugetiket vermeld mag worden. Daarom wordt het eufemisme ‘overige rassen’ gebruikt. Hypocrisie op zijn Spaans?
De wijn zelf vertoont Franse trekken. Verwonderlijk is dat niet, want hij is bewust gemodelleerd naar het voorbeeld van Bordeaux. Met behalve cabernet ook 24 maanden Frans eiken, inclusief malo op vat. Diepe kleur. Open, cabernet met hartig-kruidige ondertoon, discreet hout. Geconcentreerde smaak, medium body, weer een zekere hartigheid, zoete ronding van fruit, tannine à la Bordeaux, veel lengte. Goed, maar met € 89,99 – alleen in de flagship stores – wel heel stevig aan de prijs.
Importeur: Walraven|Sax
Wijnen van Marqués de Riscal worden behalve door Gall & Gall ook aangeboden door PerfecteWijn. Tekst: René van Heusden
Fotografie: Marqués de Riscal
