Zo, de feestdagen zitten er weer op. Eigenlijk een soort lange serie weekenden. Voor ons altijd een leuke periode om bijzondere oude flessen open te trekken. Met de kerst haal ik jaargangen van de kinderen uit de kelder, en tegenwoordig ook van hun aanhang. Mijn jongste dochter verklaart altijd dat zij uit het beste jaar komt -1982. Haar gelijk werd weer bewezen. We hadden La Lagune ’81 en ’82 naast elkaar staan, en ’82 is gewoon de betere wijn, hoewel ’81 nog prima drinkbaar is. Het grappige is dat ’82 volgens sommigen destijds ‘te rijp’ en ‘te warm’ was om lang mee te gaan. Maar deze doemdenkers hebben daarin geen gelijk gekregen. Heel bijzonder was een Gewurztraminer uit 1983 van Sick-Dreyer. Wat zoet en veel zuren, geen hout, blijkbaar de perfecte formule om te kunnen ouderen.
Wel moet je bij het drinken van oude Bordeaux tegen aparte geurtjes kunnen. Ik merkte dat sommigen zich bij enkele wijnen stoorden aan dat typische vleugje paprika, van de pyrazines. Dat komen we tegenwoordig eigenlijk niet meer tegen. Ik ben er wel aan gewend, dus het stoort me niet zo, zolang het niet te veel is. Ik zag het bij wijnen uit ’79, omdat ze minder rijp zijn.
Iemand die veel minder genoot van zijn feestwijnen, was Kees van Leeuwen, onze hooggeleerde medewerker in Bordeaux. Hij heeft zich groen en geel zitten ergeren. De reden: brett. Hij schreef ons het volgende: ‘Ik ben een beetje verbolgen over het hoge percentage wijnen met brettanomyces vervuiling (ethylfenolen en ethylguaiacol), met een stallucht en/of paardenzweet, met name in grote Bordeaux. In de afgelopen 14 dagen heb ik zes flessen grote Bordeaux gedronken met dit probleem: 1981 Pape Clément, 1999 Lafite, 2000 Latour, 2001 Palmer, 2009 Pichon Baron en 2011 du Tertre. Het probleem komt door een gebrek aan controle van de wijnmakers, die ofwel het vermenigvuldigen van brettanomyces in de vaten niet in de hand kunnen houden, ofwel de wijn bottelen met een paar cellen brettanomyces waardoor het probleem zich in de fles ontwikkelt. Het feit dat mijn serie drie decennia omvat betekent dat er niet echt verbetering in zit (in tegenstelling tot kurk, dat in recente jaren aanzienlijk minder vaak voorkomt door betere controle van kurkfabrikanten). Ik ben gevoelig voor deze geur en voor mij is dan alle plezier weg. En dat is natuurlijk zonde voor flessen die zo duur zijn. Ik ben er een beetje boos over dat wijnmakers dit soort wijnen op de markt kunnen zetten zonder dat hun positie in gevaar komt. Als ze bij Ferrari een auto verkopen waarvan het wiel er bij de eerste proefrit afrolt dan worden alle ingenieurs op staande voet ontslagen.’
De vraag is natuurlijk ook of iedereen zo (over)gevoelig is voor brett als Kees van Leeuwen. Iets dat hij zichzelf ook afvraagt. Zelf heb ik er minder last van. Ik kan me herinneren dat ik in een ver verleden zelfs dacht dat het iets met het terroir te maken had, tot mijn ogen werden geopend. Maar een klein beetje brett wordt door sommige wijnmakers zelfs als een interessante toevoeging gezien, dus helemaal eenduidig is het niet. Dat neemt niet weg dat het bij veel wijnen gewoon een technisch probleem is, zoals Kees van Leeuwen terecht stelt. Zeker in Bordeaux.
We weten eigenlijk niet hoe tegen dit probleem wordt aangekeken door Nederlandse wijnliefhebbers. Kees stelt voor dat we een lijst zouden kunnen publiceren waarvoor mensen die brett in een fles gevonden hebben die wijn kunnen aanmelden, zodat andere wijnliefhebbers die flessen kunnen mijden. Van onze kant weten we niet goed of een wijnliefhebber brett kan detecteren en beoordelen. Want dat zou wel nodig zijn. Duidelijk is wel dat wijnliefhebbers en ook -handelaren en sommeliers zich beter van bewust worden, van wat brett is en hoe het ruikt. Later dit jaar zal Lars Daniëls er in Perswijn nog aandacht aan besteden. Maar mocht u overtuigd zijn dat u een fles gevonden heeft, laat het ons weten, want we zijn toch wel erg nieuwsgierig geworden…
Voorts krijgt u de beste wensen van mij en mijn team, en we hopen op een voorspoedig en gezond 2020, met veel mooie wijnen.
Ronald de Groot
Mocht u een wijn met brett willen aanmelden dan kunt u dit via deze link doen.
