Nu het moment van oogsten is aangebroken, kunnen de Franse wijnboeren de schade van een duivels moeilijk jaar definitief opmaken. En de balans is niet bepaald positief. De producenten in de Languedoc-Roussillon bevinden zich in de frontlinie. De oogst begint daar al eind augustus. Vorig jaar kwam er 12,3 miljoen hectoliter binnen. Dit jaar zal de hoeveelheid naar schatting niet hoger uitvallen dan 7,5 miljoen hectoliter. Dus gemiddeld wordt zo’n 40% minder binnengehaald dan een jaar geleden. Een enorme plas wijnminder, dat moge duidelijk zijn. Belangrijkste oorzaak is de verwoestende vorst van 8 april – voor deze streek zeer ongewoon. Maar extreme droogte (in de Roussillon), hagel en bosbranden (in de Aude) hebben allemaal hun steentje bijgedragen. Natuurlijk zijn de verschillen tussen producenten onderling groot. Vorst treft bijvoorbeeld vooral lagere wijngaarden, dus in de vlakte, omdat koude lucht zwaarder is. Het is voor de producenten een hard gelag, dat is zeker.
Uit andere Franse wijnstreken horen we dezelfde berichten. In de Loire wordt gesproken van min 50%, met uitschieters van min 75%. Ongelooflijk. Voor Frankrijk in totaal wordt gesproken van een min van 25%. Een flinke aderlating. Ook in streken als de Champagne en de Bourgogne is veel schade. Ook Bordeaux heeft de problemen niet kunnen ontlopen.
Uiteindelijk is het daarmee de vraag in hoeverre prijsstijgingen de verliezen enigszins goed kunnen maken. François Teisserenc (Domaine de l’Argjolle, Côtes de Thongue), die we onlangs bezochten, was er niet optimistisch over. Hij rekende voor dat het productieverlies ongeveer net zoveel zou bedragen als er ‘normaal’ aan overschot op de wereldmarkt is. Dus het zorgt hoogstens voor meer balans tussen vraag en aanbod. Een deprimerende gedachte. Als we zien dat Italië 9% minder oogst verwacht, dus een vrijwel normale hoeveelheid, evenals Spanje, dan kan hij wel eens gelijk krijgen.
Gelukkig voor de Franse (wijn)boeren zitten we in het jaar voor de presidentsverkiezingen. President Macron heeft voor dit jaar een miljard euro gereserveerd om financiële steun te verlenen aan diegenen die te maken hebben met klimaatverandering – voorjaarsvorst, extreme meeldauw door veel regen, enzovoort. En nu heeft hij ook aangekondigd dat er een fonds komt waarin jaarlijks gemiddeld 600 miljoen euro aan Franse en Europese gelden worden gestort om te dienen als nationale verzekering tegen schade aan de oogst door klimaatverandering. Boerenbedrijven kunnen zich in de praktijk niet verzekeren tegen dit soort schades, en dit fonds moet door ‘nationale solidariteit’ een oplossing voor dit probleem bieden. Het fonds moet voor de presidentsverkiezingen van volgend jaar gerealiseerd zijn, en in 2023 van start gaan. Kennelijk heeft de president de steun van de boeren nodig voor zijn herverkiezing. Maar het is in elk geval wat.
Ik denk overigens dat geen enkele financiële steun een verlies van de oogst ook maar écht kan goedmaken. Het moet enorm frustrerend zijn om in een paar uur – door vorst of hagel – of in een kletsnatte zomer – door voortdurende meeldauw – je oogst verloren te zien gaan. En vervolgens geen of heel weinig wijn te kunnen maken. En dan je klanten teleurstellen dat je niet genoeg kunt leveren. De klimaatverandering maakt het (wijn)boerenleven er niet gemakkelijker op. Zelfs niet als ze voor hun schade worden gecompenseerd.
Ronald de Groot
