Een van de leukere programma’s om naar te kijken is de Keuringsdienst van Waarde. Genadeloos, maar tegelijk luchtig worden misstanden in de Nederlandse (detail)handel aan de kaak gesteld. Tegelijk vraag ik me wel eens af wat het effect van de uitzendingen is op ‘ons’ koopgedrag. Je zou denken dat de producten die in een uitzending worden afgefakkeld, daarna volledig uit de gratie zouden zijn. Maar daar lijkt het niet op, eerlijk gezegd. Helemaal niet zelfs. Misschien kijkt iedereen net als ik: je bent tevreden over jezelf dat je dat soort producten nooit koopt. En degenen die dat wel doen, kijken gewoon niet, of denken er niet aan hun gedrag te veranderen.
Onlangs was er een uitzending over de Nederlandse discount-cultuur. Eén plus één gratis, u kent het wel. Het programma ging boodschappen doen aan de andere kant van de grens. Wat bleek? De producten zijn in Duitsland ‘gewoon’ te koop, dus zonder ‘actie’ of ‘discount’ voor een prijs die lager was dan de prijs van het actieproduct in Nederland. Dus de actieprijs zit hier ‘gewoon’ ingebouwd in de riante marge. Lekker dan. Weg er mee, zou ik zeggen. Maar dat zal niet zo gauw gebeuren. Nederlanders – en niet alleen Nederlanders – zijn verslaafd aan acties en discount. Een bedrijf als Jumbo, dat eigenlijk werkt zonder acties, maar met ‘gewoon’ de laagste prijs, wordt op die manier door de klanten ‘gedwongen’ ook met acties te komen.
Maar toch gaat er bij alcoholische dranken iets veranderen. Want per 1 juli wordt het officieel verboden om alcoholische dranken met 50% korting te verkopen. 25% wordt het maximum. Deze maatregel past in het beleid om overmatig alcoholgebruik te bestrijden, niet om onnodig hoge marges te bestrijden. Helaas. Overigens zijn het – in het geval van wijn – niet alleen supermarkten die werken met het ‘concept’ van één plus één gratis. Ik ken ook websites die kortingen geven van 50%, wat op hetzelfde neerkomt. Voor ons levert dat ook nog eens praktische problemen op, want we vermelden graag de prijs van een wijn, maar wat is nu de échte prijs?
Eigenlijk best deprimerend, om zo met wijn te stunten. En ook een vorm van volksverlakkerij, als je bedenkt dat de marge van de wijn is gebaseerd op de prijs inclusief korting, zodat de ‘normale’ prijs helemaal niet normaal is, maar eigenlijk puur fictief. Het blijft vreemd dat consumenten daar intrappen.
Ik ben op zich niet tegen deze maatregel. Wel ben ik benieuwd wat er nu met de oude, ‘fictieve’ prijzen gaat gebeuren. In feite zouden de supermarkten en websites die met dit soort kortingen werken, hun vaste prijs nu kunnen verlagen, omdat ze maar maximaal 25% korting mogen geven. Alleen met zo’n verlaging komen ze weer uit op de oude discountprijs. Ik heb zo mijn twijfels. Meer twijfels heb ik nog over het effect van deze maatregel. Zou dit écht lijden tot een lagere alcoholconsumptie? Het zou mooi zijn, en wellicht heeft het bij bier enig effect. Je weet maar nooit. Maar het zou me niet verbazen als dit weer zo’n maatregel is die door goedbedoelende ambtenaren en politici van achter een bureau is verzonnen, maar die in de praktijk weinig effect sorteert.
Ronald de Groot
