De spectaculaire bloei van de Belgische wijnbouw is niet aan het oog van het team van Gault&Millau Belgium ontsnapt. Wijnliefhebbende CEO’s van Gault&Millau, Justin Onclin en Marc Declerck, besloten naast hun jaarlijkse restaurantgids ook een gids te maken voor de Belgische wijnbouw.
Maandag 26 juni 2023 was de grote dag. Gault&Millau Belgium presenteerde voor het eerst in zijn geschiedenis een Wine Guide Belgium. De plaats van het gebeuren was het majestueuze Steigenberger Wiltcher’s Hotel in Brussel. Voor mij persoonlijk betekende het een bekroning van een jaar hard werken. Immers, Gault&Millau had mij in de zomer van 2022 gecontacteerd met de vraag of ik als schrijver aan dit project wilde meewerken. Ik nam de Belgische wijnjournalist Gido Van Imschoot als collega mee op avontuur. De samenwerking met Gido en het doorwinterde team van Gault&Millau Belgium liep vlot en ik ben tevreden met het eindresultaat. De gids, bestaande uit 228 pagina’s, geeft een beschrijving van de betere Belgische wijndomeinen en hun meest aantrekkelijke cuvées. Om de talrijke wijnliefhebbers uit België, maar ook uit buurlanden zoals Nederland en Frankrijk, tot een bezoek aan eigen wijnstreken te verleiden, worden verschillende oenotoeristische mogelijkheden per provincie uitgetekend. Tenslotte lijst de Gault&Millau wijngids Belgische restaurants op die uitgebreid aandacht besteden aan wijn van eigen bodem. Het boek is drietalig: Nederlands, Frans en Engels.
Ja, de Belgische wijnbouw staat in bloei. In 2022 werden vier miljoen flessen Belgische wijn geproduceerd door 259 wijndomeinen. Het wijnbouwareaal zat toen al boven de 800 hectare en groeide dit jaar verder aan. Het zal niet lang duren of België heeft meer wijngaardoppervlakte dan buurland Luxemburg (1200 hectare). De wijnbouwscholen lopen vol met nieuwe enthousiastelingen en opvallend veel jonge landbouwers die het bedrijf van hun ouders willen transformeren naar wijnbouw. Welvarende Belgische ondernemers investeren in wijnbouw als parel op de kroon van hun economische activiteit. De verkoop van al deze, zelden goedkope Belgische wijn is een terechte bekommernis maar ook, meer en meer, het vinden van gemotiveerd en goed opgeleid personeel (wijngaardwerkers, oenologen). Belgische wijnbouwers hebben ondertussen door dat de wijnen zichzelf niet verkopen. Ze bouwen daarom oenotoeristische activiteiten uit en commerciële netwerken. Overal in het land worden prachtige ontvangstgebouwen en wijnterrassen aangelegd en die hebben veel succes. Families, verenigingen en bedrijven organiseren er hun feesten en evenementen. De symbolische kracht van wijn (natuur, feest, prestige) trekt mensen van zeer diverse pluimage aan.
De Gault&Millau Wine Guide Belgium 2023 vat deze levendige Belgische wijnbouw in diverse informatieve artikels: de Belgische terroirs en hun wijn, de druivenrassen, de geschiedenis, de invloed van klimaat en de rol van Beschermde Oorsprongsbenamingen (BOB) en Beschermde Geografische Aanduidingen (BGA). Voor de selectie van de betere kwaliteitswijnen werden ongeveer 300 wijnen blind beoordeeld door een panel van 30 sommeliers en experten met nationale en internationale ervaring. 82 wijndomeinen werden weerhouden en 172 wijnen in detail beschreven. Gido Van Imschoot en ik namen niet deel aan deze beoordeling. De beste wijnen werden opnieuw geproefd en daaruit volgde een selectie van achttien wine awards in vijf categorieën (wit mousserend, rosé mousserend, wit, rood en zoet). Volgens de jury zijn dit de beste wijnen van editie 2023 (zie lijst onderaan). Daarnaast kregen 42 wijnen een bekroning als hartendiefje (coup de coeur). Alle in de gids opgenomen wijnen worden door Gault&Millau aanbevolen als degelijke kwaliteitswijn. Dit zijn de resultaten per provincie:
Aantal geselecteerde domeinen, hartendiefjes en awards per provincie
Aantal domeinen | Coup de Cœur | Award | |
Limburg | 22 | 12 | 5 |
Antwerpen | 7 | 2 | 1 |
West-Vlaanderen | 10 | 5 | 1 |
Oost-Vlaanderen | 7 | 5 | 1 |
Vlaams-Brabant | 10 | 4 | 2 |
Brabant Wallon | 8 | 3 | 1 |
Henegouwen | 4 | 4 | 2 |
Namen | 7 | 4 | 3 |
Luik | 6 | 3 | 2 |
Luxemburg | 1 | / | / |
Totaal | 82 | 42 | 18 |
Het is moeilijk naast de excellente prestatie van Limburg te kijken, zonder twijfel de Belgische regio met de grootste concentratie aan hoogkwalitatieve wijndomeinen. De op het eerste zicht tegenvallende resultaten van Wallonië dienen goed gekaderd (laatste vijf provincies in de lijst). Wallonië heeft in vergelijking met Vlaanderen aanzienlijk minder wijndomeinen (40% van het landstotaal in 2022). Die zijn gemiddeld gezien wel groter. Denk aan Vignoble des Agaises met 35 hectare in productie en Chant d’Éole met een aanplant van 52 hectare. Dit zijn domeinen die weinig verschillende cuvées op de markt brengen maar die cuvées komen wel in groten getale en zijn van hoge kwaliteit. Minder domeinen en minder cuvées zorgen vanzelf voor minder medailles. Vlaanderen heeft naast een aantal grote wijndomeinen zoals Entre-Deux-Monts (23 hectare), Wijnkasteel Genoels-Elderen (22 hectare) en De Steinberg (25 hectare) meer kleine en vooral meer middelgrote wijndomeinen. Wijngaardoppervlakte en wijnproductie van Wallonië zijn momenteel groter dan die van Vlaanderen en groeien veel sneller. Ook het aantal wijndomeinen groeit harder dan in Vlaanderen, met daarbij verschillende nieuwe kwalitatieve hoogvliegers zoals La Falize, Bousval en Domaine W. Wallonië heeft duidelijk een inhaalbeweging ingezet ten opzichte van Vlaanderen. Benieuwd hoe de situatie er over tien jaar zal uitzien!
Even terug naar de voorstelling van de wijngids die bewuste maandag in Brussel. Die was echt wel historisch! Ik denk dat er nooit zoveel Belgische wijnbouwers in één en dezelfde zaal aanwezig waren. Bijna alle geselecteerde Vlaamse en Waalse wijndomeinen waren er. In totaal ongeveer 350 mensen uit wijnwereld en pers. Na een korte inleiding door de presentatrice van dienst en CEO Marc Declerck, werden Gido en ik naar voren geroepen voor een kort interview. Vervolgens werden de hartendiefjes uit de gids op het scherm geprojecteerd. Wijndomeinen met wine awards werden extra in de schijnwerpers geplaatst, samen met de sponsors die de wijngids mee mogelijk hebben gemaakt. Aldeneyck (klassieke druivenrassen), Château Bon Baron (klassieke druivenrassen) en Vin de Liège (interspecifieke druivenrassen) mochten het podium zelfs twee keer bestijgen. Onder de winnaars vinden we gevestigde waarden maar toch ook een aantal verrassingen zoals het gloednieuwe wijndomein Cruysem uit de Vlaamse Ardennen. Heel wat wine awards waren in Brussel te proeven en dat gaf het event extra cachet. Verfijnde hapjes stilden de eerste honger. Tenslotte werd de wijngids verspreid onder de geïnteresseerden. Elk geselecteerd wijndomein kreeg zoals beloofd vijf exemplaren, de rest werd verkocht.
De Gault&Millau Wine Guide Belgium kost € 25,95 en is verkrijgbaar via Standaard Boekhandel of de webshop van Gault&Millau Belgium.
Belgian Wine Awards 2023
Mousserende wijnen
Domaine du Chant d’Eole, Cuvée Réserve Brut 2018
Cruysem, Cruysem Cuvée 2018/2019
Ravenstein, Blanc de Blanc Brut 2019
Schorpion, Zwart Brut 2016
Vignobles des Agaises, Ruffus Grand Millésime 2018
Vin de Liège, L’Insoumise réserve 2019
Witte wijnen
Aldeneyck, Riesling 2019
Château Bon Baron, Chardonnay 2018
Château de Bousval, Tout Cru 2020
Clos d’Opleeuw, Chardonnay 2020
Gloire de Duras, Pinot Gris Barrique 2021
La Falize, Chardonnay 2019
Wijnkasteel Vandeurzen, Chardonnay Carat, 2020
Rode wijnen
Aldeneyck, Charles 2018
Château Bon Baron, Trésor La Grande 2018
Wijnfaktorij, Chansaar 2019
Mousserende rosé wijn
Dappersveld-Woestijn, Bruut Rosé Extra Brut 2019
Demi-sec wijn
Vin de Liège, Notes Blanches 2021
Stefaan Soenen