Dit weekend kon ik in de Belgische Westhoek heel wat streekwijnen van het oogstjaar 2018 proeven. De Westhoek situeert zich in het noordwesten van België, rond de stad Ieper. Een aantal kilometers onder Ieper ligt de kleinste BOB voor wijn van België: Heuvelland. Het telt op dit moment 19 wijndomeinen. Er zijn hele kleintjes bij maar ook twee naar Lage Landen-normen grote wijnbedrijven: Monteberg met 10 hectare en Entre-Deux-Monts met 18 hectare. Ook buiten de BOB liggen een aantal wijnbedrijven zoals Zilver Cruys, bekend om zijn originele mousserende hoppewijn, en het veelbelovende Ravenstein, een bloemenkwekerij die aan het omschakelen is naar druiventeelt met nu 4,5 hectare wijngaard. De Westhoek is voor mij de tweede meest kwalitatieve wijnstreek in België, met Limburg op nummer één.
Vorig weekend was het in het Heuvelland eet- en drinkfestijn. Zelden gezien, denk ik, een wijnfeest – nu de vierde editie – waarbij nagenoeg alle wijnbouwers van de streek paraat staan om te helpen met klaarzetten van zaal en tent, bonnetjes verkopen aan de kassa, bedienen van feestvierders en ambiance maken tot diep in de nacht. Varken aan het spit en volop live accordeonmuziek! Even worden de onderlinge meningsverschillen en rivaliteiten aan de kant geschoven. Door samen aan de kar te trekken worden alle wijnbouwers beter. En daar kunnen andere wijnstreken en BOB’s een puntje aan zuigen. Dit creëert identiteit en gaat verschillen voorbij.
Ik had mij een tafeltje veroverd in de voortuin van Wijnhoeve d’Hellekapelle waar het evenement doorging. Eerst aandachtig wijnproeven, veel wit van oogst 2018, en daarna aanschuiven voor het varken in combinatie met het echte drinken. De dag ervoor had ik ook wat vatmonsters 2018 kunnen proeven. Mijn bevindingen: 2018 is écht wel een zeer mooi wijnjaar hier. Het was een jaar met een warm en zonnig voorjaar met vroeg uitlopen en voorspoedige bloei van wijnstokken. De zomer was heet, droog en lang, het weer tijdens de oogstperiode prachtig. De druiven werden kerngezond geoogst, weinig droogtestress of botrytis op te merken. Kwantiteit: zeer goed. In vergelijking met 2017 (en eigenlijk ook de jaren ervoor) is 2018 in de Westhoek beter: volle aroma’s met duidelijke smaakdefinitie in combinatie met typische fijne zuurtjes en beperkte alcohol.
De stille Chardonnay die door het koele, gematigde maritieme klimaat van de Westhoek vaak onvoldoende aromatische expressie kent en hoge zuurtegraad, is in 2018 mooi rijp met bijzonder fijne en zachte zuren. De Chardonnay’s 2018 van d’Hellekapelle en Entre-Deux-Monts die ik uit de vaten proefde, worden knappe wijnen maar ook hun Pinot Noirs kunnen dit jaar gerekend worden tot de meest lichtvoetige en delicate van het land. Denk aan de lichte maar subtiele smaak van bosaardbeitjes. Ik proefde ook heerlijke Pinot Gris uit 2018, bijvoorbeeld die van Ravenstein en Reyngaard, allebei rozig van kleur, maar ook Entre-Deux-Monts in een blend met chardonnay en auxerrois (de Pinot). Er was ook prima wijn van 100% auxerrois – daar zijn nu meerdere jonge aanplanten van in de streek – , met name die van wijngoed Reyngaard. Deze cuvée heeft zelfs Rieslingallure door zijn talrijke fijn geslepen zuren (inderdaad, bij Auxerrois!) en precisie. Wijndomein Klein Rijselhoek, werkend met hybride druivenrassen, maakte in 2018 een magnifieke Souvignier Gris, korte tijd op de schillen vergist dus met een tikje tannine. Wijndomein Koudekot produceerde een witte wijn van zweigelt met sappige peeraroma’s. Erg origineel. Tenslotte bij wijndomein Ravenstein uit Wervik: wat een mooie, bijna zwartkleurige Acolon 2018 van baby-wijnstokken. Je leest het: deze piepkleine wijnstreek leeft!
In de warmere streken in België, zoals in Limburg, was er bezorgdheid voor te hoge alcoholgehaltes, tot over de 14%, en lage zuren. De paar wijnen uit 2018 die ik in het Limburgse al geproefd heb, vatmonsters, waren echter wel mooi, zoals de Grüner Veltliner van Cuvelier, de Sauvignon Blanc van Optimbulles in de streek van Borgloon en de verschillende Rieslings van Gloire de Duras bij Sint-Truiden. In de Voerstreek werd ik betoverd door de Crutzberg Pinot Noir 2018, halfweg zijn eiklagering. Net over de grens met Nederland proefde ik alle 2018 van Apostelhoeve door van het vat: geen ongebalanceerde alcohol, genoeg zuren, een succes! Ook de Chardonnay, Pinot Noir en Cabernet Dorsa uit 2018 van Pres de Gand uit het wat koelere Oost-Vlaanderen vond ik fantastisch. En niet te vergeten: de Pinot Noir en Tempranillo van Wijnkasteel Vandeurzen in Linden bij Leuven, in het Hageland.
Overal in België proefde ik supergezonde, volrijpe druiven in combinatie met voldoende cool climate-zuren. Die keren dat ik 2018 met 2017 – zeker geen slecht jaar! – kon vergelijken, kwam 2018 er als superieur jaar uit. Met een paar uitzonderingen. Meer en meer Belgische 2018-wijnen zullen in de loop van 2019 op de markt komen en dit in voldoende hoeveelheden. Een opportuniteit voor mooie wijnaankopen!
Stefaan Soenen
