Deze week ben ik weer in Bordeaux voor de proeverijen van de primeurwijnen. Voor de hoeveelste keer? Ik ben de tel een beetje kwijt, na de onderbrekingen door covid – die je al weer bijna vergeten zou zijn. Maar toch ook niet. De sfeer van hier proeven is toch heel anders dan thuis de monsters op een rijtje te zetten. Even een praatje maken, dat gemakkelijke contact, je collega’s van over de hele wereld weer even terugzien, dat voelt toch warm. Het blijft een bijzondere gebeurtenis.
Maar dat niet alleen. Want natuurlijk blijft het ook een circus. Of soms een voorstelling van Monty Python. Met de vreemdste figuren. Zeker met een bijzondere jaargang als 2022. Bijzonder, zult u denken. Hoezo is deze jaargang zo bijzonder? Nou ja, in Bordeaux hebben ze en masse besloten dat deze jaargang bijzonder is. Het nieuws sijpelde al door, natuurlijk. Vanuit Nederland zat collega Frank Jacobs me badinerende appjes te sturen met de vraag of het alweer ‘het jaar van de eeuw’ was. Het antwoord van de Bordelais ligt voor de hand: natuurlijk is het dat! Tja, wat moet je hierop zeggen? Het simpele gegeven dat de eeuw nog maar 23 jaar oud is, zegt al genoeg: we kunnen dat moeilijk serieus nemen. Het feit dat je hier prachtige wijnen krijgt ingeschonken uit een van die andere ‘jaren van de eeuw’, zoals 2010, spreekt voor zich. Een jaar van de eeuw bestaat gewoonweg niet. Het is een uitvinding van spindoctors die graag de laatste oogst willen verkopen. En spindoctors heb je hier genoeg.
Ik denk dat René van Heusden – God hebbe zijn ziel – onze redacteur was met het scherpste oog voor spindoctors. Eigenlijk al voor het fenomeen bestond en vooral in de politiek ingang vond. Tegenwoordig zijn ze niet meer weg te denken. Hij vond ook altijd dat ze in de Bordeaux de beste spindoctors hadden, betere dan waar dan ook. Een slecht jaar was altijd ‘klassiek’. Een goed jaar altijd ‘het jaar van de eeuw’. Als je hoort hoe nu over oudere ‘jaren van de eeuw’ wordt gesproken, zoals 2003 of 2009, dan weet je wel beter. Maar het geheugen is kort, dus wat geeft het ook?
Gek genoeg zegt ook zo’n beetje iedereen hier hetzelfde. Eind augustus dacht de hele streek kennelijk dat de jaargang extreem warme, jammige wijnen op zou leveren. Maar zie, na de vinificatie bleken de wijnen plotseling veel frisser te zijn dan gedacht. Je kunt op je klompen aanvoelen dat ze vaak toch behoorlijk rijp, soms zelfs overrijp zijn. Zeker gezien de alcoholgehaltes, die bij maar heel weinig wijnen onder de 14% liggen. Maar dat doet er voor het mooie verhaal, voor het ‘wonder’ van 2022, even helemaal niet toe.
Maar ik heb echt niet de neiging de jaargang neer te halen. Het lijkt er op dat de wijnen van Bordeaux in een ‘nieuwe normaal’ zijn gekomen. Een soort aanpassing aan de klimaatopwarming, waardoor hier rijpe en zachte wijnen kunnen worden gemaakt, die een groot publiek al jong zullen – en kunnen – behagen. Ik noem het ‘eigentijdse wijnen’, wijnen die passen bij een maatschappij zonder wijnkelders, waar wijnen snel gedronken moeten worden en het voor restaurants te duur is geworden om wijnen jaren op te slaan. En het is beslist voor veel châteaux ook écht een mooi jaar.
De paradox is dat de klimaatopwarming Bordeaux dus helpt om zich aan te passen aan de moderne tijd. In feite heb je daar niet eens spindoctors voor nodig. Die waren vooral van groot belang in de ‘klassieke’ jaren. En die kom je eigenlijk niet meer tegen. Ik zal er toch een beetje aan moeten wennen.
Ronald de Groot
Bedankt Marc. We passen het aan!