Joost mag weten waar François Lurton de energie vandaan haalt. Als een flying winemaker in de ware zin des woords reist hij onophoudelijk op en neer tussen Frankrijk, Spanje, Chili en Argentinië. Perswijn was tijdens de laatste dagen van de oogst 2014 bij hem op bezoek op Mas Janeil in de Roussillon.
In een dusdanig internationaal gezelschap dat hij zich van Engels met een bestudeerd karikaturaal Frans accent bediende zoals je dat uit de mond van de gendarme in Allo, allo kon beluisteren. Zijn wijnen hebben dan weer het onmiskenbare accent van de Roussillon.
Internationaal actief
Viticulteur de père en fils depuis 1897, zo valt te lezen op het bord bij de ingang van Mas Janeil. Wijnmaken en ondernemen zit de Lurtons al generaties in het bloed. François heeft dat geërfd van zijn vader André, inmiddels 90 jaar oud en nog altijd nauw betrokken bij het door hem opgebouwde imperium van châteaux in Pessac-Léognan en Entre-deux-Mers. Samen met zijn broer Jacques zocht François vanaf medio jaren tachtig zijn heil in projecten buiten Bordeaux, tot in Moldavië en Zuid-Amerika aan toe. Soms om wijn te maken van aangekochte druiven, soms van eigen wijngaarden. In de meeste gevallen in een voor een groot publiek betaalbare prijsklasse, maar wel met een duidelijk stempel van de herkomst. Sinds Jacques het voor gezien hield en zich door zijn broer – met geleend geld van vader, brisant voor de interne familieverhoudingen – liet uitkopen, is het François alleen die zich met internationaal wijnmaken bezighoudt.
Terroir
Een van Lurtons werkterreinen is de Roussillon. In de landschappelijk schitterende omgeving van Maury en Tautavel, in het dal van de Agly en aan de voet van het Château de Quéribus liet François te midden van zijn wijngaarden een functioneel bedrijfsgebouw neer zetten dat het best te omschrijven is als een winery. De naam ervan: Mas Janeil. Samen met Jacques pachtte hij hier al wijngaarden sinds 1996, maar in 2008 kon hij die ook kopen. Een bijzonderheid van Mas Janeil is dat de twee afzonderlijke wijngaardpercelen onderling sterk verschillen qua bodem. Dit komt door de ligging op een geologische breuk. In het ene geval is sprake van een
combinatie van kalk en graniet, in het andere van schist. Een belangrijke klimaatfactor is hier de frequent waaiende wind. De droge bergwind vanuit het binnenland zorgt voor wijnen met een betere tanninestructuur dan in het even verderop gelegen Fitou waar vochtige wind van zee komt. Een directe vergelijking is mogelijk, omdat Lurton in datzelfde Fitou wijnen produceert op Château des Erles. Hij spreekt dus uit eigen ervaring.
Rood en wit
De aanplant voor rood, van oudsher het belangrijkste type wijn uit de Roussillon, bestaat uit grenache en syrah als hoofdrolspelers met carignan en mourvèdre in een aanvullende rol. Volgens Lurtons wijngaardmanager is de positie van de syrah, ooit enthousiast omarmd als tovermiddel om de kwaliteit op te vijzelen, niet geheel onomstreden. Evenals elders in de Roussillon en in de aangrenzende Languedoc blijkt die druif toch nogal wat aanpassingsproblemen met zijn omgeving te hebben. Goed nieuws voor de carignan, die de laatste tijd juist weer wat meer op waarde geschat wordt. Vooral bij grenache en carignan ligt de gemiddelde leeftijd hoog, d.w.z. tussen de 30 en 50 jaar.François Lurton is er heilig van overtuigd dat de ‘rode’ Roussillon over een groot potentieel voor witte wijn beschikt. Niet geplaagd door bescheidenheid laat hij in dat verband zelfs de naam Bourgogne vallen. Die vergelijking zou hem naar eigen zeggen ingefluisterd zijn door Jancis Robinson. Tja, alsof terroir en druivenrassen er ineens niet meer toe doen? Het gaat trouwens ook om een potentieel dat nog grotendeels ontwikkeld moet worden. Lurton heeft bij wit een voorkeur voor dat deel van zijn wijngaard dat dicht bij een bron ligt. Die nabijheid van water zorgt voor een snellere rijping, wat in de warme omgeving van de Roussillon van cruciaal belang is om zuren te behouden. Bij de gebruikte druivenrassen geen Bourgondische chardonnay, maar louter regionale rassen: macabeu, grenache gris en in mindere mate grenache blanc. Vergisting op hout en bâtonnage zijn overigens wel Bourgondisch.
Proef op de som
Onderstaand een impressie van die wijnen van Mas Janeil die momenteel op de Nederlandse markt verkrijgbaar zijn. Het gamma begint met instapwijnen die de naam MJ Janeil dragen. Een tikje verwarrend is dat, want ze komen niet uit eigen wijngaarden, worden gemaakt van aangekochte druiven uit het ruim bemeten Franse Zuiden. Ze worden gebotteld met schroefdop en kosten elk € 6,95.
MJ Janeil Gros Manseng Sauvignon 2013, IGP Côtes de Gascogne
Tintelfris en lichtvoetig wit met maar 12% alcohol van twee aromatische rassen. Exotische en ietwat spicy toets en van de manseng, citrusfruit (de agrumes waar Fransen zo dol op zijn!) van de sauvignon. Aangenaam groene toets, droge afdronk, zuiver.
MJ Janeil Chardonnay Gros Manseng 2013, Vin de France
Afkomstig uit het Grote Zuiden: Gascogne en Pays d’Oc. Ook hier slechts 12% alcohol en een overeenkomstig smaakprofiel als in de voorgaande wijn. Knisperend fris, tikje exotisch, bitters zoals in witte grapefruit. Geen ‘terroirwijn’, maar technisch goed verzorgd.
MJ Janeil Rosé 2013, IGP Pays d’Oc
Volledig gemaakt van syrah. Kleur van uienschil, of, net even wat mooier op z’n Frans: pelure d’oignon. Zuivere en vooral natuurlijke geur van jawel, rood fruit. Speelse smaak, weer heel fruitig met een pittig accent, 13% alcohol, mooi droog, uitgebalanceerd.
MJ Janeil Merlot 2013, IGP Pays d’Oc
Open, gemiddelde geurintensiteit, enkelvoudig maar zuiver, zwarte kersen. Soepele smaakaanzet, vlezig, 13,5% alcohol, nu eerder pruimen dan kersen, vleugje pittigheid van gedroogde kruiden. Keurige wijn binnen zijn categorie.
Lurtons wijnen uit eigen wijngaard dragen voluit de naam Mas Janeil en bieden, voorspelbaar, veel meer terroirkarakter:
Mas Janeil Le Traou de l’Ouille 2010, Côtes du Roussillon blanc
Assemblage van grenache gris en macabeu van oude stokken in ‘een uitholling bij het water’. Diep goudgeel. Wijn met geheel eigen aromatisch karakter, licht oxidatieve toets, zware lindebloesem als in witte Bourgogne. Warm, alcohol, vlezig, duidelijk al wat ontwikkeling, mineraal, ziltig, fijn bitter, wat hout, kamille, en, op het gevaar af een mantra te gebruiken, mediterrane kruiden, goede lente, voldoende frisheid. Origineel en even wat heel anders.
€ 16,95
Mas Janeil Le Petit Pas 2011, Côtes du Roussillon
Om zo te zeggen: de rode instapwijn van Mas Janeil. Soepele charmeur, gevinifieerd op optimale fruitexpressie. Ondanks zijn 14,5% alcohol een frivool en fruitig glas Rechttoe, rechtaan, zonder al te grote complexiteit, wel typisch Roussillon, gewoon lekker. Licht gekoeld ook prima om zo te drinken.
€ 8,95
Mas Janeil 2008, Côtes du Roussillon-Villages
Het serieuzere werk, ondanks zijn toch al gevorderde leeftijd in prima conditie. Robijnrood met begin van ontwikkeling.Ook in de qua intensiteit ietwat bescheiden geur een begin van evolutie met gedroogde kruiden en een aardse toets. Rijp en geconcentreerd van smaak, met 14,5% alcohol geen gebrek aan body, pittig accent van goede bitters, weer de gedroogde kruiden, prima lengte. Echte eetwijn.
€ 12,45
Mas Janeil Le Tiradou 2007, Côtes du Roussillon-Villages
Rode prestigewijn met een productie van 4000 flessen. Gelet op zijn leeftijd bijna vanzelfsprekend met tekenen van ontwikkeling. Ook hier aroma’s van gedroogde kruiden en verder gestoofd rood fruit. Tegelijk pikante en frisse aanzet, al snel gevolgd door een zwoel midden. Hoog extract. Met 15,5% is de alcohol voor het mooi iets te nadrukkelijk aanwezig, maar de schistbodem zorgt gelukkig voor de broodnodige fraîcheur als tegenwicht. In de finale zoethout en drop. Winterwijn voor bij stevige kost.
€ 19,95 Importeur: Jean Arnaud Tekst en fotografie: René van Heusden
