Overpeinzingen: Gifgroene zelfpromotie

Ik vond de oudejaarsconference van Peter Pannekoek erg goed. Pannekoek staat bekend als ijzersterke ‘roaster’ en deed zijn reputatie bij vlagen veel eer aan. Hij schudt de boel graag op grove wijze wakker. Maar uiteindelijk koos hij voor een poging om te verbinden. Mildheid en toenadering, was zijn devies voor 2022.

Nog iemand die de boel graag wakker schudt, ook volgens eigen zeggen, is Derrick Neleman, van Neleman Organic Vineyards. Neleman heeft een bewonderenswaardig bedrijf opgebouwd, dat duurzaamheid hoog in het vaandel heeft en prima wijnen produceert, die mede draaien op slimme, eigentijdse marketing. In de afgelopen dagen sloeg hij echter de plank mis met zijn campagne genaamd ‘Zit er gif in jouw wijn?!’ Daarin maakt hij zaken onterecht net zo zwart-wit als de kleurstelling van de advertentie zelf.

Hij zegt dat ‘in niet-biologische wijnen vaak restanten van chemische bestrijdingsmiddelen zitten. Deze zitten ook in de bodem, en uiteindelijk in mensen. Dit is niet duurzaam want (wijn)boeren krijgen Parkinson, bijen sterven massaal uit en je wijn smaakt echt niet lekker…’ Hij baseert zich op onderzoeken die aantonen dat bij (overdadig) gebruik van bepaalde pesticiden de kans op Parkinson en kanker toeneemt bij mensen die er langdurig aan worden blootgesteld (zoals wijngaardwerkers en direct omwonenden). Tot dusver zit hij niet (helemaal) fout, al is het allemaal erg kort door de bocht en opportuun. En niet helemaal eerlijk, omdat de residuen die in wijn zijn gevonden, (ver) onder de toxicologische norm zitten. Op die manier zit er gif in iedere wijn, want wijn zonder zwaveldioxide bestaat niet. Nadat hij nog een aantal zinnen over zijn eigen wijnen en visie heeft geuit, vraagt hij vetgedrukt: Liever wijn zonder gif? Maak nu voordelig kennis met de biologische wijnen van Neleman…’ en biedt wat korting aan –zoals het een goede Nederlandse koopman betaamt.

Los van het feit dat Neleman ongenuanceerd is over een inderdaad belangrijk en complex thema –duurzaamheid in wijnbouw–, suggereert hij dat zijn eigen wijnen gezonder en duurzamer (is biologisch per definitie duurzamer?) zijn en zelfs lekkerder zijn, en dat andere, niet-biologische wijnen minder gezond, minder duurzaam en minder lekker zijn. (Voor de goede orde: op mijn vraag of in de wijngaarden van Neleman koper en zwavel worden gebruikt –chemische gewasbeschermingsmiddelen, die ook schadelijk kunnen zijn en veelal de enige manier zijn voor biologische wijnboeren om meeldauw te bestrijden–, werd nee als antwoord gegeven). Sterker nog, de lezer kan het zo opvatten, dat omdát veel andere wijnen niet biologisch zijn, Neleman’s wijnen beter zouden zijn. De Koninklijke Vereniging van Nederlandse Wijnhandelaren (KVNW) schoot de campagne in het verkeerde keelgat, begrijpelijk. Dit doet het product waar we allemaal zo van houden, geen goed. En je kunt je afvragen of Neleman de aangewezen persoon is om mensen ‘wakker te schudden’, al is dat zijn goed recht om te proberen en twijfel ik niet aan zijn oprechte betrokkenheid.

Maar zijn reclamecampagne ‘Zit er gif in jouw glas’ kan niet doorgaan voor het oprecht aan de kaak stellen van een complexe wijnbouwkundige uitdaging. Het riekt té overduidelijk naar reclame ten koste van anderen. Dat mag al een tijd volgens de reclamecode. En Neleman verdedigt zich o.a. door te zeggen dat hij geen beschuldiging uit, noch namen noemt (in een reactie op De Ondernemer op de kritiek van de KVNW). Hij stelt alleen vragen –ook die zin hebben we op oudejaarsavond een paar keer gehoord. Maar het draagt allemaal weinig bij. En iets verkopen door angst te zaaien, is gewoon niet kies (en zó 2021). De reclame van Neleman is gifgroene zelfpromotie, die onnodig polariseert. Laat Neleman leren van Pannekoek. Als je zo’n wijnwereldverbeteraar bent (citaat: ‘Neleman. Biologische wijn voor een mooiere wereld’), toon inlevingsvermogen, zoek toenadering en probeer mensen te overtuigen dat het anders kan. Maar dat verkoopt geen flessen…

Lars Daniëls MV