Het oostelijke deel van de regio Friuli-Venezia-Giulia, en dan vooral de DOC Collio, is het beste gebied voor witte wijn van Italië, samen met Alto Adige en het Soave Classico-gebied. Men hoeft er de belangrijke Italiaanse wijngidsen maar op na te slaan om een idee te krijgen van hoe hoog de wijnen uit het gebied worden aangeslagen. Lars Daniëls MV ging op onderzoek.
| Voor degenen die behoorlijk op de hoogte zijn van Italiaanse witte wijnen, is het al jaren duidelijk. Het oostelijke deel van de regio Friuli-Venezia-Giulia, en dan vooral de DOC Collio, is het beste gebied voor witte wijn van Italië, samen met Alto Adige en het Soave Classico-gebied. Men hoeft er de belangrijke Italiaanse wijngidsen maar op na te slaan om een idee te krijgen van hoe hoog de wijnen uit het gebied worden aangeslagen. Zoals bijvoorbeeld de Gambero Rosso Vini d’Italia 2008. Friuli-Venezia-Giulia scoort daarin 22 witte wijnen met tre bicchieri, de hoogste onderscheiding, tegen 17 voor Alto Adige en 11 voor Veneto. Die 22 witte wijnen hebben veelal 2006 als oogstjaar, dat was een topjaar in Collio. Flysch di Cormons Friuli-Venezia-Giulia is een boeiend gebied met zijn Italiaanse, Slavische en Germaanse invloeden. De meerderheid van de beste wijnen komt uit Collio, een kleine DOC tegen de Sloveense grens aan. Dit gebied, dat grofweg ligt tussen het stadje Cormons en de stad Gorizia, is heuvelachtig en heeft zeer gunstige omstandigheden voor wijnbouw. De Julische Alpen houden kou tegen uit het noorden en oosten en de nabijheid van de Adriatische Zee zorgt voor temperatuursmatiging. Vooral de bodem is hier bijzonder: de heuvels hebben de oudste bodems van de regio en ze bestaan uit kalkrijke mergel en een bodemtype dat men de Flysch di Cormons noemt. Dit unieke bodemtype, afgezet in het Eoceen, is een in leien opgebouwd zanderig mergel en geeft zeer volle, rijke en krachtige witte wijnen. Grote namen Collio heeft een groot aantal goede producenten, ook omdat er veel kleinere bedrijven zijn. Logischerwijze zijn vooral de wat grotere producenten (dan hebben we het hier over ’slechts’ 200.000+ flessen jaarlijkse productie), echt bekend. Namen als Livio Felluga, Marco Felluga-Russiz Superiore, Villa Russiz, Mario Schiopetto, Lis Neris, Collavini en Jermann doen het hart van menig wijnkenner en –liefhebber sneller kloppen. Località Zegla Toch zijn het naar mijn mening enkele kleine producenten, van de grootte dadit ze in de Engelstalige landen ‘boutique wineries’ ” worden genoemd, die de laatste jaren de interessantste wijnen maken. En buiten hun geringe omvang en productie, hebben ze nog iets gemeen: ze zijn bijna allemaal gevestigd in Località Zegla, een gehucht ten oosten van Cormons. In feite is het maar één echte weg, die met een ruime bocht vlak langs de Sloveense grens van Cormons naar Capriva del Friuli loopt. Het is ook de naam die tegenwoordig van een onbekend stuk, in Nederland relatief onbekend, terroir, dat andere wijnen voortbrengt dan andere beroemde wijngaardzones van Collio zoals Russiz of Brazzano. Dat komt net zo goed door de natuurlijke omstandigheden als door de producenten die er zitten, die elkaar lijken te inspireren. Branko, Franco Toros, Oscar Sturm, Edi Keber en Colle Duga zitten hemelsbreed niet meer dan twee kilometer van elkaar en maken werkelijk fantastische wijnen, vooral in wit. Friulano Hoewel iedere wijnmaker zijn specialiteit heeft, is het zonder meer het inheemse druivenras friulano, tot voor kort tocai friulano mocht hetengenoemd, dat hier opvallend veel mooie wijnen geeft. De manier van wijnmaken van is overwegend modern te noemen. De wijnen van friulano, pinot grigio en chardonnay krijgen vrijwel altijd meestal voor een deelwat houtrijping in nieuwe Franse barriques; friuliano het minst (tot ongeveer± 10 procent% van het sap), chardonnay het meest. Is het dan alleen maar hosanna hier? Uiteraard niet, ook Collio kent zijn problemen. Buiten de stevige prijzen van de betere wijnen, is het alcoholpercentage van de wijnen de laatste jaren erg hoog:15 procent is niet meer abnormaal. Dat maakt de wijnen in het beste geval slechts wat minder goed ‘doordrinkbaar’. In het mindere geval verstoort het de balans in de wijnen op ernstige wijze. Ook de wijnen uit Zegla zitten fors in de alcohol, maar gelukkig staat er zoveel tegenover, dat het nauwelijks opvalt; de echt goede wijnen zijn nog steeds harmonieus en nauwelijks branderig. Lars Daniëls MV. | Het gras van de buren Ik proefde de wijnen van de buren van Zegla tijdens Vinitaly. Branko Eigenaar en wijnmaker Igor Erzetic is, zoals veel wijnmakers hier, van Sloveense afkomst. Hij maakt zo’n 30.000 flessen paar jaar, vier witte wijnen en een rode. Zijn meest bekroonde wijn is zijn Collio Pinot Grigio (twee keer op rij tre bicchieri), maar ook de andere witte wijnen (Friulano, Chardonnay en Sauvignon) zijn ijzersterk. Ter illustratie: al zijn witte wijnen zaten verleden jaar in de finale voor tre bicchieri! Franco Toros Franco Toros maakt de wellicht beste ’Tocai’ van de regio, maar staat ook bekend om zijn Collio Pinot Bianco, waarvoor hij maar liefst vier keer tre bicchieri kreeg toebedeeld. Productie: 70.000 flessen. Oscar Sturm De familie Sturm stamt uit de Steiermark in Oostenrijk. Vader Oscar wordt bijgestaan door zijn zoons Patrick en Denis. De wijnen, met een totale productie van 60.000 flessen, zijn bijzonder goed en de kwaliteit is gelijkmatig: zowel de Collio Sauvignon als de Collio Friulano en de Collio Pinot Grigio behoren tot de betere wijnen van de regio. Edi Keber Edi, een neef van Igor Erzetic van Branko, is dé koning van de friulano. In totaal kreeg hij zeven keer tre bicchieri voor zijn Collio Tocai Friulano, een ongekend aantal. Zelf is hij vooral trots op zijn Collio bianco, een uvaggio (waarvoor de verschillende druivenrassen samen worden gevinifieerd, het tegenovergestelde van een assemblaggio) van friulano, ribolla gialla, malvasia istriana, pinot bianco en pinot grigio. Edi Keber is een man van weinig woorden en laat zijn wijnen voor zich spreken: en hoe! Productie: 60.000 flessen. Colle Duga Deze Azienda Agricola is qua grootte vergelijkbaar met Branko en produceert zo’n 35.000 flessen per jaar. Eigenaar en wijnmaker is de jonge Damian Princic. Hij maakt een geweldige Friulano, maar ook zijn andere witte wijnen zijn goed, waaronder een Collio bianco van sauvignon, friulano en chardonnay. Voor de volledigheid is het belangrijk om duidelijk te maken dat de gehele DOC Collio stukken bijzondere terroir herbergt; Zegla valt vooral op, omdat het zo’n concentratie van kleine goede producenten kent. Niet alleen Collio is goed; de Collio Orientali del Friuli en Isonzo, twee aangrenzende gebieden, zijn ook bijzondere wijngebieden, met een aantal goede producenten. |
