Noem biodynamiek in de wijnbouw en er gebeurt iets. Het blijft een controverieel onderwerp. Godfather Nicolas Joly wordt zowel aanbeden als verguisd en zelfs professionals halen soms fel naar elkaar uit. Het blijft vooralsnog lastig om de exacte wijnwaarheid te achterhalen.
Jean-Francois Vaillant
Persoonlijk heb ik het niet zo op een hoog geitenwollensokkengehalte. Dus als ik iets lees van een gerenommeerde wijnschrijver met een kritische bril op over biodynamiek, ben ik best geïnteresseerd. Want het is allemaal leuk en aardig, maar we willen wel gewoon iets goeds in ons glas.
Jean-François Vaillant
Maar toch. Als je eenmaal in een biodynamische wijngaard staat en de passie van zo’n wijnmaker voelt, is het overtuigend. Het leeft er, met grazende dieren en vrolijke bloemen. Laatst ontmoette ik Jean-François Vaillant van Domaine Les Grandes Vignes. Vaillant startte met biologisch wijnmaken toen hij het traditionele familiebedrijf in de Loire-vallei van zijn vader overnam. Hij gooide alles om.
Loire, bakermat
Hij wilde kwalitatieve wijn maken, met expressie van terroir. En met de Loire als een van de belangrijkste bakermatten van de biologisch-dynamische wijnbouw om hem heen, de zichtbare kwaliteitsstijging in zijn wijngaarden en wijn, was biodynamisch boeren een logische, volgende stap. Langzaam maar zeker ging hij hun Anjou Blanc, Anjou Rouge, Bonnezeaux, Côteaux du Layon en mousserende wijnen – nu gecertificeerd – biodynamisch produceren. Een behoorlijke prestatie als je 55 hectare te bewerken hebt.
In Vino Vita, een biodynamische docu
Vaillant komt ook in de Franse docu ‘In Vino Vita’ (2016) van Samuel Meeldijk uitgebreid aan het woord. Deze korte documentaire poogt de mystieke sluier rondom de biodynamische wijnbouw op te heffen. Behalve Vaillant zijn ook andere wijnmakers als Nicolas Joly van Coulée de Serrant en Evelyne de Pontbriand van Domaine du Closel uit Savennières in beeld. Allemaal benadrukken ze het belang van de gezonde wijngaard en bestrijden ze het – in hun ogen – misplaatste mysterieuze randje van de biodynamiek.
Améliorer l’acoustique de la vie
Biodynamiek gaat een stap verder dan de biologische vorm. Maar volgens deze wijnmakers wordt de natuur hooguit geholpen zijn eigen werk beter te doen. De wijngaard wordt tenslotte gezien als een levend organisme. De Pontbriand begrijpt de lachende reacties bij de begraven koeienhoorns en het kosmische aspect. “Maar“, zegt ze, “vergelijk het met het drinken uit plastic of glas. Omdat er iets verandert in de moleculaire samenstelling, smaakt het anders. Zo is het ook met koeienmest in die hoorn.“ Joly vergelijkt het met iemand met een goede stem. “Zo’n stem wordt pas echt mooi in een ruimte met een goede akoestiek.”
De wijngaard praat terug
De wijngaard praat terug
“Biodynamiek gaat om het terugvinden van onze band met een groter geheel. Eerlijk zijn over wijn betekent een zuiver geweten en minder zorgen over de planeet die we achterlaten,” aldus Vaillant. “Tegelijkertijd, passie is mooi, maar het gaat uiteindelijk ook gewoon over de cijfers.” Biodynamische wijnbouw betekent volgens hem niet alleen lage opbrengsten. Ook met gemiddelde opbrengsten kan er natuurlijk worden gewerkt. Hij produceert naast het duurdere segment dan ook goed geprijsde supermarktwijnen.
Of het nu biodynamiek of passie is, Vaillants wijnen zijn van een indrukwekkende kwaliteit. Prachtig zuiver en stabiel. “Je communiceert met je grond, met je wijngaard. En doe je het goed, dan praten ze terug, “ zegt Vaillant. “Ik kan je lang niet alles uitleggen over de stand van Saturnus en Jupiter. Ik zeg het liever met een goed glas wijn!”
Romy Kooij
Foto’s: Romy Kooij
Video: Samuel Meeldijk (2006)
