De discussies over klimaatverandering komen steeds meer op scherp te staan, mede door de recente acties van klimaatactivisten. Natuurlijk, niet veel mensen zien er de zin van in je aan een schilderij vast te plakken. Niettemin blijft het wel hangen, of je het er nu mee eens bent of niet.
Maar uiteindelijk gaat het bij dit probleem om concrete actie. Die urgentie kon je voelen bij Miguel Torres, die hier onlangs op bezoek was om een lans te breken voor meer duurzaamheid bij het wijn maken. Hij kwam in eerste instantie wat breekbaar over, met zijn 81 jaar, maar zijn boodschap was helder. ‘Ik heb de leiding van het bedrijf aan mijn kinderen overgedragen. Maar zelf ben ik de topman gebleven van de afdeling duurzaamheid.’ Jaren geleden al kon ik bij een bezoek aan Torres constateren dat het bedrijf daar al mee bezig was. Zonnepanelen, energiebesparing, allerlei maatregelen om de CO2-voetafdruk te verminderen. Voor een groot bedrijf als Torres overigens een flinke uitdaging. Bij het wijn maken wordt al koolzuur geproduceerd, maar dat is kinderspel vergeleken bij de koolzuurproductie bij andere stappen in het proces. Bovendien haalt de druivenstok meer koolzuur uit de lucht bij de groei van de druiven dan er aan koolzuur wordt geproduceerd tijdens de gisting. Dus daar zit het probleem niet.
Waar zit het probleem dan? Een lastige is bijvoorbeeld de productie van glazen flessen, een energieverslindende bezigheid. In dat opzicht zou het gebruik van pet-flessen te prefereren zijn, maar te vrezen valt dat veel wijndrinkers daar nog niet aan toe zijn. Eerlijk is eerlijk, ik zou het zelf ook wel een tikje shockerend vinden om een topwijn te tappen uit een pet-fles. Maar misschien gaat het wel sneller dan we denken, want er is een schreeuwend tekort aan flessen op dit moment. Maak ze in elk geval zo licht mogelijk, dat is al heel wat.
Hoe lastig het is om CO2-neutraal te worden, kun je aflezen uit een verklaring van het Californische bedrijf Ridge. Dat streeft er naar om in 2050 CO2-neutraal te zijn. Tja, heel mooi, maar niet zo snel, als ik zo vrij mag zijn. Ik moet even denken aan de campagne rond het keurmerk ‘on the way to planetproof’. Producten met dat logo pretenderen dat ze duurzamer zijn. Er zijn ook zeker eisen aan gesteld. Maar het moet vooral niet te moeilijk zijn, en de producten niet te duur maken. Dus het is vast wel een kleine stap vooruit. Maar is het genoeg? De vraag stellen is hem beantwoorden.
Hoe moeilijk het is om CO2-neutraal te zijn blijkt wel uit het kleine aantal wijnbedrijven die dat tot nu toe bereikt hebben. Ik sprak onlangs Alistair Purbrick van Tahbilk, die uitlegde dat het mede dankzij het herstellen van de wetlands op het domein gelukt was om klimaatneutraal te worden. Een ander wijnbedrijf dat deze status heeft is De Martino een bijzondere producent uit Chili.
Het is natuurlijk ook moeilijker om klimaatneutraal te zijn als je in een regenachtig, Europees klimaat zit. Alleen al de behandelingen die je moet doen in de wijngaard om de druiven gezond te houden, tikken dan flink aan, alleen al vanwege brandstofverbruik van de tractoren. Dat maakt het voor bioboeren, ondanks alle goede bedoelingen, ook zo moeilijk om klimaatneutraal te worden.
Maar het feit dat het op de agenda staat, en dat grote bedrijven als Torres zich er voor inzetten, is al een mooie stap vooruit. Ooit, tijdens enorme stortregens in Zuid-Afrika, kreeg ik van André van Rensburg, destijds wijnmaker van Vergelegen, het verwijt dat wij in het rijke westen verantwoordelijk waren voor de klimaatverandering. Een mening die je tegenwoordig vaker hoort, en bepaald niet zonder reden. Het is daarom belangrijk om ook onze verantwoordelijkheid te nemen. Op wat voor manier dan ook.
Ronald de Groot
