Pfff. Dit zijn bizarre tijden. Eind vorige week regende het berichtjes met de vraag of we niet eerder zouden terugkomen uit Zuid-Afrika. We vertrokken 1 maart, en zouden de nacht van zondag, dus afgelopen nacht, terugvliegen. Ook in de kranten verschenen artikelen dat overal Nederlanders gestrand waren, en werden opgeroepen terug te komen. Maar met onze terugkomst zo dichtbij, hadden we het idee dat we konden wachten tot onze reguliere vlucht ons terug zou brengen. Gelukkig lijkt het allemaal te werken. Als ik dit schrijf, is het toestel dat ons moet terugbrengen boven de Sahara, onderweg naar Kaapstad. Het is zonder twijfel een van de laatste reguliere vluchten uit Zuid-Afrika voor langere tijd.
De laatste dagen sloop ook in Zuid-Afrika de angst erin. Restaurants gingen dicht, markten werden geannuleerd, het level ging in slow down. Logisch en terecht. Toch leken veel mensen het nog niet te beseffen. Maar Zuid-Afrika, met zijn townships, is extreem kwetsbaar voor dit soort rampzalige virus-aanvallen. Hopelijk heeft het warme weer een remmende invloed, maar dit lijkt vooralsnog niet duidelijk het geval. We voelden bij sommigen ook de somberheid, zoals bij Pieter du Toit van Cederberg, die het allemaal bepaald niet rooskleurig inzag. Heel invoelbaar.
Ik zou hier natuurlijk kunnen schrijven over onze indrukken van de Kaap, de bijzondere wijnmakers die we hebben ontmoet. Zoals David Nieuwoudt, Eben Sadie of Chris Mullineux. Dat zou normaal zo zijn. Onze reis was prachtig, maar in de praktijk ook steeds onrustiger. De crisis van Covid-19 zuigt zich in je vast. Je gaat piekeren over de impact, de gevolgen. Maar die zijn gewoonweg niet goed te overzien.
Wat wel concreet is, zijn de annuleringen. Terwijl we in de Westkaap waren, begonnen de afzeggingen van de proeverijen die we (mede) organiseren binnen te druppelen. De proeverij Tejo wordt verplaatst naar het najaar. WOSA van 25 mei wordt geschrapt. De promotie van de Riesling-weken, een jaarlijks terugkerend evenement: geschrapt. Uiteraard moeten ook anderen proeverijen annuleren. De impact is enorm. Het effect op de horeca en wijnleveranciers in de horeca is heftig, ik schreef er vorige week al over. Gelukkig zijn er ook maatregelen gekomen om de ondernemers te steunen.
Het doet je eens te meer beseffen dat onze economie draait om consumptie. En, ik spreek ook voor mezelf, consumptie van veel wat niet strikt nodig is. Voor het plezier. Gewoon, omdat het kan. Economen rekenen ons voor dat 40% van onze economie bestaat uit dat soort ‘plezier’, het onnodige. Als dat, zoals nu, tot stilstand komt, dan voel je deze economie bijna als een kaartenhuis in elkaar vallen. Alles hangt met alles samen. Op een moment als dit komt alles op een angstwekkende manier tot stilstand. Huiveringwekkend eigenlijk.
Het is ook lastig te voorspellen hoe lang dit allemaal zal gaan duren. Voor het blad zijn we afhankelijk van onze wijnreizen. We maken nu eenmaal altijd reportages die ter plekke zijn opgetekend. Woensdag zou ik naar Bordeaux vertrekken voor de primeur-proeverijen van de oogst 2019. Geannuleerd. De eerste keer sinds 1989 dat ik geen primeurwijnen proef. Ook mijn wijnreizen in mei naar Spanje zijn inmiddels geschrapt. Ook van andere redacteuren zijn de reizen geannuleerd. Dan besef je hoe je als blad van dit soort dingen afhankelijk bent. En dat het ook allemaal niet zo vanzelfsprekend is als het lijkt.
En ik besef terdege dat veel van onze lezers nog meer getroffen worden door deze crisis dan wij. In mijn directe omgeving zijn een redacteur, een panellid en onze acquisiteur besmet geraakt. Dan komt het heel dichtbij. Gelukkig maken ze het naar omstandigheden redelijk.
Als ik het kan inschatten, kan het nog een hele tijd gaan duren voor alles weer terug is naar ‘normaal’, wat dat ook moge zijn. De impact zal enorm zijn, voor de een meer dan voor de ander. Ik denk aan al die wijnproducenten, die toch al amper konden rondkomen. Het gaat een bloedbad worden. Tegelijk komen we terug bij de essentie: onze gezondheid. Die is veel waard, al is de prijs hoog.
We zitten vanochtend aan boord van KL 598 en zetten dan weer voet aan de grond in Nederland. Maar in een totaal ander land dan van waaruit we vertrokken. Ik werd er vandaag nog van alle kanten voor gewaarschuwd. Het was mede daarom een vreemde reis, drie weken, en zo’n enorme verandering. En hoe ernstig de situatie ook is, het is op de een of andere manier goed om weer terug te zijn. En ik wens iedereen veel sterkte toe. Maak er het beste van.
Ronald de Groot
