Engelse mousserende wijn is booming. En een van de absolute protagonisten was onlangs voor uitleg en een proeverij in Nederland: Ridgeview. Daar moest ik bij zijn!
De proeverij vond plaats op het terras van Karakter Wijnimport aan het IJ, een plek die wel wat doet denken aan plekken in Londen, met uitzicht op de Thames. Fitting dus. En je moet het de mannen en dames van Karakter nageven dat ze al zo vroeg in English Quality Sparkling Wine, gemaakt volgens de traditionele methode, geloofden. En in Ridgeview in het bijzonder. Want al sinds tien jaar brengen ze de wijnen van die toonaangevende producent in ons land aan de man, en met veel succes. De wijnen worden geschonken bij vele toprestaurants, soms al jaren, zoals bij De Librije***.
Populair, vooral in eigen land
Engelse mousserende wijn is booming, zei ik in de introductie. Even wat feiten en cijfers om dat te bekrachtigen. Tien jaar terug was het productieve wijngaardareaal in Engeland nog geen 800 hectare, nu bijna 2000. In 2017 zijn een miljoen wijnstokken aangeplant, een recordtoename, die ervoor zal zorgen dat de jaarproductie snel (veel) meer dan gemiddeld 5.000.000 flessen zal gaan bedragen. Daarvan is tweederde mousserend: English Sparkling Wine. Die is vooral in Engeland zelf –Ridgeview bijvoorbeeld exporteert slechts 20% van hun productie–, en nog preciezer, in Londen, dermate populair dat de champagneverkoop eronder lijdt. Misschien is dat een extra reden dat grote champagnehuizen als Taittinger en Pommery investeren in Zuid-Engeland.
Heel goed terroir
Dat was heel anders midden jaren ’90, toen de familie Roberts 12 hectare kocht ten noorden van Brighton. “Er was toen nauwelijks serieuze wijnproductie in ons land”, zegt Tom Surgey, de enthousiaste en uitstekend geïnformeerde Sales & Business Development Director van Ridgeview. “Geitenwollensokkenwijnbouw was het, meestal puur hobbyisme.” Oprichter Mike Roberts, helaas overleden in 2014, maakte direct de juiste keuze en plantte chardonnay, pinot noir en pinot meunier aan, klonen die hij direct in de Champagne had gekocht. Ook de keuze voor de locatie in de voetheuvels van de South Downs was goed uitgedacht. Die South Downs zijn namelijk krijtheuvels en vormen de basis voor de kalkrijke bodems waar de champagnedruiven zo goed op gedijen en die de wijnen hun nervositeit en elegantie geven. “We hebben qua bodems veel gemeen met de Champagne”, zegt Tom dan ook terecht en met enige trots. Maar klimatologisch zijn er toch wel verschillen. Zuid-Engeland is gematigd maar echt nog wel wat koeler dan Champagne, ondanks de voor het gebied positieve klimaatverandering. “De druiven rijpen heel langzaam en hebben daardoor een geweldige fruitconcentratie en heel goede zuren”, legt Tom uit. “We beginnen in Engeland nu pas te begrijpen wat de kracht van Engelse Sparkling wine is en voor Ridgeview zijn dat de zuren en het fruit. Andere maken hun wijnen nog meer in champagne-stijl, weer andere doen geen malo, etc.”
Goede zuren slechts een basis
De zuren zijn inderdaad onmiskenbaar en op zich een heel goed uitgangspunt voor goede mousserende wijn. Maar –u voelt ‘m al aankomen– er is een maar. De lagere pH’s van Engelse basiswijnen (dan van vins clairs in voor champagne) vragen om een serieuze opvoeding cq. rijping op de gisten, in de fles. Met andere woorden, een lange tijd sur lattes, die nodig is om de wijnen te verfijnen en (door het effect van autolyse) minder streng te maken. Maar die krijgen English Sparkling Wines niet vaak. Want dat kost tijd en tijd is geld, en dat is moeilijk te krijgen. “Banken in Engeland investeren niet in stock”, vertelt Tom, “dus niet in flessen die nog verkocht moeten worden; dat doen ze in Champagne wel.” Bovendien zijn de wijnen zoals gezegd enorm populair in Londen, dat vlakbij ligt, de vraag is groter dan de productie. Toch probeert Ridgeview de rijping sur lie langzaam maar zeker te verlengen. Minimaal bedraagt die nu 18 maanden, voor sommige wijnen al 36 maanden. Door de krachtige zuren is de dosage in Zuid-Engeland belangrijker dan in Champagne. Ridgeview gaat tot maximaal 10 gr/l en dat kunnen de wijnen in bepaalde jaren goed gebruiken.
Van vintage naar non-vintage
Naast een langere rijping sur lie verandert er meer bij Ridgeview. De wijnen waren lang allemaal vintage-wijnen, dus op basis van slechts een enkele jaargang. Maar omdat de kwaliteit en het karakter van jaargangen in Zuid-Engeland nogal kunnen verschillen, stapt men daar langzaam vanaf. Sinds een aantal jaren bouwt men een voorraad reservewijnen op, een luxe die Ridgeview zich door het succes eindelijk kan veroorloven. Die wordt nu al gebruikt voor hun belangrijke instapwijnen Bloomsbury en Fitzrovia rosé, dat blends zijn van vier jaren. Ook paradepaardje Cavendish zal na de huidige 2014 een non-vintage worden.
Al heel goed en veel potentie
De proeverij was boeiend en gaf een goed beeld, niet alleen van het hoge niveau van Ridgeview, maar ook wel van de potentie van English Sparkling Wine in het algemeen. Want daarvoor kan Ridgeview, dat in 2010 internationaal doorbrak door de Decanter World Wine Award voor beste mousserende wijn te winnen, symbool staan, naar mijn mening. Puur naar kwaliteit kijkend, is mijn conclusie duidelijk: langere rijping sur lie en het gebruik van reservewijn doen de complexiteit en de balans, en dus de kwaliteit van de wijnen gewoon goed. De jonge wijnen, van 18 maanden sur lie, zijn heel aantrekkelijk, inderdaad fruitig en goed gemaakt, maar niet complex. De speciale ‘Archive Released’ Blanc de Blancs 2008 en Rosé de Noirs ‘Limited Edition’ 2009 laten de ware potentie zien van mousserende Engelse wijn. De vraag die evenwel immer gesteld mag worden is uiteraard: moet een gebied wel champagne-stijl willen maken? English Sparkling Wine kan zich wellicht net zo goed ontwikkelen tot iets heel eigens, hoezeer de natuurlijke omstandigheden ook de vergelijking met Champagne oproepen. Succesvol is de wijn al. En hoe harder de Brexit, hoe succesvoller waarschijnlijk.
Proefnotities:
CH = chardonnay, PN = pinot noir, PM = pinot meunier; NV = non-vintage
Bloomsbury NV: 66% CH, rest PN en PM; eerste NV, blend van 4 jaren, 2014, 2015, 2016 en ouder, 18 maanden sur lie, 8.8 gr/l dosage; belangrijkste wijn qua productie; boomgaardfruit, rode appels, beetje toast en hooi, maar vooral fruitig en direct. 14,5 pnt
Cavendish 2014: 43% PN, 29% PM, 28% CH; dosage 8.8 gr/l voor de flessen van eerste dégorgements, latere dégorgements krijgen minder dosage omdat ze langer sur lie rijpen; ook deze wijn wordt non-vintage, 2014 laatste millésimé!; heeft meer power en diepgang, blijft mooi fris en fruitig, ook hier boomgaardfruit en wat rood fruit, maar ook toast en wat brioche; vrij vol maar fris, opwekkend met heel goede balans, redelijk complex. 15,5 pnt
Fitzrovia Rosé NV: 72% CH, rest PN en PM; was ook jaargangswijn, maar nu NV, veel chardonnay, van rijpste pinot noir wordt wat rode wijn gemaakt om bij wit te blenden (± 15% rode wijn) en rosé te krijgen; wat aardbeitjes, perzik, appels, echt getoast; flinke zuren, daardoor enorm levendig en nerveus, mooi maar niet complex. 15 pnt
Blanc de Blancs 2014: 100% CH; individuele wijngaard, ± 2 hectare bij wijnmakerij (deel van originele aanplant), met veel klei en groene kalksteen er doorheen (Tom: “de best gebalanceerde wijngaard van Engeland”); vroege oogst, al 29 september begonnen, zuren waren perfect, fruit was wat muted en zacht, ze werden nerveus in wijnmakerij, maar kwam goed; verfijnde geur, citrusfruit, fris, niet veel rijping en diepgang van sur lie; opwekkend, nerveus ook door flinke mousse (iets grovere bubbel). 15 pnt
Blanc de Noirs 2014: 68% PN, 32% PM; net uit, klein deel uit oude barriques; ietsje gronderig-vegetaal eerst, dan ook wel volheid, rode appels, blauwe bessen, wat toast en brioche; smaak is vrij rond, maar heeft mooie grip, tikje minder rijp fruit, nog wat rauw, maar wel lengte. 15,5+ pnt
Rosé de Noirs 2014: 74% PN, 26% PM; saignéemethode: pinot noir en pinot meunier samen geperst met ± 18-20 uren schilcontact, dus heel lichtgekleurde rosé, die nog lichter wordt tijdens eerste vergisting; wijn met meer rood fruit en grip; iets aardbei, meer perzik, kweepeer, roze grapefruit; tikje groenig, wel power, grip en zuren, ook bitters. 15 pnt
Blanc de Blancs ‘Archive Released’ 2008: 100% CH; komt grotendeels van wijngaard in West-Sussex met veel krijt, klein deel van huiswijngaard; geoogst 15 oktober; dégorgement juni 2017; dit heeft een gave geur, geel fruit, heeft iets Bourgogne-achtigs, mooie fijne toast, wat hooi en noten; enorm intens en smaakvol, slank, strak door enorme zuren, extra complexiteit van 8,5 jaar sur lie is overduidelijk. 17 pnt
Rosé de Noirs ‘Limited Edition’ 2009: 63% PM, 37% PN; dégorgement juni 2017; gedroogde abrikoos, iets gronderig, ook wat gedroogde bloemen, daarna ook rood fruit, noten, brioche; heerlijk levendig, echt mooi appelig fruit, mooi rond maar ook droog, zuren beduidend, maar geïntegreerd. 16 pnt
Lars Daniëls MV
Importeur: Karakter Wijnimport
