Wie is er tegenwoordig nog in staat en bereid om Duits te lezen? Waarom zou je eigenlijk Duits lezen, nu Engels heilig verklaard is als wereldtaal? Er zijn tal van goede redenen aan te voeren waarom beheersing van het Duits, net als trouwens van het Frans, nuttig is. Om nog te zwijgen van het verrijkende element daarvan.
Waarom dit pleidooi voor leesvaardigheid in het Duits aan het begin van een wijnboekrecensie? Omdat er een voortreffelijk boek in die taal verschenen is, over port nog wel. Het heet Portwein en is geschreven door Axel Probst. Een completer werk over die unieke wijn is nog niet eerder uitgebracht. Ook niet in het Engels, de taal van het volk dat meer nog dan de Portugezen geassocieerd wordt met port. De laatste serieuze uitgave in het Engels was Vintage Port uit 1990 door de Amerikaan James Suckling, al weer een kwart eeuw geleden. Suckling beperkte zich daarin overigens tot ports voor hoofdzakelijk verzamelaars en investeerders.Axel Probst (1970) kwam als piloot van de Duitse Luftwaffe door contact met Britse collega vliegers van de Royal Airforce in aanraking met port. Met alle gevolgen van dien. Je mag dan ook rustig stellen dat hij, hoewel in het Duits schrijvend, Brits angehaucht is. Wat voor hem begon als een liefhebberij, is uitgegroeid tot een beroepsmatige bezigheid, als publicist en sinds 2010 ook als portambassadeur voor Duitsland. Zijn magnum opus richt zich primair op de nog onderontwikkelde Duitse markt, maar het is ook zeer informatief voor de Nederlandstalige lezer(es). In het Nederlands is immers nog nooit een standaardwerk over port verschenen. Het aanbevelenswaardige van Probsts boek zit hem allereerst in de onwaarschijnlijke compleetheid ervan, met een veelheid aan informatie in een samenhang die je op Internet tevergeefs zult zoeken. Al even positief is dat zijn kijk niet beperkt is tot alleen maar vermeende topwijnen uit legendarische vintages van slechts een handjevol toonaangevende huizen. Anders dan nog steeds de nodige wereldvreemde Engelsen in hun Londense ivoren toren maakt hij zich sterk voor port als wijn voor een in potentie groot publiek en voor port als wijn om te drinken in plaats van speculatieobject.
Uiteraard is het eerste deel van Portwein gewijd aan basisinformatie over de Dourovallei, inclusief een historisch overzicht in jaartallen, druivenrassen, vinificatie, typen en wat dies meer zij. Daar valt natuurlijk maar weinig nieuws over te melden. Waar het echt spannend wordt, is in het kerndeel waarin Probst profielen van portproducenten geeft. Anders dan Suckling heeft hij zich niet beperkt tot een klein groepje verzamelbare shippers met vaak niet of nauwelijks meer verkrijgbare wijnen, maar beschrijft hij alle producenten en concentreert hij zich daarbij doorgaans op realistische – lees: recente – jaargangen die redelijkerwijs nog te koop zijn. Producenten groot en klein, beroemd en obscuur, gevestigd en start up, ze hebben allemaal hun plaats gekregen. En dan niet alleen met vintages, maar ook met LBV’s en tawny’s met leeftijdaanduiding. Niet collectible, wel wijnen in die o zo belangrijke categorie zeer aangenaam drinkbaar. Juist dat maakt Portwein tot een referentiewerk zonder weerga. De mindere goden krijgen standaard 1 pagina, grote huizen 2 of 3, en soms, zoals in het geval van Niepoort, wel 5. Telkens met een korte typering van de huisstijl en – specialiteiten, proefnotities van de kwalitatief belangrijkste typen port en paar regeltjes human interest waarin de eigenaar of wijnmaker/wijnmaakster aan het woord komt. Anders dan destijds voor Suckling spelen voor Probst prijzen nauwelijks een rol. Aan port als investering wijdt hij slechts een paar bladzijden, helemaal achterin. Gelukkig maar, want wijn is niet bedoeld om te beleggen, maar hoogstens om op te leggen.
Een kritiekpuntje is wel dat Probst zich soms een beetje te veel laat gelden als portpromotor die het niet over zijn hart lijkt te kunnen krijgen om wijnen die hij geproefd heeft te beoordelen met minder dan 15 punten (op 20). Kortom, hij lijkt alles door een roze bril te proeven. Het is hem vergeven, want aan pink port maakt hij gelukkig weinig woorden vuil. Portwein wordt afgesloten met de op het moment van schrijven meest recente en uiterst gedetailleerde statistische informatie over de internationale verkopen van port in volume en prijs. Leerzaam. Evenmin ontbreekt een verklarende begrippenlijst, inclusief fonetische uitspraak van de Portugese termen. En ter gerustelling van wie ondanks alles toch nog mocht opzien tegen het lezen van Duits, het boek is rijkelijk geïllustreerd.
Axel Probst: Portwein
415 blz, gebonden, illustraties in kleur
Mondo Heidelberg
ISBN 978-3-938839-27-0
Prijs: € 49,95
Te bestellen via: www.mondo-heidelberg.de
René van Heusden
