Het is een van de namen die het meest rondzingt onder Duitse wijnjournalisten. Op de afgelopen Wine Professional 2014, in de levendige stand van het Informatiebureau voor Duitse wijn, kon ik eindelijk een flinke serie van zijn bejubelde wijnen proeven: Benedikt Baltes van Weingut Stadt Klingenberg in Klingenberg am Main, Franken.
En ze stelden niet teleur, sterker, ik deel het enthousiasme volledig. Baltes maakt geweldige wijnen, eigentijds maar écht Duits, met in de hoofdrol Spätburgunder.
Klingenberger Schlossberg
Benedikt, 29 jaar jong en met handen als kolenschoppen, stamt van de Ahr (Mayschoß) en kreeg de liefde voor Spätburgunder met de paplepel ingegoten. Vandaar dat hij na zijn opleiding bij Weingut J.J. Adeneuer in Bad Neuenahr-Ahrweiler, en binnen- en buitenlandse omzwervingen zijn geluk niet op kon toen in 2010 Weingut Stadt Klingenberg geprivatiseerd werd en hij eigenaar kon worden van dit roemrijke domein van 13 hectare.
Het ligt in het westelijke deel van Franken, genaamd Churfranken, “daar waar de Main op zijn mooist is”. Nu is de Main op meerdere plaatsen heel mooi, maar inderdaad, dit gebied, tussen Odenwald en Spessart, telt bijzondere fraaie landschappen, waaronder ook cultuurlandschappen als de wijngaard Klingenberger Schlossberg.
Zoals vele wijngaarden hier bestaat de steile Schlossberg, die wordt gezien als een van de historische spätburgunder-wijngaarden van Duitsland, uit vele kleine terrassen, die door muurtjes van bontzandsteen op hun plek worden gehouden. Baltes is trouwens niet de enige bekende producent met percelen in Schlossberg, ook de reeds veel beroemdere Paul Fürst van Weingut Rudolf Fürst uit het meer stroomopwaarts gelegen Bürgstadt maakt er geweldige Spätburgunder.
Alles Duits
Benedikt Baltes wordt dan ook vaak vergeleken met Fürst. Dat is logisch, maar voor hem soms ongemakkelijk. En onterecht. Uiteraard hebben ze gemeen dat ze beide mooie rode wijnen maken in een deel van Franken dat om kwaliteitswijn minder bekend staat (en eigenlijk voor 2010 vooral bekend was om Fürst). Maar Baltes heeft toch wel andere ideeën.
Opvallend, en anders dan bij Fürst, is dat hij vrijwel alleen Duitse klonen gebruikt, daar waar de hogere wijnen van Fürst met name van Franse klonen komen (Fürst’s perceel in Schlossberg moest nieuw beplant worden en daarvoor koos hij de beste Franse klonen). In de percelen van Stadt Klingenberg staan onder andere nog oude Ritter-klonen, op hun eigen wortels, die de Spätburgunders wat extra kruidigheid geven. Deze gebruikt Baltes om te vermeerderen (massale selectie), ze vormen de genetische identiteit van Schlossberg.
Verder gebruikt Baltes, net als Fürst overigens, hout uit de Spessart voor zijn vaten, maar laat deze niet in de Bourgogne maken, maar door Karl Aßmann in Eußenheim, ten noorden van Würzburg. Het idee achter het gebruik van stokken en vaten van Duitse origine is dat het bijdraagt aan de authenticiteit van de wijnen. En het maken van wijnen met niet alleen de hoogste kwaliteit, maar ook een maximum aan authenticiteit, is hét streven van Baltes. En daar slaagt hij al overtuigend goed in, getuige de prachtige serie die hij in Amsterdam liet proeven.
De wijnen
2012 Klingenberger Blanc de Noir R: 100% spätburgunder; zeer zuiver, rijp fruit, kruidig; schitterende, koel-kruidige blanc de noir, heeft structuur ook van nieuw hout, Spessart-eik, licht getoast. Bijzondere wijn, buitengewoon inhoudsvolle Blanc de Noir, die Baltes alleen in koele jaren maakt, van afloopsap van Grosses Gewächs. 16,5 punten – € 36,50
2011 Buntsandstein Spätburgunder: al zeer fraai, rijpe kersen, kruidig, iets rokerig; sappig, genoeg structuur, echt Duits wel met die zure kersen en zoete kruidigheid, goede lengte. Zeer goede instapwijn van gemiddeld 15 jaar oude stokken. 15 punten – € 13,95
2011 Klingenberger Spätburgunder: echt kersenfruit, daaronder wat rokerig en geuren van bosbodem; smaak sappig, licht kruidig, met heel andere zuren dan de Buntsandstein (meer maar rijper). Erg mooi. Van gemiddeld 25 jaar oude stokken, “mijn meest typische Spätburgunder, die staat voor Klingenberg” zei Baltes. 16 punten – € 22,50
2011 Klingenberger Spätburgunder R: hier wordt het echt serieus, meer concentratie ook doordat de wijn komt van 50 jaar oude stokken, nog wat gesloten in de geur, krachtig maar verfijnd; in de smaak wat ruwe kantjes, maar dat lijkt vanwege leeftijd te komen, wijn is piepjong, heeft een mooie structuur, met rijpe tannine en superfraaie zuren, grote lengte daardoor. 17 punten – € 41,95 (uitverkocht)
2011 Klingenberger Schlossberg Spätburgunder Grosses Gewächs: in de geur gesloten nog, maar zeer precies, fris, puur; smaak kent grote inhoud en zeer goede balans; prachtige wijn, heel grote lengte, zal prachtig zijn vanaf twee à drie jaar van nu. 17,5+ punten – € 67,50 (uitverkocht)
2011 Klingenberger Portugieser R: veel meer kleur dan de Spätburgunders uiteraard, zeer vroeg geoogst en dan flink gechaptaliseerd, zei Baltes, want hij wil frisheid, inderdaad goede zuren, smaakt sappig, goed fris, mooie lengte, geslaagd. Van oude portugieser-stokken, die nog op eigen wortels staan. 15,5 punten – € 32,00
Spätburgunder!
Pinot noir is de mooiste blauwe druif ter wereld, daarmee vertel ik niets nieuws. Maar Duitse Pinot Noir, alias Spätburgunder, is de laatste jaren aan zo’n kwaliteitsopmars bezig dat die alle aandacht verdient, zoals de wijnen van Benedikt Baltes eens te meer bewijzen. Het geheim, volgens mij, zit hem in twee dingen.
Ten eerste zijn de Duitsers zeer milieu- maar tegelijkertijd kwaliteitsbewust; er is alle aandacht voor terroir, maar hier gaat pure producentenfilosofie zelden of nooit boven het besef dat de consument gewoon goede wijn wil.
Ten tweede: pinot noir leeft in Duitsland soms aan de rand van zijn bestaan en niet zelden in terroirs onvergelijkbaar met die van zijn bakermat, de Bourgogne. Even los van die van kalkrijke bodems in delen van Baden, de Pfalz en Rheinhessen, noch de Spätburgunders van de vulkanische bodems van de warme Kaiserstuhl, noch die van het bontzandsteen van Churfranken, laat staan die van het leisteen en de grauwacke van de koele Ahr, zijn te vergelijken met de Pinots van de Bourgogne. En dus worden de Duitse versies steeds meer als op zichzelf staand en origineel gewaardeerd. En terecht, de besten zijn grote wijnen, die in kwaliteit weinig tot niets meer onderdoen voor hun beroemdere Franse soortgenoten.
De wijnen van Weingut Stadt Klingenberg – Benedikt Baltes worden geïmporteerd door Winterberg Wijnen.
tekst: Lars Daniëls MV
foto’s: Andreas Durst en Marco Winterberg
Benedikt Baltes
