Op de beurs is voorkennis een belangrijk, uiterst beladen begrip. Hoe eerder je informatie hebt over gevoelige bedrijfsinformatie, hoe eerder je kunt profiteren van koersbewegingen in een aandeel of afgeleide instrumenten. Maar handelen met voorkennis, bijvoorbeeld over fusies of overnames, is strafbaar, zoals menig veroordeelde pijnlijk heeft ondervonden. Wel is het in aandelenland gebruikelijk dat analisten bedrijven volledig doorlichten en op basis van de gegevens analistenrapporten schrijven, die tegen betaling verkrijgbaar zijn.
Kennelijk heeft dit voorbeeld sommige wijnschrijvers geïnspireerd, zo mogen we concluderen na wat de Engelse wijnschrijver Jamie Goode onlangs schreef op zijn website, wineanorak.com. Hij meldt dat het vooraanstaande wijntijdschrift Vinous – met critici als Antonio Galloni en Neil Martin – volgens Amerikaanse bronnen voorinformatie aanbiedt aan importeurs over wijnscores die het blad dan 48 uur later ‘officieel’ publiceert. Hier zou naar verluidt liefst $ 2000 per maand voor moeten worden betaald.
Jamie Goode schrijft hier behoorlijk genuanceerd over, wat ik op zichzelf heel knap vind. Alleen al het feit dat voor deze informatie zulke grote bedragen zouden worden gevraagd, doet al onraad vermoeden. Kennelijk is het voor handelaren veel (geld) waard om bepaalde beoordelingen eerder te vernemen dan ‘gewone’ lezers van Vinous. En je kunt het niet vergelijken met (voor)kennis over aandelen. De kennis die in dit geval wordt verkregen is niet afkomstig van bedrijfsinformatie over externe bedrijven, maar bestaat uit een door één van de wijncritici van het blad zelf toegekende hoge score. Dus je geeft een bekende wijn, waarin graag wordt gespeculeerd, een score van 100 punten. Daarna pik je een leuk graantje mee van het feit dat bepaalde handelaren deze wijn kunnen kopen, voordat anderen van deze score afweten. Dat klinkt me eerlijk gezegd nogal ziek in de oren. Het maakt gebruik – of misbruik, zo u wilt – van het feit dat wijnen met hoge scores – door deze score (fors) in prijs kunnen stijgen. Uiteraard onder het motto ‘greed is good’. Dat met zulke bijzondere wijnen wordt gespeculeerd, is al ergerlijk genoeg. Dat wijncritici hier ook nog van profiteren, is nog ergerlijker. Ik word er zelfs een beetje achterdochtig van. Krijgt een wijn zo’n hoge score omdat hij het écht waard is, of omdat het de heren critici wel zo goed uitkomt om deze score te geven? Je weet maar nooit. En als ‘gewone’ abonnee van Vinous zou ik me ook benadeeld voelen. Ik kan moeilijk anders vinden dan dat het vak van wijncriticus door dit blad op deze manier behoorlijk in diskrediet wordt gebracht.
Ronald de Groot
