Lodewijk Waes verrast de Belgische wijnwereld met de eerste commerciële Chenin Blanc van het land, jaargang 2019, piepjonge stokken, 100% Belgische druiven. Toen ik er voor de eerste keer over las, dacht ik dat het een vergissing was, een komische vergissing zelfs want wijndomein Waes is in België net gekend voor zijn interspecifieke of hybride druivenrassen.
De Waes-wijngaarden, in totaal 4 hectare, zijn gelegen in het Oost-Vlaamse Gent, deelgemeente Zwijnaarde, en huisvesten sinds 2005 de druivenrassen solaris, bianca, regent, rondo, léon millot en recent ook cabernet blanc en cabernet cortis. Lodewijk is een pionier in Vlaanderen van hybride druivenrassen. Hij was in 2005 een van de eersten om solaris aan te planten, een druif die in het land alsmaar populairder aan het worden is en sappige, volle wijnen geeft met tropische aroma’s. Zijn inspirator voor het werk met interspecifieke druivenrassen was wijnbouwer Hugo Bernar uit Tienen, een man die veel betekend heeft voor de Belgische wijnbouw maar helaas overleed in 2021, veel te vroeg.
Lodewijk is afkomstig van Brugge en heeft er nog steeds een advocatenpraktijk. Niet min als je daarnaast een wijngaard van 4 hectare moet runnen! Daarmee houdt het niet op: hij is ook medeoprichter van de vzw Belgische Wijnbouwers (2009), een belangenorganisatie van (vooral) Vlaamse wijnbouwers. Daar is hij sinds jaar en dag voorzitter van. Daarnaast zetelt Lodewijk voor België in de raad van bestuur van CEVI, de Europese Confederatie van Onafhankelijke Wijnbouwers. Daar houdt hij, samen met Pierre Rion, voorzitter van de Waalse wijnbouwersorganisatie Association des Vignerons de Wallonie, vinger aan de pols van de Europese wetgeving. Zowel in Vlaanderen als Wallonië is men de wijnwetgeving aan het herbekijken – wijnbouw in België is een bevoegdheid van de Gewesten – en dat was de belangrijkste reden van mijn recente bezoek aan wijndomein Waes (meer hierover in Perswijn 2022 #6).
Waes Goud Chenin Blanc 2019
Ik heb ter plaatse kunnen vaststellen dat er in Zwijnaarde inderdaad chenin blanc staat, de druif die ons bekend is uit de Loire en Zuid-Afrika. Een halve hectare, goed voor 600 flessen in het jaar 2019. De wijn is voor de helft opgevoed op nieuwe eik (Vicard uit Champagne), voor de helft inox. Chenin, een vreemde kronkel in het brein van de 53-jarige Lodewijk Waes, een vroeg teken van dementie? Toch niet, Lodewijk is nog helemaal bij zijn verstand. Zijn Waes Wit (solaris, bianca) werd talrijke keren met goud bekroond in de wedstrijd Beste Belgische Wijn dus daarmee moet hij niks meer bewijzen. Wat hij wel nog wou bewijzen, is prima witte wijn maken van een klassiek druivenras. Hij koos voor zijn oogappel chenin blanc: “In België is er al genoeg Chardonnay en ik hou van een goed glas Chenin Blanc”. Combineren van klassieke en hybride druivenrassen komt meer en meer voor in België, merk ik. De chenin-wijn van Lodewijk heet Waes Goud. Niet elk jaar zal hij gemaakt worden. In 2019 en 2020 vond de oogst eind oktober plaats en in 2021 gingen de druiven verloren aan meeldauw. Van de chenin-oogst 2020 zal er zowel een stille als een mousserende wijn (2e gisting op fles) worden gemaakt. Ik was erg benieuwd om de Goud 2019 te proeven want ik ben zoals Lodewijk gek op Chenin. De ondergrond waarop de edele druivenstok groeit, is zandleem. De wijn heeft een lichte grijs-gele kleur en is bescheiden in de neus maar wel subtiel. In het glas stuift natte kiezel op maar ook iets kalkachtigs. Qua fruit heb ik groene appel, licht peer en kweepeer. De wijn zit na ontkurken in een gesloten fase maar hij opent zich langzaam in de uren en zelfs dagen nadien. Het hout is discreet aanwezig, mooi hout. Het mondgevoel is strak maar zacht met knappe, elegante zuren. Die tintelende zuren zitten ingepakt in mooi gedefinieerde maar introverte fruittonen. Goede afdronk. Ik vind de wijn verfijnd, karaktervol en subtiel en klaar voor culinaire hoogstandjes met zeevruchten. Blind zou je kunnen verwarren met een fijne, strakke Chardonnay. Deze wijn zit nog in de knop en ik verwacht dat hij met kelderrijping helemaal open zal komen. De cuvée zal de volgende oogstjaren evolueren in aromatische rijkdom en diepgang maar deze mag er ook al zijn. Ik genoot ervan. De wijn blijft nog even in de kelder voor hij op de markt komt. Ondertussen is het wachten op de eerste jaargang Chenin Blanc van wijndomein Beekborne, dat andere Belgische wijndomein waar chenin blanc is aangeplant. België is een vreemde maar boeiende wijndwerg met al die verschillende druivenrassen, meer dan honderd ondertussen.
Waes Wit & Rood
Nu ik toch op het domein was, proefde ik de hele reeks wijnen door. De Waes Wit, een blend van solaris en bianca, is al jaren een hit in de wedstrijd Beste Belgische Wijn. En deze wijn wordt met de jaren beter want ik was behoorlijk onder de indruk van de nieuwe jaargangen. De wijn heeft een jaartje op fles nodig om helemaal top te zijn. In de Waes Wit 2019 spatten de bloemen uit het glas met uitbundige fruittonen van limoen, ananas en perzik. Iets kalkachtigs ook en een plukje aangenaam gras. In de mond aangenaam vol en vet, geconcentreerd, perzik en pompelmoes, licht kruidig met witte peper, mooie afdronk. Waes Wit 2020 heeft dezelfde puurheid maar is wat bescheidener qua aroma, maar wel kruidiger. Beide zeer toegankelijk, nog wat snoeperig door hun jeugd, bijzonder lekker en zonder kapsones. Ze doen wat aan een rijpe, sappige Sauvignon Blanc denken (bijdrage van solaris, bianca geeft de zuren). De 100% Cabernet Blanc 2020, een nieuwe cuvée, heeft een hoger gehalte aan subtiliteit en verfijning, iets minder fruitplezier wel voorlopig. Boeiende, culinaire wijn.
Waes Rood is gemaakt van vooral rondo, naast regent en léon millot. Ik herinner me van vroegere jaargangen dat hij jong erg stroef kan overkomen (2016 was vorig jaar al opvallend zacht en gebalanceerd). Waes Rood 2019 geurt naar kersen, animaal/leer, kruidigheid en groene banaan of bananenschil. In de mond is hij stevig, een fruitige smaakbom, met alle aroma’s nog niet volledig geïntegreerd. De wijn heeft op eik gelegen en dat merk je aan toetsen van vanille en mokka. Nog wat harde, uitdrogende tannine, een wijn met veel grip. De fraîcheur zit goed. In de mond naast krieken en groene banaan, ook groene peper. Stevige wijn die een paar jaar bewaring nodig heeft. Tenslotte kon ik de Cabernet Cortis 2019 proeven, ook houtgelagerd (nieuwe eik), een nieuwe cuvée, eerste jaargang. Dit is de eerste 100% Cabernet Cortis die ik ten volle kan appreciëren (naast de Cabernet Cortis 2014 van het Nederlandse St. Martinus). Cabernet Cortis kleurt ondoorzichtig dieprood en kan echt wel hard zijn. Hij doet qua structuur soms denken aan de vroegere Malbec uit Cahors waar je kon op kauwen. Verzachting met wijn van andere druiven zoals pinotin kan geadviseerd zijn en zeker houtrijping. Deze cuvée heeft een fijne, intrigerende neus vol krieken en zwarte bessen maar ook leer en goed gedoseerde, gebrande eikenaroma’s. In de mond nog wat streng en strak, zoals bijvoorbeeld 100% Cabernet Sauvignon ook kan zijn, met veel structuur maar ook diepgang. De tannine is goed rijp, het fruit heeft focus. Een baby om in de kelder weg te leggen. Nog niet op de markt.
Heiligdom Waes
Wijndomein Waes was in 2005 het eerste wijndomein in Gent. Ondertussen zijn er meerdere. Vlakbij Waes vinden we wijndomein Het Verhaal en wijndomein Vandersteene, beide uitblinkend met hun mousserende wijnen. De Waes-wijnen zijn in diverse Belgische wijnwebshops te vinden maar het domein zelf is niet te bezoeken. Daar heeft Lodewijk het écht te druk voor. Jammer want hij heeft sinds een paar jaar een prachtige cave met een stemmige bezoekersruimte met zicht op de wijngaard. De architectuur is modern, warm en strak. In de mysterieus verduisterde cave speelt dag en nacht klassieke muziek, je voelt je precies in een heiligdom. In zomerse weekends (vrijdag tot zaterdag) wordt op het domein een zomerbar geopend. Deze biedt een mooie gelegenheid om met de Waes-wijnen kennis te maken. En dus ook met de eerste Belgische Chenin Blanc!
Stefaan Soenen
