Overpeinzingen: Het probleem van port

Afgelopen donderdag had ik bezoek van Philippe de Lur Saluces, met zijn broer en zus eigenaar van Château de Fargues in de Sauternes. Voor we zijn wijnen gingen proeven, hadden we eerst een gesprek over de lastige positie van zoete wijnen in de markt. Een probleem dat hij aan den lijve ondervindt. Hij trok het breder, door op te merken dat zelfs port het moeilijk heeft. Het was leuk om te merken dat hij ook een liefhebber was. Zeker van oudere jaren port, zoals 1970, een jaar dat hij nog iets beter vond dan 1977, zijn geboortejaar. Wat ik overigens met hem eens ben.

Dat port net als Sauternes worstelt met de verkopen, is zonder meer waar. Jammer genoeg, moet ik zeggen. Want port blijft een fascinerende wijn. Ik ken eigenlijk geen wijn die in goede jaren beter kan rijpen dan port. Als we kijken naar vintage port, de beste port uit goede jaren, is dat misschien wel het noodlot van die wijn. Want hoewel vintage port tegenwoordig beslist zachtere tannine heeft dan vroeger, is het bij uitstek een wijn die mooier wordt door hem te bewaren. Port uit een groots jaar als 1994 is nu zelfs nog aan de jonge kant om te drinken, dertig jaar later. Maar wie heeft het geduld om een wijn nog zo lang te bewaren? Ik vrees maar heel weinigen.

Onlangs hebben meerdere porthuizen de jaargang 2022 gedeclareerd, dus als vintage port uitgebracht, ondanks de marktsituatie. Sowieso wellicht tikje verrassend, want voor port was 2022 een extreem jaar – om het mild uit te drukken. Zelden waren hitte en droogte zo bepalend voor een jaargang als in 2022. Juli was de heetste julimaand ooit, met een gemiddelde temperatuur van 28,3 graden en een recordmaximum van 46,5 graden op 14 juli in Pinhão. Daar kwamen extreme lage regenhoeveelheden bovenop. Tussen november en eind mei viel er maar 195 millimeter. Voordeel is wel dat de producenten van port inmiddels wel enigszins gewend zijn aan dit soort omstandigheden. Met name in de wijngaard weten ze het fruit goed te beschermen. Dat resulteerde in een oogst met heel kleine, maar perfect gezonde druiven. Dus op zich uiteindelijk niet zo vreemd dat er meerdere porthuizen zijn die er nu voor kiezen de jaargang te declareren.

De manier waarop wordt gedeclareerd, is wel verschillend. Sommige huizen vinden de wijn niet goed genoeg voor ‘echte’ vintage port. Of ze vinden de markt er niet rijp voor. In dat geval wordt de wijn gedeclareerd als een Single Quinta, vintage port van één wijngaard. Dat gebeurde bijvoorbeeld bij Taylor’s, dat de Vargellas 2022 onlangs declareerde. Je proeft in deze wijn de concentratie en tannine van 2022, met heerlijk fruit, diepgang en intensiteit. Maar de zachte tannine maakt hem ook ronduit verleidelijk. Deze port laat goed zien hoe goed moderne port van topkwaliteit is.

Andere huizen declareerden ‘gewoon’ een vintage port. Zoals Quinta do Noval, dat zelfs de topcuvée, Nacional, met de jaargang 2022 op de markt brengt. Ook Niepoort declareerde de jaargang. Deze ’22-er is wat eleganter van stijl dan de Vargellas, maar even fraai in zijn fruit en concentratie. Dirk Niepoort is iemand die altijd de grenzen opzoekt. In dit geval met een voor port laag restsuikergehalte van niet meer dan 83 gram per liter, waar dat ‘normaal’ zo tussen de 90 en 100 ligt.

Nog maar eens een poging om een ander, liefst jonger publiek te bereiken. Of dat lukt? Ik weet het niet. Wat ik wel weet, is dat deze ports tegenwoordig ook jong heel lekker zijn, door hun geweldige fruit. Dus ook geschikt voor wie geen bewaargeduld heeft. Pas na een paar jaar sluiten de wijnen zich, en dan kun je er beter van af blijven. Als je dat kunt.

Quinta de Vargellas: Kwast Wijnkopers, ongeveer € 59,95

Niepoort: Horizon Wines, ongeveer € 84,50

Ronald de Groot