Na het recente overlijden van Paul Pontallier, de man die Château Margaux een nieuw leven heeft ingeblazen, is Bordeaux opnieuw een icoon kwijtgeraakt. Op dinsdag 26 juli is Prof. Denis Dubourdieu op pas 67-jarige leeftijd overleden. Een heel groot man in de wijnwereld en niet alleen in Bordeaux. De wijnwereld zal hem node missen.
Hij werd de ‘Pape du Blanc’ genoemd en door het wijntijdschrift Decanter gekozen tot ‘Man of the Year 2016’. In het aprilnummer zag ik een foto van hem met een nogal opgeblazen gezicht. Toen ik prof. Kees van Leeuwen in Brighton (UK) sprak tijdens een congres over Cool Climate Viticulture, vroeg ik hem of hij ernstig ziek was. Kees bevestigde me dat dat het geval was. Dubourdieu had drie petten op: professor aan de universiteit van Bordeaux (Sciences Agro), oenologisch consultant/adviseur en wijnmaker (eigenaar van diverse châteaus, waarvan Château Doisy-Daëne het bekendste is). Maar hij bemoeide zich ook met rode wijnen. Een van zijn recente, opmerkelijke onderzoeken (samen met zijn rechterhand Valérie Lavigne) ging over voortijdige oxidatie van rode Bordeaux uit zeer rijpe, c.q. overrijpe jaren als 2009. Bij Denis Dubourdieu’s vader bracht ik in 1982 een onvergetelijke middag door. Hierbij mijn verhaal. Op een veiling van Christies kocht ik in de jaren 80 ooit een doos Chambertin Grand Cru 1947, van Daniel Sanders, négociant à Barsac. De meeste flessen hadden een enigszins laag niveau. De eerste fles die ik opende was zeer fraai. De tweede smaakte een stuk minder. Gérard Boudot van Domaine Etienne Sauzet in Puligny adviseerde me om de resterende flessen te ontkurken, te proeven, de goede flessen bij te vullen met wijn uit andere goede flessen en de minder goed smakende wijn op te drinken. Daarna moest ik de flessen herkurken en een druppeltje SO2 meegeven. Zo gezegd, zo gedaan. Ik schreef een brief, gericht aan Daniel Sanders, om de herkomst (domaine) van de wijn te weten te komen. Ik kreeg antwoord van Jean Sanders, destijds de eigenaar van Château Haut-Bailly. Hij schreef me dat zijn vader was overleden en hij de wijn dolgraag wilde proeven. Hij nodigde me uit om langs te komen. Hij had toen ook een klein bezit bij Langon waar hij droge witte en rode Bordeaux maakte. Gewapend met twee flessen Chambertin 1947, vertrok ik richting Langon. Na een voortreffelijke lunch met vele oude jaargangen van Haut-Bailly en Calon-Ségur, vroeg Sanders mij of ik interesse had in een toertje door het Sauternes/Barsac gebied. Uiteraard had ik dat. Hij wilde per sé rijden want zijn nieuwsgierigheid werd getrokken door mijn auto (een Jaguar)!Na een zeer interessante rondrit door het gebied met wat commentaar van Sanders over de kwaliteit van de wijnen van de châteaus die we passeerden, zette hij me uiteindelijk af op Château Doisy-Daëne, waar Denis’ vader Pierre, een echte heer, toen nog de scepter zwaaide. Pierre hield me de rest van de middag bezig met allerlei verhalen over terroir, pourriture noble, vinificatie, waarom hij ook droge witte wijnen maakte (in ondergrondse cuves), weinig zwavel gebruikte, etc. Ik heb nog nooit in één middag zoveel over wijn geleerd! Ik was als een spons. Een onvergetelijke ervaring. Eén van de dingen die me erg opvielen was de frisheid van Doisy Daëne. Door het hogere kalkgehalte is een Barsac wat frisser dan een Sauternes maar dat hij destijds van 100% sémillon werd gemaakt was voor mij een openbaring. De wijnen kunnen uitstekend rijpen. Hubrecht Duijker proefde destijds op het château wat oudere jaargangen.Een werkelijk onvergetelijke herinnering. Ik begreep onmiddellijk waarom Pierre de ‘Edison du Sauternais’ werd genoemd. Ik vertrok met 24 flessen Doisy-Daëne 1976. Die waren drie weken later al geslacht, evenals de potten met foie gras die ik bij een lokale slager had aangeschaft. Ik heb begrepen dat Pierre tot 2000, toen hij al 77 was, de wijnen van Doisy-Daëne heeft gemaakt. En echte kanjer, net als zijn zoon. Pierre was op 29 juli aanwezig op de begrafenis van Denis. Dramatisch om als vader je zoon te moeten begraven. Volgens Kees van Leeuwen oogde hij nog fit op zijn drieënnegentigste! Château Doisy-Daëne telt nu 18,2 hectare. In 2014 kocht Denis de laatste 3,3 ha Château Doisy-Dubroca (van Bérenice Lurton van Château Climens) dat ooit deel uitmaakte van het Doisy estate. Zijn vader had in 1986 al 6 ha van Doisy-Dubroca gekocht. Denis heeft sauvignon aangeplant, dat nu 14% van de aanplant uitmaakt. Uiteraard heeft hij de wijnkwaliteit verbeterd. Doisy Daëne vormt met Climens en Coutet de top van Barsac. En de wijn is ook heel betaalbaar. Een paar jaar geleden kocht ik bij Leclerc de 2009 voor €29.-. Een echt koopje. Denis Dubourdieu heb ik de laatste jaren intensief gevolgd. Hij was mijn held. Gilles Berdin schreef in 2011 een boek over hem in een interview -vorm: ‘Denis Dubourdieu, L’oenologie dans tous ses états’, verschenen in de serie ‘Autour d’une bouteille avec’. Ik was een groot fan van zijn wijnen, vooral van het hierboven genoemde Château Doisy-Daëne. Nu zijn de wijnen van Barsac vanwege het hoger kalkgehalte al van nature wat frisser dan die van Sauternes, maar Dubourdieu deed daar nog een schepje bovenop door zijn wijn altijd een bijna extreme frisheid mee te geven. Als je zijn 2009 proeft kan je je smaakpapillen niet geloven. Wat een frisheid, elegantie en verteerbaarheid in een heel warm jaar. Hij was de kampioen van de zuren. Ik heb Denis Dubourdieu helaas nooit ontmoet, maar ik hoorde dat hij destijds regelmatig met o.a. Gérard Gribelin van Château de Fieuzal in de Bourgogne kwam bij Gerard Boudot van Domaine Etienne Sauzet om te discussiëren over gisting in eikenhouten vaten en de effecten van bâtonnage. Ik hoop dat zijn kinderen Jean Jacques en Fabrice zijn werk kunnen blijven voortzetten. Moge hij rusten in vrede.
